|
2000
|
|
|
izenburudun artikuluan eman nituen zenbait iritzi, ETA eta GALen arteko borrokak salatuz. Izan ere, nire ustez, historian zehar giza eskubideen alde hain iritzi zintzoak eskaini
|
zituzten
Euskal Herriko semeek argi utzi baitziguten bakoitzaren pentsaerak errespetagarri direla; baina, gezurra badirudi ere, hor daude lekuko ideia desberdinetakoen hilketak. Non da hemengo kristautasuna?
|
|
2003
|
|
|
Osatze baten ondorioz sortu zen estruktura hura: teknologikoki garatutako herrialde mendebalekoen kontroleko egitura propioetan integratu
|
zituzten
Euskal Herriko eta Espainiako sistema politiko ekonomikoak; are zehazkiago esanda, Europako espazio politiko eta juridiko espezifikoan.
|
|
|
bata Villano lurmuturretik eta Bakiotik zortzi miliara eta bestea Punta Lucerotik hamar bat miliara. Ureztailu horiez gain, zaintza zerbitzuek orban txiki ugari ikusi
|
zituzten
Euskal Herriko ia itsasertz osoan. Kontzentraziorik handienak Donostian, Orioko eta Ondarroako Gipuzkoako hondartzetan eta Lekeitio, Laida eta Galea Puntan aurkitu ziren.
|
|
2007
|
|
|
Egitarauak hiru egun iraun zuen eta hiru egun horietan txango ugari egin
|
zituzten
Euskal Herriko lurzoruak eta lurzoru bakoitzaren ezaugarriak ezagutzeko.
|
|
2008
|
|
|
Maila berean, baina emakumezkoetan, Izaskun Ariztegi eta Lourdes Galarregi etxalartarrek ezin izan
|
zituzten
Euskal Herriko txapeldunei aitzin hartu. Joan den urtean txapela lortu zuten, baina aurten txapeldunengandik 34 segundora gelditu ziren.
|
|
2009
|
|
|
Euren bizimoduarekin batera, zirkuko jokoak ere ekarri
|
zituzten
Euskal Herriko euren kokalekuetara erromatarrek, tartean Oiassora, egungo Irunera.
|
|
2010
|
|
|
Joandako askok bilatzen zuten American Dream a eta batzuek amets hau betetzea lortu zuten; beste batzuek aldiz emigrazio frogak eta tramiteak pasatu ez, eta atsekabetuta berriz bueltatu behar izan zuten jaioterrira. Horrelako historiak bizi izan
|
zituzten
Euskal Herritik joandako askok ere.
|
|
2011
|
|
|
Meltxor, Gaspar eta Baltasar Errege Magoen kabalgatek alaitu
|
zituzten
Euskal Herriko hiriburu eta herrietako kaleak. Umeek erregeak agurtu eta aurrez aurre euren eskaria ziurtatzeko aprobetxatu zuten aukera.
|
|
|
Azken sei urteetan, diputatuek bultzaturiko sei lege proposamen izan dira, eta horrek erakusten du herri mugimenduak baduela eragina, eta presioa eginez segitu behar dela, ez tarrapatan, baizik eta lasaitasun osoz, behar dugun legea izan arte», adierazi du Jakes Bortairuk, Euskal Konfederazioko kideak.Frantziako senatariek erakutsi zuten arinkeria deitoratu zuen Paul Bilbaok, Kontseiluko idazkari nagusiak. «Non ziren gure senatariak?», galdetu zuen, eta azpimarratu euskal herritarren hizkuntza eskubideak defenditu behar
|
zituzten
Euskal Herriko senatariak ez zeudela eztabaidan. Herritarrei eta hautetsiei dei egin zien, 2012ko martxoaren 31ko ekitaldira bitartean ekimenetan parte hartu eta mobilizatzera.Hitzaren balioaNicolas Sarkozy Frantziako presidenteak lege egitasmoa osatuko zuela agindu zuen 2007an.
|
|
|
Horrela pasa
|
zituzten
Euskal Herriko zezen plaza txikiak, festarik festa ibiliz Azpeititik Debara, eta handik Bizkairaino ere joanaz. Uda garaia zen, eta hogeigarren mendean sartu berri zirenez herri gehienetan festa bereziak ospatu nahi zituzten.
|
|
|
kantu zaharrak, esaerak, prosazko testu laburrak edo hitz solteak. Denek azpimarratu
|
zituzten
Euskal Herriko historiaren hari nagusi berberak: Espainiako lehen bizilagunen etorrera Tubalen agintaritzapean, Kantabriako lurraren ontasunak, euskal armeniar parekotasunak, Ibero eta beste errege fabulosoek aurrera ateratako herrigintza, herriaren ohituren antzinatasuna, erromatarren aurkako guduaren gorabehera heroikoak...
