|
2017
|
|
|
" Enaratxo, maitea" esan zion Printzeak," benetan ederra da kontatzen didazuna, baina nahiago
|
dut
gizon emakumeek sufritzen dutena ezagutzea. Egintzazu hegaz herri gainetik eta kontaidazu ikusten duzuna".
|
|
|
Bata bestearen ondoan lerrokatuta ziren karakol erraldoi itxurako punpa zentrifugoen instalazio umelean, Dubio sobera harritu zen, gizon biluzi bat ubidearen beste aldera ikuskatu zuenean. Aurre aurrean
|
zuen
gizon horrek, berearen oso antzeko tripotxa zuela ohartu zen. Emakume galtzerdi urdin ilunez, zisne erietan patetikoena irudi zuen Ondoren hain ondo jarritako ileorde beltza erauzi, ur jauzi itxurako ile luze bakan batzuk azaldu zitzaizkion.
|
|
|
Ongi zekien" Cuchucho" k ez zela itzuliko. Halako emakumeek gorroto
|
baitzituzten
gizonak eta halakoekiko harremanak. " Manflor" zen...
|
|
|
Bolivarren pentsamoldeek harridura eta etsia hartzera eraman dute San Martín. Bolivar, bere aldetik, huts eginda dago, aurreiritziak aurkitu dituelako Amerikan bere parekotzat
|
duen
gizon bakarrarengan edota, gutxienik, beraren ondoren, bigarrengotzat jotzen duenarengan. Behin hiriko aire kiskaldua freskatu duen gauean, ordea, gizon biek berriro hurbilago sentitu dute elkar.
|
|
|
Hobe
|
duzu
gizon hori ahaztu. Ni ez naiz psikiatra, baina esango nuke zure lagun hori Rossetiren irudipen subkontzientea dela zuretzat.
|
|
|
Handik ordu laurdenera, Pedro Mari joan zitzaionean afaria prest zegoela esatera, erretratu robota ikusi zuenean, ezaguna egin zitzaion aurpegi hura. Bere amaren maitalearen izugarrizko antza
|
zuen
gizon hark, eta, txantxetan Sarah ri komentatu zion. Sarah k ez zuen uste txorakeria hutsa zenik eta eskuartean zituen paper eta boligrafoz Pedro Marik esandakoaz informe bat osatu zuen.
|
|
|
Garbi dago ezin
|
ditugula
gizon armatuak bidali almadiarekin batera, ez bertan ezta zaldiz ere, bestela liskarrak berpiztuko genituzke, beraz, abentura honetan almadiariak bakarrik egongo zarete, berriro ere Aragoi ibaia Nafarroako lurretan, Esa herriaren ondoan, sartzen zareten arte. Handik Santakararaino nafar soldaduak izango dituzue lagun, inongo gorabeherarik izan ez dezazuen.
|
|
|
Antso kapitainak, arretaz begiratzen zion Ximenori. Gustuko
|
zituen
gizon haren abilezia, lidergoa, eta garrantzitsuena, patxada, segurtasun hura.
|
|
|
Antzerkia egin behar
|
zuen
gizona zela garbi gera zedin momentu oro.
|
|
|
Moja izan behar zuenak soldadu eta merkatari izatea erabaki zuen, emakume izan behar
|
zuenak
gizon bizitzea aukeratu zuen, heterosexual behar zuenak lesbianismoari zirrikitu bat ireki zion, euskaldun behar zuenak espainiar eta mexikar ere izan zen. Horrela bihurtu zen pertsonaia historiko eta mito literario.
|
|
|
Gaztelaniazko lobo otsoa da euskaraz, baina loba ez da otsanda bakarrik. Norbaitek loba deitzen badit, pentsatu behar dut ohera eraman nahi
|
ditudan
gizonak neuk aukeratzen ditudala eta hori ez dagoela ondo. Txakurra esan behar dutenean perro esaten dute espainolek, baina emakume bati sexua bereziki gustatzen bazaio, perra deitzen diote.
|
|
|
Nork esan
|
zukeen
gizon bat hiru egunez eta gauez balearen sabelean ibiliz gero bizirik lehorrera irtengo zela. Nork sinetsi zukeen Israeleko semeak, itsasbazterrean, hain herstura handian izan zirenak faraonen eskuetatik itzuriko zirela?
|
|
|
Zer erokeria da hau, uste
|
baitu
gizon honek, berretuz, karga arinduko zaiola. Eta handituz, errazkiago jasango eta eramango duela?
