2001
|
|
Paradoxa nagusia da testuan zehar: joan eta geratu era berean nahi
|
duen
ni idazlearen tinta papurretan. Lehendabiziko paradoxa" Sorterri hautatuan" gertatzen da, zeren alde batetik urruntzearen lilura aipatzen da:
|
2002
|
|
Bai zera, zion Zenonek, zehatz iaso
|
duzu
nire mintzoaldiaren erabateko xedea.
|
|
Herri xeheak eztaki ikasketa hauk eta gauzeri buruzko ibilketa hauk egiteke egiaren arkhitzea alpherreko lana denik. Baina, orai, Parmenidek Sokrateren eskariekin batean
|
ditu
nireak ere, eta aspaldi ez ta, nik ere entzun diezodan.
|
|
* Egan, 5, 1956 eragiña bezela, eta burua eskui alderatuz, sasi legor artetik kee mee xurixka nabari
|
zuten
nire begiok, laiñoaren gisa.
|
|
Ezin
|
dut
nik haritzondo horren aldorreraino igo, Basotx. Mika beltxuriak han izkutatu zuena bizardun batek hartu behar izango luke.
|
2003
|
|
Jangoikuak nai
|
badu
ni urez joatia
|
|
" Bertso berriak kanteta kanta dabil giputx bat kalean, ta zer dakarren jakin gureak ez
|
nau
ni itxiten bakean...".
|
|
Ba, bai. Danak eskuen puntan erabilten
|
ninduen
ni, hango seina edo umetxua neu nintzan eta. Ez dakit zelan, ez zergaitik, baina barriro etxera bihurtu ginanean, ni ia erdaldunduta nengoan:
|
|
izerditan blai, zaindariak atzera egin zuen urrats pare bat. Nik ere euskaltegian nago, badakizu?, baina astiroago hitz egin behar
|
duzu
nik ulertzeko, ados, eta hitz egiteko botoiari sakatu zion.
|
|
Alde batetik, teoria guztiak hutsalak dira, eta hori berori esatera natorrela, zertarako eraikiko dut, bada, haien aurkako beste teoria bat? Bestetik teoriek, idatzi dituzten idazleentzako baino ez dute balio, beraz
|
hau
niretzako baino ez da; orduan, neuretzat bakarrik izanik, eta berau idatzi ahal izateko aurretik badazagut, zertarako idatziko dut, zertarako galduko dut neure denbora hain produktibitate gutxikoa den zeregin baten? (Agian, nire denborarekin egiteko daukadan gauza bakarra, galtzea da).
|
2004
|
|
Gariak ederrak dagoz; baina
|
baditut
nik gari horiek joko dituzten zaldi galantak esan zion Mikelatsek.
|
|
Zeuok izan zarete, zantarrok, zeuok! Zeuok hil dituzue, bai, ezin
|
nauzue
ni ikusi ta...! Ongi ezagutzen dut nik zuen aiherkunde gaiztoa, zuen gorroto bizia, zuen azpi lana, zuen amorru ezkutua, zuen...
|
|
Txifa txakurren gorpuak granjara eraman dituzte kamioietan. Erre egingo dituztela uste
|
dut
nik... Telebisiokoak ere etorri dira.
|
|
Hainbeste ordutan lorik egin gabe, begiak erreta
|
ditut
nik ere. Eztarria ere bai, hainbeste mahats aihen erre ondoren.
|
|
Beste zeregin haundirik ere ez dute ta, alpertzarrok! Lanean ikusi nahi
|
nituzke
nik horiek, lanean!
|
|
Mantsotuko dira hemendik urte batzuetara, berez, bai horixe! Biaje bat egiteko trena lakorik ez dagoela esaten
|
dut
nik beti baina, gaur aspertu naiz trenean gazte gogaikarri batzuekin. Jesus!
|
2007
|
|
Nai
|
nuke
nere bersuak, zuk gustora artzia.
|
|
Berrogeita bost urte Beteta a [r] i naiz kantuan, Oz bi edo iru pasatu ditut Urte oietan munduan, Gustora etziñan izango Beti nere onduan, Zerbait esa [n] nai
|
nuke
Nik zer egin nuan, Alditan tokatutzen zan Egin biarra belz lanian.
|
|
Amabi dira ia onekin biar
|
ditut
Nik bukatu, Al dan bezela batek jarriak Egin zazute kantatu, Erregalo danentzat Ezer ez dezu pagatu, Gizon zar baten borondatia Danontzat ortxen daukazute artu.
|
|
An utziak
|
baditut
nere senidiak.
|
|
8 Neskazar batendako badira bastante, onekin despeitzen
|
zaitut
nik lenengo arte.
|
|
Nai
|
nuke
nik emaitia besarka bat fuerte, beintzat ez naiz aztuko bizi naizen arte.
|
|
Egondu gera rato ederra gaur bersuak kantatzen. Besarka batekin
|
zaitu
nik gaur despeidatutzen.
