|
2000
|
|
|
Sozial errealismoaren eragina ukan zuen gero, existentzialismoak kutsatu zigun ondoren... baina ez ziren, haatik, noraezean eginiko ibiliak. Sortzaile kontentagaitza estiloan, Lekuonak aitortua
|
du
ez dela idazteari lotzen" luma berritu zaiola nabaritzen ez duen bitartean". Egia da, testua obra estetiko konplitua bezala aurkeztu izan digu beti.
|
|
|
Susmoa
|
dut
ez ote den hori, besterik ezean, diru publikoaren bidea baino. Izan ere, diru pribatuak nekez helduko dio zeregin horri, bien bitartean etekinak eskuratuko ez baditu.
|
|
2001
|
|
|
Hizkuntza tresna omen da, eta komunikatzeko balio ez
|
badu
ez du deus balio. Ez da zilegi, hortaz, hizkuntzari beste baliorik ematea:
|
|
|
Eta hortik atera nahi dute euskara eta abertzaletasuna banaezinezko lokarriz elkartutadaudela. Irakurketa honek ez
|
du
ez buru eta ez buztanik, atzekoz aurrera ez baitu esaldiak balio. Non esaten da euskaltzale batek abertzale izan behar duenik?
|
|
2002
|
|
|
Unibertsitateetara datozenak, ehuneko laurogeitik gora esan genezake, lanpostu on bat eskuratzeko titulu baten bila datoz. Lanpostu kualifikatuetarako hautagaientzako, salbuespenak salbuespen, lanpostuaz jabetu ahal izateko ezinbesteko baldintzetariko bat unibertsitate mailako tituluduna izatea da; unibertsitate mailako titulurik ez
|
duenak
ez du goi mailako lanposturik eskuratzen, ez alor pribatuan ezta publikoan ere. Jende xeheak badaki jakin, unibertsitate mailako zenbat eta titulu gehiago —eta hobeak— eduki orduan eta lanpostu itxurosoagoak eskura daitezkeela.
|
|
2003
|
|
|
Konpromisoen bidea jorratu behar dugu garbi utziz euskara ikastea eta erabiltzea dela une honetan baliozko konpromiso bakarra. Euskaldunok dugun indar osoa erabili behar
|
dugu
ez bakarrik proiektuak sostengatzeko, baizik eta baita euskararen aldeko gizarte konp romisoak eskuratzeko ere. " Bai euskarari" erdaraz aldarrikatzearen garaia atzean utzita, ikastea eta erabiltzea baliozko konpromiso bakarrak direla azpimarratu behar dugu.
|
|
|
Hizkuntzaren gizarte dimentsioa ia ezezaguna zitzaigun (ikus Jakin 128: 134), eta hizkuntz motibazioek gehienetan sustrai soziala
|
dutela
ez zen kontuan hartu. Ez genekien norberaren motibazioak, askotan, gizartea ren inertzia eta aurkako baldintzekin egiten duela topo, motibazioa bera zapuzteraino (ikus Bat Sozio linguistika aldizkaria 18:
|
|
|
Munduko Gizarte Foroaren existentzia bera gertaka ri politiko bat da. Inork ezin
|
du
ez ikusiarena egin. Alderdipolitiko askok bidaltzen dituzte kideak eta buruzagiak ekitaldi horretara, nahiz eta ezin duten prozesuan ofizialkipa rte hartu.
|
|
2004
|
|
|
Ondo da maite ez
|
gaituztenak
ez gorrotatzea, bainaergelkeria galanta da maite gaituztenak gorrotatzea. Eta, hain zuzen ere, horixe dut, askotan, Galeusca bezala hainbat elkarteratzeen aurka.
|
|
|
Zentzu horretan, Eusko Jaurlaritzak ikus entzunezkoen industriari buruzko liburu zuria egin duenean, nik uste
|
dut
ez dela behar bezala ulertu euskal zinemaren afera. Ikusentzunezkoen barruan azpiatal batean sartu da, eta euskal zinema ez da azpiatal bat, baizik eta guk zinema ikusteko daukagun begirada.
|
|
|
(...) Besterentzat sortzen ez
|
duenak
ez du beretzat ere sortzen. Eta ezinbestean, besteri eman nahi eza dela medio, besteren mirabe eta mendeko bihurtzen da.6
|
|
|
Guretzat sortzen ez badugu, ez dugu inorentzat sortuko. Baina, aldi berean, guretzako bakarrik balio
|
duenak
ez du guretzako ere balio. Ze, Jaki n en, Be rrian, Argia n eta edonon egin genitzakeen gogoeta guztien gainetik eta azpitik ikuslea baitago, zinema areto ilunean irudien proiekzio distirazkoari begira egongo den hura.
|
|
|
Aldaketaizugarria izan da. Editorial ugari daude, eta horientzakoproblema, seguruenera, behar hainbat irakurleren falta izango da gaur egun. Irakurlearen neurria, baina ez, garai batean bezala, idazten ez
|
duenik
ez dagoela. Orduan, militantismoari esker salmenta errazagoa zen beharbada.
