|
2000
|
|
|
Gogoratzen naiz, kontzentratuta geundela, poliziek lurrera, gure oinetara botatzen zituztela fogeoko tiroak. Zalaparta batean Iberia agentziako kristalak zartatu genituen, Espainiako kontsulatuaren aurrean protesta eta salaketak egin ziren, enbaxadorearen etxe harresitura ere joan ginen
|
talde
bat.
|
|
|
Sala hartan nengoela ikusi nuen Ballesteros komisarioa, zutabearen kontra jartzen eta, oniritzia emanez bezala, beste txakurrei keinuak egiten. Ondoren lotu ninduten bizkarra zutabearen kontra nuela, eta aurrez aurre abiadura hartuta etorriz, ostikada eman zidan barrabiletan
|
taldeko
buru egiten zuenak. Hiru aldiz errepikatu zuen ekintza!
|
|
|
Kitxu, Jokin Santxo, Raul eta Ramon. Futbolean jokatzen hasi dira preso batzuk; berehala egin dituzte
|
taldeak
, inon aurki daitezkeen internazionalenak. Talde bietan daude marokoarrak, ginearrak, nigeriarren bat, italiarrak, espainiarren bat edo beste, nafarra omen dena ere bai...
|
|
|
Futbolean jokatzen hasi dira preso batzuk; berehala egin dituzte taldeak, inon aurki daitezkeen internazionalenak.
|
Talde
bietan daude marokoarrak, ginearrak, nigeriarren bat, italiarrak, espainiarren bat edo beste, nafarra omen dena ere bai... Bazterreko eserlekuetan multzotuta begiratzen diegu guk zortziok, berriketan.
|
|
|
1987ko urriaren 26an eraman ninduten Castellonera, beste lau lagunekin, Herreran lau urte eskas egin ondoren. Ordura arte
|
talde
handi samarretan egonak ginen Carabanchelen, Puerton eta Herreran, baita Alcalan ere. Ordutik aurrerakoa, beraz, gure kolektiboa sailkatzeko eta zatikatzeko ahalegina izango zen etsaiaren aldetik:
|
|
|
Ez dugu ahaztu behar, kartzeleroengandiko jipoiak sakabanaketaren ondoren hasi zirela batik bat;
|
talde
txikitan edo bakarka geundela ikusirik, horretaz baliatu ziren basakeriak eta gehiegikeriak egiteko, eta berdin jarraitzen dute gaur egun ere. Ez soilik presook suntsitzeko, baita senide eta lagunak umiliatzeko ere.
|
|
|
Modu hartan alde egindako haietako haur batzuk itzuli ziren 56an edo. Oroitzen naiz haietako batez, Gomez abizena zuena, Errenterian jaioa, Moskuko Dinamo futbol
|
taldeko
jokalaria izana. Gomez honekin ezagutza egin nuen nik, eta berarekin poteatzen eta berriketan ibilia naiz.
|
|
|
Donostiako neska koskor bat ere bazen bidaia osoan gure inguruan, Tinita zeritzana... eguerdian ahoratzen zuen haragi zatia hausnartzen aritzen zen gauean oheratutakoan ere. Haur
|
talde
hartako nagusiena neu izango nintzen beharbada; sei bat urte izan behar nituen.
|
|
|
Edozein gogogabetzekoa zen. Baina, Euskal Herriko gazteren batzuek, ikasle gazteren batzuek, EAJtik aldendu eta
|
talde
independentista bat osatu zutela esaten zuen prentsak. Hala eta guztiz, EAJ ezagututa, nolabaiteko sinpatia sentitu arren, ez zitzaidan interesatu.
|
|
|
Esango nuke, sakabanaketa plangintza honetan, nahiz eta agindu orokorrak Madrildik bideratu, kartzela bakoitzeko zuzendaria edo zuzendaritza
|
taldea
izan dela leku bakoitzean bere arau propioak ezarri dituena. Zuzendaritza talde horiek izan dira lekuan lekuko tirania propioa ezarri dutenak presoongan eta senide eta lagunengan, beren aburuen araberako jazarpena eta jarraipena eginez, deserosotasuna sortuz, Madrilekiko helburuetan beren apurtxoa aportatuz.
|
|
|
Esango nuke, sakabanaketa plangintza honetan, nahiz eta agindu orokorrak Madrildik bideratu, kartzela bakoitzeko zuzendaria edo zuzendaritza taldea izan dela leku bakoitzean bere arau propioak ezarri dituena. Zuzendaritza
|
talde
horiek izan dira lekuan lekuko tirania propioa ezarri dutenak presoongan eta senide eta lagunengan, beren aburuen araberako jazarpena eta jarraipena eginez, deserosotasuna sortuz, Madrilekiko helburuetan beren apurtxoa aportatuz. Kartzela bakoitzak bere berezitasun propioak ditu horrela, eta kartzela batean denboraldi luzeagoa edo laburragoa egin izanak ez dauka beti horren araberako eragin zuzena.
