|
2000
|
|
|
Azken batean, ondo barneratua zuen hila zela. Kezka erlijioso handirik ere ez
|
zuen
une hartan. Hil zenez geroztik ez zuen Lauaxetak Jaungoikoaren existentziaren frogarik izan, ezerez huts eta ilun batean emana baitzuen oso osorik denbora tarte zehazgabe hura; baina ez zuen inongo frogaren beharrik bizirik zelarik hain kartsuki sinesten zuena berpiztu ondoren ere sinesten jarraitzeko.
|
|
2001
|
|
|
Argitaratzaileak. Administrazio Kontseiluak? ez
|
zuten
une hartan gidatzeko gaitasunik, eta bete betean harrapatu zituen, gainera, unean uneko eztabaidak (demokrazia edo diktaduraren erreforma lehenik, haustura demokratikoa edo erreforma demokratikoa bigarrenik); halatan, protagonismo gehiago eman zieten erredakzioei, eta berauen gogoko zuzendariak ere izendatu zituzten kasu batzuetan. Zuzendari hauek ez ziren dagoeneko argitaratzaileen testaferro profesionalak, baizik eta kazetariek hedabideen jabeen aurrean hautaturiko ordezkariak bailiran jokatzen zuten.
|
|
|
–Agur beraz –xuxurlatuz eskua eman zidan, eta uste
|
dut
une hartan, musu banaren trukatzea egokiago izanen zela.
|
|
2003
|
|
|
Zer? Oskarrek zaplaztekoa merezi
|
zuen
une hartan. Desesperantea zen askotan.
|
|
|
Gogoan
|
dut
une hartan bertan taldeko surrealista, denbora puska batean ahorik ireki gabe egon eta gero, serio, triste, laru jarri zela. Zer gertatzen zitzaion galdetu zion norbaitek.
|
|
2005
|
|
|
Ni, gure amaren ezpalekoa izanik, itxurakerien eta belaxkerien kontrakoa naizelako. Zakarreria bera nahiago
|
nukeen
une hartan, melodramatiko agertu baino.
|
|
2007
|
|
|
Kuartelean jakinarazi zioten etxe hondarretatik ateratako gorpua semearena zela, eta, une batez, bakarrik utzi zuten soto hartan, eskuburdinak kenduta. Askotan pentsatu zuen nahiago
|
zukeela
une hartan ile tiraka eta aieneka hasi izan balitz, onetik irtenda, filmetan noiz noiz ikusi izan zuen bezala, baina, bere harridurarako, apenas busti zituen begiak. Isilik iraun zuen, geldi geldi, eztarriko zuloan jarria zeukan korapiloa askatu nahi alferrikakoan.
|
|
2008
|
|
|
Senarrak ez zion istantean erantzun, burua erdibitua zuen seinale, egia esan ez esan. Edo bi buru
|
zituen
une hartan, ausaz, bakoitzak bere aldera tiratzen zuena: –Ez ote dut onena egia esan, eta kito?
|
|
|
Frai Millan jolasean ari zen, jakina, eszena bertatik bertara jarraitzen zuèn lekuko ikusezin batek ere ez zuen besterik baieztatuko?, baina badirudi jolasean ari zenak gero eta modu serioagoan hartu zuela bere jolas hura; frai Millanek, izan ere, bazekien Ernestinak kontu haiei bueltak emango zizkiela egun batzuetan, alaba espiritualak frai Millanek irakatsiak mentalki onartu arte. Ernestinak, beraz, hitza eta hitzontzikeria baino zerbait esanguratsuagoa behar
|
zuen
une hartan: ekintza bat, beharbada, frai Millanen beraren ekintza ausart bat?, zalantza guztiak baztertuko zizkiona.
|
|
|
aspalditik ezagutzen dugu elkar, eta ez halakorik esan, mesedez; berorrek badaki, gainera, medikuok egiarekin lan egin behar dugula, eta egia nahi nuke??. Markesa andereak, beraz, disimulatzen jarrai zezakeen, edo mediku jauna eskatzen ari zitzaionari argi eta garbi erantzun; kezka harekin batera, baina, beste kezka batzuk ere behar
|
zituen
une hartan, alabaren balizko heriotzak kezka zezakeen, adibidez, hezurretan zegoèn Nataliaren itxura hain zen, bere betzulo ikaragarri haiekin, negargarria!?, balantzaren platera egia esatearen aldera makurtu zutenak:
|
|
|
sua gero eta suagoa zen haren begietan bederen; zer besterik espero zitekeen, bada, markesa anderearengandik, zerutik mana hura erori bazitzaion, fede sutsu berri hura, alegia?, fede zaharraren eta betiko fedearen oinarriak zituena, bai, baina neurririk gabeko neurrian hazi zitzaiona? Ez baitzegoen poxpolo baten gar txikia munduaren sutearekin konparatzerik, eta bera halaxe sentitu baitzen, edo hala sentitu behar
|
baitzuen
une hartan, zeru lurrak hartzen zituèn Ama Birjinaren bihotzean sartuta, suzko su eta sumendi, leherketa handiaren zain, sentimendurik ilunenen harkaitz trinko bezain astuna, hantusteaz eta itxurakeriaz egina, bekaitzez eta zeloez, hauts bihur zedin behingoz:
|
|
|
Zosimok betartean izan zuèn itxuraldaketaren berri, bospasei segundoko tarte hartan: nola hamaika balentria egindako heroi ustezko txorabiatu berriak erdi txorabiatuta jarraitzen zuen, alegia; esan nahi baita Nazariok Zosimoren gainetik sentitu behar
|
zuela
une hartan, bere buruaz ziur, horregatik mintzatu zen, ausaz, mintzatu zen bezala, ez mesede bat eskatzen ari denaren tonu otzanean, baizik eta mesedea egiten ari denarenean:
|
|
|
Oroimenean, izan ere, hain pisu handia hartu zuen igande hark, eguzki distiratsu bat bezala agertzen zitzaionak, non eguzkiak egunaren ordu ia guztiak eta orduen segundo ia guztiak erakartzen baitzituen eta harako norabidean ipintzen, denborak ere eguzki hura ipar balu bezala. Eta lanean ari zen, eta, garai batean txoriek bezala, igande hartako oroitzapenek galtzen zuten Beñardo, halako eran, non, egun batean, etxeko behiak jezten ari zela, bi behi, astoa eta mandoa zituzten ukuiluan une hartan?, astoaren azpian jarri baitzuen aulkitxoa; izeba Ursulak, baina, bere begipean
|
zuen
une hartan mutila, eta laster sartu zion ziria:
|
|
|
aurpegiera ederki aldatu zitzaion bederen, haren begi ingurua batez ere, begirada zorrotz bezain esanahitsua guztiz kamustu baitzitzaion ama nagusiari behingoan, tuntun aurpegia ere jarri zuen une batez, frai Millanek esaldiaren bigarren zatia bukatu ahala?, baita esanahiz hustu ere, apika. Ama nagusia, beraz, ez zen ohiko ama nagusia, izaki blokeatu bat baizik, haren buruak ere zuri behar
|
zuen
une hartan?, lehenbailehen desblokeatu behar zuena, haren buru estimuarekin lotutako kontu batek ere behar zuen tartean kontrapisu gisa, komunitateko mojak berari begira baitzituen ordurako, barregarri geratzeko posibilitatea ere hantxe?, halako moldez, non, segundo laburretako noragabetasunaren ostean, bizitzak beti eskaintzen dio beste aukera bat bizi nahi duenari?, halaxe esan baitzuen:...
