|
2008
|
|
|
Testuinguru horretan arrantza egiten ikasi behar
|
dugula
uste dut eta gure hizkuntzarentzat erronka dena abagune bihurtu. hitzen forma idatzian oinarritutakoa, motz ari da geratzen. Alde guztietan web semantikoaz hitz egiten entzuten da.
|
|
|
Testuinguru horretan arrantza egiten ikasi behar
|
dugula
uste dut eta gure hizkuntzarentzat erronka dena abagune bihurtu.❚
|
|
|
Arlo honetan euskarak zer hobetu nabaria
|
duela
uste dugu. Corpus gehienak Internet bidez kontsulta daitezke, baina esan dugu helburu askotarako ez dela aski.
|
|
2009
|
|
|
Begoña Ibarrolak, psikologo eta adimen emozionalean adituak, emozioek gizakion portaeretan berebiziko garrantzia dutela dio; zenbait emoziok ongi egoten laguntzen digutela eta beste batzuek elkarbizitza oztopatzen eta pertsonen arteko harremanetan arazoak sortzen dituztela (Ibarrola, 2009). Beraz, gure helburua hizkuntza portaeretan eragitea bada, emozioen alderdia aintzat hartzen saiatu behar
|
dugula
uste dugu. Hortaz, ez al genuke kontuan hartu hizkuntza normalizazioan gabiltzanok hizkuntzaren inguruan demagun gurasoei, sortzen zaizkien emozioak?
|
|
|
Hori guztia kontzeptualki koherentea iruditzen bazitzaigun ere, ezin genuen ahaztu gure eginkizuna gurasoentzako gida metodologiko bat sortzea zela eta, gehienez ere, egoera jakin batzuetarako (ingurunea) ekintza batzuk (jokabideak) proposatzera eta horiek errazago egiteko teknika batzuk (gaitasuna) eskaintzera irits gintezkeela. Hala ere, gero eta argiago
|
genuen
usteetan eragiten ahalegindu behar genuela, esan bezala, motibazioaren eragilerik handiena delako.
|
|
|
Gipuzkoako Buruntzaldeko udalek (Andoain, Astigarraga, Hernani, Lasarte Oria, Urnieta eta Usurbil) abian jarri dute" familia bidezko hizkuntza transmisioa indartzeko plana". Egitasmo honek, besteak beste, gurasoek hizkuntza transmisioari buruz
|
dituzten
uste, sinismen eta portaeren arteko koherentzia lortzea du helburuen artean. Argi dago guraso diren gehienek bat egiten dutela euskararen berreskurapen nahiarekin.
|
|
|
" Familia bidezko hizkuntza transmisioa indartzeko plana". Gurasoek hizkuntzatransmisioari buruz
|
dituzten
uste, sinismen eta portaeren arteko koherentzia lortzea du helburuen artean.
|
|
|
Zaila da begiratu huts batean ideiak ordenatzea eta egindakoa lasaitasunez aztertzea. Horrek guztiak, aurretik ere hausnarketak eginarazi dizkigu, mugarriak hala egin behar
|
genuela
uste izan dugunetan kokatu izan ditugu. Orain bizi dugun unea ere guretzat mugarria da, oso egokia gogoeta egin eta horren emaitzak aztertu eta ikusteko.
|
|
2010
|
|
|
Ez dugu ezagutzen, alabaina, aitzindaritza horren oihartzunik izan den beste egilerik edo lanik. Eta hobe
|
genuke
uste horretan oker izatea, gainontzeko giza eta gizarte zientziek bezala, ekonomiak ere zeresan handia baitu euskararen normalkuntzan, Zendoiaren ahaleginak ongi erakusten duen bezala. Areago, kezkatzeko motiboa litzateke egia balitz ekonomiaren ikuspuntua soziolinguistikara ekarriz beste lanik ez dela egin.
|
|
|
Eskuko telefonoa urtean behin aldatu beharra
|
dutela
uste dute.
