|
2001
|
|
|
Horrela erabaki zuen 1995ean eginiko bere lehenengo kongresuan. 1973 urtean, UEUren abiaburuan, Euskal Herriko unibertsitateen egoera oso bestelakoa zen gaurko egoerarekin alderaturik, artean, unibertsitate mailako prestakuntza lortu nahi
|
zuten
Euskal Herriko unibertsitario gehien gehienek kanpoko unibertsitateetan ikasi behar zuten. Aukera ez zen oso zabala; Deustuko Unibertsitatearekin batera Nafarroako Unibertsitatea (OPUS), Industri Ingeniaritza Goi mailako Eskola eta «Bilboko Unibertsitatea» zeuden.
|
|
|
Dena den, diru sarrera berrien bila, denborarekin Ahaide Nagusiek gero eta joera handiagoa izan
|
zuten
Euskal Herriaz kanpoko aristokraziarekin eta Gaztelako gortearekin harremanak estutzeko. Inazio Loiolakoa, adibidez, gero santu izango zena (izan, ez dakigu oso santu izango zen lehenago banderizo zital izandakoa, baina santu egin zuten behintzat) Gaztelako gortera bidali zuten hezitzera eta harremanak egitera, familiaren egoera «kaskarra» hobetzeko modua baitzen.
|
|
|
Erromanizazioa jasan
|
zuten
Euskal Herriko eskualdeak pentsamolde kristau sakonarekin sartu ziren Erdi Aroan; aitzitik, erromanizazioa ailegatu ez zen eskualdeetan pentsamolde paganoa mantentzen zen1 Gure lurraldeko VIII. eta IX. mendeetan historia eta kondaira, errealitatea eta fikzioa nahasten dira; momentu arrasinteresgarria da aztertua izateko, bai errealitate objektibotik, baita irudizko pentsaeratik ere.... Literatura garaikideak hainbat obratan agerian azaldu du garaihonekiko daukan lilura, berez mitologizatuegia den momentua gehiago eraldatuz.Francisco Navarro Villosladaren Amaia eleberri klasikotik hasita2, Patxi Zabaletakargitaratu berri duen Errolanen Harria arte3 Santuen kondairek edo hagiografiekgarai honetako legendazko irudia areagotzen dute.
|
|
2002
|
|
|
Gerra osteko Bilboko lehen alkate Jose Maria Careagak BOS udal orkestra bihurtzea agindu zuen, eta 1939ko apirilaren 25ean aldi berriko estraineko kontzertua eskaini
|
zuten
Euskal Herritik alde egin behar izan ez zuten musikariek.
|
|
2003
|
|
|
Kontura gaitezen beraz euskal ikastegi, ikastola, aldizkari, egunkari, argitaldari eta irrati telebisten lanaren osatzeko eta jorratzeko, Koldo Mitxelena, Pedro Migel Etxenike, Gregorio Monreal eta beste zenbaitek ireki
|
zuten
Euskal Herriko Unibertsitatearen aldean, Karlos Santamaria, Jean Haritschelhar, Imanol Berriatua, Joseba Intxausti, Martin Orbe eta beste batzuek abiatu zituztela Udako Euskal Unibertsitatea (UEU), Unibertsitate Zerbitzuetarako Euskal Ikastegia (UZEI), Euskaltegiak eta beste zenbat erakunde!
|
|
|
Nafarroako Unibertsitatean 1963 urtetik 1980 urtera bitartean, Jose Migel Barandiaranek Euskal Herriko Historiaurrea eta Etnologia irakatsi zituen. Hor hasi ziren lanean Etniker taldeak, eta erein
|
zuten
Euskal Herriko Atlas Etnografikoaren hazia. Nafarroako testuinguru horretan, Bianako Printzea Erakundeak euskal kulturari emandako laguntzei esker sortutako giroan, abertzaletasunaren berrosatze garaian, kokatu behar da 1966ko udan Euskal Herriaren Adiskideen Elkarteak eta Eskualzaleen Biltzarrak Ultzaman antolatu nahi izan zuten Euskal Ikasketen Udako Unibertsitatea.
|
|
2004
|
|
|
Euskaldunon Egunkariako langileek, hurrengo egunean bertan ordura arte Tolosaldean banatzen zen Egunero zabaldu
|
zuten
Euskal Herrira. Martxoaren 21ean, 32 orrira hazi zen.
|
|
2005
|
|
|
Euskarazko katiximaren gaia da auzi hori, jadanik aipatua izana, buraso zenbait hasiak baitziren bere apezen kontra, galdatuz zer behar
|
zuten
Euskal Herriko apezek euskarazko katixima haurrei inposatzen ari izanik. Ez ote zuten denetan bezala frantsesez ematen ahal?
|
|
|
Bukatzeko, Oñatira joko dugu, bertoko arrazei buruzko nazioarteko laugarren jardunaldia Oñatin antolatu baitzuten. Jardunaldia biribiltzeko, erakustaldi bat antolatu
|
zuten
Euskal Herriko 25 arrazekin.
|
|
|
Elkartasuna norberarengandik edo bere nominatik hasten da. Hala pentsatu
|
zuten
Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) irakasle talde txiki batek; 1996 urtean, eredu gisa iragarri zuten unibertsitateko kideek pobrezia eta bazterketa egoerekiko elkartasuna sustatzeko. Dei horren ondorioz, parte hartzaile bakoitzaren soldataren% 0,7aren adinako hileko ekarpena egin zen.