|
|
|
Benetako pena ematen du ikusteak nola guk baino tradizio eta errealitate sendoagoa
|
dutenek
ez duten dudan jartzen azpiegitura hobeak egitearen komenentzia; eta hemen, berriz, betiko zekenkerian eta erdipurdikerian jarraitzen dugun; oraindaino egin ez dena, bibliotekarik gabe," erakunde" batekin egingo delakoan...
|
|
|
Hau da, filoso fiaren izaera filosofia zientifikoarena da, ez besterik. Be re lehenengo liburu nagusian (Der logische Aufbau der Welt [Mundua ren eraikuntza logikoa]) zioen bezala, egilea ez da liburu honen oinarrizko jarrera eta gogoeta ildoaren jabea, hauek zientzi giroaren zati baitira, gizabanako bakar batek ezin
|
duena
ez sortu ezta hartu ere. Hemen erakutsitako gogoetak laguntzaile gogotsu eta harkorren lanetik elikatzen da.
|
|
2005
|
|
|
Edozein modutara, erretorika renerroan itxura egitea dago, rol bat antzeztea, aktore modura jardutea, simulakroa, eta hori da neurri handi batean, ez osoan, bertsolaria: aktore bat, hizkuntzaren teknika batzuk ongi menderatzen dituen artisaua, entzuleentzako" gauza ederrak eta zirigarriak" izango direnak esateko prest, entzulea psikologikoki bereganatzeko asmoa duena (psikagogia edo erretorika psikagogikoaren helburua), nahiz eta itxura egilearena egiten jardun eta, beharbada, bertsotzen
|
duena
ez zinez sinetsi, momentuko sinesmena ez bada. Osoan ez dela esan dut," egiantzekotasunaren bertsolaritza" tik haratago bai baitago" egiaren bertsolaritza", egiaren bila doana, alegia.
|
|
|
Etxebizitza batetik bestera aldatzen zuten gure ikastola. Sus matzen
|
genuen
ez ginela fraideen eskolan eta Escuela Nacio nalean zebiltzan gainerako umeak bezalakoak. Noizean behin da rdarka ikusten genituen gurasoak eta andereño Itziar.
|
|
|
Dena dela, azken finean, hemen erabakitzailea norberaren kontzientzia da. Kristau kontzientziarik ez
|
duena
ez da asko axolatuko elizaren erabakiekin. Giristinoak izango ditu problema handiagoak bere kontzientziarekin.
|
|
|
Andres Urrutia, oraingo Euskaltzaindiaren burua ere ikasle izan nuen. Notario zen eta lan handia
|
zuelako
ez zuen karrera bukatu. Martin Orbe, karrera sari bereziarekinbukatu zuena eta Bizkaia osoan ezaguna dena, euskal kulturaren alde eta justiziaren alde egiten duen lanagatik.
|
|
|
Haragi horren atomoek elkar maite
|
dute
ez dutelako ezagutzen ez jogurt desnatatuen iragarkirik ezta jantzi dendetako tailen koderik ere.
|
|
2006
|
|
|
• Nahiz eta liburutegiko arduradun funtzioak egiten dituen norbait egon, hark kudeaketa eta dinamizazio egokia egiteko ez
|
zuen
ez prestakuntza teknikorik ez eta pedagogikorik ere.
|
|
|
Benetan diotsuet: Jainkoaren erreinua haur batek bezala onartzen ez
|
duena
ez da inola ere bertan sartuko".
|
|
|
Xabier Lete? Uste
|
dut
ez naizela bere gustuko pertsona izan.
|
|
2007
|
|
|
Berrogeita hamar urte geroago, zaila da gogoetarekin bat ez etortzea. Baina aldi berean, zaila da, Hungariatik kanpo behintzat, gertaera haien nondik norakoa gogoan
|
duen
ez espezialistarik aurkitzea eta, bide batez, Matias Rakosi, Imre Nagy, Erno Gero, Janos Kadar eta gainerakoen izenak gogoratzen dituen europarrekin topo egitea. N. Khrustxev, K. Voroshilov, J. Andropov eta I. Konev enak ere historiaren hautsak estalita dauden bezalatsu.
|
|
|
50eko hamarkada historiaren iluntasunean gelditu bada, garrantzi historiko gutxikoa delako edota agian garai horretaz oraindik gutxi dakigulako izan daiteke.
|
Duela
ez asko argitaratua izan den ikerketa landu batean epe kronologiko horri" hamarkada iluna" deitu diote (Perez Perez 2001, 234). Dena den, tarte kronologiko hori oso ikertua izan ez bada ere, urte horietan gertatutakoak garrantzi handia izan duela ezin da ukatu; eta beste gauza askoren artean, langileriaren historiarako funtsezko gunea izan zela kontsidera daiteke.1
|
|
|
Formalki aurkitzen den proletalgoak, industri langileek edo langileria modernoak, klase sozial bat eratu zutela sinpleki defenda daiteke? Historiak, diziplina gisa, kontuan izan behar
|
duena
ez da bakarrik errealitate batean sortzen diren gauza berrien bilketa egitea. Hau da, Euskal Herrian sortutako langileriaren berriztapena erraz azter daiteke informazio estatistikora joz.