|
|
|
Ikusi nahi
|
zuen
gizon itsusiaren beldur zen neska. Hainbat istorio kontatzen zituzten hari buruz:
|
|
|
Gure istorioa gizon horri buruzkoa da, baita pixkanaka pixkanaka hura ezagutu zuen neska bati buruzkoa ere. Neskak ez
|
zuen
gizonaren itxura groteskoa bakarrik ikusten, barruan zeukana ere ikusten zion.
|
|
|
Gauza bat, Scudder jauna. Uste
|
dut
gizon zintzoa zarela; baina, horrela ez bada, jakin ezazu armekin ondo moldatzen naizela.
|
|
|
Logelara eraman, eta bakarrik utzi nuen. Ordu erdi geroago, ia ezagutzen ez
|
nuen
gizon bat itzuli zen. Begi sarkor haiek baino ez zituen antzekoak.
|
|
|
Beharbada, bizitza arriskuan
|
zuen
gizon batek horrela pentsatzea zentzugabe irudituko zaizue, baina nik horrela ikusten nuen. Pertsona arrunt samarra naiz, ez naiz besteak baino ausartagoa; baina ez dut gustuko gizon zintzo bat porrot egiten ikustea, eta, haren ordez jokoan parte hartzea lortzen banuen, labana luze hori ez zen Scudderren amaiera izango.
|
|
|
Orduan, ikuspegia zabaldu nuen. Nondik aterako zen Alemaniara joan nahi
|
zuen
gizon bat, presaka zebilen norbait, azkar eta inork ikusi gabe alde egin nahi zuena. Portu handietatik, ez.
|
|
2018
|
|
|
Euskaraz trenean irakurtzeko eleberri erromantiko merkea. Azalean giharra baino ez
|
duen
gizona agertzen da, alkandora zabalik. Euskaraz topikoak.
|
|
|
Bertuteak behar
|
luke
gizonetan handiago;
|
|
|
Bertuteak handiago izan behar
|
luke
gizonetan.
|
|
|
Hari aurre egiteko indarra
|
zuen
gizonik ez zegoen.
|
|
|
gu biok, umemoko hutsak, gure taldearen haurtzaroan, bata bere izumena gainditzen eta ihes egiteko agintzen dion berekoikeriari nagusitzen, nire ondoan geratu eta laguntza emateko. ...n zantzutan baizik ez zegoen guztia, eta ikusten ditut Damon eta Pitias, salbamenduko eskifaiak, Gurutze Gorriko erizainak, martiriak, irtenbiderik gabeko itxaropenen gidariak, aita Damian, Kristo bera, eta lur honetan izan diren eta beren kemenaren jatorrizko aztarrenak Hagin Mailatu, Belarri Makur eta Mundu Sortuberri hartako beste hainbat biztanle ezezagunen arteko lotura primitibo oies haietan
|
dituzten
gizon handi guztiak.
|
|
|
Zer
|
duk
gizona, bota zuen saskia Potrosen atzealdean jartzen ari zen Joxemielek.
|
|
|
Denak konforme zeuden andere zaharraren gela zaharrean. Honela hitz egin zuen hamabi seme
|
zituen
gizon txiki eta lehor batek:
|
|
|
Zeuden gizon andere baino esku gehiago altxa ziren. Hamabi seme
|
zituen
gizonak hitza eskatu zuen:
|
|
|
Garai haietan azazkalak jaten ez
|
dituzten
gizonak sortuko nituelakoan nengoen. Arotzak egurra landa eta bankeroek denoi lagundu:
|
|
|
San Frantses Xabierkoak misionest bati bidali zion eskutitza, emazteekin zer jarrera hartu behar zuen aholkatuz, eta bi gauza azpimarratu zituen. Lehen, emazteen gogo arina dela eta, hobe
|
duela
gizonen arima lantzea, gizonen bertutetik baitator emazteena. Bigarrenik, senar emazteen artean auzi bat denean, sekula ez emaztearen aitzinean aitortzea gizona dela hobendun, haren errua osoa eta nabaria bada ere; osterantzean, gizona zirikatuko du emazteak beti isekari eta diskrezio gabeak baitira emeak.
|
|
|
Hala diote bertsio gehienek; guti batzuek zehazten dute laminak etxaldeko aberastasuna bermatzen zuela eta, etxea zapuztuz geroz, jende horiek pobretu zirela. Kontua da laminek, dibinitate ongileak direnean ere, ezin
|
dutela
gizonaren erasoa galarazi, eta emazteek eskaintzen dizkien erritu propiziatorioei erantzunez emankortasuna ekartzen badute, berdin, indarrean den ideologia inposatzen zaio mitoari.
