|
2000
|
|
|
Bai, hogei urteko autogobernuaren ostean oposizioko
|
taldeek
eskubide horren erabilpena egiten duten lehen aldia baita. Areago, eskubideaz haratago joanez, gobernu hau gutxiengoan geratu den unetik (EHren sostengu parlamentarioa joan bai tzaio) zentsura mozioa aurkeztea betebehar bat da.
|
|
|
Ikusi dugunez, gutxiengo egoeran dagoen
|
taldearen
eskubideen historia gurutzatua izan da. Batetik, estatu ideologiaz, nazioa askotan, gonbitik gabeko bazkaltiarra?
|
|
|
Bere historian zehar, greziar mundu klasikotik gure egunetara arte, demokraziaren teoriak legearen aurrean gizakiak berdinak direla azpimarratu du9 Gaur egun, ordea, kontuan harturik klase, etnia, genero, erlijio edota kultura jatorri ezberdinak dituztela eta talde batzuk pribilegiatuak direla beste batzuk zapaldurik dauden bitartean, gizabanakoak berdinak balira bezala tratatzea bidegabekeria bat izan daiteke. Gizarte modernoetan, beraz, gizabanakoari
|
taldearen araberako
eskubideak bereiztea eskakizun zilegia izan daiteke. Ideia honi" hiritartasun ezberdindua" (ciuda dama diferenciada) deitu izan zaio (Young, 1996).
|
|
2001
|
|
|
Lauga rrena litzateke hizkuntz eskubideei dagokiena. Lehenik, eskubide zibilak; bigarrenik, eskubide politikoak; hirugarrenik, eskubide sozialak; eta laugarren belaunaldikoak dira eskubide linguistiko kulturalak,
|
talde
eskubide gisa ulertuta.
|
|
2003
|
|
|
Europako Batasuna giza taldeen artean gertatzen ari diren birmoldaketa bat da, bat gehiago, errealitatera moldatzeko saialdietan, gizakion bizitzak planetan dituen aukera berriez eratua (teknologia, informazioa, garraioa...). Estatuek eta nazioarteko erakundeek aintzat hartu behar dituzte Giza Eskubideen Adierazpenean bildutako eskubide indibidualak —adierazpen askatasuna, manifestazioa eta informazioa— baina ez da haien erabilpena bermatzen duen erakunde bakar bat ere. Eta ez zaie lege indarra ematen une honetan Estatua eratua ez duten herrien
|
talde
eskubideei.
|
|
2004
|
|
|
Nor hori, esan dezagun, gizatalde jakin baten mintzaira duen norbait dela, talderik gabeko gizakirik ez dagoelako. Horrexegatik, pertsonaren eskubideek, gai honetan,
|
talde
eskubidean dute sorburu eta izateko arrazoi. Egia esan, ez da sinestekoa auzi honetan ditugun uste ustelen metaketa.
|
|
2007
|
|
|
GEEAk esan duen moduan, manu hori ezin da modu independentean hartu, hitzarmeneko eta horren garapen protokoloetako gainerako xedapenen osagarria baita. Gizabanakoak eta
|
taldeak
eskubide eta askatasunez gozatzerakoan egindako bereizkeria guztietatik babesten ditu (GEEAE hauek: 1968ko uztailaren 23koa, belgikarren kasu linguistikoa?, 1975eko urriaren 27koa. Belgikako Poliziaren Sindikatu Nazionalaren kasua?, 1978ko martxoaren 13koa. Marks kasua?, 1981eko urriaren 22koa. Dudgeon kasua?, 1983ko urriaren 29koa. Van der Mussele kasua?).
|
|
|
19 Requejok azpimarratzen digu, besteak beste, eskubide indibidualak eta
|
talde
eskubideak bereizteko zailtasunak: " resulta una distincion a menudo borrosa" (Requejo 2002a, 162).
|
|
|
21 Friburgoko
|
Taldeak
eskubide kulturalei buruzko adierazpenaren proposamen bat landu zuen Unescoren baitan. Proposamen horretan, kulturaren ideia defendatzen da eta bere baitan jasotzen dituen eskubideak zerrendatzen dira, hala nola, nortasun kulturalaren aldekoa, norberaren gizatalde kulturalarekin identifikatzearen aldekoa...