|
|
|
Berriz ere, Passeig de Gracia eta Ramblastik urrun, errebal edo aldirietara noa ikusminez. Eskuak bete lagun
|
ukan
ez arren, gustura nabil kalez kale.
|
|
|
Instituzioei buruz, oro har, ekologisten ustez hauxe ikasi zen: " administrazioak ez
|
du
ez prebentziorik ez baliabiderik hondamendien aurrean, ez du planik". EAEko arduradunei dagokienez, Urdaibaiko ekologistek honela esan digute:
|
|
|
Fraideen artean horrelako titulurik
|
zuenik
ez zegoenez, besteren baten bila hasi behar izan zuten. Zarauzko Antonio Iturria bi fraideren anaiarengana jo zuten; horrek 1963ko martxoaren 12an onartu zuen" Aholkularitza" kargua.
|
|
|
euskal emakume idazleak. (Gizasemeok joera dugu gaia baztertzeko, literatura sexuen arabera epaitu behar ez delakoan, eta emakume batzuek erantzun ohi
|
dute
ez ikusiarena egitea egon dagoen diskriminazio egoera iraunarazteko bidea besterik ez dela; behingoz bada ere, neure iritzia emango dut beraz, mutur sartzetzat hartuko ez zaidan esperantzan.)
|
|
2008
|
|
|
benetan elurra egin du nire hitzen gainean! Aulki bat elurretan en braillezko itzulpena da, eta uste
|
dut
ez dagoela hizkuntza egokiagorik elurra irakurtzeko. Sentsazio desberdinak izan ditut, hasteko, liburuak hasieran duen eskaintzagatik:
|
|
|
Lehendabizikoa, immigranteen kolektibo horiei jakinarazi behar diegu guztiok, inolako bereizketarik gabe, dugula nazionalitate politikoa izateko eskubidea, eta guztiok, inolako salbuespenik gabe, dugula nork bere identitate sentimendua, kultura eta hizkuntza bermatuta izateko eskubidea. Eta, beraz, halaber, Euskal Herrian bizi garen euskaldunen berri eman, eta jakinarazi ez
|
ditugula
ez hiritar eskubide guztiak, ezta nazionalitate politikoko eskubidea ere bermatuta. Eta bigarrena, helburu hori lortzeko, lehenbailehen batu behar dira kolektibo sozial eta identitate kolektibo guztiak estrategia batean, hegemonia bilatuko duen prozesu batean, subiranotasuna izango duen lurraldean nazionalitate politikoa kudeatuko duen tresna eraikitzea proposatuko duena, identitate guztiak aitortuko dituen tresna bermatzaile gisa, eta identitate horiek guztiak denontzat komuna izango den beste identitatearekin bateragarria dela:
|
|
|
Horrekin lotuta, ez dugu zerbait ahaztu behar: irakasleak ikaslearen hizkuntza ez jakiteak esan nahi
|
du
ez dakiela zein zailtasun aurkituko dituen umeak hizkuntza (k) berria (k) ikasteko prozesuan (hitz egiten duen eta ikasi behar duen hizkuntzaren egituren artean dauden desberdintasunak direla, haien artean dagoen distantzia fonetikoa dela...).
|
|
|
Bestetik, Jose Antonio Pagola bikarioaren Jesus liburuak, figura horren beste ikuspegi bat ematen ei duenak, hautsak harrotu ditu katolikoen artean eta ikuspegi katoliko tradizionalagoa
|
dutenek
ez dute begi onez ikusi Pagolaren ekarpena. Liskar interesgarria iruditu zait.
|
|
|
Agurea orduantxe konturatu zen, gaztearen arazoaz, eta esan zion: " jada bete
|
ditudanak
ez dituk nireak; izatekotan, oraindik betetzeko dauzkadanak izango dituk, ez. Bost edo sei, nik zer zekiat".
|
|
|
Lehenek joera izango lukete animaliek kontzientzia dutela pentsatzera eta bigarrenek eszeptikoagoak izatera. Animaliak jokaera konplexuak izateko gauza dira dudarik gabe, baina orain dela gutxi arte uste
|
genuen
ez zutela autokontzientziarik. Bizi dira baina ez dakite bizi direnik, orainean erreakzionatzen dute iraganean gertatu zaienaren eskarmentuaz baliatuz baina ezinezkoa zaie etorkizunean proiektatzea.
