|
2010
|
|
|
huraxe zen, hain zuzen ere, bere anaiaren heriotzari buruzko mututasunak isiltzen zuen egietako bat. Ez
|
zuela
hura hartz batek hil, hartza gainera erori zitzaiola sei tiro hartu eta halere korrika jarraitu ondoren, baina minik egin gabe. Anaiari ordea halaxe esan zion Corgean izeneko doktore batek— inpresioa handia egin zion enkontruak —the incident left a strong impression on him—, eta gau hartan bertan alde egin zuen ospitaletik bere burua laku bateko ur hotzetara botatzeko.
|
|
|
Beatrizek kafea prestatzen zuen bitartean entzun zituen osaba Juanen azalpenak. " Zuk badakizu, Juan, urtetan oso aurrera joanda izan nituen semeak —esan zion gero osabari, zaldi hilaren gaiari zuzenean heldu gabe— Gogoratzen zait oso beldur nintzela eta gure don Hipolito erretoreak Sara aipatzen zidala beti, nik baino urte gehiago
|
zituela
hark Isaak izan zuenean, laurogeita hamar, oker gogoratzen ez banaiz. Eta jaio zen Lubis eta segituan ikusi nuen dena ondo joan zela.
|
|
|
Hain ongi nola handia, xumea ez da lotsa nahi
|
du
haren mihia mintza dadin franzesa; latina ere badaki Eskararekin lotzen; izan naiz, dio ederki, Kaiean anbulatzen. (ambulare= paseatu)
|
|
|
Horrela, Hegoaldean irakaskintzan Gaztelania sartu zen aski goiz, baina ez oraindik Frantsesa Iparraldean. Hemen Frantsesak ezin
|
zuen
haren tokia bete, besteak beste, ez zelako aski ezagutua eta zabaldua (oroit ipar eta ekialdeko auzo herria Okzitaniaez zela garaian frantsesduna). Giro honetan, ikasketak zituzten jendeek, elizgizonak gehienak, Euskara hautatu zuten hemen naturalki ekoizpen idatzietarako.
|
|
|
Hamasei urte bete berritan, begi argiak zituen, ilea hori, soin atal luze eta finak, gorpuzkera mehe baina ongi egina. Palazioko pintoreek oso gustuko
|
zuten
haren irudiak margotzea, eta hain zuzen irudi horietako bat eraman zuen Kristoforo printzeak Dalmaziara, miniaturan egina eta kamafeo batean sartua, gortean erakusteko.
|
|
|
Benetan nahiz txantxetan, Fatimak ez
|
zuen
hari laguntzeko inolako asmorik, Bizargorrik jakinez gero beldurgarria izango baitzen haren zigorra, ez zuen pentsatu ere ere egin nahi horretan. Egun batzuk igarotakoan, ordea, berriro etorri zitzaion burutapen hori gogora, uste ez zuen alderdi batetik etorri ere:
|
|
|
" Omar maite hori: halako egunetan halako ordutan, emakume atzerritar batek ihes egin nahi
|
du
Harenetik. Jakinaren gainean jar itzazu zaindariak, harresien osteko atetik irten bezain laster atxilo har dezaten.
|
|
|
Kabiliako antigoaleko poesiari buruzko Mouloud Mammeriren hitzaldiaren debekuak ikasleen manifestazioak eta greba orokorra piztu zituen. Orduan, mugimendu kultural berberea indartu egin zen.835 Mugimendu politikoa ere bai, FFS frontearen kide, RCD Kulturaren eta Demokraziaren Aldeko Elkartea delako alderdia fundatuko zen 1989 urtean, Said Saadi medikua buru
|
zuen
hura. Kabiliarrekin batera, nazionalismo arabiar islamikoak egiten zien separatismo salaketa arbuiatuz, Aljeriako beste multzo berberofono batzuk ere inguratu dira amazigen errebindikazioetara.
|
|
|
Zure seme Si Mohand ondo dago osasun aldetik, nahiz eta bastante asperturik detentzioagatik, eta pentsatu behar
|
duzu
haren askatasuna zeure eskuetan dagoela, nahikoa izango da nahasmendu hori eta zeure jokaera hori utzi eta Gobernuaren alde jartzea". 467
|
|
|
Teologia kristauaren arabera, Jainkoak bere antzeko kreatu ditu gizakiak, pertsona guziak funtsean" berdinak", 854 eta kristauek Jesukristoren berri ona zabaldu behar
|
dute
Haren Erresuma ahalbait arinen hel dadin. Islamean ez da horrela, gizakiak ez dira berdinak, Alaren makhluq baizik ez dira, Haren ‘esklabo’ edo ‘mirabeak’ Alak desberdinak sortu zituen gizakiak:
|
|
|
—Allah zurekin! Eta harako beste hark, urrezko fruituak
|
dituen
hark?