|
|
|
Reginak, izan ere, gogoan behar zuen Nazariok Villalbako markesei egin zièn lehen bisita hura, eta gogoan behar zuen, batez ere, markes jaunak bisitaren ondotik egin zuen iruzkina: . Gizon hau urrutira iritsiko da, ikusiko duzue??; gogoan zuen, bai, eta are gogoanago
|
zuen
une hartan, beharbada; motibo bat ere bazuen, egia esan, Reginak markes jaunari gerora entzungo zizkionak ere. Nazariok hirurehun pala eta beste hainbeste pikotxen konpromisoa ezin zuzenago bete zuèn garaian doi, ez baitziren txantxetakoak izan, egun haietako batean?. Berorren meategia agortuko da, eroriko da, baina nik egin dizkiodan palek eta pikotxek zutik iraungo dute, markes jauna!?
|
|
|
Bigarrenarena ez zuen berak nahi izan; hark sartu zuen muturra beste batentzat prestatutako zepoan. Gauzak ez zitzaizkion nahi bezala atera, ez, lana bikoiztu zitzaion, eta ezker besoak ez zion behar bezala laguntzen gehien behar
|
zuen
une hartan.
|
|
|
Frai Millan jolasean ari zen, jakina –eszena bertatik bertara jarraitzen zuèn lekuko ikusezin batek ere ez zuen besterik baieztatuko–, baina badirudi jolasean ari zenak gero eta modu serioagoan hartu zuela bere jolas hura; frai Millanek, izan ere, bazekien Ernestinak kontu haiei bueltak emango zizkiela egun batzuetan, alaba espiritualak frai Millanek irakatsiak mentalki onartu arte. Ernestinak, beraz, hitza eta hitzontzikeria baino zerbait esanguratsuagoa behar
|
zuen
une hartan: ekintza bat, beharbada –frai Millanen beraren ekintza ausart bat–, zalantza guztiak baztertuko zizkiona.
|
|
|
Nazariok jakin behar zuen –burtsa agentea aurrez aurre zuen behintzat– Zosimok betartean izan zuèn itxuraldaketaren berri, bospasei segundoko tarte hartan: nola hamaika balentria egindako heroi ustezko txorabiatu berriak erdi txorabiatuta jarraitzen zuen, alegia; esan nahi baita Nazariok Zosimoren gainetik sentitu behar
|
zuela
une hartan, bere buruaz ziur... horregatik mintzatu zen, ausaz, mintzatu zen bezala, ez mesede bat eskatzen ari denaren tonu otzanean, baizik eta mesedea egiten ari denarenean:
|
|
|
Reginak, izan ere, gogoan behar zuen Nazariok Villalbako markesei egin zièn lehen bisita hura, eta gogoan behar zuen, batez ere, markes jaunak bisitaren ondotik egin zuen iruzkina: " Gizon hau urrutira iritsiko da, ikusiko duzue..."; gogoan zuen, bai, eta are gogoanago
|
zuen
une hartan, beharbada; motibo bat ere bazuen, egia esan, Reginak markes jaunari gerora entzungo zizkionak ere –Nazariok hirurehun pala eta beste hainbeste pikotxen konpromisoa ezin zuzenago bete zuèn garaian doi– ez baitziren txantxetakoak izan, egun haietako batean –" Berorren meategia agortuko da, eroriko da, baina nik egin dizkiodan palek eta pikotxek zutik iraungo dute, m...
|
|
|
Markesa anderea, beraz, biziaren zama alde batera utzi eta martiri izateko prest zegoen istant hartan, beharbada... sua gero eta suagoa zen haren begietan bederen; zer besterik espero zitekeen, bada, markesa anderearengandik, zerutik mana hura erori bazitzaion –fede sutsu berri hura, alegia–, fede zaharraren eta betiko fedearen oinarriak zituena, bai, baina neurririk gabeko neurrian hazi zitzaiona? Ez baitzegoen poxpolo baten gar txikia munduaren sutearekin konparatzerik, eta bera halaxe sentitu baitzen, edo hala sentitu behar
|
baitzuen
une hartan, zeru lurrak hartzen zituèn Ama Birjinaren bihotzean sartuta, suzko su eta sumendi, leherketa handiaren zain, sentimendurik ilunenen harkaitz trinko bezain astuna –hantusteaz eta itxurakeriaz egina, bekaitzez eta zeloez– hauts bihur zedin behingoz: zeruko amaren maitasunak itxuraldatutako hauts ezerezkoa airearen magalean dantzan; suzko fede hura, bai, ametsik ezinezkoena ere betetzeko bidean jar zezakeena:
|
|
|
aspalditik ezagutzen dugu elkar, eta ez halakorik esan, mesedez; berorrek badaki, gainera, medikuok egiarekin lan egin behar dugula, eta egia nahi nuke...". Markesa andereak, beraz, disimulatzen jarrai zezakeen, edo mediku jauna eskatzen ari zitzaionari argi eta garbi erantzun; kezka harekin batera, baina, beste kezka batzuk ere behar
|
zituen
une hartan –alabaren balizko heriotzak kezka zezakeen, adibidez, hezurretan zegoèn Nataliaren itxura hain zen, bere betzulo ikaragarri haiekin, negargarria! –, balantzaren platera egia esatearen aldera makurtu zutenak:
|
|
|
Oroimenean, izan ere, hain pisu handia hartu zuen igande hark, eguzki distiratsu bat bezala agertzen zitzaionak, non eguzkiak egunaren ordu ia guztiak eta orduen segundo ia guztiak erakartzen baitzituen eta harako norabidean ipintzen, denborak ere eguzki hura ipar balu bezala. Eta lanean ari zen, eta, garai batean txoriek bezala, igande hartako oroitzapenek galtzen zuten Beñardo, halako eran, non, egun batean, etxeko behiak jezten ari zela –bi behi, astoa eta mandoa zituzten ukuiluan une hartan–, astoaren azpian jarri baitzuen aulkitxoa; izeba Ursulak, baina, bere begipean
|
zuen
une hartan mutila, eta laster sartu zion ziria:
|
|
|
Senarrak ez zion istantean erantzun, burua erdibitua zuen seinale, egia esan ez esan. Edo bi buru
|
zituen
une hartan, ausaz, bakoitzak bere aldera tiratzen zuena: " Ez ote dut onena egia esan, eta kito?
