2000
|
|
|
Talde
sozialek dituzten uste sistemek (jarrerak, estereotipoak, irudiak, etab) bi funtzio betetzen dituzte funtsean: errealitate sozialari esanahia ematea eta errealitateaberreraikitzea batetik, eta norbere identitatearen defentsa egitea bestetik.
|
|
errealitate sozialari esanahia ematea eta errealitateaberreraikitzea batetik, eta norbere identitatearen defentsa egitea bestetik. Tajfel ek (1981) planteatu duenez, taldearteko testuinguruan,
|
talde
sozialek diskurtsoak lantzeko joera dute, bai gizartean dituzten kokapenak bermatzeko, eta baita taldearteko estatus aldaketarako urgentziazko ekintza kolektiboa bultzatzeko ere. Beraz, uste sistemek norbere talde defentsarako funtzio berezia betetzen dute.
|
|
Antzinako Erregimeneko gizarte tradizionalari amaiera eman zion trantsizio garaia zen, non gizartearen modernotze prozesuak behar ezberdin batzuk ezarri zituen (estatu zentralizatua, mugikortasun soziala, herritarren arteko komunikazioa, kultura zentralizatua, gizartearekiko identifikazioa, ezagutza modernoen inguruko formazioa, alfabetakuntza, etab.), irakaskuntzaren arloan ere erantzuna izango zuten beharrak hain zuzen. Izan ere, kulturaren administrazio eta zabaltze tresnen kontrola guztiz oinarrizko baldintza zen gizarte berria eraiki nahi zuten
|
talde
sozialen nagusitasuna ziurtatzeko.
|
2001
|
|
1997 AN ekin zion Baltasar Garzonek HBko Mahai Nazionalaren aurkako operazioari, eta harrezkero ETArekiko harreman motaren bat finkatzen duen 18/ 98 sumario ospetsuan sartuta bata eta bestearen aurka jo du. Nagusiki ezker abertzaleko
|
talde
sozial eta politiko desberdinen aurka, baina baita beste era bateko mugimendu sozial edo enpresa kulturalen aurka ere. «Egin»en aurkako operazioa, Xaki, desobedientzia zibila, Ekin, Haika, AAB eta Senideak...
|
|
Kategoria sozialak honeladefini daitezke: gizarte batean talde pertenentzia, sailkapena, konparaketa, definizioa eta mugaketa egiteko garrantzitsuak diren ezaugarriak, horrelagizabanakoak
|
talde
sozial horietatik kanpo edo barnean kokatzen direlarik.
|
|
Dimentsio ekonomikoaz ari gara, gutxieneko garapen puntu batera iritsi diren gizarteetan bederen, lanaren banaketa teknikoari lotuta azaltzen dena. Lanaren banaketa honek
|
talde
sozial ezberdinei dagozkien eginbeharrak finkatzen dituenean, lanaren banaketa sozialaz ere hitz egin genezake; gerta liteke talde sozialen arteko banaketarik ez egotea ere (utopia komunistak).
|
|
Dimentsio ekonomikoaz ari gara, gutxieneko garapen puntu batera iritsi diren gizarteetan bederen, lanaren banaketa teknikoari lotuta azaltzen dena. Lanaren banaketa honek talde sozial ezberdinei dagozkien eginbeharrak finkatzen dituenean, lanaren banaketa sozialaz ere hitz egin genezake; gerta liteke
|
talde
sozialen arteko banaketarik ez egotea ere (utopia komunistak).
|
2002
|
|
ez sozialean kokatzea litzateke, besterik gabe. Kultur sortzaileak, ordea, gizarte bateko kideak izan ohi dira, gizartekoharreman eta
|
talde
sozialetan inplikaturik daude, eta, gainera, kultur arloko agentegisa dihardute, bertan ere elkarrekin erlazionaturik egonik bilbe formal zein informal desberdinen bitartez. Gizarte bateko kultur sortzaileek partekatzen dituztenelementu komunen eraginagatik, maila soziala, kapital kulturala, tradizio intelektualak, harremanak, etab.?
|
|
Botere mota orok dakar etasortzen du ezagutza, eta ezagutza orok dakar eta sortzen du boterea. Esan nahibaita, boterea, gizartean eta
|
talde
sozialen artean modu desberdinean banaturikdagoena, ezin dela indar hutsean oinarritu, luzera begira bederen.
|
|
Hartara, ezagutzaren gizartea deritzan honetan,
|
talde
sozialak, agintari politikoak eta gizarte mugimenduak etengabe baliatzen dira zientziaz beren diskurtsoak eta egintzak legitimatzeko. Mundu sozialaren baitan geroago eta agentegehiago dago beren praktikan eta mundu sozialari buruzko errepresentazioensortze lanean jakintza aditu eta zientifikoak erabiltzen dituztenak, eraginkortasunsozial eta politiko handiagoa lortzeko xedearekin.
|
|
eta, horren ondorioz, beren produkzioei egindako bajio egozte bereizgarriak, zilegitasun, prestigio etaautoritate bereizgarriak, beraz?; egiazki, horrek guztiak eragina izaten du berenproduktuen eraginkortsun sozialean. Izan ere, kultur arloa testuinguru sozialeanintegraturik dago, eta azken horrek badu ondoriorik haren funtzionamenduan.Gauzak horrela, beste botere sozial eta politikoei buruzko hurbiltasunak, edourruntasunak?,
|
talde
sozial batzuetako edo besteetako kide izateak, zenbaitinstituzio zientifiko, akademiko edo intelektualekiko harremanak, komunikazio esparru publikoan sarbidea izateko ahalmenak..., faktore horiek guztiek baldintzatzen dute, besteak beste, kultur sortzaileen jarduna. Bai eta kulturgilea kokatuere ordena hierarkiko. batean, non, gaitasun kultural eta akademikoan onarritutakoordenamenduaren itxurapean, botere sozial eta politikoetan dauden sarbide posibilitateetan oinarritutako hierarkia antzematen den.
|
|
Galduta daude, ez diote ezeri zentzurik eta esanahirik ematen, ez beraien buruari, ez beraien testuinguruari. Hori argi eta garbi tradizionalki marjinazioari lotuta egon diren
|
talde
sozialekiko erakutsi ohi duten mesprezuan, xenofobian eta bortizkerian islatzen da.
|
|
Gai ezkorretan, zein eratako
|
talde
sozialak agertzen dira?