|
|
|
Arren, Mahometek bere baitan egia bat ediren zuela erran zuen, bere leinuari ez ezik, mundu osoari ere aldarrikatu behar ziola egia hura, zeren zeruko loriatik jaitsia, Gibril arkaingeruak jakinarazia baitzion ez dela Jainko bat baizik eta Mahomet-ek berak izan behar
|
zuela
haren profeta; hazi ttipia palmondo edo tamarindo egiten zen bezala, denboraren buruan egia hura munduko lau xokoetaraino hedatuko zela.
|
|
|
Ordu hartan, Stanislas Blanquernas erret jauregiko txanbelana zen, Enperadoreri zegozkion zeremonien begirale; eta handik, munduko lau xokoetatik heldu enbaxadoreak errezibitzen zituena, zitezen etsai edo lagun, denek iragan behar
|
zuten
haren begi zorrotzaren petik, harekin behar zituzten hutsak emendatu eta aitzinera zer moldez jardun deliberatu.
|
|
|
Zopa Gaitza aufragatu ondotik, Sindbad hareatza tipi batera iritsi ahal izan zen, gau osoa igerika eman ondotik. Baina Jainkoak begia jarririk
|
zuen
haren gainean, eta, India-tik heldua, arraun-ontzi bat iragan zen itsas hartatik, Sindbad antzeman eta hartu egin zuena. Ontziko bazter guztietan irudiak kandelekin jarriagatik, halaber, sandalo eta mirra haien aitzinean erreagatik ere, kapitaina gizon bihotz gogorra zen eta bidaia arraunetan ordainduko zuela erran zion Sindbad i.
|
|
|
Hirira bihurtu ondoko egunetan sultanari berri gaitzak heldu zitzaizkion: saydarrek erdietsi garaitzaren berria fite baino fiteago barreiatu bide zen Atlantikotik Sahara baitaraino, eta handik, Taza ko gobernaria, zein baitzen Sultan Mahomeden lehengusua, aldarrikatzen hasia zen Mahomed ez zela Sultan izateko merezient, berak
|
bazuela
hark bezain odol garbia eta etorki zuzena Fes eko kadiran esertzeko!
|
|
|
Haurrak ohartu ziren lehenik feit tristeaz: inguruko oihanetan eta haraneko alorretan kardantxilo, erresinol, txepetx, zozo eta beste xorietatik franko bazen ere, lorategiko zuhaiztietara ez ziren sartzen mirua oldartuagatik ere, non nahiago
|
baitzuten
haren hatzaparretan hil, ezen ez lorategiko adarrajeetan gorderik bizia salbu ezarri.
|
|
2011
|
|
|
uste ukan dut eztena deitzen dugun piru beltx eta sarde harekin ausikitzen zuela sugeak, eta pozoia harekin sarrarazten zainetan. Orain badakit eztena delako hura suge guztiek badutela, baina, ez pozoigabeek ez pozoidunek, ez dezaketela harekin minik egin, zeren ezten harek ez
|
baitu
hari piru batek baino gehiago xixtatzeko indarrik. Eztena sugearen mihia da, sugeak badarabil eztena, xakurrak mihia bezala, gutizia ematen dion gauza zerbait ikusten duenean edo gogora jiten zaionean; ezten harekin egiten du hixtu etsaiaren izutzeko, antzarak mihiarekin egiten ohi duen bezala.
|
|
|
Martxoan berriz eginen duzu lan bera. Handik goiti ere, gogo emanen diezu zeure sagarrer, eta ohartzen bazara ezagun dutela han edo hemen aipatu dugun mutxidura hartarik, berehala hunkiko
|
duzu
hura, delako ur edo olioarekin. Agorrilaren azkenerat eta buruilean da bereziki erne egon behar, orduan baitabiltza hegadunak erruten:
|
|
|
Baina, jendeaz erran ez daitekeena egia da burutik buru kabalaz, edozein motetarik izan dadin: zahartzeak ez
|
du
harentzat deus onik.
|
|
|
Badaiteke ez den satorra anitzek dioten bezain gaixto, ez eta ere bertze batzuer iduri zaien bezain on. Bertze askoek bezala,
|
badituzke
harek ere bere alderdi onak eta makurrak: ez baitaiteke erran, ez buruz dugula, ez alde, ez etsai, ez adiskide.
|
|
|
Janaldiak neurrituz, hobeki aterako gara haiek eta gu. Beterraba gutiz gehienek izariz darabilkigu, izariz ere
|
baitugu
hura. Baina, badaiteke arbitik ari garela ausarkixko, hein batetarik harat kalte egin diezaiokeelarik abereari.
|
|
|
Garbitasuna anitz alde du, eta garbiki deraukatener anitz mozkin hobeak ematen dizkie, bai kumetan, bai xingar eta urinetan. Zikinak, aldiz, xuhurtzen
|
dituelarik
haren mozkinak, anitzetan jauzarazten ere dizkio eritasunak. Ez litzateke, bizkitartean, hain neke ez eta hain kario urdearen garbiki atxikitzea.
|
|
|
Eta zer gauza miragarriak diren guk uste ez dugun lekuan! Ez dut suge pozoiduna maite; nahi nuke ez balitz batere halakorik, baina, aitor
|
dut
hura egin duenak bazekiela zer ari zen. Bizkitartean, ez zait iduri sugeak ausiki batez ematen duen pozoi xorta horrek min handirik egin diezaiokeela gizon bati.
