|
2000
|
|
|
Ez dakit zergatik. Ez dakit Martxelok nola bizi izan
|
zuen
une hura eta nola oroituko zuen geroragoan. Misterio bat da hori guztia niretzat.
|
|
|
Azken batean, ondo barneratua zuen hila zela. Kezka erlijioso handirik ere ez
|
zuen
une hartan. Hil zenez geroztik ez zuen Lauaxetak Jaungoikoaren existentziaren frogarik izan, ezerez huts eta ilun batean emana baitzuen oso osorik denbora tarte zehazgabe hura; baina ez zuen inongo frogaren beharrik bizirik zelarik hain kartsuki sinesten zuena berpiztu ondoren ere sinesten jarraitzeko.
|
|
2002
|
|
|
Eta porrotaren olatuen menpe, finean. Eta, itsasoa maite zuen arren, gorrotatu egin
|
zuen
une hartan, bere burua ere gorrotatzen zuen neurri gabeko neurrian. Nekatu eta ahitu egiten baitzuen nork bere buruaren kontra borroka egin behar izateak, eta nekatu eta ahitu egiten baitzuen, halaber, olatuak beso zituèn olagarro erraldoi hari etengabe aurre egin behar izateak.
|
|
2003
|
|
|
Zer? Oskarrek zaplaztekoa merezi
|
zuen
une hartan. Desesperantea zen askotan.
|
|
2004
|
|
|
Baina ez Estatu Batuetan bakarrik, mundu osoan baizik. Zer plan edo estrategia mota jarraitu
|
zuen
une hartan. Nire bizitza osoan erabili dudan estrategia bera aplikatu nuen.
|
|
|
Mobilak jo
|
zuen
une hartan. Tapaxek poltsikoak haztatu, telefonoa batetik atera, eta:
|
|
2005
|
|
|
Antzina kointzidentzia hori nolakoa zen ikusteko, Burgosko mendilerroko El Portalón aztarnategiko Brontze Aroko ganadu hondarrak aztertu zituzten ikertzaileek. Eta T1 aurkitu zuten berriro, eta horrek erakutsi
|
zuen
une hartan (duela 3.800 urte) ganadua Afrikaren eta Europaren artean lekualdatu zela. “Oso haplotipo zehatza da —jarraitzen du Arsuagak—, eta ez dator bat Europan aurki ditzakegun beste batzuekin.
|
|
|
Kosta egiten zitzaidan labana eskuan agertutako gaizkile haiek ostikoka jatetxetik bota zituen kirolari itxurako gaztea ezeren beldur zela sinistea, baina bere aurpegiak errukia sortzen
|
zuen
une hartan.
|
|
2006
|
|
|
Pierre Viret Akademiako erretorea paperak bildu ahala biltzen ari zen. Ez
|
zuen
une hartan inolako ikasleren agerpenik espero. Bere gelako ate ondoan ni ikustean, zilarrezko libera bat bezain borobil eman zitzaizkion begiak, are zuriago ile bakan zuriak.
|
|
|
Deia hamarretan puntuan izan zen, aldez aurretik esan bezala, suitzarrei egozten zaien puntualitateaz. ..., eta solasari ekin zioten; Espainiako aktualitatea errepasatu zuten, luze, periferietako uneko egoerei arreta berezia jarriz; xehetasunak gorabehera, Gizon Handiak ikusi zuen, asetasunez ikusi ere, bere ikuspuntu propioak, batez ere berak hobekien ezagutzen zuen periferia zatiari zegozkionak, emankor gertatzen ari zirela eta bidea egiten ari zirela hiriburuan; bestetik, berri jakingarri aski jaso
|
zuen
une hartan apur bat urrun geratzen ari zitzaion eta hain ongi kontrolatzen ez zuen gorteari buruz. Ondoren, munduko berriez arduratu ziren.
|
|
2007
|
|
|
AEK k kezka agertu
|
zuen
une hartan hizkuntzaren egoeragatik, 20 urte geroago dena halakoa ez bada ere, normalizazioarekiko kezka hemen dugu oraindino. Kezka hartatik abiatuta etorri zen fruitua ez bada, kezkari heltzeko bidea ez da inondik inora baztertzekoa.
|
|
2008
|
|
|
Agiri fidagarriena Urdanetak berak erregeari idatzitako eskutitz bat da. 1560ko maiatzaren 28an idatzi
|
zuen
une hartan 52 urte baino gehiago zituela. Hortik abiatuta kalkulatu dute Urdanetaren jaiotze data adituek.
|
|
|
Nork esango
|
zuen
une hartan, Honorato ez zela don Hipolitoren irakaspenak jasoko zituèn anaietatik bakarra izango?, zeren Beñardok, lehenik, eta Nazariok, gero, biek ere anaiaren bide bertsuari ekin baitzioten, batarena eta bestearena oso historia ezberdinak izan baziren ere, honen motibazio handiak arrakastara eraman baitzuen eta haren motibazio eskasak porrotera, denbora laburrean....
|
|
|
Frai Millan jolasean ari zen, jakina, eszena bertatik bertara jarraitzen zuèn lekuko ikusezin batek ere ez zuen besterik baieztatuko?, baina badirudi jolasean ari zenak gero eta modu serioagoan hartu zuela bere jolas hura; frai Millanek, izan ere, bazekien Ernestinak kontu haiei bueltak emango zizkiela egun batzuetan, alaba espiritualak frai Millanek irakatsiak mentalki onartu arte. Ernestinak, beraz, hitza eta hitzontzikeria baino zerbait esanguratsuagoa behar
|
zuen
une hartan: ekintza bat, beharbada, frai Millanen beraren ekintza ausart bat?, zalantza guztiak baztertuko zizkiona.
|
|
|
Halako zerbait behar zuen markes jaunak buruan, bere ibilera eten eta gelditu egin baitzen, halako batean: esan ere, esan zuen buruaz hiru aldiz ezetz, irudizko kontsul jaunari esaten ari ote zitzaion edo bere buruari??, era nabarmenean; gero, berriz, buruan zuèn galderak kezkatzen zuen, antza, eta odolean zuèn alkoholak berotzen?, burua altxatu, begiak itxi, masailetan haize hozkirriaren fereka ere nabaritu
|
zuen
une hartan, ausaz?, eta muin muinetik hartu zuen arnasa, harik eta berriro martxan jarri zen arte, begiak okertu eta ñarrotu gabe, aurrera begira beti, pausoa tinko bezain irmo, aurpegiera apur bat behartuta, hori bai, borondatezko ahaleginak maila bateko zein besteko bortxa baitu ondorio.