|
|
|
Berez ez genuen Altzoko herrigune nagusiraino joan beharrik baina, denbora nahikoa genuenez, hango taberna batean lukainka mutur bana jan eta baxoerdi bana hartzea erabaki genuen. Irratia zuten jarria tabernan, eta halako batean PiLT
|
taldearen
" Hil da Jainkoa" kantua hasi ziren ematen. Oso modan zegoen garai hartan kantu hura, nonahi entzuten zen, baina banuen susmoa Lauaxetak egindako euskal kulturako ikastaro trinkoetan rock musikak oso leku apala izango zuela eta, horrenbestez, kantu hura ez zuela ezagutuko.
|
|
|
– Galdetu behar genion ea zure herriko
|
talde
horren musika gustatzen al zaion.
|
|
|
Urte gehiegi ziren jada gurpil berari leku beretik eta modu berean bultzaka beti, euskara eta aberria gora eta euskara eta aberria behera beti, geure antzinako euskal txilbor mitiko aratz parerik gabekoari mirespen erlijioso folklorikoz begira beti, ETAk, KASek, HBk, AABk, LABek eta abarrek ziotenaren edo egiten zutenaren mende beti. Ez nion ezeri behar adinako federik, ez nintzen inongo
|
talde
, elkarte edo kolektibotako kide izateko gauza sentitzen. Desartikulatuta nengoen.
|
|
|
Kaleak bustita, eurixka ari zuen. Alda maldaka zebilen
|
talde
luze, inkonexo, barreiatu bat zen. Zazpi zortzi lagun ziren hastapenean, gero batzuk lanbrotan atzendu, lau gelditu ziren.
|
|
|
Elik kanpora begiratu zuen. " Zein?", esan zuen; gizona, ordea, ezkutatu egin zen; haur
|
talde
bat pasatu zen, andereño batekin; biak kanpora begira zeudela: " gero zer egin behar duzu?", galdetu zion Elik.
|
|
|
Bulego handian jende asko zegoen: leihoaren ondoan, kanpora begira edo
|
talde
txikitan, solas animatuan. Estoldek, aditu zuen Xanek, gain egin zuten, poligono guztia urpetuta zegoen.
|
|
|
espektakulu festibo batean legez, zuhaitz adarrak eta era guztietako zaborrak zeramatzan uholde azkarrari begira. Kaleaz bestaldean, mendikume batean, lagun
|
talde
bat zegoen. Beste lagun batzuek enpresa txiki batetik makina bat ateratzeko ahaleginak egiten zituzten.
|
|
|
" Behera joateko", esan zuen;" Bonifaziok esan du". Engoiti bulegoan zirenak, banaka edo
|
talde
txikitan, erdi etsian, erdi dibertiturik, hasi ziren erreskadan bulegotik irteten. Xan ere bazihoala, ba, eskailera buruan, botak lokaztuta baina arropak lehorrik zituela Gari ikusi zuen.
|
|
|
Kale juntan auto bat gelditu zen: bazetorren beste
|
talde
bat atzetik. Denak beltzez jantzita, zenbait atso negar xopinka.
|
|
|
Garik stupefakto begiratu zion. " Hemen denborarekin", esan zuen," nork bere txokoa bilatzen dik; nork bere
|
taldea
. Taldeak babestu egiten dik".
|
|
|
" Hemen denborarekin", esan zuen," nork bere txokoa bilatzen dik; nork bere taldea.
|
Taldeak
babestu egiten dik". Xanek irribarre goibel bat egin zuen.
|
|
|
Xanek irribarre goibel bat egin zuen. " Hi ere", esan zuen," bahaiz, beraz,
|
talde
batekoa". " Noski", esan zuen Garik;" zein taldetakoa, ordea, inork ez zakik"; zigarrokina lurrera bota zuelarik, Xan pixka batean hura zelan kontsumitzen zen begira egon zen; pi pi pi bat aditu zen; Garik gerrian zuen mobila zen; nonbaitetik erreklamatzen zutela ta, jaiki eta:
|
|
|
" Hi ere", esan zuen," bahaiz, beraz, talde batekoa". " Noski", esan zuen Garik;" zein
|
taldetakoa
, ordea, inork ez zakik"; zigarrokina lurrera bota zuelarik, Xan pixka batean hura zelan kontsumitzen zen begira egon zen; pi pi pi bat aditu zen; Garik gerrian zuen mobila zen; nonbaitetik erreklamatzen zutela ta, jaiki eta: " etorri", esan zion Xani; ironia aire batez:
|
|
2001
|
|
|
Bizkitartean haurra eskolako lanetan zebilen, musika katean Spice Girl
|
taldearen
hondar diskoa behatuz. Uste nuen lasaitasun zerbaitez baliatzea:
|
|
|
–Non dun gure gazte denborako Guk
|
taldearen
disko hura?
