|
2000
|
|
|
Omenaldia Borges-entzat eta izpiritua Lauaxetarena badira ere, Fernando Pessoa, Konstantino Kavafis, Marcel Schow eta bestelako autoreen obretatik harturiko gaiak aurkitzen dira Sarrionandiaren narrazioetan. Partaide izan zen POTT bandakoen, Bernardo Atxaga, Manu Erzilla, Josemari Iturralde edo Jon Juaristirekin batean izandako hiru urteko bizikizun literarioaren ondarea
|
du
hori. Horregatik, liburuaren epilogoan Bernardo Atxagak idatziriko ipuinean Marcel Schowren La cruzada de los niños liburuaren oihartzunak sumatzen dira, eta, nolabait esatearren, lagunari eginiko begi keinua bezala da epilogo hori, Sarrionandiaren liburuko Durango heresia ri, liburua ixten duen narrazioari, kontrapuntua ematera datorrena.
|
|
|
bizitza eta poesia ez direla lehengo berberak izango, kartzela, tortura, zapalketa ezagutu eta gero. Poeta kontenplatzailea zen guk ezagutzen genuen Sarrionandia, poema simetriko miragarriak burutzen zituena, inguruaz eta" errealitate" deitu ohi
|
dugun
horretaz ezer gutxi arduratu gabe perfekzio formala bilatzen zuena; bien bitartean, bere militantzia beste xendra batzuetatik bideratzen zuen..."
|
|
|
Uste dut inportanteena esan nahi
|
duzun
hori erraz komunikatzea dela. Orduan pentsatzen dut ez dela lexiko arraro, hitz zail eta joskera korapilatsuen bila ibili behar.
|
|
|
ETAren su etena da gehien errepikatzen den errealitate zati edo puska. Zerbait esan nahi
|
du
horrek. (El Diario Vasco I)
|
|
2001
|
|
|
Dudarik ez dago, gehienetan hala gertatzen baitzaigu, luzaroan zerbaiten esperoan gaudenean gure espektatibak ez direla betetzen, edo espero
|
genuen
horrek ez gaituela erabat asetzen. Ez da hau, inondik ere, orain argitara emandako Saizarbitoriaren azken nobelak, Hamaika pauso k, irakurle honengan sortu duen inpresioa.
|
|
2002
|
|
|
Aris. Bai, beharreko
|
dugu
horren aztertzea.
|
|
2003
|
|
|
Gure" Autobus" zahar hau herdoitu xamar omen dago ta, Zuzendari zorrotzak guzion ekina ta ahalegina eskatu digu, ea denon artean martxan jartzen ote degun. Niri olerkariaren usain goxo ta biguina emateko eskatu dit, eta hemen
|
nauzu
hori iritsi nahiean; izan ere, egitan da egokia urtearo hau olerki sena azkartu eta zabaltzeko.
|
|
|
" Ama, zuk ondo dakizu zeintzuk diran Eleizearen eta munduaren min eta atsekabeak, baita itxaropenak be; lagundu zeure seme alaba guztiei euren eguneroko arazoetan. Salbazinoaren Egunsentia
|
zaitugun
Horren eskuetan jarten dogu gure bidea, milanario barrirako bide zuzena; Zeu zuzendari zaitugula gizonemakume guztiok aurkitu daigun Jesukristo, munduaren argia ta Salbatzaile bakarra".
|
|
|
Euren adinekoek ez zuten egiten, baina interesgarriagoa zen hogeiak atzean utzitakoen anatomia batez ere ustekabean euren ezaugarria gogortzen hasten bazitzaien. Orain Ainhizek ez
|
du
horren kezkarik. Beltzaran azalaren motagatik gorrizka jarri ohi bada ere ipintzea da nahi duen gauza bakarra, eguna hil baino lehen maite duenari erakutsi ahal izateko.
|
|
2004
|
|
|
Baina ba al dakik nobela bat idazten? Gauza zaila omen
|
duk
hori.
|
|
|
Badakite, bai, baina ez dituzte aintzat eta ontzat hartzen. Ez
|
dute
horretarako astirik, ez gogorik. Lanez, arduraz, jolasez, kezkaz, gezurrez, beldurrez, haragiz, janariz, edariz, autoz, telebisioz, izparringiz, aldizkariz, kez, kalez, kalmantez, drogaz, anuntzioz, gogorkeriaz, norberekeriaz, txakurkeriaz, eta beste" keria" askoz zamaturik bizi dira.
