|
2002
|
|
|
Azken azterketa epidemiologikoen arabera, 2020an, transmititu ezin diren gaixotasunek, batez ere kardiobaskularrek eta minbiziek, munduko morbilitate tasaren %70 baino gehiago eragingo dute, eta kopuru horretatik %85 garatzen ari diren herrialdeetan. Jarduera fisikorik ez egiteak bikoiztu egiten
|
du
gaixotasun kardiobaskularrak, diabetea eta obesitatea izateko arriskua, eta areagotu egiten ditu koloneko minbizia, hipertentsio arteriala, osteoporosia, depresioa eta antsietatea izateko arriskuak. Sedentarismoa, tabakoa kontsumitzea eta dieta desegokia dira arazo kardiobaskularrak izugarri ugaltzearen arrazoi nagusiak, baita kardiopatia koronario goiztiarren %80rainoko kausa ere, OMEko gaixotasun ez kutsagarrien prebentzio eta osasun saileko zuzendari Pekka Puskaren arabera.
|
|
|
Hezurretako eta giltzaduretako arazoak, eskeletoak jasan behar duen gehiegizko pisuak, bizkortasunik ezak eta muskuluak laburtzeak eragindakoak. Osagai horiek neurriz gain hartzeak arrisku handiagoa sortzen
|
du
gaixotasun kardiobaskularrak, lesio hepatikoak, erekzio disfuntzioak edo testikuluen tamaina murrizteko. Gainditzeko borroka Carlos Imaz doktorearentzat, elikadura nahasteekin lotutako nahaste psikologikoetan aditua baita, “irudiari garrantzi gehiegi ematen diogun mundu batean bizi gara, eta normala da horren ondorioz patologiak sortzea”.
|
|
2003
|
|
|
Albo ondorioen kapituluan bilirrubina duen pega bakar baten aurrean klinikoki onbera dena, antirretrobiral berriak emaitza onuragarriak ematen ditu lipido mailak bezalako arrisku atal garrantzitsuetan: proteasaren beste inhibitzaile batzuekin ez bezala, pazienteek ez dute kolesterola, triglizeridoak edo glukosa areagotzen, eta horrek nabarmen murrizten
|
du
gaixotasun kardiobaskularren arriskua. Beherako kasuak ere jaitsi egin ziren, gaixotasun infekziosoetan aditua den Giovanni di Perri italiarrak %38, seropositiboek beraiek azken hilabetean jasan dituztela dioten kasuak.
|
|
2004
|
|
|
Valentín Fuster kardiologoak nabarmendu
|
du
gaixotasun kardiobaskularren aurkako ikerketak" polipildora" bat erabiltzeko joera duela.
|
|
2006
|
|
|
Ekintza duten substantziak dira organismoa babesten duen antioxidatzailea, erradikal askeak, defentsa sistema ahultzen eta prozesua azkartzen dutenak zahartzeari buruzkoa. Antioxidatzaileen kontsumoak ere laguntzen
|
du
gaixotasun kardiobaskularren eta endekapenezkoen arriskua murriztera baita minbizi mota batzuk ere. Lehortzailea Taninoak tearen osagaiak dira, eta ezaugarri bereizgarria ematen diote.
|
|
2007
|
|
|
Hormona sexualen defizitak 40 eta 69 urte bitarteko gizonen %6 eta %12 artean eragiten du, eta testosterona murrizten da, batez ere. Era berean, azken ikerketen arabera, lotura bat dago testosterona maila apalen eta sindrome metabolikoaren artean, eta faktore horiek batera agertzeak areagotu egiten
|
du
gaixotasun kardiobaskularra izateko arriskua. Kordoban egin zen Andrologiako 13 Biltzar Nazionala dela eta, adituak ados daude testosterona faltaren sindromearen tratamendu nagusia, gaur egun, ordezko terapia dela.