|
|
|
Oroimenean, izan ere, hain pisu handia hartu zuen igande hark, eguzki distiratsu bat bezala agertzen zitzaionak, non eguzkiak egunaren ordu ia guztiak eta orduen segundo ia guztiak erakartzen baitzituen eta harako norabidean ipintzen, denborak ere eguzki hura ipar balu bezala. Eta lanean ari zen, eta, garai batean txoriek bezala, igande hartako oroitzapenek galtzen zuten Beñardo, halako eran, non, egun batean, etxeko behiak jezten ari zela, bi behi, astoa eta mandoa zituzten ukuiluan une hartan?, astoaren azpian jarri baitzuen aulkitxoa; izeba Ursulak, baina, bere begipean
|
zuen
une hartan mutila, eta laster sartu zion ziria:
|
|
|
aurpegiera ederki aldatu zitzaion bederen, haren begi ingurua batez ere, begirada zorrotz bezain esanahitsua guztiz kamustu baitzitzaion ama nagusiari behingoan, tuntun aurpegia ere jarri zuen une batez, frai Millanek esaldiaren bigarren zatia bukatu ahala?, baita esanahiz hustu ere, apika. Ama nagusia, beraz, ez zen ohiko ama nagusia, izaki blokeatu bat baizik, haren buruak ere zuri behar
|
zuen
une hartan?, lehenbailehen desblokeatu behar zuena, haren buru estimuarekin lotutako kontu batek ere behar zuen tartean kontrapisu gisa, komunitateko mojak berari begira baitzituen ordurako, barregarri geratzeko posibilitatea ere hantxe?, halako moldez, non, segundo laburretako noragabetasunaren ostean, bizitzak beti eskaintzen dio beste aukera bat bizi nahi duenari?, halaxe esan baitzuen:...
|
|
|
Reginak, izan ere, gogoan behar zuen Nazariok Villalbako markesei egin zièn lehen bisita hura, eta gogoan behar zuen, batez ere, markes jaunak bisitaren ondotik egin zuen iruzkina: . Gizon hau urrutira iritsiko da, ikusiko duzue??; gogoan zuen, bai, eta are gogoanago
|
zuen
une hartan, beharbada; motibo bat ere bazuen, egia esan, Reginak markes jaunari gerora entzungo zizkionak ere. Nazariok hirurehun pala eta beste hainbeste pikotxen konpromisoa ezin zuzenago bete zuèn garaian doi, ez baitziren txantxetakoak izan, egun haietako batean?. Berorren meategia agortuko da, eroriko da, baina nik egin dizkiodan palek eta pikotxek zutik iraungo dute, markes jauna!?
|
|
|
Une hartan gortina itxiek uzten zutèn zirrikitutik eguzki errainu bat sartu zen gelara, kristalezko lanpararen beira ale batzuk betean hartuz eta dir dir batean utziz. Beirari zeriòn islak, halaber, begia argitu zion Nazariori, irri bat ere egin
|
zuen
une hartan?, zeinak, jarraian, albora begiratu baitzuen berriro, kristalen dirdira benetakotik gorputzen balizko dirdirara. Gero, albotik erantzunik jaso ez zuelako edo, etsipen keinu bat egin zuen:
|
|
|
Nazario Orbek guztia zuen, bai, eta, hala ere, zerbait gehiago nahi zuen, Nazario Orbek beti nahi izaten zuen zerbait gehiago, ume bat zenean zer esanik ez. Nazariok, izan ere, bere haurtzaroa oroitzen
|
zuen
une hartan, ausaz. Nazariok, izan ere, azken irria egin ondoren, beste puntu batean finkatu zituen begiak; gero, beste batean, eta beste batean?
|
|
|
Bigarrenarena ez zuen berak nahi izan; hark sartu zuen muturra beste batentzat prestatutako zepoan. Gauzak ez zitzaizkion nahi bezala atera, ez, lana bikoiztu zitzaion, eta ezker besoak ez zion behar bezala laguntzen gehien behar
|
zuen
une hartan.
|
|
|
Aurreko orrialdeetan eman dugun historia orokorragoa ahantzi gabe, Egutegi horrek bere berritasuna eskaini
|
zuen
une hartan, lehorte gaiztoak jotako gerraondoan. Inondik ere, berritasunak lagundu ere egin zion argi talpenari, eta López Mendizabal-en lanen eta Argia-ren Egutegiaren gerra
|
|
|
Herenegun sorpresaz azaldu zen oholtza gainean, presidenteordetzarako hautagai izendatu duen Joseph Biden hitz egiten ari zela. Emazte Michelle Obamari eta New Yorkeko senatari Hillary Clintoni bere aldeko diskurtsoak eman izana eskertzeko baliatu
|
zuen
une hura. Bill Clinton agintari ohiari buruz, berriz, «herritarrak aurretik jartzen dituen presidentea edukitzea zer den» gogorarazi zuela esan zuen Obamak.
|
|
|
Frai Millan jolasean ari zen, jakina –eszena bertatik bertara jarraitzen zuèn lekuko ikusezin batek ere ez zuen besterik baieztatuko–, baina badirudi jolasean ari zenak gero eta modu serioagoan hartu zuela bere jolas hura; frai Millanek, izan ere, bazekien Ernestinak kontu haiei bueltak emango zizkiela egun batzuetan, alaba espiritualak frai Millanek irakatsiak mentalki onartu arte. Ernestinak, beraz, hitza eta hitzontzikeria baino zerbait esanguratsuagoa behar
|
zuen
une hartan: ekintza bat, beharbada –frai Millanen beraren ekintza ausart bat–, zalantza guztiak baztertuko zizkiona.
|
|
|
Halako zerbait behar zuen markes jaunak buruan, bere ibilera eten eta gelditu egin baitzen, halako batean: esan ere, esan zuen buruaz hiru aldiz ezetz –irudizko kontsul jaunari esaten ari ote zitzaion edo bere buruari? –, era nabarmenean; gero, berriz –buruan zuèn galderak kezkatzen zuen, antza, eta odolean zuèn alkoholak berotzen–, burua altxatu, begiak itxi –masailetan haize hozkirriaren fereka ere nabaritu
|
zuen
une hartan, ausaz–, eta muin muinetik hartu zuen arnasa, harik eta berriro martxan jarri zen arte, begiak okertu eta ñarrotu gabe, aurrera begira beti, pausoa tinko bezain irmo... aurpegiera apur bat behartuta, hori bai, borondatezko ahaleginak maila bateko zein besteko bortxa baitu ondorio.
|
|
|
Nazario Orbek guztia zuen, bai, eta, hala ere, zerbait gehiago nahi zuen, Nazario Orbek beti nahi izaten zuen zerbait gehiago, ume bat zenean zer esanik ez. Nazariok, izan ere, bere haurtzaroa oroitzen
|
zuen
une hartan, ausaz. Nazariok, izan ere, azken irria egin ondoren, beste puntu batean finkatu zituen begiak; gero, beste batean, eta beste batean...
|
|
|
Reginak, izan ere, gogoan behar zuen Nazariok Villalbako markesei egin zièn lehen bisita hura, eta gogoan behar zuen, batez ere, markes jaunak bisitaren ondotik egin zuen iruzkina: " Gizon hau urrutira iritsiko da, ikusiko duzue..."; gogoan zuen, bai, eta are gogoanago
|
zuen
une hartan, beharbada; motibo bat ere bazuen, egia esan, Reginak markes jaunari gerora entzungo zizkionak ere –Nazariok hirurehun pala eta beste hainbeste pikotxen konpromisoa ezin zuzenago bete zuèn garaian doi– ez baitziren txantxetakoak izan, egun haietako batean –" Berorren meategia agortuko da, eroriko da, baina nik egin dizkiodan palek eta pikotxek zutik iraungo dute, m...