|
|
2007
|
|
|
" Parte ez Hartzearen" politikari muzin eginez era apal batean, behinik behin Britainia Handiko eta Frantziako gobernuek ontzat eman
|
zuten
Euskal Herritik ihes egindako haurrak beraien lurretan hartzea. Izan ere, Gernikako hondamendiaren oihartzunak Britainia Handiaren ohiko jarrera neutrala bigundu zuen.
|
|
|
2002ko ekainean sortu zen. Europako Indymedia sarea osatzen zuten herrialdeak eta kide izan nahi zutenak Berlinen bildu ziren urte hasieran, eta orduan onartu
|
zuten
Euskal Herriko Indymedia nazioarteko sarean sartzea. Leioan (Bizkaia) egindako Hackmeeting topaketetan parte hartu zuten internautek luzatu zuten eskaera.
|
|
|
Iberiar plakak eta Europarrak talka egiteak eta Pirinioen sorrerak eragin zuzena izan
|
zuten
Euskal Herriko kostaren orografian. A. Hilario
|
|
|
Lehen adierazi dudan bezala, XIX. mendea arte" euskal herria" kontzeptu linguistiko bat izan zen, horregatik idazten zuten minuskulaz Pérez de Lazarragak, Leizarragak, Axularrek eta, oro har, idazle gehienek XIX. mendearen bigarren erdia arte, oraindik ez zelako nazio baten izena. Garai hartako erdaran tierra bascongada ematen
|
zuten
euskal herriaren ordain. Orain zona vascófona/ zone bascophone generrakeen bezala.
|
|
2008
|
|
|
Hantxe hartu zuten, Francisco Belausteguigoitia eta Elvira Arocenaren etxean. Hotel oso bat
|
zuten
Euskal Herritik zihoazen erbesteratuei babesa emateko.
|
|
|
Kritika literarioan ari izana da eta sail horretan ere, guziz oroitzekoa da utzi duen lan ederra. Frantses literaturaren aktualitatea jarraikitzen zuen, baita ere gaztelerazkoa; hain zuzen, hortarako ekarrarazi
|
zuten
Euskal Herritik eta Toulouse hiritik Parisera, Etudes> Jesuiten agerkari famatuan parte hartzeko, literatur kritikari gisa. Bainan, euskal literatura landu zuen ere; urte gutiz(), garrantzi handiko lana egin zuen, literaturazale eta kritikari zorrotza baitzen, eta denbora berean, formakuntza oneko aditua, frantses, eskola historikoa?
|
|
|
Rafael Maripanek Chilozabal gazta ekoizten du, Chiloe uhartean (Txile). Ardi latxen artaldea hegazkinez eraman
|
zuten
Euskal Herritik.
|
|
|
Biek ala biek arrakasta handia dutela onartu du Agirresarobek. Hain zuzen ere, arrakasta horrexek bultzatuta antolatu
|
zuten
Euskal Herriko lehenengo Hitz Gurutzatuen Txapelketa. Denera 24 lagunek hartu zuten parte, eta oso esperientzia politzat du Agirresarobek iazkoa.
|
|
2009
|
|
|
Madrilgo Auzitegi Nazionala, Gregorio Marañon Ospitalea, protesta bilkurak, prentsaurrekoak… PP bere autoritarismo baldar eta harroenean ari zen eta euskal gizartearen arima kolpatu zuen operazio harekin. Egunkariaren itxierak eta euskal kultur munduko pertsona prestigiodunen tortura salaketek, bestelako tortura kasuek lortzen ez zuten eskandaluaren metxa piztu
|
zuten
Euskal Herriko etxeetan. Otsailaren 22an Donostiako manifestazio itzel hartan lehertu zen:
|
|
|
Eguberriko afariaren aurretik, ume eta gurasoek Olentzero jarraitu
|
zuten
Euskal Herriko hiri eta herrietan atzo egin zituzten kalejiretan. Olentzerori bere abestia kantatu zioten desfileetan.
|
|
|
Eta Ameriketara ez bazen, Parisera edo Bordelera. Enbataren arabera, garai hartan urtero batez beste 2.000 gaztek alde egiten
|
zuten
Euskal Herritik; 1954ko eta 1962ko biztanleria kontaketen arabera, biztanleriaren% 8,9 galdu zuen Atharratzeko kantonamenduak,% 7,5 Iholdikoak eta% 6,6 Garazikoak.
|
|
|
Daniel Lacombek Parisen ikasi zituen filologia eta antzerkigintza. Antzerki emanaldiek ekarri
|
zuten
Euskal Herrira, eta hemen Le Theatre du Rivage konpainia sortzea erabaki zuen 1999 urtean. Dantza, antzerki eta txotxongilo ikuskizunak taularatu ditu, euskaraz, frantsesez eta gaztelaniaz.
|
|
|
Bestelako eredu ekonomiko eta sozial baten eske, milaka eta milaka langilek bat egin
|
zuten
Euskal Herriko gehiengo sindikalak atzo eginiko greba orokorrarekin. Langileen borroka eta aldarrikapenen bozgorailu bilakatu ziren Bilboko kaleak, bertan antolatu baitzuten sindikatuek manifestazio nagusia.
|
|
|
1.500 metrotan. Irudi horrek laburbil dezake zer izan zen Araba eta Bizkai artean dagoen mendian, ehunka lagunek gorriz, berdez eta zuriz estali
|
zuten
Euskal Herriko txoko horretan.
|
|
|
EAEko hiru kutxetako ordezkariek atzo sinatu
|
zuten
Euskal Herriko Gazte Orkestraren finantzaketarako 2009 urterako lankidetza hitzarmena. Ekitaldia Eusko Jaurlaritzak Gasteizen duen egoitzan izan zen, eta bertan parte hartu zuten Blanca Urgell Kultura sailburu eta Euskal Herriko Gazte Orkestra Fundazioko lehendakariak, Gorka Martinez BBK Fundazioko zuzendariak, I, aki Almandoz Kutxako Instituzio Harremanetarako buruak eta Rafael Gomez Escolar Vital Kutxa Fundazioko zuzendariak.
