|
2010
|
|
|
1.Estatu alderdi orok edozein unetan adierazi ahal izango du Komitearen eskumena onartzen duela, bere jurisdikzioko pertsonen edo pertsona
|
taldeen
komunikazioak jaso eta aztertzeko, halakoek alegatzen dutenean biktimak direla, estatu horrek konbentzio honetako eskubideetarik edozein urratzeagatik.Komiteak ez du inolako komunikaziorik jasoko, komunikazio hori denean adierazpen hori egin ez duen estatu bati buruzkoa.
|
|
|
2.Artikulu honetako 1 paragrafoaren araberako adierazpena egin duen estatu alderdi orok organo bat ezarri edo izendatu ahal izango du, bere antolamendu juridiko nazionalean, eskumena izan dezan bere jurisdikzioko pertsonen edo pertsona
|
taldeen
eskariak jaso eta aztertzeko, halakoek alegatzen dutenean biktima direla, konbentzio honetako eskubideetarik edozein urratzeagatik, eta estatu mailan eskuragarri dituzten errekurtso guztiak agortu dituztenean.
|
|
|
6.a) Komiteak zein estatu alderdiren aurka jaso komunikazioa, konbentzio honetako xedapenetarik edozeinen aurkako urratzea alegatuz, eta estatu alderdi horri sekretupean adieraziko dio komunikazio hori, baina pertsona edo pertsona
|
talde
interesdunen identifikazioa ez da emango, horien esanbidezko adostasunik gabe.Komiteak ez ditu onartuko komunikazio anonimoak.
|
|
|
4.Arraza edo etnia
|
talde
nahiz pertsona batzuen aurrerapen egokia ziurtatzeko helburuarekin bakarrik hartutako neurri bereziak, talde eta pertsona horiek behar duten laguntza premiazkoa denean, berdintasun baldintzetan berma dakien giza eskubideen eta oinarrizko askatasunen izatea edo egikaritza, ez dira arraza bereizkeriazko neurritzat hartuko, betiere, horren ondorioz ez badira ezartzen eskubide desberdinak arraza tald...
|
|
|
4.Arraza edo etnia talde nahiz pertsona batzuen aurrerapen egokia ziurtatzeko helburuarekin bakarrik hartutako neurri bereziak,
|
talde
eta pertsona horiek behar duten laguntza premiazkoa denean, berdintasun baldintzetan berma dakien giza eskubideen eta oinarrizko askatasunen izatea edo egikaritza, ez dira arraza bereizkeriazko neurritzat hartuko, betiere, horren ondorioz ez badira ezartzen eskubide desberdinak arraza talde desberdinentzat, eta neurri horiek indarrean jarraitzen ez badute, neurriok zein helbururekin hartu eta hel...
|
|
|
...talde nahiz pertsona batzuen aurrerapen egokia ziurtatzeko helburuarekin bakarrik hartutako neurri bereziak, talde eta pertsona horiek behar duten laguntza premiazkoa denean, berdintasun baldintzetan berma dakien giza eskubideen eta oinarrizko askatasunen izatea edo egikaritza, ez dira arraza bereizkeriazko neurritzat hartuko, betiere, horren ondorioz ez badira ezartzen eskubide desberdinak arraza
|
talde
desberdinentzat, eta neurri horiek indarrean jarraitzen ez badute, neurriok zein helbururekin hartu eta helburuok lortu ondoren.
|
|
|
a) Estatu alderdi bakoitzak konpromisoa hartzen du, arraza bereizkeriazko inolako egintza edo eginerarik ez gauzatzeko pertsonen, pertsona
|
taldeen
edo erakundeen aurka, eta zaintzeko agintari publiko eta erakunde publiko guztiek, nazionalek eta toki mailakoek, betebehar horrekin bat etorriz jarduten dutela.
|
|
|
d) Estatu alderdi bakoitzak debekatuko du, eta bide egoki guztiak erabilita bertan behera utzaraziko du, baita inguruabarrek hala eskatzen dutenean legegintzazko neurriak erabilita ere, pertsonek,
|
taldeek
edo erakundeek gauzatutako arraza bereizkeria.
|
|
|
2.Estatu alderdiek, inguruabarrek hala eskatzen dutenean, neurri berezi eta zehatzak hartuko dituzte, gizarte, ekonomia eta kultura esparruetan, bai eta beste esparru batzuetan ere, arraza
|
talde
batzuek edo talde horietako pertsona batzuek garapen eta babes egokia izatea ziurtatzeko, berdintasun baldintzetan berma dadin pertsona horiek oso osoan izatea giza eskubideak eta oinarrizko askatasunak.Neurri horien ondorioa inoiz ez da izango arraza talde desberdinentzako eskubide desberdinak edo bananduak iraunaraztea, neurri horiek zein helbururekin hartu eta helburuok lortu ondoren.
|
|
|
2.Estatu alderdiek, inguruabarrek hala eskatzen dutenean, neurri berezi eta zehatzak hartuko dituzte, gizarte, ekonomia eta kultura esparruetan, bai eta beste esparru batzuetan ere, arraza talde batzuek edo
|
talde
horietako pertsona batzuek garapen eta babes egokia izatea ziurtatzeko, berdintasun baldintzetan berma dadin pertsona horiek oso osoan izatea giza eskubideak eta oinarrizko askatasunak.Neurri horien ondorioa inoiz ez da izango arraza talde desberdinentzako eskubide desberdinak edo bananduak iraunaraztea, neurri horiek zein helbururekin hartu eta helburuok lortu ondoren.
|
|
|
...n dutenean, neurri berezi eta zehatzak hartuko dituzte, gizarte, ekonomia eta kultura esparruetan, bai eta beste esparru batzuetan ere, arraza talde batzuek edo talde horietako pertsona batzuek garapen eta babes egokia izatea ziurtatzeko, berdintasun baldintzetan berma dadin pertsona horiek oso osoan izatea giza eskubideak eta oinarrizko askatasunak.Neurri horien ondorioa inoiz ez da izango arraza
|
talde
desberdinentzako eskubide desberdinak edo bananduak iraunaraztea, neurri horiek zein helbururekin hartu eta helburuok lortu ondoren.
|
|
|
a) Adieraziko dute legearen arabera egintza zigorgarria dela arraza nagusitasunean edo gorrotoan oinarritutako ideien zabalkunde oro, arraza bereizkeria bultzatzen duen jarduera oro, bai eta edozein arrazaren edo larru-azal nahiz jatorri etniko desberdineko pertsona
|
talderen aurkako
indarkeria egintza oro, edo egintza horiek gauzatzera bultzatzen dituzten jardueretarik beste edozein ere, eta jarduera arrazistei emandako laguntza oro, horren barne dela jardueraren finantzaketa.
|
|
|
b) Segurtasun pertsonalerako eta estatuaren babesa izateko eskubidea, funtzionario publikoek edo edozein gizabanakok,
|
taldek
edo erakundek osotasun pertsonalaren aurka gauzatutako indarkeria jarduera edo atentatu ororen aurka.
|
|
|
Estatu alderdiek konpromisoa hartzen dute berehalakoak eta eragingarriak diren neurriak hartzeko, batez ere, irakaskuntza, hezkuntza, kultura eta informazio arloetan, arraza bereizkeria eratortzen duten aurreiritzien aurka borrokatzeko eta nazioen eta arraza nahiz etnia
|
talde
desberdinen artean elkar ulertzea, tolerantzia eta laguntasuna sustatzeko, bai eta Nazio Batuen Gutunaren, Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalaren, arraza bereizkeria mota guztiak ezabatu nahi dituen Nazio Batuen Adierazpenaren eta konbentzio honen asmoak eta printzipioak hedatzeko ere.
