2000
|
|
Zendu berri dugun Federiko Krutwig euskaltzainari,
|
duela
hiru urte, bera euskaltzain izendatu zutenetik mende erdi betetzen zela eta, Euskaltzaindiaren omenez eskaini zitzaion Iker alea, eta bada bertan lan jakingarririk. Adibidez, euskaltzainkideen lanen artean, Henrike Knörr-ek Federiko Baraibar arabar hizkuntzalariaren eta Julio Urkixoren artean 1906 eta 1917 urteen bitarte horretan izandako gutunen bilduma eskaintzen digu, aurkezpenez eta oharrez, 163 orrialdeetan.
|
|
Azkenean dudak sortu zitzaizkidan nire bene benetako arrazoia ez ote zen Rocíori esan niona izango. Eta pentsatzen aritu naiz beharbada neure burua engainatu baino ez dudala egin, egunerokotasunetik eta monotoniatik ihesi nabilela hainbeste aldiz errepikatuz; eta akaso egiazko kausak
|
duela
hiru urte inguru (bai, hiru dira, 1990eko udan izan zen, garai hartantxe ari baitzen jokatzen Italiako Mundiala) sortu zirela. Izan daiteke oraindik orbaindu gabe egotea uda hartako zauria.
|
|
—Egunon, Edu. Itxura txarragoa huen
|
duela
hiru ordu, baina izugarri pozten nauk hain agudo ongitu izanaz. Emazte jatorrak ederki jakin dik bere senartxoa sendabidean ematen.
|
|
—Bertzerik ez. Nire azken ideia
|
duela
hiru urte galdu zuan kaskezur barneko zulo beltzen batean, eta ez dik oraino kanpora biderik aurkitu.
|
2004
|
|
Baina... Gogoratzen
|
duela
hiru hilabete, azkenean lortuko nuela uste izan nuenean. Porrotak lur jota utzi ninduen.
|
|
–Begira. Argazki hau
|
duela
hiru hilabete ingurukoa da. Mireiak bere laborategia ikustera gonbidatu ninduen orduan.
|
|
Gainera, Mireia eta biok adiskidetu egin ginen. Kontuak kontu,
|
duela
hiru hilabete asko harritu ninduen Mireiak: bere kabuz, eta beste inori ia ezer esan gabe, beste esperimentu bat egin zuen.
|
2007
|
|
Aitona
|
duela
hiru urte hil zen, baina gaur gurekin dago, jangelako telebistaren gainean ipinitako argazki handi batetik begira. Han dago, mahaia bedeinkatzen bezala.
|
2008
|
|
Duela zortzi hilabete jakin zuen Estibalitzek uteroko minbiziarena,
|
duela
hiru bueltarik gabekoa zela. Gehienek lana utziko zuketen, baina berak gehiegi maite zituen haurrak.
|
|
Gobernu errepublikarra bera ere azaldua da jada soldadu hauen aurrera. Cinca erreka gaineko harkaitzetara jo zuen Negrín ek
|
duela
hiru aste, han zeudenei gogorarazteko Espainia modernoak behar zituela beraien lan gogorra eta odol beroa, arerio atzerakoi eta suntsitzaileak mendean hartzekotan.
|
|
Hori ez da ona. Badakizu nobelagile on batek jakin behar
|
duela
hiru lau lerrotan nobela definitzen.
|
|
–Herri berekoak gara. Baina
|
duela
hiru urte arte ez gara elkartu.
|
2009
|
|
–Ez ezazu zalantzarik izan, Justino! Benidorm beti bezalaxe dago, ni han izan nintzen
|
duela
hiru hilabete eta abar eta abar, erantzun zuen Hamaseik, gogaiturik.
|
|
kamerak etxean, kamerak ohean, mikrokamerak buru barruan ere bai, garunean, pentsatzen ari direna grabatzen duten kamerak? Nolakoak ziren orduan gaixo psikikoak
|
duela
hiru mende, duela zazpi mende, Heraklitoren garaian. Nolakoak ziren obsesioak lehen?
|
|
–Haren agindupean borrokatu nintzen
|
duela
hiru urteko gerlan.