|
|
|
euskaraz bizi nahi duenak gaur ez bezala inolako traba eta gainkargarik gabe, normaltasun osoz, aukera hori balia dezan, uko egin behar al zaio gaztelaniari? oso ibilbide laburra izango luke euskarak hori balitz —ez
|
dut
uste inondik ere hala denik— euskararen erabilera eremu publikoan bermatzeko eta areagotzeko baldintza. honenbestez, guztiz gainditu eta baztertzekoak dira, bai batzuen" en castellano y punto, que todos entendemos" bezalakoak, bai besteren" euskaraz eta kito, ikas dezatela" bezalakoak. aitzitik, joera hegemoniazaleak nahiz hegemoniaren egarri diren joera erresistentzialis... zer egin dezaket nik euskararen alde?
|
|
|
Horrela, euskara menperatzen eta gehiago solasten hasi nintzen, batik bat, eskolan hasi nintzenean. Ordutik, kalean, lagunekin, familiar batzuekin, unibertsitatean, eskolan... euskaraz solasten dut(...) gaztelera asko hitz egiten dudala; eremu publikoan (ostatuetan, dendetan...) gehien erabiltzen den hizkuntza baita, eta horrek eragin handia
|
duela
uste dut.
|
|
|
Teologo eta exegeta ausartagoak beren jardunean mehatxatuta eta arriskutan zebiltzan, zinez. tze bidea frai alonsok, baina ez berehala bukatzeko: hamasei urteren buruan alonso gudiel preso hil zen inkisizioaren eskuetan, 1588an22 Frai luis leongoa ere urte berean hartu zuen preso inkisizioak (1572), aipatu dudan Kantarik Ederrena ren itzulpena ere salakizun zuela23 gertakari hauek hona ekartzean, protagonista zigortu hauek eta haiek jasandakoek Malon etxaideren bizitzako idazle gogoarekin zerikusirik
|
badutela
uste dudalako da. aita pedro gertaera larrion ondo ondoan suertatu zen zorigaiztoko 1572ko urte hartan eta gero. gudiel atxilotu zutelarik, eta haren auzia aitzina eramateko, kapitulu nagusirako prestaturiko De Incarnatione testua eskatu eta jaso zioten inkisidoreek Malon etxaideri. ortodoxia hertsienaren zaintzaileak ondoan zituen, beraz24 badirudi gure idazlea oso barnetik ukitu zutela gertakar... irakasle jarraitu zuen, baina idazlanak argitaratzeko ahalegin handirik egin gabe. eta harritzekoa da hori, idazketarako halako dohainak zituen batentzat. iradoki dudan bezala, frai luis engandik bi lezio handi ikasiak zituen aita pedrok:
|
|
|
Malon etxaidek mirespenez aipatzen ditu, adibide gisa, frai luis en prosa ederrean aurkitu dituen edergarriak eta gaztelaniak bere baitan dituen aberastasunak: balio horien kontzientziak sustatu zuen Malon etxaideren obra, eta berorietan
|
zuen
usteagatik, hizkuntzaren kalitate zuzena eskatu zien idazleei (ikusi dugu), baina ez, bestalde, gramatikari kritiko tente itsuen aurrean bere idazle askatasuna ere defendatu gabe, betiere hiztun guztien mesedetan jardute aldera: eztabaida hauen artean bere ama hizkuntzaz maiteminduta, Malon etxaidek salakuntza abertzale bat egiten dio arerioen pentsamoldeari, eta aldi berean etorkizunerako utopia baten leihoa irekitzen du, Manifestuaren azken lerroetan. ezin du jasan gaztelania hizkuntza arlote eta bilaua dela dioen jendea, eta halakorik esatea nazio osoari egiten zaion iraina dela dio:
|
|
2011
|
|
|
Bietan antzeko gaiei buruzko informazioa jasotzen ahalegindu naiz: gazteentzat musika zer den; zer leku duen beren bizitzetan; zergatik entzuten duten; noiz eta nola entzuten duten; nora jotzen duten musika bila; euskal musikaren inguruan
|
dituzten
uste eta aurreiritziak; komunikabideak oro har, eta, batik bat, musikaren inguruan euskaraz egiten diren irratien gaineko iritziak; irratia entzuten duten ala ez; entzuten ez badute zergatik ez; zein publikori zuzenduta dagoen; ematen duten musika mota; zein trataera ematen dioten komunikabideek eusLan honetan musikaren gaiari heldu diot, hau gazte nerabeen aisialdiko praktika kulturalik inportan...