|
|
|
Laburbilduz, Nazio Batuen itun horietan zerrendatutako eskubideak gizabanakoari zuzentzen zaizkio,
|
talde
eskubideei aipamenik egin gabe. Hau da, itun horietan ez zaie gizataldeei eskubiderik aitortzen.
|
|
2008
|
|
|
Erakundeek ezin dute bizirik iraun komunitateak ez badu aktiboki parte hartzen. Hizkuntza gutxiengoak ez baditu giza baliabide eta baliabide ekonomiko ugari, eta legitimitate soziala zapaltzen badiote, du kontrol instituzional handirik lortu estatuaren babesik eta
|
talde
eskubiderik gabe. Hurbiltasun soziala hizkuntza belaunaldi batetik bestera transmititzeko eta identitatea garatzeko oinarria da.
|
|
|
Telelangileek eta enpresetako lokaletan aritzen diren soldatapeko langileek babes bera izan dezaten lortu nahi da akordioaren bidez, eta honako hauek arautzen ditu: telelanaren definizioa eta ezarpen eremua, telelana aukera gisa, laneko baldintzak, datuen babesa, bizitza pribatua, ekipamenduak, osasuna eta segurtasuna, lanaren antolakuntza, trebakuntza,
|
talde
eskubideak, eta jarraipena.
|
|
|
Hala eta guztiz, boto eskubidea erabiltzeko benetako interesik ez duten
|
taldeei
eskubide hori emateak arazo larriak sortzen ditu bai sozietatearen ikuspegitik bai eta erakundearen ikuspegitik ere. Kooperatiben errealitatean, adibidez, behar den erakundezko zaintza mailarik ez izatea da, behin baino gehiagotan, horren ondorioa.
|
|
|
Giza eskubideen aldeko
|
taldeek
eskubide urraketei buruz egindako 24 galderei erantzungo die bihar, eta etzi Espainiak, Genevan. NBEko Giza Eskubideen Batzordeak gero amaituko du Espainiari buruzko txostena.
|
|
|
Bake prozesua «alde anitzetako sufrimenduak amaitzera» bideratuta dagoela diote: «Banakako zein
|
talde
eskubideen urraketak eten egin behar ditugu». Prozesu horren protagonistak «gatazka armatuaren eragileek» izan behar direla zehaztu dute.
|
|
2009
|
|
|
Definizio horrek talde oso zabala sortzen du, eta testuak kolektibo honen bakarkako eta
|
taldeko
eskubideak zein diren argiki zehazten du. Nazioartean pausoezberdinak eman behar izan dira Printzipio hauetara iristeko.
|
|
|
Baina ikerketa eta identifikazio lanak errazteko bidean benetako politika global eta eraginkor baten faltan, egia osoa jakiteko garaiak oraindik urruti gera daitezke familiarteko askorentzat, adibidez EAE edo Nafarroatik fusilatzera edo kartzeletara urrun eramandakobiktimen kasuan. Lan hori eta identifikazio prozesuen sistematizazioa ez baldinbada erakunde publikoetatik sustatzen, eta batez ere Estatuak ez baldin badubabesten, oso zaila da biktimen eskubidea
|
talde
eskubide bezala gauzatzea.
|
|
|
Legitimoa da hori eskatzea, baina Frantziak duen antolaketa juridiko, administratibo eta politikoari begira, aldez aurretik galdutako borroka da hori. Frantziako Konstituzioan edo legedian ez dira
|
talde
eskubideak onartzen. Eskubideak norbanakoenak dira.
|
|
2010
|
|
|
Atzo eman zuten epaiaren berri, eta sindikatuaren aldekoa izan da: Hitzarmena betetzeko agindu die,
|
taldearen
eskubideak langile bakoitzaren eskubideen gainetik daudela aitortuta.
|
|
|
7 aSKaTaSunaren auzia: Herri BaTen HelBuru KoleKTiBoaK eTa gizaBanaKoen eSKuBide indiBidualaK gizarte batek helburutzat izan dezake hizkuntza gutxiengotu bat gordetzea. arazoa sortzen da herri borondate hori onartzen ez dutenekin. iritzi kritiko asko agertu izan dira helburu kolektibo horrek, hizkuntza hori aukeratzen ez dituztenen eskubideak urratzen dituela esanez.
