|
2000
|
|
|
Zendu berri dugun Federiko Krutwig euskaltzainari,
|
duela
hiru urte, bera euskaltzain izendatu zutenetik mende erdi betetzen zela eta, Euskaltzaindiaren omenez eskaini zitzaion Iker alea, eta bada bertan lan jakingarririk. Adibidez, euskaltzainkideen lanen artean, Henrike Knörr-ek Federiko Baraibar arabar hizkuntzalariaren eta Julio Urkixoren artean 1906 eta 1917 urteen bitarte horretan izandako gutunen bilduma eskaintzen digu, aurkezpenez eta oharrez, 163 orrialdeetan.
|
|
|
IRAko norbait ezagutzea zoragarria izango litzateke.
|
Duela
hiru hilabete, Londresko cityko apirileko atentatu itzel hartan, gogo txiki hori sortu zitzaidan. Ez da, izatez, lortu ezean penaz hilko nauen zerbait, baina beno, ondo legoke.
|
|
|
Azkenean dudak sortu zitzaizkidan nire bene benetako arrazoia ez ote zen Rocíori esan niona izango. Eta pentsatzen aritu naiz beharbada neure burua engainatu baino ez dudala egin, egunerokotasunetik eta monotoniatik ihesi nabilela hainbeste aldiz errepikatuz; eta akaso egiazko kausak
|
duela
hiru urte inguru (bai, hiru dira, 1990eko udan izan zen, garai hartantxe ari baitzen jokatzen Italiako Mundiala) sortu zirela. Izan daiteke oraindik orbaindu gabe egotea uda hartako zauria.
|
|
|
" Orain dela zortzi bederatzi urte erran niana erranen diat berriro... zeren eta orduan zismatikoa hintzen, eta orain ez gutiago... Baina, zismatikoa haizen arren eta ni katolikoa, biok ere giristinoak gaituk, nola baita Pedro ere, eta hargatik
|
gaituk
hirurok ere anaiak, odolaren baitan ez ezik, Kristoren baitan ere". Ailitez hire hitz horiek giristino guztien bihotzean erroturik, giristinoak giristinoen kontra para ez daitezen sekula mila gerla odoltsutan, anitzetan gertatu izan den bezala, eta hemendik aitzina ere gertatuko den bezala, segur...!
|
|
|
—Harrokeriarik ez, adiskideak...! Zeren ez baituzue, hasteko, marañonen espedizionea zuenarekin konparatuko; izan ere,
|
zuenean
hiru gizon baizik ez zarete, eta zuen bitartekoak...
|
|
|
Izan ere, erradak: zergatik ezin daitezke protestantak eta katolikoak elkarrekin bizi, nola bizi izan baitziren gure odola
|
zuten
hiru anaia haiek, jaun Esteban, jaun Eusebio eta jaun Pedro. Haiek baino gutiago izan behar ote dugu guk?
|
|
|
Aitak, ohi bezala, inguruneko lagunak eta jauntxoak gonbidatu zituen festa hartarat, baina baita, ohi ez bezala, haien emazteak eta seme alabak ere, eta, beraz, batzuen eta bertzeen artean, berrogeita hamar lagunez goiti izanen ginen, haietarik erdiak edo neska mutil gazteak. Uraitzeko jaunak
|
bazituen
hiru alaba gazte, zein baino zein ederragoak, eta bai haiek bai bertze neska guztiak ere liluraturik bezala egon ziren bi ezpatariei beha, halako moldez, non ezin afirma bainiezazuke zeinek zein distirarazten zuen joko hartan: ezpatei zerizkien isladek eta inarrek nesken begiak, edo nesken begiek ezpatak, zeren baitzirudien ezen neskek ezpatariak begiz jan nahi zituztela.
|
|
|
—Egunon, Edu. Itxura txarragoa huen
|
duela
hiru ordu, baina izugarri pozten nauk hain agudo ongitu izanaz. Emazte jatorrak ederki jakin dik bere senartxoa sendabidean ematen.
|
|
|
Egunkarikoak ez zuen aktibaturik segurtasun sistema —nork arraio izan zezakeen gure lan argitaratuen jakin minik! —, baina Ttipirenak bai, ezbairik gabe. Aditua nuenez, trastearen zainak agerian nahi
|
zituena
hiru aukeraz balia zitekeen pasa hitza idazteko; hirugarrenean huts eginez gero, ordenagailua berez deskonektatuko zen eta berritik hasi beharra izanen. Potzoloren mutilek, espezialistak opor ongi merezietan zeuzkatela, hortxe aurkitu zuten noski ezin gaindituzko ataka, Ttipi ezagututa, apostu egin bainezakeen ez zela nornahiren adimenaren eskura izanen.