|
|
|
Euskal Herriko unibertsitateek, munduan zerbait izan nahi badute (nazioarteko sailkapenetan ez dira ageri), hortik jo dute, ez dute beste aukerarik. Unibertsitatea izan beharrean akademia bihurtu nahi
|
badute
ez dute hortik joan behar, bistan da. Prozesuak badu, hala ere, arrisku bat, eta unibertsitate bat baino gehiago irristatu da arriskuaren zuloan:
|
|
2009
|
|
|
Borgmann (1984: 7), dena den, beti aldendu da pentsalari teknofobo horiengandik eta teknologiari buruzko horien ulerkuntzatik; baina kritikariek uste
|
dute
ez duela lortu (ikus testuan aurrerago).
|
|
|
Salbatu behar dena da kontsumitzaileak gorde dezala beti aukera askatasuna, jabego intelektualean eskubiderik ez
|
dutenek
ez dezatela euren legea inposatu. Tresna horien dependentzia nahi ez bada, eta batez ere tresna horien bidez bakarrik irits baitzaitezke edukietara, operatzaileen eskuetan zaude harrapaturik.
|
|
|
Harritzekoa da, ordea. Hiruzpalau hilabeteetarako beharra egitera bidali zuten, ingeniariek eta zientzialariek uste
|
baitzuten
ez zuela ‘bizirik’ gehiago iraungo. Egoskor, arrazoia kentzea ‘erabaki’ zuen.
|
|
|
Azkenean ohartuko zara anginak ez zirela zu izorratzeko jaio. Alderantziz, arazo potoloago baten berri eman nahi dizutela, eta horretarako ez dutela zu izorratu beste biderik, izorratzen ez
|
bazaituzte
ez diezulako kasu zipitzik egiten.
|
|
|
Asko hitz egin zen orduan mendekuaz, denboraz, sortzaileaz. Eta gogoratu nintzen Kondestableren Jauregitik oso gertu,
|
duela
ez asko, Iruñeko Udalak erakusketa bat zentsuratu zuela, Joseba Sarrionandiaren liburu baten azala erakusteagatik.
|
|
|
Pastoralak arrakasta handia gozatzen du Zuberoan, XXI. mende honetan oraino eta horretaz kexu izatekorik ez litzatekeela izan behar iruditzen zait. Ez
|
nau
ez pastoralak lerro lerro eta urtero egoteak kexatzen... bai aldiz, pastoraletan euskarari egiten zaion zorteak eta pastoralak ez duela euskararen sendotzeko balio ohartzeak. Pastoraletan arizale ugari bada orain —sobera beharbada, baina nola ezetza eman oholtzara igo nahi duen herritarrari? —, eta horietan denek euskaraz ez jakitea, tamalez baina, Zuberoko gizartearen isla da nonbait.
|
|
2010
|
|
|
Beraz liburua irakurtzea gomendatzen dizuet, gogoa irekiaraziko dizue eta zentzuak erne jarraraziko dizkizue sasi zientzia eta ustekerien aurrean. Euskarazko itzulpenik ez du, gaztelaniazkorik ote
|
duen
ez dut Interneten argitzea erdietsi. Ingelesezkoarekin konformatu dugu oraingoz edota Goldacreren webgunearen jarraipena eginez:
|
|
|
Irakurri ostean bere izen abizenak paratu zituen barrualdean," gustatu zait" idatzi eta neuri pasatu zidan. Aitortu behar
|
dut
ez dudala irakurri. Kontzientzia kargua eman zidan, baina ezinezkoa egin zitzaidan.
|
|
|
Uste
|
dut
ez irakurle militantea dela. Ikasketa sasoian irakurri zuen derrigorrezkoa zelako; plazerik, baina, ez dio ematen.
|
|
|
Esan niezazkioke. Baina ez dut konbentzituko berak argi
|
duelako
ez zaiola gustatzen. Aspergarria begitantzen zaio.
|
|
|
Definizio horietatik globalizazioaren eta osasunaren artean hainbat lotura erator daiteke, norabide bietan, globalizazioa ez baita prozesu autonomo bat; beste maila guztietan ematen diren garapen askoren eragina jasaten du berak ere. Eta gainera, maila hurbilaren baitan, eta urruneko mailaren barnean ere, determinanteek bata bestearekin interakzionatzen
|
dutela
ez dugu inoiz ahantzi behar.
|
|
|
Ur sakonetan murgiltzeko gogo gutxi
|
nuelako
ez nion arreta handiagorik eman B ri. Bere berben osteko pentsamenduetan jabetu naiz:
|
|
|
Vladimir Nabokov ek hil aurreko orduak eleberri berria izango zena idazten eman zituen. Tematu egin bazen ere, musa oro inguruan bazuen ere, Lauraren orijinala izan behar
|
zuena
ez zuen amaitu. Hiltzear zegoela emazteari agintarazi zion Lauraren apunteak eta paperak erreko zituela.
|
|
2011
|
|
|
gatazka politikoa eta bere inplikazioak. Eta puntu honetara iritsirik, argi eta garbi aitortu nahi
|
dut
ez naizela ausartzen laburpen bat eskaintzera. Nire arazo pertsonala izan daiteke, baina suertatu zait liburuaren parterik handiena ETAk urriaren 20an emandako komunikatuaren ondoren irakurtzea eta, agian horregatik, une oro ezin izan dut burutik kendu Sarrionandia, azken bi kapitulu hauetan behintzat, dabilela, benetan esan nahiko zukeen hainbat gauza iradokiz, baina argi eta garbi esan gabe.
