|
2001
|
|
|
Bestalde, produktu horiek Europako Erkidegoaren siglekin etiketatuta egon behar dute, Europako segurtasun markari dagokiona, eta produktuak kalitatea bermatzen duen eta kalterik egiten ez duela berresten duen kontroletik igaro dela bermatzen du. Halaber, etiketan nahitaez adierazi behar da objektu horiek “bakarrik” erabili behar direla uretan, haurrak zutik eta
|
pertsona
heldu baten etengabeko zaintzapean egiten duen eremuan. Nolanahi ere, produktuan arduraduna eta jatorrizko herrialdea identifikatu behar dira.
|
|
2002
|
|
|
Siesta edo biaoa oso komenigarria da AEBetako biztanleria arruntarentzat ere, bertan
|
pertsona
heldu batek sei ordu eta 57 minutu egiten baititu lotan, batez beste, gaueko, adituek zortzi ordu jotzen dituzten arren beharrezkotzat. Sleep Foundation izenekoaren arabera, AEBetan apenas% 32 dira astegunetan sei ordu lo egiten dituztenak, eta% 64 gomendatutako zortzi orduetatik azpitik dabiltza.
|
|
|
|
Pertsona
heldu batek egunean 20 gramo zuntz hartu lituzke eta zuntz iturri behinenak laboreak eta hauen deribatuak (zuntz disolbagarria), fruitu sikuak (disolbagarria eta disolbaezina), fruta eta barazkiak (disolbagarria) eta algak (kalitate bikaineko zuntz disolbagarria) dira.
|
|
|
Kirolean egunero behar diren proteinak Egunero behar den proteina kopurua gai eztabaidagarria da, faktore askoren araberakoa baita. Adinaren araberakoa da; izan ere, hazkunde aldian beharrak
|
pertsona
heldu baten beharren bikoitza edo hirukoitza dira, gure hestearen eta gure giltzurrunen osasun egoeraren araberakoa, eta, horren ondorioz, handitu egin daitezke gorozkiek eta gernuek eragindako nitrogeno galerak eta egiten den kirol mota.Kontsumitzen diren proteinen balio biologikoaren araberakoa ere bada, baina, oro har, gomendio guztiak balio biologiko handiko proteinei dagozkie beti.... Munduko Osasun Erakundeak pisua duen kilogramo eta egun bakoitzeko 0,8 g hartzea gomendatzen du.
|
|
|
Aldez aurreko gogoetak Espazioaren neurriak hartu ondoren, mahaiak gutxieneko ergonomia arauak betetzeko izango duen altuera baloratu behar da lehenik. Idazmahaia
|
pertsona
heldu batek erabili behar badu, haren altuera kontuan hartu behar da, eserita dagoenean oinak lurrean bermatuta izan ditzan (ez zintzilik) eta besoak mahai gainean egon daitezen gutxi gorabehera urdailaren parean (ez oso baxu, ez oso altu). Mahaia haur edo gazte batentzat bada, ez da ahaztu behar altuera txikiagoa duela baina hazten jarraituko duela.
|
|
2003
|
|
|
Eta errealitatea da, garatzen ari diren ehunak toxiko askoren agerian daudela, eta beraz, toxiko horiek denek elkarreragin dezakete eta kaltea handitu edo efektu ezberdinak sortu.
|
Pertsona
heldu batek jasaten duen minbiziak, zerikusia izan dezake fetua edo haurra zela hainbeste sustantzia kutsakorren agerian egon izanarekin.
|
|
|
Emakume haurdunen folato kopurua murriztearekin batera, handitu egin daiteke jaioberrien patologien arriskua, hala nola arantza bifidoa eta beste akats neuronal batzuk, aipatutako faktore guztien ondorioz. Elikagaietako folatoak eta horiei lotutako galerak
|
Pertsona
heldu batentzako eguneko folato gomendioak 400, g koak dira. Kopuru horiek elikagaiak jateari esker lortzen dira; besteak beste, garagardo legamia, zerealak oro har, gosaltzeko zerealak, gibela eta zenbait landare (azak, espinakak eta zerbak).
|
|
|
Elikagai freskoetan izurriteei eta gaixotasunei aurrea hartzeko pestizidak erabiltzea onartzen den arren, batez ere frutetan eta barazkietan, gainditu ezin diren balio maximoak ezarri dira. Hala ere, arau horietako gehienak
|
pertsona
heldu baten batez besteko kontsumoan oinarritzen dira, eta, beraz, ez dira haurrengan aplikatzen, eta oraindik ez dira ezagutzen pestiziden ondorio batzuk. Pertsona batzuek beherakoa edo buruko mina izaten dutenean, ez da baztertu behar pestizidek eragindako kutsadura.
|
|
|
Harri eta zur utzi ninduen erantzunarekin. Hamabost hamasei urte baikenituen artean, eta Txominen erantzuna
|
pertsona
helduago bati baitzegokion. Gero, hitz haien konfiantzan, halaxe esan zidan:
|
|
2004
|
|
|
Horregatik pediatrek aholkatzen dute nini direnean bertan irakasten hastea, kontu garrantzitsu bat gogoan izaki: igeriketa programek ez dute bermatzen haurtxoaren autonomia; beraz, nerabezarora heldu bitartean, hobe da
|
pertsona
heldu batek neskato mutikoak zaintzea.