|
|
|
1.Itun honetako xedapenetatik bat bera ere ez da interpretatuko estatu,
|
talde
edo banakako bati eskubidea aitortzeko, horren helburua denean itun honetan aitortutako eskubide edo askatasunetarik edozein ezabatzeko jarduerei ekitea edo ekintzak gauzatzea, edo eskubide nahiz askatasun horiek murriztea, itun honek baimendutakotik kanpo.
|
|
|
...ehar dela gizakien nortasuna eta gizakiaren duintasunaren zentzua erabat garatzera, eta hezkuntzak indartu behar duela giza eskubideen eta oinarrizko askatasunen errespetua.Orobat, adostu dute hezkuntzak pertsona guztiak gaitu behar dituela, eragingarritasunez parte hartzeko gizarte aske batean, ulermena, tolerantzia eta adiskidetzea ahalbidetzeko nazio guztien artean eta arraza, etnia edo erlijio
|
talde
guztien artean, eta Nazio Batuen jarduerak sustatzeko, bakea izatearen alde.
|
|
|
1.Itun honetako xedapenetatik bat bera ere ez da interpretatuko estatu,
|
talde
edo banakako bati eskubidea aitortzeko, horren helburua denean itun honetan aitortutako eskubide edo askatasunetarik edozein ezabatzeko jarduerei ekitea edo ekintzak gauzatzea, edo eskubide nahiz askatasun horiek murriztea, itun honek baimendutakotik kanpo.
|
|
|
Gutxiengo etnikoak, erlijiosoak edo linguistikoak dauden estatuetan, gutxiengo horietara bildutako pertsonei ez zaie ukatuko dagokien eskubidea, euren
|
taldeko
gainerako kideekin batera, euren kultura bizitza propioa izateko, euren erlijioa izan eta praktikatzeko eta euren hizkuntza erabiltzeko.
|
|
|
Jakinik, familiak, gizartearen oinarrizko
|
talde
gisa eta bere kideen hazkuntza nahiz ongizaterako inguru natural gisa, eta, bereziki, haurrei dagokienez, erkidegoan dituen ardurak bere gain hartu ahal izateko, behar adinako babesa eta laguntza izan behar duela,
|
|
|
d) Komunikabideei eskatuko diete modu berezian kontuan har ditzatela gutxiengoan dauden edo indigenak diren
|
taldeetako
haurren beharrizan linguistikoak;
|
|
|
d) Haurrak prestatzea, gizarte aske batean bizitza ganorazkoa izateko, ulermena, bakea, tolerantzia, sexu berdintasuna eta lagun arteko giroa nagusi direla, herri,
|
talde
etniko, talde nazional nahiz erlijioso eta indigena jatorriko pertsona guztien artean;
|
|
|
d) Haurrak prestatzea, gizarte aske batean bizitza ganorazkoa izateko, ulermena, bakea, tolerantzia, sexu berdintasuna eta lagun arteko giroa nagusi direla, herri, talde etniko,
|
talde
nazional nahiz erlijioso eta indigena jatorriko pertsona guztien artean;
|
|
|
Gutxiengo etnikoak, erlijiosoak eta linguistikoak edo indigena jatorriko pertsonak dauden estatuetan, gutxiengo horietako haurrei edo haur indigenei ez zaie ukatuko dagokien eskubidea, euren
|
taldeko
gainerako kideekin batera, euren kultura bizitza izateko, euren erlijioa izan eta praktikatzeko, edo euren hizkuntza erabiltzeko.
|
|
|
2.Langile migratzaileek eta horien familiakoek estatuaren babes eragingarria jasotzeko eskubidea izango dute, funtzionario publikoek edo pertsona pribatuek,
|
taldeek
edo erakundeek eragindako indarkeria, gorputzeko kalte, mehatxu edo larderiaren aurka.
|
|
|
1.Estatu alderdiek, aitortuz, familia dela gizartearen oinarrizko
|
talde
naturala eta funtsezkoa, eta familiak eskubidea duela gizartetik eta estatutik babesa jasotzeko, neurri egokiak hartuko dituzte, langile migratzailearen familia unitateari babesa ziurtatzeko.
|
|
|
b) Langile migratzaileen eta horien familiakoen mugimenduak detektatu eta ezabatzeko neurriak, mugimendu horiek legearen aurkakoak edo klandestinoak direnean, eta mugimendu horiek antolatu nahiz zuzentzen dituzten edo horretarako laguntza eskaintzen duten pertsona,
|
talde
edo erakundeei zehapen eragingarriak ezartzeko neurriak;
|
|
|
c) Egoera irregularrean dauden langile migratzaileen edo horien familiakoen aurka indarkeria nahiz mehatxuak edo larderia erabiltzen direnean, halakoak erabiltzen dituzten pertsona,
|
talde
edo erakundeen aurka zehapen eragingarriak ezartzeko neurriak.
|
|
|
2.Konbentzio honetako xedapenak ez dira interpretatuko eskubideren bat emateko estatu,
|
talde
edo banakako bati, eskubide horren helburua denean konbentzio honetan zein eskubide edo askatasun aitortu eta horietako edozeini kalte egin diezaioketen jarduerei ekitea edo egintzak gauzatzea.
|
|
|
«Diseinu unibertsal» gisa ulertuko da produktuen, ingurunearen, programen eta zerbitzuen diseinua, halakoak pertsona guztiek ahalik eta gehien erabil ditzaketenean, moldatu beharrik gabe, eta espezializatutako diseinurik gabe.«Diseinu unibertsalak» ez ditu baztertuko desgai diren pertsona
|
talde
berezientzako laguntza teknikoak, halakoak behar direnean.
|
|
|
7.Konbentzio honetako xedapenak ezin dira interpretatu eskabidea jaso duen estatu alderdia estradizioa aitortzera behartzeko, baldin eta estatu horrek pisuzko arrazoiak baditu uste izateko eskabidea aurkeztu dela pertsona bat auzipetu edo zehatzeko asmoarekin, sexua, arraza, erlijioa, naziotasuna, etnia jatorria, iritzi politikoak edo gizarte
|
talde
jakin baten kide izatea dela bide, edo eskabide hori onartzean, pertsona horri kalteren bat eragingo zaiola, arrazoi horietarik edozeinengatik.
|
|
|
Konbentzio honen ondoreetarako, «derrigorreko desagertzea» da, atzipenaldia, atxiloketa, bahiketa edo askatasunez gabetzeko beste edozein mota, baldin eta halakoak gauzatzen badituzte estatuko agenteek edo estatuaren baimen, babes edo oniritziarekin jarduten duten pertsonek edo pertsona
|
taldeek
, eta horiek aitortzen ez badute desagertutako pertsonaren askatasun gabetzea edo ezkutatzen badute pertsona horrekin gertatu dena edo pertsona hori dagoen tokia, pertsona hori lege babesetik at utziz.
|
|
|
Estatu alderdiek neurri egokiak hartuko dituzte, 2 artikuluak definitutako egintzak ikertzeko, halakoak gauzatzen dituztenean estatuaren baimen, babes edo oniritzirik gabe jarduten duten pertsonek edo pertsona
|
taldeek
, eta arduradunak auzipetzeko.
|
|
2011
|
|
|
1 Debekatu egiten dira eta zigortuak izango dira biztanleria zibilaren aurka egindako eraso eta bonbardaketak, horiek ikaragarrizko sufrimendua eragiten badute bereziki emakume eta haurrengan, biztanleriaren
|
talde
ahulena osatzen baitute horiek,
|
|
|
1 Arraza edo etnia
|
taldeen
berezko nagusitasuna edo gutxiagotasuna aipatzen duen teoria guztiek, dela batzuei besteak, ustez gutxiago direlakoan, menderatu edo ezabatzeko eskubidea ematen dietenak, dela arraza ezberdintasunean oinarritutako iritziak, ez dute inolako oinarri zientifikorik eta gizateriaren printzipio moral eta etikoen aurkakoak dira.