|
|
|
Azkena, dena den, asko luzatzen ari baikara eta berriz ere azpimarratu nahi
|
nuke
ez dudala laburpen oso eta koherente bat egin nahi:
|
|
2012
|
|
|
Baina testuak aurrera egin ahala bestelako kontu orokorragoetara lerratu nintzelakoan nago. Bestalde, zuzentzen hasita uste
|
dut
ez nukeela asmatuko beste ezer hobeagorik berridazten.
|
|
|
Modernitatetik gure etorkizun hurbilerantz proiektatzen den literatura gisa ulertuta, Etiopiaren gaineko Jon Kortazarren irakurketa horretan egungo euskal literaturak oraindik bizi duen bi aldien (modernitate postmodernitate) arteko tentsioa ezin hobeto azaldurik agertzen dela iruditzen zait. Atxaga gure egoera berean dago, ordura arteko mendebaleko tradizio filosofikoaren sinboloa den anphora zatitxoak itsasten hasi edo betiko birrindu eta desertua handitu behar
|
duen
ez dakiela.
|
|
|
Horretarako arrazoi anitz dago: euskara maila apala edukitzea normalizatu egin da, gune soziolinguistiko erdaldunenetan ikasleek eta beren testuinguru hurbilean euskararik erabiltzen eta entzuten ez
|
dutenek
ez dakite benetan zein maila duten...
|
|
2013
|
|
|
Guk ikusi genuen 1977an hainbeste alderdirekin pikutara gindoazela. Uste
|
genuen
ez zela ideologien garaia, eta sortu genuen elkarte bat topaleku bezala: Gaunok.
|
|
2014
|
|
|
Arrazoi ekonomikoek ere garrantzi handia izan dute, baina uste
|
dut
ez dela zuzena prozesu politiko hau arrazoi ekonomikoetan oinarritzea. Bestela planteatuko dut auzia:
|
|
|
Liburu elektronikoarekin, berriz, ez da halakorik gertatzen: nahiz eta ordaindu, soilik erabilera erosi dugu eta ez jabetza; hortaz, ezin
|
dugu
ez oparitu ezta saldu ere. Agian hori traba bat da literaturako liburu digitalek benetako jauzia eman dezaten; horren gainean hausnartu beharra daukagu, oztopo hori gainditzeko.
|
|
2015
|
|
|
Sekula ez genuen jakingo karta hartan zer esaten zuen. Dena dela, aitak hurrengo egunean ere eskolara bidali ninduen, eta oraingoan Doña Patroziniok gure auzokide Jon Lopategiri esan zion gure aitari esateko eskola ez dela bakoitzak nahi duenean joan eta nahi ez
|
duenean
ez, taberna bezala, sartu irteneko tokia, eta, beraz, gehiago ez joateko eskola hartara. Hori ikusirik aitak eskolaz aldatu ninduen, oraingoan Ariatzako eskolara.
|
|
|
hiru soriar, arabar bat, Bilbo Ezkerraldeko bat eta pare bat Donostia ingurukoak. Esan beharra
|
dut
ez nekiela ezertxo ere erdaraz, baina ikaskideekin jarduteko arazorik ez nuen, ia denak euskaldunak baitziren. Hala ere, bi arazo sortu zitzaizkidan:
|
|
|
Bera zen lehen sei hilabeteetan hileko bost mila pezeta ordaintzeko arduraduna. Entziklikok saltzen ez
|
banituen
ez zuela ezer ordainduko eta haserretu zen, baina nik neureari eutsi nion. Gizonezko taldeak deitu zidan eta errieta egin zidaten andreari kontra egin niolako.
|
|
|
Eguneroko praxian azken helburuen gehiegizko presentziaren aurkako protesta bat suma liteke Sarrionandiaren hausnarketan. Askotan badakigu azken buruan zer nahi dugun Euskadi askatua, klase gabeko gizartea, baina bihar zer egin nahi
|
dugun
ez dakigu. Urteak badoaz eta, iraultzarik ez da egin, Euskadi ez da askatu, eta" gizakiak nekatu eta hil egiten dira" (523).
|
|
|
‘Arazo identitarioa’ eta euskara lotzetik hasi eta euskaraz bizi nahi izatea kapritxotzat jotzeraino, euskararen ez normaltasuna azpimarratzen duten argumentuek segida luzea dute. Diskurtso horiek, euskaraz bizi nahi
|
dutenak
ez normaltasunarekin lotuz, erdaraz bizi nahi dutenei normaltasun estatusa txertatzen die. Indar posizioa areagotzen duen ardatz ‘errealean’ kokatzen diren argumentuekin eraikitako diskurtsoa darabilte.