|
|
|
Ez Tomasenik, ez haren jipoienik. Inaziok ere tuntuntzat hartzea
|
zuen
une hartako kezka nagusia, halaxe tratatzen zuelako Tomasek, ergel baten moduan, eta sentimendu horrek puskatzen zuen Rosa: sinetsita bizi zen ez zuela ezertarako balio, ez zela beste emakumeak bezalakoa, eta behin hurbilduko bereganako interes benetakoa erakusten ari zitzaion gizon bat, eta bertan ia hitzik egiteko gauza ez!
|
|
2009
|
|
|
Lurrera makurtu zuen begirada. Hondartza entzun behar
|
zuen
une hartan. Hondarraren oihartzun apurtua, berarengana itzultzen.
|
|
|
Badirudi, beraz, Gabinok garbi zuela nondik nora jo behar
|
zuen
une hartan, sakrifizioaren ideia presente, baita sakrifizioaren bidez atzeman zezakeèn gloria ere, horregatik entzun baitzuen meza, beharbada, entzun zuen bezala, erarik sentituenean, Jauna hartzeko orduan eta geroko minutuetan zer esanik ez:
|
|
|
Ursulak, babes bila edo, Nazariori zuzendu zion begirada, begiz esan zezakeelakoan esateko zuèn guztia; Nazario, baina, gogoan
|
zituen
une hartan, ausaz, bai bezperako gaua, emazteak auskalo zer zerutara eraman zuenekoa, eta bai egun hartakoa ere, funtzioaren errepika espero zuenekoa?, halaxe mintzatu zen:
|
|
|
gauza bat buruan sartzen zitzaionean ez zuela azkenera arte etsitzen, auzi hartan ere nekez!; hala, bada, Maria Bibianari emandako azken erantzunaren ondotik zabaldutako isilunean, burmuinetan behar zituen Adak pentsamendu haiek, eta burmuinetan behar zituen, halaber, liburuari buruzko hitzak, Txaro Goirik berari esanak: . Dinamita hutsa da!?; adiskidea ez zitzaion, ez, txantxetan ari, liburua, azkenean, eskuetan lehertu baitzitzaion!; Ada, beraz, garaitua sentitzen zen, begiak beherantz itzuliak
|
zituen
une hartan, burua makur?, Maria Bibiana erreakzionatzen hasi zenean, begiak urrunean ganoraz iltzatuz, arreta osoa bereganatu nahian balebil bezala, buruan zuèn buruhausteari aurre egiteko asmoz, itxuraz; ez al zuen arestian esan, izan ere, bera bien alde zegoela, Teofilo Mariaren alde eta Adaren alde?; Adarekin hitz egin zuen eta gehiago ere hitz egingo zuen, baina Teofilo Mariarekin ez, eta ha... begiak jaso zituenean hartaz ohartu behar zuen Adak, hain zen nabarmena Maria Bibianaren begiek egin zuten aldaketa gelara sartu zirenetik, betilunetik betargira:
|
|
|
Izebaren hitzekin liluratuta zegoen Domingo, baina baita apur bat zapuztuta ere, izebaren sostengua behar
|
baitzuen
une hartan, ñabardurarik gabea: berrespen kategoriko bat, alegia, esaldi bakar batek eman ziezaiokeena:
|
|
|
Domingori istantean erantzuteko gogoa etorri zitzaion, ahoa ere ireki zuen une batez, mugimendu ezin azkarrago bat bitarteko, berehala desegin zuena?: ezetz, bere anaiatxoa ez zela aingeru aspergarri bihurtu, fantasma baizik; azkenean, baina, atzera egin zuen, jakin ez zuhurtziaren irakaspena orduantxe ikasi zuelako edo hamar segundo lehenagoko hutsegitea eragin ziòn segurtasun ezaren mende jarraitzen zuelako; dena dela, lagun bat behar
|
zuen
une hartan, goitik behera ulertuko zuena, baita historia guztia entzungo ziona ere, eta horregatik bilatu zuen Albertoren konpainia, jolas-garaira irten bezain laster:
|
|
|
Teofilo Maria haserre zegoen, eta are gehiago haserretu zen Gabinoren interbentzioarekin; Teofilo Mariak bazekien, ordea, Gabinorekin hizketan hastea denbora alferrik galtzea izan zitekeela, eta bazekien, halaber, nor
|
zuen
une hartan etsaia: Domingo, leku guztietan ezohiko nota ematen espezialista, halako moldez, non, Domingoren aurka bideratu baitzuen barruan pilatuta zuèn amorrua:
|
|
|
zerarekin gertatuak gehiago baitzirudien madarikazio bat, edo zigor bat, beste ezer baino; Maria Bibianak, beraz, lur bat behar zuen, edo portu bat. Maria Bibianak ongi uler zitzakeen Jainkoak egiptoarrei igorritako izurriak, baina zergatik igorri zien beste izurri hura orbetarrei, orbetarrak kristau zintzo zirenean??, non lehorreratu izan zezan; Domingok eskaini zionak, baina, ez zuen asetzen, lurretik ere ezer gutxi baitzuen lur hark: ez baitzen lurra ere, ezpada airezko lurra, airezko lurra baita fantasiaren magala, airezko lurra irudimenaren hegala; Maria Bibianak, ordea, lurrezko lur bat behar
|
zuen
une hartan, errealitateari errealitatearekin erantzungo ziona, ez den haizearen eskutik autoengainuaren sasi argietara ihes egin gabe, jada ez baitzuen Jainkoaren borondatearekin aski, are gutxiago Jainkoaren borondateak Jainkoaren madarikazio zigorrei leku egin zienetik; eta hala ere, hala eta guztiz ere?, Maria Bibianak ez zion bere buruari iruzur merkerik egin nahi; horregatik, bazekien arren ... teilatuaren neurria jakin nahi zuen, hormena eta kontrahormena, habeena eta gapirioena; esan nahi baita, Jainkoaren zigorraren berri ez ezik, zigorraren xehetasunak ere jakin nahi zituela:
|
|
|
kasualitatea? Istripua gertatu zèn mementoan Ernestina ez zegoen gelan, baina Ernestinak ere bere beharrak
|
zituen
une hartan, guztiz bete beharrekoak: kasualitatea?
