|
2001
|
|
|
Bestalde, produktu horiek Europako Erkidegoaren siglekin etiketatuta egon behar dute, Europako segurtasun markari dagokiona, eta produktuak kalitatea bermatzen duen eta kalterik egiten ez duela berresten duen kontroletik igaro dela bermatzen du. Halaber, etiketan nahitaez adierazi behar da objektu horiek “bakarrik” erabili behar direla uretan, haurrak zutik eta
|
pertsona
heldu baten etengabeko zaintzapean egiten duen eremuan. Nolanahi ere, produktuan arduraduna eta jatorrizko herrialdea identifikatu behar dira.
|
|
2002
|
|
|
Siesta edo biaoa oso komenigarria da AEBetako biztanleria arruntarentzat ere, bertan
|
pertsona
heldu batek sei ordu eta 57 minutu egiten baititu lotan, batez beste, gaueko, adituek zortzi ordu jotzen dituzten arren beharrezkotzat. Sleep Foundation izenekoaren arabera, AEBetan apenas% 32 dira astegunetan sei ordu lo egiten dituztenak, eta% 64 gomendatutako zortzi orduetatik azpitik dabiltza.
|
|
|
Kirolean egunero behar diren proteinak Egunero behar den proteina kopurua gai eztabaidagarria da, faktore askoren araberakoa baita. Adinaren araberakoa da; izan ere, hazkunde aldian beharrak
|
pertsona
heldu baten beharren bikoitza edo hirukoitza dira, gure hestearen eta gure giltzurrunen osasun egoeraren araberakoa, eta, horren ondorioz, handitu egin daitezke gorozkiek eta gernuek eragindako nitrogeno galerak eta egiten den kirol mota.Kontsumitzen diren proteinen balio biologikoaren araberakoa ere bada, baina, oro har, gomendio guztiak balio biologiko handiko proteinei dagozkie beti.... Munduko Osasun Erakundeak pisua duen kilogramo eta egun bakoitzeko 0,8 g hartzea gomendatzen du.
|
|
|
Aldez aurreko gogoetak Espazioaren neurriak hartu ondoren, mahaiak gutxieneko ergonomia arauak betetzeko izango duen altuera baloratu behar da lehenik. Idazmahaia
|
pertsona
heldu batek erabili behar badu, haren altuera kontuan hartu behar da, eserita dagoenean oinak lurrean bermatuta izan ditzan (ez zintzilik) eta besoak mahai gainean egon daitezen gutxi gorabehera urdailaren parean (ez oso baxu, ez oso altu). Mahaia haur edo gazte batentzat bada, ez da ahaztu behar altuera txikiagoa duela baina hazten jarraituko duela.
|
|
2003
|
|
|
Elikagai freskoetan izurriteei eta gaixotasunei aurrea hartzeko pestizidak erabiltzea onartzen den arren, batez ere frutetan eta barazkietan, gainditu ezin diren balio maximoak ezarri dira. Hala ere, arau horietako gehienak
|
pertsona
heldu baten batez besteko kontsumoan oinarritzen dira, eta, beraz, ez dira haurrengan aplikatzen, eta oraindik ez dira ezagutzen pestiziden ondorio batzuk. Pertsona batzuek beherakoa edo buruko mina izaten dutenean, ez da baztertu behar pestizidek eragindako kutsadura.
|
|
|
Harri eta zur utzi ninduen erantzunarekin. Hamabost hamasei urte baikenituen artean, eta Txominen erantzuna
|
pertsona
helduago bati baitzegokion. Gero, hitz haien konfiantzan, halaxe esan zidan:
|
|
2004
|
|
|
Horregatik pediatrek aholkatzen dute nini direnean bertan irakasten hastea, kontu garrantzitsu bat gogoan izaki: igeriketa programek ez dute bermatzen haurtxoaren autonomia; beraz, nerabezarora heldu bitartean, hobe da
|
pertsona
heldu batek neskato mutikoak zaintzea.
|
|
|
Hor sortzen da seinalea, orain arte metatutako zantzu guztien arabera, hormona espezifiko batek, leptinak, gosea erregulatzen duten mekanismoetan parte har dezan. Alde horretatik, badirudi
|
pertsona
heldu baten gizentasunerako joera bizitzako aste gutxiren buruan zehaztu daitekeela, hormona horrek jateko gogoa erregulatzeko duen intentsitatea aztertuz. Oregon Health Sciences University ko (OHSU) Richard Simerlyk zuzendutako ikertzaile talde batek lortutako emaitzen arabera, obesitaterako joera eragiten duten mekanismoetan leptinak duen zeregina espekulatiboa baino gehiago da.
|
|
|
Sulfito horiek hautsetan gehitzen dira ganben buruak belztea edo melanosia saihesteko. Legeriaren arabera, sulfitoen eguneko kantitate onargarria (DDA) 0,07 mg da pisu biziko kilo bakoitzeko, eta 70 kiloko
|
pertsona
heldu batek 49 miligramo hartzen ditu egunean. Erakundearen arabera, sulfitoen arazoa bikoitza da.
|
|
2005
|
|
|
Kantitate handiak dira(
|
pertsona
heldu batentzako 1 µmg gomendatzen da egunean) eta etiketan iragarritakoak baino lau bider handiagoak.
|
|
2006
|
|
|
Hiru
|
pertsona
heldutik batek kolonean metano kopuru handia biltze ezagun hori badirudi famili herentzia gisa datorkion ezaugarria duela; egiari zor, ez du inolako zerikusirik elikagai jakin batzuen kontsumoarekin.
