Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak
Formularioa garbitu

Emaitzak: 379

2009
‎Obserbazio lirikoan apoiatzen da gehienbat eta ezaguna den Uriberen sentiberatasun poetiko erakargarria hor da liburuan zabal zabal, liluratzaile. Kontua da nahikoa al den hori, ala generoak irakurleongan sortzen dituen espektatibek ez ote zuten eskatzen beste «zerbait».
‎«halako batean den dena jakin nahi dugu, inoiz abandonatu gintuena behin betiko joan ez dadin». Jakin nahia egon liteke, baita literatur lan ororen atzean ere, bide berri eta ezezagunak zapaldu nahia, errealitateak sortzen dituen galderak fikzioaren bitartez ulertzeko ahalegina. Eta zentzu horretan Jokin Muñozen lanak galderak pausatzen ditu, erantzunak eman baino, ateak irekitzen, itxi baino gehiago.
‎Arrazoi duzue azken aldiko liburu aipagarrietako bat Zoaz infernura laztana liburua dela esatean. Bi­kote harremanak ditu aipagai, eta bereziki harreman horietan sortzen diren menpekotasun harremanak. Emazte jipoitua den Rosaren barruan sartzeko saioak Hamaseigarrenean aidanezeko Martzelina ekarri dit gogora, hura osoki kanpokoek ikusten zuten bezala tratatu zuenez.
‎Boiseko komunitateak hamarkadetan zehar frogatu du badituela asmamena, baliabideak bilatzeko ahalmena eta betebeharraren zentzua, arbasoak eta batak bestea artatzeko. XIX. mendearen bukaeratik enplegu eta informazio sareak sortu zituen, XX. mendearen hasieran ostatuen eta sorospen elkarteen sistema bat, eta euskal ospakizunen egutegi bat, hizkuntza, dantzak, sukaldaritza, lagunak eta ezkontza endogamikoak mantentzeko, 1949an euskal etxe bat (Euzkaldunak Incorporated) eta, geroago, Euskal Museo eta Kultur Zentroa (Basque Museum and Cultural Center), Euskal Kulturarako Cenarrusa Fundazioa (the Cenarrusa Foundation for Basq...
‎Finantziazio erantzukizunean sorturiko gero eta zama handiago horren ondorioz, zenbait ostatarik erabaki zuten beharrezkoa zutela elkar sorosteko erakunde bat. Euskaldunek hartan dirua sartuko zuten eta, beharrezko balitz, diru laguntza bat jaso zezaketen osasun edo heriotza gastuetarako.
‎Boiseko La Sociedad de Socorros Mutuos eratu zen 1908an, 200 kide inguru zeuzkalarik. 1928an La Fraternidad Vasca Americana sortu zen gizonezkoentzat, eta 1930ean emakumezkoentzat osagarria. Elkarte horiek ospitaleko gastuak, behartsuen Euskal Herriratzea, eta hileta elizkizunetarako kantitate bat ordaintzen zituzten.
‎Zazpi egunean sortu zuen mundua Jainkoak. Orduz geroztik, atseden hartu besterik ez du egin.
‎Zeure pegoratxoa zenbat jendek bisitatu duen, horra hor poesia modernoaren termometro berria, metrika berria. Eta hor, distortsio horretan, diso­luziorako poetika bat defendatzeko gogoa sortzen zait, hotzetik etorri zen espioiari berriro ere hotzera bueltatzeko gogoa ernetzen zaion legez. Gerra Hotzaren garaiko espioiaren ahoko lurrun bihurtzekoa.
‎Poesia irakurriz gero orduerditxo bipila igaro dezakezu orrialdea pasatu ere egin gabe. Poemek, literaturan, maketek arkitekturan sortzen duten efektu bera sor dezakete: eraikin osoa ikusten duzu airetik, paisaia osoa begirada bakar batean, posible da maketari teilatuak kendu eta gelen barruan dagoena ere ikustea.
‎Poesia irakurriz gero orduerditxo bipila igaro dezakezu orrialdea pasatu ere egin gabe. Poemek, literaturan, maketek arkitekturan sortzen duten efektu bera sor dezakete: eraikin osoa ikusten duzu airetik, paisaia osoa begirada bakar batean, posible da maketari teilatuak kendu eta gelen barruan dagoena ere ikustea.
‎lehen planoak, angelu ezinezkoak (urpeko kamerak olinpiar jokoetan), flash backa, suspentsea, kamera ezkutua? Funtsean, klima poetikoak eta egoera atipiko epikoak sortzeko zinemaren armak izan dira horiek betidanik.
‎Eisensteinek Acorazado Potemkin filmean irudiak aukeratu, moztu eta muntaiaren bidez narratzeko sortutako teknika present dago beti: ez dago kirol emanaldirik muntaiarik gabekorik, muntaia denbora errealean egiten dutela, hori da ezberdintasuna.