|
|
2013
|
|
|
Olentzerok ekarritakoa probatzea, lehen erabilera ematea. Atzo goizean jaso
|
zituzten
Euskal Herriko haurrek ikazkinak urteroko deiari jarraiki utzitako opariak. Eta atzo bertan, kaleetan estreinatu gabeko jostailu eta oparirekin ikus zitezkeen hainbat haur eta heldu.
|
|
|
Kultur Elkartea eta Usurbilgo Udala.AZAROAK 17, IGANDEA: IZASKUN ARANDIAREN" AGUR ESATEA" FILMAOrdua: 19: 00.Tokia: Sutegiko auditorioa.Sinopsia: AGUR ESATEA, Gerra Zibilean gertatutako haurtzaroaren eta nortasunaren galerari buruzko istorioa da, baina batez ere, esperantzaz betetako istorio hunkigarria Animazio teknika berritzaileak erabiliz, filmak 1937an Erresuma Batura ebakuatu
|
zituzten
Euskal Herriko ia 4.000 haurrei buruzko istorioa kontatzen du. Gurasoei agur presaka esatea behartuta, haur hauek Erresuma Batuan hiru hilabetez egongo zirela uste zuten.
|
|
2014
|
|
|
Bertso paper sariketa ere egiten hasi ziren. 1986an 180 mahai zenbatu
|
zituzten
Euskal Herri osoan, 1987an jadanik 300 baino gehiago ziren, herrietako euskaltzaleen laguntzaz jarriak. Astekariaz gain, Euskal Kulturaren Urtekaria, Txisteka Misteka kasetea, egutegia eta beste hainbat produktu izaten ziren salgai.
|
|
|
XIX XX, mendeek gorabehara sozio-politiko larriak ezagutu
|
zituzten
Euskal Herriko Elizan, zenbait gerra zibilekin, borroka ideologiko ezin gaindituekin, erbestealdi eta diktadurekin. XX. mendeko aldarte gaiztoenak ispilatuta ageri dira hiztegi honetako biografietan, eta zehazkiago azkeneko Gerra Zibil eta beraren gerraondokoan.
|
|
|
Sistema demokratikoaren oinarriak jartzen ari zirela gertatu ziren ETAren bi adarren eta Comandos Autónomos Anticapitalistas direlakoen erasorik gogorrenak (ia 250 hildako 1978tik 1980ra bitartean). Horrez gainera, poliziaren gehiegikeriek eta eskuin muturreko kideek beste ehun hildako inguru utzi
|
zituzten
Euskal Herriko kale eta bazterretan. 1983an, Espainiako Gobernuko Barne Sailaren elementuek GAL taldea sortu zuen, Ipar Euskal Herrian bizi ziren ETAko kideak hiltzeko asmoz.
|
|
2015
|
|
|
–Aznarren gobernuak ez zuen fitxarik mugitu nahi izan, eta zerbait egin zuenean maniobra huts bat burutu zuen, euskal jendartearen demandatik lekutan geratzen zen sasi mugimendua, alegia. Izan ere, 1999ko irailaren hastapenetan 27 euskal preso politiko lekualdatu
|
zituzten
Euskal Herriko presondegietara, eta beste 76 kartzelaz mugitu zituzten, batzuk etxera hurbiltzeko, bestetzuk, ordea, are urrunago giltzapetzeko?. 122
|
|
2016
|
|
|
Balantzea ezin hobea izan zen: hiruna urrezko eta zilarrezko domina, brontzezko bi, hiru marka pertsonal, taldeko errekor bat eta Espainiako txapelketan aritzeko sailkapen bat erdietsi
|
zituzten
Euskal Herriko Neguko txapelketan.
|
|
2018
|
|
|
Gisa hartan, Bizkaiko, Gipuzkoako edo Arabako irakurleek bazeukaten Euskal Herri ekialdeko berri, behar ziren xehetasunekin. Halaber, Euskal Herri ekialdekoek beren berri jasotzen zuten, eta horrek erakarririk, egunkari berean jakiten
|
zituzten
Euskal Herri osoari begirako berriak ere. Euskal Herria marrazten zuen Euskaldunon Egunkaria k.
|
|
2019
|
|
|
Salda badago lelopean egin
|
zituzten
Euskal Herriko V. Jardunaldi Feministak, azaroaren 1etik 3ra bitartean. Durangoko Landako Gunean 3.000 emakume baino gehiago elkartu zituen topaketak.
|
|
|
Hitzaldi, mahai inguru, ikuskizun eta eztabaiden bidez, edukiz bete
|
zituzten
Euskal Herriko mugimendu feministaren erresistentziak eta borrokak. Esperientziak partekatuta eta denetariko errealitateak ezagututa, datozen urteetarako apustuak eta erronkak finkatu zituzten.