|
2010
|
|
–Hementxe bildu ginen?, azaltzen du Urkulluk, garai hartan Imazena eta orain berea den bulegoko bilera mahaian eserita, 2009ko apirilean. Elkarrizketa hasieran,
|
duela
hiru urteko agenda mahai gainean jarri du, eta zabalik du orain. Bere garaian letra txiki eta estuarekin hartutako apunteei begiratua ematen die, bestela ere zehaztasun handiarekin gogoratzen dituen bilerei eta gertaerei buruz ezer egiaztatu nahi duenean.
|
2011
|
|
Gutxi balitz,
|
duela
hiru egunetik Euskal Herria gerran dago Libiaren aurka. Iparraldea eta Hegoaldea:
|
|
–Historiaren hainbat arotan ageri zaigu ehunka herriren eta kulturaren autonomiarik eza nazio estatu zurrunaren barrunbe erdirakoi itogarrian: Txinan
|
duela
hiru mila urte agertu zen; Europan (Frantzia) eta Amerikan (inken inperioa), berriz, seiehun urte ezkerokoa da gutxi gorabehera?. Heinz Dieterich,. Chechenia y los pueblos sin estado?, Gara,.
|
2012
|
|
Eta lehen aldiz ari naiz entzuten Benitoren ahotsa,
|
duela
hiru urteko bazkari hartan entzun nuen arren, gero grabazioa garbira pasatzerakoan ere berriro entzun behar izan nuen arren, berria zait Benito dioenean: –Epaiketarik ez dagoenean, gauzak lehen aldiz ikusiko bazenitu bezala da?.
|
|
–Bai, beno, Katek utzi ninduen
|
duela
hiru urte.
|
|
–Zaharrak berri. Badakizu, Marcok
|
duela
hiru urte bezain gaizki egiten du erdaraz, ihardetsi nuen disimuluan.
|
|
Nitaz eduki nahi zuen iritzi onarengatik esker onik apalena adierazi nion jaun agurgarri hari; baina, aldi berean, sortzez jatorri apalekoa nintzela baieztatu nion, guraso zintzo eta xumeengandik jaioa, ozta ozta eman ahal izan zidatenak hezkuntza egoki samarra; gure arteko noblezia ez zela hark buruan zuena bezalakoa; gure aitoren seme gazteak alferkerian eta luxuan hezten direla haurtzarotik; adinak ahalbidetzen duenean beren sasoia hondatu eta eritasun higuingarriak hartzen dituztela eme lizunengandik; eta aberastasunak ia xahututa dituztenean, jatorri apal eta itxura desatsegineko emakume gaixokaren batekin ezkontzen direla, diruarengatik bakarrik, emazte hori gorrotatu eta mespretxatu egiten badute ere. Ezkontza hauetako emaitzak gehienetan haur gangailadun, hebain edo itxuragabetuak izaten direla, eta horrela familiak nekez irauten
|
duela
hiru belaunaldi baino gehiago, emaztea ez bada behintzat auzokoen edo morroien artean aita osasuntsu bat aurkitzeaz arduratzen, askazia hobetu eta iraun dezan. Gorputz ahul eta gaixotia, aurpegi isuria eta azal horixka direla odol noblekoen benetako ezaugarriak; eta itxura osasuntsu eta sendoa guztiz lotsagarria dela goi mailako batengan, benetako aita zamaltzain edo gurtzainen bat izango zuela pentsatzen baitu mundu guztiak.
|
|
«A! Duela zortzi egun... duela hamabost egun...
|
duela
hiru aste, hantxe nintzen!». Eta poliki poliki fisionomiak nahasten joan zitzaizkion oroimenean; kontradantzen doinua ahaztu zitzaion; jada ez zituen ikusten hain argiro sehi libreadunak eta gelak; xehetasun batzuk joan egin ziren, baina atsekabea geratu egin zitzaion.
|
2013
|
|
–Enrike
|
duela
hiru urte hil zen.
|
|
–Emakume batek hartu dit. Enrike
|
duela
hiru urte hil zen.
|
|
–Ama hilik, nirekin gelditu zen. Pauen bizi da
|
duela
hiru urtez geroztik.
|
|
Harentzat ez du ezertan aldatzen. Rafael Lopez Ocaña ere ibili zen epaiketan esaten errugabea zela eta dena nik prestatutako amarrua zela, eta
|
duela
hiru urte Tele5 telebistan agertu zen lasai asko, hiltzailea bera dela esanez. Aldaketa bakarra da Morcillo ari dela epaitua izan ez den bat salatzen, eta nik uste dut hilketa delitu batean, ba, ikerketa ahal den neurriraino eraman behar dela.