|
talde
eskubideak beraz, eskubide indibidualekin gatazkan aurkitzen dira helburu kolektibo hori ez bada guztien artean ontzat ematen.
|
|
|
Bizikidetzan arazo gehiago sortzen dira
|
taldeak
eskubide politikoak eskatzen hasten direnean. Minoriek diskriminazioaren kontzientzia hartzen dutenean, indar guztia jartzen dute bere identitatearen defentsan.
|
|
|
Giza eskubideak ulertzeko modu murritz honek, gainera, oso tankera itxia ematen die eskubideoi, eta
|
taldeen
eskubideak ukatu egiten ditu. Eskubideak gizabanakoei besterik ez legozkieke, inoiz ez taldeei.
|
|
|
Zerbait zuzena bezain eraginkorra egin nahi bada, ordea, osagai hauek guztiak nahastu dira proportzio egokian: gizabanako eta
|
taldeen
eskubideak, eta jarrera teoriko tolerante eta koherente bat. Eskubideak, jakina, ez dira absolutuak eta guztien artean, puzzlearen zatiak bezala, konponketa aproposa behar dute.
|
|
2011
|
|
|
Negoziazio pean zegoena hori egiteko era zen, xehetasunak: Estatuaren izaera (Estatu unitarioa ala Federazioa); nola babestuko ziren herritarren oinarrizko giza eskubideak (gutxiengoen
|
talde
eskubideen ala banakoen giza eskubideen bidez); zein izango ziren Konstituzioa oinarritzeko printzipioak; zer prozesu jarraituko zen konstituzio berria egiteko eta nork parte hartuko zuen prozesu horretan; nolakoak izango ziren trantsizioko justizia mekanismoen izaera eta forma.
|
|
|
–Ni bizi naizeneko hiztun
|
taldearen
eskubideak errespetatu gabe, ezin dira errespetatu nik neure hizkuntzan berba egiteko daukadan eskubidea. Hiztun taldearen eskubideak mugatuak dauden neurrian eskubide guztiak mugatuak daude hiztunarentzat.
|
|
|
–Ni bizi naizeneko hiztun taldearen eskubideak errespetatu gabe, ezin dira errespetatu nik neure hizkuntzan berba egiteko daukadan eskubidea. Hiztun
|
taldearen
eskubideak mugatuak dauden neurrian eskubide guztiak mugatuak daude hiztunarentzat. Autonomia politikoa gure idealaren gailurra dela sinestarazi nahi digute, hots, autonomiari esker gure helburu nagusia lortua dugula; haatik, hori ez da egia, autonomiarena ez baita irtenbidea nazio menderatuarentzat, baina bai Estatuarentzat, zeren eta autonomiak herriaren adierazpena mugatu egiten du?
|
|
|
Beraz, zentroko elkarbizitza arauak ezartzen eta arautzen dira BAn, banakoen eta
|
taldeen
eskubideen errespetuan oinarrituak, eta han bizi diren haur eta nerabeen erantzukizunak eta betebeharrak ere definitzen dira.
|
|
2012
|
|
|
Bestalde, II. jokalariak S2= BA estrategia baliatzen badu, I. jokalariak elkarrizketa hasteko erabiltzen duen hizkuntza bera erabiltzen du; bestela esanda, S2 estrategiak ez ditu behartzen elebakarrak, baina, hizkuntzaz aldatzea dakarrenez gero berekin, B aukeratzeko eta erabiltzeko bide ematen du eta, hartara, gizalegearen arauei jarraitzen die (Lakoff, 1973). Are gehiago, jotzen da S2 estrategiak ez diela egiten" mehatxu" [ikusi Goffman (1967); Brown eta Levinson (1987)] elebidunei ez elebakarrei, bi
|
taldeen
eskubideak errespetatzen baititu. Ildo horretan, S2 estrategia baliatzea gizalegearekin bat dator, gizartearen barruko ordenarako eta lankidetzarako funtsezko elementu batekin (Brown eta Levinson, 1987), eta, S2 estrategia baliatuta, gatazkarik sortzea galarazten dute elebidunek.