|
|
|
Nork esango
|
zuen
une hartan, Honorato ez zela don Hipolitoren irakaspenak jasoko zituèn anaietatik bakarra izango?, zeren Beñardok, lehenik, eta Nazariok, gero, biek ere anaiaren bide bertsuari ekin baitzioten, batarena eta bestearena oso historia ezberdinak izan baziren ere, honen motibazio handiak arrakastara eraman baitzuen eta haren motibazio eskasak porrotera, denbora laburrean....
|
|
|
Oroimenean, izan ere, hain pisu handia hartu zuen igande hark, eguzki distiratsu bat bezala agertzen zitzaionak, non eguzkiak egunaren ordu ia guztiak eta orduen segundo ia guztiak erakartzen baitzituen eta harako norabidean ipintzen, denborak ere eguzki hura ipar balu bezala. Eta lanean ari zen, eta, garai batean txoriek bezala, igande hartako oroitzapenek galtzen zuten Beñardo, halako eran, non, egun batean, etxeko behiak jezten ari zela –bi behi, astoa eta mandoa zituzten ukuiluan une hartan–, astoaren azpian jarri baitzuen aulkitxoa; izeba Ursulak, baina, bere begipean
|
zuen
une hartan mutila, eta laster sartu zion ziria:
|
|
|
Begira gelditu zitzaidan, adi adi, begirada sakonez, zerbait esan nahi izango balit bezala. Isiltasunak oraindik luzeago egiten
|
zuen
une hura, eta airean tentsio handia nabari nuen.
|
|
|
Ez Tomasenik, ez haren jipoienik. Inaziok ere tuntuntzat hartzea
|
zuen
une hartako kezka nagusia, halaxe tratatzen zuelako Tomasek, ergel baten moduan, eta sentimendu horrek puskatzen zuen Rosa: sinetsita bizi zen ez zuela ezertarako balio, ez zela beste emakumeak bezalakoa, eta behin hurbilduko bereganako interes benetakoa erakusten ari zitzaion gizon bat, eta bertan ia hitzik egiteko gauza ez!
|
|
2009
|
|
|
Lurrera makurtu zuen begirada. Hondartza entzun behar
|
zuen
une hartan. Hondarraren oihartzun apurtua, berarengana itzultzen.
|
|
|
Badirudi, beraz, Gabinok garbi zuela nondik nora jo behar
|
zuen
une hartan, sakrifizioaren ideia presente, baita sakrifizioaren bidez atzeman zezakeèn gloria ere, horregatik entzun baitzuen meza, beharbada, entzun zuen bezala, erarik sentituenean, Jauna hartzeko orduan eta geroko minutuetan zer esanik ez:
|
|
|
Maria Bibianak zatitua behar zuen, azken minutuetako sentimendu isuria ere halakoa izan baitzuen, orain gauza bat eta orain beste bat nabaritzen zuela: Ada sokan gora igo zenean, inbidia, baita mirespen puntu bat ere, inbidiari guztiz biribiltzen utzi ez ziona; amak Adari errieta egin zionean, poza, ahizpa gaztearen gehiegizko poza zapuztu zuelako; Ada sufritzen ikusi zuenean, baina, pena eta errukia nagusitu zitzaizkion, bekozkoa ere zimurtu
|
zuen
une hartan?, amaren zigorrari gogorregi iritzita; horregatik, penaren eta errukiaren eraginpean zegoelako edo, ahizpari laguntzea otu zitzaion, txakurrak baino gutxiago ote zen bera, bada??, esku batetik heldu eta putz egiten hasten zitzaiola.
|
|
|
–Eta orain, jaso fardel hau, lurrean zetzanaren norabidean jarri
|
zuen
une hartan bastoia?, eta guztiok lanera! –gero, bularra atera eta burua ezin zutago paratzen zuela, jarraitu zuen?:
|
|
|
Domingori istantean erantzuteko gogoa etorri zitzaion, ahoa ere ireki zuen une batez, mugimendu ezin azkarrago bat bitarteko, berehala desegin zuena?: ezetz, bere anaiatxoa ez zela aingeru aspergarri bihurtu, fantasma baizik; azkenean, baina, atzera egin zuen, jakin ez zuhurtziaren irakaspena orduantxe ikasi zuelako edo hamar segundo lehenagoko hutsegitea eragin ziòn segurtasun ezaren mende jarraitzen zuelako; dena dela, lagun bat behar
|
zuen
une hartan, goitik behera ulertuko zuena, baita historia guztia entzungo ziona ere, eta horregatik bilatu zuen Albertoren konpainia, jolas-garaira irten bezain laster:
|
|
|
Gabinok ongi ikusten zuen zer esaten ari zitzaion arreba, ikasi ere, ikasi
|
zuen
une hartan, ausaz, esaldi batzuk horma eskalaezin bihur zitezkeela, inork ahoskatu ahala?, baina hargatik, beharbada, are amorru handiagoa sentitzen zuen, haren urduritasunak eta haren ezinegonak ez zuten besterik adierazten?, amaren aurkakoa ez ezik, bere buruaren aurkakoa ere izan zitekeena, lehenengo ezintasunari lotutako beste ezintasun guztiei, bakardadearen hoztasunari, baita lagunari egind... aldez aurretik antzeman balie bezala; esan nahi baita bere jarrera hari eutsi ziola Gabinok hurrengo egunean ere, amarekiko urruntasunean eta gero eta bakardade handiagoan, ia ezer jan gabe; gero, oherakoan, ama bakarrik belaunikatu zen salbea errezatzeko, bezperan bezala; bezperan ez bezala, baina, zeinean semeak guztiz eman baitzion bizkarra amari, begiak itxita zituèn harrizko estatua bat iduri, bi aldiz jiratu zuen Gabinok burua, bazirudien bakardade jasangaitzaren izotzak harriaren harrizkotasuna zartarazi zuela, puntu bakarrean bazen ere?, amari begi bazterraz so egiteko; ondoren, ama oheratu eta biak lotan gelditu ziren; denbora laburrerako, ordea, handik gutxira hasperenka itzarri baitzen Gabino, esan ere, esan zuen hiru bider, amesgaiztoaren erdian:
|
|
|
Eta orduan, jaioterriko elizak gordetzen zuèn Ama Birjinaren diptiko hura gogoratu zitzaion, ausaz, lehen ataltzat Ama Birjina Doloretako bat zuena, semearen gurutziltzaketari lotua, eta bigarren ataltzat aintzazko bat, piztuerari lotua: ...ngarri bihurtu baitzen, bai, noizbait, baina baita irri pozgarri ere beste noizbait, intzirien erdian eta intzirien ondoan are irriago bihurtzen zena, kontraste hutsez; horregatik, bere itsusian, ezin ederrago ikusi zuen izeba Ernestinak haurra, munduko haurrik ederrena ere iruditu zitzaion, agian, haurraren gero eta amago sentitzen zen heinean?, eta horregatik, halaber, mugarri bat bezala sentitu
|
zuen
une hura, esperantzarik gabeko bakarrizketa batekin hasi zenak elkarrizketarik esperantzatsuenaren fruitu oparoa jaso balu bezala.