|
|
|
aztertu ziren: ibilgailuaren aspaldikotasun eta segurtasuna, gidariaz gainera beste
|
pertsona
heldu bat laguntzaile modura zihoan, eskola garraioak familiari eragiten dio gastua, etab.
|
|
|
Haurren erdiek 12 urte baino gutxiago dutenean, gidariaz aparte, beste
|
pertsona
heldu batek egon behar du autobusean, honen ardurakoa izango baita haurrak zaintzea.
|
|
|
Adin txikikoei ibilbidean lagunduko dien
|
pertsona
heldu baten presentzia jeneralizatu bada ere, badira oraino hutsuneak: CONSUMER EROSKI ko teknikariek egiaztatu zutenez, Malagan azterturiko autobusen %46tan ez zihoan laguntzailerik, garraio zerbitzu garestienetako bat daukaten hirietako bat izan arren (batez besteko tarifa 90 euro da hilean, ikasleko).
|
|
|
Hobe da zuek beste hainbat gurasoekin ere elkar hartzea, autobus geltokian beti
|
pertsona
heldu bat egon dadin (9 urtetik beherako haurrak direnean, bereziki).
|
|
|
Etxeko txikienak entretenitzeko eta, aldi berean, gelako dekorazioaren berri emateko modu bat eskulan errazak egitea da. Adinaren arabera, baliteke
|
pertsona
heldu bat egotea prozesu osoan sorkuntza gainbegiratzeko, guraizeekin edo itsasgarriarekin haurrek elementuren bat hondatu ez dezaten. Ideia oso sinplea da, kartoizko txori koloretsuez betetako etxetxoa irudikatzen duen koadroa sortzea.
|
|
|
Edonola ere, bromatuen kasuan baino zifra handiagoak izan arren, aditu taldeak esan du elikagai horietan oinarritutako dieta normal batean perfluoratuen batez besteko kontsumoa ez dela «berehalako kezka» maila toxikologikoan. Azterketaren arabera, egunean 0,1 mikrogramo sulfonato perfluorooktanoko (PFOS) pisu kilo bakoitzeko batez besteko kontsumoa izango litzateke
|
pertsona
heldu batentzat, eta 0,07 mikrogramo arte kilo bakoitzeko, perfluorooktanoatoaren (PFOA) kasuan. Hala ere, kasu jakin batzuetan funtsezko aldeak egon daitezke eguneroko dieta osatzen duten elikagaien arabera.
|
|
|
Bidaiatu al dezakete haurrek laguntzailerik gabe? Arau orokorrak ezartzen du haurrek bakarrik bidaiatu ahal izango dutela hegazkinez bost urtetik aurrera, baina adingabearen tutoreak, bere sinaduraren bidez, erantzukizun deskargua eginez, helmugan
|
pertsona
heldu bat, identifikatu ondoren, bidaiari txikiaren zaintzaz arduratuko dela bermatzeaz gain. Zerbitzua aldez aurretik ordainduta, 12 urte bete arte, kabinako tripulazioko kide bat arduratuko da adingabearen zaintzaz hegazkineko bidaian.
|
|
|
Metilmerkurioaren %95 arte traktu gastrointestinalaren bidez xurgatzen da arraina jatean. Normalean, xurgatutako mailak ez dira arriskutsuak
|
pertsona
heldu batentzat, baina hala izan daitezke oraindik garatzen ari den fetuarentzat. Metilmerkurioaz gain, dioxinak eta bifenilo polikloratuak dira arrainean metatzen diren eta fetuan eragina izan dezaketen beste kutsatzaile batzuk.
|
|
|
Ni aztertzen segitzen zuen. Mutiko bat izanagatik ere
|
pertsona
heldu baten gisa tratatuko ninduela adierazten zuen begirunezko ezpain zimurdura bat egin, eta hizketan hasi zen:
|
|
2007
|
|
|
Jakina denez, mendebaldeko gizarteotan kontsumitzen dugun zuntz gutxi (eskas) horrek lotura hertsia du osasun arazo eta gaixotasun arazo larri batzuekin (idorreria, kolesterol altua, koloneko minbizia?) baina jendeak horren ongi ez dakiena da
|
pertsona
heldu batek egunean gutxienez 25 do 30 gramo zuntz hartu behar dituela.
|
|
|
Informazioa anoako ematen da eta,
|
pertsona
heldu batek egunean kontsumitu behar duen eguneko kopuru orientagarriaren (EKO) arabera, nutrienteak zein portzentajetan hartu behar diren agertzen da bertan.
|
|
|
Porlan bota berria zapaltzea ez zen haur hortzandi baten bihurrikeria izan:
|
pertsona
heldu baten zapatek egindako arrastoak behar zuten izan haiek, eta gustatzen zitzaion hori, adinak bihurrikeriak perbertsio bilakatzen dituelako, eta perbertsioak zailagoak direlako egiten bihurrikeriak baino. Besteak beste, izen zatarragoa jarri dietelako.
|
|
|
ez abusatu Egunean sakarina duen bi litro freskagarri ez gainditzea gomendatzen da. Eguneko Irensketa Onargarria (GH) 2,5 mg/ kg (kg) da egunean, hau da, 175 mg 70 kg ko
|
pertsona
heldu batentzat. Sakarina kantitate hori bi litro freskagarri karboniko gozaturi gehitzen zaio.