‎Serroyren eta Lipovetskyren aburuz, orduan eta jende gutxiago joan zinema aretoetara, are indartsuagoa da, paradoxikoki, zinemaren imaginarioa: famoseoaren ustiapena bera, industria amerikarrak zinemari hertsiki lorturik sortu zuen star systemaren jarraipena besterik ez litzateke. Arteak bizitzari baino, bizitzak arteari gehiago kopiatzen diola zioen Oscar Wilden errana eurena eginez, zinemak amesteko, eta bigarren bizitza bat bizitzeko?
‎Ez formaz bakarrik, baita antolakuntzan ere. Egun kulturak, eta, zehatzago, literaturak bere legeak, zuzenbidea sortua du, sortzen ari da. Frantsesez Droit de la culture izendatu dute, eta bertan dira jabetza intelektuala, sorkuntzaren gaineko babesa, literaturaren ondarea?, zerrenda larregi luzatu gabe, ukitu beharreko puntuak.
‎Pete Aguereberry Onizepean (Zuberoa) sortu zen mundura 1874an, eta, 16 urterekin itsasoa zeharkatu ondoren, hamaika lanetan aritu zen Mundu Berrian, inon luzaz etsi gabe, bat eta beste probatuz. Heldu berritan, pilotari izan zen San Frantziskon eta artzain San Joaquin Ibarrean, 2.600 buruko artaldea zainduz, gauetan lur gogorrean lo egiten zuela, ez denda eta ez ezer.
‎Pete Aguereberry Shorty Harrisekin zihoan urre aurkikuntza historiko hura egin zenean Harrisburgen, Panamint mendietan; hobeto esanda, Pete bera izan zen aurkikuntza egin zuena. Duela 36 urte izan zen hori, eta geroztik Harrisburgek bat batean sortutako beste mea herri askoren bide berbera hartua du aspaldian. Baina Pete Aguereberryk hantxe jarraitzen du bere hasierako alor huraxe ustiatzen?
‎Olerkia, baina, ez da zehazki gure aitari buruzkoa, nahiz eta nire bizipen batean oinarritua izan. Poema batean garrantzitsuena ez da-eta gertatu zen hura, ezta gertaera horren deskribapena ere, poema batean garrantzitsuena da poema horrek sortzen duena: sortzen duen «toki» berri hori.
‎Poema batean garrantzitsuena ez da-eta gertatu zen hura, ezta gertaera horren deskribapena ere, poema batean garrantzitsuena da poema horrek sortzen duena: sortzen duen «toki» berri hori. Idazlearengan, irakurlearengan sortzen duena.
‎sortzen duen «toki» berri hori. Idazlearengan, irakurlearengan sortzen duena. Izan ere, gauza bat da errealitatea eta bestea irudimena.
‎Hartforden, Clare Rossiniren eta bere semearen hiri hartan bertan bizi izan zen poeta handiak, Wallace Stevensek, argi esan zuen: «poema errealitatearen eta irudimenaren arteko harremanetik sortzen da».
‎Nik, lehen begiratuan, ez nizkion ikusi. Eta besoa ez ikuste horrek nire irudimenean hainbat sentimendu sortu zituen. Poema bat irakurtzean sortzen zaizkidan emozioak bezala.
‎Eta besoa ez ikuste horrek nire irudimenean hainbat sentimendu sortu zituen. Poema bat irakurtzean sortzen zaizkidan emozioak bezala. Ezen poema batean ez baita dena kontatzen, gauzak ezkutatu egiten dira, sormenaren mesedetan.
‎bihurtu izana bera agortze sintoma ere izan daitekeen, argi ibili: marka berriak sortu behar dira, ongi funtzionatzen dutenak mantenduz. Industria, aldiz, urtetan geldirik egon ondoren apurka apurka esnatzen ari den dinosauro gisara ikusten dut.
‎Hori horrela baldin bada, eta hori entzunda, galdera bat sortu da ene baitan berehala, gauzak gurera ekarriz. Galdera ezinbestekoa, gainera, idazlea naizenez:
‎Nire ustez, segur aski, mandinga ikasiz gero gehiago ikas genezake Afrikaz, hizkuntza hori mintzo den lekuetara bidaia eginez baino. Pentsamendu honek sortzen duen zorabioaren iturria gizakiaren barne desira sakon bat da, megalomaniaren ñabardurak ere badituena: erabateko komunikazioaren desira.
‎Solasean ari direlarik, gure ezustekoak nonahi sortzen dira: nola beregana dezake haur txiki batek berez halako soinu eta esanahi mataza gaitza?