|
|
|
2 Deklarazio honek kontsideratzen du ezen, hizkuntza
|
taldeen
eskubide kolektiboak aurreko lerroaldean jasotakoez gain, eta 2.2 artikuluko zehaztapenen arabera, honako hauetara ere zabal daitezkeela:
|
|
|
3 Arestian aipatutako pertsonen eta
|
taldeen
eskubideak ezin daitezke oztopo izan haien eta hizkuntza komunitate hartzailearen arteko erlaziorako eta integraziorako, ez eta hizkuntza komunitateari edota bere kideei berezko hizkuntza lurralde osoan publikoki erabiltzeko eskubidean ezelango muga jartzeko ere.
|
|
|
ii) Emakume baten senarrak, familiak edo senarraren senide
|
taldeak
eskubidea dute emakumea hirugarren bati emateko kostubidez edo beste modu batez;
|
|
|
Kontuan hartuta baita ere kezka handiz, lorpen zientifikoek eta teknologikoek izan dezaketen arriskua norbanakoaren edo
|
taldearen
eskubide zibil eta politikoentzat edota gizakien duintasunarentzat,
|
|
|
6.Estatu guztiek hartuko dituzte zientzia eta teknologiaren onurak biztanleriaren maila guztietara zabaltzeko neurriak, eta, orobat, aurrerapen zientifiko eta teknologikoa oker erabiltzeak sor ditzakeen ondorio makurretatik biztanleria babesteko neurriak, gizarte arloan zein arlo materialean, barne hartuta erabilera okerra norbanakoen edo
|
taldearen
eskubideak urratzeko, bereziki, bizitza pribatuari, gizakien babesari eta bere osotasun fisiko eta intelektualari dagokienez.
|
|
|
Euskal Estatua lortzeko prozesuakimmigrazioaren dimentsio politikoaren eztabaidari bide eman diola dioskuegileak, eta ebatzi beharreko gai ugari mahaigaineratuko direla orduan. Horienartean, euskal herritar bilakatzeko baldintzak, immigrazioak eragindako kulturaaniztasunaren kudeaketa, immigrante
|
taldeen
eskubideen trataera eta, azken batez, etorkinen egokitzapen edo integrazioaren afera. Hartara, migrazio politika nazionaljakin bat garatu behar da; eta hori Euskal Estatu batek baino ezin du ahalbidetu etabehar den moduan bermatu.
|
|
|
Horien artean, ondokoak azpimarra daitezke: herritartasunaren afera10 (euskal herritar bilakatzeko baldintzak); immigrazioariloturiko kultura aniztasunaren auzia (kultura horiek Euskal Herriko gizarteko eremudesberdinetan, hezkuntzan, adibidez? izan beharreko lekua); immigrazioarenlanketan euskarak izan beharreko papera, eta Euskal Herriko beste hizkuntzen (gaztelania eta frantsesa) zein immigrazioaren ondorioz hitz egindakoen lekua; immigrante taldeen trataera eta eskubideak(
|
talde
eskubideen eztabaida); etorkinenintegrazio prozesua (integrazio hitzaren atzean ezkuta daitezkeen helburuenargipena, eta horretarako mekanismoak), eta abar.
|
|
|
Aitorpen horrek indigenak asimilatzeko helburuarekin amaitzen du eta kultura errespetatzeko, biziarazteko eta ondorengoei pasatzeko eskubidea ezartzen du. Are gehiago, 169 Itunak onartu egiten ditu
|
talde
eskubideak herri indigenen eskubideen elementu berezi eta berezko gisa (McKayk, 1999: 54).
|
|
|
169 Itunaren inguruko eztabaidan komentatu ditugu Populazioak vs Herriak izeneko eztabaida honen nondik norako nagusiak. Laugarren Munduak autodeterminazioaren erronka eta
|
talde
eskubideen defentsa planteatuz aktore kolektibo berri baten errealitatea erakutsi dio nazioarteko erkidegoari: talde eskubide bereziak merezi dituzten herri indigenena, hain zuzen.