|
|
Milla ta eun peso eskasak ill ontan
|
ditut
nik jaso, bearrezkoa ez al da izango kaso eitea akaso.
|
2008
|
|
Bertso ederrak zuek eginak kartan
|
ditut
nik ikusi, Matias horrek jarriak dira eta ez dagoz itsusi; modu hortako kopla ederrak txaloak ditu merezi: itsuak diran herri horretan tuertua da nagusi.
|
2009
|
|
Obabatxue urrurru, gaur zuaz ta bier erdu; alboan do (d) an tontoa baño maitiago
|
zaitut
nik zu.
|
|
Ta gero auron malete koxi eta andi etor ber ixete san gero auron etzera, aurokas biekas, andra gison biekas, señorita de compañía ixete les. (...) Asko ikis
|
naun
nik an, asko urtebete pasautxun."
|
|
" Ohezerudun oherik ezetu dozu? Bai, lo intxe
|
nau
ni orretan. Zelakoak ziran?
|
|
Oiñ estai (t) pa, aik guardikas ta oten dire ta... Arri andi bet, orti onako, arrilose, Apeo del vínculo de Maruseaga leiduten
|
naun
nik. Gero nik estaitx ser ixen san, ondo oki" aun...
|
2013
|
|
Eta hitza harri moduan jausi zen oraino bizia
|
zuen
nire bularraren gainean.
|
2015
|
|
Hor azaltzen zaizkigu estreinakoz Casiopea eta Polux, greziar mitologiako pertsonaiak eta ondoren Etiopiako poema batean ageriko direnak. orduan, arratsero urreztatzen zen hibaiaren ertzetatik ibiltzen nindunan ni jaio aurretik hila hintzela pentsatuz edo nire heriotzeko uda berberan sortuko hinduala lurrak laranja urez elikaturiko sagarrondoaren mihura bezala espaloi orotan bilatzen ninan hire soineko gorri eta urdina gero, zakarrontzietako hondakinen balioaz eztabaidatu gintunan eta bidaia luzeren probetxuari buruz udazken hartan izen ugariko emakumea bihurtu hintzenan Casiopea eta Pollux edo Isis and Pandora eta Bereniceren ilea elemental Mr. Watson astelehen edo artearte batetan gogoa higan
|
nuela
nire sexoan arkitzen dun Bagdag nire zerebroan hazten ditun Canadako basoak idatzi ninan gauez baina hi basorik arbatsuena orain hire maitale traketsa naun maitatzen haunat negu bezperetan etcetera etcetera18
|
2017
|
|
" Beharba arrazoina duzu... [...] Uste
|
dut
ni ere españula nizala...!" Metxak haserre bizian alde egin du, solasaldia bertan behera utzita. Mugaz bestalde ere, itsumenak ez du mugarik.192
|
|
Oraindik sinesten nuen batuketa absolutuan, bien zirkulu perfektuan. [...] Bera gabe ez nintzen ni, ez
|
nuen
ni izan nahi. [...] Hura zen nire kezka:
|
|
Hortaz, kontua da Finlandian emandako hogeita hamabost urteak gorabehera Kepak oraindik ere erabat euskalduntzat daukala bere burua. Berak dio170 Izua hemen, 15 or. en bezala," [n] ik ez dut, eta uste
|
dut
nire bizitza osoan edo geratzen zaidan bizitza pusketan berdintsu jarraituko dudala duda izpirik gabe, nire burua inoiz finlandiartzat hartuko edo finlandiarturik ikusiko." 171 Bere euskalduntasuna esentziala da, alegia, eta Finlandian bizi izandako guztia, berriz, akzidentala. Non kokatu, orduan, Erik bere semetxo kuttuna?
|
|
Hori eta horrenbestez, balirudike Lertxundik ni poetiko zeharo singularraren posibilitatea ukatu egin duela Carlaren bidez, bere adiera hertsian kontzeptua ezinezkotzat jo duela, alegia. Halere, han hemenka eginiko adierazpenek argi erakusten dute Lertxundik ez
|
duela
ni poetikoaren ideia bazter utzi, behar beharrezkoa izan zaiola baizik, bere jardun literarioaren gidari nagusi izan duela, are Lertxundi idazlea bere ni poetikoak bizi duela esan ahal izateraino ere. Hona adierazpen horietako batzuk:
|
2018
|
|
Christianen ezpainak iman erakargarria
|
zuten
nireentzat; elkarri mutur jotzen nekagaitz aritu ginelarik. Banatzen ginenetan, Patroiagatik gaizki esaka ibiltzeko izaten zen; nola diruzale amorratua zen, zeken hutsa!, eta baita, emazte ohiarekin txarto baino txarrago konpontzen zela.
|
2021
|
|
irakurtzen ez duenak ez du gainditzen. [...] Nik uste
|
dut
nire ikasleak behintzat irakurrita ateratzen direla nire klaseetatik" (MIR1). Hortaz, irakurtzea metodologia bihurtzen du, helburu izateaz gain, jakina.
|