|
|
|
–Bakarrik lo ez, bakarrik lo ez, bakarrik lo ez jardunaldietan?, umorez ari dira kantari.Zirrara nabari da giroan, batera egoteko gogoa, eta beharbada, beharra ere bai. Izan ere, 2008an egin
|
zituzten
Euskal Herriko IV. Jardunaldi Feministak Portugaleten (Bizkaia), eta ordutik ez da berriz bildu mugimendua. –Lehen helburua da hamar urte pasatuta denok elkartzea eta erakustea mugimendu oso oso bizia garela eta indartsu gaudela; hasi ginenean baino askoz ere gehiago gara?, erantsi du Zufiak irriz.Hasierako multzo horren parte da Bego, a Zabala Emakume Internazionalistak elkarteko kidea.
|
|
|
Antolatzaileen arabera,, edukiz bete?
|
zituzten
Euskal Herriko mugimendu feministaren, erresistentziak eta borrokak?, eta datozen urteetarako hainbat apustu egin zituzten.Bizitzak erdigunera lelopean egin da aurtengo greba feminista. –Martxoaren 8an itun soziala aldarrikatu zen, bizitzaren ardura kolektibizatu eta zaintza lanak berrantolatzeko.
|
|
|
1937an eta 38an, gerragatik; eta, ondoren, 1978ko istiluen ondorioz. ...spainiako Konstituzio berriari buruzko eztabaida betean, indarkeria giroa eta tentsio politikoa nabarmenak ziren, besteak beste, Nafarroa eta Hego Euskal Herriko gainerako lurraldeak bi autonomia erkidegotan bereizteko erabakiak kuestionamendu eta oposizio handia eragiten zuelako?; trantsizio politikoan sartuta egon arren, Espainiako indar armatuak lehengoak ziren oraindik, eta gogor erreprimitzen
|
zituzten
Euskal Herriko mugimendu independentistak. Iruñean bertan, 1977ko amnistiaren aldeko astean, bi pertsona hil zituzten protestetan; handik sei hilabetera, berriz, ETAk Joaquin Imaz hil zuen, Iruñeko Polizia Armatuko3 burua.
|
|
|
Iazko martxoaren 8ko greba historikoan greba egitea ahalbidetzeko, zaintza kolektiboak antolatu
|
zituzten
Euskal Herriko hainbat herri eta auzotan, tartean, Zaldibarren. Donostiako Txatxerreka gaztetxearen ereduari jarraitu zioten Zaldibarko Gazte Asanbladako hainbat kidek.
|
|
2020
|
|
|
Eremuak blaitzen jarraitu zuen 2019an, jadanik «laugarren olatu» izendatutako aroa gorpuzten, eta tarteka, gainezka egiten. Martxoaren 8an bigarren greba feminista egin zen, eta emakumeek berriro bete
|
zituzten
Euskal Herriko kaleak. Indar hura mugimendu feministara eramatea erronka bihurtuta, Euskal Herriko V. Jardunaldi Feministak egin zituzten azaroan Durangon (Bizkaia); ekinaldi historikoa izan zen, 2008an izan baitziren aurreko jardunaldiak.
|
|
|
' Euskaraldian behin' lehiaketa egin zuten joan den astean,' Egunean behin' jokoaren bitartez. 22 lehiagune sortu
|
zituzten
Euskal Herri osoan, eta horietako bat Debagoienekoa zen. Txomin Madina Goienako lankideak irabazi du bailarako saria.
|
|
2021
|
|
|
Familia negozio batean du jatorria Agrolaudiok, eta horrela izaten jarraitzen du. Hasieran laranjak saltzen
|
zituzten
Euskal Herriko gasolindegi guztietatik. Maiatzetik urrira bitartean, ordea, lan kargak nabarmen egiten du behera, eta banaketa lanak kudeatzeko erabiltzen zuten nabe industrialean negozioa abiatzea erabaki zuten duela hiru urte.
|
|
2022
|
|
|
Yon Pavon eta Borja Coca herritarrak. berriz, Krakovian (Polonia) izan ziren. Materiala eraman zuten hara eta bi familia ekarri
|
zituzten
Euskal Herrira. Halaber, Ludotekan materiala gerrak eragindakoentzat materiala jasotzen hasi ziren.
|
|
|
AENAk atzo eta Miarritzeko aireportuak joan den astean zabaldutako datuen arabera, iaz 3.585.116 bidaiari izan
|
zituzten
Euskal Herriko bost aireportuek. 2020an baino ia 1,3 milioi gehiago dira(+ %56, 8), baina oso urrun dituzte 2019ko kopuruak, inoizko handienak, orduko horretan 7,7 milioi bidaiari igaro baitziren aireportuetatik.