|
|
|
Azken bederatzi inputatuei elkartasuna adierazteko, gazte mugimenduko eragileak eta bertan parte hartzen duten hainbat kidek agerraldia egin zuten atzo. Nabarmendu
|
zuten
Euskal Herriko gazte mugimenduaren, ahotsa eta bilgunea, dela Gaztesarea:
|
|
|
Erakusketako komisario Maya Agirianoren esanetan,, garai distiratsu batean, kalitate eta dimentsio propioko obrak sortu zituzten?. Hiru faktorek eragin
|
zuten
Euskal Herriko kartelgintzaren oparotasunean. Lehenik, litografia enpresak inprimatze teknika berritzaileak erabiltzen hasi ziren, eta harri litografikoarekin lan egiten zuten teknikariek, aerografoek, errotulistek eta bestelako profesionalek lanean txertatu zituzten.
|
|
|
Adibide bat emateko, Adrian Biniezen Gigante. Atzo estreinatu
|
zuten
Euskal Herriko zenbait aretotan. Gaur horrekin zerratuko dute jaialdia:
|
|
|
Horren harira, bai Arratibelek bai Etxeberriak, urrats oso garrantzitsutzat baloratu
|
zuten
Euskal Herriko Kirolariek egitura propio bat aldarrikatzeko aitzinera daramaten ekimena. Arratibelek jakinarazi zuenez, ESAITek bat egin du heldu den igandean, hilaren 27an, Donostiako Belodromoan antolatu duten ekitaldiarekin, eta bertan egoteko konpromisoa hartu du.
|
|
2010
|
|
|
Zerealen eta beste jakien salneurriak ezartzen dituzten merkatuak fikzioa direla salatu du Euskal Herriko Nekazarien Elkartasunak (EHNE). Gariaren prezioak azken asteotan izan duen igoera espekulazioari egotzi zioten atzo sindikatuko ordezkariek, Gasteizen egindako agerraldian, eta ziurtatu
|
zuten
Euskal Herriko ekoizleek ez diotela igoerari etekinik aterako.
|
|
|
Txinan euskal ordezkaritzaren irudia Boiseko Oinkari dantza taldekoei eskaintzea errekonozimendutzat hartu behar dute Amerika osoko dantzariek. Aspaldi erakutsia
|
zuten
Euskal Herriko beste edozein talde bezain irudi duina hemengoek baino txukunagoa, askotan, eskaintzen dutela. Euskal dantzetan aditu eta espezialistak dituzte, dantzari bikainak ere bai, eta urte askotako Oinkarik 50 urte, esate baterako ibilbidea.
|
|
|
Gainera, auzian auzipetutako 22 kideei elkartasuna eta babesa eskaintzeko manifestua aurkeztu
|
zuten
Euskal Herriko 43 kultur eragile, sindikatu eta talde sozialek.
|
|
|
Aurkikuntza horiek, eta toki berean agertutako luzernak eta, antza, Tunisiatik ekarritako lanparatxo paleokristau batek erakusten zuten, aztarnategiko zuzendarien esanetan, Veleian kristautasunarekin lotutako sinboloak izan bazirela. . Aurkikuntza hauek gutxienez erlatibizatu egingo
|
zuten
Euskal Herriko antzinate berantiarrari buruzko bibliografiak dioena, alegia kristautasuna mundu erromatarraren ondorengoa izan zela?. Hau da, Veleian kristautasunaren presentzia goiztiarraren lekukotasunak ageri zirela.
|
|
|
batera oihukatuz, eliza eta armada elkartu ziren antolamendu totalitario berri batean. Bide batez, Espainiako apezpikuek egokiera izan
|
zuten
Euskal Herriko apaizen salaketak gogor kritikatzeko. Dokumentuaren bukaeran Aita Santuaren hitzetara jotzera ausartu ziren, paragrafo batean euskaldunen miseriak eta hondamenak zurituz:
|
|
|
Bestetik, Udalbiltza erakundearen partetik prozesuan parte hartzeko interesa eta eskaera jaso zuen Ikastolen Konfederazioak; eta bien arteko dinamikari Sortzen Ikasbatuaz elkartea gehitu zitzaion. Horrela, 2003ko urtarrilean Euskal Curriculuma eraikitzeko egitasmoa adostu
|
zuten
Euskal Herriko Ikastolen Konfederazioak, Udalbiltzak eta Sortzen Ikasbatuazek.
|
|
|
Ioar Tainta bertsolari lesakarra nagusitu zen maiatzaren 28an Berako Kultur Etxean jokatu zen Nafarroako Eskolarteko Bertsolari txapelketaren finalean, 14 eta 18 urte bitarteko kategorian. Bigarren postua Oronoz Mugairiko Amaia Elizagoienentzat izan zen eta biek lortu
|
zuten
Euskal Herriko txapelketako finalean kantatzeko eskubidea.
|
|
|
Bestalde, gogor kritikatu
|
zuten
Euskal Herriko unibertsitateetan indarrean jarri duten Bolognako prozesua: " Unibertsitate eredu arrotz, antidemokratiko eta merkantilistak haziz doaz Euskal Herrian", salatu zuten.
|
|
2011
|
|
|
Nafarroa, Gipuzkoa, Baxe Nafarroa, Araba, Bizkaia, Lapurdi eta Zuberoako haur eta gaztetxoek hartu
|
zuten
Euskal Herriko Haur Kantari txapelkataren finalean parte.