|
|
|
Hori soldataren barruan zihoala esatera nindoan... baina nik ez dut inoiz soldatarik izan Egunkarian, beraz... Esan nahi
|
dut
ez zela sorpresa horiek entzutea.
|
|
|
|
Zuentzako
ez du asko esan nahiko akaso, baina guretzat normalizazioa hitz gakoa zen. Tristea da, baina besteak bezalakoa izatea da beti bilatu izan duguna, normalizazioa, homologazioa.
|
|
|
Uste
|
dut
ez dugula gauza anitz irabazi historia horretaz. Mugimendu berriak ezarriz eta.
|
|
2016
|
|
|
Ezker abertzalekoak neurri bateraino bloke ‘komunistarekin’ sartuak ziren. Nik ez dakit bereziki zerbitzu sekretuen mailan, baina CIA edo Mossad gure etsaitzat
|
genituela
ez da dudarik. Zerbitzu horiek ez dira alferrik egoten gerla psikologiko arloan eta haientzat beti onuragarri da senideak ahal dela bereiztea.
|
|
|
Parrokiak urtean bi aldiz antolatzen zuen antzerkia. Tipi tipitik uste
|
dut
ez nekiela irakurtzen, beraz, lau bat urte nituen, apezpikua heldu zen herrira, eta alkateak ez zekienez hitzaldiak egiten, mojek kopiatu zuten hitzaldi bat, gure amari eman, eta amak erakutsi zidan niri hori errezitatzen. Arropa xuriz jantzita irten nintzen.
|
|
|
Mattin Irigoienek egin testuak ordea ez du Hizkuntz arduradunaren aduana gainditu. " Besteren artean bortu hitzak zer esan nahi
|
zuen
ez nekien. Nere ustez, horregatik, hasierakoa da korapilatsuena ez nekielako ardiekin zer egin behar zuten baina gero ondo segitzen da istorioa".
|
|
|
Joko arauak ezartzen ditu estatu demokratiko batean sezesio prozesu bat gauzatzeko: herriaren borondate demokratikoak abiatzen du zilegitasun osoz sezesio prozesua, eta estatuak ezin
|
du
ez debekatu ezta muzin egin ere; baina, aldi berean, herriaren borondate demokratiko hori ez da nahikoa prozesua burutzeko. Beharrezkoa da Kanada eta Quebecen artean sezesio borondate hori gauzatzeko negoziazio prozesu bat bideratzea eta negoziazioetan alde biak fede onez aritzea.
|
|
|
Gasteiz euskaldun bat pentsaezina izatetik errealitatean irudikatzera pasa gara oso hamarkada gutxian.
|
Duela
ez hainbeste arrotza zen hizkuntza bertakotzea lortu da urte hauetan zehar. Zerbaitetan asmatu den seinale.
|
|
2017
|
|
|
" Txomin, jo ezak tronpeta!", eta gero bortzpasei kantu gidatzera menturatu nintzen, musika jakin gabe! Eta kexa handirik
|
ukan
ez nuelakotz, ba orduz geroztik koruaren gidari segitu dut!
|
|
|
Epaitu diot, baina ez bertsolari txapelketa batean egin ohi denez, zerotik hamarrera, ezpadaze, bertsoak eurak eta haiei emandako puntuazioa distantziatik zelan epaitzen, onesten, onartzen genituen, hori zen ezbaian jarri gura genuena. Gerora, neure kabuz, eta Kikek ezarritako zoru teorikoa baliatuz (uste
|
dut
ez diodala inoiz eskertu), hainbat bertso eskolatan izan naiz berbaldia eta sakoneko zalantza bera aurkezten: zelan epaitzen dugu umorea?
|
|
|
Hizkuntz komunitateak galegoa hitz egiten duten pertsona guztiak hartzen ditu galegotzat, jatorria kontuan hartu gabe. Eta horrek ez du zerikusirik
|
duela
ez asko Galizian gaztelaniaren inguruan sortutako mugimendu faxista batzuekin, ‘Galicia Bilingue’ kasu," galegoak baino galegoago" izatea defendatzen baitute, 7 topiko folkloriko despolitizatuetan oinarritutako identitate galegoaren ikusmolde esentzialista horretatik abiatuta, eta klase erreakzio argi batekin demokraziaren iritsieratik eskubide oso argal batzuk eskuratzen ari ... Nuñez Feijook horien babesa izan zuen lehen aldiz Xuntako presidente aukeratu zuten hauteskundeetan, eta galegoa ezabatzeko hainbat neurri aplikatu zituen (galegoaren probak kentzea administrazioan, hezkuntzan galegoa ikasgaien %33 barregarri batera murriztea, matematika eta zientziak hizkuntza horretan irakasteko debeku zuzenarekin).
|
|
|
|
Duela
ez asko egungo gatazka katalana XX. mendeko europar historiaren iragan dohakabeenari lotutako gatazka nazionalistatzat hartzera bideratu zen nazioarteko publikoa. Iraganeko gerretako mamuek benetan jokoan dagoen ikuspuntua lausotu zuten.