|
2014
|
|
–Egiazki, ez dakit. Baina
|
duela
hiru ordu izan zitekeen, edo duela hiru aste.
|
|
–Egiazki, ez dakit. Baina duela hiru ordu izan zitekeen, edo
|
duela
hiru aste.
|
|
–Marionek ez dauka errurik, esan zuen astiro Charliek?, baina nik uste konfiantza osoa izan dezakeela niregan. Curriculum ona izan nuen
|
duela
hiru urte arte. Jakina, gizakia naiz, eta edonoiz huts egin dezaket.
|
|
Asko eskertzen dizuet Honoria zaindu izana, haren amaren gorazarrez, baina gauzak aldatu egin dira orain, zalantza egin, eta biziago jarraitu zuen?, neu aldatu naiz goitik behera, eta auzia berriz aztertzeko eskatu nahi dizuet. Ergela nintzateke ukatuko banu
|
duela
hiru urte nire bizimodua aldrebesa zela?
|
|
–Larunbatean,
|
duela
hiru egun, aitak esan zidan aitortzera joan behar nuela, hilabetean joan gabea bainintzen, eta nire familia astero joaten da, eta ni ez. Hala ere, ez nintzen joan, ez zitzaidan axola.
|
|
Hamabost bat, beharbada. Ilea hazten ari zaio,
|
duela
hiru aste azkenekoz moztu eta gero. Zorri kontuak.
|
2015
|
|
Norbaitek kontatu duelako gero gertatzen ari denaren egia eta, baita argitu ere norena den gertatzen ari diren bidegabekerien ardura. Ari Magnussonek eskaini zigun,
|
duela
hiru urte, Islandiako mendebaldeko fiordoetan baleak harrapatzeko baimena. Trukean balea bat eta 1.000 dukat emateko konpromisoa hartu genuen guk.
|
|
Badakit
|
duela
hiru hilabete hitz hauek ene burutik ez zirela pasatuko; gaizki irudituko zitzaidala hemen mutil laguna izanda hor beste batekin aritzea... baina zure kasuarekin zerikusi pittin bat duen istorio batean murgildu naiz orain, eta uste dut zeharo ulertzen zaitudala.
|
|
Lehorreko yateak eta aurrerakuntzaren ideiak Jon Alonsoren «beste arkeologia» horien panteoian egon lukete Darwini «agur» esaten. Aurrerakuntzaren superideologia narratiba zaharkituen ama babeslea da
|
duela
hiru mendetik hona. Hala eta guztiz ere, onartzen dut, zentzatu gara, Einstein eta Oppenheimer, edo Speer bera ere, zentzatu ziren moduan.
|
|
–Bost semeren ama naiz, ama ezkongabea?, aurkeztu du bere burua. . Ez neuretzat, ez umeentzat, ez nuen etorkizunik ikusten Nikaraguan, eta
|
duela
hiru urte eta erdi, etorri egin nintzen?.
|
|
–Kale zaharreko kantoian dagoen bentan egin nian topo Damianorekin
|
duela
hiru bat aste, eta bai pozik elkarrekin egon ere.
|
|
Amaginarreba alargun dago eta kazetari dibortziatu batekin bizi da
|
duela
hiru urtetik. Biek ala biek mozkor fama dute.
|
|
Baxera garbigailuaren barruan topatu zenuen
|
duela
hiru aste, eta, noski, harritu egin zinen. –Zer da hau??, galdetu zenion zeure buruari,. Nork jarri du hemen?
|
|
Informazio taula nagusiak atzoko hegaldiak iragartzen ditu oraindik. Azkena Istanbulera partitu zen, bederatziak eta laurdenetan,
|
duela
hiru ordu pasatxo. Gainerako monitoreak hutsik daude, ezerez urdinera konektatuak bezala.
|
|
Zorionez,
|
duela
hiru hilabete alde egin zuten. Supermerkatuko lapurretagatik omen, baina batek daki, baliteke arrazoi larriagoak izatea tartean.
|
|
–Duela hiru, Fabian jauna,
|
duela
hiru. Nire oharren arabera, duela hiru urte, institutu...