‎Bere hizkerari, guk swahili bataiatu genuena? ezin irrigarriago irizten zion, etxe berean zenbait mintzaira elkarrekin nahasmena barik aniztasun egarri handiagoa sortuko bailuan harengan. Hiztegi sekretua agorrezina du:
‎The Independent, Granta, The New Statesman, The Boston Globe eta El País Semanal agerkarietan argitaratu ditu lanak. 1996an JWP ekoiztetxea sortu zuen (www.jwproductions.tv), eta BBC, Arte, TV3 Cuatro, Al Jazeera eta beste hainbat telebistatan ikusi ahal izan diren dokumentalak egin ditu politikaz, arteaz eta kulturaz. Batzuk aipatzearren:
‎Normala da: administrazioa sortzen eta euskararen estandar bat indartzen enplegatu ditugu azken urteotako indar nagusiak. Estandarizazioak erantzun bizkorrak eman behar zizkion administrazioaren hedapenari, eta geure buruak zoriontzeko moduko lorpenak irabazi ditugu bidaia horretan.
‎Ez, nirea bezalako hizkuntzetan ari garen idazleok ez daukagu hizkuntza hegemonikoetan ari direnek baino sen artistiko gutxiago. Sortzen ari gara, egiten ari gara, normaltzen ari gara: ez literatura bat bakarrik, baita hizkuntza bat ere.
‎Pausoz pauso, estrategia batzuk eraiki behar izan nituen beste testuinguruetatik hartutako hainbat hitz, esamolde, formula eta konparazio erdi galdu neurera ekartzeko. Baita tartean tartean hitz berriak sortzeko ere. Eta hona lan politenetako bat:
‎Komikitik abiatu naiz, baina, pixkana pixkana, neure bidea hartu dut. Inork ez du ezerezetik sortzen , aurretik zeukan zerbaitetan oinarritzen da.
‎Lehendabiziko ekintzan, komikiarenean, beste hizkuntza batean jasoa dut nire formazioa; beste hizkuntza bateko informazio, irudi eta formulekin betetzen ari naiz nire ganbara, nire irakurle altxorra. Baina gero, euskaraz ari naizelarik, neurera ekarri behar ditut haiek guztiak, moldatu, egokitu, itxuraldatu egin behar ditut (eta, askotan, sortu ). Nire idazle bizitza guztian egin behar izan dut hori:
‎Bigarren ekintzan, aldiz, zeluloidezko puskenean, material heterogeneoenak lotzen ditut eta egitura berri batean uztartzen. Erlazioa da literatura; material desberdinak lotzetik sortzen diren efektuen bila jardutea; giza kondizioen begi bistako erlazioak baino erlazio ezkutuagoetan argi egiten saiatzea?
‎Baina makina hura ustegabeko mugimenduak egiten hasi da, dar dar batean. Alde batetik bestera, barru guztia astinduz eta burrunba izugarria sortuz .
‎Telebista moduko ontzi hartan, amaren eta bere arropak nahasian ikusten ditu, eta ho­rrek sentsazio berezia sortzen dio. Bat batean, isiltasuna.
‎Balio baldin bazuten, itzuliko ziren. Beraz, ez zituen sortu orduko grabatzen; gero, garbiago ikusten zituenean eta gogoratu nahi zituenean, orduan grabatzen zituen. Magnetofoia oso tresna inportantea izan zen beretzako.
‎grabatu behar dizkizut hiru kanta haiek, gogoratzen zara juerga hartan?, ba hango hiru nahi ditut; ikusten ditut kantutegietan publikatuta, baina zuen bertsioa askoz gehiago gustatu zitzaidan. Eta hiru kanta horiek ziren Kantuz, Gaztetasuna eta zahartasuna eta Lore sortu orduko . Kantutegietan azaltzen ziren, bai­na Mikelek maite zuen askoz gehiago beste bertsioa.
‎Arrazoiak bi ere badira. Batetik, Euskal Herrian kanpo lana egin zuen lehenengo antropologo anglo amerikarra izan nintzen eta, bestetik, BSP Euskal Ikasketen Programa sortu nuen Nevadan. Beraz, antropologia anglosaxoiaren munduan euskalaria naiz, onerako zein txarrerako.
‎mindua ote dago­en, zoko gusturik baduen edo ez duen, edo ozpintzen hasixea ote dagoen. Gainerako pattarrak, cazalla esaterako, marranta sortzen duen rona, marrasquinoa. Vuelta Abajon eskuz eta gerrikoz landutako tabakoarekin edo kolore, usain eta zapore goxoko vegueroarekin edo horiek gabe?, entzute hutsez ezagututako mundu urruneko fintasunak dira.