|
|
Seinale enblematikoak
|
talde
sozial bereziakaz, doktrinakaz edo ideiakaz identifikatzen ditugu. Sinbolizazio prozesuaren bitartez ematen diegu berbei, objektuei edo marrazkiei balio partikularra eta berezia.
|
2003
|
|
Euskal Herrian saltzen diren egunkari guztietatik eta haien urtekarietatik. Asociacion de Victimas del Terrorismo, Covite, Torturaren Aurkako Taldea edota Askatasunatik bezala, gure gizartean dauden
|
talde
sozial guztien txostenetatik edaten. Eta baita Eusko Jaurlaritzak zein Espainiako Barne Ministerioak edota Baltasar Garzon epaileak bezalakoek agertutakoetatik ere.
|
|
batzuek, exhortatu? izanak erakusten du Nafarroa Beherean, beste hainbat lekutan bezala, humanismoak eta erreforma erlijiosoak bat egiten zutela erro sozio-kultural jakin batekin, euskalduna edo euskaltzalea kasu honetan, erret ofizialetan, gorteetan eta gazteluzainetan gorpuztua.19
|
Talde
sozial honek, erreferentziatzat Nafarroa (Beherea), euskalduntasuna eta kalbinismoa hartuta, narratiba bat, idazketa bat, eta historia bat sortzeko ahalegina egin zuen.
|
|
dirua, merkatua eta kontsumismoa jaun etajabe dira eta biztanleriaren gehiengoa ustezko onura horietatik kanpo uzten dute.Eta maila pertsonalean estresa eta antsietatea sortzen dizkigute, hots, desorekapertsonala. Prozesua gidatzen duten politika eta ekonomiako elitek egoera aldalezakete, baina ez dute nahi, eta elkartasun
|
talde
sozial batzuek, GKEek esaterako, baino ez dute egoera aldatzeko zerbait egiten. –Haiei lagundu genieke, sistema politikoa biziatuta dago eta?
|
|
Landa-guneetako noble txikiaren eta behe kleroaren egoerak ere txarrera jo zuen. Hiru
|
talde
sozial horien hurbiltasuna ekarriko zuen horrek, gerora aintzat edukitzekoa noski.
|
|
Orduan hasi zen kultura ofizialaren eta errealaren arteko bereizketa. Estatuaren erakundeei eta aginte taldeei interesatzen zaiena alde batetik, eta administraturiko giza taldeei interesatzen zaiena —bai
|
talde
sozialei, bai erregionalei—, bestetik. Kultura ofiziala derrigor ikasi behar da hezkuntzaren bidez eta organo publikoen funtzionamenduaren bidez.
|
2004
|
|
Multisectorial del Pueblo de San Luis koordinadorak alderdi, mugimendu eta talde oso ezberdinak biltzen ditu. Zerrendan ikusi ditugu Alderdi Demokristaua, Alderdi Sozialista, auzo elkarteak, sindikatuak, langile elkarte autonomoak »«Empleados publicos autoconvocados»»,
|
talde
sozial autonomo bitxiak »«Laicos autoconvocados»», irakaskuntza eta unibertsitateko sindikatuak, kultur elkarteak, merkatal ganbara...
|
|
Interesatuegia dirudi horrelako ikuspegiak, Aro Modernoko" Foru itunaren teoriaren" parekoa. Jada XVIII. mendeko azkeneko hamarkadetatik aitzina Ilustrazioak eta liberalismoak bultzatu nahi zuten zentralismo eta monarkiaren uniformetasunaren alde zegoen, nafar Gorteetan ere,
|
talde
sozial murritz bat, hain zuzen 1841.eko legea erredaktatuko zuena. Aurrerabidearen izenean, aduanak Pirinioetara eramatea eta maiorazkoen, eliz ondasunen eta herri lurren merkaturatzea »desamortizazioak» ezinbertzekotzat ikusten zituen talde sozial txiki eta aberats hark.
|
|
Jada XVIII. mendeko azkeneko hamarkadetatik aitzina Ilustrazioak eta liberalismoak bultzatu nahi zuten zentralismo eta monarkiaren uniformetasunaren alde zegoen, nafar Gorteetan ere, talde sozial murritz bat, hain zuzen 1841.eko legea erredaktatuko zuena. Aurrerabidearen izenean, aduanak Pirinioetara eramatea eta maiorazkoen, eliz ondasunen eta herri lurren merkaturatzea »desamortizazioak» ezinbertzekotzat ikusten zituen
|
talde
sozial txiki eta aberats hark. Horixe egin zuten 1841.eko legearen bidez, ukitu detailetsu batekin:
|
|
Puntu hori polito azter daiteke Aymeric Picaud-en XII. mendeko testua jorratuz: bertan garaiko euskal ekonomia, elikadura, elkartrukeak,
|
talde
sozialak, erlijiotasuna, euskara, ohiturak eta abar ikus litezke (testu hori euskaratuta aurki daiteke oso ororik in Bilbao, 1994, eta ia osorik in www.kondaira.com> Historia materialak > Testu Historikoak > Erdi Aroa >. Euskal Herria XII. mendean, Donejakue bideko erromes liburu baten arabera (1135)?). Ohar egitekoa da hizkuntzaren auzia egitarau ofizialak ahaztu egin duela erdi aroari dagokion 5 atal honetan (aurreko ataletan ez bezala), eta beraz jendartearen inguruko puntu hau egokia litzateke euskararen Errioxako lekukotzak aipatzeko (Donemiliaga kukulakoak), idatzi erromantzez eta latinez egiten zela aipatzeko (baina aldika euskal hitzak eta esaldiak agertzen zirela nafar agirietan), arabieratik euskarara pasatutako hitzak gogora ekartzeko, eta jakina, Erdi Aroko Euskal Herrian bizi ziren gutxiengo linguistiko eta erlijioso desberdinen berri emateko:
|
|
Baina pluralismo pobtikoaren kritikoek adierazi duten bezala, gehienetan garrantzitsuena ez da aktore sozial horien cta horien inguruko jarduerariburuzko azterketa, baizik eta beste hau, alegia: zein dira ahotsik cz dutcn
|
talde
sozialak, hauda. zeintzuk ez dute lekurik izan teknoiogiaren konstituzio sozial horretan. Hots, askotanintercsgarriagoa daleke prozesuan parte hartu aha!