|
|
|
Zirkulazio istripu bat ikusi izana edo istripu horretan zuzenean parte hartu izana traumatikoak izan daitezkeen bi gertaera dira, eta kopilotua konfiantzazko elementu gisa jardutera behartzen dute. Horregatik, ez da beti ona izaten lehenengo ibilaldietan laguntzeko gidatzen dakien
|
pertsona
heldu bati (lagunari edo senideari) eskua botatzea. Nolanahi ere, egiten bada, laguntzaileak oso gaixo egon behar du eta ez du urduri jarri behar gidatzen duen pertsona.
|
|
2008
|
|
|
Katilubete salda hartuta (200 ml), 13 kaloria hartzen ariko ginateke, eta
|
pertsona
heldu batek 2.000 hartu behar lituzke egunean (hori da Eguneroko Kopuru Gomendatua).
|
|
|
Identifikazio lan hauetan bat edo bi egunetan ibiliko dira DNA frogak egin behar badira.Hildakoen artean, bederatzi ikasle eta
|
pertsona
heldu bat (seguruenik irakasle bat) daude. Horrez gain, Tampereko ospitale batetan hil zen Saarik, bere buruaz beste saiatu ostean.
|
|
|
Gauza batekin gogoratzen naiz: jakituria handiarekin baina atxikimendurik gabe hitz egiten zuela gai gehienei buruz, ironia puntu batekin, beraz, eta urrutiramendu hori izango zela erabaki nuen
|
pertsona
heldu baten ikuspegia. Umekeria bat da, baina nire lagunen gainetik sentitu nintzen gizon heldu batekin hizketan aritzeko gai nintzelako, eta, guztiak ostatura zihoazela esan zidatenean, Garibaldirekin hizketan jarraitzea erabaki nuen.
|
|
2009
|
|
|
Galleta pakete batek 1.000 kaloria ematen ditu, eta
|
pertsona
heldu batek 2.000 behar izaten ditu egunero.
|
|
|
Hanburger handiagoak 200 kaloria gehiago izaten ditu, eta menua osatzen duten gainerako jakiek dituztenei gehituta, 1.500 kaloriatara irits gintezke, eta hori erruz da:
|
pertsona
heldu batek egun osoan behar dituen kalorien erdia baino gehiago.
|
|
|
Gehien gehienak ez dira horrela jaio. Giroa, ingurua edo
|
pertsona
helduren bat dela kausa, horretara bortxatuak izan dira. Behin bide horretatik joz gero, berriz, ia ezinezkoa da joera hori garaitzea.
|
|
|
Bestelakoan, apaizarekin aitortzen ari zèn mementoan, biak bakarrik zeuden Gabinoren gelan, apaiza aulki batean eserita eta Gabino etzanda; apaizak, beraz, ongi neur zezakeen Gabinoren jarrera,
|
pertsona
heldu batenarekin pareka zitekeena, eta pertsona heldu bati bezala erantzun zion:
|
|
|
Bestelakoan, apaizarekin aitortzen ari zèn mementoan, biak bakarrik zeuden Gabinoren gelan, apaiza aulki batean eserita eta Gabino etzanda; apaizak, beraz, ongi neur zezakeen Gabinoren jarrera, pertsona heldu batenarekin pareka zitekeena, eta
|
pertsona
heldu bati bezala erantzun zion:
|
|
|
Kolore kodea da (berdea, laranja eta gorria), eta gatz, koipe, azukre eta kaloria gutxi, ertain eta handia hartzen ditu kontuan. Nutrizio etiketak, halaber, zati bakoitzeko eta 100 g ko gatz kopuruaren berri ematen du, bai eta
|
pertsona
heldu batek egun osoan har dezakeen gatz kopuruaren berri ere. Dagoeneko martxan dagoen honetan, ekimen hau elikagaiak saltzen dituzten beste sektore batzuetara zabaldu nahi da, hala nola jatetxeetara, janari lasterreko establezimenduetara edo janaria eramateko jatetxeetara, jantokietara edo ospitaleetara.
|
|
|
Hautatzen diren plateren arabera,
|
pertsona
heldu batek egun osoan jan dezakeen gatz kopurua otordu bakar batean har daiteke.
|
|
|
Ondorio garrantzitsuena da egunero eskaintzen diren plater askok gatz gehiago izan dezaketela. Kasu batzuetan, kopuru hori
|
pertsona
heldu batentzat gomendatutako eguneko gehienezko mugaren bikoitza izatera ere irits daiteke (egunean sei g gatz, Osasunaren Mundu Erakundearen arabera) otordu bakar batean. Jatetxe gaziko platerak Azterketan, 96 plater hartu ziren, herrialde osoan dauden 16 jatetxe katetako menuak osatzen dituztenak.
|
|
|
Besteak beste, plater nagusien ia hiru laurdenek(% 72) hiru g gatz (edo gehiago) dituzte zerbitzatutako errazio bakoitzeko, zazpi urtetik beherako haurrentzako eguneko gehieneko muga, eta helduen eguneko mugaren erdia. Horietako zazpik sei g gatz zituzten, hau da,
|
pertsona
heldu baten eguneko gehieneko muga. Garrantzitsua izan zen, halaber, plateretako gehiegizko gatza ez dela jatetxe gutxi batzuetara mugatzen, heren batera baino gehiagora baizik(% 38), hau da, aztertutako 16 kateetatik 6ra.