|
|
|
–Ariketa orduan –tematzen zen haurra, 666
|
taldearen
erritmo elkorrek gela betetzen zutela, apartamentua teilaturik oinarrietaraino inarrosiz.
|
|
|
Haurra, begiak hondo iragar ezin, so zegokidan. 666
|
taldea
ez zen gehiago hautematen. Haizea altxatu zen kanpoan eta bidean ez izatea deitoragarri kausitu nuen.
|
|
|
Eve Ruggieriren botz herrestaria buruan, barda arratsean adibidez, zerbitzu sekretuekiko egiazko beldurra nabaritzen nuen, bihurgune bakoitzean, mehatxua senti nezakeelako. Massive Attack
|
taldearen
zinta behatzen nuen eta ilunak bazterrak belzten zituen bitartean, musikak antsia hazten zidan. Marilynen azken arrats apaleko gertakariak, kronologikoki eta mentalki zerrendatzen nituen:
|
|
|
Aroberri elkartera deitu nuen jarraian, bi tokiren erreserbatzeko: ahots melengarekiko andre batek hartu eta onartu zuen ene demanda, lotura intimoak sortzearren gaua
|
taldean
iragatekoa zela gogor azpimarratuz. Ez nion deus ere erranen Mairosi, egiazki tristatuko zelakoan.
|
|
|
Adibidez oraino karrikan, laino mehar, Kubako zigarro usaina atzean abandonatuz zebilen gizona tipus tapasean segitzen hasten ahal nintzen, haren hatz mistikoak itsasoraino hedatzen zirela itxuratuz. Alegia ezer ez, Sud Ouest eko horoskopoa irakurriz,
|
taldean
bildu jendeen solasak buru onean inprima nitzakeen, bizia zeinen debalde zen oroitzearren. Denbora urtzen zitzaidan eta hondarrean, ohean eta bakarrik ohean egotea ekintzarik seguruena nuela sinestera heldua nintzen, antzara lumazko estalia anitz ez higatuagatik.
|
|
|
–Amen –ihardesten zieten, ager ez dezakedan Hegoaldeko hiri batetik etorri
|
taldeko
partaide harrituek, zenbaitek bederen emazte izanez fisiologikoki anaiak ez zirela erraz erakuts ziezaioketela, baina adindua eta gainera Iparraldekoa zelako, urrikiz bezain paternalismo hutsez, ez zioten oharra zuzendu, batez ere Iditegiko berba koloretsuaren behatzera jinak zirelako.
|
|
|
Omenaldi egunean, Joanesen sorterriko plaza arraberrituan, Hegoaldeko antropologo eta filologo
|
taldearekin batera
, han zeuden hain zuzen, behiala aipatu Euskal Herriko hamalau kantoietarik, alegrantziarik handienean jin euskaltzale anaia suharrak oro, emakume izanagatik. Euskaltzaindia osoak halaber bidaia egin zuen Bilbotik, gizon bakar, bere kideetan kide sotilenaren goresteko, ekitaldi, mintzaldi eta solasaldi mamitsuen ondotik Joanesi emanen zieten Urrezko Oroitarri Erraldoia eskuetan.
|
|
|
Kurios ugarien erdian, Hegoaldeko jakintsu
|
taldearen
harramantza eztiaren kulunkan, suprefetaren emaztea Lovecraften ipuina irakurtzeari zerraiola, ofizialak eta jendeak berotzen ari zirela, nerener nioen, euskalduna izan arren, Euskal Herria ez nuela nehoiz ulertuko: Joanes zena, berrogei orrialdeko bi libururen idazlea gure kultura arduradunek urtero Nobel sarirako proposatzen zuten hautagai paregabea?
|
|
|
" Como ustedes quieran, ¡ mi comandante!". Argimiro Ibirikuren
|
taldearen
eskutan zegoela jakinarazi zioten. Sarjentu gradua emana zioten, egin zituen azioen sari.
|
|
|
Bero sapa harekin zainetako odola irakiten. Mendian goiti nora jakin gabe joaki zirela, bertze
|
talde
batekin egin zuten topo.
|
|
|
Ohartu baino lehen, Eduardok eskutik kendu eta bere ezpainetara eraman zuen. Bera zen
|
taldeko
jefea, eta ezin zuen eraman ni bezalako mukizu bat hari deusetan gailentzea. Norbaitek ipurdian akuiluarekin egin balit bezala, salto batean lepotik hartu nuen Eduardo, ni halako bi zela pentsatzen hasteko astirik izan gabe.