|
|
–Duela hiru, Fabian jauna, duela hiru. Nire oharren arabera,
|
duela
hiru urte, institutu...
|
|
Baionan halere, Bordaleko Unibertsitatearen babesean, Unibertsitate mailako euskal irakaskuntza hasi ziren,
|
duela
hiru urte, antolatzen. 80 bat ikasle, berak edozein eskolatako irakasleak, gehienak?
|
|
Ingurumen hezkuntzako masterreko ikasle izan nintzen
|
duela
hiru urte, hainbat hilabetez. Hala ere, arazo pertsonalengatik, utzi egin behar izan nuen.
|
2016
|
|
Ez pentsa, uste duzuna baino zailagoa izan da. Musika erabiltzea
|
duela
hiru urte bururatu zitzaidan afera izandu zen. Momentu hartara arte, ez nekien ongi zu nola izorratu.
|
|
Eskuko telefonoaren soinua isilarazi du, eta telefonoaren beste aldean denarekin mintzatzen hasi da. Berak ere
|
duela
hiru aste dei bat jaso zuen.
|
|
ez dakit. Baliteke herenegun edo
|
duela
hiru egun sartu zen bat izatea, bai, uste dut baietz, baina harrezkero ez dut gehiago ikusi.
|
2017
|
|
Jewanen etxean onik zeuden denak. Ez zegoen aldaketa handirik; bai, ordea,
|
duela
hiru urte atzean utzi zituen kale haietan. Urte luzez debekaturiko musika kurdua etengabe entzuten zen.
|
|
Etxeko zapi sortarik ederrena hautatu duzu mahaia apaintzeko. Ezpeletan erosi zenuten
|
duela
hiru urte, Lingerie basque iragartzen zuen denda dotore eta ikaragarri karioan. Ezkontzakoak dira platerak eta mahai tresnak; urtean hiru lau aldiz baizik ez dute armairutik kanpo argia ikusten.
|
|
Zirrara berezia sentitzen du sabelean,
|
duela
hiru hilabete pasatxo berak iradokitako negozioa apurka apurka forma hartzen ari baita. Konstatazio horrek ondo sentiarazten du, bere boterea sendotzen ari dela nabaritzen duelako.
|
2018
|
|
Argi dagoena da Taylor andreak ez didala soilik ohea prestatu, gela garbitzen eta txukuntzen ere aritu baita; gapirioetako armiarma sare gutxi batzuez landa, ez da ia nabari gela hutsik egon dela hainbat urtetan. Taylor senar emazteez denaz bezainbatean, jakin dut herriko fruta denda gobernatu zutela hogeiko urteetatik erretiroa hartu arte,
|
duela
hiru urte. Jende adeitsua da, eta, arratsaldean behin baino gehiagotan saiatu banaiz ere sos batzuk eskaintzen beren abegi ona eskertzeko, ez dute deus ere entzun nahi izan horretaz.
|
|
–Lord Darlingtonen bizitokia izan zen,
|
duela
hiru urte hil zen arte, jakinarazi diot?. Etxea, orain, John Farradayren bizitokia da, estatubatuar jaun batena.
|
|
Gero, gizona bere aje guztiak kontatzen aritu zait, oso tarteka bere begiak eguzkitik aldenduz niri begiratzeko, buruaz baietz adierazteko edo irribarre egiteko. Aipatu didalarik inguruko etxe bateko maiordomoa izana zela
|
duela
hiru urte erretiroa hartu zuen arte, orduantxe erreparatu diot arretaz, ez lehenago, esaten zidanari.
|
|
–Badirudi harreman estua izan zenuela lord dena delako horrekin. Esan duzu
|
duela
hiru urte zendu zela, ezta. Ikusten dut, bai, harreman estua izan zenutela, adiskidea.
|
|
Hediye du izena, eta gehienez hogeita hamar urte ditu. Bost seme alabaren ama zen,
|
duela
hiru egun arte. Urtebeteko Dilan Laleshera ekartzea lortu zuen.
|
|
Makhmur,
|
duela
hiru aste utzi nuen herria, orain Makhmurreko Defentsa Unitateak izeneko gorputz baten kontrolpean dago. Pexmergak herriko sarreran eta errefuxiatu eremutik hurbil dagoen muino batean jarri ziren.