|
|
|
Nafarroa, Gipuzkoa, Baxe Nafarroa, Araba, Bizkaia, Lapurdi eta Zuberoako haur eta gaztetxoek hartu
|
zuten
Euskal Herriko Haur Kantari txapelkataren finalean parte. Bilbon bezala Lapurdin ere Xabier Leteren Xalbadorren heriotzean kantatu zuten Durangoko Xaramel taldekoek:
|
|
|
Hogei urtez gaitza kontrolatua izan ondoren, espetxeratu eta berehala, gainbehera egin zuen haren osasunak, eta azken hilabeteetan hondoa jotzen ari da. Itsututa dago ia, eta ez da irakurtzeko edo idazteko gai.Abuztu amaieran ekarri
|
zuten
Euskal Herrira Iparragirre, Basaurira. Egoera larria zela ikusita, berehala espero zuen etxean familiak, baina Basaurin dute oraindik preso.
|
|
|
Maiatzaren 30ean abiatu zuten ekimena, eta hilaren 5era arte iraungo du. Hala ere, atzo egin
|
zuten
Euskal Herriko eguna, eta tipagunea bisitatu zutenek" interes handia" erakutsi zutela esan du Maiak. Euskal itsasgintzaren inguruko postuak jarri zituzten, eta ikusgai izan ziren egun osoan.
|
|
|
Bertsolarien eguna sortu nahi zuen, hauek biltzeko, beraien gauza eta arazoez hitz egiteko, eta bertsotan eginez eta elkarrekin bazkalduz jai eder bat igarotzeko, azken batean, bertsolarien giroa suspertzeko. Hau ere lortu zuen gauzatzea eta hainbat urtez jarraitu
|
zuten
Euskal Herriko bertsolariek gure fraide honen deira komentuan biltzen harmonia ederrean, gorabehera txiki batzuk tartean izan arren.
|
|
|
Ez ditugu aipatuko osorik euskaraz funtzionatzen ez
|
zuten
Euskal Herriko kultur elkarte eta erakundeak. Aranzadi Zientzia Elkartea, Eusko Ikaskuntza, Geronimo de Uztariz, eta abar?. Izan ere, horrelako elkarteek antolatutako ekitaldi eta argitaratutako lanetan euskarazko hitzaldi eta artikulu batzuk kaleratu arren, ekoizpen hori oso mugatua izan zen, eta sakabanatua zen heinean nahiko ikusezina.
|
|
|
Alde horretatik, nagusiki erdal praxia izan
|
zuten
Euskal Herriko erakunde eta elkarteek. Eusko Ikaskuntza, erakunde eta koadernoen argitaletxe gisa, horren erakusletzat har daiteke, baita beste batzuk ere, hala nola RSBAP?, eta gure ustez, 80ko hamarkadan oraindik gerraurreko postulatuetatik oso hurbil jarraitzen zuten. Alde horretatik, euskarazko aldizkariak proiektu modernoagoak ziren, 50eko hamarkadako eztabaidek ahalbidetu zutelako bilakaera eta berrikuntza.
|
|
|
Halaber, bietan ikerkuntza zientifikoaren emaitzaren zabalpenerako (dela etnografikoa Etnikerren kasuan, dela beste edozein jakintza arlotakoa, Eusko Ikaskuntzaren kasuan), liburu eta aldizkarietan, gehien erabilitako hizkuntza gaztelania izan zen. Hortaz, indartu egin zuten euskal gaiei buruzko komunikazio zientifiko erdalduna, eta, beraz, elkarte zientifiko izaera
|
zuten
Euskal Herriko erakunde bi hauek ez zuten elikatu euskaraz funtzionatuko zuen komunikazio zientifikorik edo euskarazko komunikazio jasorik. Hori, ikusiko dugunez, euskal kulturgintzako erakundeek sortu, eraiki eta trinkotu zuten.
|
|
|
Aldi berean, Bilbo inguruan, Bixenta Mogel, P. Astarloa, M. Zavalak eta J.P. Ulibarri euskaraz produzitzen hasi ziren. Kontakizun berria asmatu
|
zuten
euskal herriko lege eta euskararen alde. Kontakizuna Bibliako moldean trebatua eta lotua zen, eta historia sakratuaren baitan euskaldunak subjektu garrantzitsuak ziren.
|
|
|
Opari berezi hori amu gisa bota zidan ondoren, arratsalde ia osoa iraun zuen azterketan (eztabaidan) sartu aurretik. Agente bat sartu nahi
|
zuten
Euskal Herriko Unibertsitatera bidaltzera zihoazen ikasleen taldean. Asmoa zen agentea euskal ikasleen zirkuluan sartzen saiatzea, ETArekin harremanetan jarri eta erakundean barneratzeko, Espainiako segurtasun indarrei informazioa pasatzeko helburuarekin, ziurrenik.