|
|
|
—Bertzerik ez. Nire azken ideia
|
duela
hiru urte galdu zuan kaskezur barneko zulo beltzen batean, eta ez dik oraino kanpora biderik aurkitu.
|
|
2002
|
|
|
hiru atso haiek ohitura handiegia zuten elkarren artean liskarrean aritzeko (begi bakar hura zela bide), eta eginahalak eginda ere ezin ondo konpondu elkarren artean. Ez zen batere itxurazkoa, garbi baitzegoen elkarren laguntza behar
|
zutela
hirurek ikusi eta bizi ahal izateko, baina horrelaxe ziren kontuak.
|
|
|
–Hiru atso bitxi eta berezi dira, esan zion Zilarbizik barre algaraz?. Ez daukate begi bakar bat besterik hirurentzat, eta hortza ere bakarra
|
dute
hiru ahoentzat. Izarren argipean edo ilunpeko itzalen artean aurkitu ditugu, ez baitira inoiz agertzen eguzkiaren argitara edo ilargiaren errainupean.
|
|
|
Ikus daitekeenez, nahiz eta munduan hainbat gauza harrigarri izan eta gertatu, eta beste hainbat harrigarriago asmatu eta kontatu gizakiok, hiruren artean begi bakar bat besterik ez
|
zuten
Hiru Emakume Urdin haien bitxikeria bezain kontu bitxirik ezin daiteke ezagutu, asmatu edo kontatu. Pertseori, behintzat, horixe iruditu zitzaion bere adiskideak kontu haiek guztiak esan zizkionean.
|
|
|
–Zer? –oihukatu
|
zuten
hirurek aldi berean.
|
|
|
Hegaztiak ere, ezti ezti mintzatuz gero, errazago hurbilduko zaizkizu. Baratzetxo horretan bertan txoriei ere egunero ematen diet jaten, horretarako eraikiak
|
ditudan
hiru dorretxoetan. Ehunka etortzen dira.
|
|
|
Lehena, mendiak
|
dituen
hiru tontorretatik batera igo ginenean izan zen, Aritxulegitik gorantz abiaturik Sara harkaitz handi batean eseri zenean, amildegiaren ertzean.
|
|
|
Leirek ere aurrera egin zuen, eta halaxe bete
|
zituen
hiru, lau eta bost urte.
|
|
2004
|
|
|
Nik elebiduna ez baino hirueleduna dela esango nuke. Bere bereak
|
dituela
hiru hizkuntzak: frantsesa, gaztelania eta euskara.
|
|
|
–Begira. Argazki hau
|
duela
hiru hilabete ingurukoa da. Mireiak bere laborategia ikustera gonbidatu ninduen orduan.
|
|
|
Gainera, Mireia eta biok adiskidetu egin ginen. Kontuak kontu,
|
duela
hiru hilabete asko harritu ninduen Mireiak: bere kabuz, eta beste inori ia ezer esan gabe, beste esperimentu bat egin zuen.
|
|
2005
|
|
|
–Esango
|
nuke
hiru ordu luze joan direla. Ez dakit zerk atzeratu duen, baina nahi duzun guztia itxarongo diogu.
|
|
|
Sabelekoak guztiak. Baina uste
|
dut
hiru pastilla gehiago hartu ditudala gaur. Hiru edo lau gehiago...
|
|
|
Eneee!!! –bota
|
dut
hiru aldiz, gero eta ozenkiago.
|
|
|
Urrutira begiratu nuen, errepide erdian geundela oroituta, beldur nintzen beste auto bat etorri eta ez ote
|
gintuen
hirurok harrapatuko. Han, metro batzuetara, istripuetarako erabiltzen diren telefono horietako bat sumatu nuen.
|
|
2006
|
|
|
Michel Labeguerie, Lurdes Iriondo eta Julen Lekuona. Nik uste
|
dut
hiru zutabe haien gainean hasi zela eraikitzen euskal abesti berriaren etorkizuna. Gero beste batzuek lehenengotza hartu zuten, baina hiru horiek, beraien nortasun hain bereziarekin eman zioten sorrera gero hainbeste garrantzi izango zuen, imago?
|
|
|
Telefonoz izan duten elkarrizketaren ondoren kezkatuta geratu da, eta ezin du disimulatu, egin ahalak egin arren. Dolores ere kezkatuta dago, Luisari gaur aurrekoetan baino itxura kaskarragoa hartu diolako, baina honek ere ez du saminik erakutsi nahi eta barrearen keinua
|
dute
hirurek aurpegian, izekok Nerea txikitan nolakoa zen kontatzen duen bitartean.