|
|
|
Hor sortzen da seinalea, orain arte metatutako zantzu guztien arabera, hormona espezifiko batek, leptinak, gosea erregulatzen duten mekanismoetan parte har dezan. Alde horretatik, badirudi
|
pertsona
heldu baten gizentasunerako joera bizitzako aste gutxiren buruan zehaztu daitekeela, hormona horrek jateko gogoa erregulatzeko duen intentsitatea aztertuz. Oregon Health Sciences University ko (OHSU) Richard Simerlyk zuzendutako ikertzaile talde batek lortutako emaitzen arabera, obesitaterako joera eragiten duten mekanismoetan leptinak duen zeregina espekulatiboa baino gehiago da.
|
|
|
Sulfito horiek hautsetan gehitzen dira ganben buruak belztea edo melanosia saihesteko. Legeriaren arabera, sulfitoen eguneko kantitate onargarria (DDA) 0,07 mg da pisu biziko kilo bakoitzeko, eta 70 kiloko
|
pertsona
heldu batek 49 miligramo hartzen ditu egunean. Erakundearen arabera, sulfitoen arazoa bikoitza da.
|
|
2005
|
|
|
Kantitate handiak dira(
|
pertsona
heldu batentzako 1 µmg gomendatzen da egunean) eta etiketan iragarritakoak baino lau bider handiagoak.
|
|
2006
|
|
|
Hiru
|
pertsona
heldutik batek kolonean metano kopuru handia biltze ezagun hori badirudi famili herentzia gisa datorkion ezaugarria duela; egiari zor, ez du inolako zerikusirik elikagai jakin batzuen kontsumoarekin.
|
|
|
aztertu ziren: ibilgailuaren aspaldikotasun eta segurtasuna, gidariaz gainera beste
|
pertsona
heldu bat laguntzaile modura zihoan, eskola garraioak familiari eragiten dio gastua, etab.
|
|
|
|
Pertsona
heldu bat laguntzaile gisa autobusetan joatea jeneralizatu bada ere, enpresen %53k ez dakite laguntzaile horiek nolako eskarmentu edo titulua duten (aisialdiko monitorea, adibidez).
|
|
|
Haurren erdiek 12 urte baino gutxiago dutenean, gidariaz aparte, beste
|
pertsona
heldu batek egon behar du autobusean, honen ardurakoa izango baita haurrak zaintzea.
|
|
|
Adin txikikoei ibilbidean lagunduko dien
|
pertsona
heldu baten presentzia jeneralizatu bada ere, badira oraino hutsuneak: CONSUMER EROSKI ko teknikariek egiaztatu zutenez, Malagan azterturiko autobusen %46tan ez zihoan laguntzailerik, garraio zerbitzu garestienetako bat daukaten hirietako bat izan arren (batez besteko tarifa 90 euro da hilean, ikasleko).
|
|
|
Hobe da zuek beste hainbat gurasoekin ere elkar hartzea, autobus geltokian beti
|
pertsona
heldu bat egon dadin (9 urtetik beherako haurrak direnean, bereziki).
|
|
|
Etxeko txikienak entretenitzeko eta, aldi berean, gelako dekorazioaren berri emateko modu bat eskulan errazak egitea da. Adinaren arabera, baliteke
|
pertsona
heldu bat egotea prozesu osoan sorkuntza gainbegiratzeko, guraizeekin edo itsasgarriarekin haurrek elementuren bat hondatu ez dezaten. Ideia oso sinplea da, kartoizko txori koloretsuez betetako etxetxoa irudikatzen duen koadroa sortzea.
|
|
|
Edonola ere, bromatuen kasuan baino zifra handiagoak izan arren, aditu taldeak esan du elikagai horietan oinarritutako dieta normal batean perfluoratuen batez besteko kontsumoa ez dela «berehalako kezka» maila toxikologikoan. Azterketaren arabera, egunean 0,1 mikrogramo sulfonato perfluorooktanoko (PFOS) pisu kilo bakoitzeko batez besteko kontsumoa izango litzateke
|
pertsona
heldu batentzat, eta 0,07 mikrogramo arte kilo bakoitzeko, perfluorooktanoatoaren (PFOA) kasuan. Hala ere, kasu jakin batzuetan funtsezko aldeak egon daitezke eguneroko dieta osatzen duten elikagaien arabera.
|
|
|
Bidaiatu al dezakete haurrek laguntzailerik gabe? Arau orokorrak ezartzen du haurrek bakarrik bidaiatu ahal izango dutela hegazkinez bost urtetik aurrera, baina adingabearen tutoreak, bere sinaduraren bidez, erantzukizun deskargua eginez, helmugan
|
pertsona
heldu bat, identifikatu ondoren, bidaiari txikiaren zaintzaz arduratuko dela bermatzeaz gain. Zerbitzua aldez aurretik ordainduta, 12 urte bete arte, kabinako tripulazioko kide bat arduratuko da adingabearen zaintzaz hegazkineko bidaian.
|
|
|
Metilmerkurioaren %95 arte traktu gastrointestinalaren bidez xurgatzen da arraina jatean. Normalean, xurgatutako mailak ez dira arriskutsuak
|
pertsona
heldu batentzat, baina hala izan daitezke oraindik garatzen ari den fetuarentzat. Metilmerkurioaz gain, dioxinak eta bifenilo polikloratuak dira arrainean metatzen diren eta fetuan eragina izan dezaketen beste kutsatzaile batzuk.
|
|
|
Ni aztertzen segitzen zuen. Mutiko bat izanagatik ere
|
pertsona
heldu baten gisa tratatuko ninduela adierazten zuen begirunezko ezpain zimurdura bat egin, eta hizketan hasi zen:
|
|
|
Esaterako, ikusle (kasu honetan irakurle) guztiok gazte baten kokapena hartzen baldin badugu, Ovidio goresteko orduan bat egingo dugu denok.
