|
2002
|
|
|
Horren bitartez 2005era arte 120 milioi euroko inbertsio publikoakizango dira lurra egokitzeko. Izan ere, gobernuaren arabera, Nafarroako zeinkanpoko enpresek epe horretan 2.103,5 milioi euro inbertitu nahi
|
dituzte
Foru Erkidegoan; horrek industria enplegua %30ean handituko luke (20.000 enplegu) etalangabezia desagerraraziko luke.
|
|
2005
|
|
|
(Antonio Aramburu k, 00/ 08/ 30eko Garan). Hortaz, 1978ko Konstituzioakezabatu
|
zituen
foru miliziak historiazale honentzat. Udala (Konstituzioak arautua) eta Herria ez datozbat.
|
|
2006
|
|
|
Izan ere, bertan, kapareek Arabako lurraldekoentzat Portilla D. Ibdak
|
zuen
forua eskatu zuten eta. Erregeak berriz, Soportillakoa eman zien nobleei soilik.
|
|
|
dago araututa. 1264an Tibalt II.ak Iruñeko San Zerningo frankoek
|
zuten
forua eman zien. XV. mendearen hasieran erdi bana zuten bere petxa koroak eta Orreagako monasterioak.
|
|
|
foru gutun bera zabaldu den taldea, agian aldaketak jasoko dituena edo gehigarriak, baina fundazio berriari beti beste jatorriko hiribilduko forua ematen zaiola esaten da. Horrela, senidetasuna edo lotura
|
duten
foru taldeak osatzen dira.
|
|
|
Era horretan, Viguerako forua Euskal Herrira Logroñokotik eta Funesekotik iritsi zen, ia bere osotasunean. Torres del Ríora ere hedatu zen, baina han ez
|
zuen
foruaren hedapen foku berririk sortu. Aldiz, Logroño eta Funesko foruak nahikoa zabaldu ziren.
|
|
|
Tuterako foruarekin, berriz, Tutera bera (1119), Cadreita, Valtierra, Castejon, Corella, Murillo el Fruto (baina hau oker dago, hor dagoen Murillo bakarra Murillo de las Limas da eta ez
|
du
forurik), Cintruénigo, Murchante, Urzante, Cascante, Cabanillas, Fontellas, Fustiñana, Ribaforada, Buñuel, Ablitas, Cortes, Barillas, Tulebras eta Monteagudo (Cervera Gaztelan eta Mallén Aragoin) eta Galipentzu (1119).
|
|
2007
|
|
|
Hemen aipatzeke geratzen diren jardueretako sozietateek beren helbide fiskala EAEn
|
badute
Foru Aldundietan ordainduko dute Sozietateen gaineko Zerga, eragiketak helbide fiskala dagoen tokian egiten direla kontsideratuko baita.
|
|
|
Ekarpena kalkulatzea, bestalde, funts publikoen banaketa gauzatzea da ogasun autonomo, Foru Aldundi eta udalen artean eta horretarako irizpide batzuk finkatu behar dituzte agintari politikoek. Lehenbizi, banaketa bertikala zehaztu behar da, hau da ogasun autonomikoak zenbat diru jaso behar
|
duen
Foru Aldundietatik. Gero, Foru Aldundi bakoitzak zenbat jarri behar duen edo banaketa horizontala.
|
|
|
Sozietateen gaineko Zergaren hiru Foru Lurraldeetako Foru Araudiak indarrean sartu eta gero, Errioxako Enpresarien Federazioak arau haien hogeita sei artikulu errekurritu zituen, beraien interesak urratuta geratzen zirelako. Horrek, zalantzarik gabe, egoera juridiko zalantzagarria sortzen du EAEn, zerga hau ordaindu behar dutenek ez baitakite zenbat diru sartu behar
|
duten
Foru Ogasunetan.
|
|
|
Izan ere,, estatu laguntza? baldin bada zerga tasa apalagoa ordaindu behar
|
dutelako
Foru Arau hauen eremupean dauden elkarteek eta susmo hori baldin badute arau hauek, berauek onesten dituzten Euskal Erakundeek, orduan, zalantzetatik irteteko, Europako Batzordeari galdetu behar omen liokete argibideak jasotzeko. Eta jakina, honelako galderarik ez dute egin Foru Aldundiek.