|
|
2012
|
|
|
Balerdi Balerdi nire talde kutunetako bat da. 1990 urtean sortu zen, eta aire freskoa ekarri
|
zuten
Euskal Herriko musikaren mundura. Beren melodia politak, mod eta new wave aireak, rock and roll kutsuko doinuak, umorea, ironia, etorria, eta haien feelinga maite nituen, eta oso gustura entzuten ditut oraindik garai hartan kaleratu zituzten lanak:
|
|
|
Itzuli zituen autore garaikideen artean honako hauek genituzke: Mao Tse Tung (txinatarra); Rabindranath Tagore (bengaliarra); Evgueni Evtushenko, Boris Pasternak (errusiarrak); Karol Wojtila (poloniarra); Bertolt Brecht (alemaniarra); Rainer Maria Rilke (txekiarra); Giovanni Pascoli, Giovanni Papini (italiarrak); Saint John Perse (frantziarra); Frédéric Mistral (proventzarra); Pío Baroja, Miguel Unamuno, Antonio Trueba (gaztelaniaz idazten
|
zuten
Euskal Herriko idazleak); Antonio Machado, Manuel Machado, Federico García Lorca, Gerardo Diego, José Selgas, José Agustín Goitisolo (espainiarrak); Jacint Verdaguer (katalana); Walt Whitman (estatubatuarra); Amado Nervo (mexikarra); Miguel Angel Asturias (guatemalarra); Rubén Darío (nikaraguarra); Julio Flórez (kolonbiarra); Juana Ibarbourou (uruguaitarra); Gabriela Mistral, Vicente Huido... José María Blanco White eta Gustavo Adolfo Bécquer (espainiarrak), José Asunción Silva (kolonbiarra), Percy Shelley (ingelesa)...
|
|
|
Baina nire galdera da. Idazle hauek aurkezten
|
zuten
Euskal Herri hori, EuskalHerri erreal bat, benetako bat al zen. Hau da, urte haietan, (50eko hamarkadan) EuskalHerrian bizi ziren guztiak, eta euskaldunak zirenak, euskaldunak, baserritarrak, kristauak, ohiturazaleak... al ziren?
|
|
|
Garai berean, karlistek kontrolatzen
|
zuten
Euskal Herriko eskualdeetan beren aldeko Diputazioak zituzten eta erresuma absolutistaren araberako legedian oinarriturik zeuden, indarrean zeukaten Foruen bidezko legedia eta erakundetzea.
|
|
|
207" Tregoa= tranpa" izan zen Mayor Orejak publikoki aldarrikatu zuen iritzia Lizarra Garazi ingurukoari buruz. Gero ETAk berak barregarri utzi zituen bueltarik gabeko izanen zela sinetsi
|
zuten
Euskal Herriko" sasi-jakintsuak", erranez haiek baino jakintsuagoa izan zela Mayor Oreja. Bi aldeetatik, oso gustu mingotsa utzi ziguten. garaipena antolatzeko. ETA ez dago horretarako, ez baitu indar militarrik aski, haren aldeko indar politikoen marginazioa gero eta nabariagoa delako eta, batez ere, ez baita legitimitate politikorik" botere faktiko" eta" botere iraultzaileen" arteko balizko negoziaketa baterako.
|
|
2013
|
|
|
Adineko ijitoak bilatu ditugu. Zoritxarrez, oso gutxi dira 36ko gerra ezagutu
|
zuten
Euskal Herriko ijitoak. Kontuan izan behar da ijitoen bizi itxaropena dezente txikiagoa dela ijitoak ez direnena baino.
|
|
|
Milurtekoaren azken urteek itxaropen handia ekarri
|
zuten
Euskal Herrira, ETAk su eten mugagabea ezarri baitzuen Lizarra Garaziko Ituna sinatu eta gutxira. Hala ere, 14 hilabete geroago, su etena amaitu eta 2000 urte tragikoa hasi zen.
|
|
|
Esteban eta Jeanne ez ziren Parisen geratu, nahiago izan
|
zuten
Euskal Herrira itzuli. Biarritzen jarri ziren bizitzen.
|
|
|
Uharte hartan harrapatu zuen diktadurak deklaratutako salbuespen egoerak. 1975eko apirilaren hasieran, diktadurako segurtasun indarrek sarekada erraldoia abiatu
|
zuten
Euskal Herri osoan. Apirilaren 29an, Olatzagutiko kultur etxe haren lau sustatzaileak atzeman zituzten, Gurmindo barne.
|
|
|
eskola eta unibertsitatearen bitartez, prentsaren bitartez, publikoa bera aldatu da eta, idazleen sariztatzeko eta kontsakratzeko bideak ere bai. Hots, duela mende erdi bat, euskal literaturaren historialariek edo kritikariek denbora asko xahutu behar
|
zuten
Euskal Herriko eta kanpoko jendearen konbentzitzeko euskal literatura dei zitekeen zerbait bazela. Gaur egun, lizeoko eta unibertsitateko ikasgai bilakatua da euskal literatura, solasaldiak antolatzen haren aztertzeko eta idazleentzat sariak banatzen dira Euskal Herrian eta berdin kanpoan.
|
|
2014
|
|
|
2012an 22.300 gaztek alde egin
|
zuten
Euskal Herritik. " Burmuinen ihesaldi" baten aurrean ote gaude?
|
|
|
Egoera «asaldagarria» dela esan dute, eta salatu dute erakunde publikoek ez dutela lankidetzaren legea bete. Elkartasun uholdea ekarri
|
zuten
Euskal Herrira 1990eko hamarkadan Afrikan gertatutako giza krisiek. Orduan hartu zuen indarra 0,7 mugimenduak.
|
|
|
Oso fenomeno nabarmena izan zen bai pinturan, bai eta gaztelaniaz idatzitako literaturan (Baroja, Unamuno, Maeztu) ere. Bestetik, garrantzi berria hartu
|
zuten
Euskal Herriko berezko kultura elementuek eta hainbat elkarte sortu ziren haiek babestu eta ikertzeko. Baionako Euskal Museoa (1924) dugu kezka horren adibide.
|
|
2015
|
|
|
Berriki, errugbi partida jokatu zuten Ordizia eta Hernaniko taldeek ikastolaren probetxuko. Zenbait egun lehenago, Bectso saioa eskaini
|
zuten
Euskal Herriko azken bertsolari txapelketa nagusiko zortzi finalistek Baionako antzokian.