|
|
Kaltzio urritasunak Edari karbonatatuen kontsumo handiak eragindako kaltzio urritasuna Ipar Amerikako gizarte talde batzuetan errakitismoa garatzeko arrisku handiagoari lotu zaio berriki, Yaleko Unibertsitateko Medikuntza Fakultateko Thomas Carpenterrek zuzendutako ikerketa baten arabera. Ikerketa horretan, familia hispanoetako, eta AEBetako haurren dieta eta osasuna aztertzen ziren, arrisku handiagoko
|
talde
sozialak. Kaltzio ugariko dietak erresistentzia handiagoa ematen die, antza, Salmonella edo E.colik eragindako infekzioei.
|
2005
|
|
Adin,
|
talde
sozial eta ekonomiko, kultura eta herrialde guztietako emakumeek nozitzen dute.
|
|
Agerikoa da
|
talde
sozialen arteko elkarrizketa oso zaila dela gaur egun, horregatik bitartekari baten beharra nabari da. Eta bitartekari hori zein izan beharden nahiko nabaria da hiritarrentzat:
|
|
Kostaldeko herria izanik, arrantzak historikoki garrantzia izan du; era berean tradizionalak diren nekazaritzaketa abeltzaintzak ere pisu garrantzitsua izan dute Hondarribiko gizarte eraketan; eta azkenik, modernizazio prozesuarekin batera giro urbanoagoan hezitutako biztanleria ahalbidetzen da. Hiru esparru edo mundu horietaz osatzen dira Hondarribiko
|
talde
sozialak (arrantzaleak, baserritarrak eta kaletarrak). Zatiketa hauAlardean bertan irudikatzen da, non konpainia bakoitzaren zeinu propioek taldebakoitzarekiko atxikimendua azaltzen duten.
|
|
langile sindikatuak, GKEak, herri indigenak, nekazarien sindikatuak eta multinazionalak. Eta
|
talde
sozialek, gainera, ulertu zuten bere inplikazioaren bidez gizarte kontrako prozesu bati zilegitasuna eman nahi izan ziotela. Gizarte mugimenduak Goi Bilerari zilegitasuna emateko ahalegin horrek ez zuen inolako aurrekaririk.
|
2006
|
|
Mª C. Carlé k zioenez, hidalgoak ziren infantzoiak ordezkatu zituen
|
talde
soziala. Bi terminoak(, hidalgo?
|
|
Arauek araututako ekintza. Kasu honetan
|
talde
sozial bateko kideek euren ekintzak arau komun batzuen arabera orientatzen dituzte. Kide garen taldeak ezarritako arauen bidez ekiten dugunean gertatzen da.
|
|
tradizio hori baliatzen dute eta, aldi berean, berau berritzen dute; baliozkotasun asmoek, kritikatuak izan daitezkeenek? inter subjektiboki aitortzearen bidez euren ekintzak koordinatzen dituztenez, interakzioan parte hartzen ari direnak
|
talde
sozialetan duten pertenentzian sostengatzen dira eta, aldi berean, taldeon integrazioa berresten dute; haurra erreferentziako pertsonekin interakzioan sartzen denez, dagoeneko konpetenteak diren agenteekin?, bere talde sozialaren balio orientazioak barneratzen ditu eta ekintzarako gaitasun jeneralizatuak eskuratzen ditu. Ulermenaren alderdi funtzionaletik, ekintza komunikatiboa tradizioarentzat eta jakintza kulturala eraberritzeko da baliagarria; ekintzaren koordinazioaren alderditik, integrazio sozialarentzat eta elkartasuna sortzeko da baliagarria; sozializazioaren ikuspegitik, azkenik, identitate pertsonalak egikaritzeko da baliagarria.
|
|
tradizio hori baliatzen dute eta, aldi berean, berau berritzen dute; baliozkotasun asmoek, kritikatuak izan daitezkeenek? inter subjektiboki aitortzearen bidez euren ekintzak koordinatzen dituztenez, interakzioan parte hartzen ari direnak talde sozialetan duten pertenentzian sostengatzen dira eta, aldi berean, taldeon integrazioa berresten dute; haurra erreferentziako pertsonekin interakzioan sartzen denez, dagoeneko konpetenteak diren agenteekin?, bere
|
talde
sozialaren balio orientazioak barneratzen ditu eta ekintzarako gaitasun jeneralizatuak eskuratzen ditu. Ulermenaren alderdi funtzionaletik, ekintza komunikatiboa tradizioarentzat eta jakintza kulturala eraberritzeko da baliagarria; ekintzaren koordinazioaren alderditik, integrazio sozialarentzat eta elkartasuna sortzeko da baliagarria; sozializazioaren ikuspegitik, azkenik, identitate pertsonalak egikaritzeko da baliagarria.
|
|
Balio batek ekintza orientatzeko behar beste indar izan dezan, kasuan kasuko egoerak traszenditzeko gauza izateraino eta, bere muturrean, bizitzako alor guztietan sistematikoki sartzeraino, biografia oso bat edo, areago,
|
talde
sozialen historia osoa ideia baten indar bateratzailearen menpe jarriz?, ondoko eratako balioa behar du izan: bakandu eta jeneralizatua, modu horretan printzipio formal gisa barnera daitekeen printzipio bihurtua, eta prozedimentalki aplikatua (Habermas, 1992:
|
2007
|
|
Kontsumo jakin bat nortasun ikur gerta litekeen unetik, eragile, bitarteko edo helburu erebada. Bidenabar,
|
talde
sozialaren identitatea ere izaki, gainerako taldeetan erreakzioak izango dira.
|
|
Irudikapen sozialak
|
talde
sozial eta kulturalek sortzen dituzte, eta taldehorietako kideei transmititzen zaizkie. Horrek ez du esan nahi taldekideekezagutza eraikitzeko zeregin pasiboa dutenik, taldekideek beste pertsonekindituzten komunikazioetan aktiboki parte hartzen dute-eta.
|
|
Emaitza horiek bi urtean 3.000 erditze ingururen jarraipenari dagozkio. Oro har, substantzia toxikoak kontsumitzen dituztenak arrisku
|
talde
sozialetakoak dira, ez dute ondo kontrolatzen haien ernaldia eta ez dute nutrizio onik egiten, eta sarritan arazoak izaten dituzte bikotekidearekin edo familiarekin harremanak izateko. Hala ere, aditu horrek onartzen du drogak kontsumitzen dituztenen adina eta profila oso aldakorra dela.