|
|
|
halako zerbait, adibidez: . Gezur hutsa!?; jarraian, ordea, betiluna argitzen zuela, kale gorrian hotz izugarria egiten zuen, zinez, baina Ernestinak Regina enea ere kale gorri
|
zuen
une hartan, ausaz?, honela mintzatu zen, atzera eginez, bai, baina guztiz atzera egin gabe:
|
|
|
Kanpoan, berriz, etengabekoak ziren tiroak eta tiro jasak; bigarren eta hirugarren konpainiak basoan gora zihoazen, gudu zelaian metrailadoreak garbitutako hogeita hamarren bat mutil zeutzan, hilik edo erdi hilik?, azken eraso hari azkena emateko prest; Domingok eta Chaplinek, beraz, kanpotik zetozèn tiro hots haiek entzun zitzaketen, nahiz eta biak ala biak beste denbora batek bizi behar
|
zituen
une hartan: Adaren heriotzazko denbora, harresi bat bezala altxa zitekeena, beraien eta beste soldadu guztien artean; baliteke, beraz, Domingok eta Chaplinek tiro hotsik ez aditzea, are gutxiago haien gorputzak besarkada ezin estuago batean urtu zirenean?, ongi baino hobeto entzun arren; baliteke, halaber, Domingo eta Chaplin behar bezala ez ohartzea sator gela berean sartu zutèn beste zauritu baten etorreraz, konorterik gabe zegoen eta astunki hartzen zuen arnasa?, eta baliteke, azkenik, Domingori eta Chaplini zirkunstantzia ezohiko batek bakarrik itzularaztea kanpoarekiko pertzepzioa eta lotura, nola gertatu baitzen handik segundo batzuetara, Domingok ezohiko hotsak eta burrunbak entzun zituenean:
|
|
|
Adak garbi ikus zezakeen nola Maria Bibianaren begiei barne poz ukaezin bat zerien, berak nekez erakuts zezakeena, Jainkoari zer eskainirik ez zuelako, ausaz: ...de egin ostean; gero, eskuak ahurretatik lotu eta begiak goratu zituen, oinazeak zizelatuak iduri; bazirudien, beraz, Ada desesperazioaren ertzean zegoela, nondik ahalguztidunari erreguka ari baitzitzaion, minutu erdi intentsoa izan zen, orain ezpainak mugitzen zituela eta orain ez?, arnasa bezain premiazko zuèn zerbait eskatzen ariko balitzaio bezala; esan nahi baita Adak halako otoitz bat behar
|
zuela
une hartan mihi ezpainetan: –Jauna, gaur udaberria hasi da, eta arren eta arren ez dizut besterik eskatzen:
|
|
|
ez zen irri zabal bat, ez irri inozo bat, guztiz bestelako irri bat baizik, une hartan bizi zuèn fedearen, boterearen eta ziurtasunaren marka zeramana; eta askatasunarena, jakina? Adak musika berezi bat entzun behar
|
zuen
une hartan, bere baitaren baitan entzun ere: jainkozko musika paregabea, bihotzaren atabalak pun pun eta pun pun; gero, bat batean, arnasa betean hartu eta ezpainak mugitu zituen hiru aldiz, barruan zituèn eta halabeharrez isildu behar zituèn oihuei bide emateko ahaleginean:
|
|
|
sartzen ziren argi izpi gero eta argitsuagoek argi metatze prozesu batean jartzen zituztela aitaren begiak, suzko distira distiratsuari berezko esplikazio bat, zientifikoa, nolabait esatearren? ematen ziona eta Teofilo Mariari bere egoera erlatibizatzen lagun ziezaiokeena; Teofilo Mariak, beraz, jeloskor behar
|
zuen
une hartan, oso ere jeloskor, horregatik erantzun zion aitari, mihiari ipiniak zizkion brida guztiak askatuz:
|
|
|
pelotoi buruak, izan ere, exekuzioan ezustekorik izan ez zedin edo, bi tiratzaile izendatu zituen preso bakoitzeko; egiteko hartan, gainera, nola Domingok Gonzalo, tiratzaile ezin hobea zena? baitzuen kide, esan nahi baita Gonzalok ere destatua
|
zuela
une hartan bere fusila otoitzean ari zèn gizonaren aurka, bihotz inguruari ongi destatua ere, eskuetan dardara txikienik ere ez?, hala, Domingok ez zuen argibideak ematen ibili behar izango bere tiroan huts eginda ere, berak huts egin arren nekez egingo baitzuen Gonzalok, hargatik guztiagatik jokatu zuen Domingok, sei zazpi segundoko barne borrokaren ondotik, antza?
|
|
|
" Burgeskume txiki handi bat besterik ez haiz!"; arrazoi haiekin batera, baina –biktimari tiro egin edo ez egin, hartan zetzan auzia–, Domingok bazuen beste arrazoi bat, menturaz, itzaletik bultzaka ari zitzaiona, norabide jakin batean: pelotoi buruak, izan ere, exekuzioan ezustekorik izan ez zedin edo, bi tiratzaile izendatu zituen preso bakoitzeko; egiteko hartan, gainera, nola Domingok Gonzalo –tiratzaile ezin hobea zena– baitzuen kide –esan nahi baita Gonzalok ere destatua
|
zuela
une hartan bere fusila otoitzean ari zèn gizonaren aurka, bihotz inguruari ongi destatua ere, eskuetan dardara txikienik ere ez–, hala, Domingok ez zuen argibideak ematen ibili behar izango bere tiroan huts eginda ere, berak huts egin arren nekez egingo baitzuen Gonzalok... hargatik guztiagatik jokatu zuen Domingok –sei zazpi segundoko barne borrokaren ondotik, antza– jokatu zuen ... " Kendu ditiagu sasi batzuk, eta justizia eta askatasunaren loreak oparoago haziko dituk orain... ezta, Domingo?", Domingok ez baitzion, joanekoan bezala, mihiari eutsi; aitzitik, honela erantzun zion:
|
|
|
zoritxarreko zoritxarren aurrean ez baitzegoen, Jainkoaren borondateaz aparte, beste irtenbiderik, antza; hamar hamaika urte zituen arren, ongitxo zekien lezio hura, neska zintzo bezain heldua baitzen adin hartarako, eta apaiz guraso izebek, baita mundu guztiak ere, komodin gisa erabiltzen baitzuten espresio hura –Jainkoaren borondatea–, bizitzak, patuak edo dena delakoak karta txarrak ematen zizkien bakoitzean, bi hitz haiek airean idatziak baleude bezala eta jendeak aire hura baizik arnastuko ez balu bezala, Elizaren agindupeko giro hertsi hartan, amen, amen eta amen; Maria Bibianak patu gaiztoa onartu behar zuen, beraz, baina nekez onartzen zuen... zerarekin gertatuak gehiago baitzirudien madarikazio bat, edo zigor bat, beste ezer baino; Maria Bibianak, beraz, lur bat behar zuen, edo portu bat –Maria Bibianak ongi uler zitzakeen Jainkoak egiptoarrei igorritako izurriak, baina zergatik igorri zien beste izurri hura orbetarrei, orbetarrak kristau zintzo zirenean? –, non lehorreratu izan zezan; Domingok eskaini zionak, baina, ez zuen asetzen, lurretik ere ezer gutxi baitzuen lur hark: ez baitzen lurra ere, ezpada airezko lurra, airezko lurra baita fantasiaren magala, airezko lurra irudimenaren hegala; Maria Bibianak, ordea, lurrezko lur bat behar