|
|
|
Joan den ostiralean abiatu ziren Eslovakiara, eta, hiru egun errepidean igaro ondoren, finkatutako helburutik gertuago daude Nergroup enpresa elkartearen egitasmoan parte hartu duten boluntarioak: 27 ukrainar iheslari ekarri nahi
|
zituzten
Euskal Herrira, eta dagoeneko ezagutu dituzte aurrez aurre. Kosice hirian elkartu dira goizean goiz, Eslovakian:
|
|
|
Ostalaritza zerbitzuei bultzada bat emateko onartu
|
zituzten
Euskal Herriko udal gehienek ere baimenak; tartean, hiriburuetakoak. Bilbon, Iruñean, Baionan eta Donostian terrazak jartzeko eta handitzeko lizentziak eman ziren, COVID terrazak izenpean gehientsuenak, eta oraindik ere indarrean daude, Baionan izan ezik.
|
|
|
Are, proiektua eta auzokideen elkarbizitza indartu zituen argindarra mozteak. Argia moztu eta ordu gutxian, hainbat argindar sorgailu jaso
|
zituzten
Euskal Herriko bazter guztietatik, eta, finantzaketa kolektiborako kanpaina bati esker, 100.000 euro baino gehiago lortu zituzten eguzki plakak eta sorgailuak erosteko. Haien bitartez, auzoa energiaz hornitzeko gai izatea lortu zuten.
|
|
|
Sarrerak aspaldi agortu
|
zituzten
Euskal Herriko pailazo ospetsuenek, eta Gasteizko Iradier Arena beteta aurkeztuko dute Kuikui bere azken ikuskizuna. Txorien kantuei helduz, naturaren eta hizkuntzaren aldeko ikuskizuna eta liburua egin dute pailazoek, Miren Amurizaren ipuina oinarri.
|
|
|
Euskal kultura lehen lerroan jartzeko helburuarekin abiatu zuen, orain dela urtebete, Udalbiltzak –Euskal Herri osoko hainbat udalerrik osatzen duten partzuergoa– Geuretik sortuak ekimena. 26 artista aukeratu
|
zituzten
Euskal Herriko beste horrenbeste herritan edo eskualdetan –proiektu batzuk hainbat herrien arteko elkarlanak izan dira– sormen egonaldiak egiteko.
|
|
|
Hemen ohar txiki bat egin nahi nuke: nire ustez, transmisio eten horiek, isiltasun horiek ere ekarri
|
zituzten
Euskal Herriko Jardunaldietako dekolonialitateko mahaiko ezinegonak, gorputz kolpatu asko ere bazirelako han. Nazio zapalkuntza, hizkuntza zapalkuntza ez dago arraza gatazkarekin parekatzerik, bi ardatz dira, zeharo ezberdinak, besteak beste, euskaldunoi hiritartasuna aitortzen zaigulako (besterik da guretzat hiritartasun hori zapaltzaile izatea).
|
|
2023
|
|
|
Zazpi kataluniar ere egon ziren, Tarragonakoak. Preso horietako asko Castuerako espetxetik ekarri
|
zituzten
Euskal Herrira, senideengandik urrun. Guztira, 1940 preso ekarri zituzten Castuerako presondegitik Urduñakora.
|
|
|
Hain justu ere, arte eszenikoen inguruan hirian zegoen «hutsunea» betetzeko sortu zuten aretoa bi anai arrebek. Biek ala biek arte eszenikoen gaineko ikasketak egin
|
zituzten
Euskal Herritik kanpo, eta sorterrira itzuli zirenean jabetu ziren ez zeudela entseguetarako toki aski hirian, gutxi programatzen zela, eta are gutxiago euskaraz. Urteen poderioz aldatu egin da panorama, eta gaur egun arte eszenikoen gaineko «ikuskera zabalagoa» dago, baina Unai Lopez de Armentiaren ustez, oraindik «ikuspuntu kapitalista» bat nagusitzen da:
|
|
|
Bizikletez gain, horiek egiteko osagaiak egin
|
zituzten
Euskal Herriko enpresa askok. Horien artean izen bat nabarmendu da historian:
|
|
|
[*] Auzolan horren adierazle ere bada 2017an, euri jasa baten ondorioz festibala ezin egin izan ostean, nola babes ekitaldiak antolatu
|
zituzten
Euskal Herri osoko txokoetako norbanako eta kolektiboek. Hendaia, Kanbo, Hazparne, Donostia, Bilbo, Gasteiz, Durango, Gernika edo Larrabetzun kontzertuak egin ziren dirua biltzeko eta Berri Txarrak ek taldearen izena zuen garagardoa saldu zuen jaialdiaren alde.
|