|
|
errealitate berri horiek (gure adibidearekin jarraituko dugu, hau da, langileria berriaren sortzearekin) nola mugitu diren bere esparru sozialean, eta denborarekin nola eratu eta moldatu diren beren helburuak praktikan gauzatzeko. Azken finean, Historiak azaldu behar du nola eta zein baldintzatan bihurtu den ala ez
|
talde
sozial berri bat klase sozial batean, noiz sortu den klase historiko gisa.
|
|
Ez du langileria ordeztu; baina dezente moteldu da beharginek orduan zuten protagonismoa.
|
Talde
sozialek hartu dute lekukoa. Gizarteak eutsi dio erreleboari.
|
|
Dena den, Prestige ren hondamendia kasu esanguratsu bat izan da, non krisi ekologiko baten muinean ez ezik krisialdi sozial eta politikoan murgildurik, euskal gobernu autonomikoak, bere prestakuntza ezean eta hondamendiaren tamaina erraldoiaren aurrean, instituzioekiko nahikoa kritiko agertzen diren mugimendu eta
|
talde
sozial herritarrak (hots, euren jakintza eta eraginkortasuna krisiari eusteko) bere batzar" zientifiko teknikoetan" onartu baitituzte.
|
2008
|
|
Hortaz, arrazoi ideologikoen ondorioz, batzuetan nork bere hizkuntza komunitatearen bizindarra puzten du, baina, beste batzuetan, taldearen hizkuntza eta bizindarra arriskuan dagoela eta ahultzen ari dela puztea ere ekartzen du. Beraz, nork bere taldearen bizindarraz eta kanpoko taldeen bizindarraz dituen pertzepzio subjektiboak ez dira aldaezinak; egitura sozial molderrazak dira eta aldatu egin daitezke norberaren
|
talde
sozialaren arabera, nabaritutako arriskuen arabera eta egoera soziopolitiko aldakorren arabera (Giles, 2001).
|
|
Hizkuntzalari tradizionalek hizkuntza aldaketa hizkuntza barneko fenomeno modura deskribatzen dute normalean, hiztunen
|
talde
sozialei buruzko erreferentziarik egin gabe aldaketen agente modura. Baina Soziolinguistikak honen aurka jo du, bere metodologietan hiztunaren jokabideari nagusitasuna emanez.
|
|
Leku batzuetan agertu den joera, herri herrikoa idatzi gura izatea, agian, ikus pegi honetatik behatu genuke: hiztunok badakigu berbetak ez direla tresna objektiboak eta sozialki neutroak, ezen esanahia trasmititzen dutelarik,
|
talde
sozial eta etnikoen identitatearekin loturik baitaude, eta ondorioz, eragina dute hiztunen jarreran.
|
|
Geroztik, argitaletxe,
|
talde
sozial edo pertsonaia eragileren baten inguru an sortu eta zabaldu izan dira almanaka, urtekari, egutegi, agenda eta antzeko aldizkariak. Gogoratu besterik ez dago:
|
|
Prozesioak aipatzen ditu Juaristik, zezenketekin batera, espainiar masa sinbolo nagusi gisa. Izan ere
|
talde
sozial guztiak biltzen ziren zeremonia katoliko horren inguruan387 Prozesioei bestelako erritu eta espainiar katolizismoaren agerpen bereziak gehi dakizkioke (fede milagreroa, santuzalea, etab.). Eta izatez Errestaurazio garaian nazionalkatolizismoak erlijioa bihurtu nahi izan zuen Espainiaren nortasun zeinu nagusi, aldi berean patroi, amabirjina eta santu espezifikoki aberkoiak bultzatuz:... Pilarica, Santa Teresa Jesusekoa, Santo Domingo de la Calzada, Santiago «matamoros», Espainian erreinatuko zuen Jesusen Bihotza, San Fernando, etab. Edonola ere zail da fede unibertsalista bat identitate nazional baten zeinu bereizgarri bihurtzea, bereziki identitate erlijioso hori munduan milioika pertsonekin konpartitzen denean:
|
|
Kolaboratzaile horietako zenbait, Euskalzalen bezala, apaizak ziren, baina asko baita laikoak ere, gehienak eskulangile, enplegatu eta langile autonomoak468 Bereziki Errenteria, Zarautz, Zumaia, Tolosa, Ondarroa eta Bermeoko berriemaileak aipa daitezke. Baserritar ez ziren erosleak, halaber, nagusiki ingurune eta
|
talde
sozial horietakoak zirela pentsa daiteke. Ibaizabalek, Bizkaiko eta Gipuzkoako euskaldun herri nagusietan zituen salmenta puntuak:
|
|
Beñat Oihartzabalek frogatu duenez, euskara, letra hizkuntza gisa, Antzinako Erregimenaren azken urteetan
|
talde
sozial gero eta apalagoei zuzendutako testuetan erabiltzen zen: dotrinetan, debozio liburuetan, etab. Erdi eta goi mailako euskaldunak erdaraz egiten zituzten ikasketak eta ondorioz frantsesez (Iparraldean) ala gaztelaniaz (Hegoaldean) irakurtzera ohitzen ziren433.
|
|
Kritika hau interesgarria da, interpretazio inozenteegiak ekiditen laguntzen baitu. Baina literalki hartuz gero zurrunegia gertatzen da, intelektual eta
|
talde
sozialen arteko harremana ez baita beti hain organikoa izaten, loturak eta konplizitateak falta ez badira ere. Gainera Gramsci k intelektual modernoen funtzioa bereziki klaseen interes ekonomikoen defentsan ikusi bazuen ere, eta batik bat burgesiaren zerbitzuan, egungo adituen artean azpimarratu izan da intelektual gehienek interes urria zutela auzi ekonomikoengatik eta balio burgesak mespretxatzen zituztela, beren kezka nagusia morala izanik.
|
|
Baina
|
talde
sozial kaltetuenak jubilatuak, elbarrituak, alkoholikoak eta semedun eta etxe gabeko amak izan dira zeintzuek eskaletasunera jo behar izan duten. Autoreek hainbat arrazoi ematen dituzte horien egoera aztertzeko, jubilatuen kasua deskribatuko dugu hemen.