|
zuen
une hartan, errealitateari errealitatearekin erantzungo ziona, ez den haizearen eskutik autoengainuaren sasi argietara ihes egin gabe, jada ez baitzuen Jainkoaren borondatearekin aski, are gutxiago Jainkoaren borondateak Jainkoaren madarikazio zigorrei leku egin zienetik; eta hala ere –hala eta guztiz ere–, Maria Bibianak ez zion bere buruari iruzur merkerik egin nahi; horregatik, bazek... teilatuaren neurria jakin nahi zuen, hormena eta kontrahormena, habeena eta gapirioena; esan nahi baita, Jainkoaren zigorraren berri ez ezik, zigorraren xehetasunak ere jakin nahi zituela:
|
|
|
ez zen irri zabal bat, ez irri inozo bat, guztiz bestelako irri bat baizik, une hartan bizi zuèn fedearen, boterearen eta ziurtasunaren marka zeramana; eta askatasunarena, jakina... Adak musika berezi bat entzun behar
|
zuen
une hartan, bere baitaren baitan entzun ere: jainkozko musika paregabea, bihotzaren atabalak pun pun eta pun pun; gero, bat batean, arnasa betean hartu eta ezpainak mugitu zituen hiru aldiz, barruan zituèn eta halabeharrez isildu behar zituèn oihuei bide emateko ahaleginean:
|
|
|
Adak garbi ikus zezakeen nola Maria Bibianaren begiei barne poz ukaezin bat zerien, berak nekez erakuts zezakeena, Jainkoari zer eskainirik ez zuelako, ausaz: ...tean; gero, eskuak ahurretatik lotu eta begiak goratu zituen, oinazeak zizelatuak iduri; bazirudien, beraz, Ada desesperazioaren ertzean zegoela, nondik ahalguztidunari erreguka ari baitzitzaion –minutu erdi intentsoa izan zen, orain ezpainak mugitzen zituela eta orain ez–, arnasa bezain premiazko zuèn zerbait eskatzen ariko balitzaio bezala; esan nahi baita Adak halako otoitz bat behar
|
zuela
une hartan mihi ezpainetan: " Jauna, gaur udaberria hasi da, eta arren eta arren ez dizut besterik eskatzen:
|
|
|
Barre egitearekin batera, baina, Domingori so egiten zion Gonzalok; Domingo, ordea, beste mundu batean bezala zegoen, serio –oso serio ere bai, aurrean zuèn irudi hura atsegin ez balu bezala: ez irudia eta ez lagunek irudiari buruz egin zituztèn iruzkinak, itxura batean–, esfingearen begirada hotza betartean; Gonzalok, baina, mundua bere barrearen talaiatik neurtzen zuen heinean, ez
|
zuen
une hartan ulertzen –seguru ezetz– zergatik ez zuen Domingok barre egiten, lagunak Chaplinen ateraldia zehatz mehatz ulertu ez bazuen behintzat...; hartarako zegoen, ordea, bera, Gonzalo, lagunak konprenitu ez zuena konpreniarazteko:
|
|
|
tiro batek Chaplinen urontzia txintxirrin bihurtu zuèn egun berean, beraz–, aurrekoetan ez bezala, distira berezi batek hartu zituen aitaren begiak: ...ean; baldintza haietan, Teofilo Maria ez zen ohartzen –nola, bada? – sartzen ziren argi izpi gero eta argitsuagoek argi metatze prozesu batean jartzen zituztela aitaren begiak, suzko distira distiratsuari berezko esplikazio bat –zientifikoa, nolabait esatearren– ematen ziona eta Teofilo Mariari bere egoera erlatibizatzen lagun ziezaiokeena; Teofilo Mariak, beraz, jeloskor behar
|
zuen
une hartan, oso ere jeloskor... horregatik erantzun zion aitari, mihiari ipiniak zizkion brida guztiak askatuz:
|
|
|
gauza bat buruan sartzen zitzaionean ez zuela azkenera arte etsitzen, auzi hartan ere nekez!; hala, bada, Maria Bibianari emandako azken erantzunaren ondotik zabaldutako isilunean, burmuinetan behar zituen Adak pentsamendu haiek, eta burmuinetan behar zituen, halaber, liburuari buruzko hitzak, Txaro Goirik berari esanak: " Dinamita hutsa da!"; adiskidea ez zitzaion, ez, txantxetan ari, liburua, azkenean, eskuetan lehertu baitzitzaion!; Ada, beraz, garaitua sentitzen zen –begiak beherantz itzuliak
|
zituen
une hartan, burua makur–, Maria Bibiana erreakzionatzen hasi zenean, begiak urrunean ganoraz iltzatuz, arreta osoa bereganatu nahian balebil bezala, buruan zuèn buruhausteari aurre egiteko asmoz, itxuraz; ez al zuen arestian esan, izan ere, bera bien alde zegoela, Teofilo Mariaren alde eta Adaren alde?; Adarekin hitz egin zuen eta gehiago ere hitz egingo zuen, baina Teofilo Mariarekin ez, e... begiak jaso zituenean hartaz ohartu behar zuen Adak, hain zen nabarmena Maria Bibianaren begiek egin zuten aldaketa gelara sartu zirenetik, betilunetik betargira:
|
|
|
...npoan, berriz, etengabekoak ziren tiroak eta tiro jasak; bigarren eta hirugarren konpainiak basoan gora zihoazen –gudu zelaian metrailadoreak garbitutako hogeita hamarren bat mutil zeutzan, hilik edo erdi hilik–, azken eraso hari azkena emateko prest; Domingok eta Chaplinek, beraz, kanpotik zetozèn tiro hots haiek entzun zitzaketen, nahiz eta biak ala biak beste denbora batek bizi behar
|
zituen
une hartan: Adaren heriotzazko denbora, harresi bat bezala altxa zitekeena, beraien eta beste soldadu guztien artean; baliteke, beraz, Domingok eta Chaplinek tiro hotsik ez aditzea –are gutxiago haien gorputzak besarkada ezin estuago batean urtu zirenean–, ongi baino hobeto entzun arren; baliteke, halaber, Domingo eta Chaplin behar bezala ez ohartzea sator gela berean sartu zutèn beste zauritu baten etorreraz –konorterik gabe zegoen eta astunki hartzen zuen arnasa–, eta baliteke, azkenik, Domingori eta Chaplini zirkunstantzia ezohiko batek bakarrik itzularaztea kanpoarekiko pertzepzioa eta lotura, nola gertatu baitzen handik segundo batzuetara, Domingok ezohiko hotsak eta burrunbak entzun zituenean:
|
|
|
Galdera entzun orduko, Ernestinari begitartea ilundu eta bat bateko erantzuna etorri zitzaion burura, labur bezain eraginkorra... halako zerbait, adibidez: " Gezur hutsa!"; jarraian, ordea, betiluna argitzen zuela –kale gorrian hotz izugarria egiten zuen, zinez, baina Ernestinak Regina enea ere kale gorri
|
zuen
une hartan, ausaz–, honela mintzatu zen, atzera eginez, bai, baina guztiz atzera egin gabe:
|
|
|
kasualitatea? Istripua gertatu zèn mementoan Ernestina ez zegoen gelan, baina Ernestinak ere bere beharrak
|
zituen
une hartan, guztiz bete beharrekoak: kasualitatea?