|
|
|
Deitura biren bidez asmatutako ta atondutako izen bat
|
duk
hori, taberna honen jabeen deiturekin. Arrizabalaga Kepa ta Uriarte Iñaki dituk jabe bi horiek.
|
|
|
Hi! Zer
|
duk
hori...?
|
|
|
Ez, egia
|
duk
hori ere.
|
|
|
Aurra! Hori
|
duk
hori!
|
|
2005
|
|
|
Hizkuntza eta literaturaren arteko elkarlana dakar horrek. " Idatz eta Mintz" eta Platonen oihartzunak dakartzan" Egiederko Alegi" narrazioak
|
ditugu
horren adibide. Alegia hauetan Zarate ahozko baliabideen alde agertzen da, eta gainera ahozko baliabide horiek (atsotitz, sermoi, alegi...) herri jakintzaren sinboloak izateaz gain, Zarateren literatura klasiko eta erretorikarekiko zaletasuna agertzen dute.
|
|
|
Lacoste atorra batentzat ez zuen eskerrik: " Nor nahik
|
badu
hori! Horrekin ez dizute kasurik ere eginen.
|
|
|
Bush, Blair eta Aznarrek gezurra zioten, baizik eta arma suntsigarriak bazituela Sadam Husseinek. Gerla egiteko estakurua baizik ez
|
zuten
hori. Eta irakiarrak milaka hilak (erailak) izan dira:
|
|
|
" Gizonak ez dezala berex, Jainkoak bat egin duena" (Mk 10,6). Zer erran nahi
|
du
horrek. Gostarik gosta, senaremazteek elgarrekin egon behar dutela, ezin bizia delarik, batak bestea jotzen duelarik, amodiorik ez delarik ere?
|
|
|
Nahiz merezi duen ikustea zergatik zuten erabaki apezak ezkongabe egon zitezen. Origenek
|
zuen
hori aipatu lehen aldikotz 255ean. Artetik errateko, bere burua xikitatua zuen" Jainkoaren amodioz".
|
|
|
Nork bada? Nork
|
ditu
horretarako on direnak ez deitzen. Eta zer gatik ez ama familiakoak ere, katekistetan %90 haiek egiten dutelarik?
|
|
|
Eliza Saindua. Zer erran nahi
|
du
horrek. Elizatiarrak sainduak direla?
|
|
|
" Aita, oro egiten ahal dituzu. Urrunt ezazu kaliza hau ni ganik!" (Mk 14,36) Ez ote
|
du
horrek desertuko lehen tentamendu haren eite handia. Mirakuluaren bidez ihes egin behar zion goseari, orduan.
|
|
|
Otoi! Norbaitek kontzientzia sobera kilika
|
balu
horretaz, du txeke bat emaitea gosetearen kontrako obra onentzat edo misionestentzat. Heren mundua esplotatzen dugu eskuak zikindu gabe.
|
|
|
Zenbat giristinok irakurtzen dute oinarrizko helburu hori gogoan? " Zer erran nahi
|
du
horrek. Zer ondorio dauka niretzat, gaur egun?" Horra geure buruari egin behar geniokeen galdea, zerbait irakurtu eta.
|
|
2007
|
|
|
Artzainak eta abeltzainak mendian batu izan dira mendeetan zehar, eta baita Pirinioetan ere. Biarnesek eta zuberotarrek oraindik ere gordetzen duten" hiru behien zerga"
|
dugu
horren frogagarri moderno bat.
|
|
|
Hala bada, alderdi biologikoan eta kulturazkoan batera jotzen dute Euskal Herriko eta Gaskonia Goieneko lurraldeek: iragan bera izan dutela esan nahi
|
du
horrek. Neolito kultura bat beraren oinordeko dira lurralde biak.
|
|
2009
|
|
|
Jaia egun desagertuta dagoen Barasordako Andre Mari Magdalenaren ermitarekin lotuta egon liteke. Izen bereko kalan ei zegoen ermita lehen9, baina lekukoek ez
|
dute
horren gomutarik.