|
|
|
Zintzoki jokatzeko xedea duen norbaitek esaten zuen bera jarraituko zela' giza' zentzu unibertsal eta neutroan erabiltzen, ez
|
duelako
gizon esan nahi, baizik eta' iza'(' izan' aditzaren erroa) eta, funtsean,' izaki' besterik ez delako' gizaki'. Baina fitsik ez du aldatzen horrek.
|
|
2019
|
|
|
Eta bat batean, abere basati baten orroa jaurtikiaz, John Thornton, eskumakila
|
zuen
gizon haren kontra jaurti zen. Halek atzera bi pauso eman zituen.
|
|
|
Baina ez zegoen azpiratua. Behin betirako ulertu zuen, ezin zezakeela ezer zigorra
|
zuen
gizon baten kontra. Ongi ikasi zuen, eta ez zuen gehiago ahaztuko.
|
|
|
Garaiko gizarte puritanoak ez zituen horrelakoak ongi hartzen, Santiago fama galtzen hasi zen, eta goititu zuten bezala beheititu ere. Buenos Airesko Kontearen domina eskatu izana Espainako koruari; edo Afrikatik 1.000 esklabo garraiatzeko baimena lortu izanak, ez
|
zuen
gizona anitz laguntzen, baina Maria Carmen Liniers Sarratea hamasei urteko bere alaba Juan Bautista Perichon hogeita zortziko Anaren anaiarekin, Katedralean besta ikaragarrian ezkondu zirenean Espainiako erregeen baimenik gabe. Jendea arras haserretu zen.
|
|
|
Biziki maitemindua zen Camila, ezin
|
zuen
gizon hura gabe bizi. Eta ihesa prestatzen hasi ziren.
|
|
|
Hamartarren ilaran zenbatuak geneuzkan sarrerak; eskuineko muturrean, bi, eta ezkerrekoan, bertze biak. Lagunei galde egin nien ia nork nahi
|
zuen
gizonaren ondoan eseri.
|
|
|
Goian, belartzan eserita, Malmoysund aldeko uharte txikietan begirada jarrita
|
zuen
gizonak arrantzaleek janzten duten kapusaia zuen soinean, txanoak burua estaltzen ziola. Haakonsson hurbildu zitzaion zerbait galdetzera.
|
|
|
Hor egoteko jarrera berezi bat behar da, gogorrak diren gauzak entzun behar dira, eta ulertzen dut emakume batzuek hor egon nahi ez izatea. Batzuetan sentitzen duzu zure ahotsak ez
|
duela
gizonenak bezainbesteko pisua. Zure lekua egiteko gehiago lan egin behar duzu, burua atera".
|
|
|
Txosten eta ahalaz idazkirik gabe antolatzen ziren gauzak, diruaren trukean segurtatzen zutela promotoreek minoria konplizearen duplizitate adostua. Aski
|
zuen
gizon ttattardunak batzarrean azaltzea, hitza etengabe monopolizatzea, ele urguilutsuak erabiltzea, eta dadoak mahaian hedatzen ziren, beti indartsuenen alde, irabazle itsu.
|
|
|
Ez al da agertzen horretan zuen Almirantearen gauak asaldatu behar dituen irudi bera? Erruki
|
dut
gizon hori, benetan, zuei bezala niri ere mespretxua eragiten didan arren. Agindupean dituenak beldurrak mugitzen ditu, ez maitasunak.
|
|
|
Biharamunean kubo batzuekin jolasean ari zen, Bufferand andrea jangelan hizketan ari zela entzun zuen. Paparrekoa eta kapela lumaduna
|
zituen
gizon baten erretratua osatu behar zen kuboez. Begia eta kapela falta zituen oraindik.
|
|
|
Gorputz soin erdi biluzi bat ikusi nuen, piltzar batzuen azpian; saihetsak hauspo baten moduan goratzen eta beheratzen ziren, eta sabelaren azpian desagertua zirudien, hain baitzegoen hutsik, ahaleginak gerria puzten zion, eta, pauso bakoitzeko, gantz bigun kezkagarriak ikusten ziren mugitzen piltzarren azpian. Gorputza oraindik ere gizena eta zuria, baina besoak eta hankak dagoeneko eskeletikoak eta more kolorekoak
|
zituen
gizon bat ikusi nuen. Haren begiak zurbilak eta itsuak bezalakoak ziren, tinta koloreko begi uztaiaren barruan, eta ni hotzak hezurretaraino izozten baninduen ere, haren ilea, haren alkandora izerdiak itsatsita zeuden.