|
|
|
Saioa oso dibertigarria dela esan du Pilik gelaren beste aldetik. izan, pentsatu du Nereak, aurrean
|
dituen
hiru emakumeek ez baitute pantailatik bista altxatzen. Pilar ere telebistari so dago, ez dio gaur leihoari begiratzen.
|
|
|
Itsasotik begiratuta, batel txiki batetik adibidez, hiru emakume ikusten dira faroaren alboan itsasoari begira. Amildegiaren aurrean daude, kalatxoriak haitzetan dauden bezala, eta hain
|
dute
hirurek aurreratuta gorputza, une batetik bestera salto egin behar dutela ematen du. Erdikoa eserita dago, gurpildun aulki batean.
|
|
|
–Eskerrik asko –esan
|
dugu
hirurok.
|
|
|
Gero ziudadelatik bidali zitean.
|
Duela
hiru egun izan zuan hori.
|
|
|
–Hire eitea, hire eitea... –errepikatu
|
zuen
hiru lau aldiz.
|
|
|
–Baina... –oraindik ez
|
nuen
hiru hariko korapilorik lotu–, zer zerikusi zuen zure aitak?
|
|
2007
|
|
|
Johanna Fredrikssonen aita ere egunero etortzen duk, txamarra beltza eta katiuskak soinean.
|
Duela
hiru aste edo izan zuan, hirea gertatu eta pare bat hilabetera. Lotarako pilulen gaindosia.
|
|
|
Aitona
|
duela
hiru urte hil zen, baina gaur gurekin dago, jangelako telebistaren gainean ipinitako argazki handi batetik begira. Han dago, mahaia bedeinkatzen bezala.
|
|
2008
|
|
|
Duela zortzi hilabete jakin zuen Estibalitzek uteroko minbiziarena,
|
duela
hiru bueltarik gabekoa zela. Gehienek lana utziko zuketen, baina berak gehiegi maite zituen haurrak.
|
|
|
–Ama, aita hil da.
|
Duela
hiru hilabete hil zen, erantzun zion alabak, aitaren alkandora eskuetan.
|
|
|
Ez dakigu euskaldunez zer iritzi zuen. Bielsan, aurkari
|
zituen
hiru dibisioetariko bat Nafarroako 4.a zen, Iruretagoiena jeneralaren erranetara zegoena. 62 dibisioak, berriz, Sagardia jenerala zuen buru, militar frankisten artean basapiztienetarik.
|
|
|
Gobernu errepublikarra bera ere azaldua da jada soldadu hauen aurrera. Cinca erreka gaineko harkaitzetara jo zuen Negrín ek
|
duela
hiru aste, han zeudenei gogorarazteko Espainia modernoak behar zituela beraien lan gogorra eta odol beroa, arerio atzerakoi eta suntsitzaileak mendean hartzekotan.
|
|
|
Funtsarekin batera, forma ere antzekoa
|
dute
hiru liburuek. Erran bezala, guziak Historia Akademiaren emaitzak dira eta erakunde horren autoritatea dakarte.
|
|
|
Elkarrengandik bananduz gero, aldiz? Lidiaren diruak (bankuan
|
dituen
hiru milioi euroak) eta hiru etxeek (Uriondokoa, Mendikoborda eta Luzarokoa), denak bere izenean daudenez, bereak izaten jarraituko lukete, Gariren kaltetan. Gariren egoera etorri zaio gogora:
|
|
|
Mugako paper guztiak beteta hartu dugu bide berria.
|
Duela
hiru hil burutu zuten, azken urte biotan Internetez jarraitu izan ditut lanen gorabeherak. Bidaiarien foroetan ohiko galdera zen:
|
|
|
Hori ez da ona. Badakizu nobelagile on batek jakin behar
|
duela
hiru lau lerrotan nobela definitzen.
|
|
|
–Herri berekoak gara. Baina
|
duela
hiru urte arte ez gara elkartu.
|
|
2009
|
|
|
–Ez ezazu zalantzarik izan, Justino! Benidorm beti bezalaxe dago, ni han izan nintzen
|
duela
hiru hilabete eta abar eta abar, erantzun zuen Hamaseik, gogaiturik.
|
|
|
Ezagun batzuen bidez jakin nuen azkenean epaitu eta, dagoeneko beteta
|
zituen
hiru urte eta erdira kondenatu zutenez, kalera irten zela. Sarekada berean eroritakoekin ibiltzen zela geroztik, ikasketak bertan behera utzi zituela, aita minbiziz hil zitzaiola handik gutxira.