|
Pertsona
heldu baten kokapena hartuz gero, orduan Horazio izango genuke gustuko. Hala ere, tematuko bagina galdetzen, zein da hobea, Horazio edo Ovidio?, eztabaidak ez luke ez garrantzi handirik ez etorkizunik, antza.
|
|
2007
|
|
|
Jakina denez, mendebaldeko gizarteotan kontsumitzen dugun zuntz gutxi (eskas) horrek lotura hertsia du osasun arazo eta gaixotasun arazo larri batzuekin (idorreria, kolesterol altua, koloneko minbizia?) baina jendeak horren ongi ez dakiena da
|
pertsona
heldu batek egunean gutxienez 25 do 30 gramo zuntz hartu behar dituela.
|
|
|
Informazioa anoako ematen da eta,
|
pertsona
heldu batek egunean kontsumitu behar duen eguneko kopuru orientagarriaren (EKO) arabera, nutrienteak zein portzentajetan hartu behar diren agertzen da bertan.
|
|
|
*
|
Pertsona
heldu batentzako eguneko kopuru orientagarria (EKO)
|
|
|
Porlan bota berria zapaltzea ez zen haur hortzandi baten bihurrikeria izan:
|
pertsona
heldu baten zapatek egindako arrastoak behar zuten izan haiek, eta gustatzen zitzaion hori, adinak bihurrikeriak perbertsio bilakatzen dituelako, eta perbertsioak zailagoak direlako egiten bihurrikeriak baino. Besteak beste, izen zatarragoa jarri dietelako.
|
|
|
ez abusatu Egunean sakarina duen bi litro freskagarri ez gainditzea gomendatzen da. Eguneko Irensketa Onargarria (GH) 2,5 mg/ kg (kg) da egunean, hau da, 175 mg 70 kg ko
|
pertsona
heldu batentzat. Sakarina kantitate hori bi litro freskagarri karboniko gozaturi gehitzen zaio.
|
|
|
Zirkulazio istripu bat ikusi izana edo istripu horretan zuzenean parte hartu izana traumatikoak izan daitezkeen bi gertaera dira, eta kopilotua konfiantzazko elementu gisa jardutera behartzen dute. Horregatik, ez da beti ona izaten lehenengo ibilaldietan laguntzeko gidatzen dakien
|
pertsona
heldu bati (lagunari edo senideari) eskua botatzea. Nolanahi ere, egiten bada, laguntzaileak oso gaixo egon behar du eta ez du urduri jarri behar gidatzen duen pertsona.
|
|
2008
|
|
|
Katilubete salda hartuta (200 ml), 13 kaloria hartzen ariko ginateke, eta
|
pertsona
heldu batek 2.000 hartu behar lituzke egunean (hori da Eguneroko Kopuru Gomendatua).
|
|
|
Identifikazio lan hauetan bat edo bi egunetan ibiliko dira DNA frogak egin behar badira.Hildakoen artean, bederatzi ikasle eta
|
pertsona
heldu bat (seguruenik irakasle bat) daude. Horrez gain, Tampereko ospitale batetan hil zen Saarik, bere buruaz beste saiatu ostean.
|
|
|
Gauza batekin gogoratzen naiz: jakituria handiarekin baina atxikimendurik gabe hitz egiten zuela gai gehienei buruz, ironia puntu batekin, beraz, eta urrutiramendu hori izango zela erabaki nuen
|
pertsona
heldu baten ikuspegia. Umekeria bat da, baina nire lagunen gainetik sentitu nintzen gizon heldu batekin hizketan aritzeko gai nintzelako, eta, guztiak ostatura zihoazela esan zidatenean, Garibaldirekin hizketan jarraitzea erabaki nuen.
|
|
|
Ez dira nahasi behar ura gasarekin eta antzeko edariekin, hala nola tonikarekin edo gasezko gozatuarekin. Ezinbesteko osagaia gure organismoan
|
Pertsona
heldu baten organismoaren %60 ura da; beraz, edateko ura, gasduna izan ala ez, ezinbesteko osagaia da bizitzarako. Organismoak zenbait egun iraun dezake elikagairik hartu gabe, baina egun gutxiren buruan ezin da bizirik iraun urik gabe.
|
|
2009
|
|
|
Galleta pakete batek 1.000 kaloria ematen ditu, eta
|
pertsona
heldu batek 2.000 behar izaten ditu egunero.
|
|
|
Hanburger handiagoak 200 kaloria gehiago izaten ditu, eta menua osatzen duten gainerako jakiek dituztenei gehituta, 1.500 kaloriatara irits gintezke, eta hori erruz da:
|
pertsona
heldu batek egun osoan behar dituen kalorien erdia baino gehiago.
|
|
|
Gehien gehienak ez dira horrela jaio. Giroa, ingurua edo
|
pertsona
helduren bat dela kausa, horretara bortxatuak izan dira. Behin bide horretatik joz gero, berriz, ia ezinezkoa da joera hori garaitzea.