|
|
Bizitzan zehar Eriksonek izandako esperientzia propioek eragin handia izan zuten bere teoria psikosozialean: Danimarkan jaio, Alemanian hazi eta nerabezaroa Europan zehar igaro zuen; horren ostean, AEBra joan zen; hainbat
|
talde
sozialen arteko antzekotasunak eta desberdintasunak ikusi zituen, esaterako, ikasleak, soldaduak, hegoaldeko eskubide sozialen aldeko langileak, indigenak eta abar. Horregatik, bere teoria psikosozialean, garrantzi handia dute alde sozialek eta kulturalek.
|
|
Enpresako langileei zuzenduta zegoen, Interneten nola jokatu ikas zezaten, garai hartan gaur egun baino askoz gutxiago baitzen. Hala ere," netiketa" arau horiek ez dira zurrunak eta aldaezinak, komunitate edo
|
talde
sozial bakoitzari egokitzen zaizkio. Sare sozial bakoitzaren nortasuna kideen portaera orokorrak ematen du, eta, beraz, batzuetan onartezina dena beste batzuetan anekdotikoa da, baita ondo hartua ere.
|
|
Esparru zientifikoan, ondorio nagusietako bat da ikerketa gehiago egin behar dela, adinekoen elikadura ohituren eta kolon ondesteko minbizia izateko arriskuaren parametro funtzionalen arteko lotura argitzeko, eta, horrez gain, osagai funtzionalak dietan aplikatzen direla baliozkotzeko, arrisku horiek murrizteko. Era berean, elikagaien sektoreko enpresak bultzatzen dira adineko
|
talde
sozial horrentzako elikagai funtzionalak gara ditzaten, elikadura behar oso espezifikoak dituztenak. Hesteetako mikrobioma, zahartzaroan funtsezko faktorea Europako biztanleen %20k 60 urte baino gehiago ditu, eta 2020an, proportzio hori %25era arte handituko dela kalkulatzen da; hortik 30 milioi pertsonak 80 urte edo gehiago izango dituzte.
|
|
Baina gailentasunari jarraituz hautatuko balira lanak, ez al lirateke denetariko estilo eta ideia desberdinak egongo? Izan ere,
|
talde
sozial (eta ingurune artistiko) bakoitzean obra, prozesu eta jarrera desberdinek dute garrantzia.
|
2009
|
|
Ziurrenik, gurpil zoro horretatik ezin atera jarraituko zukeen Villegasek, edo berak dioenez, hilda dagoeneko, Langraizeko espetxean Salhaketa elkartea ezagutu izan ez balu. Kartzelatik ateratzen direnak gizarteratzen laguntzeko lan egiten duten
|
talde
sozialetako bat da Salhaketa, eta presoentzako duten pisuan hartu zuten Villegas. Boluntario hasi zen elkartean, eta ordainetan, adiskidetasuna jaso du, babesa, edozein arazorekin laguntza, izapideekin aholkularitza," eta baliagarri sentiarazten naute".
|
|
Norberaren errentaren araberako prezioa eskatzen zuten
|
talde
sozialek.
|
|
Eredu biopsikosozialari aurkari berri bat sortu zaio azken hamarkadetan, ikuspegi konstruktibista hain zuzen ere (Gergen, 1992). Ikuspegi horren arabera, errealitatea sozialki eraikia izan den zerbait da, eta objektibotasuna eta errealitatearen kontzeptuak interes eta
|
talde
sozialen indarren arabera eraiki eta sostengatzendira. Ikuspegi honek hedapen handia izan du hainbat esparrutan, hezkuntzan, psikologian edo soziologian, esate baterako?.
|
|
Todoroventzat (2000) memoria soilik indibiduala da eta gainerako guztia eraikin ideologikoeta diskurtsiboa da. Hortaz, memoria kolektiboa,
|
talde
sozial jakin baten ideologiarekin erlazionatuta legoke, era berean memoria kolektibo ugari daudela esateazgain, beraien arteko gatazkak memoriaren erabilera ere ikertu ditu.
|
|
Irudikapen sozialekin (Moscovici, 1976) edota estereotipo nozioarekin (Lippman, 1922) harremanean, mito sozialak edo kategorizazio soziala (Tajfel, 1969, 1972) bezalako eredu teoriko ezberdinetara apela daiteke. Ildo horretan, Jodeleten (1984) aburuz, irudikapen sozialak gure inguru fisiko eta sozialean norbanakoei eta taldeei objektu eta
|
talde
sozialak klasifikatzea ahalbidetzen dieten kategoria sistemak dira. Zentzu horretan, ikuspuntu teoriko batetik talde sozialak modu orokorrean, eta talde minoritarioak modu partikularrean, irudikapen objektu gisa kontuan hartu behar dira.
|
|
Ildo horretan, Jodeleten (1984) aburuz, irudikapen sozialak gure inguru fisiko eta sozialean norbanakoei eta taldeei objektu eta talde sozialak klasifikatzea ahalbidetzen dieten kategoria sistemak dira. Zentzu horretan, ikuspuntu teoriko batetik
|
talde
sozialak modu orokorrean, eta talde minoritarioak modu partikularrean, irudikapen objektu gisa kontuan hartu behar dira. Irudikapen sozialen teoriak (Moscovici, 1961) ezagutzaren forma sozialen inguruan hitz egiten du, eta bereziki zentzuaren ezagutzaren inguruan.
|
|
Irudikapen sozialen teoriak (Moscovici, 1961) ezagutzaren forma sozialen inguruan hitz egiten du, eta bereziki zentzuaren ezagutzaren inguruan. Horrela, alderdi sozialera hurbiltzen da pentsamenduaren eta
|
talde
sozialen ekintzen testuinguru sozial eta kulturala kontuan hartuz. Ezagutza praktikoa suposatzen du, inguru sozial eta materialaren ulermenera eta menderatzera bideratuta.
|
|
Urtarrilaren 30ean Arartekoari idazki bat aurkeztu genion. Bertan, 1978ko sanferminetan Iruñean jazotako gertaeren inguruan esku har zezala eskatzen genion, botere publikoek urte luze hauetan hamaika
|
talde
sozial, sindikal eta politikok egia, justizia eta ordaina galdatzeko egindako eskaerei inolako erantzunik eman ez dietelako.