|
|
2020
|
|
|
Liburuaren hitzaurrea da desmitifikatzaile euskal gizartea matriarkalarekin, adibidez: " XIX. mendean moldatu mitologia hori, askatasuna nahi duten herri zapalduetan aski komuna da"; da probokatzaile garaiko euskaldun abertzale gazteen garbizaletasunaz ari dela," Apez batek diona da hori"; da salatzaile" emazteak nahi baldin badu gizonen mundu hertsian mantendu, behar
|
du
gizona balitz bezala idatzi". Nahiz gero idazleen aurkezpenean tarteka irrist egiten den Amaia Lasa," Mikel Lasaren arreba" dela nabarmenduz, edota Mari Treku" Mattin bertsolariaren esposa".
|
|
|
" Naturak ez bait
|
du
gizona piztia baizik egin: aiduru beti, etsaiak erasoko ote dion.
|
|
|
Dandy planta
|
duen
gizon mehar lepamotza eta emakume gihartsu betaurrekoduna bikotea, itxura batean, palan ari dira hondartzan, itsasbeherak utzi duen zabaldegia aprobetxatuz.
|
|
|
Eten txiki bat eskatu, izerdi patsak lehortu eta etxetik ekarri duen botilari zorrotada bat kentzea otu zaio. Horretarako ere marmarra
|
du
gizonak: " Hobe zenuke freskagarriak gerorako utzi";" jokoan kontzentratu zenuke"," azukreak gizendu egiten du"...
|
|
|
Hitz gutxitan, baporea ez zela ilundu arte atera. Baina irten baino askoz ere lehenagotik, ni gela honetan ezkutatuta nengoen; izan ere gosaldu aurretik, Claytonen ibilera
|
zuen
gizon bat ikusi nuen urrutitik, eta segituan pentsatu nuen: " Ontzi honetan sagua tranpan bezala harrapatuko nau.
|
|
|
" Oren guziek
|
dute
gizona kolpatzen
|
|
|
Benidorm-eko hondartza, esate baterako, euskaldunez lepo dago. Entzun diezaiogun pantailan
|
dugun
gizonari. zioen telebistako esatariak.
|
|
|
Zure baitan bizi behar duzu, eta zeure ahalmenez, maukak beti jasota eta prest hasteko, eta zeregin askorik gabe. Turkia batean ere
|
badu
gizon batek aberasterik, Turkiako Gobernuaren meneko zintzoa bada beti. Konfuziok esan zuen:
|
|
|
beti neuk zuzentzat dudana egitea. Ongi esan ohi da talde batek ez duela kontzientziarik; baina kontzientzia
|
duten
gizonen elkartea, elkarte kontzientziatsua da. Legeak ez ditu sekula gizonak apurtxo bat ere zuzenagoak egin; eta, harenganako errespetua dela eta, zintzoak ere zuzengabekeriaren agente bihurtzen zaizkigu egunero.
|
|
|
Estatu zinez aske eta ilustraturik ez da izango harik eta Estatuak gizabanakoa indar garaiagotzat eta independentetzat onartzen eta gizabanakoarengandik indar eta autoritate oro datozkiola ametitzen eta horren arabera tratatzen duen arte. Plazer hartzen dut irudikatzen azkenean gizon guztiekiko zuzen izaten lortuko lukeen Estatua, gizabanakoa auzo gisa, begirunez, tratatuko duena; bere lasaitasunaren kontrakotzat hartuko ez
|
lukeena
gizon bakan batzuk harengandik aparte, harekin nahastu gabe, haren baitatik at bizitzea, betiere, auzoen eta hurkoen betebehar guztiak konplituko zituzketen gizonak. Halako fruiturik eman eta heldu ahala erortzen utziko zukeen Estatuak bidea prestatuko zion Estatu are perfektuago eta bikainago bati.
|
|
|
Luzera txikia zuen, ilea eta azala hondar kolorekoak eta begiak ere halatsu. Espiritua kolorea bezain geza
|
zuen
gizon harengan ez zen ezer berezirik nabaritzen. Txanpon bat ere ez zuela, eta tartean pozik sartuko litzatekeela esan zidan.
|
|
|
zuriek ez zutela debekaturik zegoen zerbait egiten ez zuen inor zigortzen. Mozkortzen zirenean ere, eta maiz mozkortzen ziren, inoiz ez
|
zuten
gizon bat joko, legeren bat hautsi ez bazuen behintzat.
|
|
|
Bost minutu geroago, Bertie ontzi gainean azaleko gaitz izugarri bat zeukan beltz baten ondoan egokitu zen. Aldendu eta gero, zer
|
zuen
gizon hark galdetu zuenean, legena zela esan zioten... Berehala jaitsi zen gelara eta xaboi desinfektatzaile batez garbitu zuen bere burua.