|
|
|
Izebaren hitzekin liluratuta zegoen Domingo, baina baita apur bat zapuztuta ere, izebaren sostengua behar
|
baitzuen
une hartan, ñabardurarik gabea: berrespen kategoriko bat, alegia, esaldi bakar batek eman ziezaiokeena:
|
|
|
Domingori istantean erantzuteko gogoa etorri zitzaion –ahoa ere ireki zuen une batez, mugimendu ezin azkarrago bat bitarteko, berehala desegin zuena–: ezetz, bere anaiatxoa ez zela aingeru aspergarri bihurtu, fantasma baizik; azkenean, baina, atzera egin zuen, jakin ez zuhurtziaren irakaspena orduantxe ikasi zuelako edo hamar segundo lehenagoko hutsegitea eragin ziòn segurtasun ezaren mende jarraitzen zuelako; dena dela, lagun bat behar
|
zuen
une hartan, goitik behera ulertuko zuena, baita historia guztia entzungo ziona ere, eta horregatik bilatu zuen Albertoren konpainia, jolas-garaira irten bezain laster:
|
|
|
Teofilo Maria haserre zegoen, eta are gehiago haserretu zen Gabinoren interbentzioarekin; Teofilo Mariak bazekien, ordea, Gabinorekin hizketan hastea denbora alferrik galtzea izan zitekeela, eta bazekien, halaber, nor
|
zuen
une hartan etsaia: Domingo, leku guztietan ezohiko nota ematen espezialista, halako moldez, non, Domingoren aurka bideratu baitzuen barruan pilatuta zuèn amorrua:
|
|
|
Badirudi, beraz, Gabinok garbi zuela nondik nora jo behar
|
zuen
une hartan, sakrifizioaren ideia presente, baita sakrifizioaren bidez atzeman zezakeèn gloria ere... horregatik entzun baitzuen meza, beharbada, entzun zuen bezala, erarik sentituenean, Jauna hartzeko orduan eta geroko minutuetan zer esanik ez: une hartan bereziki, zeinean, Jauna hartu eta bere jarlekura itzuli baitzen, begiak goratzeko:
|
|
|
Ursulak, babes bila edo, Nazariori zuzendu zion begirada, begiz esan zezakeelakoan esateko zuèn guztia; Nazario, baina –gogoan
|
zituen
une hartan, ausaz, bai bezperako gaua, emazteak auskalo zer zerutara eraman zuenekoa, eta bai egun hartakoa ere, funtzioaren errepika espero zuenekoa–, halaxe mintzatu zen:
|
|
|
Esan nahi baita, motorrontzi batekin ibiltzen zela ibai bazterreko hondakinak biltzen. Huraxe
|
zuen
une hartako ofizioa. Lagun batek utzi zion ontzia; ordurako, pitzadurez eta adabakiz josia gaixoa.
|
|
2010
|
|
|
Ezetz esan nahi izan nion: nola esango nion, baina, ezetz, garagardoa (pitxer bati beste bat zerraion) bihotz altxagarri
|
banuen
une hartan! Eta orduan, nonbaitetik atera behar eta, behin erakutsi zion gonbidatuak gonbidatzaileari bere esker ona keinu ezdeus batekin, eta zer gutxiago berriro erakustea baino, modu ganorazkoago batean baina, keinutik hitzetara jauzi eginda?!?, halaxe esan nion:
|
|
|
Amak ongi baino hobeto eraman izan zituen etxeko kontuak urteetan, baina egun batean ez atzera eta ez aurrera gelditu zen batuketa batean, eskuan zituèn billeteak ezin bereizirik, bost pezetakoa ote zen, hogeita bostekoa edo ehunekoa; amak, baina,
|
bazuen
une hartan bere ezintasunaren kontzientzia, billete sorta lurrera bota eta malko batzuk irristatu baitzitzaizkion masailetan behera; ama, izeba eta hirurok geunden memento horretan, etxean zurgin bat genuen, goiko solairuaren zurezko zorua aldatu zuena?, eta niri erraiak erdibitu zitzaizkidan; beste egun batean, ni lorategiko aulki batean nengoela, liburu bat eskuetan, izeba etorri zitzaidan:... –Non dago ama?
|
|
|
Esan dut lehen, Domingo sentitu izan nuela nagusiki bizitzan lehiakide, zure antzera, Damaso?, baina Domingo etxetik alde egina zen, eta zu
|
zintudan
une hartan lehiakide, etxeko bururik burutsuena, sugegorria bezalakoa izan baitzintezkeen mihia zorrozten zenuenean, baita hiztun etorkor eta atsegina ere, giro abegikorretan; hotza eta beroa izan zintezkeen, aldi berean; zure logikak, berriz, labanarik finenak bezala ebaki zezakeen, leun eta sotil, edo aizkora zorrotzenak bezala, kolpe suntsitzaile batez?
|
|
|
Hazkunde horri erantzuteko, hain zuzen, oso baliagarriak izan ziren 1980 urtean sinaturiko Ikastolen Titulartasun Ofizialerako Arautegia eta Ikastolen Hitzarmena. Ikastolek
|
zituzten
une hartako premiei aterabidea emateko balio izan zuten, bai. Baina, zoritxarrez, ikastolek izugarrizko zama ekonomikoekin segitzen zuten, eta behar bezalako erantzunik jaso gabe zegokien instituzioen eta erakundeen aldetik.
|
|
|
Gobernukoek esan ziguten ikastola haiei emandako diru apurra moztu egingo zela epe batetik aurrera?. Baina NIEn, halaber, garbi
|
zuten
une hura baliatu behar zela ahalik eta integraziorik onena lortzeko; bestela, ikastola haiek galdu egingo baitziren inolako fruiturik edo trukerik gabe.
|
|
|
Esan dut lehen, Domingo sentitu izan nuela nagusiki bizitzan lehiakide —zure antzera, Damaso—, baina Domingo etxetik alde egina zen, eta zu
|
zintudan
une hartan lehiakide, etxeko bururik burutsuena, sugegorria bezalakoa izan baitzintezkeen mihia zorrozten zenuenean... baita hiztun etorkor eta atsegina ere, giro abegikorretan; hotza eta beroa izan zintezkeen, aldi berean; zure logikak, berriz, labanarik finenak bezala ebaki zezakeen, leun eta sotil, edo aizkora zorrotzenak bezala, kolpe suntsitzaile batez... hala nola Helenarekin gauzak okertze...
|
|
|
‘Bai, zure begi horiek lehen ikusi dugun koadroko iraultzailearenak oroitarazten dizkidate’ Ezetz esan nahi izan nion: nola esango nion, baina, ezetz, garagardoa (pitxer bati beste bat zerraion) bihotz altxagarri
|
banuen
une hartan! Eta orduan, nonbaitetik atera behar eta —behin erakutsi zion gonbidatuak gonbidatzaileari bere esker ona keinu ezdeus batekin, eta zer gutxiago berriro erakustea baino, modu ganorazkoago batean baina, keinutik hitzetara jauzi eginda...! —, halaxe esan nion:
|
|
|
Amak ongi baino hobeto eraman izan zituen etxeko kontuak urteetan, baina egun batean ez atzera eta ez aurrera gelditu zen batuketa batean, eskuan zituèn billeteak ezin bereizirik, bost pezetakoa ote zen, hogeita bostekoa edo ehunekoa; amak, baina,
|
bazuen
une hartan bere ezintasunaren kontzientzia, billete sorta lurrera bota eta malko batzuk irristatu baitzitzaizkion masailetan behera; ama, izeba eta hirurok geunden memento horretan —etxean zurgin bat genuen, goiko solairuaren zurezko zorua aldatu zuena—, eta niri erraiak erdibitu zitzaizkidan; beste egun batean, ni lorategiko aulki batean nengoela, liburu bat eskuetan, izeba etorri zitz... " Non dago ama?