|
|
Eta
|
duela
hiru hamarkada desagertutako punk banda mitiko hark jotzen jarraituko balu gaur egun?
|
|
Beste batzuei gehiago kostatzen zaie. Nire emaztea
|
duela
hiru urte hil zen, minbiziz. Jean Marcena gertatu eta handik pare bat urtera diagnostikatu zioten.
|
2019
|
|
–Ezaguna dut Arriaga antzokia, esan nion?, baina gaur egun itxita dago, suak hartu baitzuen
|
duela
hiru bat urte, gerraren hasieran, oker ez banago.
|
|
Eten luzea egin dut
|
duela
hiru aste eskutitza idazten hasi nintzenetik. Denborarekin daukadan borroka partikular hau ni menderatzen ari da berriro ere.
|
|
–Dena dela, jendeak dio, gizon batek Kaplirri alboko mahaitik? Olmützeko apezpikuak zortziehun dukat aurreratu dizkiola gorteko intendentziari
|
duela
hiru egun, enperadorearen bankurako; diru horretatik oraindik geratu behar du apurren bat.
|
|
Horixe oparitu zioten iaz eta aurreko urtean eta baita hiru urte lehenago ere. Agatha Christierenak izan ziren azken biak,
|
duela
hiru urtekoa Hollisterrena. Baina aurten, ezustekoa, paketearen neurria ez zen liburu batena, baldin eta ez bazen Larousse entziklopedia bat, anaiak albotik isekati behin eta berriz esaka ari ziren gisan.
|
|
Bere baitan sartu zela eta baldarturik zegoela izango lirateke aditzdenbora egokiak. Zeren eta,
|
duela
hiru minutu, Raimundo Silva benzendrina pilula bat irentsi izan balu bezain erne baitago, eta eduki badauka, baten bat gelditzen zaio, liburuen atzean, mediku ergel batek egin errezetaren soberakina. Liluraturik bezala dago, irakurri eta berriz irakurri egiten du, berriz irakurtzen du lerro bera, gurutzatuek portugaldarrei Lisboa hartzen lagunduko dietela behin eta berriz eta inolako ezbairik gabe baieztatzen duen huraxe.
|
|
Horrekin lotuta, bada nabarmendu nahiko nukeen errealitate bat: erakunde horiek sortu zireneko eta oraingo egoera soziolinguistikoa eta soziopolitikoa guztiz desberdinak dira, eta kasu gehienetan, aldaketak egin badituzte ere, erakunde gehienek gehiago erantzuten diote oraindik
|
duela
hiru hamarkadetako egoerari, gaur egungoari baino. Inertziaren indarra sekulakoa baita!
|
2020
|
|
Ni ardura organikoetan
|
duela
hiru urte sartzen naiz. Egin nuen lehen gauza, orduan zegoen mahai politikoarekin eta mahai guztiekin elkartzea izan zen, diagnostiko bat egiteko:
|
|
Eta 30 urteko isurketen bilakaerari erreparatuz gero,
|
duela
hiru hamarkadako kutsadurari eusten dio Euskal Herriak: 26,8 milioi tona isuri zituen 1990ean, eta 26,7 milioi tona datuak dauden azken urtean, 2018an.
|
|
Gainera, gure mendekotasun sistemak gainerako autonomia erkidegoek duten erritmoaren erdian jarraitzen du hazten
|
duela
hiru urtetik hona, eta sektore horretan enplegua sortzeko erritmoak ez du bere indar guztia askatzen. Arreten %86 kostu txikiko prestazioetan kontzentratzen dira (low cost), hala nola telelaguntza eta FIZPEtan (familia inguruneari ematen zaizkion prestazioak); eta katalogoko gainerako prestazioak 2019an, birjartze tasatik hurbil zeuden balioekin itxi ziren; eta hobe etxez etxeko laguntza ez aipatzea %218ko balio negatiboekin itxi baitzen.
|
|
Iñigok gogoan du ekialdeko filosofiak ere interesatzen zitzaizkiela –batez ere Miguel Gil-i, bizitzak beste lurralde batzuetara eraman duen beste ikaskide bat–, hainbeste ze Padre Quevedo josulaguna etorri baitzen ikastaro bat ematera Iruñera, eta hirurak izan baitziren izena eman eta ikastaroa egin zuten bakarrak. Gogorarazi behar da, datua ezagutzen ez duenarentzat, Oscar Gonzalez Quevedo, Padre Quevedo izenarekin ezagutua, aski ospe mediatikoa izatera iritsi eta Brasilen kokatu zen parapsikologo bat izan zela,
|
duela
hiru urte eskas zendua.