|
|
Arartekoak ematen dituen ebazpenen aurka helegiterik ez dela paratzen ahal kontuan harturik, uste dugu erakunde horren jarduna arinkeria osoz egin dela, inolako zorroztasunik gabe, eta herritarren eskubideak eta askatasunak bermatzea xede duen erakunde bati inolaz ere ez dagokiola. Egia erranda, irudi du jardun horrekin hogeita hamar urteotan hamaika
|
talde
sozial eta kulturalek, oroitzapen historikoa berreskuratzearen aldekoek, Iruñeko peñek, hainbat sindikatuk eta alderdi politikok egia, justizia eta ordaina galdatzeko ororen gainetik bizirik mantendu duten eskaerari carpetazo a eman nahi diola.
|
|
Herria Abian ekimena sortu eta hiru hilabetera, auzoetako eta herrietako lan taldeen zein sektore eta
|
talde
sozialen ekarpenak bildu zituen atzo Euskal Herriaren eraldaketa sozialaren alde diharduen plataforma horrek. Bilbon egindako topaketetan, kapitalismoaren eta egungo krisi ekonomikoaren diagnostikoa landu zuten, eta, hortik abiatuta, indarrean dagoen eredu ekonomikoari alternatibak bilatzeko prozesua jarri zuten martxan.
|
2010
|
|
Baina aldaketa sozialen gunea izateko duen ahalmena ez datorkio ahalmen horretatik soilik. Batez ere alderdiak,
|
talde
sozialak eta eragile ekonomikoak izan dira masa komunikabide hauek profitatu eta beren erara eta komenentziara erabili dituztenak.
|
|
Erdaldunen euskararekiko aurreiritziak eta jarrerak (amorrortu et al. 2009) izeneko ikerketa lan zabalaren helburuak nagusi bitan laburbildu daitezke: alde batetik, nagusiki euskadiko autonomia elkargoko erdaldunen euskararekiko jarrera, usteeta aurreiritzi aniztasuna sakon ezagutzea; horretarako, ahalik eta jarrera gehien bildu eta deskribatu da. bestetik, euskararen alde ahaleginak egiteko prest dauden
|
talde
sozialak identifikatzea, baita zein baldintzatan, euskarara hurbiltzeko zer egiteko prest dauden ezagutzea ere. ikerlanaren xedeak kontuan harturik, erdalduntzat, euskara zertxobait jakinagatik, elkartruke komunikatibo sinpleenak aurrera eramateko gai ez dena hartu da. kasu askotan erdaldunak euskara ikasten aritu dira baina ez dute arrakastaz lortu hizkuntzaren jabe egitea. arestian aipaturiko h... Jarrerak berez fenomeno konplexuak direnez, konplexutasun hori jaso eta aztertzeko asmoz, aurrez diseinatutako jarrera tipologia batetik abiatu ordez, partaideek eurek eztabaidetan, modu librean, plazaratutako ideia eta gaietatik, baita horiek adierazteko egindako berbalizazioetatik ere, abiatu da ikerketa hau. ikerketa kualitatiboaren emaitza nagusiak ondoko hauek dira:
|
|
Aipaturiko dimentsio bi horiek gazteen euskararekiko jarrerak aztertzerakoan ere agertu dira. behar da, hizkuntza identitate sozialaren(
|
talde
sozial, linguistiko, etniko edo besteren) ezaugarri adierazkorrena dela dioen premisari jarraituz, hizkuntza jakin batenganako jarrerek, izatez, bere hiztunekiko jarrerak islatzen dituztela ontzat hartzen duela eredu teoriko honek. horrela, estatusaren dimentsioa ezaugarri objektibo, hautemangarri eta egiaztagarrien bitartez zehazten da. ezaugarri horiek, hizkuntza jakin bateko hiztunei uztartzen...
|
|
Gainera, auzian auzipetutako 22 kideei elkartasuna eta babesa eskaintzeko manifestua aurkeztu zuten Euskal Herriko 43 kultur eragile, sindikatu eta
|
talde
sozialek.
|
|
mintzairaren bitartez> gauzatzen dira, eta mintzaira unitateen kontrola> eragiten dute. Horregatik, pertinentea deritzogu
|
talde
sozialen gaineko datuak ere aurkeztea eta eskura izatea.
|
|
Merkataritzaren liberalizazioan egindako urratsak kritikatuz Seattleko Konferentzian hainbat eragile eta
|
talde
sozialek (sindikatuak, GKEak, talde ekologistak, etab.) bilkura horren aurkako jarrera aktiboa hartu zuten. Zalantzan jarri zutenmerkataritzaren onuren herrialde arteko banaketa eta garapen bideko herrialdeentzat, batik bat txiroenentzat?
|
|
Ildo horretan, Irudikapen Sozialen Teoriak (Moscovici, 1961) ezagutzaren formasozialeninguruanhitzegitendu, etaberezikizentzuarenezagutzareninguruan. Horrela, alderdi sozialera hurbiltzen da, pentsamenduaren eta
|
talde
sozialen ekintzen testuinguru sozial eta kulturala kontuan hartuta. Teoria horren oinarrian aurkituko dugunez, eduki eta prozesu kognitiboak sozialki mugatuta daude eta irudikapen prozesuak dira ekintzak gidatzen dituztenak.
|
2011
|
|
brontzelariak. Gainera, materia horren komertzioak
|
talde
sozial hierarkizatuak sortu zituen. Horrez gain, metalgilearen atelier baten erreprodukzioa eta metalarekin egiten zituzten arma zein tresnak ere ikusten dira.
|
|
herbehereak; eta c) kasuko euskaldunari zer? Ba hiztunen eta
|
talde
sozial euskaldunen iritsi ezinez gain, euskarak euskal herria duela lurralde bakar; edo hemen edo inon ez! horrenbestez, Mikel, ez zait niri oso argi geratu zeinek deitzen dion ardoari txokolate eta zeinek txokolateari ardo.
|
|
Behatzeko eta diagnostikatzeko teknikak eta baliabideak: adingabeari buruzko oharpenak begiratzea eta erregistratzea, hezkuntza langileak lankidetzan aritzea, talde teknikoekin edo familiarekin diharduten beste
|
talde
sozial batzuekin hainbat diziplinatan lan egitea?
|
|
Adingabe bat harrera zentro batean sar daiteke dela presagatik, adibidez, tratu txarrak jaso ostean ospitaleratua izateagatik?, dela etengabe arreta eskasa ematen zaiolako; horrek eragina du haren garapenean, nahiz eta
|
talde
sozial eskudunek segimendua egin.