|
|
|
2 Arrazismoak ideologia arrazistak, arraza aurreiritzietan oinarritutako jarrerak, bereizkeria jokabideak, egiturazko xedapenak eta praktika instituzionalizatuak biltzen ditu, arraza ezberdintasunak eragiten dituztenak, bai eta
|
taldeen arteko
bereizkeria harremanak morala eta zientziaren bitartez justifika daitezkeelako ideia faltsua ere; legeria edo erregelamendu xedapenen bidez edo bereizkeria jardueren bidez adierazten da, edota gizartearen aurkakoak diren sinesmen eta egintzen bidez; horren biktimen ibilbidea oztopatzen du, hori praktikan jartzen dutenak galbidera eramaten ditu, nazioak zatitzen ditu bere baitan, nazioarteko lanki...
|
|
|
...en egokitzapenerako gero eta eragingarriagoak diren bideak eskaintzen dizkiete gizon eta emakumeei; bideok, aukera ematen die horiei, ez bakarrik duintasun eta eskubideetan berdinak jaiotzen direla baieztatzeko, ezpada ere giza talde guztiek nazio mailan eta nazioartean kultura nortasuna eta berezko kultura bizitzaren garapenerako duten eskubidea errespetatu behar dutela aitortzeko, kontuan izanda
|
talde
bakoitzari dagokiola askatasun osoz erabakitzea ustez euren nortasunarentzat ezinbestekoak diren baloreak mantentzea nahi duten, eta hala denean, eurok moldatzea edo indartzea.
|
|
|
...kuntza baliabideak arrazismoari aurre egiteko erabil daitezen ahalegintzeko, batik bat programa eta testu-liburuetan giza batasunaren eta aniztasunaren inguruko oinarrizko ezagutza zientifiko eta etikoak jaso daitezen lan eginez eta edozein herriren aurkako bereizketa gorrotagarririk ager ez dadin; helburu horiekin, irakasleen heziketa ziurtatu behar dute; eskola sistemaren baliabideak biztanleria
|
talde
guztien eskura jarri, arraza izaerako inolako murrizketa eta bereizkeriarik gabe; era berean, eta arraza edo etnia talde jakin batzuei ezarritako murrizketak konpontzeko neurri egokiak hartu behar dituzte, murrizketa horiek heziketa maila eta bizi mailari dagozkienean, bereziki haurrei horien transmisioa saihesteko helburuarekin.
|
|
|
...batasunaren eta aniztasunaren inguruko oinarrizko ezagutza zientifiko eta etikoak jaso daitezen lan eginez eta edozein herriren aurkako bereizketa gorrotagarririk ager ez dadin; helburu horiekin, irakasleen heziketa ziurtatu behar dute; eskola sistemaren baliabideak biztanleria talde guztien eskura jarri, arraza izaerako inolako murrizketa eta bereizkeriarik gabe; era berean, eta arraza edo etnia
|
talde
jakin batzuei ezarritako murrizketak konpontzeko neurri egokiak hartu behar dituzte, murrizketa horiek heziketa maila eta bizi mailari dagozkienean, bereziki haurrei horien transmisioa saihesteko helburuarekin.
|
|
|
3 Aholkatzen zaie komunikabide handiei eta horiek kontrolatzen dituztenei edo horien zerbitzura daudenei, bai eta erkidego nazionalen barnean antolatutako
|
talde
orori, Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalean jasotako printzipioak behar bezala kontuan izanda, batik bat, adierazpen askatasunaren printzipioa, elkar ulertzea, tolerantzia eta pertsona eta giza taldeen arteko adiskidetasuna susta ditzatela, eta berebat, arrazismoa, bereizkeria eta arraza aurreiritziak ezabatzen lagun dezatela, batez ere saihestuz, pertsonak eta giza talde ezberdinak modu este... Arraza eta etnia taldeen arteko komunikazioa elkarrekiko prozesua izan behar da, hain zuzen ere, ahalbidetzen duena euren nortasuna oso osorik adieraztea eta hala ulertuak izatea, erabateko askatasunez.
|
|
|
3 Aholkatzen zaie komunikabide handiei eta horiek kontrolatzen dituztenei edo horien zerbitzura daudenei, bai eta erkidego nazionalen barnean antolatutako talde orori, Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalean jasotako printzipioak behar bezala kontuan izanda, batik bat, adierazpen askatasunaren printzipioa, elkar ulertzea, tolerantzia eta pertsona eta giza taldeen arteko adiskidetasuna susta ditzatela, eta berebat, arrazismoa, bereizkeria eta arraza aurreiritziak ezabatzen lagun dezatela, batez ere saihestuz, pertsonak eta giza talde ezberdinak modu estereotipatu, partzial, aldebakarreko edo maltzurrean aurkeztea. Arraza eta etnia
|
taldeen arteko
komunikazioa elkarrekiko prozesua izan behar da, hain zuzen ere, ahalbidetzen duena euren nortasuna oso osorik adieraztea eta hala ulertuak izatea, erabateko askatasunez. Horren ondorioz, komunikabide handiak komunikazio mota hau errazten duten pertsonen eta taldeen ideietara zabaldu lirateke.
|
|
|
Arraza eta etnia taldeen arteko komunikazioa elkarrekiko prozesua izan behar da, hain zuzen ere, ahalbidetzen duena euren nortasuna oso osorik adieraztea eta hala ulertuak izatea, erabateko askatasunez. Horren ondorioz, komunikabide handiak komunikazio mota hau errazten duten pertsonen eta
|
taldeen
ideietara zabaldu lirateke.
|
|
|
3 Helburu horiek lortzeko arraza bereizkeria debekatzen duen legeria, bera bakarrik, nahikoa izan ez daitekeenez gero, estatuari dagokio, modu berean, hori osatzea, dela arraza bereizkeria kasuak aldiro ikertzeaz arduratuko den sail administratibo baten bitartez, dela arraza bereizkeria ekintzen aurkako baliabide juridikoen esparru zabal baten bidez, dela irismen handiko heziketa eta ikerketa programen bidez, arraza aurreiritzi eta arraza bereizkeriaren aurka borrokatzera zuzenduak, dela, azkenez ere, politika, gizarte, hezkuntza eta kultura gaiei buruzko neurri positiboak dakartzaten programen bitartez, giza taldeen arteko elkarrekiko benetako errespetua bultzatzeko. Inguruabarrek halakoa bidezkotzen dutenean, gizarte egoera ahuleko
|
taldeen
maila hobetzea sustatzeko programa bereziak aplikatu dira eta, talde horiek naziokoak direnean, erkidegoarentzat erabakigarriak diren prozesuetan horien parte hartze eragingarria lortzeko programak ere.
|
|
|
3 Helburu horiek lortzeko arraza bereizkeria debekatzen duen legeria, bera bakarrik, nahikoa izan ez daitekeenez gero, estatuari dagokio, modu berean, hori osatzea, dela arraza bereizkeria kasuak aldiro ikertzeaz arduratuko den sail administratibo baten bitartez, dela arraza bereizkeria ekintzen aurkako baliabide juridikoen esparru zabal baten bidez, dela irismen handiko heziketa eta ikerketa programen bidez, arraza aurreiritzi eta arraza bereizkeriaren aurka borrokatzera zuzenduak, dela, azkenez ere, politika, gizarte, hezkuntza eta kultura gaiei buruzko neurri positiboak dakartzaten programen bitartez, giza taldeen arteko elkarrekiko benetako errespetua bultzatzeko. Inguruabarrek halakoa bidezkotzen dutenean, gizarte egoera ahuleko taldeen maila hobetzea sustatzeko programa bereziak aplikatu dira eta,
|
talde
horiek naziokoak direnean, erkidegoarentzat erabakigarriak diren prozesuetan horien parte hartze eragingarria lortzeko programak ere.