|
|
|
Hurbilik behatu eta ikusten zaie gibelean ilea bezalako buztan bat. Buztan hura ez dute edergailu, ez eta euli haizatzaile;
|
badute
haren beharra bi lan handiren egiteko. Lehenik hartaz dute zilatzen arrautza errunik ezarri nahi duten lekua.
|
|
|
Horra zertan den ulitxa hura gure onetan ari. Egia da harengatik, sagarraren etsaiak jaten duela bere lorea, baina, ez
|
du
harek kumerik eginen ondoko urteko, hala nola ez baitu ere berak minik eginen. Sagarraren etsaiak errun arrautzetarik atera hogei harrak handitzen balira guztiak, eta erruten has beren aldian non gintezke!
|
|
|
Sagarraren etsaia ulitxa baino zailagoa da berenaz; hotzari harek baino hobeki ihardukitzen dio, aroa ez ederra izanagatik hura baino lehen ernatzen da negutik lekora. Aitzintzen zaio, beraz, anitzetan ulitxari eta, hortakotz, irauten ere
|
du
haren mota gaixtoak, nahiz ulitxek beti anitzez gutitzen duten.
|
|
|
Leher zangoez, lot eskuez beldurrik gabe. Harra hilez, hilen
|
duzu
hartarik atera litekeen jainko oilo errule handia, laster bazter guztiak harrez bete litzakeena, eta laboraria gosez hilaraz, baldin ez balitu honek bere alde xori hareta jainko oilojaleak.
|
|
|
Juan XXIII.k, IIPapa buono, eliza katolikoaren gaurkotze eta modernizazio prozesua abiarazi nahi izan zuen bigarren Vatikano kontzilioaren bidez. Elizaren azken urteotako bilakaerak garai hartako itxaropena zapuztu izanak, nire ustez, ez dio meriturik kentzen aurreko eta ondorengo aita santuekin zer ikusirik ez
|
zuen
haren ahaleginari. Angello Giuseppe Roncallik hori baitzen haren izena— elizaren menpeko komunikabideetan ere modernizazioaren aldeko apustua egin zuen.
|
|
|
Hori bezain argi zegoen ustekabeko albiste ikaragarriak txikiak ez ezik, helduak ere kolpatuak zituela. Izan ere, gure lagunaren mahaiari begiratuz negar zotinka ari zen irakasleak ez zuen haur taldeak barnean gordetako galderei egoki erantzuteko hitzik, malkoak
|
zituen
hark erantzun bakar. Eta gure heldu gabeko bihotzek, jakina, bestelako azalpena behar zuten.
|
|
|
Trantze horretan dagoenak nolanahikoa ez den erronka baizik ez du ezagutzen: bere burua baino gehiago maite
|
duen
hura ahalik eta zoriontsuen bizi dadila.
|
|
|
Besterik gabe. Kontua
|
dun
haren autoestima goratzea, sendotzea, mamitzea. Nahi al dun nik Ebaristoren amari deitzea?
|
|
|
Kultura munduko jendea. Nire aldeko jendeak ezin
|
zuen
haren harridura ezkutatu, ez baitzuten emaztegaia ezagutzen. Interneten haren argazkiak ikusi bai, baina bertatik bertara ez.
|
|
|
Une batez onar genezakeen hitz edo esaldi bat kantatzen denean, berehala nahastu eta urtuta geratuko da hitzik gabeko soinu korrontean. Hitzezko hizkuntza ia desagertua dago, eta zerbait frantsesez, portugesez, gazteleraz edo euskaraz entzuten dugunean, ulertu edo ez, garrantzi handiagoa
|
du
haren soinu ehundurak esanahi testualak lukeena baino. XX. mende hasieran poesiaren abangoardien barruan aurrera eramandako zenbait ikerketari segida eman diote Achiary edo Laboa musikariek, eta haiekin mundu osoan oso bizirik dirauen korronte batek:
|
|
|
Ciao Lolo!, zer ari zara irakurtzen? Ciao Marco, erantzun zuen dendariak, Victor Sergeren liburu bat, Zaintza iraultzailea, ba
|
duzu
haren aditzerik. Ba. ez, zer da?, galdegin zion Marcok.
|
|
|
Bide guztiek bihotzaren azken arnasera zeramatenean eta isiltasun zurietan urkien ametsek atseden akitua zutenean aurkitzen elurra ari zuen elurra ari zuen muntoaren hegaletara bildu ginen bizitzaren ohidurak zainetan generamatzanok izaki errukarriok otoitzerako ere kemenik gabe, galtzaile apalen lur sagaratuan utzi genuen handikerien gerlarik jokatu ez
|
zuen
hura irautea zelako irribarrezko koroe duinena umeen jolasekin unibertsoa zilegiztatuz, baselizaren atarian azken arren bat aingeru eroriaren hegalak arretaz tolestatuz betirako bidaia hartara genuen lagundu jainko baten eskuetara haren izpiritua gomendatuz, gero barreiatu ginen halabeharrez egun bakoitzak daramalako bere eginbeharra zoritxarrean eta heriotzean ere eta horrela herriruntz edo neke...