|
|
|
Gizona desagertu egiten zen etxetik; eta bertan zegoenean, ihes egiten zien bai berari eta bai umeari aitzakiarik gabe. Eta bazirudien bat batean Satanen izpirituak berak hartua
|
zuela
gizona esklaboekiko harremanetan. Désiréeren zorigaitza hiltzeko modukoa zen.
|
|
|
Aita Brownen buruak galderak egiteari ekin zion, ezin zuen saihestu; eta galdera itxuraz hutsal haien aurrean, bere buruak ia leher egin zuen. Ikusiak
|
zituen
gizonak korrika, gero salto egiteko. Ikusiak zituen gizonak korrika, gero irrist egiteko.
|
|
|
Ikusiak zituen gizonak korrika, gero salto egiteko. Ikusiak
|
zituen
gizonak korrika, gero irrist egiteko. Baina, zergatik egingo luke gizon batek korrika, gero oinez joateko?
|
|
|
Bera kontserbadorea zen, bai eta bizitza pribatuan ere. Kokotearen gainean ile mataza grisa zeukan, antigoaleko estatu politikari batzuen gisara, eta atzetik begiratuta inperioak nahi
|
duen
gizona zirudien. Aurrez aurre begiratuta mutilzahar apatza zirudien, barkabera bere buruarekin, Albany hotelean ostatu hartzen zuena; eta halaxe zen.
|
|
|
Audley jauna txundituegi zegoen inperioak nahi
|
duen
gizona izateko; taldeko inork ezin zezakeen ezer esan egurrezko gizonak, Pound koronelak, izan ezik. Naturaren aurkako bizitza batean galbanizatuta zegoela zirudien eta zurrun altxatu zen aulkitik, gainerakoak eserita zeuden bitartean, monokuloa tinkatu zuen begian, eta ahots latzarekin mintzatu zen, berba zelan egiten den erdi ahaztuta balu bezala.
|
|
|
Baina oin berberek egiten zituzten, zin dagit, eta txandaka etortzen ziren; lehengo korrikaldia eta gero ibilaldia, eta berriro korrikaldia. Neure buruari galdetu diot, lehenik arretarik jarri gabe eta gero ernegatuta, zergatik antzeztu behar
|
lituzkeen
gizon batek bi rol horiek batera. Ibilkera bat ezagutzen nuen; zeurea bezalakoxea zen, koronela.
|
|
|
Harrokeriak ere bultzatu zuen hein batean: arrats hartan bere menpean nabaitu nahi
|
zuen
gizon bat; eta Pierre, bulegora egunero nabarmenki Elsa ikustera joana, hunen menpean jar zezakean. Atsegin gaisto bat, dudarik gabe:
|
|
|
Ez duzute aski bertuterik izan zuen izana aitortzeko. Eta ausardiarik ez
|
duten
gizonak, ez dira ezer! Ezertxo ere ez!
|
|
|
gizonak itxaropena behar baitu aurrenik. Alderantziz, ordea, egia baldin bada ere, arbuiagarria
|
duk
gizonaren itxaropena iraungitzen eta hiltzen asmatu dan guzia. Bai amak eta bai aitak itxaropena behar ditek orain...
|
|
|
Nahaspilla hura ikusita, ba bide
|
zuten
gizonek eta emakumeek noruntz jorik. Millaka argiak han eta hemen ñir ñir, millaka pertsonak honuntz eta haruntz, korrika larrian; millaka berebillak, ia alkar joaz.
|
|
|
Zerbait ba zan, uste zuen: maite
|
duten
gizonen modura esan zituen hitz haiek Lacoste ez ezagun harek. Eta kezka hura jelosiaren zantzua ez ote zan bururatu zitzaion Pierre' ri:
|
|
|
Hara bada gure aurrean bi etsai, zein baino zein gaiztoagoak eta indartsuagoak. Baina ez
|
zuten
gizonen aurka jokatzeko asmorik zutenik. Bata besteari begira zegoen.
|
|
|
Ipar Ameriketako lehendakariek ez zuten ezertxo ere egin gauzak hobetzeko. Alderantziz, ze betiko lurralde haien nagusi izan zen indiarra ezabatu nahi
|
baitzuen
gizon zuriak.
|
|
|
Mielek ttikitandik ezagutzen zituen hango bazterrak, eta elurra ez zen eragozpena beretzat, urteroko kontua baizik. Eta horrela, gehiago pentsatu gabe, hirurogei urte inguru
|
zituen
gizonak, berokia eta txapela jantzita, San Migel aldera abiatu zen. Eskuan makila zeraman eta Gorri artzain zakurra bidelagun.