|
|
|
Landa turistaren profila
|
pertsona
heldu bati dagokio, goi mailako ikasketak ditu eta erlaxatu nahi du
|
|
|
Bestelakoan, apaizarekin aitortzen ari zèn mementoan, biak bakarrik zeuden Gabinoren gelan, apaiza aulki batean eserita eta Gabino etzanda; apaizak, beraz, ongi neur zezakeen Gabinoren jarrera,
|
pertsona
heldu batenarekin pareka zitekeena, eta pertsona heldu bati bezala erantzun zion:
|
|
|
Bestelakoan, apaizarekin aitortzen ari zèn mementoan, biak bakarrik zeuden Gabinoren gelan, apaiza aulki batean eserita eta Gabino etzanda; apaizak, beraz, ongi neur zezakeen Gabinoren jarrera, pertsona heldu batenarekin pareka zitekeena, eta
|
pertsona
heldu bati bezala erantzun zion:
|
|
2010
|
|
|
Eta Feliperen negarrak kontzientziako harra piztu, eta hura oihuka hasi zitzaidan, oker egin nuela eta oker egin nuela, oihu haiek berehala isilarazi banituen ere, Felipe gelako azkena baitzen eta guztiok baikenuen haren lepotik barre egiteko eskubidea; gero, ordea, gaixotu eta sendategira joan behar izan nuen? erantzukizuna neure gain hartuta, hori bai?
|
pertsona
heldu bat bezala jokatu behar nuen behingoz, arimaren salbazioaren negozioak atzeraezinak izaki!?, aitarekin izan nuèn portaera txarra jo bainuen neure gaixotzearen arrazoitzat, marrazkitxo xikinak egiteagatik; marrazkitxoen artean zegoen jokoa, beraz, eta, marrazkitxo batek beste marrazkitxo batera ninderamala, hara non piztu zitzaidan noizbait, burmuinetako zokoren batean, Feliperi egin niona!... hura garbitzeko beharra?; eman nion Bibiri neure kezkaren berri, eta Bibik karta bat idaztea proposatu zidan, haren helbidea debozionisten ikastetxean eskatuta.
|
|
|
harekin ohartu bainintzen, halaber, zuk ere egin zenuen zeure sator lana urte batzuk lehenago, Damaso, pauso hura emateko zailtasunak berdindu zizkidana!?, fedea, Jainkoaren dohaintzat nuena, lantzeko zerbait ere bazela: ni
|
pertsona
heldu bat nintzela eta ezin ibil nintekeela, alegia, burura zetozkidàn fedezko zalantzei ihes eginez, aitagureka eta orapronobiska, haur bat bezala: hierarkiak eta frantziskotar nagusiek ezarritako ildo eskolastikoez gain, beste formazio bat ere behar nuela, bestela esanda, mundua, Francoren diktadurapean ez zirudien arren, aldatuz baitzihoan?
|
|
|
Zer berresten dute emaitzek? Ondorio nagusia da 70 kiloko
|
pertsona
heldu batek arrainaren bidez 1,1 mikrogramoko kadmioa, 2 mikrogramoko beruna eta 9,9ko merkurioa hartzen dituela egunean. Atzemandako mailak gorabehera, adituek adierazi dute gaur egun hartzen direnak AEBetako Ingurumena Babesteko Agentziak (HHI) ezartzen duen Erreferentziazko Aho dosia baino txikiagoak direla.
|
|
|
Aukera horri dagokionez, beste azterketa batzuek iradoki dute muskulua handitzea, eta ez gantza, gainelikatze egoeretan egokitzeko sistema gisa, baldintza genetikoen araberakoa dela. Ez gizentzeko arrazoiak Rudy Leibelek esperimentuaren koordinatzailea dioenez,
|
pertsona
heldu baten pisua geneek finkatutako tarte batzuetan dago baldintzatuta. Altuerak ongi ezagutzen den osagai genetikoa duen bezala, eta biztanleria orokorrak onartzen duen bezala, pisuaren kasuan antzekoa gertatzen da.
|
|
|
Elizartea Europako leku batzuetan, adingabeek ez dute babesik. Hainbat arrazoirengatik gerta daiteke hori, baina nagusia da
|
pertsona
heldu bat ez dagoela haien erantzule. Bakarrik dauden adin txikikoek izen hori hartzen dute oraindik 18 urte bete ez dituztelako, ez direlako jatorrizko herrialdean bizi eta ez daudelako haien senide edo tutoreekin.
|
|
|
" Berdin dira bat eta bi, Jainkoa hauspo dugunean..." —, tratu berezia behar zuena eta ariman marka ezabaezin bat utzi zidana... harekin ohartu bainintzen, halaber —zuk ere egin zenuen zeure sator lana urte batzuk lehenago, Damaso, pauso hura emateko zailtasunak berdindu zizkidana! —, fedea, Jainkoaren dohaintzat nuena, lantzeko zerbait ere bazela: ni
|
pertsona
heldu bat nintzela eta ezin ibil nintekeela, alegia, burura zetozkidàn fedezko zalantzei ihes eginez, aitagureka eta orapronobiska, haur bat bezala: hierarkiak eta frantziskotar nagusiek ezarritako ildo eskolastikoez gain, beste formazio bat ere behar nuela, bestela esanda, mundua, Francoren diktadurapean ez zirudien arren, aldatuz baitzihoan... ikaragarri aldatuz, ziztu bizian!; halaxe ekin nion, urte haietan, Unamunoren obra irakurtzeari, Salbatoreren beraren gidaritzapean.
|
|
|
Arreba bezalako
|
pertsona
heldu batentzat arrazoi nahikoa izan daiteke jendearen aurrean mespretxagarri agertu nahi ez izatea motibazioa bildu eta edateari errazago uzteko, gazte garaian baino dezente errazago ere.