|
|
|
Laugarren Munduak autodeterminazioaren erronka eta talde eskubideen defentsa planteatuz aktore kolektibo berri baten errealitatea erakutsi dio nazioarteko erkidegoari:
|
talde
eskubide bereziak merezi dituzten herri indigenena, hain zuzen. Errealitate hori herri indigenen kasua kategoria berria eta berezia izatean datza.
|
|
|
Diskurtso horren arabera, nazio izate horri dagozkion eskubideak onartu behar zaizkio eta gaur egun bizi duten egoeragatik ordainak zor. Diskurtso horrekin batera, giza eskubideekin loturiko diskurtsoa bultzatzen hasiko dira eta
|
talde
eskubideak eskatzen. Hamarkada honetan paradiplomazia indigena bideratzeko erakunde bereziak sortuko dira, hasiko dira kanpora joten, nazioarteko interesa erakartzen, nazioarteko gizarte zibilarekin harremanak sendotzen, eta NBEren mailan lehenengo harremanak izaten.
|
|
|
Estatu nazio aniztuna herri indigenen errealitatea eta dibertsitatea kontuan dituena goratuko da. Konstituzioa natura, gizabanako zein
|
taldeen
eskubideekin solasaldian eta eurekin zein euren arteko elkarrizketei erreparatuz eraiki dela argudiatzen da. SMK k kudeaketa konpartitu hutsa gainditu egiten duela diosku De Marzo k osagarritasun eta elkarrekikotasunaren gainean eraikitako hurbilketa erlazionala lehenetsiz (2010).
|
|
|
Ikuspegi hori neurri handi batean arrotza egiten zaie euron oinarrizko giza taldeak eta gizarteegiturak erabat ezberdinak direlako. Hala ere, euren
|
talde
eskubideak defendatzeko nazioarteko erkidegoan aski ezaguna den herri/ nazio deitura aukeratu egin dute (Buchanan, 1993) egokiena baina ez hoberena zelako.
|
|
|
Udalaren asmoa kirol proiektuak egonkortzea eta oinarrizko kirola sustatzea da. Horrela, hitzarmen hauei esker kirol
|
taldeek
eskubideak eta betebeharrak izango dituzte, hala nola, udal azpiegiturak zaindu, haurrentzako lehiaketak antolatu edota energia kontsumoa murriztekoa.
|
|
|
Udalaren asmoa kirol proiektuak egonkortzea eta oinarrizko kirola sustatzea da. Horrela, hitzarmen hauei esker kirol
|
taldeek
eskubideak eta betebeharrak izango dituzte, hala nola, udal azpiegiturak zaindu, haurrentzako lehiaketak antolatu edota energia kontsumoa murriztekoa.
|
|
2013
|
|
|
c) Langileekiko harremanak oinarritu behar duen printzipioa da langileak duintasunaren, errespetuaren, zintzotasunaren, elkarrizketaren eta diskriminazio ezaren oinarrizko balioei jarraikiz tratatzea.Horretarako, laneko legedia bete behar da, eta harago joan behar da prestakuntzan, lan osasunean, informazioan eta parte hartzean, eskubide sozialetan eta ordainketan, besteak beste.d) Zuzendarien jokabide etikoa arautzen duten arauak agertzen diren dokumentua enpresaren kode etikoa da, eta, arau horiez gain, eduki hauek ere izan behar ditu: lortu nahi diren helburu etikoak, hura bultzatzen duten balio eta printzipio etikoak, haren aplikazio esparrua, interes
|
taldeen
eskubideak eta enpresak haiekin harremanetan egoteko izan behar dituen jokabide arauak.Enpresaren kode etikoa etika batzordeak idazten du, eta, gainera, kodea betetzen dela zaindu behar du eta, behar denean, berrikusi egin behar du.e) Enpresak abantaila hauek lor ditzake lehiakortasunaren ikuspegitik beste enpresetatik bereizteko: Produktibitatea areagotzea, langileek errendimendu handiagoa dutel...