|
|
2012
|
|
|
Euskal Herriaren kasuan, esaterako, autonomia ez da autofundamentazio tautologiko batean erortzea eta Euskal Herriaren zentzua ixtea. Alderantziz, Euskal Herria, edozein adierazle edo instituzio bezalaxe, ireki ahal
|
du
hura aldatu nahi duenak, edo hura asmatu nahi duenak. Botereak heteronomia inposatu nahiko luke.
|
|
|
—Biran, gure lagun berriak bere paillotera erretiratu nahi du deskantsatzera —esan
|
zuen
hari entzun eta gero, kapitainarengana itzulita— Nik ez dakit baimena eman ala ez. Usadioaren arabera, erronda bat ordaindu behar digu klubean beste ofizial guztioi.
|
|
|
Hamabi urterekin hamabost urteko gazte baten giharrak zeuzkan; hamabostekin, hemezortziko batenak. Herriko beste mutilak hasten ziren berarekin borrokan, botatzen zioten atzaparra, eta, iduriz, ez
|
zituzten
haren haragi mamiak aurkitzen, erretoreak iragarritako burdina hura baizik. Eta borrokalari trebatuenekin ere gainetik ibiltzen zen Chrysostome.
|
|
|
Kontrakoa, babestu egingo zaitu gaitzetik. Arma zurekin
|
duzula
hari gertatutakoa gogoratuko zaizu, eta zein gauza ederra den garbi ibiltzea.
|
|
|
Etsipenez, Zakur Lepoluze hura bera baino egoera hobean zegoela pentsatu zuen. Tximu Mozkorrak ez
|
zuen
harengandik ezer espero eta ez zuen kastigatuko Bamu ez aurkitzeagatik.
|
|
|
Burkoa altxatzean ikusi zuen argazkia. Ez zuen lehen unean ezagutu, alkoba ilun zegoelako eta ez
|
zuelako
haren aurpegia ondo ikusten; kinkea piztu behar izan zuen jabetzeko. Lalande Biranen emaztea zen, Christine Saliat de Meilhan eder hura.
|
|
|
Lekurik ez gehiagorako eta hirugarren bat, ez ordea garrantzi gutxiagokoa, utzi nuen bazterrean erdi ahaztuta baneuka bezala. Gaur ordea zerbait esan nahi
|
nuke
hari buruz. Yehudah Halevi poeta handia Tuteran jaio zen 1070 urte inguruan.
|
|
|
Trapua aipatu didanean, nire auzoko espaloian agertu zen andreaz gogoratu naiz. Bata arrosa bat zeukan soinean, eta glassex poteak putzu urdina eratua
|
zuen
haren buru lehertuaren ondoan.
|
|
|
Norentzat ote du gaurko maldizio maxota? Ez
|
du
harekin solas egiteko gogorik, baina nola ihes egin?
|
|
|
Igurikiz gogaiturik, karrikan behera baratxe doa porturantz. La Fuerza deitu gaztelura iritsi eta, azken hilabetean ardura bezala, zelatariei Isidroz galde egiten die, haren izena ez dagoela hil zauritu zerrendetan, ez
|
duela
haren berririk jeneral Echagueren gudarostean joan zenetik..
|
|
2013
|
|
|
Noiz arte onartu behar duzu patua? Noiz arte pairatu behar
|
dituzu
haren kolpeak?".
|
|
|
—Buruko mina —esan
|
zuen
haren lehengusu batek.
|
|
|
Liburutegiaren sarrerako apal batean, ongile baten opari, New York Times en aleak jartzen zituzten ikasleek zein irakasleek dohainik har zitzaten, eta halaxe jabetzen ziren haiek errealitatearen bosgarren edo seigarren zirkuluko gertaerez gobernu krisia Errusian, gerra Iraken eta Afganistanen, bira berria U2 taldeak—, edota gertaera haiei buruzko gogoeta agian zazpigarren zirkulukoez. Nahikoa
|
zuten
harekin, eta ez zuten Reno Gazette Journal erosten. Arrazoi ekonomikoengatik ere bai —unibertsitate gehienetan moneta erreferentzia xentimoa da, baina batez ere begiradaren tropismoagatik.
|
|
|
Luze gabe, berarekin etorritako jeneral erretiratuak seriotasunez aurkeztu zuen: aspalditik ezagutzen zuela Hillary, eta
|
bazuela
haren gaitasun handiaren berri; bazela emakume bat Etxe Zurian ikusteko garaia.
|
|
|
Arratsalde osoa eta gehiago Mugatsen pasa ondoren, ezezagunak bakarka egin nahi izan zuen borroka. Ezin
|
zuen
hura konprenitu. Kezka horrekin gelditu zen lo.