|
|
|
Bestelakoan, apaizarekin aitortzen ari zèn mementoan, biak bakarrik zeuden Gabinoren gelan, apaiza aulki batean eserita eta Gabino etzanda; apaizak, beraz, ongi neur zezakeen Gabinoren jarrera,
|
pertsona
heldu batenarekin pareka zitekeena, eta pertsona heldu bati bezala erantzun zion:
|
|
|
Bestelakoan, apaizarekin aitortzen ari zèn mementoan, biak bakarrik zeuden Gabinoren gelan, apaiza aulki batean eserita eta Gabino etzanda; apaizak, beraz, ongi neur zezakeen Gabinoren jarrera, pertsona heldu batenarekin pareka zitekeena, eta
|
pertsona
heldu bati bezala erantzun zion:
|
|
|
Kolore kodea da (berdea, laranja eta gorria), eta gatz, koipe, azukre eta kaloria gutxi, ertain eta handia hartzen ditu kontuan. Nutrizio etiketak, halaber, zati bakoitzeko eta 100 g ko gatz kopuruaren berri ematen du, bai eta
|
pertsona
heldu batek egun osoan har dezakeen gatz kopuruaren berri ere. Dagoeneko martxan dagoen honetan, ekimen hau elikagaiak saltzen dituzten beste sektore batzuetara zabaldu nahi da, hala nola jatetxeetara, janari lasterreko establezimenduetara edo janaria eramateko jatetxeetara, jantokietara edo ospitaleetara.
|
|
|
Hautatzen diren plateren arabera,
|
pertsona
heldu batek egun osoan jan dezakeen gatz kopurua otordu bakar batean har daiteke.
|
|
|
Ondorio garrantzitsuena da egunero eskaintzen diren plater askok gatz gehiago izan dezaketela. Kasu batzuetan, kopuru hori
|
pertsona
heldu batentzat gomendatutako eguneko gehienezko mugaren bikoitza izatera ere irits daiteke (egunean sei g gatz, Osasunaren Mundu Erakundearen arabera) otordu bakar batean. Jatetxe gaziko platerak Azterketan, 96 plater hartu ziren, herrialde osoan dauden 16 jatetxe katetako menuak osatzen dituztenak.
|
|
|
Besteak beste, plater nagusien ia hiru laurdenek(% 72) hiru g gatz (edo gehiago) dituzte zerbitzatutako errazio bakoitzeko, zazpi urtetik beherako haurrentzako eguneko gehieneko muga, eta helduen eguneko mugaren erdia. Horietako zazpik sei g gatz zituzten, hau da,
|
pertsona
heldu baten eguneko gehieneko muga. Garrantzitsua izan zen, halaber, plateretako gehiegizko gatza ez dela jatetxe gutxi batzuetara mugatzen, heren batera baino gehiagora baizik(% 38), hau da, aztertutako 16 kateetatik 6ra.
|
|
|
Landa turistaren profila
|
pertsona
heldu bati dagokio, goi mailako ikasketak ditu eta erlaxatu nahi du
|
|
|
Mineral horrek eginkizun horiek guztiak bete ditzan, dietaren parte izan behar du, kantitate nahikoan eta beste mineral batzuekin (fosforoa eta magnesioa) orekan.
|
Pertsona
heldu baten kasuan, eguneko 800 miligramo dira, eta kopuru hori litro erdi esne baino gehixeago da. Kaltzioaren garrantzia Sesamoa, melaza beltza, fruitu lehorrak edo lekaleak dira kaltzio gehien ematen duten barazkietako batzuk.
|
|
|
Galerak konpentsatzea Ikuspuntu praktikotik, eta potasio galerak konpentsatzeko, hobe da fruta eta barazki gordinak kontsumitzea, zeren eta ura gehitzen zaien edo beroa (beratzea eta irakitea bereziki) erabiltzen duten sukaldaritzako prestakinek mineralaren edukia murrizten baitute.
|
Pertsona
heldu baten potasio eskakizunak betetzeko, beharrezkoa da eguneroko elikaduran hiru fruta pieza, entsalada anoa eta barazki plater bat patatekin sartzea. Gainera, aparteko galerak konpentsatzeko, platano bat har daiteke, potasio gehien duen frutetako bat.
|
|
|
Halaber, funtsezkoa da hidratazio mailak zaintzea, organismoak ongi funtziona dezan “funtsezkoa” baita egunean zehar gertatzen diren ekarpen eta likido galeren arteko balantze hidrikoari eustea, esan zuen Martínezek.
|
Pertsona
heldu bati egunean bi edo hiru litro likido hartzea gomendatzen zaio. Horretarako, edari askok “zapore ezberdinak eta onak dituzte, uraren antzeko eduki hidrikoa dutenak”, hala nola freskagarriak, zukuak, infusioak, esnea, zopak eta eduki hidriko handiko elikagaiak, hala nola frutak eta barazkiak, zehaztu zuen.
|
|
|
Bitxia da, baina haur aktoreak filmean bezalakoak dira.
|
Pertsona
heldu baten aurrean, herabeak dira, isilak, baina beraien artean hizketan hasten direnean eroso sentitzen dira. Benetakoak dira, eta benetakotasun hori errespetatu behar genuen.
|
|
|
Bestelakoan, apaizarekin aitortzen ari zèn mementoan, biak bakarrik zeuden Gabinoren gelan, apaiza aulki batean eserita eta Gabino etzanda; apaizak, beraz, ongi neur zezakeen Gabinoren jarrera,
|
pertsona
heldu batenarekin pareka zitekeena, eta pertsona heldu bati bezala erantzun zion:
|
|
|
Bestelakoan, apaizarekin aitortzen ari zèn mementoan, biak bakarrik zeuden Gabinoren gelan, apaiza aulki batean eserita eta Gabino etzanda; apaizak, beraz, ongi neur zezakeen Gabinoren jarrera, pertsona heldu batenarekin pareka zitekeena, eta
|
pertsona
heldu bati bezala erantzun zion:
|
|
2010
|
|
|
|
Pertsona
heldu batentzat, bitaminaren EKG 5 mikrogramokoa da (mcg), eta EKG horren% 15, berriz, 0,75 mikrogramo dira; beraz, 100 mililitro bakoitzeko, bitamina kopuru hori eman behar du, gutxienez, bitaminarekin aberastua den esne batek.