|
|
|
Iratiren eskolan bazen mutil afrikar bat: bere izena Jhon zen eta bi urte zituela ekarri
|
zuten
Euskal Herrira. Garaia zen, ile kizkurra, azal iluna, beso luzeak...
|
|
|
164 korrikalarik parte hartu
|
zuten
Euskal Herriko txapelketarako baliagarria zen txirrindulari lasterketan
|
|
|
Kontuz gero,"... momentu honetan" dioenean zer esan nahi du? Izan al zen inoiz pertsonek osatzen ez
|
zuten
euskal herri bat. Ez al gara ausartzen esatera ez dela identitaterik, ez dela sekulan izan?
|
|
|
1154. Nabarmena izan zen ELAko emakumeen presentzia 2002ko urrian Bruselan egin zen Martxaren amaierako manifestazioan: ELAko berrogei militantek eta Portugalgo CGTPko ehun batek elkarrekin egin
|
zuten
Euskal Herritik Bruselarako bidaia, autobusez, Belgikan bertako CSC sindikatuak beren formazio etxeetan ostatu hartzeko. Zeharo aberasgarria izan omen zen esperientzien eta iritzien trukea (Landeia, 87, 2000ko azaroa).
|
|
|
" Kuraiaz" jokatu zuten eta ETAren kontrako diskurtsoa gidatu
|
zuten
Euskal Herriko Unibertsitateko irakasleak goretsi ditu UPyD alderdiko Maite Pagazaurtundua europarlamentariak, berak egin txosten batean. Pagazaurtunduak Donostian aurkeztu du txosten hori, Fernando Savater filosofoak eta Coviteko presidente Consuelo Ordoñezek parte hartu duten ekitaldi batean:
|
|
|
Duela hiru aste, Donapaleun, Irisarriko gazteek irabazi
|
zuten
Euskal Herriko Ligako finala 40/ 10 Baina aldi huntan ez zuten orduko Oçafrain bera aitzinean. Patrick, eskua artaturik, baldintza hobean zen:
|
|
2016
|
|
|
Izena eta izana ezbaian. Euskal izendegia eta sexuaren araberako bereizketa gida praktikoa udaberrian aurkeztu
|
zuten
Euskal Herriko Bilgune Feministak eta Emaginek. Euskarazko izendegiaren binarismoaren inguruko gogoeta piztu nahi dute.
|
|
|
Iparraldean, Mixel Labeguerie, luzaz Eskualtzaleen Biltzarra elkarteko lehendakari izan zena, euskal kantagintza berriaren aitzindari gisa ezagutua izan da, nahiz eta bera ez zen plazaz plaza ibiltzen, gitarra eskuan kantari... Bere lehen bi diskoetan (lehena 1961ean eta bigarrena 1963an) grabatu zituen kanta berriek
|
zuten
Euskal Herri osoan ezagutarazi. Plazaratu zituen lehen zortzi kantuetarik (abestietarik) nork ez ditu oraino gogotik errepikatzen:
|
|
|
Xavi Hernandez eta Cesc Fabregas espainiar selekzioko kataluniar kideek ere berretsi zuten Kataluniak estatua izan ala ez erabakitzeko bertako gizartean herri galdeketa deitzeko eskubidea izan behar zuela. Hedabideek beste behin ere salatu
|
zuten
Euskal Herritik eta Kataluniatik espainiar selekziora joandako futbolarien ustezko nazio atxikimendu gabezia. Futbolariek jarrera espainiarra izan zezatela galdegiten zuten, hartara.
|
|
|
Javi Cortésen taldeak, doi doi eta asko sufrituta ailegatu zen final horretara, Portugaleteri 10 irabazita. Dena den, finalean, nafarrek joko erakustaldia egin eta markagailura 17 igo ostean, eskuratu
|
zuten
Euskal Herriko Superkopa.
|
|
|
Oraingoz baieztatzeke dago final hori zein herritan egingo duten. Era berean, martxoan iragarri
|
zuten
Euskal Herriko Ipar eta Hegoko 18 urte azpiko emakumezkoen konbinatuen arteko partidaren nondik norakoak ere zehazteko daude.
|
|
|
Jaki eta edariz betetako kaxa eta Euskal Herri osotik batu ziren berbalagunen aitortza jaso
|
zuten
Euskal Herriko Euskalzaleen Topaguneak antolatutako ekitaldian.
|
|
|
Erresistentziaren indarra nolakoa zen erakusteko, Euskal Zerbitzuetako buruek Noel Baker diputatua gonbidatu
|
zuten
Euskal Herrira, ikus zezan zenbaterainoko indarra zuen borroka antifrankistak hemen, eta konbentzitzeko Franco oso ahul zegoela eta zirt edo zart egin beharra zegoela hura kargutik kentzeko.
|
|
|
Bartzelonako Brigada Politiko Sozialean, Txomin Letamendi Murua harrapatu izan zuen berberean lan egiten zuen Juan Creix komisarioa bidali
|
zuten
Euskal Herrira, ETAko buruzagitzarekin albait azkarren buka zezan.
|
|
|
Senpereko pilotariek diferentzia tarroarekin irabazia
|
zuten
Euskal Herriko Ligaren finala. Oraikoan, lanak ukan dituzte Lau Herriko Larzabal eta Saint Paul-ek osatzen duten ekipa beraren kontra.