|
|
2014
|
|
|
Esan bezalaxe, biztanleriaren parte hartzea modu askotan gauzatu daiteke, baina halabeharrez aldez aurretik esan beharra dago zein izango diren parte hartzearen jolas arauak, parte hartze dinamika frustrazio iturria izan ez dadin. Horregatik, partaidetza prozesuak hastapenetik muga politikoak zeintzuk diren azaleratu du, hots, udal
|
taldeak
eskubidea du parte hartzea kontsultarako soilik erabiltzeko (ezin dugu ahantzi prozesu parte hartzailea martxan jartzea borondate politikoaren ardura dela), baina argitasunez adierazi behar da zein izango den partaidetzaren balio politikoa.
|
|
2015
|
|
|
Gai zehatzez gainera, demokraziaren aldarrikapena borroka anitzen osagai komun bihurtuko da; neoliberalismoak demokraziaren andeatzea dakar, gutxi batzuen aldeko eta gehienen aurkako politikak ezartzeko erabakiak herritarrengandik ahalik eta aparteen eta ezkutuen har daitezela bilatzen baitu, zerga politika edo azpiegituren gaietan salatu den moduan: " demokrazia autokratiko" 1152 honen aurka organizazio eta gizarte mugimenduek beren iritzi eta proposamenak aurkeztu behar dituztela uste du ELAk, eta eztabaida kalera eraman, diruaren lobbyen eraginari aurre egiteko; 1153 bestalde, norbanakoen eta
|
taldeen
eskubideen defentsa are beharrezkoago bihurtuko du 2001eko irailaren 11an AEBn burututako atentatuen erresaka autoritarioak.
|
|
2016
|
|
|
ez dira gaurko kontua. Baina gizarte
|
taldeen
eskubide politikoen aldeko gatazkak ezagutzen
|
|
|
56 art. Erredakzioko
|
taldearen
eskubide profesionalak babesteko eta independentzia profesionala defendatzeko, ikus entzunezko informazioaren profesionalek erredakzio kontseiluetan hartzen dute parte, euren ordezkarien bitartez, eta kontseiluoi dagozkien eskumenen indarrez, besteak beste, EiTBren sozietateetako ildo editorialari, programazioari eta arduradunen izendapenari buruzko informazioa jasotzeko eskumenaren indarrez....
|
|
|
Uka ezinezko interesa eta gaurkotasuna ditu zalantzarik gabe gai honek. Norbanakoen eskubideak eta
|
talde
eskubideei buruz eztabaidatzen denean, horixe da azken finean eztabaidan dagoena: zer ontologia mota den gurea.
|
|
|
Horixe da arau nagusia. Eta horren ondorioz, eskubideak norbanakoarenak baino ez dira, eta ez dago
|
talde
eskubiderik. Dena den, esan bezala, ontologia produktu kultural bat denez, arauek beti izan ohi dute salbuespen eta kontraesanik.
|
|
|
Eneritz Zabaleta, Zuzenbide Publikoko Unibertsitalariak aurkeztu dauku Frantziaren berezitasuna sail horretan: " Frantses moldeko Berdintasunaren izenean,
|
talde
eskubide berezirik ez da herritar multzo batentzat, frantsesaren derrigorrezko erabilpena aldiz bai. Konstituzioak herrialde hizkuntzak Frantziaren ondarearen zati bezala onartzen ditu.
|
|
2017
|
|
|
Azken honek bere tesia burutzeko Mondragon Unibertsitateko Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultateko 2015/ 2016 ikasturteko Doktoretza Aurreko Laguntzetarako Programako beka eskuratu zuenez 3 urteko laguntza izango du bere tesia burutzeko. Ikertzaile biek ZEHAR ikerketa
|
taldeko
eskubide osoko ikertzaile izanik zuzendari eta tutoreen babes eta laguntzarekin euren tesiak burutu eta ikerketarako konpetentziak garatzeko fakultateak eta bereziki ikertaldeak eskainitako aukera eskertu nahi dute.
|
|
|
Parisko gertaeren antzekoak, zeinetan herritarrak kalera irten izan diren beren eskubideak aldarrikatzera, ez dira gaurko kontua. Baina gizarte
|
taldeen
eskubide politikoen aldeko gatazkak ezagutzen hasi baino lehen, azter dezagun Espainiako eta Erresuma Batuko etorkizuna eraldatuko zuen gertaera bat. Azter ditzagun haren kausak eta ondorioak.