|
|
|
Begiak itxi ditut Josebaren hitz egiteko tonua hobeto aztertzeko, eta erabaki dut, isurkari bati buruz ari banintz bezala, zein konposizio
|
zuen
une hartan: herena etsipen, herena ziurtasun eta herena intimitate.
|
|
|
Eskorpioia zein zulotan gelditu zen Chiarak bakarrik zekien; harekin zer gertatu zen, berriz, ez berak ez iheslari taldeko beste inork; are eta gutxiago Omarrek, kezka bakarra
|
baitzuen
une hartan Fatimaren nebak: iheslari haiek, eta batik bat Chiara, nola salbatu.
|
|
2011
|
|
|
Denok dakigu nola hartu zuten han: erabateko ukoa agertu zioten bi alderdi nagusietako ordezkariek, gutxietsi zuten, trufatu ziren eta umiliatu zuten, eta bide batez umiliatu gintuzten EAEko euskal herritarrok, hura
|
baikenuen
une hartan gu guztion ordezkari. Ekimen hura bertan hil zen, Ibarretxe erretiratu zen eta PNV PSOErekin tratu politikoan aritu da, eskumen eske babesaren truk.
|
|
|
Uste
|
dut
une hartan esan zidala senak ez izateko Katxasen morroi. Ez izateko inoren morroi, hori da senak esan zidana.
|
|
2012
|
|
|
Azkenean, fusilen tiramenean eduki genuen; Kazbitxen zaldia indarrak ahiturik zihoalako edo gureak baino txarragoa zelako, kontua da gogotik ahalegindu arren apenas egiten zuela aurrera. Uste
|
dut
une hartan bere Karagiozez oroituko zela...
|
|
2013
|
|
|
Hamzak Pedro estutzen jarraitzen zuen; aldamenean, berriz, Vanesa eta Eduardo zeuden, nor bere aulkian; aurrez aurre, azkenik, Koldo eta Loren, biak ere eserita; bolaluma mahai gainean utzia
|
zuen
une hartan Koldok, Lorenek, Pedrori ostutako pistolaz baliatuta, tirabidean ipintzen zituen bitartean, batean Eduardo eta bestean Vanesa.
|
|
|
Hamzak Pedro estutzen jarraitzen zuen; aldamenean, berriz, Vanesa eta Eduardo zeuden, nor bere aulkian; aurrez aurre, azkenik, Koldo eta Loren, biak ere eserita; bolaluma mahai gainean utzia
|
zuen
une hartan Koldok, Lorenek, Pedrori ostutako pistolaz baliatuta, tirabidean ipintzen zituen bitartean, batean Eduardo eta bestean Vanesa.
|
|
|
Pagopetik atera, haurra besoan eta aterki burdina punta zorrotza bizkarretik zintzilik, intziri eta hots xume haiek zetozen Otxateko leize ertzera hurbildu nintzen. Haurrak bizipozezko irribarretxoak egiten zizkidan; ni, berriz, mintzatu egiten nintzaion eta gogoan
|
dut
une hartan otu zitzaidala ezin zitekeela inor ni baino zoriontsuagorik izan munduan.
|
|
2014
|
|
|
Nire belaundiko aktoreek argi
|
genuen
une hartan antzerkiak funtzio argia zuela... Euskal Herriko antzerkigintza asmatzen ari ginen, beti arbasoengana joz, eta orduan, euskal antzerkian egina zegoen gauza bakarra pastoralak ziren.
|
|
|
–Zertan ibili ote zara?? edo antzeko purrustadaren bat botako ziola pentsatu zuen, eta gaitz erdi edaten ibili zela antzematen ez bazion, baina etxeko ahots baten babesa behar
|
zuen
une hartan, animoa eta eupada ez bazen, gutxienez hitz eta doinu ezagunen berotasun apur hori emango ziona. Telefonoa itzalia zuen ordea.
|
|
|
Nik uste
|
dut
une hartan PPk ordurako abian zuen kanpaina gelditu edo behintzat leundu izan balu, agian gaur Katalunian, harako konpetentzia hura nahi dudala edo finantziazioa hobetu genukeela diskutitzen egongo liratekeela. Baina PPk Auzitegi Konstituzionalera jo zuen, Kataluniako Estatutuak Konstituzioaren kontrako artikulu zenbait zituelakoan.
|
|
|
Irenek keinua egin zuen burua jiratzeko, iruditzen zitzaion gizonaren aurpegia ikusi behar
|
zuela
une hartan. Hobeto pentsatu zuen, ordea, ez zuen lepoa mugitu ere egin.
|
|
2015
|
|
|
Eguneko eginbeharrak amaitutakoan, afaltzera joan ginen dorreko jantokira. Egun osoa emana
|
nuen
une haren zain, zerbitzari ederra berriz ikusteko. Zerbait erran nahi nion, edozer, nire existentziaren berri izan zezan.
|
|
|
Niri, berriz, neure barne egoeraren isla iruditzen zitzaidan zalaparta ero hura. Eta ez
|
nuen
une hartan indarrik ez kanpoko ez barruko anabasa hartaz arduratzeko. Ohera iristearekin baino ez nuen amesten.
|
|
|
Bada, Haren Maiestateak arimari aipaturiko Jainkozko ezkontzaren mesedea egin nahi dionean, lehenik bere egoitzan sartzen du, eta Haren Maiestateak ez du nahi besteetan bezala, hau da, liluramendu hauetan sartzen zuenean bezala, izan dadin; egia esan, nik uste
|
dut
une hartan eta esanda geratu den bat egitezko otoitzean biltzen duela berarekin; arimak, ordea, besterik uste du: oraindik ez dela bere erdigunean sartzera deitua izan, egoitza honetan izan denez, goialdean sartzera baizik.
|
|
|
Iruñean eta Tuteran ospatu ziren aurkezpen publikoetan, aldizkariaren mezenasek bere bozkarioa ageri
|
zuen
une hartan," behar baitugu poesia Nafarroan, demokrazian gaudelako jada, eta esperantzaz ditut nafartar poetak espero".