|
|
|
Neurri politiko, ekonomiko eta sozialekin batera, zuzenbidea da norbanakoen artean duintasuna eta eskubideetan berdintasuna lortzeko bide nagusienetako bat, eta propaganda, antolakuntza eta eginera oro baztertzeko, horiek arraza eta etnia
|
taldeen
ustezko nagusitasunean oinarritutako ideia eta teoriek bultzatzen dituztenean edota arraza gorroto edo bereizkeria justifikatu edo eragin nahi dutenean. Estatuek neurri juridiko egokiak hartu dituzte eta euren zerbitzu guztiek neurri horiek bete eta aplikatzen dituztela zaindu, kontuan izanda, behar den legez, Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalean jasotako printzipioak.
|
|
|
2 Neurri bereziak hartu behar dira norbanakoen eta giza taldeen duintasun eta eskubide berdintasuna bermatzeko, hori beharrezkoa den edozein lekutan; neurri horiei, arraza esparruan diskriminatzailea izan daitezkeelako itxura ematea saihestu behar da. Horri dagokionez, arreta berezia eman behar zaie gizarte eta ekonomiaren aldetik egoera ahulean diren arraza eta etnia
|
taldeei
, horren helburua izanik, berdintasun osoa eta bereizkeria eta murrizketarik gabeko esparruan legeen eta erregelamenduen babesa bermatzea, bai eta indarrean dauden gizarte neurrien onurak, bereziki ostatuari, enpleguari eta osasunari dagokienean, euren kultura eta baloreen jatortasuna errespetatzeko, eta euren sustapen soziala eta profesionala errazteko, batez ere heziketaren, eta sustapen soziala...
|
|
|
3 Atzerriko jatorria duten biztanleria
|
taldeek
, batik bat langile migratzaileek eta euren familiek, eurok zein herrik hartu eta herri horren garapenean laguntzen dutenek, euren segurtasuna, duintasuna eta euren kultura baloreen errespetua bermatzera zuzendutako neurri egokiak izan dituzte, eta eurok jasotzen dituen ingurumenean egokitzeko eta sustapen profesionala errazteko; izan ere, horien xedea da euren jatorrizko herrialdeetara geroagoko ... modu berean haurrei euren ama hizkuntza irakasteko aukera izatea ere aldeztu litzateke.
|
|
|
Jakitun izanik aspalditik menperatuak izan ziren herrialde gehienek euren burujabetza berreskuratzeko bideraturiko deskolonizazio prozesua eta bestelako aldaketa historikoez, hain zuzen ere, nazioarteko erkidegoa
|
talde
unibertsal eta anitza egin duena eta arrazismoaren izurritea ezabatzeko eta, gizarte eta politika bizitzaren eremu guztietan horrelako adierazpen gorrotagarriak bukatzeko aukera berriak sortu dituztenak esparru nazional zein nazioartean,
|
|
|
...tela, beti forma berritzaileen pean, hala giza eskubideen printzipioen aurkakoak diren legeria xedapenak eta gobernu eta administrazio eginerak mantentzearen bidez, nola injustizia eta gizakiaren gutxiespen ezaugarriak dituen politika eta gizarte egituren eta harreman eta jarreren iraunkortasunagatik; hain zuzen ere horiek bazterketa, mespretxua eta esplotazioa eragiten dituzte, edo egoera ahuleko
|
talde
kideen nahitaezko asimilazioa,
|
|
|
2 Norbanako eta
|
talde
guztiek desberdinak izateko eskubidea dute, bakoitzak bere burua horrela kontsideratzeko eta horrela ere kontsideratua izateko. Hala ere, bizitza modu ezberdinak eta ezberdintasunerako eskubidea ezin dira inolako aitzakia izan arraza aurreiritzientzat; eta ezin dute legez edo egitez ezelako bereizkeria eginerarik legezkotu, ezta apartheid politika oinarritu ere, horixe baita, izan ere, arrazismoaren muturreko moldea.
|
|
|
1.Inork ez du bereizkeriarik pairatuko, erlijio edo sinesmen arrazoiengatik, inongo estatu, erakunde, pertsona
|
talde
edo partikularrengandik.
|
|
|
Kezkaturik, emakume
|
talde
batzuk, esaterako, gutxiengoen artean dauden emakumeak, emakume indigenak, errefuxiatuak, emakume migratzaileak, nekazaritza guneetako eta urruneko erkidegoetan bizi diren emakumeak, emakume behartsuak, erakundeetan giltzapetutako edo atxilotutako emakumeak, neskatoak, desgaitasunen bat duten emakumeak, adineko emakumeak eta gatazka armatu egoeretan dauden emakumeak, bereziki erasokorrak direlako...
|
|
|
e) Nazio Batuen sistemaren erakunde eta organoen arteko koordinazioa bultzatzea, emakumearen aurkako indarkeriaren arazoa aribideko programetan integratzeko, indarkeriaren aurrean bereziki ahulak diren emakume
|
taldeei
aipamen berezia eginez;
|
|
|
2 Aipatu ekintza programa horiek gobernu erakunde eskudunekin eta enplegatzaile eta langileen erakundeekin kontsultatuz prestatu eta jarri dira abian, beste
|
talde
interesatu batzuen iritziak kontuan hartuz, halakoa beharrezkoa denean.
|
|
|
1.Estatu bateko indar armatu ez diren beste
|
talde
armatu batzuek ez dute, edozein kasutan, 18 urtetik beherako pertsonarik erreklutatu eta eraso armatuetan erabilibehar.