|
|
|
Euskaraz kantatu nahi nuen eta hori izan zen nire motibazio nagusia. Punk musika talde batek Euskal Herrian euskaraz egin behar
|
duela
uste dut orain ere20.
|
|
|
ez kasualitatez, deskribapen perspektibaren eskakizun metodologikoz baizik. Arrazoi
|
dutela
uste dut, esparru metodologikoa horrela definitu izanarekin: dena ez da" boterearen inposizioz" esplikatzen, giza jardunaren gizarte moldaeran. ezta mintzajardunaren giza arteko moldaera ere.
|
|
|
konpondu litezkeen desadostasunak konpontzen saiatzea, gure jakintza esparruaren onean. horren onean eta, begi luzeegi izatea ez bada, gure hizkuntza egoeraren zer nolakoaz, zergatikoaz eta nondik norako posibleez eskaintzen ditugun ekarpenen kalitatea hobetzen laguntzeko. Aukeratu den formatua, oinarri txosten batez ikuspegi nagusia azaldu, zazpi adituk oinarri txosten hori analizatu eta kritikaoharrez hornitu eta, azkenik, kritika oharrei baterabilduzko erantzuna emanez azken ondorio txostena osatzekoa, ez
|
dut
uste okerrena denik argitze saioa elkarlanean bideratzeko. desadostasun terminologikoaz ari garelarik, ohar pare bat egitea da aurrerago gabe: a) Adiera teknikoa du diglosiak batetik, eta adiera popularra bestetik.
|
|
|
Horren ondorioz" a fighting term" bihurtu dute diglosia hitza eta bere kontzeptua, diskurtso soziolinguistikotik diskurtso politikora pasatzean. Baita, zenbaitetan, diskurtso soziolinguistikoa albo karga ideologiko nabariaz zamatzean ere. eskutik doaz formulazio biak. hori dela-eta, ez
|
dut
uste egokia denik esatea zenbat buru hainbat aburu dagoenik diglosiari buruzko formulazio klasiko nagusietan. ez, behintzat, diskurtso soziolinguistiko sendoaren, mundu zabalean maizenik korritzen duenaren artean. Badira aldeak Ferguson-en hasierako formulazio klasikotik, Fishman-en formulazio zabaldura, adituek extended edo broad diglossia dioten horretara. horiek bezain nabarmenak dira ordea adostasunak. horien analisia egingo dugu aurreraxeago. hartan oinarrituko gara, nagusiki, etxeko eztabaida terminologiko eta kontzeptuala argitzen saiatzeko.
|
|
|
Nostalgia hitzak testuinguru honetan hori (edo horren antzeko zerbait) esan nahi
|
duela
uste badugu, gatozen gurera: nostalgiazko saioa al da diglosiaz jardutea euskal herrian, 2011 urtean?
|
|
2012
|
|
|
Behar izanik gabe ere, gura barik bada ere, informazio hori jaso egiten dutelako, eten barik, bonbardeo eternal baten gisa. euskal kulturari buruzkoekin ez da antzekorik gertatzen, ezta hurrik eman ere. zaletasuna berezkoak baino eragindakoak direla onartzen badugu, kulturarekiko zaletasuna eragin egin behar dela ondorioztatuko dugu. harrokeria barik esango dugu egungo euskal sortzaileek proposatzen digutenaren kalitatea bizilagun ditugun kulturetakoenaren bestekoa dela, gutxienez, askoz hobea askotan. haatik, ez dugu lortzen euskaldunok horretaz jabetzerik. zein iTuRRiTaTiK JaSOTzen Dugu euSKalDunOK euSKal KulTuRaRen BeRRi? ...a dateke gakoetako bat. egun, euskarazko herri aldizkari, irrati, telebista zein interneteko agerkarietan, euskal kulturari buruzko berriei protagonismo handiagoa eman dakieke, are gehiago lekuan lekuko kultur sorkuntzari. horrek, agian, gureaz arduratzeko beharrizana sortaraziko die euskal kultura ez beste kulturez arduratzen diren agerkariei. hedabide handien kamarak gureganantz enfokarazi behar
|
genituzkeela
uste dugu. Berbarako, telebista zabaltzeko aro analogikoaren desagerpenak atomizazioa ekar lezakeela uste dute adituek, hurrekoaz berri emateak garrantzia handia hartuko duela, gaikako telebista kateak nagusituko direla aurreikusten dute. orokorkeriatik, efe agentzismotik ihes egiteko aukera ekar liezaguke euskaldunoi, berton ekoitzitako berton jasotzeko. ekoizpen era digitalak merketzea dakar, merketzeak eskuera.