|
|
2018
|
|
|
Idazlan horretan emakumeen esplotazioa ere kritikatzen zuen, eta horrek ekarritako ondorioa mahaigaineratu zuen: emakumeek ez
|
zutela
ez denborarik, ez desiorik izaten, bilerak sortzeko eta elkarteak edo sindikatuak antolatzeko, ordu luzez lan egin ondoren. Alta, Eleanor Marxen orrialde horietan zenbait grebatan eta sindikatutan emakumeek lortutako aitzinamenduak agertu ziren, eta, bide batez, bertze ikuspuntu zorrotz bat gehitu zuen:
|
|
|
Adornok ika mika sonatua izan zuen bizitzaren azken urteetan, 1968an eta 1969an, ikasle mugimenduen" hiperaktibismoaren aurka"; ekintza fetitxe bihurtzea leporatzen zien, alegia, ekintzaren xede ekintza izatea. Horrela, ekintzak zentzua galtzen du, ez
|
du
ez teoriarik, ez ulermen kritikorik, ez hipotesi zehatzik, eta" historiaren une subjektiboa", erantzun subjektiboen espontaneotasuna, fetitxe bihurtzen du (Adorno 1993: 167).
|
|
|
Hemen bezala, neurri batean. Esan nahi
|
dut
ez dugula gure burua zuritu behar bestea, alteritatea kontsideratzen dugun horren aurrean... Nahiz eta eskubiderik gabeko horrelako egoera basati batean jauzia egon litekeen.
|
|
|
garaitua izan zela onartzea exijitzen zitzaion, bere izatea ukatuta bihar etziko historia liburuetako bertsio ofizialaren notario lanak aurreratzea. Bere zilborra garailetzat
|
duenak
ez dio irabazle galtzaile eskemari uko egiten nagusitasunaren betierekotasuna bermatu arte, ez du bakerik iragana etorkizunaren betaurrekoekin epaituarazten ez dueno. Horregatik dauzkagu Facebookeko agintariak, ‘datsegit’ keinuak amets, euren profilaren zentralitateaz baizik kezkatzen ez direnak.
|
|
|
Zer da jazotzen hegemonia sutarako egur bila joan eta txingarren ketan erretzen denean? Boterearen estoldetatik jalgitako gudarostea arduratzen da ausardia zapaltzeaz, zapaldua umiltzeaz, eta umildua umiliatzeaz; azaleko etorkizunari egindako harramazka bakoitza larrutik ordaintzen da, joko arauak aldatzeko indarra
|
duenak
ez baitu sekula dena galtzen. Memoria etorkizuna delako absolbituko ditu historiak Altsasuko gazteak, memoria etorkizuna baizik ez delako daude ziegan preso, eta, bitartean, errotutako errelatua herrak ez erretzeko borrokak dirau, gau eta egun, egun eta gau.
|
|
|
Zerutik infernurako aldea dago hitzez gurtzen ditugun ereduen eta eroso gauzkan errealitatearen artean. Pepe Mujicaren izpirituaren liluran gogatzea suediarrek bezala bizi nahi
|
dugula
ez aitortzeko iruzurra da, Ikean erostea, Volvoak gidatzea edo Ibrahimovicen golak ospatzea aski iraultzailea ez bailitzan. Aitzitik, autoengainuan limurtzen garenero, euskalduntasunari erantsi dizkiogun izenondo progresistak zimurtzen ditugu.
|
|
2019
|
|
|
Hori pentsatuko zuten duela mende batzuk ardatz eta hariarekin lanean, emakume ezkongabeak izendatzeko ingelesezko spinster hitza gorpuztu zuten emakumeek. Klase ertainaren independentzia
|
zutenek
ez omen zuten ezkontzeko aukera falta, baina maitasun ideal zehatz batean sinesten zuten. [...]
|
|
|
Une horretan hasi nintzen Camilla maitatzen. Diana Spenceren aldamenean, Camilla itsusia zen, ez
|
zuen
ez karismarik, ez karitaterik, ez diseinugile famatuek sinatutako jantzirik. Camilla ez zen Elton Johnen laguna.
|
|
|
Esango nuke egia dela lehenengoa familiafeminismotik landu izan dela, badaukagula hor begi bat jarrita; baina uste dut formari espazioa, etxeaez diogula begiratzen. Eta uste
|
dut
ez dela kasuala: datuei begiratuz gero, argi dago zerbait gertatzen ari dela etxeetan.
|
|
|
Alta, behin XXI. mendeko Euskal Herriko haurraren neurriaren nolakotasunaz pentsatzen hasita, uste
|
dugu
ez zaigula nahikoa izanen logika fisiko ala topografiko hutsean oinarritutako esku hartzerik; aldiz, aitzinera eramanen diren ekintzek, espazio fisikoa eraldatzera baino, hura moldatuz, komunitatearen hainbat tasunetan eragiteko nahi garbia izan lukete. Arkitektura eta hirigintza politiko kritiko batez ariko ginateke, beraz.