|
|
|
Gaitzetsiz erabat kezkaturik estatu bateko indar armatu ez diren bestelako
|
talde
armatuek haurrak erreklutatzea, trebatzea eta eraso armatuetan erabiltzea, nazio mugen barruan zein hauetatik kanpo, eta modu horretan haurrak erreklutatu, trebatu eta erabiltzen dituztenen erantzukizuna aitortuz,
|
|
|
Aitorturik bereziki ahulak direla
|
talde
batzuk, bereziki neskatoak, eta sexu esplotazioaren arrisku handiagoaren aurrean daudela; izan ere, sexu bidez ustiatuak diren pertsonen artean neskatoen kopurua oso nabarmena da,
|
|
|
a) Haurren salmenta gisa ulertzen da: pertsona batek edo pertsona
|
talde
batek beste bati haur bat eskualdatzeko burututako salerosketa edo bestelako egintza guztiak, ordainketa baten edo beste edozein ordainsariren trukean;
|
|
|
Adierazten dugu Adierazpen eta Egintza Programa honen ondorioetarako, arrazismoaren, arraza bereizkeriaren, xenofobiaren eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen biktimak direla norbanakoak edo norbanakoen
|
taldeak
, oinaze horiengatik modu negatiboan ukituak diren edo izan direnak, edota horietara menderatuak edo horien jomuga izan direnak;
|
|
|
Aitortzen dugu naziokoak ez diren pertsonen aurkako xenofobia, bereziki migratzaile, errefuxiatu eta asilo eskatzaileen aurkakoa, arrazismo garaikidearen iturri nagusienetakoa dela, eta
|
talde
horietako kideen aurka gauzatutako giza eskubideen urratze ugariak gertatzen direla egintza diskriminatzaile, xenofobo eta arrazisten inguruabarretan;
|
|
|
Ikusten dugu arrazismo, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen adierazpen berriei eskaini beharreko arreta bereziaren garrantzia, horien aurrean egon baitaitezke gazteak eta beste
|
talde
batzuk, erraz kaltetuak izan daitezkeenak;
|
|
|
25 Adierazten dugu arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduak gogorki gaitzesten ditugula, horiek oraindik ere estatu batzuetako zigor sistemen funtzionamenduan eta legearen aplikazioan irauten baitute, bai eta legea betearazi behar duten erakunde eta pertsonen neurri eta jokabideetan ere, bereziki, horrek eragiten duenean atxilotu eta presoen artean
|
talde
batzuetako kideak modu nabarmenegian ordezkaturik egotea;
|
|
|
Baieztatzen dugu arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen biktimak zein izan eta pertsona eta pertsona
|
talde
horiek jasandako giza eskubide eta oinarrizko askatasunen urraketak zigorrik gabe geratzeari amaiera emateko beharra;
|
|
|
Gogorarazten dugu, berezko nortasuna duten
|
talde
, kolektibo edo erkidego ororen jazarpena, horren zergatia arraza, nazio, etnia eta beste izaera bateko arrazoietan oinarritzen bada, mundu mailan eta nazioarteko zuzenbidean onartezin bezala aitortuta daudenak, bai eta apartheidaren krimena, giza eskubideen urraketa larriak direla eta, kasu batzuetan, gizateriaren aurkako krimen gisa ere har daitezke;
|
|
|
..., biktimei kalte ordain egokia ordaintzea barne; Bereizkeriaren biktimak lege baliabideetara iristea erraztu behar da eta, horren harira, zin zinez kontsideratu behar da halako berrikuntza, zertarako eta, nazio erakundeek edo beste erakunde batzuek, eta egoki diren gobernuz kanpoko erakundeek ere, biktima horiei laguntza eskaintzeko gaitasuna izan dezaten eta, orobat, programak prestatu behar dira
|
talde
ahulenek lege sistemara iristeko aukera izan dezaten; Gatazkak konpontzeko, alderdien arteko bitartekaritzarako eta adiskidetzeko metodo eta prozedura berri eta berritzaileak ikertu eta, halakoa egingarri denean, horiek ere ezarri behar dira, non eta, arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduetan oinarritutako gatazka edo eztabaida duten alderdien art...
|
|
|
Eskatzen dio Giza Eskubideetarako Goi Komisiodunari Munduko Konferentziaren jarraipen gisa, goi mailako bost aditu independenterekin lankidetzan jardun dezala; idazkari nagusiak izendatuko ditu halakoak, modu honetan: erregio bakoitzeko bat, erregio
|
taldeei
kontsulta egin eta gero, Giza Eskubideen Batzordearen buruak proposatutako hautagaien artean; lankidetza horren helburua izango da Adierazpenaren eta Egintza Planaren xedapenen aplikazioa ikuskatzea. Goi Komisiodunak Giza Eskubideen Batzordeari eta Biltzar Orokorrari urteko txostena aurkeztuko die xedapen hauen aplikazioaren bilakaeraren inguruan, kontuan izanda estatuek, giza eskubideen hitzarmenen arabera sortutako organo eskudunek, prozedura bereziek eta Nazio Batuen Giza Eskubideen Batzordearen beste mekanismo batzuek, nazioarteko, erregioetako eta gobernuz kanpoko erakundeek eta giza eskubideen erakunde nazionalek emandako informazio eta iritzia;
|
|
|
Gonbidatzen du Giza Eskubideen Batzordea, zertarako eta, Errelatore Berezien eta Giza Eskubideen Batzordearen lan
|
taldeetako
mandatuetan, barnean hartuta, arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen Forma Garaikideei buruzko Errelatore Bereziarena, halako gomendioak gehitu ditzala, horiek euren mandatuen egikaritzan, Adierazpenaren eta Egintza Programaren xedapenak azter ditzaten, hortaz, Biltzar Orokorrari eta Giza Eskubideen Batzordeari txostenak aurkeztuko dizkiote eta e...
|
|
|
...lanean jarrai dezatela, besteak beste, elkarrizketaren sustapen eta babesaren bitartez eta gizartearen baitan eta gizarteen artean adiskidetzea, bat etortzea eta oreka lortzeko bat egitearen bitartez; hartara, komunitate erlijiosoak gonbidatzen ditu ekonomia eta gizarte indarberritzearen suspertze zereginetan parte har dezaten, eta gidari erlijiosoak bultzatzen ditu lankidetza handiagoa eta arraza
|
talde
ezberdinen arteko kontaktu handiagoa susta dezaten;
|
|
|
Egintza plan eta politikak egin eta praktikan jar ditzatela, eta aurrezaintzarako neurriak indartu eta ezar ditzatela, migratzaileen eta harrera gizartearen arteko elkar ulertzea eta tolerantzia sustatzeko, arrazismo, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen adierazpenak ezabatzeko xedearekin, barne hartuta gizarte askotako pertsona eta
|
taldeek
eragindako indarkeria egintzak ere;
|
|
|
Berma dezatela, euren egoera gorabehera, agintari publikoek atxilotu dituzten migratzaileak inpartzialtasunez eta gizabidez tratatuko dituztela eta babes juridikoa jasoko dutela eta, orobat, interprete aditu baten laguntza izatea, nazioarteko zuzenbidearen eta giza eskubideen arauen arabera, batik bat galdeketetan; Polizia eta immigrazioko agintariek migratzaileak duintasunez eta bereizkeriarik gabe tratatuak izan daitezen ardura izatea, nazioarteko arauekin bat etorriz. Besteak beste, administratzaile, polizia, immigrazioko funtzionario eta interesaturik egon daitezkeen beste
|
talde
batzuei zuzendutako heziketa espezializatuko ikastaroak antolatzearen bidez; Migratzaileen heziketa agiri eta agiri profesional eta teknikoen aitorpena sustatzeari buruzko gaia aintzatestea, euren bizileku berri diren estatuei egin diezaieketen ekarpena gehienekoraino areagotzeko xedearekin; Migratzaile guztiek giza eskubide guztien gozamen osoa izan dezaten sustatzeko neurri egingarri guztiak ha... langabezia, gaixotasuna, desgaitasuna, alarguntza, zahartzaroa edo bizirauteko bestelako baliabide baten gabezia, euren borondatearen aurkako inguruabarrengatik, gizarte segurantza, barne hartuta gizarte asegurua, edota hezkuntzara iristea, osasun laguntza, gizarte zerbitzuak eta euren kultura nortasunarekiko errespetua; Immigranteei harreman zapaltzaileetatik irteten lagunduko dieten immigrazio politika eta programak onetsi eta aplikatzeko aukera kontsidera dezatela, ororen gainetik ezkontidearen edo etxeko indarkeriaren biktima diren emakume eta haurrentzako mesedegarri izango direnak; Eskatzen die estatuei, emakume migratzaileen proportzioa areagotzen dela kontuan izanda, genero kontuetan arreta berezia jar dezala, batez ere sexu diskriminazioari dagokionean, eta bereziki, emakume migratzaileek jasan behar izaten dituzten oztopo ugariak batzen direnean; ikerketa sakonak egin ditzatela, ez bakarrik emakume migratzaileen giza eskubideen aurka gauzatutako urraketen inguruan, ezpada emakume horiek euren jatorrizko herrialdeko ekonomiari nahiz harrera herrialdeko ekonomiari egiten dieten ekarpenaren inguruan, eta ikerketa horien emaitzak hitzarmenen arabera sortutako organoei, zein txosten zuzendu eta horietan barnera ditzatela; Aholkatzen die estatuei aukera eta erantzukizun ekonomiko berdinak aitor diezazkietela epe luzeko biztanle diren migratzaile dokumentatuei, gizarteko gainontzeko kideei bezala; Gomendioa luzatzen die migratzaileen harrera herrialdeei, gizarte zerbitzu egokiak eskaintzeko aukera kontsidera dezatela, batik bat osasun, heziketa eta etxebizitza egoki baten inguruan, lehenespenezko gai gisa, Nazio Batuen erakundeekin, erregio erakundeekin eta nazioarteko finantza erakundeekin elkarlanean; era berean, eskatzen du erakunde horiek erantzun egokia eman diezaiotela halako zerbitzuen eskaerari;
|
|
|
47.Aholkua ematen die estatuei berma ditzatela, gutxiengo nazional edo etniko, erlijio edo hizkuntza gutxiengoaren partaide diren pertsonen eskubideak, banan banan edo euren
|
taldeetako
beste kide batzuekin erkidegoan, euren kultura gozatzeko, berezko erlijioa praktikatzeko eta berezko hizkuntza erabiltzeko, era pribatuan zein publikoan, askatasunez eta inoren esku hartzerik gabe, eta, modu berean, bizi diren herrialdeko kultura, gizarte, ekonomia bizitzan eta bizitza politikoan parte hartzeko, horrekin lortu nahi dela euren burua babestea, jasaten duten edo jasan dezaketen arra...