|
|
2011
|
|
|
" Zergatik dira zenbait editore handi (Gallimard jatorra tarteko) horren estuak euskarari eskubideak saltzerakoan, eta horren zabalak beraiek (kontratuz) zaindu behar lituzketen egileen eskubide moraletan, hizkuntza nagusituekin? Zergatik
|
ditugu
horren estuak tratuan eta horren zabalak obraren duintasunean?". Ez da, jakina, auzi makala, nahiz eta ulergarriago gerta daitekeen kontuan izanez gero, azken buruan, argitaletxeak enpresak direla, etekinak (edo diru asko ez galtzea) lortzeko sortuak, eta egilearen eskubideak (diruzkoak eta moralak) bigarren edo hirugarren mailako gauzak izaten direla haietako batzuentzat.
|
|
|
Eta eleberriaren erritmo biziak ez ezik, Garikanoren itzulpenak ere
|
badu
horretan zerikusia. Itzulpen onak itzulpen direla nabaritzen ez direnak direla esan ohi dugu.
|
|
2013
|
|
|
Manuel Lekuonaren anaia Errenteriako apaiza zen, nabarmena euskal sindikalismo katolikoan. Molaren ejertzitoa Errenterian sartu zenean, herriko bizilagun batek aholkatu zion hobe zuela Bizkai aldera ihes egitea, baina Martin Lekuonak erantzun omen zion ez
|
zuela
horretarako beharrik, gehienez isunen bat edo beste jarriko ziotela, baina berak jarraitu behar zuela (Iturralde 1978: 361) 67 Urriaren bukaeran atxilotu eta azaroaren 4an Ondarretara eraman zuten.
|
|
|
Odoleste eta buzkantzak janariak luzaroago irautea
|
du
horrek helburu. Hori oinarri hartuta, Bizkaian badago esaera bat:
|
|
2015
|
|
|
4 Sasimarjinal izatearen" sasi" a publizitatea erabiltzen zutelako bazen, demostratua
|
zutela
hori gabe ere argitaratzeko gai zirela.
|
|
|
Iñakik oso argi
|
du
hori, Joxemik irakatsia: plangintza.
|
|
|
Sartuko da bai Kultur Ministerioan Haranburuk baino lan gutxiago egindakorik kultura sailean, baita kultura gutxiago duenik ere; hori da grabea eta ez Haranburuk bere etorkizun politikoari, begiratzen baldin badio, begiratzea. Eta zurikeria deritzagu jende askoren lehen harria eta azkena ere bota beharra, Alderdien gizonak erosteko prozedura Haranburuk inbentatu izan balu bezala, edo saltzekorik
|
duenak
hori baita bestea, saltzekorik edukitzea errenta haundiagoak non atera ditzakeen begiratzea Haranbururena bakarrik balitz bezala.
|
|
2017
|
|
|
Zergatik autofizkioa? Errealari estu loturiko fikzioa sortu nahi nuelako; nobela askok nire ustez galdu duten sinesgarritasuna berreskuratu nahi nuen fikzio hutsa deitu ohi
|
dugun
hori[...] Hori dela eta, jendea benetan interesatuko zuten istorioak kontatu nahi nituen eta sinesgarritasuna berreskuratu liburuan benetako jendea sartuz[...]. 91
|
|
|
Gure ontasuna da dyferentziala baizik izan, bere baitan gaiztakeria izpiren bat edo beste ere, gutxienez, baduena. Ez dugu zertan ontasunaren ideia baztertu, baina ezin dugu xaloki onartu ontasun esentzial baten ideia, sinesgaitz agertu behar
|
dugu
horren aurrean ere. Ontasun perfektua ukatzea, bermea ez bada ere, baldintza ezinbestekoa da jokabide justuago batera hurbiltzeko aukerarik izateko.
|
|
2018
|
|
|
Eta Edhenek esan dit denok daukagula zerbait satanikoa geure barnean, norbere burua hondamenera eramaten utziko diguna, eraman egingo gaituena seguru. Eta nik ez
|
dudala
horretan sinesten esan diot, beste arrazoi batzuk egoten direla, askotan galtzea onartzera eramaten gaituztenak, zeren galtzearen parean maiz dagoelako beste alde batetik, zerbait irabaztea. Eta pisatu egiten ditugula galtzeak eta irabaziak eta...