|
|
|
horregatik, beharbada, komiki banda esku artean hartu ahala, aitak irri itxurako bat moldatu zuen, hurrengo segundo hamarrenetan biribildu beharrekoa, baina biribildu ez zitzaiona, aitzitik: agertu bezain laster desagertu zitzaion?, Nazarioren burmuinetan oroitzapen bat piztu zelako, irriaren osabidean halako erresistentzia bat eragin ziona; Nazario Orbek, izan ere, Amiensko katedralaren erreprodukzio bat oroitzen
|
zuen
une hartan, ausaz, Gabinok urte pare bat lehenago egin zuena, eskala handian, eskuz eta erregelaz, dorre simetrikoak hantxe, zerura begira airos, eta aitari zera esanarazi ziona:
|
|
|
Teofilo Maria haserre zegoen, eta are gehiago haserretu zen Gabinoren interbentzioarekin; Teofilo Mariak bazekien, ordea, Gabinorekin hizketan hastea denbora alferrik galtzea izan zitekeela, eta bazekien, halaber, nor
|
zuen
une hartan etsaia: Domingo, leku guztietan ezohiko nota ematen espezialista, halako moldez, non, Domingoren aurka bideratu baitzuen barruan pilatuta zuèn amorrua:
|
|
|
Teofilo Maria ez zen Domingorekin ia inoiz ados egoten: Domingoren ezezkoak, baina, guztiz poztu
|
zuen
une hartan anai arrebetan zaharrena, irri ere egin zuen, inongo disimulurik gabe?, Damaso bere lekuan jarri zuen neurrian.
|
|
|
zerarekin gertatuak gehiago baitzirudien madarikazio bat, edo zigor bat, beste ezer baino; Maria Bibianak, beraz, lur bat behar zuen, edo portu bat. Maria Bibianak ongi uler zitzakeen Jainkoak egiptoarrei igorritako izurriak, baina zergatik igorri zien beste izurri hura orbetarrei, orbetarrak kristau zintzo zirenean??, non lehorreratu izan zezan; Domingok eskaini zionak, baina, ez zuen asetzen, lurretik ere ezer gutxi baitzuen lur hark: ez baitzen lurra ere, ezpada airezko lurra, airezko lurra baita fantasiaren magala, airezko lurra irudimenaren hegala; Maria Bibianak, ordea, lurrezko lur bat behar
|
zuen
une hartan, errealitateari errealitatearekin erantzungo ziona, ez den haizearen eskutik autoengainuaren sasi argietara ihes egin gabe, jada ez baitzuen Jainkoaren borondatearekin aski, are gutxiago Jainkoaren borondateak Jainkoaren madarikazio zigorrei leku egin zienetik; eta hala ere, hala eta guztiz ere?, Maria Bibianak ez zion bere buruari iruzur merkerik egin nahi; horregatik, bazekien arren ... teilatuaren neurria jakin nahi zuen, hormena eta kontrahormena, habeena eta gapirioena; esan nahi baita, Jainkoaren zigorraren berri ez ezik, zigorraren xehetasunak ere jakin nahi zituela:
|
|
|
...etan zintzilikatutako mehatxua, estresaren adierazpidea izan zitekeena. Regina ahizpari era hartan mintzatzen zitzaiòn lehen aldia zen hura?, baina baita mehatxu erreal bat ere, gauzak muturrera eramanez gero; esan nahi baita Ernestina nora ezean bezala gelditu zela, bizpahiru segundotan, harik eta, zentzua bereganatzen zuela, ahizpa irabaztea ahizparekin haustea baino askoz zuzenago zela erabaki
|
zuen
une hartan, ausaz; edo burura etorri zitzaion Benjamin Mariaren anai arreben egoera zaila, aurrerantzean ere bertatik zaindu zuena, inoiz baino gehiago zaindu ere, obligazio moral hutsez; edo beste arrazoi ez hain altruista bat zebilkion, beharbada, azpitik, oharkabean, kale gorrian hotz egiten baitzuen, eta hura ere ez baitzen arrazoi makala edonorentzat, baita Ernestinarentzat ere, etxeko epela...
|
|
|
halako zerbait, adibidez: . Gezur hutsa!?; jarraian, ordea, betiluna argitzen zuela, kale gorrian hotz izugarria egiten zuen, zinez, baina Ernestinak Regina enea ere kale gorri
|
zuen
une hartan, ausaz?, honela mintzatu zen, atzera eginez, bai, baina guztiz atzera egin gabe:
|
|
|
Gogoratuko ez zen, bada, Domingo!; honek, gainera, eszena bat oroitu
|
zuen
une hartan. Adak sokan gora zuhaitza igo zuenekoa, amaren begiradapean?, noiz eta ama Domingorekin haserretu baitzen, gora begira zegoèn semearen begiei eskua jarri, eta honela mintzatzen zitzaiola: –Ez begiratu gora, lotsagabe horrek!?:
|
|
|
Horixe esaten ari zitzaion une hartan Domingo, ausaz, edo antzeko zerbait, Albertori, negarrari, negar isilari? ekiten zion bitartean, gauzak jada erremediorik ez zuenean, Alberto hilik zetzalako; zer zen, ordea, hipokrisia hura, Alberto bizirik zegoenean hain esku labur izatera bultzatu zuena eta hilik zegoenean hain eskuzabal?; Domingok, beraz, bere burua gorrotatzen
|
zuen
une hartan, beharbada, hain itsusi eta hain nardagarri irizten zion bere jarrerari, hasi ere, hasi zen, halako batean, negar zotinka; hain deskontsolatuta ikusi zuenean, gorpua zaintzen ari zèn beilakide bat hurbildu zitzaion kontsolatzera:
|
|
|
baita, berari zegokienez, iloba zein baino zein ederrago haiek ere! Baina estimatzen eta miresten zuen neurri berean gorrotatzen
|
zuen
une hartan, koinatuak bere kuttuna, bere begietako ninia, Ernestinarena, jipoitu zuelako, erarik bidegabeenean, Domingo haur bat baitzen, azken batean, haur bat besterik ez, errealitatea fantasiarekin lotzen zuena.
|
|
|
Regina Aldasoro senarrari zerbitzatzen ari zitzaion zopa, bere egitekotzat zuen hura etxekoandreak, neskameak ere hartarako prest zituen arren?; burruntzalia, gainera, bete berria
|
zuen
une hartan, zopa ontziaren ahotik ateratzeko gertu, baina, Adaren hitzek eragin ziotèn barne ikaragatik edo, burruntzalia askatu eta ontzian behera erortzen utzi zuen, Adari oihu hura egiten zion bitartean: –Ixooo!?; urduri eta bere lekua galduta zegoen Regina, burruntzaliak bere erorikoan mahai gainean sakabanatutako zopa zipriztin bakanek modu ezin grafikoagoan salatzen zutenez; handik aurrera, bi irtenbide zituen Reginak:
|
|
|
Esaldi hura, objektiboki hartuta, bi ahoko labana zen, esandakoak behartzen baitzuen Domingo, maila batean bederen, esandakoa betetzera: zer mirari egin zezakeen berak, baina, emakume batekin, bere lehen sexu esperientzia balizkoan?; Domingok, ordea, beste gauza bat bilatzen
|
zuen
une hartan: galdutako autoestimua, galdutako lekua?