|
|
|
Eta Feliperen negarrak kontzientziako harra piztu, eta hura oihuka hasi zitzaidan, oker egin nuela eta oker egin nuela, oihu haiek berehala isilarazi banituen ere, Felipe gelako azkena baitzen eta guztiok baikenuen haren lepotik barre egiteko eskubidea; gero, ordea, gaixotu eta sendategira joan behar izan nuen? erantzukizuna neure gain hartuta, hori bai?
|
pertsona
heldu bat bezala jokatu behar nuen behingoz, arimaren salbazioaren negozioak atzeraezinak izaki!?, aitarekin izan nuèn portaera txarra jo bainuen neure gaixotzearen arrazoitzat, marrazkitxo xikinak egiteagatik; marrazkitxoen artean zegoen jokoa, beraz, eta, marrazkitxo batek beste marrazkitxo batera ninderamala, hara non piztu zitzaidan noizbait, burmuinetako zokoren batean, Feliperi egin niona!... hura garbitzeko beharra?; eman nion Bibiri neure kezkaren berri, eta Bibik karta bat idaztea proposatu zidan, haren helbidea debozionisten ikastetxean eskatuta.
|
|
|
harekin ohartu bainintzen, halaber, zuk ere egin zenuen zeure sator lana urte batzuk lehenago, Damaso, pauso hura emateko zailtasunak berdindu zizkidana!?, fedea, Jainkoaren dohaintzat nuena, lantzeko zerbait ere bazela: ni
|
pertsona
heldu bat nintzela eta ezin ibil nintekeela, alegia, burura zetozkidàn fedezko zalantzei ihes eginez, aitagureka eta orapronobiska, haur bat bezala: hierarkiak eta frantziskotar nagusiek ezarritako ildo eskolastikoez gain, beste formazio bat ere behar nuela, bestela esanda, mundua, Francoren diktadurapean ez zirudien arren, aldatuz baitzihoan?
|
|
|
Taurina zenbait prozesu fisiologiko konplexutan dago sartuta, hala nola behazun azidoen sintesian, xenobiotikoen desintoxikazioan (organismoan elkarreragina duen eta asaldura metabolikoa eragiten duen substantzia) eta kitzikagarritasun neuronalaren modulazioan.
|
Pertsona
heldu batek 70 g zezen ditu ehunetan. Taurinak adimen gaitasunean duen eragina saguetan egindako azterketetan bakarrik ebaluatu da, eta funtzio kognitiboen hobekuntza berresten bada ere (azetilkolinaren kontzentrazioa handitzen du, oroimenarekin eta ikaskuntzarekin lotutako neurotransmisorea), emaitza horiek ezin dira gizakietara estrapolatu.
|
|
|
Hori dela eta, gurasoekin lan egin behar da bizimodu osasungarri txikienetan hezteko; izan ere, 12 edo 13 urte bete aurretik finkatzen dira ohiturak, eta, beraz, mentalizatuago egongo dira, eta errazagoa izango zaie bizitzan izatea.
|
Pertsona
heldu batek, aldiz, lan gehiago behar du.
|
|
|
Arrainean dagoen merkurioaren %90 metilmerkurio moduan dagoela kalkulatzen da.
|
Pertsona
heldu batek 11,35 µg/ egun hartzen dituela zenbatetsi da, eta eguneko balio onargarria, berriz, 16µg/ egun da.
|
|
|
Zer berresten dute emaitzek? Ondorio nagusia da 70 kiloko
|
pertsona
heldu batek arrainaren bidez 1,1 mikrogramoko kadmioa, 2 mikrogramoko beruna eta 9,9ko merkurioa hartzen dituela egunean. Atzemandako mailak gorabehera, adituek adierazi dute gaur egun hartzen direnak AEBetako Ingurumena Babesteko Agentziak (HHI) ezartzen duen Erreferentziazko Aho dosia baino txikiagoak direla.
|
|
|
Aukera horri dagokionez, beste azterketa batzuek iradoki dute muskulua handitzea, eta ez gantza, gainelikatze egoeretan egokitzeko sistema gisa, baldintza genetikoen araberakoa dela. Ez gizentzeko arrazoiak Rudy Leibelek esperimentuaren koordinatzailea dioenez,
|
pertsona
heldu baten pisua geneek finkatutako tarte batzuetan dago baldintzatuta. Altuerak ongi ezagutzen den osagai genetikoa duen bezala, eta biztanleria orokorrak onartzen duen bezala, pisuaren kasuan antzekoa gertatzen da.
|
|
|
Elizartea Europako leku batzuetan, adingabeek ez dute babesik. Hainbat arrazoirengatik gerta daiteke hori, baina nagusia da
|
pertsona
heldu bat ez dagoela haien erantzule. Bakarrik dauden adin txikikoek izen hori hartzen dute oraindik 18 urte bete ez dituztelako, ez direlako jatorrizko herrialdean bizi eta ez daudelako haien senide edo tutoreekin.
|
|
|
Orain, histaminosia aztertzen ari gara errepikapen abortuetan, desertilitate kausa gisa.
|
Pertsona
heldu batean, sor daitekeen intolerantzia bat gara daiteke, edo elikagai batek gaizki senti dezake. HANA sintomak oso traizionarioak dira, eta pixkanaka detektatzen dituzte, gaixotasun kronikoa ezarri arte.