|
|
|
Hala ere, ez
|
zuen
horregatik bere burua mendekaritzat, baina poztu egiten zuen haren azkena irudimenean ikusteak; ordura arte honela izanik ere, une hartan motibo gehiagorekin. Uste zuen ez zela esker gaiztokoa zelako, harekin zorretan ez zegoelako baino.
|
|
|
Zereginik desatseginena eta gogorrena egin zitzaion beheko parteko iztar bitartekoa. Ukituan latza, usainean zeriola hatsa, erdian trunbila, gaztaina lakatza; almendrazko txokolateak ez
|
zuela
horren balioa deliberatu zuen arin, beste ezer baino errazkiago egiten baitzitzaion titi miazketa; horregatik ordutik aitzina, batzuetan baizik ez zen aritu multzo beltzean fin abila.
|
|
|
Etorri eta artez, sentitzen duela esan dit, bart ni bakarrik utzi izana; baina, jarraitu du esanez, egia esateko, ez
|
duela
horregatik lehenago etortzera egin, ez duelako ulertzen, nolatan gai ez naizen gizon bat erakartzeko; berak egin zuen bezala gauean, hartu eskutik eta ohera eramateko. Bera ez dagoela horrela denborarik galtzeko; nik neuk ere, hona arte beste zeregin barik etorri izanik, berdin egitea eduki nuela aurpegira bota dit garratz eta gogor, eta behin edo behin ganora hartzeko!
|
|
2019
|
|
|
" Max Frischi askotan galdetzen omen zion amak ea zergatik idazten zuen beti emakumeez, emakumeak ulertzeko gauza ez baldin bazen. Uste
|
dut
hori agertzen dela nire nobeletan, emakumeak ulertu ezina eta ulertu nahia. Beharbada gaurko gazteek gehiago hitz egingo dute bere arazo afektiboez.
|
|
|
153). Beraz, gauza bat esaten du kontalariak, baina irakurleak sumatzen du sinetsi behar
|
duena
horren kontrakoa dela.
|
|
|
Uste
|
dugu
hori bera aurki genezakeela Saizarbitoriaren beste zenbait eleberritan, bestearen objektu izateari utzi eta bere buruaren subjektu izatea aukera dezakeen emakumea proiektatu du, esaterako, Kandinskyren tradizioako Miren pertsonaian. Eta horixe iradokitzen dute Lopez Gaseni eta Etxaniz (2013) nahiz Mikel Ayerberen (2012) ikerketek:
|
|
|
...a eragitearen ildotik jo bada ere, eta arlo ekonomikoaren aldetik dagoen" bretxa salarial" edo soldata ezberdintasunen auziak ere lehen mailako kezka izatera iritsi bada ere gobernuen gizarte politiketan, genero erasoen eta indarkeriaren pertsistentziak hartu du azkenaldian protagonismo gehien, 2017ko #metoo kanpaina eta Espainiar estatuan 2018ko martxoaren 8ko greba bezalako mugimenduak
|
ditugularik
horren adierazle.
|
|
|
Hala ere, psikopata, makiaveliko eta nartzisistak autoestimu altuko pertsonak izan ohi dira gehienetan, Bihotz bi. Gerrako kronikakeko protagonistak ere bere jardunean
|
badu
horretatik zerbait, bereziki andrearekiko, hura baino bizkorragotzat du bere burua, arrazionalista zorrotza dela esanez harrotzen da, baina ezaugarri anbibalenteak ere baditu. Batetik, autoestimu txikia erakusten du bere senean mintzatzen ari zaigula dirudienean, galtzaile nabarmenaren irudia emanez.
|
|
|
" Are gehiago, ziur nago ez nuela bultzatu beharrik izan, berak egin zuela salto, izan ere besoak buru gainetik luzatu baitzituen, gero gorputzaren aurretik patioaren hondoa seinalatuz erortzeko, uretan murgiltzeko salto egitean bezala; Florak oso ondo egiten baitzuen igeri, esana dagoela uste
|
dut
hori ere" (272)
|
|
|
Saizarbitoriak bigarren plano batean jarri du Flora, bere Senarrari eman baitio narratzaile izateko aukera. Uste
|
dugu
horrek erakusten duela Flora jadanik ez dela bere erabakiak hartzeko gai, eta ez daukala apenas" hitz" propiorik. Agian protagonista femenino honen adierazpenik esanguratsuena" Ona zaude zu!" esklamazioa da.