|
|
|
hasteko, ilea bi eskuez bildu, ispiluaz bestaldeko irudiak ilea motzagoa zuela zirudien?, eta irri itxurako batek argitu zion begia; gero, honela esan zuen, ahapeka: . Non zaude, Txaro??; Ada, beraz, Txarok inoiz irudikatu zuen bezala irudikatzen ari zen bere burua, ile motzagoarekin, apur bat mutilen estiloan, Frantziatik etorritako modan; hala, bada, tarteka izaten zituèn ametsetako Txaro hura oroitzen al
|
zuen
une hartan, arrenka esaten ziona: –Ez dizut maita nazazun eskatzen, nik zu maitatzen uztea baizik??; zer zegoen gaizki, baina, Txaroren jarrera hartan?; berak, baina. Adak?, beti ematen zion ezezko biribila; zergatik?; ez al zion behin gutxienez baietz esan behar?;. Non zaude, Txaro??
|
|
|
ez zen irri zabal bat, ez irri inozo bat, guztiz bestelako irri bat baizik, une hartan bizi zuèn fedearen, boterearen eta ziurtasunaren marka zeramana; eta askatasunarena, jakina? Adak musika berezi bat entzun behar
|
zuen
une hartan, bere baitaren baitan entzun ere: jainkozko musika paregabea, bihotzaren atabalak pun pun eta pun pun; gero, bat batean, arnasa betean hartu eta ezpainak mugitu zituen hiru aldiz, barruan zituèn eta halabeharrez isildu behar zituèn oihuei bide emateko ahaleginean:
|
|
|
Barre egitearekin batera, baina, Domingori so egiten zion Gonzalok; Domingo, ordea, beste mundu batean bezala zegoen, serio, oso serio ere bai, aurrean zuèn irudi hura atsegin ez balu bezala: ez irudia eta ez lagunek irudiari buruz egin zituztèn iruzkinak, itxura batean?, esfingearen begirada hotza betartean; Gonzalok, baina, mundua bere barrearen talaiatik neurtzen zuen heinean, ez
|
zuen
une hartan ulertzen, seguru ezetz, zergatik ez zuen Domingok barre egiten, lagunak Chaplinen ateraldia zehatz mehatz ulertu ez bazuen behintzat?; hartarako zegoen, ordea, bera, Gonzalo, lagunak konprenitu ez zuena konpreniarazteko:
|
|
|
sartzen ziren argi izpi gero eta argitsuagoek argi metatze prozesu batean jartzen zituztela aitaren begiak, suzko distira distiratsuari berezko esplikazio bat, zientifikoa, nolabait esatearren? ematen ziona eta Teofilo Mariari bere egoera erlatibizatzen lagun ziezaiokeena; Teofilo Mariak, beraz, jeloskor behar
|
zuen
une hartan, oso ere jeloskor, horregatik erantzun zion aitari, mihiari ipiniak zizkion brida guztiak askatuz:
|
|
|
–Eta orain, jaso fardel hau –lurrean zetzanaren norabidean jarri
|
zuen
une hartan bastoia–, eta guztiok lanera! –gero, bularra atera eta burua ezin zutago paratzen zuela, jarraitu zuen–:
|
|
|
Teofilo Maria ez zen Domingorekin ia inoiz ados egoten: Domingoren ezezkoak, baina, guztiz poztu
|
zuen
une hartan anai arrebetan zaharrena –irri ere egin zuen, inongo disimulurik gabe–, Damaso bere lekuan jarri zuen neurrian.
|
|
|
zoritxarreko zoritxarren aurrean ez baitzegoen, Jainkoaren borondateaz aparte, beste irtenbiderik, antza; hamar hamaika urte zituen arren, ongitxo zekien lezio hura, neska zintzo bezain heldua baitzen adin hartarako, eta apaiz guraso izebek, baita mundu guztiak ere, komodin gisa erabiltzen baitzuten espresio hura –Jainkoaren borondatea–, bizitzak, patuak edo dena delakoak karta txarrak ematen zizkien bakoitzean, bi hitz haiek airean idatziak baleude bezala eta jendeak aire hura baizik arnastuko ez balu bezala, Elizaren agindupeko giro hertsi hartan, amen, amen eta amen; Maria Bibianak patu gaiztoa onartu behar zuen, beraz, baina nekez onartzen zuen... zerarekin gertatuak gehiago baitzirudien madarikazio bat, edo zigor bat, beste ezer baino; Maria Bibianak, beraz, lur bat behar zuen, edo portu bat –Maria Bibianak ongi uler zitzakeen Jainkoak egiptoarrei igorritako izurriak, baina zergatik igorri zien beste izurri hura orbetarrei, orbetarrak kristau zintzo zirenean? –, non lehorreratu izan zezan; Domingok eskaini zionak, baina, ez zuen asetzen, lurretik ere ezer gutxi baitzuen lur hark: ez baitzen lurra ere, ezpada airezko lurra, airezko lurra baita fantasiaren magala, airezko lurra irudimenaren hegala; Maria Bibianak, ordea, lurrezko lur bat behar
|
zuen
une hartan, errealitateari errealitatearekin erantzungo ziona, ez den haizearen eskutik autoengainuaren sasi argietara ihes egin gabe, jada ez baitzuen Jainkoaren borondatearekin aski, are gutxiago Jainkoaren borondateak Jainkoaren madarikazio zigorrei leku egin zienetik; eta hala ere –hala eta guztiz ere–, Maria Bibianak ez zion bere buruari iruzur merkerik egin nahi; horregatik, bazek... teilatuaren neurria jakin nahi zuen, hormena eta kontrahormena, habeena eta gapirioena; esan nahi baita, Jainkoaren zigorraren berri ez ezik, zigorraren xehetasunak ere jakin nahi zituela:
|
|
|
estimatuko ez zuen, bada, baldin eta berak –Nazario Orbek– eman bazizkien, bai ahizpari eta bai aldasorotarren leinuari ere, orbetarren odolarekin lotzeko posibilitatea, gradua eta maila, sona eta izen ona... baita, berari zegokienez, iloba zein baino zein ederrago haiek ere! Baina estimatzen eta miresten zuen neurri berean gorrotatzen
|
zuen
une hartan, koinatuak bere kuttuna –bere begietako ninia, Ernestinarena– jipoitu zuelako, erarik bidegabeenean, Domingo haur bat baitzen, azken batean, haur bat besterik ez, errealitatea fantasiarekin lotzen zuena. Zer nahi zuen, bada, Nazariok, hamar urteko haurra berrogei urteko gizon zentzudun bihurtzea gauetik egunera?
|
|
|
Eta orduan, jaioterriko elizak gordetzen zuèn Ama Birjinaren diptiko hura gogoratu zitzaion, ausaz, lehen ataltzat Ama Birjina Doloretako bat zuena, semearen gurutziltzaketari lotua, eta bigarren ataltzat aintzazko bat, piztuerari lotua: ...urtu baitzen, bai, noizbait, baina baita irri pozgarri ere beste noizbait, intzirien erdian eta intzirien ondoan are irriago bihurtzen zena, kontraste hutsez; horregatik, bere itsusian, ezin ederrago ikusi zuen izeba Ernestinak haurra –munduko haurrik ederrena ere iruditu zitzaion, agian, haurraren gero eta amago sentitzen zen heinean–, eta horregatik, halaber, mugarri bat bezala sentitu
|
zuen
une hura, esperantzarik gabeko bakarrizketa batekin hasi zenak elkarrizketarik esperantzatsuenaren fruitu oparoa jaso balu bezala.