|
|
|
Enrique Goñik Korporazioaren gidaritza hartu zuenean, bere hitzetan, telekomunikazio sektorearekiko menpekotasun handiegia zuen, eta" arriskua kontzentratua zegoen". Arrazoi zuen neurri batean, elkar lotutako hiru inbertsio endogamiko
|
baitzituen
une hartan CANek. Horietariko bat ez zen espresuki telekomunikazio arlokoa, baina AUNA taldeari lotutako enpresa bat zen:
|
|
2016
|
|
|
Patxikankailuk gutxigatik ez zuen bere helburua lortu. Pentsatu ere pentsatu zuen hobe
|
zuela
une hartan amore ematea, hiru egunez meriendarik gabe gelditzea baino. Horrenbestez, atzamar punta tartaren azaletik pasatu eta pixka batean miazkatzearekin konformatu behar izan zuen.
|
|
|
Senarra kartzelan zegoenean estatubatuarrek ez zioten sostengurik eman, harrapatu zutenean haien menpeko agentea izanik ere; eta hori gutxi balitz, errezelo handia sortzen zion amerikarrek Francorekin zuten jarrerak, ematen baitzuen bat batean munduko lagunik onenak egin zirela. Baina Karmeleri senak agintzen zion gauza guztien gainetik familiaren hobe beharraren alde egin behar
|
zuela
une hartan, eta onartu egin zuen lanpostua.
|
|
2017
|
|
|
Ihesi atera zenean, bizikleta bat eman zion opari Heinrich-i. Hamasei urte
|
zituen
une hartan.
|
|
|
Argi zegoen ez zekiela zer egin. Kontua zen ez ninduela inoiz ikusi eta, segur aski, argazkietako gizonak alde handia
|
zuen
une hartan aurrean zuenarekin, argazkirik ikusi bazuen noizbait. Londresen dotore jantzita joaten nintzen eta, orain, benetako eskalea ematen nuen.
|
|
|
ostikoak, bultzadak, irainak izan ziren. Gogoan
|
dut
une hartan ez nituela oinak lurrean sentitzen.
|
|
|
Galdera asko egin nahi zizkion amari, bere aitonari buruz, bere aitari buruz eta Nikaraguari buruz baita ere, baina ez zekien ausartuko ote zen. Amona Gracielak eta bere amak bizitzan izandako ausardia izan nahiko
|
zukeen
une hartan Lunak. Ikusiko zuen amari gaia nola ateratzen zion, Nikaraguatik iristen zenean.
|
|
|
Horixe gertatu zen Kortaturen Kolpez kolpe diskoaren grabazioan, muguruzatarrak eta Kaki Arkarazo ekoizlea elkartu zirenean. Fermin Muguruzak oso gogoan
|
du
une hura:
|
|
2018
|
|
|
Gero oker irten bazion ere kontuak, behintzat momentuan horrela uste zuelako, geroko ona izango zuela, aurrera egitea erabaki zuen. Ez
|
zuen
une hartan begi bistan bidegurutzerik ikusten; argi eta garbi zegoen hartu beharreko bidezidorra, eta zuzenki korritu zuen bertatik inongo zalantzarik gabe.
|
|
|
Beirek Babari begiratu zion, mutilaren konplizitatea behar
|
zuen
une hartan.
|
|
|
Gorde zuen marrazketa koadernoa soinean gurutzatuta zeraman oihalezko zorroan, eta begi bazterraz so egin zien lagunei. Denen aurpegiek islatzen zuten mementoko estutasuna, eta begitandu zitzaion bereak ere itxura asaldatu bera izan behar
|
zuela
une hartan. Astebeteko epean marrazkilari izatetik, karikaturagile hutsa, soldadu federala izatera pasatzea tokatu zitzaion, eta borrokan egin behar zuen, Thiersen armadak ezarritako setioa suntsitzeko.
|
|
2019
|
|
|
Pentsatu nuen, telefono zenbakia nola arraio lortu ote zuen arrapataka azalduko zidala lehendabizi, eta gero, bere damua nabarmenduko lukeen tonuan, barkamena eskatuko zidala, ni berriz ikusteko irrika aitortuko, bere portaera kaxkarraren arrazoiak emango, itzul nendin erregutuko. Bizitzak Errezil sagarraren zaporea
|
zuen
une hartan: gazi gazia.
|
|
2020
|
|
|
"' Putakume' oihukatu zioten halako leiho batetik, zaharren egoitzatik etxerako bidean, hil berria zen ama ezin
|
zuela
une hartan ikusi jakinarazi ondotik"
|
|
|
" Putakume" oihukatu zioten halako leiho batetik, zaharren egoitzatik etxerako bidean, hil berria zen ama ezin
|
zuela
une hartan ikusi jakinarazi ondotik. Inor ez zen gizon bakartia kontsolatzera joan.
|
|
2021
|
|
|
Non zeuden hitzak. Oso gogoan
|
du
une hura. Amari horrelako zerbait kontatzeko hitzak non zeuden galdetu zionekoa.
|
|
|
Bost, zenbaki bakoitia. Oporrak amaitzear ziren, eta ez
|
zuen
une hartan pazientzia galdu nahi, beraz, garagardo trago batez ito zituen esan nahi zituenak.
|
|
2022
|
|
|
Bere estrategiak moteltasunari, leuntasunari eta aitorpena garatzeari erantzuten zion, Juliok jabetza osoa izanda esaten zuenak. Julio haurtzaroa oroitzen hasi zen eta Xabierrek ez
|
zuen
une hartan Julioren garunean egoera hori eman zedin. Juliok bide horretatik jarraituko bazuen, ez zukeen inoiz bere herrialdea ez zen beste inon bizi nahi izango, eta hori galdeketa taldearen asmoen kontra zihoan, izen abizenekin egindako aitorpen osoa nahi baitzuen.
|
|
|
Edozein modutan ere, erresumaren izaera eta etorkizuna jokoan zeuden. Antsok izugarrizko boterea
|
zuen
une hartan. Dena den, Antsok erabaki bat hartu behar zuen:
|
|
|
Hura zen beren bigarren etxea, urtean bitan denen bizitokia zenez, leku erosoa. Neguko Gorteak han ospatzen zirenean bertzelako festa giroa bazuten ere, giro iluna eta tristea
|
zuten
une hartan. Fortunen aldeko elizkizunak ia familia giroan ospatu zituzten, familia nobleetako partaide batzuk baino agertu ez zirelako.
|
|
|
Akusatua, X jauna, IGO enpresaren egoitzan agertu omen zen autoen egunean, zuzendari orokorrarekin hitz egin nahi zuela esanez. Zuzendari orokorra batzartuta zegoela erantzun omen zion harrera mahaiko idazkariak eta, beraz, ezin
|
zuela
une hartan hartu. X jaunak, entzungor eginez, aurrera jarraitu zuen," esan behar diodanerako ez dut denbora gehiegirik behar" esanez, idazkariaren lekukotzaren arabera.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak aste hasieran, otsailaren 7an eguneratu zituen azkenekoz gaitz honi buruzko hedapenari lotutako datuak. 3852,25eko intzidentzia
|
genuen
une hartan; hiru eguneko tartean, 2980,34ra murriztu da.Otsaileko lehen bederatzi egunetan momentuz 87 Aldea nabaria da. Urtarrila osoan 681 koronabirus kasu zenbatu zituen Osasun Sailak udalerri honetan.
|