|
|
|
" Berdin dira bat eta bi, Jainkoa hauspo dugunean..." —, tratu berezia behar zuena eta ariman marka ezabaezin bat utzi zidana... harekin ohartu bainintzen, halaber —zuk ere egin zenuen zeure sator lana urte batzuk lehenago, Damaso, pauso hura emateko zailtasunak berdindu zizkidana! —, fedea, Jainkoaren dohaintzat nuena, lantzeko zerbait ere bazela: ni
|
pertsona
heldu bat nintzela eta ezin ibil nintekeela, alegia, burura zetozkidàn fedezko zalantzei ihes eginez, aitagureka eta orapronobiska, haur bat bezala: hierarkiak eta frantziskotar nagusiek ezarritako ildo eskolastikoez gain, beste formazio bat ere behar nuela, bestela esanda, mundua, Francoren diktadurapean ez zirudien arren, aldatuz baitzihoan... ikaragarri aldatuz, ziztu bizian!; halaxe ekin nion, urte haietan, Unamunoren obra irakurtzeari, Salbatoreren beraren gidaritzapean.
|
|
|
Arreba bezalako
|
pertsona
heldu batentzat arrazoi nahikoa izan daiteke jendearen aurrean mespretxagarri agertu nahi ez izatea motibazioa bildu eta edateari errazago uzteko, gazte garaian baino dezente errazago ere.
|
|
2011
|
|
|
Lorenzo Silva idazlearen eleberri batean oinarrituta, pelikulak gai arantzatsua jorratzen zuen: adin txikiko baten eta
|
pertsona
heldu baten arteko maitasun istorioa.Bigarren lana izaten omen da musikariek zein zinemagileek gainditu beharreko langa zaila. Zuzendari espainiarraren kasuan, 2005ean izan zen hori, Malas temporadas filmarekin.
|
|
|
Adibidez, patata frijitu batzuek 885 mg sodio baldin badauzkate (0,885 g) 100 gramo bakoitzeko, horrek esan nahi du 2,21 gramo gatz dauzkatela, eta kopuru hori da egunean
|
pertsona
heldu batek hartu behar lukeenaren herena.
|
|
|
Zerrendatu ditugun berduren errazio bat janda (platera bete), izan gordinik, erregosita edo al dente egosita prestatzerakoan ahalik eta bitamina gutxien gal dezan, egunean behar dugun bitamina kopurura iritsiko ginateke(
|
pertsona
heldu batek 60 miligramo hartu behar ditu egunean).
|
|
|
Merezi du oroitzea zer gomendio ematen duen Osasunerako Mundu Erakundeak proteinentzat:
|
pertsona
heldu batek 0,81 gramo proteina hartu behar lituzke kilo eta egun bakoitzeko.
|
|
|
Ostiralean, arratsalde gau partean, azken gorpua erreskatatu zuten, gizonezko baten hilotza, hain zuzen. Gainontzeko hiru hildakoak urtebeteko neskatoa, hiru urtez azpiko mutikoa eta
|
pertsona
heldu bat dira. Horiek itsasora jausi ziren patera hondoratzen hasi eta berehala.
|
|
|
|
Pertsona
heldu batek sexualki estimulatzeko edo atsegin izateko adingabe bat erabiltzen duenean gertatzen da. Kasu horietan, pertsona helduak beti du nagusitasun fisiko edo psikikoa, eta, bere autoritatearen bidez, biktima derrigortu edo menderatzen du; izan ere, uste denez, haurrak eta nerabeak urrakorrak dira, eta ez dira gai sexu jardueretan parte hartzea libreki adosteko.
|
|
|
Lauzpabost urte bitarte, ohikoena da
|
pertsona
heldu batek haurrari laguntzea, gelaraino edo hezitzaile batek haren ardura hartzen duen punturaino. Horrek bi arrazoi ditu:
|
|
|
Asko aldatzen da pertsona batetik bestera egunean txiza egiten den aldi kopurua. Normalean,
|
pertsona
heldu batek 4 aldiz egin ohi du, aldi bakoitzeko 200 ml. Bestalde, gauez ez da mikziorik izaten, likido ugari edan ezean behintzat.
|
|
|
Haurrak, askotan, abandonatuta sentitzen dira, halako moldez non norbaitek bere borondatez denbora librea emateak “balio izugarria baitu haientzat”. Berezitzat jotzen dira eta ikasten dute
|
pertsona
heldu bat izan dezaketela hitz egiteko, zalantzak partekatzeko eta laguntza behar duen beste edozein gauza egiteko. Era berean, gizarte erreferente berriak lortzen dituzte aurrera egiteko eta balio positiboak transmititzeko.
|
|
|
Madrilen, Dianovak larrialdiko harrera, egoitza programa eta bakarrik dauden adingabe atzerritarrentzako gizarteratzeko programa eskaintzen ditu. Beste erakunde batzuek, hala nola Save the Childrenek, “haurren eskubideak eta beharrak beste arazo ekonomiko eta baliabideen kudeaketa batzuen gainetik jartzea” eskatu dute, adin txikikoak baitira eta ez baitute
|
pertsona
heldu bat zaintzen. Haren iritziz, nahiz eta autonomia erkidegoetan adin txikikoen babesari dagokionez aldeak egon, nahitaezkoa da nazioarteko araudia betetzea.