|
|
|
ez zen irri zabal bat, ez irri inozo bat, guztiz bestelako irri bat baizik, une hartan bizi zuèn fedearen, boterearen eta ziurtasunaren marka zeramana; eta askatasunarena, jakina... Adak musika berezi bat entzun behar
|
zuen
une hartan, bere baitaren baitan entzun ere: jainkozko musika paregabea, bihotzaren atabalak pun pun eta pun pun; gero, bat batean, arnasa betean hartu eta ezpainak mugitu zituen hiru aldiz, barruan zituèn eta halabeharrez isildu behar zituèn oihuei bide emateko ahaleginean:
|
|
|
hasteko, ilea bi eskuez bildu –ispiluaz bestaldeko irudiak ilea motzagoa zuela zirudien–, eta irri itxurako batek argitu zion begia; gero, honela esan zuen, ahapeka: " Non zaude, Txaro?"; Ada, beraz, Txarok inoiz irudikatu zuen bezala irudikatzen ari zen bere burua, ile motzagoarekin, apur bat mutilen estiloan, Frantziatik etorritako modan; hala, bada, tarteka izaten zituèn ametsetako Txaro hura oroitzen al
|
zuen
une hartan, arrenka esaten ziona: " Ez dizut maita nazazun eskatzen, nik zu maitatzen uztea baizik"?; zer zegoen gaizki, baina, Txaroren jarrera hartan?; berak, baina –Adak–, beti ematen zion ezezko biribila; zergatik?; ez al zion behin gutxienez baietz esan behar?;" Non zaude, Txaro?" esan zuen berriro, bigarren aldi hartan begiak itxi eta ispiluaren gainaldea ferekatzen zuela, eskuaren bizpahiru joan etorri ezin gozoagotan; gero, baina, bat bateko arranpa batek gorputza hartu balio bezala, begiak zabaldu eta burua eta ilea astindu zituen, bi mugimenduak batera, indartsu eta kementsu; eta, ahotsa zakartzen zuela, esan zuen:
|
|
|
Barre egitearekin batera, baina, Domingori so egiten zion Gonzalok; Domingo, ordea, beste mundu batean bezala zegoen, serio –oso serio ere bai, aurrean zuèn irudi hura atsegin ez balu bezala: ez irudia eta ez lagunek irudiari buruz egin zituztèn iruzkinak, itxura batean–, esfingearen begirada hotza betartean; Gonzalok, baina, mundua bere barrearen talaiatik neurtzen zuen heinean, ez
|
zuen
une hartan ulertzen –seguru ezetz– zergatik ez zuen Domingok barre egiten, lagunak Chaplinen ateraldia zehatz mehatz ulertu ez bazuen behintzat...; hartarako zegoen, ordea, bera, Gonzalo, lagunak konprenitu ez zuena konpreniarazteko:
|
|
|
tiro batek Chaplinen urontzia txintxirrin bihurtu zuèn egun berean, beraz–, aurrekoetan ez bezala, distira berezi batek hartu zituen aitaren begiak: ...ean; baldintza haietan, Teofilo Maria ez zen ohartzen –nola, bada? – sartzen ziren argi izpi gero eta argitsuagoek argi metatze prozesu batean jartzen zituztela aitaren begiak, suzko distira distiratsuari berezko esplikazio bat –zientifikoa, nolabait esatearren– ematen ziona eta Teofilo Mariari bere egoera erlatibizatzen lagun ziezaiokeena; Teofilo Mariak, beraz, jeloskor behar
|
zuen
une hartan, oso ere jeloskor... horregatik erantzun zion aitari, mihiari ipiniak zizkion brida guztiak askatuz:
|
|
|
Gogoratuko ez zen, bada, Domingo!; honek, gainera, eszena bat oroitu
|
zuen
une hartan –Adak sokan gora zuhaitza igo zuenekoa, amaren begiradapean–, noiz eta ama Domingorekin haserretu baitzen, gora begira zegoèn semearen begiei eskua jarri, eta honela mintzatzen zitzaiola: " Ez begiratu gora, lotsagabe horrek!":
|
|
|
" Bai, Ada atsegina duk, hi ere bai, eta aurrera, Alberto!"? Horixe esaten ari zitzaion une hartan Domingo, ausaz, edo antzeko zerbait, Albertori, negarrari –negar isilari– ekiten zion bitartean, gauzak jada erremediorik ez zuenean, Alberto hilik zetzalako; zer zen, ordea, hipokrisia hura, Alberto bizirik zegoenean hain esku labur izatera bultzatu zuena eta hilik zegoenean hain eskuzabal?; Domingok, beraz, bere burua gorrotatzen
|
zuen
une hartan, beharbada, hain itsusi eta hain nardagarri irizten zion bere jarrerari... hasi ere, hasi zen, halako batean, negar zotinka; hain deskontsolatuta ikusi zuenean, gorpua zaintzen ari zèn beilakide bat hurbildu zitzaion kontsolatzera:
|
|
|
Esaldi hura, objektiboki hartuta, bi ahoko labana zen, esandakoak behartzen baitzuen Domingo, maila batean bederen, esandakoa betetzera: zer mirari egin zezakeen berak, baina, emakume batekin, bere lehen sexu esperientzia balizkoan?; Domingok, ordea, beste gauza bat bilatzen
|
zuen
une hartan: galdutako autoestimua –galdutako lekua– bereganatzea, eta, nola efektu hura ateraldi efektista batekin soilik lor baitzezakeen, horregatik esan zuen esan zuena, agian; Domingo, baina, ez zegoen ziur esan zuenaz, betean asmatu zuelako esperantza bazuen ere, itxura batean... haren begiek halako zerbait adierazten zuten behinik behin, jakin ez zer izan zitekeen hura, itzaltzera zihoàn distira edo piztera zihoàn itzala:
|
|
|
horregatik, beharbada, komiki banda esku artean hartu ahala, aitak irri itxurako bat moldatu zuen, hurrengo segundo hamarrenetan biribildu beharrekoa, baina biribildu ez zitzaiona –aitzitik: agertu bezain laster desagertu zitzaion–, Nazarioren burmuinetan oroitzapen bat piztu zelako, irriaren osabidean halako erresistentzia bat eragin ziona; Nazario Orbek, izan ere, Amiensko katedralaren erreprodukzio bat oroitzen
|
zuen
une hartan, ausaz, Gabinok urte pare bat lehenago egin zuena –eskala handian, eskuz eta erregelaz, dorre simetrikoak hantxe, zerura begira airos– eta aitari zera esanarazi ziona:
|
|
|
Galdera entzun orduko, Ernestinari begitartea ilundu eta bat bateko erantzuna etorri zitzaion burura, labur bezain eraginkorra... halako zerbait, adibidez: " Gezur hutsa!"; jarraian, ordea, betiluna argitzen zuela –kale gorrian hotz izugarria egiten zuen, zinez, baina Ernestinak Regina enea ere kale gorri
|
zuen
une hartan, ausaz–, honela mintzatu zen, atzera eginez, bai, baina guztiz atzera egin gabe:
|
|
|
...tutako mehatxua, estresaren adierazpidea izan zitekeena –Regina ahizpari era hartan mintzatzen zitzaiòn lehen aldia zen hura–, baina baita mehatxu erreal bat ere, gauzak muturrera eramanez gero; esan nahi baita Ernestina nora ezean bezala gelditu zela, bizpahiru segundotan, harik eta, zentzua bereganatzen zuela –ahizpa irabaztea ahizparekin haustea baino askoz zuzenago zela erabaki
|
zuen
une hartan, ausaz; edo burura etorri zitzaion Benjamin Mariaren anai arreben egoera zaila, aurrerantzean ere bertatik zaindu zuena, inoiz baino gehiago zaindu ere, obligazio moral hutsez; edo beste arrazoi ez hain altruista bat zebilkion, beharbada, azpitik, oharkabean, kale gorrian hotz egiten baitzuen, eta hura ere ez baitzen arrazoi makala edonorentzat, baita Ernestinarentzat ere, etxeko epela...