|
|
|
|
Taldea
bakantzen hasi eta txorakeriez aspertu ginenean, Luis lepotik hartu eta mahai batera baztertu ginen, konfiantzazko adiskideen gisara, neska laguntzako espantuak elkarri kontatzeko ideian.
|
|
|
Baina igande pasa herritik aparte egin gogo zuten seinalatuenak gazte koadrila batzuk ziren, oihu eta orro, denen artean nabarmen agertu beharrak. Real Union eta Barcelonaren arteko partida ikustera joaki ziren, eta haien artean bazen bat, harro baino harroago, Irazoki, Alkasoroko lokomotora, Irungo
|
taldeko
erdilari ospetsua, Emery, Urtizberea, Regueiro, René Petit eta gainerakoekin aritzen zena. Margaritaren begiek haietako batenekin egin zuten talka, Bordako Luisenekin.
|
|
|
Borges, bere jendearen begietara, heroia zen guztiahalduna zelako, Robin Hood bezala. Egiazko militanteen gainerako
|
taldeek
ez zioten aurrea hartzen ahal, urrutitik ere, ez atentatu zenbatekoan, ez eraginkortasunean... Denbora aurrera ahala, terroristen egiazko militantziak begirune itsu eta erabateko mendekotasuna zion.
|
|
|
Jainko oso urrutiko bat deitzen ari zen artaldea zirudien. Doike ni lintxatzea helburu zuen
|
talde
bat eratzen hasi zen, baina ordurako bileraren hasieran nire ondoan eseririko neofitoa saltaka iristen ari zen oholtzara, eta niri bultzada bat emanez, mikrofonoaz jabetu zen: Hitzaldi hau nirea da!
|
|
|
tematzen zen, aulkiak eta are pupitreak hartuta lintxatzera zihoazenei ezaxola. ...ako goren unean, ausaz, amorraziozko keinu batez kapirotea kendu zuen, arrabiaz; honelako keinu erabatekoetan erakusten du bere burua egiazko artistak, bere obrari guztizko lehentasuna ematen dionean, munduko beste gauza guztien gainetik –bere hortzak barne– jartzen duenean, obrak eta obraren egile izatearen aldarrikatzeak beste ezer –makilaz eta labanaz armaturiko asesinatze asmoko
|
talde
asaldatu eta jendetsu bat barne– baino garrantzi handiagoa duenean. Beraz, artista puska horrek kapirotea kendu zuen, arrabiaz.
|
|
|
Ni neu gazteluko sotoko gela hartara sartu nintzen toki beretik beste bi gizon sartu ziren, metraileta bana eskuetan. Ugatza eta Prostatas, Txominen
|
taldeko
katarrak ziren. Rafaga batzuk bota zituzten, sabai aldera; nahikoa izan zen kapirotedun guztien tripak lurrarekin berdin zitezen.
|
|
|
Liburuko pertsonaia nagusia Bazofias da, Roger Bazofias, eta hiri honetako –erosoa izate aldera, eta goian definitzen saiatu naizen konbentzioaren babesera etorriz, aurrerakoan Buenos Aires deituko duguna– edozein espioi
|
taldeko
, publiko zein pribatu, espioia da. Adibidez, Agentzia Dermoestetikoaren espioia, morroia.
|
|
|
Amazonastik etortzen ziren berrien arabera, Mitxoleta burutik zeharo egina omen zegoen, soa infinituan galdu egiten zitzaion, estramonioa edo asma belarra neurriz gain hartu dutenei gertatu ohi zaien bezala; lerdea omen zerion, ez zen esfinterrak gobernatzeko gauza, eta ez omen zuen ezer edo ia ezer esaten, eta hau hain zen harrigarria hainbat eta hain ongi mintzatu zen batengan, non batzuk larritu ziren, agian mintzamena galtzear edo are ahalmen hori arraso galdurik egongo ote zen. Ez zirudien halakorik zegoenik, baina; gaixotu zenetik, eliteko andereño
|
talde
batek zaintzen zuen, eta Mitxoletaren buru osasunaren egoera gai kasik tabu bat zen arren, eta Mitxoletaren egoeraren inguruan nolabaiteko sekretismoa hedatu bazen ere, andereñoek esanda jakin genuen oso noizbehinka hitz batzuk esaten zituela, behintzat. Ulergaitzago egin zitzaigun jakitea beti hitz berberak errepikatzen omen zituela, eta are arraroagoa ere hitzok zeintzuk ziren, azkenik, jakitea:
|
|
|
Esanahi ezkutu, kabalistiko, magiko, tantrikoa agian, suposatzen zitzaien hitzei (egia esan, ez dakit zergatik egozten zitzaien inolako zentzurik burua joaniko baten hitzei, baina gure artean beti horrela izan denez, eta zoroen hitzek, orakuluarenak bailiran, esanahi sakona dutela uste izan denez, logikoa zela iritzi nion), inork atzeman ez, baina hermeneutika saio luzeak eragin zituen esanahia, nahiz behin betiko ondoriorik ateratzea ezinezkoa gertatu. Ofizialtasunik gabeko iritzi ezkor eta zabaldu baten arabera, Kolko Mitxoletaren hitzak etsipenezkoak ziren," Elemenia Nebrijana"
|
talde
higuingarriko elementurik preklaroenek sorrarazia. Funtsean, Kolko Mitxoleta, bere jarrerarekin, frogatzen eta bermatzen ariko zen, de facto, dena paripé bat dela dioen teoria, Luis Ferdinando Gorrigualdok sustaturiko horixe bera, egiazkoa zela, eta, beraz, hitzok aipatu teoria horren aurrean amore ematen ari zela frogatuko zuten.