|
|
noiz erein behar den hazi bakoitza, zerk egiten dion kalte eta zerk on landare bakoitzari, zenbat minutuz egosi behar diren masustak erreximenta egiteko... Ilobak guti daki horiez guziez, eta are gutiago
|
duela
hiru urte Parisera bizitzera joan zenez geroztik. Baina amatxi azaltzeaz aspertzen ez denez, behin eta berriz ekiten die antzeko galderei, erantzunak noizbait memorian grabatuko zaizkiolako esperantzan.
|
|
Jean Garat da esku horren jabea, Jeruntzeko semea eta frantses armadaren desertorea
|
duela
hiru hilabetez geroztik. Bideetan merkatariei lapurtuz iraun du bizirik denbora hori guztia, baina gaur, Hiru Kantoneko Mugarriaren aldean ezkutatua duen etxola aldera itzultzen ari zela, beti bezala tentuz hurbildu eta dozenaka soldadu aurkitu ditu etxolaren inguruan miaka.
|
|
–Oso berandu jaiki naiz. Bart atera egin naiz eta
|
duela
hiru ordu eskas jaiki naiz.
|
2021
|
|
" Azkenean,
|
duela
hiru aste, sua itzali egin nuen. Zilindroa hartu eta askatu egin nuen, oraindik ere hain bero, non eskuak kiskaltzen zizkidan; zizel batekin karraskatuz atera nion labaren moduko masa papurtua, eta mailu kolpez birrindu nuen burdinazko xafla baten gainean.
|
|
Eta, hain zuzen ere, terrorismoa gaitzestea da Giza Eskubide, Bizikidetza eta Lankidetzaren Idazkaritza Nagusiak proiektu narratiboetarako antolatutako lehen beka deialdiaren helburua, eta esku artean dugun eleberri bikainak irabazi zuen. Bere jaioterri Sestaoko etxe azpiko kafetegian elkartu gara egilearekin, azken hogei urteetan Madrilen bizi izan ondoren
|
duela
hiru urtetik bertan bizi baita.
|
|
Nagore ikustera joan nintzen
|
duela
hiru aste, eta orduan kontatu zidan Anak Jean Michelena. Amorrua eman zidan izena entzuteak.
|
|
–Cereria parean zegoen
|
duela
hiru ordu, gure etxe azpian dago orain; ikusten?
|
2022
|
|
Baina,
|
duela
hiru urte, munstro batek nire irudimena ez, nire garuna hartu zuen. Eta hizketan hasi zen.
|
|
Biak arrotz, soinean dakarten arropan:
|
duela
hiru lau urte boladan zeuden galtza zango estuak, jertse lepo luzeak, parka motako jaka luzeak, zabalak eta kaputxadunak. Ez zaio iruditu salgaietan sobera erreparatzen ari direnik.
|
|
Atorra eta jaka ere jantzi ditu, elegants deiturako galtza pintzadunen gainean. Bere zapata dotoreenak daramatza zangoetan, Unairen graduaziorako erosi zituenak,
|
duela
hiru urte, artean horretarako dirua zuelarik. Guztiarekin ere, bulegoan sartzean, zerbaiten eskasean dabilela sumatu du mahaiaren gibelean dagoen emakumearen begietan.
|
2023
|
|
–Cathleen
|
duela
hiru urte dibortziatu zen. 48 urte.
|
|
Mintzatzeko astia izan zuten ondoko aldian, Pauen elkartu ziren,
|
duela
hiru urte. Frantziako Laborantza Ministroa hautetsiekin biltzekoa zen, eta laborariek elkarretaratzea antolatu zuten.
|
|
Bertzeak ere hilak dira. Marie Jeanne duela hamar urte eskas zendu zen, eta Camille
|
duela
hiru urte. Hauxe da Camille –behatzarekin erakutsi du– Bi ahizpak zakurra eta katua bezalakoak ziren alde batetik, eta elkar anitz maite zuten bestetik.
|