|
|
|
Elkarrekin bizi gara.
|
Duela
hiru egun behintzat. Bidaia luze batetik bueltan nator, Nora.
|
|
|
Erabat metalezkoa zen, altzairu herdoilezinezkoa? eta emakume baten bihurguneak irudikatu nahi
|
zituzten
hiru pieza obalatuz osatua zegoen, bata bestearen gainean totem arraro baten gisan soldatuak. Malekoia berritu eta Itsas Pasealeku bihurtu zutenetik zegoen han, hondartzaren ertzean, beste hainbat eskulturarekin batera.
|
|
|
–Eskua poltsikora eraman nuen?. Gainera, ez
|
dituk
hiru egun pasa, sei baizik. Ostiralean hil zela zabaldu dik Ertzaintzak eta.
|
|
|
begirada hark bazuen mendekotasunetik zerbait, anaia anaiari baimen eske balebilkio bezala, buruan zuena esateko?, baina bazuen, halaber, errebeldi puntu bat? ...az jakitun balira bezala, laguntzan etorri zitzaizkion beste hiru anai arrebak. Damaso, Maria Bibiana eta Ada?, haren begiradarekin bat egiteko, bere ekinaldiaren porrotaren ondoren, zegoèn tokian ez balego bezala zegoen Gabino?, hirurek batera so egin baitzioten Teofilo Mariari; hauen soak, haatik, exijentziazkoak ziren eskarizkoak baino gehiago, orduantxe ulertu balute bezala ezen hirurek mende
|
zutela
hirurak noiznahi mende zituena; Teofilo Mariak, ondorioz, inguratua sentitu behar zuen, gutxitan bezala sentitu ere, bai kanpotik, lau begi parek begi hesi bat osatzen baitzuten, eta bai barrutik ere, estualdi hartara iritsita aitortu beharrean baitzegoen ezen auzi hartan zerbait arraroa gertatzen ari zela: guztia zela arraroa, alegia?
|
|
|
–Nire zamaontziak ez du masta itxurakorik, erantzun zion patroiak, mutila errenuntzioan hartu balu bezala, ontziak hiru masta
|
zituen arren
hirurak baitziren zurubidunak.
|
|
|
Odola ere izoztuta baitzuen, beharbada (ezusteko egoerak bazuen, izango ez zuen, bada!? ...ofilo Maria isilik egon zen ordura arte; aita hain zapaldua ikusi zuenean, baina, zerbait piztu zen bere baitan, berezko orbetartasunari zeriòn harrotasunak edo eraginda; hasieran txinparta bat baizik ez zena, ordea, gorputz osora hedatu zitzaion begien itxi ireki batean, odoltzat gasolina balu bezala, sua gero eta suago egiten zuena, izotzak hartutako bazterrak istantean urtuz; su hark, gainera,
|
bazituen
hiru gar gutxienez: gorrotoaren garra, mendeku gosearena eta nahi eta ezinarena; hain zegoen Teofilo Maria suaren menera, antza, non suzko eta amorruzko hitzak etorri zitzaizkion burura, ziurki:
|
|
|
Phineasen aitak gogoratzen du alabak ez zuela erantzun eta orduan hasi zirela Soraren bila etorri ziren bi gizonak atea irekitzeko ahalegina egiten. Gogoan
|
du
hiru kolpetan ireki zutela atea.
|
|
|
kamerak etxean, kamerak ohean, mikrokamerak buru barruan ere bai, garunean, pentsatzen ari direna grabatzen duten kamerak? Nolakoak ziren orduan gaixo psikikoak
|
duela
hiru mende, duela zazpi mende, Heraklitoren garaian. Nolakoak ziren obsesioak lehen?
|
|
|
Neskatoek irri mirrika inguratu ninduten eta tiraka hasi zitzaizkidan atorratik eta galtzetatik. Inoiz ez
|
naute
hiru emakumeren artean biluzi. Henrikeren aholkuak oihartzun egin zuen behin berriz nire buru barnean:
|
|
|
–Haren agindupean borrokatu nintzen
|
duela
hiru urteko gerlan.
|
|
|
Argazki makina hartu, eta esan nahi izan balu bezala: hil egingo zaituztete, gehienek ez
|
duzue
hiru hilabete ere iraungo, baina inoiz argazki hauek hondamenditik aterako balira; gerra amaituta ere, inork azkenean deskubritu eta zabalduko balitu, orduan zuen irudiak, zuen izaerak, zuen mezuak iraunaraztea lortuko genuke. Eta irautea lortuko bagenu, naziei irabaziko genieke.