|
|
|
Hilabete batzuk geroago, promotoreak Harry Wills" Pantera Beltza" rekin neurtzea proposatu zion. " Jack Dempseyk ere ez
|
du
haren kontra borrokatu nahi izan, ez baitu beltz baten aurrean galtzera arriskatu nahi. Irabazten badiozu, txapeldun handienen mailan jarriko zara, munduko onenen artean".
|
|
|
Steve Fossett —The adventurer' s adventurer, The american hero, egunkarietan ematen zioten tratamenduaren arabera— ehundik gora mundu marka hautsitako gizona zen. Armadako hegazkin eta helikopteroek desertuaren 20.000 kilometro karratu miatuak
|
zituzten
haren bila, baita gauez ere izpi infragorrien bitartez, baina emaitzarik gabe.
|
|
|
Han zeuden asko, Aitaren nahigabea ikusita, negarrez ari ziren eta errukitu egiten ziren haren zoriaz, baina ezin
|
zuten
haren alde ezer egin, hitza emanda zeuden eta. Arren eta arren eskatu zien Aitak bakean uzteko, eta segituan alde egingo zuela misiotik.
|
|
|
Gaur egun Columbia River deritzona zen. Tamalez, korronte biziengatik, eta eskifaiaren osasun egoera penagarriagatik aingura botaz gero ez
|
baitzuten
hura altxatzeko gizonik izango, ezin izan zen sartu; baina korronteen deskribapenek eta mapek argi uzten dute Heceta izan zela hura deskubritu zuen lehen ez natiboa. Handik 17 urtera, Robert Grayk ibaian gora nabigatu eta gaur daraman izena jarri zion, hura aurkitu izanaren ohorea bereganatuz, baina Donald C. Cutter historialariak dioen bezala:
|
|
|
Bi agintariak Mexikoko erregeordearen esanetara egongo ziren. Euskal abizena
|
zuen
hark ere: Jose de Iturrigaray.
|
|
|
Udaro, etengabeko euriak zirela eta, eltxoz bete, eta malaria zabaltzen zen. Hala eta guztiz, Bodegak nahiago
|
zuen
hura Espainiako egonaldi alferra baino. San Blasko komandante gisa, bere zerbitzuak eskaintzeko eta, agian, bere izena esploratzaile handien loriaz janzteko aukera izango zuen.
|
|
|
Mexikoko Hermandad de Aranzazuko kapera dekoratu zuen artista zen Arteaga. Basalduak osasun arazoengatik lekua hustu zuenean, Juan Bautista Muguzabalek bete
|
zuen
haren tokia. Aita Piccolo italiarrak hartu zuen postua jarraian, eta ondoren beste bi euskaldunek:
|
|
|
Duflot de Mofras naturalista frantsesak hitz hauekin aipatzen du Aguirre: " herri honetako negozio gizonik aberatsena; ia biztanle guztiek
|
dute
harekin interes harremana" (Duflot de Mofras, 1844: 370).
|
|
|
Goiz batean, inurri bat lan egiteko gogorik gabe esnatu zen. Bon, ez zekien sentitzen
|
zuen
hura nagia zenik, beraz, bere buruari esan zion: hemendik pixka batera ekingo diot lanari.
|
|
2014
|
|
|
Harremanetan jarraitu beharra zeukan garai bateko seminario lagunarekin. Ahal zuen neurrian, eta itxura egin behar bazuen ere, laguna bezala jokatu behar
|
zuen
haren aurrean.
|
|
|
Orbela bezala egiten zuten hegan gure asmoen arabera, baina ez ziren orbela, gizon alai, soil eta balienteenak baino". Zailagoa da, ordea, berak maite
|
zuen
haren nortasuna zehaztea, nahiz eta poemak eskaintza eraman: " S.
|
|
|
Baina iduri du aipatuak izan zaizkion lehengo jokalariak ikusi nahi dituela ari. Memoriak garrantzi handia
|
du
harentzat. Entzuten badu holako jokalariak, holako denboran egin performantzia, saiatuko da ariaraztea baldintza beretan poxi bat gure formakuntza egin dezagun, erreferentzia azkarrak berriz ager dakizkigun.
|
|
|
(Mesprexatuz) Presondegia ez da goxo ez eta eder. Bainan Bordaxurik nahiago
|
du
haren odola han ikusi ezinez eta ixtilean.
|
|
|
Kontzertuak erdian ezartzen duelarik musikaria ez zaio ikuskizuna. Triangelu baten punta izan behar
|
du
haren ustez.
|
|
|
Etxahun Barkoxeren bertsoak zubereraz dira edo zuberera egina dute? Larzabal hain hurbil
|
dugu
haren mintzaira inposatu baitzaie hortik edan duten euskaldunei. Hizkuntza minorizatuetan nehon ez daiteke euskaraz bizi errotik.
|
|
|
MANEX: Ni segur
|
nauk
harek umea egin duela. Hi, ez haiz ohartu.