‎Laxalt familia idazketaren bitartez identifikatu izan da bere buruarekin: aitonak Amerikar Mendebaldeko euskal immigranteen esperientziaz idatzi zuen; orain Brucek poesia sortzen du, maitasuna, bere lanbidea eta gaitzak dokumentatzeko eta ulertzeko. Orobat, gure familiak badu sinbolo fisikoen bitartez komunikatzeko era bat, agian batez ere gure artean.
‎Mende hasieratik euskal narratibak euskal emigrazioa eta artzantza nola irudikatu izan dituen kontuan hartzen badugu, zinez da berritzailea Laxalten liburua. Amerika oro har, Ipar eta Hego, euskal literaturak sortzen duena dugu; Aranaren Nazionalismoak lehenesten zuen katolikotasun eta arraza jatortasunarentzat leku arriskugarria zen hura. Halaxe irudikatu zuten, esaterako, Etxeitaren Jayoterri maitia eleberri bukolikoak (1910) edo Azkueren Ardi galduak (1918).
‎Nire bizitza osoan Hirutasun Sainduaren miresle izan naiz. Hain da misterio zoragarria, hain enigmatikoa, hain sinesgaitza non ez Homero, ez Cervantes, ezta Shakespeare ere, ez ziren gauza izan hori bezalako metafora bat sortzeko eta imajinatzeko. Ez baitidazue ukatuko kontu honek ez daukala grazia izugarririk:
2010
‎Iraganean (ia gaurko egunean, ia ezagutu izan ditugunak) tragikoki desagertutakoak, hildakoak edo izandakoak pertsonak izan zirela gogoratzen digu. Gero irakurleak aterako ditu bere ondorioak, edo, agian, irakurlearengan sortuko dira sentimendu eta sentsazio desberdinak. Niri behintzat zentzurik gabeko triluek eta triskantzek erraietako mina sortu didate.
‎Gero irakurleak aterako ditu bere ondorioak, edo, agian, irakurlearengan sortuko dira sentimendu eta sentsazio desberdinak. Niri behintzat zentzurik gabeko triluek eta triskantzek erraietako mina sortu didate.
‎Baina horrek prezio bat du: ni seguru nago liburu hau irakurtzerakoan gauza bat baino gehiago galdu dudala, liburuan adierazi nahi denaren parte bat ez dudala neureganatu, eta, agian, egilearen asmoetatik kanpoko ideia batzuk sortu zaiz­kidala. Edonola ere, absurdoaren literaturarik ez dut hemen ikusten:
‎Iraganeko gizarteko uso kostunbreak agertzen diren guztian ernetzen da gurean adjektibo gastatu hori, eta eztabaidagarria gertatzen da, noski. Hogeigarren mende hasierako kostaldeko herri txiki bateko bizitzaren zertzelada xumeak ematen ditu Uxue Alberdik bere liburuan, zeharka, ordea, ez berarizko deskripzioen bidez. Bere asmoa ez da izan pintoreskoa ei den biziera baten dokumentuak sortzea . Giroari, bizimoldeei edota harremanei buruzko azalpen azkarren bidez, pertsonaien nondik norakoen berri emanez, haiei egiantzekotasuna ematea bilatu du.
‎Elorriagak gai inte resgarria aukeratua zuen bere azken nobelarako. Hala ere, irakurle gisa esan beharra daukat gaiak berak zein atal bakoitzaren hasieran agertzen diren aipuek sorturiko aurreikuspenak asetzeko gai ez dela izan Algortakoaren liburua. SPrako tranbiatik hona gutxi aldatu da Elorriagaren estiloa, hots, aipatu lan horretan bezala, Londres kartoizkoa da nobelan absurdoaren «langue»ra jo du berriro.
‎Esti, zuk aipatutako «langue»a dago batetik, SPrako tranbiatik datorrena, eta edukiari baino gehiago formari errepa rarazten diona. Eta zalantzak sortu dizkit bere aurre ko lanetan, bai eta oraingoan ere, horrek azaleko irakurketa bat egitera bultza baitezake irakurlea. Eta nahiz eta oraingoan estilo soilagoa, zorrotzagoa bilatu nahi izan den, beste behin gailendu egin zait inpresio orokor hori.
‎Kaixo, Estibalitz, Marijo eta Aritz, hor aritu zarete Autokarabana eta Londres kartoizkoa da narrazio libu­ruak direla eta, eta interesgarriak deritzet zuen oharrei, badirudi lehenengoaren errealismoa eta bigarrenaren estiloa interesatu zaizkizuela, lehenengoak bere haus­narketen berri ematen duela «mihian bilorik» gabe, gordin; eta bigarrenak, berriz, estilo dotorea duela, baina sortzen duen fikzio munduak ez zaituztela go­gobetetzen.