|
|
|
Eta hirugarrena, ezin nuela ulertu nola zen posible Kolko Mitxoletaren askapena eskatzea, gure informazioen arabera ez bazegoen preso, Amazonia urruneko oihan tropikal batean galdurik baizik, berak hala nahita, eta eliteko andereño
|
talde
batek zainduta.
|
|
|
Hainbestean –erantzun zuen Ugatzak– Oraingo ideia da prozesuari aurre egiten utzi nahi ez dizkioten gizarte
|
taldeak
dinamika konstituiente batean sartzea, zeinean, prozesuaren bultzatzaile aktiboak izango ez badira ere, ez baitira erabat prozesuaren aurkakoak izango, indiferenteak izango dira prozesuarekiko, edo ez, guk gure borrokaren indarraz prozesuari ematen ahal diogun edukia eta bultzadaren arabera, ahaztuz, bidenabar, orain bost urte prozesuaren guztiz aurkakoak zirela, baina ahaztu gabe agian oraintxe ... Ez al da hala, lagunak?
|
|
|
Ustekabean, lehengo barre algarak irain eta istilu hots bilakatu ziren. Mutil
|
taldearen aurrean
xahar ttiki bat zegoen bastoia airean dantzatuz, mehatxuka. Mahai gainean mutil kaska gorria galtzontzilotan zegoen.
|
|
|
– Tipo batek telefonoz kontratatu omen zizkian
|
taldearen
zerbitzuak hogeita bosna billete ordainduta nonbait. Helburua zuei beldurra hezur muinetan sartzea zuan.
|
|
|
– Orain
|
taldeko
gainontzekoen arrastoan gabiltzak, baina hiri zegokiana horixe zuan. Jakinaren gainean hago.
|
|
|
– Gure aurretik pasatu ziren bidelapur zarpail haiek. Ustez dena ondo ateratzen ari zen, baina
|
taldearen
atzealdean zihoanak ilargiaren bristada bat ikusi omen zuen jeeparen ispiluan islaturik. Horrexek galdu gintuen!
|
|
|
Nola edo hala Juliaren automobila aurkitu behar nuen, hori ezinbestekoa baitzen halabeharrari potroetatik helduko banion behintzat. Nire aurretik jubilatu
|
taldea
ikusi nuen. Aldapatik behera zetozen, korrika ttikian, ezinean kasik.
|
|
|
Ondo pentsatutako erabakia izan da berau; horrenbestez, hobetsi dut behar ez zen eskuetara jausi ez izana, osorik iristea baino. Ihesari dagokionez, bi
|
taldetan
hanka egingo genuen: jeep batean Steve, Amaia eta Louis; bestean gainontzekoak, hots, Pablo, Jokin eta hirurok.
|
|
|
Leku lasai eta zabala da, egokia nire ustez. Indusketako lan
|
talde
osoari telegrama bana bidali zaie, ordua eta lekua zehaztuz. Nork bere lorea eramango du.
|
|
|
Asiako bazter galdu batean ari zen lanean kasualitatez formula topatu zuenean. Gero,
|
taldeak
hainbat arazo izan zituen bertako gerrillari batzuekin eta presaka alde egin behar izan zuten. Ordurako aita hila zen...
|
|
|
–
|
Taldean
ezkertirik ba al da?
|
|
|
–
|
Taldeko
inork ba al zuen Steve hiltzeko egiazko motiborik?
|
|
|
Inguruan, gazte
|
talde
bat zegoen, ia gehienak erretzen eta basokada bana kalimotxo aurrean zutela. Algara ozenki egiten zuten, eta Patxik, barratik, mesfidantzaz begiratzen zien.
|
|
|
Bi
|
taldetan
ihes egin. Batean Amaia, Steve eta Louis; bestean Jokin eta Pablo.
|
|
|
Mutil potoloa denen artean mahai gainera igota, gazte
|
taldea
txistu eta txaloka hasi zen. Mutiko galtzaileak aurpegia ilea baino gorriago zuen ordurako.