|
|
Behaketa sakona egin eta gero, hainbat hipotesi proposatu zituen:
|
talde
sozial batetik besterako aldea, miasmak, arropa zikina, klima, erlijioaren eragina.... Semmelweis ohartu zen 1 gelan lan egiten zuten medikuek eta ikasleek autopsiak eta anatomia forentseko ikasketak egin eta gero artatzen zituztela erditzen ari ziren emakumeak. Ohartu zen, halaber, arropak aldatu gabe eta eskuak garbitu gabe pasatzen zirela jarduera batetik bestera.
|
|
Hizkuntzak bere horretan kulturak dira. Baina horrela baloratuak izan ahal izateko, beharrezkoa da hizkuntza horretako
|
talde
sozial eta subjektuek estandar nazionalari dagozkion funtzio guztiak betetzea.
|
|
Los magos de Waverly Place telesailean itxura disonantea (ile xerlo horaila, arroparen itxura underground a) duen neska bakarra asiarra da. Mehatxu edo arazo gisa hautematen diren
|
talde
sozialen inguruan sortu ohi diren estereotipo negatiboen bi adibide dira.
|
|
Bestalde, teknologikoki garatutako komunitate industrialetan, errituak barik, performanceak ditugu, alegia, hiriko bizitzan aisialdiari dagozkion gertaera erritual liminoideak, hain zuzen. Adierazpen horietan
|
talde
sozial zehatzetako indibiduoak batzen dira, ez dago parte hartzearen derrigortasun hura eta fenomeno liminaletan parte hartzeari egozten zaion karakter sakratua ere ez dute.
|
|
Bi urtean, neurrizko pobrezia egoeran dagoen biztanleria maila %16tik %19, 6ra igo zen. Krisiak gehien eragiten dien
|
talde
sozialen artean emakumeak daude. Inkesta horren arabera, azken bi urteetan, gizarte bazterketari lotutako emakumeen profila areagotu egin da, bereziki, gizarte bazterkeriaren forma larrienetako batzuetan, eta eragina izan du, halaber, etxe gazteenetan, etorkinetan, mendekotasuna duten pertsonak dituzten etxeetan eta ingurune geografiko edo hiritar hondatuagoei lotutako familia guneetan.
|
|
Rubén García Blázquez Lana lortzea gero eta zailagoa da, eta horrek autonomia pertsonala lortzeko aukera murrizten du. Gazteak dira etxebizitza eskuratzeko zailtasun handienak dituzten
|
talde
sozialetako bat, eta %50 inguru, 18 eta 34 urte bitartekoak, gurasoekin bizi dira. Baina hori ez da guztia.
|
|
Tesiaren nobedadea ez da teorikoa, egia esan, Garzonek formulaturikoaren egokitzapen bat baizik. Aurrena komandoetatik alderdi edo elkarte politikoetara lerratu zen tesia (ilegalizazioak), gero elkarte edo
|
talde
sozialetara (18/ 98 epaiketa), eta orain urrats bat gehiago nahi zuen Guardia Zibilak, euskalgintzara luzatu tesia: euskalgintza soziala ETA da.
|
|
leloa, ijitoa, moroa, judua, portugesa, frantsesa, luteranoa eta bizkaitarra. Bekatariek herri edo
|
talde
sozial bat ordezkatzen dute eta horien bekatuen berri eman behar dute. Bizkaitarra, adibidez, kaparetasunaren pertsonifikazioa da eta, ondorioz, ondasun materialei atxikia, eta horixe da leporatuko diotena.
|
2012
|
|
Bestalde, lehen esan bezala, pertsuasioaren inguruko ikerketek argi eta garbi erakutsi dute iturriaren eta hartzailearen arteko antzekotasuna zenbat eta handiagoa izan, orduan eta aukera gehiago dituela lehenengoak bigarrena pertsuaditzeko. Aipatu ditugun ikerketen arabera, pertsuasio iturriaren eta hartzailearen arteko antzekotasunak asko eta askotarikoak izan daitezke (itxura fisikoa, gustuak,
|
talde
sozial edo politiko berekoak izatea eta abar), eta bi kategoria nagusitan bereizten dira guztiak: iritzi eta aktitude antzekotasunak, eta ezaugarri sozioekonomikoekin zerikusia dutenak (León, 2008).
|
|
Ikerketa horien arabera, pertsuasio iturriaren eta hartzailearen arteko antzekotasuna honako kontu hauen ingurukoa izan daiteke: arraza,
|
talde
sozial edo politiko berekoak izatea, gustuak, itxura fisikoa, erlijioa eta abar. Bi kategoria nagusitan bereizten dira antzekotasun horiek guztiak:
|
|
– Kategoria handiagoko
|
talde
sozial bateko kidea izateko ilusioarengatik.
|
|
Harenoinarrizko erdigunean langile klasea dago, oraingo kapitalismoan existitzen denbezala, bere klase sentimendu nazionala eta berarentzako kontzientzia handitzekojoera garbiarekin. Gero, bitarteko bigarren esferan, masa esplotatuak aurkitzenditugu, beren prekarietateaz kontziente direnak, pobretzen ari diren klase ertainaketa
|
talde
sozialak, bakoitza bere klase kontzientzia nazional propioarekin, gradu desberdinak daude hor?, sentimendu independentista, soberanista etademokratikoekin, eta, krisiak bultzatuta, erradikalizatzeko joerarekin. Bukatzeko, kanpoko azken esferan, herri sektore zabalak, beren burua esplotatzen dutenak, lanbide liberalak eta proletarizaziotik gertu dagoen burgesia txikia, langile gutxiesplotatu arren kontzientzia nazional interklasista eta ez atzerakoia duena.
|
|
Beraz, curriculuma izangoda talde horien arteko gatazken emaitza. Sarritan ere, eskoletako curriculuma klase, klase zati eta bestelako
|
talde
sozialen hitzarmen eta akordioen emaitza izango da, gatazkak sortzen duen erresistentziaren edo aurkakotasunaren ondorioa, alegia.Egoera hau, hala ere, egoera gatazkatsua da, hegemonia irabaziz lortzen baita.Estatuan gauzatzen dira gatazka horiek guztiak eta Estatuak bai talde aliatuenbai aurkarien hainbat interes gradualki jaso behar ditu, bere legitimitateak iraundezan. Lorpen bide horretan kokatu behar dugu euskal curriculumaren eta euskaldimentsioaren curriculumaren artean dagoen aldea.