|
|
|
Gaur eta hemen, hiru logikak bizi bizirik baititugu. kantagintza da adibiderik garbiena: ...teko ospakizun komunitariorako, instituzioek arauturiko hezkuntza sistema baten baitako heziketa kulturalerako, zein abeslari atzerritarrekin ondutako disko hirukoitz komertzial baterako. objektuak (kantak) berberak dira; subjektuak (parte hartzaileak) eta funtzio sozialak, berriz, diferenteak. hala, bada, euskarazko kulturgintza indartsu bat antolatzeko, euskaldunok hiru kultur logikak beharrezko
|
ditugun
ustea dugu guk. hain zuzen ere, eraginkortasunari begira hiru kultur logikak ikuspegi kritikoarekin landu behar ditugula deritzogulako egiten dugu auzolanaren aldeko apustua. herri antolakuntzaren senak ekarri du euskara eta euskarazko kultura hogeita batgarren menderaino, eta sen horrek indartsu dirauen eremuetan da gaur ere indartsu. edozelan ere, egia da azken hamarkadetan indar handiagoa jarr... eskubideak, legeak, diru-laguntzak...; profesionalizazioa, zerbitzugintza, erakargarritasuna...
|
|
|
Euskarak lau funtzio horietatik batez ere azken hirutan eduki ditzakeen eraginak ikertu behar
|
genituzkeela
uste dugu. Zehazkiago eta argiago esanda, honako hiru galdera nagusi hauen inguruko ikerketa egin behar litzateke:
|
|
|
Orain arte pertsuasio iturriak ikertu ditugu, pertsuasioan aritu eta aditu diren iritzi eta esperientzien bitartez, eta hurrengo ikerketa aldian pertsuasio hartzaileak aztertu behar
|
genituzkeela
uste dugu, horretarako esperimentuak eginez. Itxura guztien arabera, ikerketa honetan atera ditugun ondorioak, azken galdera horien erantzunekin osatuta, ikerketa
|
|
2013
|
|
|
Izan ere, arestian esan legez, euskararen auzia herritar guztiena den neurrian eta euskararen etorkizuna herritarren esku dagoen heinean(" geuk nahi dugun arte... eta ahal dugun neurrian"), behar beharrezkoa da adostasun sozial eta politiko ahalik eta zabalena osatzea eta elikatzea euskararen mesedean.
|
Badugu
ustea," adostasuna nolako atxikimendua halako" binomioaren egiazkotasunean.
|
|
|
Gauzak horrela, euskararen normalizazioa sustatzeko oso baldintza egokiak daudela esango nuke, Barrundiako herritarren artean aldekotasun nabarmena dagoelako. Barrundiako herritarren motibazioaren ontziak nahikotasun maila gaindituta
|
duela
uste dut; ezagutzarena ere gora doa eta bien isuriekin erabilerarenak, arian arian, gora egingo duelakoan nago.
|
|
2014
|
|
|
—Beste batzuk ordea, hitanoarentzat oztopo dela diote, agian aitzinako ezberdintasun horretan zentzu gehiago eduki zezakeen baina gaur egun ez
|
dute
uste positiboa denik.
|
|
|
Tarteko zenbaki horretara hurbiltzeak item horiekiko baieztapenean ziurgabetasuna adieraz dezake. Euskarak lana aurkitzeko balio
|
duela
uste dute, baina zalantzak dituzte, ez dute oso garbi ikusten. Gainera euskararik gabe euskalduna izan daitekeela iritzi diote, 3,38ko puntuazioarekin, baina ziurgabetasunera hurbilduz.