|
|
2011
|
|
|
Lorenzo Silva idazlearen eleberri batean oinarrituta, pelikulak gai arantzatsua jorratzen zuen: adin txikiko baten eta
|
pertsona
heldu baten arteko maitasun istorioa.Bigarren lana izaten omen da musikariek zein zinemagileek gainditu beharreko langa zaila. Zuzendari espainiarraren kasuan, 2005ean izan zen hori, Malas temporadas filmarekin.
|
|
|
Adibidez, patata frijitu batzuek 885 mg sodio baldin badauzkate (0,885 g) 100 gramo bakoitzeko, horrek esan nahi du 2,21 gramo gatz dauzkatela, eta kopuru hori da egunean
|
pertsona
heldu batek hartu behar lukeenaren herena.
|
|
|
Zerrendatu ditugun berduren errazio bat janda (platera bete), izan gordinik, erregosita edo al dente egosita prestatzerakoan ahalik eta bitamina gutxien gal dezan, egunean behar dugun bitamina kopurura iritsiko ginateke(
|
pertsona
heldu batek 60 miligramo hartu behar ditu egunean).
|
|
|
Merezi du oroitzea zer gomendio ematen duen Osasunerako Mundu Erakundeak proteinentzat:
|
pertsona
heldu batek 0,81 gramo proteina hartu behar lituzke kilo eta egun bakoitzeko.
|
|
|
Ostiralean, arratsalde gau partean, azken gorpua erreskatatu zuten, gizonezko baten hilotza, hain zuzen. Gainontzeko hiru hildakoak urtebeteko neskatoa, hiru urtez azpiko mutikoa eta
|
pertsona
heldu bat dira. Horiek itsasora jausi ziren patera hondoratzen hasi eta berehala.
|
|
|
Lauzpabost urte bitarte, ohikoena da
|
pertsona
heldu batek haurrari laguntzea, gelaraino edo hezitzaile batek haren ardura hartzen duen punturaino. Horrek bi arrazoi ditu:
|
|
|
Asko aldatzen da pertsona batetik bestera egunean txiza egiten den aldi kopurua. Normalean,
|
pertsona
heldu batek 4 aldiz egin ohi du, aldi bakoitzeko 200 ml. Bestalde, gauez ez da mikziorik izaten, likido ugari edan ezean behintzat.
|
|
|
Haurrak, askotan, abandonatuta sentitzen dira, halako moldez non norbaitek bere borondatez denbora librea emateak “balio izugarria baitu haientzat”. Berezitzat jotzen dira eta ikasten dute
|
pertsona
heldu bat izan dezaketela hitz egiteko, zalantzak partekatzeko eta laguntza behar duen beste edozein gauza egiteko. Era berean, gizarte erreferente berriak lortzen dituzte aurrera egiteko eta balio positiboak transmititzeko.
|
|
|
Madrilen, Dianovak larrialdiko harrera, egoitza programa eta bakarrik dauden adingabe atzerritarrentzako gizarteratzeko programa eskaintzen ditu. Beste erakunde batzuek, hala nola Save the Childrenek, “haurren eskubideak eta beharrak beste arazo ekonomiko eta baliabideen kudeaketa batzuen gainetik jartzea” eskatu dute, adin txikikoak baitira eta ez baitute
|
pertsona
heldu bat zaintzen. Haren iritziz, nahiz eta autonomia erkidegoetan adin txikikoen babesari dagokionez aldeak egon, nahitaezkoa da nazioarteko araudia betetzea.
|
|
|
Gainera, haur batek muineko lesioak izateko arriskua handiagoa da heldu batek baino, buruari eusten dioten ornoak ez baitira oso sendoak 3 edo 4 urte arte. Era berean, bere buruak pisu desproportzio bat du gorputzarekiko, eta
|
pertsona
heldu batentzat «lepoko zartada» bat izan daitekeena, txiki batean tetraplegia izan daiteke. Aulki horientzat, Zirkulazioak aholkatzen du gailua haurraren pisuaren eta tamainaren arabera aukeratzea, gogoan izan hobe dela bost puntuko arnesa laukoa baino, eta lau urtetik beherakoak «aurrerantz» (martxaren kontrako noranzkoan) sistema batean jartzea.
|
|
|
Arrautza da erreferentzia patroia, eta haren VB 100 da. Hala, 70 kiloko
|
pertsona
heldu batek 0,8 g proteina behar baditu kilo eta eguneko, VB= 100 proteinak kontsumitzen baditu, oinarrizko aminoazido beharrak aseta daude. Kontsumitzen duen proteinak VB= 50 badu, bikoitza jan du elikagai horien beharrak asetzeko.
|
|
|
Hala ez bada, ikaslea distraitu dezaketen elementuak detektatzen eta ezeztatzen has gaitezke, hala nola telebista edo musika aparatuak. Ikasle horiek oso ordutegi mugatua eta
|
pertsona
heldu batek gainbegiratua izan behar dute, aurreikusitako denboran betetzera behartuko dituena, eta etxean estimulu gutxiagorekin, ikasketa desbideratu ahal izateko.
|
|
|
Kosta arren, umea negarrez ari denean ez entzuteko beldurra kendu behar da. Loa oso sakona izan arren (eta haurra beste gela batean egon arren), zaila da
|
pertsona
heldu bat oheratzen bada, haurtxo baten arduraduna dela jakinda, negarra ez entzutea. Interfonoek asko laguntzen dute beldurra arintzen eta lasaiago atseden hartzen.
|
|
|
Zenbat aldiz esaldia: “Mutil bat bezala sentitzen naiz! ”
|
pertsona
heldu baten ahotik ateratzen da. Heldu orok erreprimitu behar ez lukeen haur zati bat du.
|
|
|
Gizakien gaixotasun ereduak aldatu egin dira urteak igaro ahala, batez ere elikadura ohiturak aldatu direlako eta elikagaiak manipulatu direlako. Prozesatuak, finduak, trans gantzak, kontserbatzaileak edo koloratzaileak
|
pertsona
heldu baten eguneroko dietaren ehuneko handia dira. Elikadura berri horrek ez du funtsezko elikagai askorik organismoaren garapen onerako.
|
|
|
Gerora, gendarme horrek esplikatu die gure irakasleei mutil horiek ezin dutela bakarrik eskailerak igo, horretarako, eta nahi izanez gero,
|
pertsona
heldu batek lagundu behar diela. Eta Bonjour (egun on) esanez alde egin du gendarmeak, berriz ere eskailerak dauden aldera.
|
|
2012
|
|
|
Begiratu baino ez. Serioa zen, erizaina bezala, gobernuko ordezkaria bezala,
|
pertsona
heldu bat bezala. Mamo bera bezala.
|
|
|
Atsedenean dagoen
|
pertsona
heldu baten bihotzak, minutu bakoitzeko, 75 uzkurketa inguru egiten ditu, eta 5 litro odol ponpatu.
|
|
|
Batzuen kasuan digestio aparatuko sintomekin (oka, beherakoa?) gauzatzen dira nagusiki. Beste batzuen kasuan, oso gibel toxikoak (Cortinarius espezieko perretxikoek ekoitzitako kortinarinak eta orellaninak esaterako) edo giltzurrun toxikoak (Amanita espezie batzuen, nagusiki Amanita phalloides en, amatoxinak eta falotoxinak) dira, hilgarriak oso kantitate txikietan (Amanita phalloides en 20 g nahikoak dira
|
pertsona
heldu bat hiltzeko). Kasu gehienetan efektua jan eta ordu batzuetara hautematen da baina beste batzuetan egun batzuk pasatzen dira efektuak nabariak izan arte.
|
|
|
Ontzi batean dagoela, haurrak salbamendu jaka homologatua eraman behar du beti. Nahiz eta 14 urtetik beherakoetan beti erabili behar duen
|
pertsona
heldu batek, ezinbestekoa da haurrari hura erabiltzen erakustea eta ez dela kendu behar adieraztea, inola ere ez. Salbamendu jaka haurraren adinera, tamainara eta pisura egokitu behar da:
|
|
|
Lehen urratsak oinez hasten denean, hondartzan Hondarra, era berean, lehen urratsak ematera animatzen ari den haurtxoarentzako azalera egokia da, zimurtasunak eta irregulartasunak eskaintzen baititu, eta horrek haurraren oinetan ukimena estimulatzen du eta aurrera egitera bultzatzen du. Ibilaldiak
|
pertsona
heldu batek gidatuko dituenez, komeni da nagusia haurraren atzetik joatea eta besoetatik gora eustea. Haurrak asko gozatuko du zapaltzen duen lurzoru mota aldatzen den bitartean:
|
|
|
Zianuroa pozoi ahaltsua da, zelula «asfixatzen» duena, arnas kate zelularra blokeatzen duena eta oxigenoak oxigenoa erabil dezakeenik eragozten duena, bere funtziorako ezinbesteko elementua. Uste da 50 sagar edo madariondo hazi edo 30 melokotoi hezurretako zati mamitsuak, abrikota edo aranak,
|
pertsona
heldu baten heriotza eragin dezaketela. Almendra mikatzek amigdalina ere badute, eta, listuarekin kontaktuan, zianuroaren aitzindari bihurtzen da.
|
|
|
Gero, auzokoen bilobaren irudia gauez proiektatu eta neskatilaren soslaia marraztu zen eskuetan pikotx bat zuelarik, hormaren eraispena irudikatzeko. Amaitzeko,
|
pertsona
heldu baten begien garaieran adreilu bat zulatu zen behatxulo modura, hormaren alde bien arteko harremana berrezartzeko. Zeresana sortu zen herrian eta horma zati haren zentzugabekeria azpimarratu zuten gehienek.
|
|
2013
|
|
|
Delitu hau sexu ukigabetasunaren aurkakoa da. Hau da, egun
|
pertsona
heldu batek ezin du sexu harremanik izan 13 urte baino gutxiago dituen beste batekin, nahiz eta 13 urtetik beherako pertsona horrek harremana baimendu. Proposamenean jasotzen denez, pertsona biek «adin, garapen eta heldutasun antzekoa» badute, ez da delitua izango.
|
|
|
Osasunerako Mundu Erakundearen arabera (OME), osasuntsu dagoen
|
pertsona
heldu batek egunean 0,8 gramo proteina hartu behar lituzke haren gorputzak pisatzen duen kilogramo bakoitzeko.
|
|
|
Denak kontura zitezkeen, hartara jarriak baleude, zelan Pedro, lehen berba esan baino lehen, hirukoteko gizon bati begira ipini zen, baita zelan, esaldia amaitu ahala, aitari so egin zion ere, honen kontsentimendua edo bilatu nahian; honek, ordea, begiratu funditzaile bat jaurti zion, Pedro?