|
|
|
Zerga bakoitzak bere lotura guneakloturaguneak
|
zituen
Foru Ogasunari edo ogasun zentralari ordaintzeko definitu behar zirenean. PFEZa, adibidez, nafar hiritartasun zibilak behartzen zuen Foru Ogasunari ordaintzea; BEZa ordaintzeko, berriz, kontutan hartzen zen nondik irteten ziren ondasunak edo zerbitzuak, Nafarroatik edo gainontzeko lurraldetik, Foru Ogasun edo ogasun zentralean aitorpena egiteko.
|
|
2008
|
|
|
Beraz, salbuetsita baino egokiagoa iruditzen zait esatea foru herrialdeek modu berezia zutela zerbitzu militarra betetzeko74 Une zehatz batzuetan, nahitaezko soldadutza ezartzeko ahaleginak egin zirenean, herritarrak matxinatu arren (Zamakoladaren arrazoietariko bat hau izan zen, adibidez), foru herrialdeek, luzaroan, funtsezko lana bete zuten espainiar monarkiaren defentsa militarrean. Hala ere, zentralistek uste
|
zuten
foru lurraldeek iruzurra egiten ziotela estatuari, zeren espainiar izatearen abantaila guztiak gozatzeko prest baitzeuden, baina betebeharren aurrean entzungor (zergak eta soldadutza). Ikuspegi horren defendatzaileek foruherrialdeek, batez ere Gipuzkoak eta Nafarroak?
|
|
|
Iraultzaren erradikalizazioaren, eta batez ere errepublikaren onarpenaren ondorioz, hautesle berriak erakartzea lortu bazuen ere, borboitarren itzulerarekin karlismoak porrot egin zuen. Gerra galtzearekin batera Gipuzkoak, Bizkaiak eta Arabak indarrean
|
zituzten
foruen aztarnak galdu zituzten, eta besteak beste, herrialde horietako gazteak soldadutza egitera behartu zituzten. Salbuespen bat egin zen II. Karlistaldian liberalismoaren alde armak hartu zituztenekin, baita euren semeekin ere.
|
|
|
Karlismoa iraganari lotutako mugimendu gisa sortu zen, iraultzaren bidez mundu zabalean hedatzen ari ziren programa berriztatzaileen aurrean. Liberalismoak laizismorantz jo bazuen, karlismoa erlijio katolikoaren alde agertu zen; liberalak Cádizko Konstituzioaren alde bazeuden, karlistek nahiago
|
zituzten
foruak; liberalek merkatu nazionalaren alde borrokatu bazuten, foru lurraldeetako karlistek Ebron nahi zituzten aduanak; eta derrigorrezko soldadutzaren ordez, autodefentsan oinarrituriko sistema militarra. Oro har, tradizioaren alde zeudenak, hau da, arlo ekonomiko zein politiko ideologikoan sortzen ari ziren berrikuntzen aurka azaldu zirenak, don Karlosen inguruan bildu ziren, karlismoa gorpuztuz; liberalak, berriz, mundua goitik behera aldatu behar zuen iraultzaren militante bihurtu ziren, eta ideia zahar eta berrien arteko borroka horretan, bizitza, askatasuna eta ondasunak galtzeko prest agertu ziren, bi aldeetako kideak ere.
|
|
2009
|
|
|
Euskarazko tokiko telebistek ez ezik, ETBk ere gorabehera dezente
|
ditu
Foru Erkidegoan digitalizazioa dela eta ez dela. 2009ko abenduan seinale analogikoa itzali eta gero, ordura arte ikusten ziren telebista kate guztiak ikusi ahal dira LTD bidez, ETB izan ezik.
|
|
2015
|
|
|
Eragin Linguistikoaren Ebaluazioak egiteko sistematizazio eredua
|
du
Foru Aldundiak UEMArekinbatera, eta Tolosaldeko Lurraldearen Zatikako Planean ezarri dugu, beraz, probatu ere probatudugu, Iurdanak eta Goiok aurkeztuko digute. Esperientzia pilotua izan da, eta guretzat oso interesgarri eta aberasgarria.
|
|
|
Eragin Linguistikoaren Ebaluazioak egiteko sistematizazio eredua
|
du
Foru Aldundiak UEMArekinbatera, eta Tolosaldeko Lurraldearen Zatikako Planean ezarri dugu, beraz, probatu ere probatudugu, Iurdanak eta Goiok aurkeztuko digute. Esperientzia pilotua izan da, eta guretzat oso interesgarri eta aberasgarria.
|