|
|
|
Regina Aldasoro senarrari zerbitzatzen ari zitzaion zopa –bere egitekotzat zuen hura etxekoandreak, neskameak ere hartarako prest zituen arren–; burruntzalia, gainera, bete berria
|
zuen
une hartan, zopa ontziaren ahotik ateratzeko gertu, baina, Adaren hitzek eragin ziotèn barne ikaragatik edo, burruntzalia askatu eta ontzian behera erortzen utzi zuen, Adari oihu hura egiten zion bitartean: " Ixooo!"; urduri eta bere lekua galduta zegoen Regina, burruntzaliak bere erorikoan mahai gainean sakabanatutako zopa zipriztin bakanek modu ezin grafikoagoan salatzen zutenez; handik aurrera, bi irtenbide zituen Reginak:
|
|
|
Domingori istantean erantzuteko gogoa etorri zitzaion –ahoa ere ireki zuen une batez, mugimendu ezin azkarrago bat bitarteko, berehala desegin zuena–: ezetz, bere anaiatxoa ez zela aingeru aspergarri bihurtu, fantasma baizik; azkenean, baina, atzera egin zuen, jakin ez zuhurtziaren irakaspena orduantxe ikasi zuelako edo hamar segundo lehenagoko hutsegitea eragin ziòn segurtasun ezaren mende jarraitzen zuelako; dena dela, lagun bat behar
|
zuen
une hartan, goitik behera ulertuko zuena, baita historia guztia entzungo ziona ere, eta horregatik bilatu zuen Albertoren konpainia, jolas-garaira irten bezain laster:
|
|
|
Teofilo Maria haserre zegoen, eta are gehiago haserretu zen Gabinoren interbentzioarekin; Teofilo Mariak bazekien, ordea, Gabinorekin hizketan hastea denbora alferrik galtzea izan zitekeela, eta bazekien, halaber, nor
|
zuen
une hartan etsaia: Domingo, leku guztietan ezohiko nota ematen espezialista, halako moldez, non, Domingoren aurka bideratu baitzuen barruan pilatuta zuèn amorrua:
|
|
|
Badirudi, beraz, Gabinok garbi zuela nondik nora jo behar
|
zuen
une hartan, sakrifizioaren ideia presente, baita sakrifizioaren bidez atzeman zezakeèn gloria ere... horregatik entzun baitzuen meza, beharbada, entzun zuen bezala, erarik sentituenean, Jauna hartzeko orduan eta geroko minutuetan zer esanik ez: une hartan bereziki, zeinean, Jauna hartu eta bere jarlekura itzuli baitzen, begiak goratzeko:
|
|
|
Gabinok ongi ikusten zuen zer esaten ari zitzaion arreba –ikasi ere, ikasi
|
zuen
une hartan, ausaz, esaldi batzuk horma eskalaezin bihur zitezkeela, inork ahoskatu ahala–, baina hargatik, beharbada, are amorru handiagoa sentitzen zuen –haren urduritasunak eta haren ezinegonak ez zuten besterik adierazten–, amaren aurkakoa ez ezik, bere buruaren aurkakoa ere izan zitekeena, lehenengo ezintasunari lotutako beste ezintasun guztiei –bakardadearen hoztasunari, ... " Ez, aita!
|
|
|
Esan nahi baita, motorrontzi batekin ibiltzen zela ibai bazterreko hondakinak biltzen. Huraxe
|
zuen
une hartako ofizioa. Lagun batek utzi zion ontzia; ordurako, pitzadurez eta adabakiz josia gaixoa.
|
|
|
Petrus bila hasi zen oharren artean. Irenek, eztul hots bat entzun eta, inkontzienteki, atzera begiratu
|
zuen
une hartan. Aurrez ezezaguna ikusi zuen zonaldetik zetorren eztul hotsa.
|
|
2010
|
|
|
Mahai txikiaren alboan, alfonbra gorrilun bat zegoen, eta hantxe etzan zen Kaiser, inork ezer agindu gabe, lezio hura ongi ikasia balu bezala, bere tokiaren jakitun. Bazkidea, bitartean, pipa belarra erretzen
|
zuen
une hartan?, Meyer jauna iritsi ez beste zutitu zen, adeitasunez. –Hau Daniel Capdevilla duzu, gaurko nire aurkaria.
|
|
|
Autonomia Estatutua onartu gabe (edo onartu berri berria) zegoenez, eta eskumen nagusiak Gobernu Zentralarenak zirenez artean, Batzorde Mistoaren eta MECekiko beste lotura instituzionalen bidez jardun
|
zuen
une hartako Eusko Kontseilu Nagusiak. Formalki bienak baziren ere neurri berriak, Kontseilu Nagusitik bultzatuak ziren haietariko asko.
|
|
|
Arretaz jantzi zuen laneko uniformea eta kontuz errepasatu arratsalde hartarako prestaturiko albaranak, kontrolen bat suertatuta ere. Erritual bat daukatenen inbidia sentitu
|
zuen
une hartan: dela irudi baten aurrean aitaren egitea, dela lepotik zintzilikaturiko kutun bat ukitzea.
|
|
|
Horrela zegoela, aldi baterako denbora pasa aurkitu zuen hondarretan erdi ezkutaturik zegoen arrautza baten irekitzeari begira. Hura hartu eta ahora eramateko puntuan egon zen, eta horixe egingo
|
zuen
une hartan, arrautza hondartzara beste izaki bat egozten saiatzen ari zela erreparatu izan ez balu, muturtxoarekin eta esku dardaratiekin hegoei baldar eragiten zien izakia.
|
|
|
Begiak itxi ditut Josebaren hitz egiteko tonua hobeto aztertzeko, eta erabaki dut, isurkari bati buruz ari banintz bezala, zein konposizio
|
zuen
une hartan: herena etsipen, herena ziurtasun eta herena intimitate.
|
|
|
Orfeo negro, Petite fleur. Ematen
|
zuen
une hartan dantzan ari ziren ehun edo ehun eta berrogeita hamar pertsona haiek batasun bat hartzen zutela, erantsi egiten zirela elkarren artean, eta, azkenean, gauaren iluntasunarekin batera, gorputz bakar bihurtzen zirela.