|
|
|
48.Eskatzen die estatuei estatu baten barnean gutxiengo egoeran bizi diren arraza
|
talde
ugarirentzat bereizkeriak, marjinazioak eta gizarte bazterketak izan duen eta duen eragina aitor dezatela; eta, era berean, egiazta dezatela, talde horien partaideak, talde horien norbanako kide gisa, giza eskubide eta oinarrizko eskubide guztiak osotasunean egikari ditzatela, inolako bereizkeriarik gabe eta legearen aurrean berdintasun baldintzetan, eta beharrezkoa izango balitz, neurri egokiak ...
|
|
|
48.Eskatzen die estatuei estatu baten barnean gutxiengo egoeran bizi diren arraza talde ugarirentzat bereizkeriak, marjinazioak eta gizarte bazterketak izan duen eta duen eragina aitor dezatela; eta, era berean, egiazta dezatela,
|
talde
horien partaideak, talde horien norbanako kide gisa, giza eskubide eta oinarrizko eskubide guztiak osotasunean egikari ditzatela, inolako bereizkeriarik gabe eta legearen aurrean berdintasun baldintzetan, eta beharrezkoa izango balitz, neurri egokiak ere har ditzatela enplegua, etxebizitza eta hezkuntzaren inguruan, arraza bereizkeria saihesteko xedearekin;
|
|
|
48.Eskatzen die estatuei estatu baten barnean gutxiengo egoeran bizi diren arraza talde ugarirentzat bereizkeriak, marjinazioak eta gizarte bazterketak izan duen eta duen eragina aitor dezatela; eta, era berean, egiazta dezatela, talde horien partaideak,
|
talde
horien norbanako kide gisa, giza eskubide eta oinarrizko eskubide guztiak osotasunean egikari ditzatela, inolako bereizkeriarik gabe eta legearen aurrean berdintasun baldintzetan, eta beharrezkoa izango balitz, neurri egokiak ere har ditzatela enplegua, etxebizitza eta hezkuntzaren inguruan, arraza bereizkeria saihesteko xedearekin;
|
|
|
Eskatzen die estatuei arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen aurkako egintza programa guztietan genero ikuspegia gehitu dezatela eta bereziki emakume indigena, afrikar eta asiarrek, jatorri afrikarra edo asiarra dutenek, migratzaileek eta gutxietsitako beste
|
talde
batzuetako emakumeek jasaten duten bereizkeria kontsidera dezatela, modu horretan ziurtatu nahi dela emakume hauek gizonezkoekiko berdintasun egoeran heltzea ekoizpen baliabideetara, euren erkidegoen ekonomia eta ekoizpen garapenean parte hartzea sustatzeko bide gisa;
|
|
|
...eta neurri ezberdinetan oztopoak jartzen dizkiola emakume eta gizonen parte hartze politikoari, eta eskatzen die estatuei ekonomi eta gizarte programa eta neurri guztietan generoan oinarritutako ikerketak has ditzatela, bereziki pobrezia ezabatzeko neurrietan, barne hartuta arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen biktima zein izan eta pertsona edo
|
talde
horien mesederako sortu eta aplikatutakoak;
|
|
|
...eta gizonen egoera ezberdinei eragingarritasunez aurre egin ahal izateko; Eskatzen die estatuei, halakoa beharrezkoa den kasuetan, nazio programak onetsi edo indartu ditzatela, pobrezia ezabatzera eta gizarte bazterketa gutxitzera zuzendutakoak eta kontuan hartzen dituztenak arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen biktima zein izan eta pertsona edo
|
talde
horien beharrizan eta esperientziak, eta era berean, eskatzen die estatuei, programa horiek aplikatzerakoan bi aldetako lankidetza, erregio mailakoa eta nazioarteko lankidetza indartzeko ahaleginak gehi ditzatela; Eskatzen die estatuei euren politika eta lege sistemek gizartearen kultura aniztasuna adierazten dutela bermatzeko ahalegina egin dezatela eta, beharrezkoa izanez gero, erakunde demokra... Estatuei ere aholkatzen die beharrezko baliabideak bidera ditzatela biktimen laguntza, babes, tratamendu, gizarteratze eta birgaitze osorako programak abian jar ditzaten.