|
|
2017
|
|
|
ez
|
zuten
Euskal Herrira itzuli nahi:
|
|
|
Ez dute askatu nahi, eta han dago egoerari eusten. Kostata ekarri
|
zuten
Euskal Herriko kartzela batera, eta badirudi kostata askatuko dutela. Gero eta gutxiago ulertzen ditut gauzak:
|
|
|
Igande honetan bertan aurkeztuko dute, apirilaren 9an goizeko 11: 30etan.Honez gain, kontsultarako galdera zein izango den ere ezagutzera emango dute. Galdera, martxoaren 30ean Kaxkapen egin zuten herri batzarrean adostu zuten (ondoko irudian), saiora gonbidatu
|
zuten
Euskal Herriko Unibertsitateko irakasle Mario Zubiagaren laguntzaz. Bote luze desafioa, erabakitze eskubidearen aldeMaiatzaren 7ko Usurbilgo eta Zubietako herri kontsultak girotze aldera, Usurbilgo Pagazpe eta Zubieta Pilota Elkarteko bosna kide lehian jarriko dituzten bote luze desafioa antolatu dute elkarlanean Herritzartu eta Zubiartean elkarteek, apirilaren 9rako 12:00etan Zubietako Errebote ... Gipuzkoako hainbat herrietan ari dira jokamolde hau suspertzen.
|
|
|
1966an jaio zen Estatu Batuetan, baina haurra zela ekarri
|
zuten
Euskal Herrira. Telebistan lan egin izan du batik bat, aurkezle, aktore, gidoilari eta zuzendari gisa.
|
|
|
Egitura hura kapitalismoaren beste agerbide bat ote zen edo ez alde batera utzirik, kontakizunari begira, kapitalismoa garailetzat jo zuen diskurtso berria gailendu zen. Ezinbestean, bi gertakari horiek eragina izan
|
zuten
Euskal Herri sozialista eraikitzeko egitasmoan. Demokrazia kontzeptuak indarra hartu zuen testuinguru horretan; hala, eskuinak zein ezkerrak onartua, denentzako eredu eta helburu bihurtu zen, bakoitzak bere izaera eta ñabardura berezia esleitzen bazion ere demokraziaren zentzuari.
|
|
|
UEU Udako Euskal Unibertsitatean, 2015 eta 2016 urteetan antolaturiko uda ikastaroak ere azpimarragarriak dira: Oihana Etxebarrietak, Zuriñe Rodriguezek eta Arantza Santesteban ek koordinatu
|
zuten
Euskal Herriko gatazkaren irakurketa etorkizuneko bake feministaren bidean{ 43}, eta Oihana Barrios ek eta Oier Azkarragak koordinaturiko Kartzela eta Euskal Gatazka birpentsatzen. Subjektu feminista baten norabidean{ 44}, hurrenez hurren.
|
|
2018
|
|
|
Trump presidentak etorkinen kontra duen amorrazioaren ondorioa. Estatu Batuetako jai alaietan jokatzen
|
zuten
Euskal Herri Iparralde edo Hegoaldeko pilotariei debekatua izanen zaie jokatzea," visa" rik ez izanez. Alta badu mendea Floridako kasinoetako plazetan zesta puntan jokatzen zutela eta 1980ko hamarkadan, 15 bat frontoitan sekulako arrakasta izan zuen, pariatzaleen aldetik.
|
|
|
Juduak ez ezik, ijitoak eta preso politikoak dituzte aipagai Holokaustoaren gaineko lekukotzek. Argentinako amek ere badute beren tokia liburuan, baita Espainiako Gerrako biktimek ere, umea zela Bilbotik Errusiara bidali
|
zuten
Euskal Herriko emakume baten errelatoaren bidez.
|
|
|
1894ko ekaineko lehen astea zen. Igandean pilota partida handia jokatu behar zen Donostiako Beti Jai frontoian, edo gutxienez horrela espero
|
zuten
Euskal Herriko bazter guztietatik, sartzeko txartela ordurako erosia eskuan zutela, Donostiara bertaratutako pilotazaleek. Zaleen arteko giroa bero bero zegoen eta apustuak gori gori.
|
|
|
Elgoibarko Zarta arkulari taldeko bost kidek hartu zuten parte Ordizian jokatu
|
zuten
Euskal Herriko Basoko Arku Tiraketa Txapelketan, eta lehenengo bi postuetan sailkatu ziren bi taldekide, arku instintiboen modalitatean.
|
|
|
Nafarroa Garaiak, gisa hartan, Baionako porturako sarbidea galdu zuen. Aldaketa haiek eragin zuzena izan
|
zuten
Euskal Herri kontinentaleko artisautzarentzat, beren merkatuak sekulako gainbehera jasan zuelako aduana haren ondorioz.242 Landak basamortu bat ziren XIX. mendeko Frantzian.243 Horrek berak erakusten du Euskal Herri kontinentalarentzat Frantzia urrun gelditzen zela, eten handi bat zegoela iparralderantz. Aldiz, harreman egonkorrak eta naturalak mendiz bestaldeko euskaldunekin zituzten.
|
|
|
Euskalzaleen Biltzarra elkartea sortu zuten 1902an, Hendaian. Aitzineko urtean lehenbiziko kongresu bat antolatu
|
zuten
Euskal Herri osotik bildu ziren euskaltzaleek, haien artean zeudela Gratien Adema Zaldubi, Arturo Campion eta Sabino Arana Goiri (lehena presidente eta beste biak presidente-orde). Mikel Zalbideren264 arabera, Eskualzaleen Biltzarra izan zen zazpi herrialdeetako euskaltzaleak elkarrekin proiektu batean bildu zituen lehen erakundea.
|
|
|
Aitzineko urteetan bi bloketan banatuta zegoen alderdia berriz batu zen 1930ean, Bergaran. Berriz ere mahaigaineratu
|
zuten
Euskal Herriko sei" estatuek" osatuko zuten konfederazioaren ideia. Aldaketa zen, EAJ berriak ez zuela bat egin estatu haien bereizte eskubidearekin.