|
|
|
Hori guztia esatean, Chiarak ikusi zuen listu mintz bat osatzen zitzaiola Ottori ezpainen artean, betaurrekorik gabeko bi sator begi txipi eta urtsuak bezala ilargi argitan diz dizka, eta bat batean ohartu zen agure hark irritsez eta gutiziaz begiratzen ziola; hori bakarrik ez: orduantxe jabetu zen, pixka batean pentsatuz gero aspaldi jabetu behar zuen arren, Otto hura zela Simeonen gutun guztiak idatzi zituena, baita bere barruko sekretuak irakurri zituena ere; eta halako nazka sentitu
|
zuen
une hartan, non hantxe bertan buruan jo eta itsasora botako zukeen agure lizuna. Alabaina, bere suminaldiari eutsi, eskribauaren aurrean tente paratu, eta, goitik behera begiratzen ziola, bere barruko mespretxurik handienaz esan zion:
|
|
2011
|
|
|
Berrogeizaro luzea amaitu berria zen, eta debeku izaniko hainbat ate zabaltzen ari zitzaizkion euskal herriari. kontestu horretan mugitzen ginen gehienok, Mitxelena barne, gure aurreikuspenapustuak egiterakoan. kasu honetan ez dago gainera, aurrekoan bezala, esplikazio bila jardun beharrik. koldok berak eman zuen, artikulu hartan bertan, kontestuaren argitasun zehatza: ...sa y potente al parecer, que no solamente no se resigna a ver impasible la pérdida de la lengua, sino que tampoco acepta que se la cuide como una reliquia venerable, de la que nadie espera favores y milagros". kontestu horretan ezin, bistan da, erabateko language shift eta language lossen infernua egiantz handiko lan hipotesi moduan planteatu. ez berak eta ez, diogun argiro, beste inork egin
|
zuen
une hartan halako aurreikuspen mingarririk. Aitzitik:
|
|
|
Anastasiak beti oroituko
|
zuen
une hura bere bizitzako unerik zoriontsuena bezala: –Zoritxarrekoa izan nintzen urte luzeetan, eta nork erranen zidan niri, zorionerako ere banintzela?!
|
|
2012
|
|
|
Horrelako lekuren batean zenbakizko metodo bat kontratatu beharra zegoenean, iragarkia jartzen zen prentsan, beste edozein lanposturekin egiten den bezalaxe. Eta horixe egin
|
zuen
une hartan elkarrizketa egiten ari zen pertsonaleko arduradunak ere: Eraikinak egiten dituen Bilbo inguruko enpresa garrantzitsu batek zenbakizko metodoa behar du.
|
|
|
Eta ekibokatuta. Isilik irakurtzen
|
zuen
une hartan begira egon nintzaion, bere aurpegian emozioren baten aztarna topatu nahian. Irribarreak begietaraino egin zuen jauzi eta han malkoz mozorrotu zen.
|
|
|
Eskua altxatu eta agur egin nion, eta, ez dakit zergatik, musu bat bota nion airean. Berak irribarre egin
|
zuen
une hartan. Eta nire masailak gorritu egin ziren.
|
|
2013
|
|
|
Hamzak Pedro estutzen jarraitzen zuen; aldamenean, berriz, Vanesa eta Eduardo zeuden, nor bere aulkian; aurrez aurre, azkenik, Koldo eta Loren, biak ere eserita; bolaluma mahai gainean utzia
|
zuen
une hartan Koldok, Lorenek, Pedrori ostutako pistolaz baliatuta, tirabidean ipintzen zituen bitartean, batean Eduardo eta bestean Vanesa.
|
|
|
Baldintza haietan, Pedrok zerbait handia esan behar zuen? eta, zelan ordurako gora begira bizi baitzen, are gorago begiratu
|
zuen
une hartan:
|
|
|
Josefinak bere munduan zirudien: sekulako aharrausia egin
|
zuen
une hartan behintzat, hipopotamo batek ere nekez egin zezakeèn eran?
|
|
|
Kanpora atera nuen eta haren eskuetan jarri. Martinek argia hurbildu
|
zuen
une hartan. Istant bat ere ez zuen egin hura begiesten.
|
|
|
Marmarrean jardun
|
zuen
une hartatik aurrera, ondo uler niezaion ahaleginik egin gabe, patxada galduta, tarrapataka, eta Eduren falta sumatu nuen, kasuotarako erakutsi ohi duen belarri finaren premia. Inguruko jolas parke batera joanak ziren haurrak eta hirurak, aisi egarriz, gure solasaldiotatik ihesi.
|
|
|
Josefinak bere munduan zirudien: sekulako aharrausia egin
|
zuen
une hartan behintzat, hipopotamo batek ere nekez egin zezakeèn eran...
|
|
|
Hamzak Pedro estutzen jarraitzen zuen; aldamenean, berriz, Vanesa eta Eduardo zeuden, nor bere aulkian; aurrez aurre, azkenik, Koldo eta Loren, biak ere eserita; bolaluma mahai gainean utzia
|
zuen
une hartan Koldok, Lorenek, Pedrori ostutako pistolaz baliatuta, tirabidean ipintzen zituen bitartean, batean Eduardo eta bestean Vanesa.
|
|
|
Mutila hunkituta zegoen, eta are gehiago hunkitu zuen aitak, berba egiteko aukera eman zionean. Baldintza haietan, Pedrok zerbait handia esan behar zuen... eta, zelan ordurako gora begira bizi baitzen, are gorago begiratu
|
zuen
une hartan:
|
|
|
Rodrigo Espinosa pilotuak ere jaso
|
zuen
une hura bere egunerokoan:
|
|
2014
|
|
|
–Zertan ibili ote zara?? edo antzeko purrustadaren bat botako ziola pentsatu zuen, eta gaitz erdi edaten ibili zela antzematen ez bazion, baina etxeko ahots baten babesa behar
|
zuen
une hartan, animoa eta eupada ez bazen, gutxienez hitz eta doinu ezagunen berotasun apur hori emango ziona. Telefonoa itzalia zuen ordea.
|
|
|
Asiainek hortzak estutu zituen, amorruz. Geroago, hura guztia gogoratzean, ez zeukan garbi zer pentsatu
|
zuen
une hartan, zerk bultzatu zuen hura egitera. Seguruenik, neskatoaren arropa odolduen irudia besterik ez zuen ikusi, plastikozko zerrenda goratu eta klubeko aterantz bizkor zuzendu zenean.
|
|
|
eta hemen Afrikan gaudek, eta Afrikan denbora galtzea denbora irabazteko modu bat ere baduk. . Haien indiosinkrasia duk?, erran
|
zuen
une hartan, zehatz mehatz. Baina anaia misiolariari hitz jokoa batere gustatu ez, eta berean tematu zen.
|
|
|
Une batez, itzal bat sumatu nuen bidean, eta pentsatu nuen erdi tximuen talde bat zihoala gure aurretik; baina indartu zen ilargiaren argia, eta itzala istantean desegin zen. Munduak soil soila ematen
|
zuen
une hartan, gai gutxirekin osatua: ilargia bera, zerua, lurra, bidea.
|