|
|
|
Gainera, haur batek muineko lesioak izateko arriskua handiagoa da heldu batek baino, buruari eusten dioten ornoak ez baitira oso sendoak 3 edo 4 urte arte. Era berean, bere buruak pisu desproportzio bat du gorputzarekiko, eta
|
pertsona
heldu batentzat «lepoko zartada» bat izan daitekeena, txiki batean tetraplegia izan daiteke. Aulki horientzat, Zirkulazioak aholkatzen du gailua haurraren pisuaren eta tamainaren arabera aukeratzea, gogoan izan hobe dela bost puntuko arnesa laukoa baino, eta lau urtetik beherakoak «aurrerantz» (martxaren kontrako noranzkoan) sistema batean jartzea.
|
|
|
Arrautza da erreferentzia patroia, eta haren VB 100 da. Hala, 70 kiloko
|
pertsona
heldu batek 0,8 g proteina behar baditu kilo eta eguneko, VB= 100 proteinak kontsumitzen baditu, oinarrizko aminoazido beharrak aseta daude. Kontsumitzen duen proteinak VB= 50 badu, bikoitza jan du elikagai horien beharrak asetzeko.
|
|
|
Hala ez bada, ikaslea distraitu dezaketen elementuak detektatzen eta ezeztatzen has gaitezke, hala nola telebista edo musika aparatuak. Ikasle horiek oso ordutegi mugatua eta
|
pertsona
heldu batek gainbegiratua izan behar dute, aurreikusitako denboran betetzera behartuko dituena, eta etxean estimulu gutxiagorekin, ikasketa desbideratu ahal izateko.
|
|
|
Kosta arren, umea negarrez ari denean ez entzuteko beldurra kendu behar da. Loa oso sakona izan arren (eta haurra beste gela batean egon arren), zaila da
|
pertsona
heldu bat oheratzen bada, haurtxo baten arduraduna dela jakinda, negarra ez entzutea. Interfonoek asko laguntzen dute beldurra arintzen eta lasaiago atseden hartzen.
|
|
|
Zenbat aldiz esaldia: “Mutil bat bezala sentitzen naiz! ”
|
pertsona
heldu baten ahotik ateratzen da. Heldu orok erreprimitu behar ez lukeen haur zati bat du.
|
|
|
Gizakien gaixotasun ereduak aldatu egin dira urteak igaro ahala, batez ere elikadura ohiturak aldatu direlako eta elikagaiak manipulatu direlako. Prozesatuak, finduak, trans gantzak, kontserbatzaileak edo koloratzaileak
|
pertsona
heldu baten eguneroko dietaren ehuneko handia dira. Elikadura berri horrek ez du funtsezko elikagai askorik organismoaren garapen onerako.
|
|
|
Gerora, gendarme horrek esplikatu die gure irakasleei mutil horiek ezin dutela bakarrik eskailerak igo, horretarako, eta nahi izanez gero,
|
pertsona
heldu batek lagundu behar diela. Eta Bonjour (egun on) esanez alde egin du gendarmeak, berriz ere eskailerak dauden aldera.
|
|
2012
|
|
|
|
Pertsona
heldu batek 900 miligramo kaltzio behar ditu egunean; 10 urtetik 19 urte bitarteko haur eta gazteek, haurdun dauden emakumeek eta bularra ematen ari direnek, eta 50 urtetik gorako pertsonek, berriz, 1.000 eta 1.200 miligramo artean.
|
|
|
|
Pertsona
heldu baten gorputzarentzat, 1,2 gramokoa da kopuru egokia.
|
|
|
Begiratu baino ez. Serioa zen, erizaina bezala, gobernuko ordezkaria bezala,
|
pertsona
heldu bat bezala. Mamo bera bezala.
|
|
|
Atsedenean dagoen
|
pertsona
heldu baten bihotzak, minutu bakoitzeko, 75 uzkurketa inguru egiten ditu, eta 5 litro odol ponpatu.
|
|
|
Batzuen kasuan digestio aparatuko sintomekin (oka, beherakoa?) gauzatzen dira nagusiki. Beste batzuen kasuan, oso gibel toxikoak (Cortinarius espezieko perretxikoek ekoitzitako kortinarinak eta orellaninak esaterako) edo giltzurrun toxikoak (Amanita espezie batzuen, nagusiki Amanita phalloides en, amatoxinak eta falotoxinak) dira, hilgarriak oso kantitate txikietan (Amanita phalloides en 20 g nahikoak dira
|
pertsona
heldu bat hiltzeko). Kasu gehienetan efektua jan eta ordu batzuetara hautematen da baina beste batzuetan egun batzuk pasatzen dira efektuak nabariak izan arte.
|
|
|
Edari Freskagarri Analkoholikoen Fabrikatzaileen Elkarte Nazionalak (ANFABRA) dio konposatu seguruak direla, eta hainbat elikagaitan daudela, ez bakarrik kolazko edarietan. Karamelu koloratzailearen aldeko argudioak
|
Pertsona
heldu batek egunean mila lata kola kontsumitu lituzke 70 urtean, osasunerako kaltegarriak diren mailak lortzeko. Karamelu koloratzailea segurua da kontsumitzailearentzat, ANFABRAren arabera.
|
|
|
Ontzi batean dagoela, haurrak salbamendu jaka homologatua eraman behar du beti. Nahiz eta 14 urtetik beherakoetan beti erabili behar duen
|
pertsona
heldu batek, ezinbestekoa da haurrari hura erabiltzen erakustea eta ez dela kendu behar adieraztea, inola ere ez. Salbamendu jaka haurraren adinera, tamainara eta pisura egokitu behar da:
|
|
|
Lehen urratsak oinez hasten denean, hondartzan Hondarra, era berean, lehen urratsak ematera animatzen ari den haurtxoarentzako azalera egokia da, zimurtasunak eta irregulartasunak eskaintzen baititu, eta horrek haurraren oinetan ukimena estimulatzen du eta aurrera egitera bultzatzen du. Ibilaldiak
|
pertsona
heldu batek gidatuko dituenez, komeni da nagusia haurraren atzetik joatea eta besoetatik gora eustea. Haurrak asko gozatuko du zapaltzen duen lurzoru mota aldatzen den bitartean:
|
|
|
Eguzkitakoa Ezinbestekoa da haurrarekin udan edo eguzki biziarekin atera behar bada.
|
Pertsona
heldu batentzat garrantzitsua bada eguzki izpietatik babestea, askoz gehiago haurtxo batentzat, haren azala oso sentikorra baita. Hainbat tamaina eta koloretako eguzkitakoak daude.
|
|
|
Zianuroa pozoi ahaltsua da, zelula «asfixatzen» duena, arnas kate zelularra blokeatzen duena eta oxigenoak oxigenoa erabil dezakeenik eragozten duena, bere funtziorako ezinbesteko elementua. Uste da 50 sagar edo madariondo hazi edo 30 melokotoi hezurretako zati mamitsuak, abrikota edo aranak,
|
pertsona
heldu baten heriotza eragin dezaketela. Almendra mikatzek amigdalina ere badute, eta, listuarekin kontaktuan, zianuroaren aitzindari bihurtzen da.
|
|
|
Gero, auzokoen bilobaren irudia gauez proiektatu eta neskatilaren soslaia marraztu zen eskuetan pikotx bat zuelarik, hormaren eraispena irudikatzeko. Amaitzeko,
|
pertsona
heldu baten begien garaieran adreilu bat zulatu zen behatxulo modura, hormaren alde bien arteko harremana berrezartzeko. Zeresana sortu zen herrian eta horma zati haren zentzugabekeria azpimarratu zuten gehienek.
|
|
2013
|
|
|
Delitu hau sexu ukigabetasunaren aurkakoa da. Hau da, egun
|
pertsona
heldu batek ezin du sexu harremanik izan 13 urte baino gutxiago dituen beste batekin, nahiz eta 13 urtetik beherako pertsona horrek harremana baimendu. Proposamenean jasotzen denez, pertsona biek «adin, garapen eta heldutasun antzekoa» badute, ez da delitua izango.
|
|
|
Jarraian, osasun adituek gomendatzen dituzten kopuruak emango ditugu.
|
Pertsona
heldu batentzat gomendatutako kaltzio kontsumoa 1.000 miligramo bitartekoa da, egunero. Eta maila hori lortzeko, saiatu jan neurrian elikagai hauetatik bakarra ere kanpoan ez uzten:
|
|
|
Osasunerako Mundu Erakundearen arabera (OME), osasuntsu dagoen
|
pertsona
heldu batek egunean 0,8 gramo proteina hartu behar lituzke haren gorputzak pisatzen duen kilogramo bakoitzeko.
|
|
|
|
Pertsona
heldu batek egunean 900 mg kaltzio hartu behar ditu eta 10 urtetik 19 bitarteko haur gazteek, haudunek, bularra ematen ari direnek eta 50 urtetik gorako emakumeek, berriz, egunean 1.000 eta 1.200 mg artean.
|
|
|
Denak kontura zitezkeen, hartara jarriak baleude, zelan Pedro, lehen berba esan baino lehen, hirukoteko gizon bati begira ipini zen, baita zelan, esaldia amaitu ahala, aitari so egin zion ere, honen kontsentimendua edo bilatu nahian; honek, ordea, begiratu funditzaile bat jaurti zion, Pedro?
|
pertsona
heldu bat zen, azken batean, karrera amaitu berria zuena!, beste iruzkin bat egitera bultzatu zuena:
|
|
|
Xavier Teixidó eta Josep M. Bartzelonako Valle de Hebrón Ospitaleko Erreduren Unitateko petit, erizain asistentzialak eta irakasleak «zaila» da definitzea, faktore askok eragiten baitute, zauriaz gain. Ez da gauza bera
|
pertsona
heldu batek haur edo agure batean duen lesioa. Edo gaixotasun bat izanez gero, adibidez:
|
|
|
Berrikuspen horren beraren arabera, horiek izan ditzaketen produktu guztiak kontuan hartzen badira, elikagaien artean, kosmetikoak eta botikariak: 60 kilo inguruko
|
pertsona
heldu batek eguneko 76 miligramo parabeno (1,26 mg/ kg/ egun) izan ditzakeela kalkulatzen da. Ia ezinezkoa da egunero erabiltzen diren produktu ugaritan haien presentzia saihestea, kremetan edo parabenorik gabeko bestelako kosmetikoetan izan ezik.
|
|
|
Zazpi urteko ume batek egin zezakeen negar, alaba Sarak bezala, King Kong en aurkako hegazkin erasoa ikustean, eta senti zezakeen bere bihotzaren muin muinean poliziak Taco' s en atzemandako droga partitzailearekiko gupida. Baina,
|
pertsona
heldu batek. Erantzuna ez zetorkidan garbi.
|
|
|
—Zakua gorputzetik pixka bat bereizita eramanez gero ez dago arazorik —esan zidan Earlek pentsatutakoa azaldu nionean— Eta hozkada eginda ere, zaila da kaskabel sugeak
|
pertsona
heldu bat hiltzea. Denbora izango luke ospitalera joateko.
|