|
|
|
Autoreen arabera, aurkikuntza horiek adierazten dute beharrezkoa dela gaixo kardiobaskularren antsietate mailak ebaluatzea, bai eta osasun profesionalek pazienteen antsietatean parte hartzeak duen garrantzia ere. Bestalde, antsietate kronikoak areagotu egiten
|
du
gaixotasun kardiobaskularrak izateko arriskua, University College London en egin berri den azterlan baten arabera. Azterlan horren arabera, lanean edo etxean tratu bidegabea jasotzeak arazo koronarioak agertzeko arriskua areagotu dezake.
|
|
2008
|
|
|
70 urtetik gorako pertsonen %20ri eragiten dio, eta leku garrantzitsua
|
du
gaixotasun kardiobaskular guztietan.
|
|
2010
|
|
|
Azken alderdi hori lehen mailako arretako kontsultetan edo enpresetako azterketa medikoetan egiten da. edo arrisku handiko pertsonen baheketaren bidez, familian aurrekariak badituzte, gaixotasun kardiobaskularren bat izan badute, edo arrisku faktore asko edo, zehazki, oso handia izan badute. Adituen iritziz, 50 urtetik gorako pertsona batek 120 mmHg tik beherako tentsio sistolikoa gehiena eta 80 mmHg tik beherako diastolikoa gutxienekoa eta 180mg/ dl-tik beherako kolesterola, ez erretzailea eta ez diabetikoa badu, probabilitate txikia
|
du
gaixotasun kardiobaskularra garatzeko. Eta, oraingoz, Finlandiako ikerketaren aldez aurreko emaitzak gorabehera, altuera ez da arrisku faktoretzat hartuko, ez eta babes faktoretzat ere.
|
|
|
Haurren dieta mediterraneoak gutxitu egiten
|
du
gaixotasun kardiobaskularrak izateko arriskua
|
|
2011
|
|
|
Obesitatea, arrisku faktore ezaguna, garrantzi berezia hartzen du emakumearen kasuan. Gizon baten pisu bera izanik, emakume batek arrisku handiagoa
|
du
gaixotasun kardiobaskularra izateko, are gehiago gantza enborrean eta sabelean metatzen bada (“obesitate zentrala” deitzen zaio). Espainiako Bihotzaren Elkartearen datuen arabera, pisua %10 galduz gero, nabarmen murrizten da gaixotasun koronarioarekiko joera.
|
|
|
Potentzia handia izan arren, kantzerigeno gisa seinalatutako agente arriskutsuak tabakoaren kearen osagaiak dira (karbono monoxidoa, alkitrana, azetaldehidoa, zianuroa eta amoniakoa). Karbono monoxidoak areagotu egiten
|
du
gaixotasun kardiobaskularra eta mundruna, biriketako minbizia, enfisema eta bronkioetako arazoak izateko arriskua. Kokaina, heroina edo marihuana bezalako substantziekin gertatzen den bezala, nikotinak neurotransmisore (dopamina) baten maila handitzen du, garunaren plazeraren bilaketari eta mendekotasunen garapenari lotua.
|
|
|
Oinarrizko Osasun Laguntzako kontsultetan egunero paziente gehiegi egoteak atzeratu egiten
|
du
gaixotasun kardiobaskularren diagnostikoa
|
|
2012
|
|
|
Tabakoak biriketako minbizia dakar (ohikoena herrialde garatuetan) eta beste minbizi mota askoren arrisku faktorea da. Zigarroak erretzeak areagotu egiten
|
du
gaixotasun kardiobaskularren (miokardio infartua), bronkitis kronikoaren eta beste arnas gaixotasun batzuen maiztasuna. Ez erre inoiz beste pertsona batzuen aurrean.