|
|
|
Eskatzen die estatuei, legegintza eta administrazio neurri eragingarriak egin, sustatu eta aplika ditzatela, eta bestelako aurreneurrizko neurriak ere, edo dagoeneko izan badirenak indar ditzatela, langile
|
talde
jakin batzuek daukaten egoera larria konpontzeko, migratzaileak esaterako, arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen biktima direnak. Arreta berezia ipini behar da etxeko langile atzerritarren eta salerosketaren biktimen babesaren gain, horiek jasan dezaketen bereizkeria eta indarkeriaren aurka, eta, berebat, jasaten duten aurreiritzien aurkako borrokan ere;
|
|
|
Eskatzen die estatuei arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia edo horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen biktima zein izan eta pertsona eta
|
talde
horien berdintasuna sustatzeko beharrezko neurri konstituzional, legegintzazko eta administratiboak har ditzatela, eta indarrean dauden neurriak berrazter ditzatela, horrelako bereizkeria motak eragin ditzaketen nazio legeak eta administrazio xedapenak zuzendu edo indargabetzeko;
|
|
|
Anitza, kalitatezkoa eta arraza arrazoiengatik bereizkeria guztietatik aske dagoen polizia sustatzen duten politikak ezarri eta aplika ditzatela, eta
|
talde
guztietako pertsonak kontratatzeko ahalegina egin dezatela, gutxiengoak barne hartuta, administrazio publikoarentzat, batik bat, polizian eta zigor arloko justizia sistemako beste erakunde batzuetan, fiskaltzetan esaterako;
|
|
|
lan
|
taldeak
ezartzea, lan talde horiek osatuak izango direlarik, besteak beste, tokiko agintari erkideekin eta nazio zein tokiko ordena publikoko agenteekin, zertarako eta koordinazioa, erkidegoaren parte hartzea, trebakuntza, hezkuntza eta datuen bilketa hobetzea, indarkeriazko delitu egintzak saihesteko helburuarekin;
|
|
|
lan taldeak ezartzea, lan
|
talde
horiek osatuak izango direlarik, besteak beste, tokiko agintari erkideekin eta nazio zein tokiko ordena publikoko agenteekin, zertarako eta koordinazioa, erkidegoaren parte hartzea, trebakuntza, hezkuntza eta datuen bilketa hobetzea, indarkeriazko delitu egintzak saihesteko helburuarekin;
|
|
|
...tuta dauden intolerantzia moduen adierazpen eta egintzak eta eskuarki ezartzen zaizkien estereotipoak; berresten dugu estatuek duten erantzukizuna bere jurisdikziopean aurkitzen diren migratzaileen giza eskubideak babesteko eta estatuek duten erantzukizuna, migratzaileak legez kanpoko eta indarkeriazko egintzen aurka zaindu eta babesteko, bereziki, arraza bereizkeriaren egintzak eta norbanako zein
|
taldeek
arrazoi arrazista edo xenofoboak direla bide gauzatutako delituen aurka, eta gizartean eta lantokian tratu bidezkoa, inpartziala eta ekitatezkoa jaso dezaten beharra nabarmentzen dugu; Nabarmentzen dugu migratzaileen eta hauek non egon eta herrialde horien gizartearen arteko harmonia, tolerantzia eta errespetu handiagoa izatea laguntzen duten baldintzak sortzeko garrantzia, migratzaileen aurkako ... Familien bateratzeak integrazioan ondorio positiboa duela azpimarratzen dugu eta estatuek bateratze hori errazteko duten beharrizana agerian jartzen dugu; Aurrean ditugu sarri askotan migratzaileek duten ahultasun egoera, besteak beste euren jatorrizko herrialdetik kanpo daudelako eta hizkuntza, ohiturak eta kultura direla medio, berez dituzten zailtasunengatik, bai eta ekonomia eta gizarte zailtasun eta oztopoak, nortasun agiririk gabeko egoeran edo egoera irregularrean dauden migratzaileen itzulerarako; Berresten dugu migratzaileen aurkako arraza bereizkeria ezabatzeko beharra, bereziki langile migratzaileen aurkakoa, halako gaietan:
|
|
|
Aitortzen dugu berezko kultura nortasuna duten
|
talde
batzuetako kideek etnia, erlijio edo beste izaera bateko faktore multzo konplexu bati eta euren tradizio eta ohiturei egotz dakizkiekeen oztopoei aurre egin behar dietela; hartara, eskatzen diegu estatuei ziurta dezatela zer eta arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduak ezabatzera zuzendutako neurri, politika eta programak, faktore multzo horrek sor...
|
|
|
Aitortzen dugu gutxiengo etniko, erlijioso edo hizkuntzaren aldeko kide den haur bati edo indigena den haur bati, ezin zaiola ukatu bere kultura propioa gozatzeko duen eskubidea, ez eta bere erlijio propioa praktikatzekoa ere, edota bere hizkuntza erabiltzeko eskubidea, bakarka zein bere
|
taldeko
beste kide batzuekin batera;
|
|
|
Aitortzen dugu haurren lana pobreziarekin, garapen ezarekin eta aurrekoei lotutako gizarte eta ekonomia baldintzekin estekatuta dagoela eta, kasu batzuetan, pobrezia eta arraza bereizkeria iraunarazi ditzakeela, aurrekoek ukitutako
|
taldeen
haurrentzako aukerak neurriz kanpo ezabatzen direnean, haur horiei bizitza produktiboaren eta hazkunde ekonomikoaren onurak jaso ahal izateko giza trebetasunak ukatzen bazaizkie;
|
|
|
Ikusten ditugu kezka handiz herrialde askotan VIH/ HIES az kutsatuta dauden pertsonak, eta ustez kutsatuta daudenak ere, arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen aurrean
|
talde
ahulen partaideak direla, eta horrek modu negatiboaren eragiten diela horiei, osasun laguntza eta sendagaietara heltzeko gaitasunean; izan ere, helmen hori erro errotik zailtzen du aurrekoak;
|
|
|
Atsekabetuta ohartzen gara komunikabide batzuek, egoera ahulean diren
|
talde
eta pertsonen irudi faltsuak eta estereotipo negatiboak sustatzean, bereziki migratzaile eta errefuxiatuenak, jendaurrean sentimendu arrazista eta xenofoboak hedatzen lagundu dutela eta, kasu batzuetan, norbanakoen eta talde arrazisten indarkeria bultzatu dutela;
|
|
|
Atsekabetuta ohartzen gara komunikabide batzuek, egoera ahulean diren talde eta pertsonen irudi faltsuak eta estereotipo negatiboak sustatzean, bereziki migratzaile eta errefuxiatuenak, jendaurrean sentimendu arrazista eta xenofoboak hedatzen lagundu dutela eta, kasu batzuetan, norbanakoen eta
|
talde
arrazisten indarkeria bultzatu dutela;
|
|
|
96 Aitortzen dugu hezkuntzaren kalitateak, analfabetismoaren desagertzeak eta guztiok dohaineko lehen hezkuntzara heltzeko aukerak, bazterketa gutxiagoko gizartea, ekitatea, harreman iraunkor eta harmoniatsuak eta nazio, herri,
|
talde
eta norbanakoen arteko adiskidetasuna, eta bake kultura ere sustatzen lagun dezakeela, elkar ulertzea, elkartasuna, gizarte justizia eta guztiontzat giza eskubide guztien errespetua ahalbidetuz;
|
|
|
Aitortzen dugu arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen biktimen aldeko neurri positibo edo bereziak hartzeko beharra, horiek gizartean erabat barruratzeko. Egintza eragingarria ekar dezaketen neurri horiek, gizarte neurriak ere barneratu behar dituztenak, eskubideen gozatzea kaltetzen duten baldintzak zuzentzera bideratuak egon behar dira; berebat, arraza eta kultura
|
talde
guztiak eta hizkuntza eta erlijio talde guztiak berdintasun egoeran parte har dezaten bultzatzeko neurri bereziak barneratzera, talde horiek berdintasun egoeran izan daitezen. Neurri horien artean, neurri bereziak barneratu lirateke, talde horiek hezkuntza erakunde, etxebizitza, alderdi politiko, parlamentu eta enplegu arloetan ordezkaritza egokia izateko, gehienbat, organo judizialetan, polizia, armada eta beste zerbitzu zibil batzuetan.
|
|
|
Aitortzen dugu arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen biktimen aldeko neurri positibo edo bereziak hartzeko beharra, horiek gizartean erabat barruratzeko. Egintza eragingarria ekar dezaketen neurri horiek, gizarte neurriak ere barneratu behar dituztenak, eskubideen gozatzea kaltetzen duten baldintzak zuzentzera bideratuak egon behar dira; berebat, arraza eta kultura talde guztiak eta hizkuntza eta erlijio
|
talde
guztiak berdintasun egoeran parte har dezaten bultzatzeko neurri bereziak barneratzera, talde horiek berdintasun egoeran izan daitezen. Neurri horien artean, neurri bereziak barneratu lirateke, talde horiek hezkuntza erakunde, etxebizitza, alderdi politiko, parlamentu eta enplegu arloetan ordezkaritza egokia izateko, gehienbat, organo judizialetan, polizia, armada eta beste zerbitzu zibil batzuetan.