|
|
|
Fulcanellik beste pausa bat egin zuen aurrean
|
zituen
gizonen aurpegiak ikusteko. Hauek arreta handiz jarraitzen zioten.
|
|
|
Jorge Alessandri. Gobernatzeko esperientzia
|
duen
gizona: Jorge Alessandri."
|
|
|
Entzun. " Mailik goreneko betebeharrak burutu behar
|
dituzten
gizonen hautaketa ezin daiteke masa ezjakin, biziatsu eta interes amankomunaren zentzurik gabekoen eskutan laga... Demokrazia mitoa eta aberrazioa da, eta ziur aski, jasaten ari garen arazo politikoaren iturria" Eta aurrerago dio:
|
|
2021
|
|
|
Gure aitaren adiskide edo muskide bakarrak ez zuen bere Alderdiak agindutakoari ezer gutxiesteko. Ez zen beraz oso gizon azkarra, baina bai gaur egungo Luzaroko alkatea, gauza bitxia edonola ere, portuko nondik norakoez bakarrik arduratu nahi
|
zuen
gizonak orain herri oso baten ardura bere gain duena, ea ba oraingoan ere gure aitarenaz zer edo zer esateko parada ala gogoa duen, ala bestela eta behin berriro Alderdiak bakar bakarrik dioena. Ezta izango, ordea, inola ere ez, orain dela gutxi arte esaten zituen huskeriak berberak.
|
|
|
Pello, non aurki daitezke desio ezkutuenak beteko dituzten prostitutak? Barkatu, baina badakizu ikertzailea naizela eta kasu batekin zerikusia izaten ahal duenez zerbait jakin nahi
|
nuke
gizonak arazorik gabe erantzun zion.
|
|
|
Bi gorila, gizon txiki bat eta mafioso dotore baten itxura
|
zuen
gizona atxilotu zituzten. Anbulantzia agertu zenean Manu artatu zutenez berri onak eman zizkieten.
|
|
|
Alfak bai. Berak akatu nahi
|
zuen
gizona, nahiz eta bera kartzelatik libratu eta diruduna izaki bizitza ona edonon izan ahal zuen. Filok afera hartan sartzeko arrazoia diruaz aparte ez zen hain garbia.
|
|
|
Anderea, ene aholkua hartzea atsegin duzunez, nolako atxikimendutik heldu den ohartzen zarelako, iduri zait poza izan zenukeela zure bihotzean ikusirik nik ene bizitza osoan ezagutu dudan zaldunik ederren eta zintzoenak ez maitasunez ez indarrez ez duela asmatu zu egiazko onestasunaren bidetik lekutzen. Horretan, anderea, Jainkoaren aitzinean apaldu behar duzu eta aitortu behar duzu ez dela izan zure bertutearengatik, zeren emakume anitz, zuk baino bizitza zuzenagoa izan dutenak, umiliatu izan baitituzte zaldun horrek baino maitasun gutiago merezi
|
duten
gizonek. Eta hemendik harat nehoiz baino kontu gehiago izan behar duzu adiskidetasun proposamenak onartzeko, zeren anitz baitira lehen aldian itzuri eginiko arrisku berberetan bigarrenean eroriak.
|
|
|
Alençoneko azken duke Charles-en ganberazaina gizon zahar begibakar bat zen, eta bera baino askoz gazteagoa zen emazteki batekin zegoen ezkondurik. Etxeko jaun andereek hainbertze maite
|
zuten
gizon hori beren etxean zuen kondizioagatik, non hura ezin baitzen nahi bezain maiz joan emaztea bisitatzera. Hori dela-eta, emaztekiak ohorea eta kontzientzia ahantzi zituen, eta gizon gazte bat maitatzen hasi zen; baina hotsa hain izan zen handia eta itsusia, non finean senarraren belarrietara heldu baitzen.