‎Liburuan zehar hainbat kontu findu litezkeen arren (erredakzioa bera, esaterako), azken garaiotan atera den eleberri kitzikagarrienetako bat iruditu zait, gurean gisa horretako lanak ez baitira oso ohikoak eta nolabaiteko aire freskoa dakarrela uste baitut. Autokarabana bizirik dago, emozioa du, korapiloak sortzen ditu urdailean, alde egiten du literaturan, oro har, gero eta gehiago zabaltzen ari den idazkera onbera horretatik. Hasteko pertsonaia bera da aipagarri, antiheroi moduko bat, «dudako guraso, dudako kooperatibista, dudako eus­kaldun», bere askatasun pertsonala jartzen duena edozeren gainetik.
‎Bai, Lourdes, ondo ulertu duzu esan nahi nuena. Zerk egiten du literatura berezi, ez bada hitzen bidez irudiak sortzeko gaitasunak. Lerro gutxi batzuetan laburbildu dezakegu nobela baten edukia, baina laburpen hori ez da nobela.
‎Istorio guztietan, egilearen aldetik badago aurkezturiko pertsonaien «dendostea» arakatzeko nahi eta ahalegin bat. Ondorioz edo, ipuinon irakurketak ezinegon moduko bat sortuko dizu, den denek badute-eta halako hari artegagarria, nahiko ondo garatua, behin baino gehiagotan voyeur gisara sentiarazi nauena.
‎Har dezagun, kasurako, «Hagina» ipuineko haginlaria. Eta ez dut nik esango fragmentua eta sakontasuna elkarren aurka daudenik, beste batzuek aitortzen diote fragmentuari osotasuna hartzeko gaitasuna, adibide tontoegi bat jartzearren, puntuak lotuz sortzen den irudiaren antzera. Eta hori egiteko aukera bai ematen du narrazio bilduma honek, printzen bidez ikuspegi bat osatzekoa.
‎batek edo kaleidoskopio batek sortzen duen, didan, moduko inpresioa sortzen dit.
‎batek edo kaleidoskopio batek sortzen duen, didan? moduko inpresioa sortzen dit. Liburuan agertzen diren elementuak istorioa osatzen doaz, piezak edo teselak bailiran, eta
‎dut zirrara sortu didala narrazio honek.
‎Gasolindegian liburuaren irakurketak ez dit sortu , Jacintori edo Lourdesi egin bezala, halako inpresio baikorrik. Izatez, Jacintok gomendatu zidan, esanez atsegina gertatu zitzaiola eta ea zer neritzon.
‎Zail egin zait bizitzaz enpo dagoen emakume batek halako testigantza utz dezakeela sinestea, lagunekin hitz erdi bat egiteko gauza ez denean, adibidez. Karmele Jaio sartu da, narratzailea sortzerako orduan, adineko emakume baten larruan, geure testuingurukoa (ez zaigu arrotz egingo bizi den herria, dena blaitzen duen moral kristaua, armiarma sare soziala), eta eskertzekoa da eginahala, baina ez ote den atarian geratu, sakonera jo gabe errazkerian erori, hori dut inpresioa.
‎Ausart uste askok nahiko luketen ausardiaz. Geure belaunaldiak sortzen dituen onenetarikoak, nire ustean. Azken bilduma honekin aurrekoen langa gainditu duela iruditzen zait, orain arteko borobilena dela.
‎Gainera, Etxepareren euskara joria urrunegia begitandu zitzaien irakurle berriei, bereziki Hegoaldekoei, eta kikildu egin ziren. Kontua da inolako interesik sortu barik igaro zela 1980ko argitalpena, urte horretan plazaratutako gainerako ehunka liburuen artean galduta. Izatez, bai egon zen obraren balioaz ohartuta pare bat artikulu Argia aldizkarian, baina inolako oihartzunik gabe.
‎O. Donoghue, s Pub eta The Abbey Tavern en, besteak beste. The Chieftains taldea ere garai berean sortu zen, oholtza, beretan zebilen Paddy Moloney pipe­ jolearen eraginez.
‎Urte berean, harekin ez ezik The Dubliners, Máirtín O. Connor, Joe McHugh eta oraino beste ir­landar eta kanpoko musikari handi zenbaitekin batera partaide izan nintzen Antonio Breschik Dublineko National Concert Hall areto handi eta prestigiotsuan antolatu eta eskainitako kontzertuan. 2007an, aldiz, The Dubliners taldeak Bilboko Kafe Antzokian jo zuen (hasierako taldetik Barney Mackenna eta John Sheahan baizik ez zeudelarik jada), usaian bezala giro paregabea sortuz . 2008ko azaroan, azkenik, kontzer­tu omenaldi sentitua eskaini zitzaion areto berean (tartean, Phelim Drew haren semea, Sue Collins, Joe McHugh, Gabin Dabiré, Benito Lertxundi, Antonio Breschi?) aurreko udan hil berria zen Ronnie Drewi, nerabezaroan irrati uhinetan entzundako ahots grabe­ko irlandar kantari bakan?