|
|
|
La sagrada bandera ri piperpoto deitzen genion, gu eta gutar guztiek, latako piperren potoak hori eta gorri zirelako. Bagenekien ez zela gurea, baina oraindik ez
|
genuen
hura ordezkatuko zuen besterik. Txiki txikitatik ikasi genuen gorria eta horia ez doazela ongi elkarrekin, ez direla kolore nahasgarriak, ez direla sekula ez arropan ez beste ezertan elkartu behar.
|
|
|
Askotan, arratsaldez, lanetik atera eta izeba Mariarengana joaten zen. Uste
|
dut
hura zela bere lagun bakarra, gutxienez eskura zuen bakarra.
|
|
|
Heldu ginen, azkenean Arantzazura, entzun genuen meza, bazkaldu genuen, erosi genien lurrean zeuden Oteizaren apostoluak salmentarako mahai gisa erabiltzen zituzten artzainei gazta eta sartu ginen berriro elizara, arratsaldean, Arantzazuko amari agur egitera. " Agur ama nirea, agur, agur, agur." Uste
|
dut
hura izan zela sekula santan bizi izan dudan unerik mistikoena. Sentitu nuen benetan ari nintzela" baina zugandik alde, bihotzak ezin du, zuregana dijoa, zugan bizi nahi du" kantatzerakoan.
|
|
|
Behin baino gehiagotan kontatzen zuen, aitarekin batera lanera autobusez zihoala, negar egiten zuela, gu izebarekin gelditzen ginelako eta uste
|
zuelako
hura izango zela guretzat benetako ama.
|
|
|
Behin, Lawrence de Arabia filma ikusi ondoren, esan zigun joan behar
|
genuela
hura ikustera eta adi egoteko batez ere hasierako minutuetan, esango zigula gomendioaren arrazoia guk filma ikusitakoan. Bete genuen agindua eta igande eguerdi batetan, bazkaltzen ari ginela esan zigun kontatzeko filmaren hasiera.
|
|
2015
|
|
|
zenbat jarraitzaile, hainbatekoa balioa. Eta gainera, sare kide horietako askok eta askok lotune
|
duten
hura handiagotzeaz eta ikusgarriagoa egiteaz gain, bera eraldatzen eta hobetzen dihardute. Badakigu prozesu horiek hazkorrak direla, zentrifugoak eta gero eta harkorragoak.
|
|
|
Kasurako, kafetegiko zerbitzaria harreman sistema batzuen emaitza da, baina izena duen unetik izaten da jokatzeko modu bat, eta ondorioz, joko sozialean norbait izateko modu bat. Lagun hori ez zen zerbitzaria hala jaio zelako, ez
|
zuen
hura berezko jaidura, zerbitzaria zen rol horretan jokatzen zuelako. Praktikek egin zuten une eta leku horretan zen pertsona, ez bera aurretiaz zen pertsonak praktikak egin.
|
|
|
Esaterako, harreman zapaltzaile batean bizi denak bitara pentsa dezake harreman horretaz: edo hala da izatez, ezin aldatuzkoa, edo hala da hala izanarazten dugulako, eta ondorioz,
|
badugu
hura aldatzerik. Labur esan, jaso duguna bere horretan errepikatu behar dugu edo badugu bestelakorik sortzea.
|
|
|
Olentzero. Lantzean lantzean
|
ditugu
haren gaineko ika mikak, azkenetako bat Mari Domingiren haritik etorria. Interesgarria da oso gure sinesmenak eta batez ere, gure sinesmen gaineko sinesmenak aztertzeko.
|
|
|
—Buruko mina —esan
|
zuen
haren lehengusu batek.
|
|
|
Billek espero behar
|
zuen
hura, batez ere azken finantza krisiaz geroztik. Gaur egungo bankuek, atzamarrak erreta, direnak eta ez direnak eskatzen dituzte dirua utzi aurretik.
|
|
|
Aita zuhurragoa izan zen eta kolpe militarraren zurrumurrua kalean hedatzen hasi zenean, bere arreba baten etxean ezkutatu zen. Geroztik ez
|
dut
haren berri izan. Ezin dut gutunik bidali, ez didate uzten, familiak bidaltzen dizkidaten ez dakit, bidalita ere ezin jaso.
|
|
|
Kritikari harekin harremanetan sartzea otu zitzaidan, epiko izenondo hartaz solastatzeko. Baina beldur nintzen ez ote zuen susmatuko, nire azalpenak gorabehera, gaizki hartua
|
nuela
haren iritzia, eta modu txarrean kontu eske nenbilkiola edo.
|
|
|
Gizon hari noiztik behin dirutxoren bat bidaltzen zioten etxetik, atorra edo burusiren bat. nirekin partekatzen zuena. Hain zen eskuzabal eta bihozbera nirekin, non egun ere sentimendu goxo bat
|
baitut
harengan pentsatzean. Ohi bezala, abisurik gabe kartzelaz aldatu zuten, eta jada ez nuen haren berri izan.
|
|
|
Halaber, nire harridurarako, hor dago Ezcaba herria, hura ere mendi magalean, duela urte batzuen zentsuan zazpi biztanle zituena. Ez
|
nuen
haren berri. Bonaparte printzeak, ordea, sartu zuen Ezcaba herrixka hori bere euskalkien mapan.