|
|
|
Baina damak, zorrotza bera eta amodio kontuetan jakitun, ez zuen aski eleekin. Hala, sentituz bere bihotza ez zuela amodio hark betetzen, beldur zen ez ote
|
zuen
gizonak estalkitzat erabili nahi, eta horregatik hurbiletik eta begietara so egiten zion beti; baina begi horiek ongi zekiten itxurak egiten, eta damak susmo ilun bat baizik ez zuen bere beldurren oinarri. Horrek, ordea, kezka handia sorrarazten zion zaldunari, zeinarengana jotzen baitzuen Floridek sarri malezia horien guzien ezjakinean Polineren aitzinean, halako konfiantzaz non Amadourrek lan ederrak izaten baitzituen bere begiratuak bihotza sala ez ziezaion, eta, edozein arazo galarazteagatik, egun batean, leiho baten hegian bermaturik, honela mintzatu zitzaion Florideri:
|
|
|
Bere zerbitzari leiala partitu eta bakarrik gelditu zelarik, hasi zen Floride hain gauza on eta bertutetsuak egiten, non damarik beteginenaren sona erdiesteko esperantza baitzuen, eta Amadour bezalako zerbitzari bat merezi izateko fama irabaztekoa. Bartzelonara heldurik, ohi bezalako abegi ona egin zioten Amadourri hango damek; baina arrunt kanbiatua kausitu zuten, ez baitzuten sekula pentsatu ezkontza batek harengan zuen bezain eragin handirik izaten ahal
|
zuenik
gizon batengan. Izan ere, iduri zuen behiala desiratu ohi zituen gauzek nekarazi egiten zutela; eta Palamóseko kondesak berak, Amadourrek hainbertze maitatu zuenak, ez zuen modurik izan bere egoitzarat erakartzeko ere.
|
|
|
Eta Arandako kondesak, entzunik Floride aldaturik zegoela eta urrikalmendua ematen zuela ikusteak, haren bila bidali zuen norbait, berarengana itzuliko zelakoan. ...atu zen; izan ere, Floride, jakin zuelarik Amadourrek amari eman ziola beren adiskidetasunaren berri, eta amak, hain zuhur eta bertutetsu, Amadourrengan fidatuz, ontzat eman zuela, nahasmendu zoragarri batek hartu zuen, zeren, alde batetik, ikusirik amak nola estimatzen zuen Amadour, egia erraten baldin bazion Amadourren kalterako izan zitekeen eta hori ez zuen nehola ere nahi, bere burua askitzat
|
baitzuen
gizonaren erokeria zigortzeko, ahaideei laguntzarik galdegin gabe; bertze alde batetik, ikusten zuen ezen, berak zekiena isilean gordetzen bazuen, amak eta lagun guziek behartuko zutela gizonarekin hitz egitera eta begitarte onez hartzera, eta horrela beldur zen ez ote ziren indartuko gizonaren asmo txarrak. Baina, ikusiz urrun zegoela, ez zuen itxura handirik egin, eta eskribitu egiten zion kondesak agintzen ziolarik; alabaina, Amadourrek ongi ezagutzen ahal zuen gutun horiek gehiago zirela aginduz eginak borondate onez eskribituak baino; eta horiek irakurtzeak ematen zion nahigabea lehenbizikoek eman ohi zioten bozkarioaren parekoa zen.
|
|
|
Erakusletzat
|
badugu
gizon luze bat, hartakoa, galtza sahets eta maipuliseko esku muthurrak
|
|
|
|
Zuen
gizonak jendea jipoitzen ibili dira gure dendetan nahi zutena apurtu eta lapurtzen zuten bitartean. Habusek, lasaiago, banan banan, gertatutakoak kontatzeko esan zien eta azkenean" zuen gizonak" Ghanako sei edo zazpi soldadu ziren.
|
|
|
Urtero bostehun moxal hazten ditugu, erdiak salmentarako. Ardiak eta behiak ere
|
baditugu
gizonaren jarioa ez zen eteten. Nabari zen jarraitu behar zuela.
|
|
|
Gezurtia deituz eta salto batean osabaren kontra joz erantzun zuen. Hala ere, zortzi urteko mutiko batek gutxi egiten ahal
|
zuen
gizon heldu eta indartsu baten aurka. Osabak zartako galanta eman zion eta eskuetatik hartuta soldadu bati animalia basatiak gordetzeko itxituran sartzeko agindu zion.
|
|
|
Bai, bada! Printzea mukizu bat da eta behar
|
du
gizon boteretsu eta ospe handikoa bere ondoan. Erregeordetza indartsua behar dugu.
|
|
|
Zuen gizonak jendea jipoitzen ibili dira gure dendetan nahi zutena apurtu eta lapurtzen zuten bitartean. Habusek, lasaiago, banan banan, gertatutakoak kontatzeko esan zien eta azkenean"
|
zuen
gizonak" Ghanako sei edo zazpi soldadu ziren. Errudunen bila hamarreko bi soldadu talde atera ziren orduantxe eta handik ordu gutxitara goizean goiz lehenengo orduan atarian bertan, Habusek kaltetuei behar zutena emango zietela eta errudunak auzipetuko zituztela hitz eman zien.