|
|
|
Eusko Ikaskuntzaren gain ezarri zuten autonomia zehaztuko zuen testua idaztea. Nafarroa Garaiko espainiar errepublikanoek eta sozialistek, karlistek eta euskal abertzaleek bat egin
|
zuten
Euskal Herri penintsularreko lau herrialdeek estatutu bakarra osatzearen alde. Nafarroa Garaiko udalek bozketa batera deitu zuten Iruñean, 1931ko agorrilaren 10ean, jakiteko zein estatuturen alde zeuden.
|
|
|
Eguna egunkariko kronika batean azaldu
|
zuten
Euskal Herri kontinentaleko gehienek frantses egunkarien bidez bakarrik zeukatela gerraren berri; horregatik uste zutela alde batetik zirela" kristotarrak" eta bestetik" deabrutarrak", eta euskal gudariak" itsutasunez edo erokeriz" zihoazela" infernutarrekin".
|
|
|
1932tik hara zeukaten harremana EAJko jendearekin; haien ideologiatik hurbil zeuden. Aintzina hilabetekaria sortu zutenean, garbiki aldarrikatu
|
zuten
Euskal Herri penintsularrekoekin" lokarri sendoak" sortu behar zirela.300 Bestetik, Gure Herria aldizkaria ere bazegoen 1921etik, besteak beste Jules Moulier Oxobi, Jean Etxepare, Henry Dutournier edo Louis Dassance biltzen zituena. Aldizkari hark hastapenetik finkatu zituen harremanak mendiz bestaldeko euskaldunekin, hango idazleei orrialdeak eskainiz, Fermin Irigarai Larreko idazle nafarrari adibidez.
|
|
|
Euskal Herri kontinentaleko alderdi politikoek ez zuten begiratzen Bidasoaz bestaldera. Espainia oraindik Europako Batasunean ez zegoenean sartua," muga itxia zen interes faltaren lekuko", Izquierdoren arabera.344 Alderdi abertzaleek" errespetatzen"
|
zuten
Euskal Herri penintsularrean gertatzen zena, inondik ere sartu nahi izan gabe hango gaietan. Euskal Herri kontinentaleko eragile politikoek interes gutxi zeukaten Euskal Herri penintsularrarekiko, bizimodua hobetzeko bidea ez bazen.
|
|
|
Frankismo denboran debekatua zen haren antolatzea; 1969an hasi ziren berriz antolatzen. Haatik, 1980tik landa, ibilbidea gero eta gehiago mugatzen
|
zuten
Euskal Herri mendebaldera.
|
|
|
Luis Martinez Garatek201 dioen bezala, Espainiak eta Frantziak muga itxiak eta aduanak jarri izana euskaldunen betiko harreman egituraren kontra zihoan; espainolek eta frantsesek" urratzen"
|
zuten
Euskal Herriko antolaketa soziala eta politikoa. Aduana haien gainetik, euskaldunek beren arteko harreman naturalari eutsi ziotelako froga baizik ez zen kontrabanda.
|
|
|
AGOSTI XAHO britainiarrek eta frantsesek bultzatu zuten karlistada euskaldunen independentziaren aldeko borroka bat zelako ideia. Gaurko historiografiak frogatu duenez, foruek zerikusi gutxi izan
|
zuten
Euskal Herriko gerraren piztearekin, baina frantsesek eta britainiarrek foruen iraupena eta gerraren bukaera lotu zituzten. Baliteke Xahok zerikusirik izatea saio horiekin, baina ez daukagu inolako frogarik.
|
|
2019
|
|
|
" Batez ere, berdintasunetik erantzuten ari dira erraketisten kontuari, baina ez kirol edo kultur arlotik. Emakumeak ziren erraketistak; kirol profesionala egin
|
zuten
Euskal Herriko lehen emakumeak ziren, eta, zalantzarik gabe, kultur ondarea ere bada eurena".
|
|
|
Aldi berean, mugimendu iraultzaileen eremutik at, Europan Ikatz eta Altzairuaren Europako Erkidegoa, geroko Europar Batasunaren aitzindaria izango zena, sortu zuten sei herrialdek. Gertakari haiek guztiek eragina izan
|
zuten
Euskal Herriko mugimendu politikoetan eta hausnarketa eta interpretazio ezberdinak sortu ziren auzi sozialaren eta nazio auziaren ingurukoak. Ikusiko dugunez, eztabaida haiek bizi biziak izan ziren ETAren barruan.
|
|
2020
|
|
|
Beste finalerdian, Athleticek Madril FC bota zuen (3). Finalean, berdindu egin
|
zuten
Euskal Herriko bi taldeek (2), eta hurrengo egunean jokatu behar izan zuten txapelduna erabakitzeko beste partida bat. Racing Irun nagusitu zen (1):
|
|
2021
|
|
|
Jakina, zenbait horren erreferentzia ezinbestean plurala da zenbaitetan, eta hor ez da tokirik singularra ibiltzeko: Sorlekutik atera gabe, auzoko kanoien hotsa genuen bakarrik entzuna zenbaitek, edo ihesi etorri haurrideen etsipena ezagutua (Xarriton); Kontura gaitezen beraz euskal ikastegi, ikastola, aldizkari, argitaldari, eta irrati telebisten lanaren osatzeko eta jorratzeko Koldo Mitxelena, Pedro Miguel Etxenike, Gregorio Monreal eta beste zenbaitek ireki
|
zuten
Euskal Herriko Unibertsitatearen aldean[...] (Xarriton) eta abar. Horietan, jakina, ez da singularra jartzerik.
|