|
|
|
Domingo, beraz, zerbait eta norbait zelakoan, harro bezain pozik zegoen, irriak ezpainetan alderik alde utzitako oinatzak lekuko; haren harrotasunak eta haren poztasunak bazuten itzal bat, ordea, Teofilo Mariak ez baitzuen ordura artean ezer esan, eta Domingok beldur behar baitzuen anaiak arestian bezala erreakzionatuko ez ote zuen, beste oldarraldi batekin; hala, bada, hiru anai arrebek egindako galderari erantzuteko prest zegoen arren, irria ezpainetatik ezabatu eta Teofilo Mariari begiratu zion Domingok: ...zala, laguntzan etorri zitzaizkion beste hiru anai arrebak –Damaso, Maria Bibiana eta Ada–, haren begiradarekin bat egiteko –bere ekinaldiaren porrotaren ondoren, zegoèn tokian ez balego bezala zegoen Gabino–, hirurek batera so egin baitzioten Teofilo Mariari; hauen soak, haatik, exijentziazkoak ziren eskarizkoak baino gehiago, orduantxe ulertu balute bezala ezen hirurek mende
|
zutela
hirurak noiznahi mende zituena; Teofilo Mariak, ondorioz, inguratua sentitu behar zuen, gutxitan bezala sentitu ere, bai kanpotik, lau begi parek begi hesi bat osatzen baitzuten, eta bai barrutik ere, estualdi hartara iritsita aitortu beharrean baitzegoen ezen auzi hartan zerbait arraroa gertatzen ari zela: guztia zela arraroa, alegia... aitzakiak aitzakia, ez baitzen normala urte erdiko zer hura –bere anaiatxoa, garbi esanda– ez ezagutzea; atzerabiderik gabeko puntu hartara helduta –anai arreben begi hesia Teofilo Mariaren atzerakako pauso balizkoen eragozgarri zen–, alferrikakoa zen problema luzaroagoan ezkutatzen ibiltzea... nahiz eta barruko inertziak mutila hartara bultza zezakeen artean ere, zeren egiazko egia jakiteak –erdi itsua ez ezik, beste mila akats ote zituen zerak... orbetarren izen ustez garbia guztiz zikintzera irits zitekeenak? – oinazpietan leize bat irekiarazi eta bertigoaren atarian jar baitzezakeen...
|
|
|
...ofilo Maria isilik egon zen ordura arte; aita hain zapaldua ikusi zuenean, baina, zerbait piztu zen bere baitan, berezko orbetartasunari zeriòn harrotasunak edo eraginda; hasieran txinparta bat baizik ez zena, ordea, gorputz osora hedatu zitzaion begien itxi ireki batean, odoltzat gasolina balu bezala, sua gero eta suago egiten zuena, izotzak hartutako bazterrak istantean urtuz; su hark, gainera,
|
bazituen
hiru gar gutxienez: gorrotoaren garra, mendeku gosearena eta nahi eta ezinarena; hain zegoen Teofilo Maria suaren menera, antza, non suzko eta amorruzko hitzak etorri zitzaizkion burura, ziurki:
|
|
|
–Nire zamaontziak ez du masta itxurakorik –erantzun zion patroiak, mutila errenuntzioan hartu balu bezala, ontziak hiru masta
|
zituen arren
hirurak baitziren zurubidunak.
|
|
2010
|
|
|
estimatzen dut inguruan egokitu zaizkidàn emakume hauen jarrera; are gehiago: bereziki maite
|
ditut
hirurak, izeba hil zenean, zeinen biziki sentitu nuen haren heriotza!?, baina gure arteko gauzak garbi daude: haiek nire alde errezatzen dute, sinesten duten Jainko maitagarriaren besoetara itzul nadin, eta nik Patuaren heraldoei egiten diet dei. Darwini eta Wallaceri bereziki:
|
|
|
–Hementxe bildu ginen?, azaltzen du Urkulluk, garai hartan Imazena eta orain berea den bulegoko bilera mahaian eserita, 2009ko apirilean. Elkarrizketa hasieran,
|
duela
hiru urteko agenda mahai gainean jarri du, eta zabalik du orain. Bere garaian letra txiki eta estuarekin hartutako apunteei begiratua ematen die, bestela ere zehaztasun handiarekin gogoratzen dituen bilerei eta gertaerei buruz ezer egiaztatu nahi duenean.