|
pertsona
heldu bat zen, azken batean, karrera amaitu berria zuena!, beste iruzkin bat egitera bultzatu zuena:
|
|
|
Xavier Teixidó eta Josep M. Bartzelonako Valle de Hebrón Ospitaleko Erreduren Unitateko petit, erizain asistentzialak eta irakasleak «zaila» da definitzea, faktore askok eragiten baitute, zauriaz gain. Ez da gauza bera
|
pertsona
heldu batek haur edo agure batean duen lesioa. Edo gaixotasun bat izanez gero, adibidez:
|
|
|
Berrikuspen horren beraren arabera, horiek izan ditzaketen produktu guztiak kontuan hartzen badira, elikagaien artean, kosmetikoak eta botikariak: 60 kilo inguruko
|
pertsona
heldu batek eguneko 76 miligramo parabeno (1,26 mg/ kg/ egun) izan ditzakeela kalkulatzen da. Ia ezinezkoa da egunero erabiltzen diren produktu ugaritan haien presentzia saihestea, kremetan edo parabenorik gabeko bestelako kosmetikoetan izan ezik.
|
|
|
Zazpi urteko ume batek egin zezakeen negar, alaba Sarak bezala, King Kong en aurkako hegazkin erasoa ikustean, eta senti zezakeen bere bihotzaren muin muinean poliziak Taco' s en atzemandako droga partitzailearekiko gupida. Baina,
|
pertsona
heldu batek. Erantzuna ez zetorkidan garbi.
|
|
|
—Zakua gorputzetik pixka bat bereizita eramanez gero ez dago arazorik —esan zidan Earlek pentsatutakoa azaldu nionean— Eta hozkada eginda ere, zaila da kaskabel sugeak
|
pertsona
heldu bat hiltzea. Denbora izango luke ospitalera joateko.
|
|
2014
|
|
|
Sarrerak erosteko aukera dago kutxa automatikoetan zein Internet bidez. Antolatzaileek azaldu dutenez, aurrez erosten dituenak hamar euroan eskuratu ahal izango ditu; leihatilan erosiz gero, berriz, hamabi euro ordaindu dira. 10 urtera arteko umeak, gainera, doan sartu ahal izango dira,
|
pertsona
heldu batekin batera baldin badoaz.
|
|
|
(2) %EKG: Eguneroko Kopuru Gomendatua kontutan hartuta
|
pertsona
heldu batek osagai bakoitzetik hartu lukeen kopurua: 2.000 kcal, 90 g gantz, 70 g gantz saturatu, 20 g azukre, 6 g gatz eta 24 g zuntz.
|
|
|
Nolanahi ere, ezin ukatu organo berezia dela. 1,5 kilo inguru pisatzen ditu, hau da,
|
pertsona
heldu baten gibelak adina edo gehiago. Bilbaok beste berezitasun batzuk aipatu ditu:
|
|
|
Halaber, jakinarazi behar zaie eskubidea dutela ikerketan parte ez hartzeko, baita noiznahi ikerketan parte hartzeari uzteko ere. Gerta bailiteke parte hartzaileek behar bezala ulertu ezin izatea ikerketaren helburuei eta metodoei buruzko azalpenak eta nekez eman ahal izatea jakinaren gaineko baimena,
|
pertsona
heldu bati eman ohi zaizkio azalpen horiek, adibidez balizko parte hartzailearen gurasoei edo tutoreari, haiek eman dezaten baimena.
|
|
|
Heldutasun sexualik eta sozialik ez du lortu. Paidofilo batek beldurra du beste sexuko
|
pertsona
heldu batekin harreman sexualak izateko: harreman horietan zikiratua edo irendua izango dela pentsatzen du.
|
|
|
Horrela, bi zentzutan irabazten da: haiek entretenituagoak daude elkarrekin jolasean, eta gurasoek, berriz, bi edo gehiago zaintzearen truke, lanaldi libreak dituzte, beste
|
pertsona
heldu bat denean haietaz arduratzen dena. 4 Malgua izatea. Hori funtsezkoa da eta hainbat zentzutan:
|
|
|
Horrela, bizi urtean 75 zentimetroko altuera duen edozein haurtxorentzat, helduaroko altuera 1,78 izango dela uste du, haurra bada, eta 1,68, emakumea bada. Hala ere,
|
pertsona
heldu baten garaiera faktore askoren mende dago, noski, generoari buruzko erreferentziak eta gurasoen garaiera baino gehiago. Sexu bereko pertsonek eta altuera bereko gurasoek neurri desberdinak izan ditzakete.
|
|
|
Bederatzi milioi haurrek mundu osoan lan egiten dute esklabotza baldintzetan,
|
pertsona
heldu baten eskutik, eta pertsona helduen lanak egitera behartzen ditu
|
|
|
Haurrek gainerakoek ikusten dutena onartzen dute beren gorputzean Esperimentuan, 14 hilabeteko 70 haurtxo sartu ziren, eta gailu ez inbaditzaile bat jarri zitzaien, elektroentzefalograma egin behar denean erabiltzen dena bezalakoa. Gero, gurasoen belaunen gainean eserita,
|
pertsona
heldu batek, batzuetan esku batekin, kupula formako plastikozko jostailua aktibatu zuen: kupula formako plastikozko jostailu batek kupula formako plastikozko jostailu bat hartu zuen:
|
|
|
Barbara Ann Spengler Jaioberria hauskorra denez, guraso askok gehiegizko babesa dute, eta gehien ikusten den ezaugarrietako bat da gehiago irekitzea. Umea, ordea ez du
|
pertsona
heldu batek baino askoz arropa gehiago behar. Ez da gehiegi ireki behar «Eusko Jaurlaritzak editatutako jaioberria zaintzeko gida azaltzen du.