‎Irlandan ziren bitartean, Nafarroaren porrota gertatu zen Estatutuaren aldeko hauteskundeetan (hori zela ta, ez ziren falta izan bidaiariei luzatu kritikak). Bestalde, tentsioak eta ahuleziak areagotuz zihoazen, gero eta nabarmenago; azkenean urte be­rean, irailean, Jagi jagi mugimendua sortu zen. Hernandorena saiatu zen Irlandaren eredu eta eskarmentua Euskal Herrian ezagutarazten, hemengo atxikimenduak harat helarazten?
‎behin behinekoan. Handik goiti, ingelesen aurka jarduteaz gain, irlandarren artean ere gatazka sortu zen, 1923an Éamon De Valerak buruzagitza hartu zuen arte, Ulster eskualdeak, bitartean, Ingalaterrarekiko loturari atxikitzen ziolarik. Ondotik, urratsak elkarren segidan etorri ziren:
‎Laborista ikuspegia ere kutsatu zen zenbait taldetan, nahiz hemengo langile mu­gimendua ez zen sozialista senti. Emakume Abertzale Batza ere hortik sortu zen (Irlandako Cumann nan Ban-en ildotik), apirilaren 10ean emakumeen aurreko Martin O. Dailyren hitzaldi batean Gallastegik bertan aldarrikatutakoaren eraginpean. Urrats garrantzitsua izan zen emakumea bizitza publikoan, eta politikoan, murgiltzen hasteko.
‎1923tik 1929ra bitartean, Primo de Rivera generaleren diktaturapean, dena ezabaturik gelditu zen, baina II. Errepublikarekin berriz hasi zen mugimendua hazten, orobat aska­tasun erabatekoranzko urrats sendoak egiten ari zen irlandar borrokarekiko atxikimen­dua. Anartean, 1926an De Valerak Fianna Fail alderdia sortu zuen eta agudo gailendu zitzaion Sinn Féin alderdiari. Euskal Herrian ere bazen aldaketarik:
‎Bada, Biopoesia karpeta biopoemaz betetzen hasi nintzenetik beti izan dut gogoan horietakoren batekin olerkia edo poema sortzea . Egin didaten azken barne erretratua eskuetan hartu nuenean, eta medikuarenak aditurik, lanari ekin nion.
‎«Garai hartan Pessoa irakurtzen nuen eta, hara, egia, heteronimo gehiago sortzekotan ibili nintzen. Omar Nabarro izena, berriz, honela sortu nuen:
‎«Garai hartan Pessoa irakurtzen nuen eta, hara, egia, heteronimo gehiago sortzekotan ibili nintzen. Omar Nabarro izena, berriz, honela sortu nuen: Omar, Omar Khayyam poeta handiagatik.
‎Azaltzen saiatuko naiz: nik ez dut ezizen bat sortu li­buruak ezkutatuta idazteko, beste pertsona/ pertsonaia bat sortu, baizik».
‎Azaltzen saiatuko naiz: nik ez dut ezizen bat sortu li­buruak ezkutatuta idazteko, beste pertsona/ pertsonaia bat sortu , baizik».
‎Gabriel Celayak zientzia eta fisika aipatzen zituen poesiaz mintzo zenean. Bere poemetan idatzita utzi zuen nola Kepler handiak negarrez egiten zien so bost poliedroei, bata bestetik sorturikoak , sistematikoak, perfekziodunak, esfera handirainoko ordena musikal batean. Pentsatu zuen, dio?
‎Alfa eta Beta deitzen dien poemetan esplikatzen digu Celayak fisika berriak zera erakutsi digula: bi partikula elkartzean ez dela partikula berezi bat sortzen , baizik eta partikula arrunt bihurtzen dela, lehengo guztiak ez bestelakoa. Denak egiten du apaltasunerako gonbita, esaten digu.
‎Duela urte eta erdi hil zen David Foster Wallace idazle estatubatuarrak zioen XXI. mendean artista onak ez daukala «gustu oneko kleptomanoa» izan beste aukerarik. Hots, jada dena dago asmatua, ezin da ezer berririk gauzatu, beraz sortzeko modu bakarra besteek egindakotik han eta hemen hartzea izango da. «Lapurreta» artearen motor bezala batetik, eta norbere esperientzia (intimitatea?
‎Har dezagun artea edertasunaren ingudean, abiapuntu bezala eta bat batean zenbait hitz jario bertan behera geratuko zaizkigu. Leku guztietan sortzen den edertasun uholdea iristen zaio publikoari. Publikoari edo norberari iristen zaio?