|
|
|
PSNren ordezkaritzak, beraz, ez
|
zuen
hiruren arteko bilera sekretuetan 2007ko urtarrila baino lehen parte hartuko, baina hori baino lehen hasiko zen burua erakusten, ordezkaritza ofizialarekin izango ez bazen ere: Loiolako akordioak egin eta gutxira antolatzekoa zuten konferentzia publikoak emango zuen horretarako aukera.
|
|
|
estimatzen dut inguruan egokitu zaizkidàn emakume hauen jarrera; are gehiago: bereziki maite
|
ditut
hirurak —izeba hil zenean, zeinen biziki sentitu nuen haren heriotza! —, baina gure arteko gauzak garbi daude: haiek nire alde errezatzen dute, sinesten duten Jainko maitagarriaren besoetara itzul nadin, eta nik Patuaren heraldoei egiten diet dei —Darwini eta Wallaceri bereziki:
|
|
2011
|
|
|
Eneee!!! , bota
|
dut
hiru aldiz, gero eta ozenkiago.? (149)
|
|
|
Pasaia Blues en bada Olatz Marta bilakatzea eta Marta Olatz. Klaustrofobia larritzeaz gain,
|
badute
hiru ametsek bigarren eginkizun bat: hirurek erakutsiko dizkigute bilakaera horren sintomak eta aurrerapausoak.
|
|
|
Aipatu lekuz kanpo sentitze hori nabarmena da Bilboko Kalderapekon aztertu genituen Agirre zaharraren kartzelaldi berriak, Lagun izoztua eta Rock, n, roll eleberrietako protagonistengan, Euskal Herriari buruzko ikuspuntu zein kokapen politiko desberdinak
|
dituzten
hiru idazlek sortuak, Koldo Izagirrek, Joseba Sarrionandiak eta Aingeru Epaltzak.
|
|
|
Beraz, jada derrigorrezkoak ez direnez, berriro gustatzen zaizkit edatea, kantatzea eta besarkatzea. Ea aurten zurekin egin ahal
|
ditugun
hiru gauza eder horiek. Hemen, gure aberri inexistentean.
|
|
|
Gutxi balitz,
|
duela
hiru egunetik Euskal Herria gerran dago Libiaren aurka. Iparraldea eta Hegoaldea:
|
|
|
gogoan, forma irrazionalez betetzen hasi naiz guztia.
|
Duela
hiru uda irla ñimiñoan ezagutu ginenetik beti erakutsi diguzun eskuzabaltasuna etorri zait lehenik, eta borobilak egin ditut, urdinak eta horiak. Zure zauriak, begien sakonean dituzunak ikusi ditut gero, eta gogor eragin diet margoei, kartulina urratuz, zaurituz.
|
|
|
Txikitatik lagun minak
|
ditut
hirurak. Elkarrekin hazi gara, elkarrekin eskolara joan, jolastu, parranda eta mila erokeria egin ditugu.
|
|
|
Guda oinaren bigarren lerroetan gotorturik, matxinatuekin batera bizi izan zuen Euzkadiren hondamen erabatekoa ekarri
|
zuen
hiru hilabeteko jazarraldi eta triskantza osoa. Mola jeneralaren itzala izan zen, hura hil aurretik?
|
|
|
Ea horrela konbentzitzen nuen. Facebookean ez zen Aitorren kontuan sartzen, bere propioan baizik,
|
zuela
hiru bat hilabete irekia. Amalur Iturralde, eta argazki eta guzti unibertsitateko lehen mailako neska gipuzkoar jakin gabe katoliko nerabez mozorroturik.
|
|
|
–Historiaren hainbat arotan ageri zaigu ehunka herriren eta kulturaren autonomiarik eza nazio estatu zurrunaren barrunbe erdirakoi itogarrian: Txinan
|
duela
hiru mila urte agertu zen; Europan (Frantzia) eta Amerikan (inken inperioa), berriz, seiehun urte ezkerokoa da gutxi gorabehera?. Heinz Dieterich,. Chechenia y los pueblos sin estado?, Gara,.
|
|
2012
|
|
|
–Ez, hemen nire bikotekidea eta ni bizi gara.
|
Duela
hiru hilabete etorri ginen. Beharbada aurreko jabearen bila ibiliko zara.
|
|
|
Eta lehen aldiz ari naiz entzuten Benitoren ahotsa,
|
duela
hiru urteko bazkari hartan entzun nuen arren, gero grabazioa garbira pasatzerakoan ere berriro entzun behar izan nuen arren, berria zait Benito dioenean: –Epaiketarik ez dagoenean, gauzak lehen aldiz ikusiko bazenitu bezala da?.
|
|
|
–Bai, beno, Katek utzi ninduen
|
duela
hiru urte.
|
|
|
–
|
Duela
hiru urte, bigarren aldiz mailaz igo nindutenean. Txanpain botila eskuan nuela iritsi nintzen etxera.
|
|
|
–Zaharrak berri. Badakizu, Marcok
|
duela
hiru urte bezain gaizki egiten du erdaraz, ihardetsi nuen disimuluan.
|
|
|
Ez zion Johannesi minik egin nahi eta, hortaz, Sararen ustez onena diskoteketan ezagutzen zituen gizonekin oheratzea zen.
|
Duela
hiru aste, Berlingo Maria diskotekan zegoela gazte ilehori bat ezagutu zuen. Ikusi bezain pronto harekin oheratzeko asmoa izan zuen.
|
|
|
Idazkariari Adam, Alistair eta Rachelekin bilera bat antolatzeko eskatu zenion. Hogei minutu barru han
|
zenituen
hirurak, jarraibideak entzuteko prest. Egoki jantzita denak, traje beltz garestiz gizonak eta markako soineko elegante batez Rachel.
|
|
|
Ez du balio ipintzea Karonteren ontzia edo halakorik. Beste mundura edo beste bizira edo betiko atsedenean zeurekin aldean nahi
|
zenituzkeen
hiru gauza.
|
|
|
1833rako argitaratuak
|
zituen
hiru poema liburu, baina, ez baitzuten arrakastarik izan, hitz lauz hasi zen idazten. Baltimore Saturday Visitor egunkariak ipuin lehiaketa batean ehun dolarreko saria eskaintzen zuela-eta, Poek sei kontakizun bidali zituen.
|
|
|
Baina, ez nuen horrenbeste sutauts alferrik galtzeko asmorik, upel bat besterik ez baitzitzaidan geratzen, eta gainera ez nekien sutautsa noiz lehertuko zen zehazki; eta gainetik pixka bat erre eta izutu besterik ez zituen egingo, baina ez zituen uhartetik behin betiko uxatuko. Beraz, alde batera utzi nuen asmo hori, eta neure burua leku egokiren batean ezkutatzea bururatu zitzaidan, lehergai bikoitza
|
zuten
hiru eskopetak hartuta; eta, jai odoltsuaren erdian, haien kontra tiro egin, tiro bakoitzean bizpahiru hil edo zauritu nitzakeela ziur egotean, eta gero haien gainera oldartzea hiru pistolak eta aiztoa hartuta; zalantzarik ez nuen hogei baldin baziren ere denak hilko nituela. Irudipen hori izan nuen buruan zenbait astetan, eta horren barruraino nuen sartuta, ezen askotan amets egiten bainuen, eta batzuetan ametsean haiei tiro egiteko zorian egoten nintzen.
|
|
|
Dena den, aurrera egin nuen eta hazia bi lursail handi eta lauetan erein nuen, etxetik ahal izan nuen bezain gertu; hesi on batez inguratu nituen, eta hura egiteko zutoinak lehen erabilitako zuhaitzetatik moztu nituen, banekien eta hazi egingo zirela, eta handik urtebetera hesi igokaria edo bizia izango nuela, eta konponketarik ez zuela. Lan horretarako ez
|
nituen
hiru hilabete baino gutxiago behar izan, baina denboraldi horren zatirik luzeena eurite garaikoa izan zen, eta garai horretan ezin izan nintzen kanpora irten.
|
|
|
–Ederki, bada, esan nuen?, hemen
|
dituzue
hiru moskete, sutautsa, balak eta guzti. Orain, esan iezadazue zer iruditzen zaizuen egin genukeela.
|
|
|
Berehala, suspertu nintzen, eta, zuzi handi bat hartuta, berriro sartu nintzen, makila sugarretan neramala. Ez
|
nituen
hiru urrats egin, eta lehen bezain izutua nengoen berriro; izan ere, hasperen ozen bat entzun bainuen, oinazez dagoen gizon batena bezalakoa, eta ondoren ozentasun txikiko hots bat, hitzak marmarka esaten direnean bezalakoa, eta, azkenik, berriro ere hasperen ozen bat. Atzera egin nuen, eta orduan ezusteak izerdi hotza zeridala utzi ninduen, eta, buru gainean kapela jantzita izan banu, ez dakit hari eusteko gai izango nintzen, ileek burutik altxatu egingo baitzuten.
|
|
|
Bidaia hauen autorea, Lemuel Gulliver jauna, aspaldiko lagun mina dut; gainera, ahaide gara amaren aldetik.