|
|
2019
|
|
|
Ildo berean, ESK sindikatuak zerbitzua kontratatzeko Udalak onartu duen agiria salatu zuen iragan hilabetean. Sindikatuak orain arte rokodromoen kudeaketan aritu den lan
|
taldearen
eskubideak errespetatzeko exjiitu du, eta orain arte egon diren zortzi lanpostuak mantentzeko. Gainera, kontratu berriaren bidez ordu kopuruak murrizten direla nabarmendu zuen.
|
|
2020
|
|
|
Ondorioz, egunotan ikusi eta bizi dugunak balio beza etorkizuneko urratsen norabidea zehazteko, norbere erantzukizun eta ahalmenetik eta eskubideak hierarkizatu gabe. Herritarrak erdigunean ipini behar ditugu horretarako, gizarte ongizatea lehen mailara ekarri, pertsona eta
|
taldeen
eskubideak ziurtatu, eta, eskubideen jagole den Europako erakundeetako ordezkariek esan bezala, koka dezagun berezko hizkuntza erdigunean; horiek guztiak egiazko bihurtzeko oinarrizkoa delako. Euskararik gabe, hizkuntza eskubideen bermerik gabe, ez dagoelako etorkizun justu, demokratiko eta berdinzalerik eraikitzerik.
|
|
2021
|
|
|
Gurrutxagak azaldu duenez, kanpoko edukien erosketaz arduratzen den
|
taldea
eskubide bat ari da lortzen egunotan: euskarara bikoiztutako edukien mugarik gabeko hedapena.
|
|
|
Printzipio politikoen esparru honen arabera, eta prozesu irekiaren garapenean zailtasunak sor daitezkeela jakinik, horiei aurre egiteko betebeharra geure gain hartzen dugu, eta konpromisoa hartzen dugu energia, ekimen eta erantzun guztiak prozedura demokratiko hutsez bidera daitezen, eta gizabanakoen eta
|
taldeen
eskubideak urratzen dituzten era guztietako ekintzak eta erreakzioak behin betiko desager daitezen". 1
|
|
2022
|
|
|
Staatsvolk horren argudioa gero eta gehiago defendatzen dute komunitate maioritarioetatik etorritako lider politikoek, baita beren helburu nagusiak egonkortasun politikoan, eraginkortasunean eta errendimenduan oinarritzen dituzten funtzionarioek ere. Jarrera horrek dibertsitatezko aro batean
|
taldeen
eskubide bereiziak kontuan hartzen zituzten politika publikoak ahuldu ohi ditu (Kymlicka, 1998a). Era berean, gehiengoaren araua inposatzeko ahalmena du, eraginkortasun administratiboaren, norbanakoaren liberalismoaren eta estatuaren egonkortasunaren izenean, zeinek orduan lehentasuna baitute beste edozein helburu politikoren aurretik.
|
|
2023
|
|
|
Gutxiengoen zuzenbideak egiten duen bezala, euskal ereduaren ezaugarri nagusia hizkuntza askatasuna gauzatzeko guneak bermatzea da, hizkuntza bat edo bestea erabiltzeko eskubidea bermatuz. Helburu nagusia pertsonen eta hizkuntza
|
taldeen
eskubidea asebetetzea da. Finean, hizkuntza normalizaziorako euskal ereduaren helburua hizkuntza talde euskaldunari garatzeko espazioak eskaintzea da (euskaraz heztea, bere hizkuntzan komunikatzeko bideak ematea, administrazio publikoetako zirkuitu euskaldunak sortzea...), baina oso era apalean planteatzen da hizkuntza aldaketa integrala.
|
|
|
Bada, erabil dezagun laguntasuna ahaidetasuna ulertzeko modua zabaltzeko. Marko kulturala eraldatzeaz gain, pertsonen eskubide sozioekonomikoak bikote eta familia harremanetan oinarritu beharrean, gorputz, bizikidetza eta harreman mota guztiak (eta ez soilik sexu afektiboak) kontuan hartuko dituzten banakako zein
|
taldeko
eskubideen alde egin dezagun.
|