|
|
|
Krimenari buruzko narratibak genero bat osatu badu ere, genero poliziakoa edota beltza, ez
|
du
horregatik monopolizatu" collective ritual game and dream" sintagman biltzen diren gizon emakumeen behar erreprimitu guztien kontatzeko beharra, eta ez da beti narratiba poliziakoan soilik mamitu. Hurrengo atalean agertuko dugun moduan, genero beltza baino marko zabalagoan aipatzea komeni zaigu euskal letretan, hots, gure helburua emakumea indarkeriaren biktima ala biktimario gisa agertzen den narratiba baita, eta ez azpigenero literarioa bera.
|
|
2021
|
|
|
Berri Txarrak, Skabidean, Gose, Izaro... Ezin
|
dugu
hori galtzen utzi; hori oso inportantea da. Buruz ikasiko dituzten eta gozatuko dituzten testuak izango direlako askorentzat bakarrak adin horretan.
|
|
|
Buruz ikasiko dituzten eta gozatuko dituzten testuak izango direlako askorentzat bakarrak adin horretan. Nik uste
|
dut
hori dela modu bat irakurtzera iristeko gero Jasone Osoro, Eider Rodriguez edo Bernardo Atxaga. Eta hori iruditzen zait ez dela bigarren mailan jartzea, baizik eta horra iristeko aprobetxatzea dauzkagun olatuak.
|
|
|
Idazleekin egoten garenean, eta saiatzen gara ahal den neurrian idazleekin egoten, eta egia da batzuk oso interesatuta egoten direla. Nik uste
|
dut
hori beharrezkoa dela". (AIR1)
|
|
|
orain eta gaur hilezkorra naiz eta izango naiz. Eta nik uste
|
dut
hori bilatzen duela literaturak, izan bideo-joko formatuan, telesail formatuan, musika formatuan edo paperezko formatu horretan". (IEE1)
|
|
|
" Eman behar denaz harago doaz batzuk. Batzuk zentratzen dira paper batean jartzen duena, eman behar
|
duten
hori ematen, eta beste batzuk hori gehiago garatzen edo modu erakargarriagoa erabiltzen literatura ikasteko. [...] Aurtengo irakasleak beste modu batera erakutsi digu literatura.
|
|
|
(LI4)" Nirean lagunek ez hainbeste, baina gurasoek asko. Transmititu didate haiek niri txikitatik zaletasun hori eta nik uste
|
dut
horregatik gustatzen zaidala gaur egun. Ez eskolan erakutsi didatenagatik, baizik eta etxean erakutsi didatenagatik". (LI6)
|
|
|
" Heziketa literarioa adiera literatura testuak gaitasunez irakurtzeko beharrezkoak diren trebetasunak eta gaitasun horiek irakasteari eta ikasteari dagokio". Modu berean, ikasleriarengan literatur esperientzia ondoren aipatzen den Dewey-ren (1995) esperientzia hezitzailearen ideiarekin nolabaiteko lotura
|
du
horrek sorraraztea bilatzen da heziketa literarioaren bidez, hots, ikasleari norbaitek, noizbait eta nonbait idatzitako hitzek berarekiko zein munduarekiko duten harremana deskubritzeko aukera eskaintzea (Zayas, 2011). Horrez gain, heziketa literarioak irakurketetan gidatzea ere badakarrela baieztatzen du autoreak (op.), eta bi norabidetan proposatzen du gidaritza lana:
|
|
|
Azaltzen duenez, ikastaroan hainbat gai lantzeko aukera egoten da, baina berak zer liburu eraman, zer egin lan horiekin eta lantzeko moduak eskaintzea bereziki baloratzen du modu positiboan: " Didaktikarako baliabideak behar ditugu irakasleok, uste
|
baitut
horretan zenbait gabezia dugula". Eta, hain zuzen ere, Eskolako Literatur Kanona (ELK) moduko proiektuen balio eta ekarpen didaktikoari jartzen dio azpimarra LIR2 k:
|
|
|
Baina gero joan nintzen kanon hori osatu duten Iratxe Retolaza eta Amaia Serranoren hitzaldi batera eta txundituta utzi ninduten. Nik uste
|
dut
horretan badagoela beste begirada bat". (IEE1)
|
|
|
Hartara, ezagutza eta prestakuntza literarioaz ari garen neurrian, literaturaren didaktikaren egoeraren ebaluazio diagnostikoaren gerizpean sartzea erabaki da, horren ondorio gisa ulertzen baitugu ezagutza eta formazioa. Gaitasunek
|
badute
horretan eraginik, bistan dena, eta muga fin samarra dela onartzen badugu ere, markoari sailkapen honek modu egokiagoan erantzuten diola uste dugu. Eta, preseski, alderdi konpetentzialak esangura handiagoa duelako, presentzia nabarmenagoa izango du lan honetan ezagutzenak baino.
|
|
|
" Pentsatzen dut irakaskuntzan oso sartuta dagoen jendeak, pedagogianedo ibili denak esango dizula curriculumeko klasikoak ezagutu behar direla eta gaitasunen barruan dagoela. Nik ezin
|
dut
horren kontra ezer esan, ados nago baina, aurretik esan dudanari helduz... Nik erdaraz ikasi nuen eta badakit institutuan zer irakurri nuen:
|
|
|
Edo amak gomendatutako liburuak; edo lagunak eskutik eskura hasi ziren pasatzen liburuak eta hortik iritsi zitzaizkidanak. Orduan, nik uste
|
dut
hori ez dela ahaztu behar. Zaletasunak pizten dira, irakurzaletasuna, musikazaletasuna edo beste zaletasun asko norbere zaletasunetatik.
|
|
|
Bada, orain bete betean sartuko gara literatura sortzen orain arte egindako ibilbidea oinarri hartuta. Beraz, ikasi eta bizi izan dugun esperientzia baliatuko dugu esan nahi
|
dugun
hori modu artistikoan adierazteko. Zer egin duzue, beraz?
|
|
|
" Lehengoan adostu genuen moduan, orain talde bakoitzak bere ekoizpenak aurkeztuko ditu, zelan edo halan, besteon aurrean barnean
|
duzuen
hori adieraziko duzue, ulertarazi, justifikatu. Erraitean, bihotzean duzuen hori, hitzez, keinuz, formez adieraziko duzue horretaz gogoetatu ostean.
|
|
|
" Lehengoan adostu genuen moduan, orain talde bakoitzak bere ekoizpenak aurkeztuko ditu, zelan edo halan, besteon aurrean barnean duzuen hori adieraziko duzue, ulertarazi, justifikatu. Erraitean, bihotzean
|
duzuen
hori, hitzez, keinuz, formez adieraziko duzue horretaz gogoetatu ostean. Saioaren amaieran emankizunean jasotakoa baloratuko duzue, baina, lasai, ez duzue-eta oharrik hartu edo errubrikarik bete.
|
|
|
" Gizarte egoera eta egoera diglosikoak asko baldintzatzen du. Hasten bagara esaten adin horretako gazte batek ez duela irakurtzen berez edo bere gogoz, agintzen zaiona baizik eta ez nahi
|
duen
hori, seguru asko irakurtzen duela gaztelaniaz". Bestetik, nerabeek erabiltzen dituzten baliabideek, Internetekoak zein sare sozialetakoak nagusiki, gaztelaniari edo ingelesari espazio askoz handiagoa eskaintzen dietela baieztatzen du AIR1 ek, eta horrek hizkuntza hautu jakinak egitera eramaten dituela dio.
|
|
|
" Baina argi daukadana da, eredu onak emanda, ikasleek beraien errealitatea esplikatzeko sistemak asmatzen dituztela, eta nik uste
|
dut
hori izan litzatekeela idazkuntza berri baten oinarri. [...] Ez nabil esaten honekin literatura ona eman behar zaionik edo ikasleak hautatu behar duenik; ikaslearentzat literatura ona da bere sentimenduei, bere emozioei, bere afektu momentuei hobekien egokitzen zaion literatura hori, formatuak formatu eta generoak genero.