|
Duela
hiru bat urte, Gulliver jaunak, Redriffeko etxera ikusminez joaten zitzaion jendetzaz gogaituta, lur-zati txiki bat erosi zuen etxe egokiarekin Newark inguruan, bera jaio zeneko Nottingham konderrian; eta hantxe bizi da orain erretiratuta, auzokoen estimuarekin.
|
|
|
Ondoren berriro dei egin zion, berriki «enkante batean» aurkitua
|
zuen
hiru kana gipure hari erakusteko.
|
|
|
Elkarren artean hitzartua zuten, berak eta Rodolphek, ezen aparteko gertakaririk izanez gero, Emmak paperzuri mutur bat lotuko zukeela pertsianan, hura, ausaz, Yonvillen aurki baledi, etxe atzeko karkabara arin etor zedin. Emmak egin zuen seinalea;
|
zuela
hiru ordu laurden zain zegoen non eta azoketako ertzean hauteman zuenean bat batean Rodolphe. Tentaturik egon zen leihoa irekitzeko, dei egiteko; baina hura ordurako desagertua zen.
|
|
|
«A! Duela zortzi egun... duela hamabost egun...
|
duela
hiru aste, hantxe nintzen!». Eta poliki poliki fisionomiak nahasten joan zitzaizkion oroimenean; kontradantzen doinua ahaztu zitzaion; jada ez zituen ikusten hain argiro sehi libreadunak eta gelak; xehetasun batzuk joan egin ziren, baina atsekabea geratu egin zitzaion.
|
|
|
Ostatu batean gelditu nintzen. Hor gelditzen dira bidaiari guztiak, baina, hala ere, ez dago faisaia erretzeko eta zopa prestatzeko nori eskatu, ostatuaren ardura
|
duten
hiru elbarriak izan ezik, baina hain dira ergelak edo mozkortiak, non ez baitago haiengandik ezertxo ere lortzerik.
|
|
2013
|
|
|
–Enrike
|
duela
hiru urte hil zen.
|
|
|
–Emakume batek hartu dit. Enrike
|
duela
hiru urte hil zen.
|
|
|
Martinek Salami kumea lehenengoz ikusi zuenean, Barneyk esan zion hura izango zuela aurrerantzean egunean 24 orduko bizkartzaina, ez zutela berriro jipoituko. Zakurra Kakalarri deitzea proposatu zion orduan Martinek, eta Barneyk seriotasun osoz azaldu zion zakurrek ezin
|
zutela
hiru silaba baino gehiagoko izenik ezagutu.
|
|
|
–Ez diat denbora alferrik galarazi nahi. Lan bat diat hiretzat; ez
|
dituk
hiru hilabete baino gehiago izango, baina urtebeteko kontratua egingo zaik eta besteen dirua zaintzen irabazten duana baino gehiago irabaziko duk. Konfiantzazko norbait behar diat eta hire izena etorri zaidak burura.
|
|
|
Ebakia eskatu eta, kikara esku batean eta egunkaria bestean, kanpoko mahaietara irten zen. Tabernan
|
zituzten
hiru egunkariak aztertu behar izan zituen berriaren aipamena aurkitzeko.
|
|
|
Urte batzuk geroago, Karmelo koinatuak gutuna idatzi zuen Urnietako Goiburu baserrira. Ordurako izanak
|
zituztela
hiru seme. Luxia emaztea gaixorik zebilela azken boladan.
|
|
|
Huntzak ihartua zegoen zuhaitza. Margaritak agindu zien gibelean
|
genituen
hiru emakumeei:
|
|
|
Harentzat ez du ezertan aldatzen. Rafael Lopez Ocaña ere ibili zen epaiketan esaten errugabea zela eta dena nik prestatutako amarrua zela, eta
|
duela
hiru urte Tele5 telebistan agertu zen lasai asko, hiltzailea bera dela esanez. Aldaketa bakarra da Morcillo ari dela epaitua izan ez den bat salatzen, eta nik uste dut hilketa delitu batean, ba, ikerketa ahal den neurriraino eraman behar dela.
|
|
|
Pereira Macedoren etxean bizi zen garai hartan Labade, eta hark aurkeztu zion Correia da Cunha, Portugalgo zerbitzu sekretuen isil mandataria eta legioko paraxutista ohia, halako mandatuetarako pertsona egokia zelakoan. Labadek «diru asko» irabazteko aukera eskaini zion Correia da Cunhari, eta hark bildu zuen Labadek behar
|
zuen
hiru laguneko taldea: Carvalho da Silva, Ferreira Cisneros eta Figueiredo Fontes, hirurak legioan elkar ezagututakoak.
|