‎Idazleek, pintoreek, eskultoreek, artistek? sortu egiten dute, saiatzen dira zerbait berria sortzen, lehendik existitzen ez zen zerbait. Aurrerantz begiratzen dute, nahiz eta ezer ez sortu, agian horma handi baten aurrean daudelako.
‎Idazleek, pintoreek, eskultoreek, artistek? sortu egiten dute, saiatzen dira zerbait berria sortzen , lehendik existitzen ez zen zerbait. Aurrerantz begiratzen dute, nahiz eta ezer ez sortu, agian horma handi baten aurrean daudelako.
‎sortu egiten dute, saiatzen dira zerbait berria sortzen, lehendik existitzen ez zen zerbait. Aurrerantz begiratzen dute, nahiz eta ezer ez sortu , agian horma handi baten aurrean daudelako. Baina badago jendea, artearen mundutik oso gertu egonda, dagoena bilatzen saiatzen dena, ezkutuan dagoena bilatzen saiatzen dena.
‎Ez nion deus kontatu. Nire hitzek sortuko zuten istiluak ikaratzen ninduen. Amak ezin zuen susmatu ere egin zertan ari zen bere seme maitea.
‎Ingelesa lardaskatzea erdietsi, Eskoziako negu abantzu etengabeaz nekatu eta amarenera itzuli nintzelarik ere, iparralde hartan sortu sentipenak iraun zuen nigan. Areago, bizia­gotu egin zitzaidan, sekretutxoaren gertalekura hurbildu arau.
‎60ko hamarkadan hasi zen Amuriza bertsotan sotanarekin. «Bertsoa bera baino garrantzitsuagoa zen sortzen genuen espektazioa eta esaten genuena. Saio mordoa egin nuen 60ko hamarkadan, horietako batzuek, gainera, Guardia Zibilaren eta txibatoen aurrean.
‎«irakurle hoberena itzultzailea da. Gauza da testua xehe xehe egiteko, larrutzeko, muin muinera sartzeko, puskatu eta desegiteko, eta, gero, beste bat sortu eta hari bizia emateko».4
‎Idatzitakoak euskal irakurleei obra bat eskaintzea du helburua, eta irakurtzen ez bada, alferrik ari gara ia ia. Begi bistakoa da itzulpen asko oso jende gutxik irakurtzen dituela, edo berandu ailegatzen direla gure merkatura, edo ez dutela galdu euskaraz sortu ez diren literatur lanei oraindik ezartzen zaien errezelo maiz merezi gabea. Eta promozioa ere, ba, zer esan?
‎1997an zen hori... Badu hamabi urte orai.Ez niz, hala ere, Atarratzen sortua.Santa Grazin sortu nintzen, 1936an, martxoaren 20an, Iriartea etxean; mendian gora, hondar etxea da.
‎–Bai. Ofizio asko sortzen dituzte jendearen txorakeriek, eta gurea da horietako bat.
‎Saiatu nintzen berriz, baina hala ere ez nuen erre­ferentzia aurkitzen. Eta hura guztia zela-eta, dudatan geratu nintzen, ezin ote duten nobelek beren testuak baino harantzago doan irudimen kolektibo baten antzeko zerbait sortu –
‎Lagunaren mailak sortutako irudiak buruan ni­tuela, Nazio Batuen oroipenezko lorategiko ikono erlijioso bakarra den Buda diskretuaren baten aurretik igaro nintzen, eta 1916ko hilerrian sartu. Nik oso maite dut ibilaldiaren zati hau, sikomoro handi handi baten azpira eramaten baitu, eta zuhaitz horren itzalak eragin lasaigarri bitxi bat izaten du.
‎Kolonialismoa bizi izan duten herrialde guztiek beza­la, bai guk irlandarrok lehen, bai gure atzerriko lagun batzuek gaur egun oraindik ere, gure kulturaren irudi homogeneoak osatzeko joera izaten dugu. Kultura eta hizkuntza «arrotz» baten inposizioaren kontrako erreakzio nazionalista ulergarri horrek, azkenean, bere adostasun faltsua sortzen du.
‎Irlandar estatu independizatu berriak ohiz kanpoko urrats erradikal bat egin zuen: ingeles munduko diruz lagundutako aurreneko antzerkia sortu zuen 1925ean, nahiz eta ordena berria kritikatzen zuten obra franko taularatu, haien artean baita O. Caseyrenak ere. Erakunde honek zenbait antzualdi izan ditu, baina hala eta guztiz ere geure buruarekin solasean aritzeko biltoki baliotsua gertatzen da oraindik, hau da, nondik gatozen, zer garen eta nora joan gintezkeen aztertzeko bidea da oraindik guretzat.