|
|
|
—Behin bazegoen galerian preso bat lurrean etzanda, tiro batek eragindako zauria zuena. Ahal bezala erauzi genion; gerora hortik igarotzen zen orok brageta ireki eta pixa egiten zion zauri gainean; inork esana
|
baitzuen
hura erremedio ona zela.
|
|
|
Balerdi managerrak borroka bat prestatua zion, itxuraz behintzat nahiko erraza zirudiena, bere animo eta gogo hondoratuak berpizten has zitezen. Konbatea Bilbon izango zen, Buenos Aires antzokian, Antonio Gabiola deituriko pugil hasiberriaren aurka, askok" Uzkudun bizkaitar" modura ikusi nahi
|
zuten
haren kontra. Ematen zuenez, oso lehia interesgarria izango zen, gipuzkoar bat bizkaitar baten kontra, euskal nagusitza noren eskura joango, horrexegatik zale euskaldunak itzelezko ilusioz zeuden konbate haren esperoan.
|
|
|
Eta denbora gutxiren buruan, jendez betetzen hasi zen Kutxa. Goraka hasteko balio
|
zuen
hark".
|
|
|
Euskara, familia unitate bakoitzean behar zen landu," etxe oro euskararen eskola bizia izanki". Proiektuak detektatu zuen hizkuntzaren prestigio falta agintarien eta kleroaren parte baten ezaxolkeriak zuela eragiten, eta ohartarazi ere
|
zuen
haren garapenak estimulu materialak zituela eskas. Proposatu zuen eratzea bost urtean" eragintza konbinatua, pizgarri moralaz eta materialaz, higatze esparruko ikasleen artean, mailaka eta ibarka, bost fase suzesibotan.
|
|
|
Turismoari dagokiolarik, honezkero aipatuak
|
ditugu
haren ekimenak: hiriaren zaharberritzea zela, Tres Reyes hotela zela, sanferminen nazioarteratzea zela, Baionarekiko birazkatze itunaren aspektu batzuk zirela.
|
|
|
" Ematen dizudan informazioari horrela erantzuten baldin badiozu, ez dugu besterik errateko", eta altxatzeko plantak egin zituen, berriz eseritzeko ostera ere. Jarraian aholkatu zion Urmenetari, politikan parte hartu nahi izatekotan, onena zuela" momentuz uztea besterik gabe", eta aditzera eman zion Erregimenak erabakia
|
zuela
haren baztertzea. Erantzuna, galdera bidez Urmenetak:
|
|
|
Martin Villarekin elkartu ez baziren ere, Migel Jabier batzartu zen Barne Politikako zuzendari nagusi Enrique Sanchez de Leonekin. Honek jakinarazi zion
|
bazuela
haren jito politikoaren berri, irailaren 15eko Udal-Batzarreko haren berben bitartez, zeintzuetan adierazpen jakin batzuk egin baitzituen, hala nola," polizia hiltzailea". Iruñeko zinegotziak bere burua defenditu zuen, berak ez zituela inondik inora ele horiek erran.
|
|
|
Informea osatu zuen hiru ohar argigarriz. Lehenbizikoak plazatu
|
zuen
haren eginbidea" ezinbesteko epean, Herria baretu, eta Gorteetarako bozkak iragan artean", ezen gerorako baitzeuzkan bere" deseinak Nafarroan". Bigarrenak proposatu zuen alboko postu politiko baten eraketa, berak izendaturik, laugarren baldintzaren gauzatze aldera; eta urrentzeko, segurutzat zeukan ez zela gehiago Mugimenduko Buruzagitzarik izanen.
|
|
|
Bere egiten zuen Alderdiaren europartasun federalista berria, Manuel Irujok inspiraturikoa Pariseko exiliotik. Migel Jabierrek aspaldiko ezaguna zuen politiko karismaduna, baina diputatu garaian
|
zuen
harekin harremana trenkatu, harek
|
|
|
Orobat, Kutxako langileen artean banatzen zituen berari zegokion beste sos plus bat ere, helburu jakin batzuen erdiestearen sari, eta molde ezberdinetan banatu ere: ikasketa laguntzak, burtsak, etab. Urte batean, Urmenetari kontuan sartu zioten delako plusa urtarriletik aurrera, baina ohartu zenean, gelditu egin zuen ordainketa, eta agindua eman zuen, ordura arte
|
ukan
hura, ondoko hileetako soldatatik kentzen joan zitezela.
|
|
|
Hiriari Zitadela itzuli zion hura, ala Unibertsitateari lursailak eman zizkiona? Automobilaren industria ekarri zuena, ala euskararen begiralea, garai zailenetan?, Kultura eta zerbitzuak auzune obreroetara eraman zituen hura, ala ministerioei eta administrazio kontseilu ugariri uko egin ziena?, Espainiar printzearen tutore izan nahi ez
|
zuen
hura, ez baitzen monarkikoa, ala Potasetako mehatzarien ordezkaria?, Nafarroa sozialismo konbergentetik aldatu nahi izan zuena, ala erakusketako 64 koadroak bi egunez saldu eta, mozkinak ijitoen herrira bideratu zituen hura?, Euskalerria Irratiko presidente zena, aho batez hautatua, ala Udal Dantzariak sostengatu zituen hura, ikurrina debekatu zietelako?
|
|
|
Egun horietan Alejo Heletak, familiako adiskideak, jakinarazi zion Maria Ajarnauteri kolpistek haren senarra fusilatzeko asmoa zutela, eta norbait haren bila etortzekotan, ez zedila etxetik atera. Informazio hori bera omen zeukan Jose Solabrek, jenderen jende zutena, Berriozarko erretore eta erreketeen konfesore, zeinak gaztigatu baitzion Ataulforen emazteari zernahi gertatzekotan, Migel Jabierrek behar
|
zuela
haren xerka joan segituan.
|
|
|
" Antonio Elortza historialariak behin eta berriz ematen du adieraztera Napar Buru Batzarrak dudak ukan zituela edo ez zituela, Araba Buru Batzarrek ez
|
zuela
hura edo hori egin, etab. nuke nik Antonio Elortza ikusi —ez zekiola deus gerta, jakinaNapar eko buruzagi karguan, militarrek boterea hartzen duten unean Iruñean.
|
|
|
Liburuan aurkituko ez
|
duzun
haren beste alderdi domestikoa, karikatura grafikorako joera. Auzoak, ahaideak, uneko agintariak:
|
|
|
676. ELAk eta LABek batera egin zuten Ardanza planaren balorazioan ez
|
zuten
hark zituen hutsuneen aipamenik egin; nabarmendu zuten PPk, PSOEren babesarekin, ez zuela onartzen" estatutik inposatzen dena beste joko demokratikorik"; irizten zioten, haatik, bazegoela" euskal erabakigunearen inguruan bat egiteko aukera" eta dinamika hori bultzatu behar zela, PPren betoaren gainetik;" gehiengo sozial handiak" eskatzen zuen dinamika hori artikulatz...
|
|
|
ELAk, aldiz, ez zuen onartzen sindikatuei eman nahi zitzaien eginkizun mendeko eta akzesorioa.230 ELArentzat erakundeetako parte hartzeak" benetakoa" izan behar zuen; sindikatuek aukera izan behar zuten elkarrizketa sozialean erabiltzen ziren gaietan bere posizioa azaltzeko eta kontuan harrarazteko. Bazekien, halere, ezinezkoa zela gobernu politikaren orientazioa erabat aldatuko zuen elkarrizketa soziala; horregatik nahiago
|
zuen
hura gai jakin batzuetara eta helburu egingarrietara mugatu zedila, beti ere elkarrizketa hori benetakoa bazen eta —ELArentzat funtsezkoa zena— gai jakinetan lortutako akordioek beste gaietan sindikatuari bere posizioa mantentzeko eskuak lotzen ez bazizkioten.
|
|
|
EAJren izenean hitz egin zuen Rikardo Ansotegik baietsi egin zuen ELAk salatutako Estatutuaren urraketa, baina, hala ere, ez
|
zuen
hura erabat galdutzat jotzen; aitzitik, proposatzen zuen" indar politiko, sozial eta sindikalak batzea Madrilen borondate politikoa aldarazi eta Gernikako Estatutua osorik betearazteko"; helburu horren inguruko abertzaleen elkarlanetik" ez daukate zertan kanpo geratu HB eta LAB", 580 gehitu zuen, auzoko indar espainolen haserrerako581 eta etxeko nor edo noren aztoramenerako.58...
|
|
|
ETAren iragarpenak egoera aldrebesean uzten zuen EAJ, EA eta EHren sostenguarekin gobernatzen ari zen lehendakaria; dena dela, legegintzaldirako itunak indarrean jarraitzen zuela baieztatu zuen Jaurlaritzako bozemaileak, argitu gabe, ordea, zer gertatuko zen ETA ekintzetara itzultzen bazen: " zuhurtzia eta erantzukizunagatik" hobe zen" hipotesiez" ez hitz egitea.814 Agintean jarraitzeko EHren premia zuen EAJk, besteak beste, Jaurlaritzaren eta Gipuzkoa eta Bizkaiko aldundien aurrekontuak onartu ahal izateko; 815 alta, sostengu ez atsegin hura zama eramangaitz bihurtu zitzaiokeen ETAk ekintzaren bat burutu orduko, baldin eta EHk ez
|
bazuen
harekiko aldentze argi eta zalantzarik gabea adierazten.816
|
|
|
Zuhurra ere bazen. Futbolean diru errazaren urte eroak oraindik etortzeke bazeuden ere, garai hartan ere fitxaketek diru xahutze itzelak egitera behartzen zuten, baina Ezkurrak argi
|
zuen
hura ez zela Osasunaren bidea. Milaka milioi pezetako aurrekontuak" tentuz" zaintzen zituen, dirua" 26 000 bazkideena" baitzen.
|