|
|
|
Eta galdezka hasi naizenez, ba ote da aparkaleku batekoa baino bakardade mingarrienik? Horra hor, bere hirian beti zain eta itxaropentsu duen ama maitagarri batez aparte, pasabideetan zehar orga bati eutsita doala, munduan inor ez
|
duen
gizon bakartia. Eta ezin bakartiagoa gurditxoan bota berri duenaz erreparatu ezkero:
|
|
|
Berarekin bat nator berehala, ezinbestean, hiri honetako alokairuen prezio gehienak neurriz kanpokoak dira, abusu hutsa, legeztatutako lapurreta. Ez dit batere inporta niregan zorionez dagoen onestasun aztarna erakusteak, sasi guztien azpitik eta hodei guztien gainetik ondradu izaten jarraitu nahi
|
duen
gizona aldarrikatzeak. Hori dela eta, nik ere pisu kaskar honetan topatzen ditudan faltak eta akatsak zenbatu eta zehazteari ekiten diot.
|
|
|
Historia idatzirik daukate neure zainetako odolez, eta zigorraren bigarren partea bete behar dut: Ez
|
du
gizonik, ez emakumerik, ez zaharrik, ez gazterik, ez aberatsik, ez pobrerik geratu behar mundu honetako ordeka mendietan, ibai mortuetan historia hau ezagutuko ez duenik. Nola iritsi, ordea?
|
|
|
Baita neuk bere, nire itundari on eta antxiñakoa diño Adalbaldok. Maitetuten
|
ditut
gizon guztiak, eta erakutsiko dot neureen artean, zein maitagarriak diran nik ezagutu ditudan euskaldunak.
|
|
|
Eta oraindik hatu kristaua agerian ipini ez duelako eta garai batean taxuzko koblakari bezala jokatzen zuelako edo153, orain inbaditzailearen aurkako gudura joateko erabakia hartua
|
duten
gizon gazteek adorea eta kemena indartzeko kantak eskatu dizkiote154 Baina, nonbait zaharra eta etsia delako155, aldatu egin zaio aldartea, eta harrigarriki haren mezua arras da desmobilizatzailea:
|
|
|
Maitatuten
|
ditut
gizon guztiak, eta erakutsiko dot neureen artean, zein maitagarriak diran nik ezagutu ditudan euskaldunak (66 or.).
|
|
|
Ezin ahaztu, bestalde, eleberrian Adalbaldo aspaldidaniko kristaua zela(" maitetuten
|
ditut
gizon guztiak" dio berak [66 or.]), eta Arnoldo, berriz, ez, eta, hortaz, ikasi egin zuela maitasunaren" agindu" berri hori betetzen.
|
|
|
Bere ustez izpiritu handia eta azkarra
|
duten
gizon batzuek erranen dute haurrak ez bazuen minhartu, hori izan zela, bakharrik errekontru uros bat, edo haren orduko zorthe dohatsu hat, finean, bertze hitzez, hala beharra.
|
|
|
" Carreras, politika eta liberalismoaren mozorropean, arrazarik txarreneko gizatxar bat zen, eta diktadore haren alderdia osatzen zuten lapur, traidore eta hiltzaileen harrapakina zen Mendozako zorigaiztoko estatua. Itxura jator baten azpian, bihotzik, errukirik, ohorerik edo kontzientziarik batere ez
|
zuen
gizon bat zen. Tiranoa izatea beste helbururik ez zuen, eta pozik baliatuko zatekeen Gaspar Ruizez bere helburu tamalgarrietarako, berehalaxe ohartu izan ez balitz Txileko gobernua alde edukitzea mesedegarriagoa izango litzaiokeela bere asmoetarako.
|
|
|
Santierra jeneralaren gonbidatuek aho batez adierazi zuten hainbesteko indarra eta horrelako pazientzia
|
zuen
gizon bat salbatu ez zelako pena.
|
|
|
" Jakin behar
|
duzue
gizon bat izan daitekeen eroena zela erregezale zahar hura. Bere zoritxar politikoek, bere erabateko gainbeherak eta porrotak erabat nahastuta zeukaten.
|
|
|
Santierra tenientea, garai hartan ia ia mutil koskorra artean, oraindik gerra egoerako ergelkeria odoltsuetara ohitu gabea, han inguruan geratua zen, komandanteak esan bezala," eskarmenturako" berehalaxe fusilatu behar
|
zituzten
gizon haien ikuskariak liluraturik bezala.
|
|
2022
|
|
|
" Bertzalde, iduri zait erran zuen Parlamentek ezen nehoiz ez
|
duela
gizon batek bete betean Jainkoa maitatuko, non eta ez duen bete betean maite izan lehenago mundu honetako kreaturaren bat".
|