|
|
2015
|
|
|
Hasierako diagnostikoari jarritako helburuak hauek izaten dira: irakasleek partekatzea ahozko hizkuntzaz eta bere irakaskuntzaz
|
dituzten
usteak, partekatzea ikasleek egiten dituzten jarduerak eta prestakuntza hastea irakasleen esperientziatik, abiatzea dakitenetik eta egiten dutenetik. Irakasle guztiek betetzen dute, tutoreek eta tutore ez diren espezialistek ere bai, haiek lantzen dituzten arloetan ahozko hizkuntza sustatzeko zer egiten duten hausnar dezaten.
|
|
|
Eskolan bi adarbegi nagusi jorratu behar
|
ditugula
uste dugu: batetik, euskararen aldeko motibazioa eta atxikimendu positiboa bultzatu; eta bestetik, euskaraz aritzeko aukerak etengabe eskaini gela eremuan, euskarazko ahozko gaitasunean gure ikasleak erraz eta eroso sentiarazteko.
|
|
|
Hori guztia kontuan hartuta, eskolan bi adar begi nagusi jorratu behar
|
ditugula
uste dugu: batetik, euskararen aldeko motibazioa eta atxikimendu positiboa bultzatu; eta bestetik, euskaraz aritzeko aukerak etengabe eskaini gela eremuan, euskarazko ahozko gaitasunean gure ikasleak erraz eta eroso sentiarazteko.
|
|
|
Azken proposamenei dagokienez uztarketa, sinergien bilaketa eta elkarlanerako aukera eraginkorr (ago) ak zabaltzeko egiten diren deiak aipatzeak merezi
|
duela
uste dut. Hala, eskola eta komunikabideen artean egin daitekeen lana" hedabideak ere halako inguru erdaldunetan euskararen arnasgune izan daitezke, euskaraz aritzeko aukera eman dezakete-eta" (Manterolak, Salcesen proposamena sekuentzia didaktikoetara eramatea proposatzerakoan) edota muda linguistikoa gerta
|
|
|
Ikasleen %64k adierazi du ikastaroaren aurretik euskarari buruz
|
zuten
ustea edo iritzia aldatu egin dela Euskara eta Euskal Kultura unibertsitatean ikasi ondoren. Antzekoa da emaitza kontinenteka aztertuta ere.
|
|
|
Ikasleen %64k adierazi du ikastaroaren aurretik euskarari buruz
|
zuten
ustea edo iritzia aldatu egin dela
|
|
2016
|
|
|
7 Gehiago edo gutxiago euskara ikasi egin dute eta ahal duten neurrian dakiten apur hori erabiltzeko ahalegina egin behar
|
dutela
uste dute.
|
|
|
Hasieran lerro bakarrean (6an) ematen zen fasea bitan banaturik eskaintzen da orain (batetik 6a, bestetik 6b). Zatibitze horrek lagundu egiten du hain zentrala den belaunez belauneko jarraipen/ eten kontua hobeto zehazten, diglosia bai/ ez beEz
|
dugu
uste, halaz guztiz ere, UNESCOren 2003ko dokumentuko F1 erabat eta osorik islatzen duenik EGIDS ek: 2010eko BZ eta BZ 6b mailen parean hiru maila daude han, ez bi:
|
|
2017
|
|
|
Diskurtsoaren elementu hauek euskalgintzan nahikoa babes handia
|
dutela
uste dugu. Baina ez da gizarteratze eta komunikazio lanik egin.
|
|
|
Hau esanik, ikerketaren elementu zentrala hitanoa eta gazteak dira. Bertan, Eskoriatzako kasua edukiko da kontutan non, batetik, gazte batzuek zergatik egin duten hitanoranzko hurbilpena herri honetan nahi den aztertu, honi erantzun bat aurkitu nahiean eta, bestetik, gazteek hitanoarekiko zein ideologia
|
duten
uste, balio eta jarreranahi den azaleratu baita ere. Bi hauek dira aztertuko diren elementuak.