|
|
2002
|
|
|
– Zuen kidea naizela diozue, eta kolpetxoak jotzen dizkidazue bizkarrean," Joselu, zer jatorra zaren" eta" berebiziko
|
taldea
osatzen dugu hirurok" moduko tontakeriak esaten, pentsatuta ni legezko ume-moko batek ez duela gehiago jakitea merezi. Eta, denbora berean, benetan zertan ari zareten kanpoan ezagutu behar.
|
|
|
Pisuetako ateak ziegetakoak izan zitezkeen. Pasabide estuan
|
talde
bateko mutil luzangak borroka plantak egiten ari ziren. Neska batzuk barreka eta garrasika oiloturik.
|
|
|
Baita Fiona ere. Telebista zure txokolate beroa baino beroago dabil Jarcha musika
|
talde
pleistozenikoak abestu duen honetan. Aldaketa xume baterako eskatu duzu txokolatea, esne barik.
|
|
|
Soldadu nazionalak sartu zirenean ez zegoen inortxo ere. Capon apaiz
|
talde
batengana hurbildu zen hiru egun lehenago.
|
|
|
Ez zen ohikoa kalean edatea, baina hura toki berezia zen. Taberna eta arraunketa
|
taldeak
nahasten ziren ibai ondoko ibiltokian barrena. Ezker eskuin mugitu zuen burua, sinesgaitz.
|
|
2003
|
|
|
Ez zakiat, baina gizonezkoak eta goi mailakoak, aurrezki kutxako zuzendariak, dendari handiak, diputatuak eta horrelakoak. Donostia aldeko ahaltsu
|
talde
bat, berak esan zidanez. Izenik ez zidaan sekula aipatu, bat izan ezean:
|
|
|
Jaionek esan zidanez, zirkulu haren baitan ezagutu zian egiazki bere burua. Gogoko omen zitian gizon
|
talde
hark egiten zizkion proposamenak.
|
|
|
Bruno Mendigurenen
|
taldeko
batzuk lehendik nituen ezagunak. Besteak berriak ziren.
|
|
|
Labur esanda, gureak Mungia aldea defendatzeko prestatzen ari ziren. Tartean Mungia izeneko guda
|
taldea
edo batailoia zegoen eta, horrek eskualde hura ezin galduko genuela zioskun halako uste isil bat eragiten zuelakoan nago. Izenek, izen hutsek, errealitatean eragin ahal izango balu moduan.
|
|
2004
|
|
|
Ike, bere bizitza eta heriotzari buruz besterena balitz bezala modu histrionikoan mintzatzera ohiturik, harri eta zur gelditu zen.
|
Taldetik kanpora
paratu zituzten denek begiak," Laguntza handik etortzea esperatuko balute bezala" horrelakoetan Carlosek esaten zuen bezala. " Definitively, direna direla, espainol ala basque, ez dira gu bezalakoak" pentsatu zuen Marckek hego aldeko herrien dramatikotasun gehiegizkoa gogoan.
|
|
|
Begiak
|
taldera
bildu zituen. Isiltasunak ezarririk segitzen zuen.
|
|
|
Marckek zerbait susmatu zuen, zer gertatzen zen oso ongi ez bazekien ere; ordura arte ingurune ezezagunak modu naturalean osatu zuen
|
taldea
, hautsita zegoen, bakoitza bere kabuz etorri izan balitz bezala. Gorputzak tenkatzen nabaritu zituen batez ere eskoliosidunarenak eta harakinarenak.
|
|
|
Urtebete zen ama hil zitzaionetik, eta atxilotu zituztenetik ia lau. Lekunberrin egonik, Bazterrek herritik kanpo bizitzen eman zituen lau urte haiek; buru belarri sartu zen tabernako lanetan eta, nolabait esateko, izan ziren
|
taldea
, ‘koadrila’, hobeto esateko, nahiz eta gero eta gehiago gorrotatu hitz hori, ‘koadrila’ hautsi egin zen, bakoitzak zenbait alde eginez.
|
|
|
Beti igoal. Berea egin behar, berea
|
talde
osoarendako onena dela erabakirik.
|
|
|
Hiruko
|
taldea
hautsiz Fermin haiengandik atzeratu zela ohartu zen.
|
|
|
Luzetsia iritzi zion Bazterrek moda hari. Hari ere ilea motz orraztea gustatzen bazitzaion ere, ez zen oso eroso sentitzen eskubiko
|
talde
erradikal batetik jalgirik ziruditen gizonen artean; Marck aldiz gustura ibiltzen zen, eta behin baino gehiagotan mozorrotzen zen skinhead eran," Gorroto gaituztenen irudia nirea eginez" zehazten zuen.