|
|
|
Aitortzen dugu arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen biktimen aldeko neurri positibo edo bereziak hartzeko beharra, horiek gizartean erabat barruratzeko. Egintza eragingarria ekar dezaketen neurri horiek, gizarte neurriak ere barneratu behar dituztenak, eskubideen gozatzea kaltetzen duten baldintzak zuzentzera bideratuak egon behar dira; berebat, arraza eta kultura talde guztiak eta hizkuntza eta erlijio talde guztiak berdintasun egoeran parte har dezaten bultzatzeko neurri bereziak barneratzera,
|
talde
horiek berdintasun egoeran izan daitezen. Neurri horien artean, neurri bereziak barneratu lirateke, talde horiek hezkuntza erakunde, etxebizitza, alderdi politiko, parlamentu eta enplegu arloetan ordezkaritza egokia izateko, gehienbat, organo judizialetan, polizia, armada eta beste zerbitzu zibil batzuetan.
|
|
|
Egintza eragingarria ekar dezaketen neurri horiek, gizarte neurriak ere barneratu behar dituztenak, eskubideen gozatzea kaltetzen duten baldintzak zuzentzera bideratuak egon behar dira; berebat, arraza eta kultura talde guztiak eta hizkuntza eta erlijio talde guztiak berdintasun egoeran parte har dezaten bultzatzeko neurri bereziak barneratzera, talde horiek berdintasun egoeran izan daitezen. Neurri horien artean, neurri bereziak barneratu lirateke,
|
talde
horiek hezkuntza erakunde, etxebizitza, alderdi politiko, parlamentu eta enplegu arloetan ordezkaritza egokia izateko, gehienbat, organo judizialetan, polizia, armada eta beste zerbitzu zibil batzuetan. Horrek, kasu batzuetan, hauteskunde eraldaketak, nekazaritza eraldaketak eta ekitatezko parte hartzearen aldeko kanpainak egin behar izatea eska dezake; Gogorarazten dugu nazioarteko lankidetza bultzatzeko garrantzia, ondorengoak sustatzeko asmoarekin:
|
|
|
Helmuga horiek modu berdinean onuragarri izan behar dute arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen biktima guztientzat; Aitortzen dugu estatu, nazioarte eta erregio mailako erakunde, nazioarteko finantza erakunde, gobernuz kanpoko erakunde eta partikularren arteko lankidetzaren garrantzia, arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen aurkako mundu borrokan, eta borroka horren arrakastarako ezinbestekoa dela bereizkeria horren biktimen kexak, iritziak eta eskaerak kontuan izatea; Beste behin ere esaten dugu nazioarteko erantzuna eta politika, errefuxiatuei eta munduko leku ezberdinetan lekualdaketa jasan duten pertsonekiko finantza laguntza barne hartuta, ez direla oinarritu behar errefuxiatu eta lekualdatu beharra izan duten pertsonen arraza, kolore, leinu edo jatorri nazional edo etnikoetan eta, testuinguru honetan, nazioarteko erkidegoari eskatzen diogu harrera herriei laguntza nahikoa eta ekitatezkoa eman diezaieten, bereziki, garapen bidean dauden herriak edo trantsizio bidean dauden herriak direnean; Aitortzen dugu giza eskubideen babes eta sustapenerako nazio erakunde beregainen garrantzia, horiek bat datozela euren jardunean 1993ko abenduaren 20ko Biltzar Orokorraren 48/ 134 ebazpenaren eranskinen edukiarekin; izan ere, eranskin horietan finkatzen da giza eskubideen sustapenerako eta babeserako nazio erakundeen estatutua eta horren printzipioak, orobat, giza eskubideen babes eta sustapenerako legeak sortutako beste erakunde espezializatu batzuen garrantzia ere, hala nola, herri defendatzailearena, arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen aurkako borrokan, ororen gainetik, balore demokratikoen eta zuzenbideko estatuaren sustapenerako. ...razismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen aurkako borrokan gizarte zibilak duen zereginaren garrantzia, batez ere, araudi eta estrategiak garatzeko gobernuei eskaintzen dieten laguntza arloan, berebat, neurriak hartu eta bereizkeria modu horien aurkako egintzak hedatu eta horiek aplikatzen direla begiratze lanean; Era berean, aitortzen dugu gizartearen
|
talde
ezberdinen arteko errespetu eta konfiantza handiagoaren sustapena gobernu erakundeen, agintari politikoen, oinarri erakundeen eta herritarren erantzukizuna partekatua eta aldi berean bereizia izan behar dela. Azpimarratzen dugu interes publikoen sustapenean gizarte zibilak lan garrantzitsua egiten duela, gehienbat, arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen aurkako borrokan; Atsegin handiz hartzen dugu gobernuz kanpoko erakundeek burutzen duten zeregin katalitikoa, giza eskubideen irakaskuntza eta arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen inguruan jendearen sentsibilizazioa sustatuz.
|
|
|
Eskatzen die estatuei eta sektore pribatua eta nazioarteko finantza eta garapen erakundeak bultzatzen ditu, hala nola, Munduko Bankua eta erregio mailako garapen banketxeak, arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen biktima zein izan eta pertsona edo
|
talde
horien parte hartzea susta dezatela ekonomia, kultura eta gizarte erabakiak hartzeko urrats guztietan, batik bat, pobrezia gutxiarazteko estrategian, garapen egitasmoetan eta merkataritza eta merkatuetara iristeko esparruan, laguntza programen prestaketa eta aplikazioan;
|
|
|
Aholkatzen die estatuei gazteak giza eskubide, balore demokratiko eta gizatasuneko gaietan hezteko bideari ekin diezaiotela eta bide hori erraztu, eta gazteei elkartasuna, errespetua eta aniztasunaren estimua irakats diezaietela, gehienbat, ezberdinak diren
|
taldeekiko
errespetua. Ahalegin berezia egin behar da gazteei balore demokratiko eta giza eskubideak errespetatzen irakasteko, eta horren inguruan sentsibilizatzeko, arraza nagusikeriaren teoria faltsuan oinarritutako ideologien aurka borrokatzeko;
|
|
|
Gomendioa luzatzen die estatuei ikasketa programetan eta goi mailako hezkuntza erakundeetan, giza eskubideen irakaskuntza barneratu eta indar dezatela, arraza bereizkeria eragiten duten aurreiritziak ezabatzeko eta arraza edo etnia
|
talde
ezberdinen arteko ulerkuntza, tolerantzia eta adiskidetasuna sustatzeko, eta kultura aniztasuna sustatzeko eta biktimen autoestimazioa bultzatzeko sortutako irakaskuntza akademiko zein akademiaz kanpoko programak sostenga ditzatela;
|
|
|
Bultzatzen ditu estatuak halakoak kontuan izateko: arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen ondorioz, hezkuntza arloan gaur egun ordezkaritza urria duten
|
taldeen
emakume eta gizonak kontratatu, lanpostuan atxiki eta maila igoera areagotzeko neurriak hartzea, eta sektore horretara berdintasun baldintzetan iristeko aukera bermatzea. Talde guztiekin modu eragingarrian elkar erlazionatzeko gaitasuna duten emakume eta gizonak kontratatzeko ahalegin guztiak egin behar dira;
|
|
|
arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen ondorioz, hezkuntza arloan gaur egun ordezkaritza urria duten taldeen emakume eta gizonak kontratatu, lanpostuan atxiki eta maila igoera areagotzeko neurriak hartzea, eta sektore horretara berdintasun baldintzetan iristeko aukera bermatzea.
|
Talde
guztiekin modu eragingarrian elkar erlazionatzeko gaitasuna duten emakume eta gizonak kontratatzeko ahalegin guztiak egin behar dira;
|
|
|
Eskatzen die, era berean, estatuei ondorengoa: Erakunde horien eta beste nazio erakunde batzuen arteko lankidetza sustatzea; Arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen biktima zein izan eta pertsona eta
|
talde
horiek erakunde horietan parte hartzeko aukera izan dezaten ziurtatzeko neurriak hartzea;
|