|
|
2020
|
|
|
Baionako Euskal Museoan ez
|
dute
ez fondorik ez diru-laguntzarik gaur egun sortzen den arte garaikiderako eta Baionak arte garaikiderako ez du instituzio propiorik gaur egun ekoizten den artea historian eta ondarean sar dadin. Horrek esan nahi du ondorengo belaunaldiek ez dutela jakinen Iparraldean sortu den artea existitu izan zenik ere...
|
|
|
Idazle batek, dioenez, ezin baitio inguruari ihes egin, ezta nahita ere: " Uste
|
dut
ez dela posible. Ni ez naiz gai izan.
|
|
|
Atzerrira joatean, onartu behar
|
duzu
ez zaudela zure buruari buruz hitz egiteko, ez batez ere, baizik zure komunitateari eta hizkuntzari buruz aritzeko; ordezkaria zara. Ez baduzu hori onartzen, edo hizkuntza aldatu edo ez bidaiatu, ze hori horrela da.
|
|
|
[...] Gure herrian bertan dugun ikusgarritasuna ere lanbroa da. Ez daukagu muskulu ekonomikorik produktu mailan literatura doi doi da errentagarria den produktu bat; dirua egin nahi
|
duenak
ez du argitaletxe bat jartzen. Gu radarretik kanpo gaude, onerako eta txarrerako.
|
|
|
Gure nazio ezaren inguruan eraikitzea komunitatea, elkarrekiko komunikazioan. Konturatu behar
|
dugu
ez garela nazioa, eta jakin behar da zergatik eta zelan ez garen nazioa.
|
|
|
Galdetzen didatenean poesiazi buruz zer pentsatzen dudan, edo zer funtzio bete behar duen poesiak, Auden poetaren hitzok datozkit burura: " Nola ezagutu dezaket pentsatzen
|
dudana
ez badut ikusten esaten dudana?". Oso erantzun biribila.
|
|
|
Eta hemen berriro Audenen hitzak gogoratu beharrean gaude: " Nola ezagutu dezaket pentsatzen
|
dudana
ez badut ikusten esaten dudana?". Pentsatzea eta esatea lehia bizian daude poesiaren sorkuntzan, poesian hitzak baitu protagonismo osoa.
|
|
|
139). Eratzen gaituzten erlazio eta esku hartze horiek ez (in)
|
ditugu
ez erabaki, ez ukatu, ezta baztertu ere. Ez gara horien erantzuleak, baina horiekiko erantzuleak gara, halabeharrez eta betebeharrez.
|
|
|
Zeren eta Jainkoa eta zentzua ez baitagozkio jakiteari. Zentzudunagoa eta zuhurragoa litzateke esatea" ez dakit Jainkoa badenetz, baina sinetsi nahi nuke badela"; edota" ez dakit Jainkorik badenetz, baina uste
|
dut
ez dagoela"; edota" ez dakit Jainkorik dagoen ala ez, ez naiz gai hori zehazteko, giza adimena ez da hain indartsua".
|
|
|
Abere neurotikoa da gizakia eta azalpenak behar ditu, nolabaiteko koherentzia, aurreikuspenek lasaitzen dute, tenporek, astrologiak, erlijioak, psikologiak, beti bete izan omen diren eta beteko omen diren lege fisikoak. Errealitate kosmikoak behin eta berriz erakusten badigu ere funtsean ez
|
duela
ez gurekin ez gure kontzeptuekin zerikusi handirik, hala ere heldulekuak bilatzen ditugu, zentzuak, partekatzen ez dituenari munduko zentzurik absurdoenak irudi dakizkiokeen arren.
|
|
|
139). Eratzen gaituzten erlazio eta esku hartze horiek ez (in)
|
ditugu
ez erabaki, ez ukatu, ezta baztertu ere. Ez gara horien erantzuleak, baina horiekiko erantzuleak gara, halabeharrez eta betebeharrez.
|
|
|
Uste
|
baitut
ez dela onargarria, osagabea eta partziala delakoan, une bati buruzko balio iritzi bat ematea literatur sistema osoaren inguruan euskal sistema, kasu honetan, ezpada aldi berean beste sistema batzuetan txertatzen sistema kultural, sozial, politikoak, non literaturak funtzionatzen baitu eta adierazle bihurtzen baita. (1983:
|
|
2021
|
|
|
Baina icebergaren punta baino ez da hori. Uste
|
dut
ez dudala esajeratzen esaten badut milioiak (bai, milioiak) daudela munduan Alardea bezalako telesaila ikusteko prest, erraz jartzen badiegu.
|
|
|
Hilkorrak garela ukatu daiteke? Nahiago
|
genuke
ez jakin. Freuden arabera, giza sufrimenduak hiru iturri nagusi ditu:
|
|
|
Portzierto, oraindik ez da emaitzarik aurkitu forma= infodemia bilaketarentzat Euskaltzaindiaren hiztegian. Izena ez
|
duena
ez da gurean?
|