|
|
|
Pixa egin ondoren korridore beltzari so gelditu zen. Gizon
|
talde
bat ikusi zuen zirri mirrika galtzak belaunetan. Bazekien ez zuela hara egin behar, Marck espera izanen zuela goian, baina aspaldi sentitu gabeko irrika batek tira egiten zion.
|
|
|
Bazterrek urtetan sentitu gabeko desioa nabaritu zuen, eta burua laztandu zion izuturik. Mozkoteak hartu eta
|
taldetik
aterarazi nahi izan zuen. Korridore sarrerako argi fokuetara bultzatu zuen.
|
|
|
" Nola zer kontu, jaialdiko kontuak: zenbat gastatu duzuen, zenbat kobratu zuen Hertzainak
|
taldeak
, zenbat joan zaizuen edaritan".
|
|
|
Koadrila hitza bera ere nazkagarria iruditu zitzaion, euskaldunen banakakotasun gabeziak sortutako talde ama zorrotz bezain irentzailea. Eta bere buruari aitortu beharra zion, azken bolada hartan, jada gazte ez zela, egunerokotasunaren pisutasunak gero eta makurtzenagotzen zuela; aitortu beharra zion, batzuetan ments zuela komuntasunaren epeltasunari esker bizia erraz bihurtzen zuen jende
|
talde
hura, ama ments izaten den moduan.
|
|
|
Hura gelditu beharra zegok, geure buruen, euskaldunen kontra ari gaituk. Ez duk jakinen, baina Alizia, nire emaztea, aspalditik zebilek
|
talde
bakezale batean, Gesto por la Pazen. Gelditu beharra zegok, ez ditek eskubiderik gure ametsen izenean egiten ari direna egitera.
|
|
|
" Guk herri txiki batean Euskal Herriaren independentzia nahi duen
|
talde
politiko baten aldeko jaialdi bat antolatu genuen. Beno, igual lehenago hasi nuke".
|
|
|
Koadrila hitza bera ere nazkagarria iruditu zitzaion, euskaldunen banakakotasun gabeziak sortutako
|
talde
ama zorrotz bezain irentzailea. Eta bere buruari aitortu beharra zion, azken bolada hartan, jada gazte ez zela, egunerokotasunaren pisutasunak gero eta makurtzenagotzen zuela; aitortu beharra zion, batzuetan ments zuela komuntasunaren epeltasunari esker bizia erraz bihurtzen zuen jende talde hura, ama ments izaten den moduan.
|
|
|
Bitartean atera zituen edatekoak Pepek, eta berak esan zuen orain astoak edonon eta Adunan asto
|
talde
koxkor bat ikusi zuela berak, Tolok esan zuen, Bordaberrin goiza arrantzan ematen zuen asto jator bat bizi zela, haren arrantzak Eguzki tabernatik entzuten zirela, eta polideportibotik ere, lagun batek esan ziola hori, eta Txonaren aitak ere erosi zuela astoa, eta Txemiñek: Astoa ez, mandoa zela Txonaren aitak erosi zuena, baina mando hark ama zuela astoa, eta horregatik zituela astoaren belarriak, eta indarra, berriz, aitarena zuela, eta bizkor eta gogorragoak izaten zirela mando haiek, amaren aldetik astoak zirenak.
|
|
|
...Ander eta Tolo ere aise eta airaturik aurrena, barre samurrak eginez, gero, berriz, Azkaraino arnas neketan eta berriketa gutxiko, handik gora Etxabe, beste horrenbeste edo gehiago eta elurra ere ugariago zegoen, orain lehengo hanka zuloei begira Kako zihoan Txemiñerekin aurrean, gero astoa, pafa pafa eginez ez oso lasai, Anderrek hari, eztula eta eztularen artean hitz goxo batzuk esaten zizkion,
|
taldean
Tolo zen atzena, hura ere ozta ozta eta pixka bat kuxkurtuta zihoan, aurrerago langa bat pasatu eta handik hatzek bitara egiten zuten eta noski batetik Amabira, eta bestetik Etxabera iritsiko ziren, eta bueno, eta batek xuxen Amabira nahi, eta besteak, lehendabizi astoa Etxaben bere ukuiluan utzi, eta gero jaitsiko zirela Amabira txorizo arrautzekin gosari egitera, eta azkeneko hori, eta hala, ho...
|
|
2005
|
|
|
– Ba soizu... Ustez blasfemian ziharduten jendeen seinalatzeko ardurenean gazteek, baina
|
taldean
adinekoak kausi zitezkeen, belar eta erramu abarretan ebaki hostailak paratzen zituzten erregebidean, denen irrigarri. Harrondoko zakurrak lo hautsez isilarazi zituzten.
|
|
|
Ondoko lan gunean berrogeita hamar urte pasatuak zituzten bost kide lizentziatu ziren, aitzakia berdinak erabiliz. Hegats pausatzeko
|
taldean
, ezer egiten ez zuen gazte bilo harro bat aurtiki zuten; lanera buhaka jiten eta egunean zehar dena arraileria eta zinkurina ari zen, aldizka alfer estakuru, hainbat non Sebasen irudiko hondarrean kanporatzea merezitako gaztigua zitekeen: lana maitatzekoa zen, etxea eta haurrak bezainbat, edo gehiago.
|
|
|
Martxel izeneko gazte bat,
|
taldetik
bereiziz, oihuka ari zen. Jean Mariek lizentziamendu gutuna ingurura erakutsi eta alde egin zuen.
|
|
|
|
Talde
bat lantokitik atera zen. Ohikoan hain zaratatsuak ziren atelierretan hormatzea hedatu zen.
|
|
|
Ez zuen huts egin, jendarmeak eta zibilez beztitu gizon
|
talde
bat agertu zen argi zirrintan bertan Rachel eta Jacoben etxera, Wernerrek jakinarazi eran. Janina garbiketan zinpurtzen zen.
|
|
|
Kapitain alemanaren ondoan frantses armadako bi lotinant ere ba omen zituan. Eta hara non hilerriaren erditik begitarteak oihal zuriz estalirik zeuzkaten bost edo sei mutilez osatu
|
taldea
jazartzen zaien, mitrailetak ozen eta su.
|
|
|
Gogoeta terrentak zeramatzan: Zergatik herriko lagunek baztertu zuten, Andderen askatzeko sustengu
|
taldera
hurbildu ez zelako. Ez zena hautatzeaz libre?
|
|
|
Manera ezaxola horretan hitz egina jada deitoratzen zuen.
|
Taldearekin
ados izaten ahal zen, bakearen amoreagatik, eta gero zuen bilkuretara edo manifestaldietara ez azaltzea, ahantzi zuela edo lanpetua zelako aitzakia aurreratuz. Erraz egin zitekeena zen alabaina.
|
|
|
Ttotteri errana tanpez dolutu zitzaion, ezen
|
taldearen
ihardespena multzokorra suertatu baitzen:
|
|
|
Bera ere etsai sentitu zen bilkura herrikoian. Bitxiki ezen orduraino arraposki jarraitu baitzion gazteen
|
taldeari
. Gogoetak hegal utzi zituen:
|
|
|
Ororen burukideak, ekin moldeari zegokionez, hiru
|
taldeetan
banatzen zirela ondorioztatu zuen Sebasek, arras hordi orain: nagusien erranak itsu eta ardi eran segitzen zituztenak, gezur bidean ere, hala nola Roger; Etxarri zerratuko zela segur zirenak eta aspalditik beren aldetik lan berri bat bilatu eta atzeman zuten apurrak; eta azkenik, Jean Marie eta sindikalisten kasuan bezala, jakin arren tematzeak ez zuela potretik, borrokatzen zirenak.
|
|
|
nagusien erranak itsu eta ardi eran segitzen zituztenak, gezur bidean ere, hala nola Roger; Etxarri zerratuko zela segur zirenak eta aspalditik beren aldetik lan berri bat bilatu eta atzeman zuten apurrak; eta azkenik, Jean Marie eta sindikalisten kasuan bezala, jakin arren tematzeak ez zuela potretik, borrokatzen zirenak. Nahiz eta hondar orduraino Jean Marieren itzalean jardun zuen, Sebas ez zen
|
talde
horietarik bihi bateko partaide sentitzen, are gutxiago lizentziamendu gutuna eskuratu zuenean, iruditu zitzaiolako orduan lana ukatu zitzaionean bera zela, gorputz eta arima hutsean amiltzen.
|
|
|
Langabeziak desertu ohatzen zuen eskualdean berenber utziak izan ziren, hala nola Martina Sebasen emaztea eta bere adiskide
|
taldea
, langabezi saria hunkitzeko arauak gogortu zirela. Baina emazteek xantza akuilatu zuten eta ofizio berrietara egokitu ziren.
|
|
|
Mintzo zela, lursagar bat martzilikatzen ari zela zirudien berriketariaren ahots gordinak, munduko azken berriak herrokatzen zituen: ...ntzio armadak, Frantzia iparraldean bi haur kiskaldu ziren eta tokiko informazio sailean, Batera plataformak beti Sarkozy ministroaren bisitaren aiduru zegoela bere ekintzak desobedentzia zibilaren ildoan plantatzea deliberatu zuen biltzar nagusi batean, Miskandi lantegia sekulakoz hertsiko zen arra hartzailerik ez baitzen, eta bukatzeko, kiroletan, Aviron Bayonnais eta Mauleko SAM ospetsuko rugbi
|
talde
biek atzo galtzekoak ez ziren partidak irabazi zituzten kanpoan: bakoitza bere multzoaren buru zegoen.
|