|
|
|
Ikusten den moduan aurreko ataletan ere hala agertu da, konplexutasun maila handieneko gaitasunetara jotzen da gero eta gehiago, eta, marko teorikoan genioenari jarraiki, literaturarako profila ez da ulertzen hartzailearen ikuspegitik soilik, eta sortzailetzara, ekimenera, barrutik kanporako norabidera eraman nahi da gaztea. Zentzu horretan, erronka nagusia sormenean dutela onartzen dute ikasleek ere, eta batzuek testu literarioak sortzeko euren burua prest ikusten dutela adierazten duten arren, gelako didaktikak ez
|
dituela
horretara bideratzen diote:
|
|
|
" Ez diogu uzten ikasleari bere irudimena eraldatzen, bere sentimenduak azaleratzen, eta nik uste dut hor dagoela gakoa. Literaturak gainera nik uste
|
dut
horretarako balio behar duela: ikaslearen sentimenduak haizatzeko, boza izan behar du, ezta?
|
|
|
Gero norbera da nor erabakitzeko zer egin horrekin. Gaitasunei dagokienez, 18 urterekin ateratzen den neska mutiko batek gai izan behar du adierazteko adierazi behar duena euskaraz, idazteko idatzi beharrekoa euskaraz, eta nik uste
|
dut
hori lortzen dela. Bestea, jarrera eta, hori ez da bakarrik eskolaren eginbeharra.
|
|
|
Eta, ez gaitezen engainatu. Nik uste
|
dut
hori aldarrikatzen hasi dugula. Arlo beregain gisa esaten dudanean, ze aukera dauden aztertu dira".
|
|
|
batetik, alfabetizazioari dagokionez, euren emozioak euskaraz izendatzeko behar den hiztegia izatea, eta, bestetik, hori heziketa literarioaren esparrura eramateko gai izatea. Bost laguni eskatuko diegu sentitu dutena, helarazi zaiena aintzat hartuta barruan
|
duten
hori modurik egokienean biltzen eta adierazten duen emozioa edo txartela hartzeko (EL). Banaka erakutsiko dute eta azaltzeko eta justifikatzeko aukera emango zaie.
|
|
|
Ikasle gaituaren kontzeptuak oinarri oinarrian printzipio gako bat dauka, bistan dena, ezarritako gaitasunen lorpenarekin zerikusia duena, eta, hortaz, konpetentea izango da xede dituen trebetasunetan gutxieneko gaitasun maila eskuratzen duenean. Konpetentzia terminoaren inguruan zehaztutako hiru euskarriekin lotura
|
du
horrek, hots, ezagutza, trebetasun eta jarrera jakinak eskuratzearekin, baina, PTL markoaren arabera eta Soziokonstruktibismoaren printzipioei ere jarraiki, ikasle gaituaren edo" deeper learner" en ikastun sakonagoa, euskaraz profilean ezagutzaren komunikazioa ezinbesteko ideia da," ikaskuntza hizkuntzatik bereizi ezin den heinean" (Meyer eta Coyle, 2017: 217).... Pluriliteracies edo Alfabetizazio anitzen ereduan ikaskuntzaren garapena giltzarritzat hartzen diren bi prozesuen aktibazioarekin lotuta agertzen da:
|
|
|
Galdetutako nerabeen artean irakurzaletasuna nagusi ez den arren, asko irakurtzen duten eta zaleak direnak ere egon badaude, baina, beharbada, bi kontzeptuen arteko desberdintasuna argi uztea komeni da, zuzenean ez bada ere, elkarrizketatuen hitzetan irakur daitekeelako. ...uspegiak urrunago daudela esan genezake, eta galdetutako heldu batzuen aburuz, ikasleek irakurtzeko ohitura handirik ez duten bitartean, beste hainbatek gazteek" inork baino gehiago" (MIR1, IEE1) irakurtzen dutela baieztatu izan dute aurreko ataletan; alde batetik, ikastetxean eskatzen zaizkienak kontuan hartuta, oso kontuan hartzeko irakurgai kopura delako (MIR1), eta, bestetik, gustuko
|
duten
hori irakurri irakurtzen dutelako, liburuaren ohiko euskarrian ez eta beste helburu batzuekin bada ere (IEE1). Zaletasunaren kasuan, aldiz, pertzepzioa homogeneoagoa da eta, oro har, nerabezaroan literaturarekiko zaletasun handirik ez dagoela antzematen da.
|