|
|
2013
|
|
|
«Eguberrien ondoren, ez da ariketa hasi behar, ez arautu gabe, ezta aholkatuta ere. Pertsona bakoitzak bere gaitasunak eta mugak ditu, eta, edozein entrenamendu egin aurretik, ezagutu egin behar ditu eta jakin behar
|
du
gaixotasun kardiobaskularrik, birikarik, endokrinorik edo metabolikorik duen, mediku ebaluazio baten bidez. Aholkularitza kliniko hori baliagarria da kirol instalazio batera joateko, eta jakin behar du zein den profesional independentea, gero ekipoen erabilerari buruz aholkatuko duena», azaldu du Salvador Pitarch Valentziako Biomekanikako Institutuko fisioterapeutak (IBV).... Makinekin erabiltzea baliagarria da behar bezala erabiltzen badira, baina kaltegarria da karga gehiegi altxatuz gero edo jarrerak okerrak badira Halaber, ez da komeni makinekin bakarrik edo bakarka erabiltzea; entrenamendu hori beste ariketa batzuekin konbinatu behar da emaitza onak lortzeko, aditu horren informazioaren arabera.
|
|
2016
|
|
|
1 Gaixotasun horien eragina nabarmen handitu da. 2 Azken urteotan elikadurak izan duen gantz gehiago (batez ere gantz saturatua eta gantz hidrogenatua) areagotu egin da, eta horrek zerikusia
|
du
gaixotasun kardiobaskularren intzidentzia eta larritasuna areagotzearekin. Panorama horren aurrean, patologia horien prebentziorako eta tratamendurako gida klinikoek azpimarratu dute dieta dietetiko nutrizioaren alderdi giltzarrietako bat dietaren koipea kontrolatzea zela.
|
|
2019
|
|
|
Bizitza osasungarriagoa egiten duten elikagaiak 1 Barkatu frutari, banana edo kiwia izan. Sagarrak, udareak edo mugurdiak jateak ez du bizitza magikoki luzatzen, eta ez gara betikoak izango ahabiak puzteagatik, “baina maiz kontsumitutako frutak murriztu egiten
|
du
gaixotasun kardiobaskularra izateko arriskua, maila globalean heriotza gehien eragiten dituen arrazoietako bat”, ohartarazi du De Cangasek. Horrek esan nahi du urte gehiago bizitzeko aukera handiagoa dagoela.
|
|
2020
|
|
|
Eta alderdi psikikoak alderdi fisikoari eragiten diola ahaztu gabe, korrika egiteak metabolismoa hobetzen du, pisua galtzen laguntzen du, osasun kardiobaskularra hobetzen du, antiinflamatorio indartsua da eta, itsasotik hurbil egiten bada, goiko bideak garbitzen laguntzen du, itsas gatzak arnastuz. Beraz, korrika egiteak gutxitu egiten
|
du
gaixotasun kardiobaskularrak, infekzioak eta presio handia izateko arriskua, eta tumore gaizto batzuk eta osteoporosia prebenitzen dituela ere esaten da. Korrika egiteko orduan, zertan bereizten dira emakumeak eta gizonak?
|
|
2021
|
|
|
Beste adibide bat izokina da. Freskoa A gisa sailkatzen da, baina ketua D gisa sailkatuta dago, algoritmoak kontuan hartu baitu gatz kopurua (2,5 – 3,5 gatz 100 gramoko), eta Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) gatzaren eguneko muga 5 gramokoa dela ezartzen
|
du
gaixotasun kardiobaskularrei aurrea hartzeko. Puntuazio hori bat dator, berriro ere, Mediterraneoko dietaren lehentasunekin, produktu freskoa eta gatzik gabea sustatzen baitu.
|
|
2022
|
|
|
VLDL, very low density lipoprotein, dentsitate oso apaleko lipoproteina. Beste lipoproteina batzuk dira, haien maila ere zaindu egin behar da, baina kardiologoak aipatu
|
du
gaixotasun kardiobaskularretan duten eragina ez dagoela finkatuta. Ez behintzat LDLarena bezainbeste.
|
|
2023
|
|
|
Igurzteko landare gantza da, eta kolesterola gutxitzeko ahalmena du. Baina efektu horrek gutxitu egiten
|
du
gaixotasun kardiobaskularra izateko arriskua. Gure dietan sartu nahi dugun edo ez aztertuko dugu.
|