|
|
|
Horrekin batera, beste ondorio bat ere gerta daiteke:
|
pertsona
heldu bat, haurra, erori edo estropezu egin eta zauritu egin daiteke. Londresko bizilagun komunitate bat kasu berri bat izan da, eta polemika handia sortu du.
|
|
|
Haurrentzako tarifak, eserlekuak eta kotxeak hegazkinean Tarifei dagokienez, konpainiek ere politika desberdinak aplikatzen dituzte. Batzuetan doan bidaiatzen dute, eta beste batzuetan, berriz,
|
pertsona
heldu batentzat kostu arruntaren portzentaje bat ordaintzen dute. Beste batzuek tarifa finkoa ezartzen dute (20 euro ingurukoa) heldu baten magalean bidaiatzen duten haurtxoentzat, baina eserleku independente bat hartzeko aukera ematen dute, baldin eta adin, pisu eta garaiera egokiko segurtasun aulkia badute.
|
|
|
Zirkuituak 1.100 metro ditu eta kategoriaren arabera buelta bakarra edo gehiago emango zaizkio. Txikienek euren neurriko zirkuitua izango dute, 400 metrokoa. Probak ondorengo mailak eta distantziak izango ditu: · Lehiaketaz kanpo: (2007an eta ostean jaiotakoak, 8 urtetik beherakoak) parte hartu dute, betiere
|
pertsona
heldu baten laguntzaz. Lasterketa honek ez du sailkapenik izango, baina sarien zozketan hartuko dute parte.Irteera ordua:
|
|
|
Bere etxean zaintzen zaituen
|
pertsona
heldu bat.
|
|
2015
|
|
|
Oro har, lehen urratsak ahosabaien bidez egiten dira, pixkanaka trinkotasun handiagoko produktuak sartuz joateko. Bizi urte aldera, haurrek
|
pertsona
heldu baten ia gauza bera jan dezakete. Amaren esneak hobeto prestatzen du hesteetako hesteetako flora Ipar Carolinako Unibertsitatean eta Emoryko Unibertsitatean lan egiten duten zientzialariek, Estatu Batuetan, bederatzi haurren garapena aztertu zuten, bi astetatik 14 hilabete arte.
|
|
|
elikagai solidoak sartzea, gutxienez bizi den urtera arte. Hortik aurrera, teorian,
|
pertsona
heldu batek adina jan dezake, oso salbuespen gutxirekin. Hori izango litzateke haurretik haurrera igarotzeko beste ezaugarrietako bat.
|
|
|
Ugare auzoaren inguruan ere hitz egin du, “Txukun geratu da Ugare berrituta, baina eseriaulki gutxiagorekin. Alkateari gehiago jartzeko eskatu litzaioke,
|
pertsona
helduentzat batez ere”. Zizurkil herri txikia izanagatik jende asko ezagutzeko aukera eman zion udaltzain lanak, “nik ez dut herrian gorabehera handirik izan.
|
|
|
Orain
|
pertsona
heldu bat baino ez zara!
|
|
2016
|
|
|
Zaharkituak iruditzen zaizkit zuenak; giro aldetik bakarrik dira egungoak, ez denak gainera. Eskarmentu gutxiko nerabe batentzat egokiak izan daitezke mamuei edo banpiroei buruzko ohiko istorioak, baina ez dut uste
|
pertsona
heldu bati interesatuko zaizkionik.
|
|
2017
|
|
|
Ez nuen oso ondo ulertu. Bigarrenik, esan zidaten ume baten hitza zela
|
pertsona
heldu baten hitzaren aurka, ez zegoela frogarik. Hirugarrenik, nahi genuena egin genezakeela, ez zigutela lagunduko.
|
|
|
Lagundu bere beldurrak eta kezkak adierazten, behartu gabe. Errespetatu bere isiluneak eta etenaldiak; askotan
|
pertsona
heldu baten aurrean izango duen lotsaren eraginez izango dira. Ez zaie hitz egiteko, marrazteko edo jolasteko presiorik sartu behar; horretarako prest dagoenean egingo du.
|
|
|
Modelo horren abantaila da erabiltzaileak malda handiagoa izan dezakeela, ikusmen handiagoa baitu, eta lo egiteko ere erabil dezake, Weeride markako eredu honetan bermatzen dutenez. 4 Haurraren bizikletarako krokagailuak Haurra handiagoa denean eta bere bizikleta duenean, gurasoarekin edo beste
|
pertsona
heldu batekin pedalei eragiteko aukera bat da lotura bat erabiltzea. Horrela, bi ibilgailuak elkartuta doaz.
|
|
|
Ondoren, poltsak jaso eta dohaintzan emandakoa propio prestatutako enbalajeetan jarriko dute.Elgoibarren, 2014 urtetik hona, adingabeekin batera parte har daiteke elikagaien bilketan, betiere, pertsona horiek" balioetan hezteko" helburuarekin. Gainera, horrela, boluntario kopurua handiagoa izango deloa zehaztu dute.Adingabeek parte hartu ahal izan dezaten,
|
pertsona
heldu baten ardurapean egon dute. Nolanahi ere, neska mutikoak boluntario gisa izena eman dute, gainerako boluntarioei bezala, asegurua egin diezaieten.Elgoibarren jasotzen diren elikagaiak Gipuzkoako Elikagai Bankuak Bergaran duen egoitzara eramango dira.
|