|
|
Beraz, curriculuma izangoda talde horien arteko gatazken emaitza. Sarritan ere, eskoletako curriculuma klase, klase zati eta bestelako
|
talde
sozialen hitzarmen eta akordioen emaitza izango da, gatazkak sortzen duen erresistentziaren edo aurkakotasunaren ondorioa, alegia.Egoera hau, hala ere, egoera gatazkatsua da, hegemonia irabaziz lortzen baita.Estatuan gauzatzen dira gatazka horiek guztiak eta Estatuak bai talde aliatuenbai aurkarien hainbat interes gradualki jaso behar ditu, bere legitimitateak iraundezan. Lorpen bide horretan kokatu behar dugu euskal curriculumaren eta euskaldimentsioaren curriculumaren artean dagoen aldea.
|
|
Aukera Politikoen Egitura sistema politikoan eragina duten elementuek osatzen dute. Politikazehatz batekiko
|
talde
sozial batek duen ekintzaz, oztopatua, baldintzatua edo lagundua izateraheltzen den APE jakin baten ondorioz. Tilly, McAdam dira, besteak beste, lehen aldiz APE definizioaformulatzen dutenak.
|
|
Halaber, Durkheim en tesi nagusietako bat da ez dagoela hezkuntza unibertsalik edo betierekorik, baina, aitzitik, aldi berean, Durkheim ek azaltzen du hezkuntzak bi egoera fisiko eta mental mota piztu behar dituela umeengan: batetik, oro har gizarte bateko kide guztiek partekatu behar dituzten egoera fisiko eta mentalak eta, bestetik, espezifikoki bere
|
talde
sozialari dagozkionak. Ildo honetan kokatzen dira tradizio idealista (Lerena, 1980; 1983), Davis eta Moore (1999) eta Parsons (1990):
|
|
Azken ezaugarri horrek, beraz, berrikuntza sozialaren ezaugarri giltzarrietako bat nabarmentzen du, zeinak indarra jartzen baitu komunitatearen baitako norbanakoen eta
|
talde
sozialen arteko harreman sareen berrikuntzan eta haiei lotutako gobernantza ereduetan.
|
|
Alde batetik, «zaintzako azpiegitura zibikoan» gertatzen den gainordezkaritzak nabarmentzen du besteen premia eta interesen defentsak akuilatzen duela emakumeen mobilizazioa. Mobilizazio kolektiboaren ohiko azterketek azpimarratu izan dute sari material nahiz sinbolikoen banaketan desabantaila egoerak nozitzen dituzten
|
talde
sozialak izan ohi direla egintzaren subjektuak. Baina, elkarte eta mugimendu «maternalistek» (Valiente, 2001) eta zaintzakoek bestelakorik erakusten digute, haietan esku hartzen duten emakumeek beste pertsona batzuen beharrizanetan jartzen baitute arreta.
|
|
Espainiako aiton amonen bi herenek funtsezko zeregina dute haurren elikadura egoki eta orekatuan,
|
talde
sozial horrek sustatzen eta kontsumitzen baitu gehien dieta mediterraneoa. Gurasoen lan bizitza gero eta handiagoa denez, aitona amonek hartu ohi dute haurren asteko otordu edo afarietako bat.
|
|
Kaleratzeak bi urtez geldituko dira babesik gabeko
|
talde
sozialentzat, familia ugarientzat, hiru urtetik azpikoentzat, minusbaliatuentzat eta prestaziorik gabeko langabeentzat. Gainera, langabezian dauden zordunak eta genero indarkeriaren biktimak ere sartuko dira.
|
2013
|
|
Aske Guneak Donostian egin duenak, injustuki kondenatutako gazte batzuen aldeko erresistentzia zibil aktiboa? ezker abertzaleko gazteek egin beharrean beste
|
talde
sozial batek egin balu, «eredugarria», «gazteen sormen berritzailea», «gazteak bizirik daude eta alternatibak planteatzen dituzte», «belaunaldi honek etorkizuna badagoela erakusten du»... eta antzeko adierazpideak entzun eta irakurriko genituzkeen. Baina gazte independentistek egin dutenez, ezin dira balorazio positiboak egin, nahiz metodoa halakoa izan.
|
|
Donostia Beterriko eta Oiartzualdeko hainbat
|
talde
sozial ez daude ados Espainiako Gobernuko Sustapen Ministerioak AHT abiadura handiko trenaren Astigarraga eta Irun arteko proiektuan egindako aldaketekin. Aurreko proiektuaren eragina bikoizten duela salatu dute:
|
|
Hala, gizarte mugimenduen aurkako «errepresio neurri» gisara hartu dute datorren asteko epaiketa, «borroka soziala kriminalizatzeko eta indargabetzeko». Izan ere, Deustuko greba batzarreko kideak dira auzipetuak, eta zenbait
|
talde
sozialekin lan egiten dute. «Agerikoa da ez direla desordenak edo erasoak zigortzen ari, baizik eta beste eredu sozioekonomiko baten aldeko borroka eta konpromisoa.
|
|
fetitxe filologikoak eratzen duen historia nazionalista. Historia nazionalista honek Euskal Herriko klase eta
|
talde
sozialen arteko gatazkaren muina ardatza alboratu egiten du, mezu antihistoriko eta burgesaren alde: –nazio bat euskaraz idazten hasi eta mendeen buruan euskarazko testugintza normalizatua sortzera ailegatzen da?.
|
2014
|
|
Lege horrekin, zailagoa izango da manifestatzea eta gogorrago zigortuko da (600.000 eurora arteko isun ekonomikoak jarri dituzte). Herritarren protesta kriminalizatzea helburu duela salatu dute hainbat eta hainbat
|
talde
sozial eta politikok. Hala nola, baimenik gabeko manifestazioak egitea, poliziari" errespetua edo begirunea galtzea", eraikinak okupatzea eta manifestazio, elkarretaratze edo ekitaldi publikoren bat" aztoratzea" gaztigatuko dute.
|
|
Hots, entitate abstraktu baten ordez,
|
talde
sozial jakin batzuei lotutako espazio komunak dira aztergai.
|