|
|
|
Hurbiltze etnografikoa nerabeen hizkuntza praktiketara kontua" delako. lezon eta pasaian egindako ikerketan nerabeak helduen munduaren emaitza eta ispilu direla ondorioztatu nuen: nerabeen mundutik gustukoa ez duguna, helduen mundutik gustatzen ez zaiguna da. eta ondorio horrek berdin balio du hizkuntza praktikak deskribatzeko eta, baita, genero desberdinkeriaz hitz egiteko ere. haur, nerabe eta gazteei buruz hitz egin baino, haur, nerabe eta gazteekin hitz egin eta egon behar
|
dugula
uste dut. haien ahotsak entzun behar ditugu, asko esateko dutelako eta gako diren gauza asko adierazten digutelako. beharbada, euskarari buruz gutxiago hitz egin behar dugu, eta gizartean ditugun praktika, diskurtso eta arau sozial eta kulturalei buruz (eta kasu honetan genero ardatza bereziki kontutan hartuta) gehiago hitz egin behar dugu eta zalantzan jarri behar ditugu. horiek baitira boterezk...
|
|
2018
|
|
|
Euskaltzaleen bilgune horren zereginak izan behar du Bermeon euskararen erabileraren inguruan hausnarketa partekatua egitea eta euskarak herrian espazioak irabazteko pausoak zehaztea. Talde autonomo zabala izan behar
|
lukeela
uste dugu, gainera; herritarrez zein eragileetako ordezkariez osatua egongo dena, udaletik eta talde politikoetatik bereizia. Euskaltzaleen herritarren bilgunea egotea ezinbestekoa iruditzen bazaigu ere, udalaren egitekoaren garrantzia ez dugu alde batera utzi nahi, biek elkarren osagarri izan behar baitute.
|
|
2019
|
|
|
Aitzitik, partaide batek baino gehiagok aitortu du familiatik kanpo errazago erabiltzen dutela hitanoa familian baino. hori horrela, Alberdik esan arren senideen artean egiten zela hika gehiena, badirudi gaur egun etxetik kanpora egin duela jauzi joerak eta orain hitanoa gehiago dela kalekoa etxekoa baino. kalean bertan ere, adiskidetasuna eta konfiantza ez dira irizpide erabakigarriak hitanoa gertatzeko. Ondorioz, badirudi kidetasun psikologikoak garrantzia izan arren, solaskidearen eta hiztunaren artean dagoen harreman motak ez
|
duela
uste bezain beste baldintzatzen hitanoaren erabilera. horrez gain, solaskidearen tipologia, itxura, janzkera eta ingurua ere kontuan hartzen dituzte hiztunek hitanoa erabili ala ez erabakitzeko orduan.
|
|
|
Sei urte ia informaziorik ez zenuen herrialde batean. egunero aurkitzen duzu zerbait berria, eta
|
zenituen
uste orokor haiek ere, eroriz joan dira denborarekin. txineraz ikasi duzue bostok, alaba zaharrenak izan ezik, hura han baitago euskal herrian. Sei urte, baina mugimenduan:
|
|
2020
|
|
|
Halaber, alde politikoaren eta udal teknikarien arteko lanaren lerrokatzeaz ere adierazpen bertsuak egin dituzte Alder_ 3 eta Alder_ 2 ko informatzaileek, baina lehenengoak ñabardura gehitu dio euskara teknikariek izan behar
|
duten
ustezko autonomiaren aferari:
|
|
2021
|
|
|
" Euskara, kirolkidek" helburu nagusia du kluba euskararen babesgune gisa definitzea; hots, kirol kluben ikuspegitik euskararentzako kirol aisialdi babestua zertan datzan zehaztu nahi dugu datozen urteotan. testuinguruan agertutako kontzeptua
|
dugula
uste dugu, eta emergentzia antropologiko (Del Valle 2006/ 7) gisa har dezakegulakoan gaude.
|
|
2022
|
|
|
Hamalau pertsonak, profesionalek euskararen eskaintza aktiboa egiteko eskatzen dute. Hiru pertsonak, erabiltzaileek eskaera aktiboa egin behar
|
luketela
uste dute. Bestelako 8 erantzun jaso dira.
|
|
|
– Hizkuntzak jasotzen duten osasun arretaren kalitatean eragin zuzena
|
duela
uste du galdetegia erantzun duen populazio taldearen ehuneko handi batek.
|
|
|
6 Grafikoa. Arretaren kalitatean hizkuntzak eraginik
|
duen
usteari buruzko galderaren erantzunak.
|
|
|
Zergatik?
|
Zuen
ustez zerk laguntzen du aldaketa horiek egiterako orduan. Kontatuko zenizkigukete zuek bizitako esperientziak (noiz, zeinekin, nola, zergatik)?
|