‎Juno Boyleren intziria, jakina, beste ama batzuek errepikatu zuten joan den mendearen bukaera hur­bilagoan, Ipar Irlandako 1969 gatazkan 1921 baino bizi gehiago galdu zirelarik Pearseren agindu odol goseak justifikatua ematen zuenean. Gatazka honek bere belaunaldi propioa sortu du, antzerkigile, poeta eta nobelistena, eta belaunaldi hori nolabaiteko konpromisora heldu da gerra zona
‎Izan ere, 1960tik aurrera, modernizazio laster batek murriztu ditu Eliza Katolikoaren botere mo­nolitikoa nahiz agintari politiko arras kontserbadore batzuen hegemonia, Elizarenaren paraleloa. Badago zer ospatua aldaketa horren ondorioz etorritako este­reotipo hertsagarrien apurketan, baina berebat geratu gara orain nor garen eta nora jo ez dakigula, ordena zaharra eraitsi denean sortu diren auzi berriek oinaze­turik, baina oraindik seguru ez dakigularik zer ari den haren lekuan eratzen.
‎Buenos Airesek sortu zidan sentsazioa etxean egote arena izan zen: kaleetako giroa, hiriaren antolakuntza, jendearen adeitasuna?
‎Neska hark, ordea, desioa eta grina baino gehiago bera babesteko sentipen moduko bat sorrarazi zidan; galduta zegoen ume bat ikusi nuen haren begiradan, eta nik «gizon» izan nahi nuen harentzat. «Alkoholak sortzen dituen sentipen estrainoak», pentsatu nuen neurekiko.
‎Gaiztoak, zimurrak sortuz pindarka ari ziren bi harri busti haiek! Barre egiten zidaten, bai:
‎Aldian behin alanbratzailea azaltzen zen mendiko etxera, eltze konpontzailea, haren mailu txipiaren berdina edukiko du mutikoak noizbait, handitzen denean alanbratzailea izanen da, auzoz auzo ibiliko da pertzetan musika sortzen , eta beste batzuetan, maizago, santua etortzen zen, burutik oin estanpaz betea, Arantzazura zihoala erromes, ea berarekin joan nahi zuen, bizar horitu handi bat, non ote zegoen Arantzazu, zer ote zen, han nonbait, karrikarteren batean zegokeen zer edo zer, erromesari paga ematen zioten lekua amak hamaiketakoa ematen zion bezalaxe. Ez, ez zuen maite karrika, hortzalariagana joan zen egun hartan sufritu zuenak, oinazearen aurreko itxaronaldian, garrantzizko zerbait iragartzen zuen, baina zuztarra ateratzeak dezepzio handia ekarri zuen:
‎Halakoa zen karrika, jendea presaka eta katu pila bat zapaltzen zuten autoak. Trolebusak bakarrik, Cinzanoz Palmolivez Bacardiz mantatu idiak iduri, pertikek kablean sortzen zituen txinpartekin, liluragarri.
‎Asouf, «bakardadea», poemetan behin eta berriz agertzen den hitza da. Halaxe sortu da kantua, beharbada, inor gabeko eremuan, baina bakardade espaziotsu horren hodeiertzean, bidaiaren akaberan behar bada, oasi bat dago, edo bizi nahi den lekua, edo maite den pertsona. Eta eresia bakardadezkoa eta tristea denean ere, ura edateko lekuagatik edo maiteagatik sortu da kantua.
‎Halaxe sortu da kantua, beharbada, inor gabeko eremuan, baina bakardade espaziotsu horren hodeiertzean, bidaiaren akaberan behar bada, oasi bat dago, edo bizi nahi den lekua, edo maite den pertsona. Eta eresia bakardadezkoa eta tristea denean ere, ura edateko lekuagatik edo maiteagatik sortu da kantua.
‎Ez da oso logikoa moro horiek kristau ermita bat nahi dutela pentsatzea. Badirudi ez dituela Charles de Foucauldek asmo horrek sor ditzakeen tormentuak barruntatzen, berarentzat baina batez ere moroentzat.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Aldaerak
Lehen forma
Taula kopiatu
sortu 153 (1,01)
sortzen 119 (0,78)
sortzeko 25 (0,16)
sortutako 19 (0,13)
sortzea 15 (0,10)
sortuko 11 (0,07)
sortuz 9 (0,06)
sor 8 (0,05)
sorturiko 4 (0,03)
sortu orduko 3 (0,02)
sortzean 3 (0,02)
sorturikoak 2 (0,01)
Sortzen 1 (0,01)
sortu gabe 1 (0,01)
sortutakoak 1 (0,01)
sortutakoaren 1 (0,01)
sortzeari 1 (0,01)
sortzekotan 1 (0,01)
sortzera 1 (0,01)
sortzerako 1 (0,01)
Argitaratzailea
Konbinazioak (2 lema)
Konbinazioak (3 lema)
Urtea

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia