|
2009
|
|
|
Hiru bider hitz egin ere: lehenengoan, urtezahar
|
ona
opatzeko hots egin zidan; bigarrenean, bere telefono zelularra konpondu ziotela esateko; eta hirugarrena, ondo konpondu ote zioten jakiteko neuk egindako deia. Eta egia esan, ondo aurkitu nuen, alai samar, hurrengo urte honetan lan asko egin behar genuela esanez.
|
|
|
Eiztaria horrela ibiltzen da, eskopeta eskuetan duala, eiza noiz ikusiko, tiroa tiratzeko.
|
Onek
tiro utsak asko egiten ditu; nik ere kolpe utsak sarritan jotzen nituan. Baiña noizean bein bertso-paperen batzuk bialtzen zizkidaten.
|
|
|
Euskaltzaindiaren egoitzan prentsaurrekoa egiteak badu izateko arrazoirik. Izan ere, Euskaltzaindiak asmo hau gogo
|
onez
hartu zuen agertu zioten une beretik eta elkartekideetako bat da. Une honetan ni neu naiz, Euskaltzaindiak eginkizun hori izendatu zidalako, Akademiaren ordezkaria PuntuEus elkartean, eta honen lehendakari ere bai.
|
|
|
Guziek miresten ahal ditugu Adema Zaldubiren idazkera eta kaligrafia. Miatu ditugu haren mila orrialdez goiti eta denak berdin
|
onak
! Zinez, holako euskarazko eskuizkriburik ez da maiz aurkitzen:
|
|
|
Henri Duhauren hitzetan, guziek miresten ahal ditugu Adema Zaldubiren idazkera eta kaligrafia. Miatu ditugu haren mila orrialdez goiti eta denak berdin
|
onak
! Zinez, holako euskarazko eskuizkriburik ez da maiz aurkitzen:
|
|
|
Dohain asko ditu liburu honek. Besteak beste, ikerketa akademiko guztiz zehatz eta argia da baina, bestetik, uko egiten dio akademizismo antzu eta urrun batean babesteari; aitzitik, gertakarien deskribapenarekin batera iritzi garbiak eskaintzen ditu, beti
|
ontzat
eman ezin direnak, baina bai gehien gehienetan, iruzkigile apal honen ustez. Gainera, oso alor desberdinak jorratzen ditu.
|
|
|
sokatira, orga jokoa, lasto altxatzea, trontzariak... Euripean hasi zen plazako ikuskizuna, baina jendearen halako ikusminaz ohartuta edo, eguraldiak
|
onera
jotzea erabaki zuen, horratio.
|
|
|
Bertsolarien saioa 15: 30etan hasi zen, Maialen Lujanbio, Andoni Egaña, Sebastian Lizaso eta Amets Arzalluz nor baino nor zirela, gai librean nahiz jarritako gaiei erantzunez. Bertso
|
onak
entzuten ohitutako jendea izaki, gozatu ederra hartu zuten Urepeleko pilotalekuan bildu ziren bertsozaleek. Aldi berean, haurren txokoa egin zen plazan, herri kirolak haurrei egokituta, urte oro bezala Mutrikuko taldeak zuzenduta.
|
|
|
Deiadarra taldeak horrela erabaki baitzuen Urepelen urte oroz, Xalbador eta Antonio Zavala izan da aurtengo Xalbador egunaren lema, hainbat elkarlan egin zutenak besteak beste, Odolaren mintzoa harrigarria goraldu eta omentzeko asmoz, Nafarroa Behereko mendiarte honetan. Eta aurtengo egitaraua
|
onez
onean burutu ostean, gure eskerrik zintzoena eman nahi diegu laguntasun berdingabea eman diguten Euskaltzaindiari, Urepeleko Herriko Etxeari, Ondarroako arrantzale jubilatu taldeari hura marmitakoa eta arrainaren ederra!, Mutriku eta Donazaharreko herri kirol taldeei, Goierriko gazte taldeari, zenbait komunikabideri inola ere ez denei, Koldo Mitxelena Kulturuneari eta antolaketan urte oro lagun i... Eta, nola ez, Xalbador egunean gurekin urte oroz biltzeko ohitura dutenei, eskerrik asko eta hurrengo urtera arte.
|
|
|
Deiadarra taldeak horrela erabaki baitzuen Urepelen urte oroz, Xalbador eta Antonio Zavala izan da aurtengo Xalbador egunaren lema, hainbat elkarlan egin zutenak besteak beste, Odolaren mintzoa harrigarria goraldu eta omentzeko asmoz, Nafarroa Behereko mendiarte honetan. Eta aurtengo egitaraua onez
|
onean
burutu ostean, gure eskerrik zintzoena eman nahi diegu laguntasun berdingabea eman diguten Euskaltzaindiari, Urepeleko Herriko Etxeari, Ondarroako arrantzale jubilatu taldeari hura marmitakoa eta arrainaren ederra!, Mutriku eta Donazaharreko herri kirol taldeei, Goierriko gazte taldeari, zenbait komunikabideri inola ere ez denei, Koldo Mitxelena Kulturuneari eta antolaketan urte oro lagun izaten ... Eta, nola ez, Xalbador egunean gurekin urte oroz biltzeko ohitura dutenei, eskerrik asko eta hurrengo urtera arte.
|
|
2010
|
|
|
Teknikoki, Peter Bakker ek Uhlenbeck eta euskara gaiari dedikatzen diona da interesgarriena euskal filologoarentzat, baina hura besterik ez irakurtzea, nire uste apalean, Uhlenbeck-en irudi lehorregi bat izatera kondenatzea da.
|
Ona
izan daiteke, gutxienez, Jan Noordegraaf ek haren oinarri teorikoei dedikatzen dionarekin konbinatzea, zeinetan bete betean kokatzen duen berak Humboldtiar tradizioa deitzen duenarekin. Humboldt, Euskal Herriari buruz serioki hitz egiten hasita etengabe agertzen zaigun erreferentzia handia eta itzalezina.
|
|
|
Ez. Ulertu behar da 2008az geroztik testuingurua aldatu dela, eta
|
onera
aldatu! Alabaina, geroztik, lehen aldikotz, Konstituzioak, 75 artikuluan finkatzen du:
|
|
|
Ekitaldia maiatzaren 8an egin zen. Eguerdian hasi zen ekitaldia Larreko elizan; hor Pruden Gartzia Isasti euskaltzain urgazleak Joan Perez Lazarragakoren nortasunaz, haren garaiko giroaz eta idazle honen lan historiko eta poetikoez hitz egin zuen euskaraz eta erdaraz, sermoilari
|
onek
bezala, mamia eta forma eskuarki ezkonduz eta hitzaldia labur gertaraziz. Gero Larreko Jose Lezea albokari eta klarinetista, Makario soinularia eta Gasteiztik joandako musikari multzo bat lau obra jotzen aritu ziren, kontzertuz jendea gozaraziaz, gaurko egunetan musikaz mutu edo trakets izaten den eliz giroa berriro bizkortuz.
|
|
|
Azpimarratzekoa da Nafarroako zenbait Mankomunitate eta udaletako euskara teknikariek kanpaina honen alde egin duten lana, bildu diren sinadura ugari euren bitartez jaso baitira. Hori dela eta, Euskaltzaindiak bere esker
|
ona
agertu nahi die egindako lanagatik.
|
|
|
Idazkariak euskaldunok ere duela 35 bat urte, Israelera eta egindako bidaietan, gauza bera egin genuela azaldu zien, eta, nolabait, guk aspaldian juduengandik izandako zorra, oraingoan haiekin kitatu nahi genuela. Bisitariek Euskal Herrian izandako harrera
|
ona
eskertu eta aurrerantzean ere gure herrien arteko harremanak lantzen segitzeko borondatea agertu zuten. Bukatzean Jon Artzak, Akademiaren argitalpenen banatzaileak, Euskaltzaindiaren argitalpen batzuk eskaini zizkien.
|
|
|
Ekitaldi berean, Iñaki Azkuna Bilboko alkateak eta Andres Urrutia euskaltzainburuak bi erakundeon arteko lan hitzarmena sinatu dute. Hortaz, Urrutiak esker
|
oneko
hitzak izan ditu: Bilbok bere memoria euskaldunaren zati garrantzitsua berreskuratzen du.
|
|
2011
|
|
|
2010eko martxoaren 13an, Gernika Lumoko Udalak eta herriko hainbat kultura elkartek Andra Mari Koralak, Kultura Etxeak, Gernika Lumoko euskaltegiak, Segundo Olaeta Musika Eskolak, Julia Foruria Musika Eskolak, Gernikazarrak, Aldaba aldizkariak eta Marijesiek omenaldia eskaini zioten Jose Antonio Arana Martijari. Omenaldi horren bitartez, esker
|
ona
adierazi nahi izan zioten herriaren alde egindako lanagatik eta, batik bat, Jose Antoniok duen balio intelektualagatik.
|
|
|
Amaitzean, Jon Artzak, argitalpen banaketaren arduradunak, Euskaltzaindiaren liburu eta agerkari batzuk eman zizkien oparitan. Berek ere, esker
|
onez
, beren hizkuntzen gramatika batzuk utzi zizkioten Euskaltzaindiari.
|
|
|
Joan den uztailaren 31n, Etxalarko Altxata kultura elkarteak bere 20 urteurrena ospatu zuen eta ospakizun horretan Pello Apezetxea bertako erretorea eta euskaltzain ohorezkoa omendu zuen.Pello Apezetxeak 46 urte daramatza Etxalarren eta egin duen lana hagitz nabarmena izan da arlo anitzetan. Horregatik, anitz izan ziren omenaldi hunkigarri horrekin bat eginez parte hartu eta esker
|
ona
agertu ziotenak: baserritarren ordezkariek beren etzebizitzetarako bideak egiteko edota hobetzeko gestioetan emandako laguntza; txistulari eta dantzariek musika arloan emandako klaseak;
|
|
|
Bilbo Zaharra Forumaren garrantzia, hain zuzen ere, azpimarratu nahi izan du Arantza Camarerok, eta Euskaltzaindiari bere esker
|
ona
erakutsi: Ibilbidea ez da erraza, noski, baina ez gaude bakarrik.
|
|
|
Nazioarteko liburu azoka honek garrantzi handia dauka, bai Espainiar Estatuan, bai eta Hego Aamerikan ere. Bertan, ekoizpena erakusteaz gain, profesionalek elkarren berri izateko eta akordioak bideratzeko topaleku
|
ona
dute. Aurten nobedade aipagarrienetako bat Corner Digital espazioa izan da.
|
|
|
jarrera aldarrikatzailea eta ezkorra, biek talka egiten dutelarik. Eta proposamen batzuk bota ditu, euskara eta euskal komunitatearen
|
onerako
izango direlakoan: euskara gure hizkuntza da, denona, eta galtzekotan guztiok galtzen dugu.
|
|
|
Jakin zergatik eta zertarako behar dugun euskara... eta gauza bat argi izan: Euskara
|
ona
da guztiontzat, Arabako Errioxako ardoa bezain ona da.
|
|
|
Jakin zergatik eta zertarako behar dugun euskara... eta gauza bat argi izan: Euskara ona da guztiontzat, Arabako Errioxako ardoa bezain
|
ona
da.
|
|
|
Estiñe Astorkia (Artez) eta Naroa Cuesta (GEU elkartea): Merkataritzan eta ostalaritzan euskararen erabilera sustatzeko praktika
|
onak
|
|
2012
|
|
|
Berri
|
onak
emango dizkizut ordea zure Auspoa maiteari buruz, ez badakit ere inondik entzungo didazun gaur. Mondragoiko kalezaiñaren bertsoak (Auspoa 312) egin eta plazaratzeko puntuan zegoela alde egin zenuen liburua ikusi gabe; eta hura argitaratu ondoren beste ale batzuk ere erantsi dizkiogu bildumari:
|
|
|
Atlasaren aurkezpenaren ondoren, Andres Urrutia euskaltzainburuak hartu zuen hitza, Pedro de Yrizarrek egindako lanak gogoan hartuz eta Akademian egindako ibilbidea azpimarratuz. Era berean, Iñigo de Yrizar, Pedro de Yrizarren semeak, Euskal Herriko Adiskideen Elkarteko ordezkaria ere badenak, esker
|
oneko
hitzak izan zituen. Ekitaldian, Henrike Knörr euskaltzain osoaren alargunak eta semeak ere parte hartu zuten.
|
|
|
1955ean sortu zuen bere ikastola, Donostiako Pedro Egaña kalean, hasiera hartan zazpi haur izan zituelarik. Gero Pedro Egañatik Artzai
|
Onaren
plazako beste leku batera aldatu zuen ikastola, ordurako 35 ikasle zituen-eta.
|
|
|
Goizalde Ugartek esan duenez, horrela, liburu honek ezagutu ditugun ibai, baserri edo auzoen jatorrizko izenak zeintzuk diren erakutsiko digu, eta ustez
|
ontzat
ditugunean oinarrian zer dagoen. Adibide batzuk eskaini ditu:
|
|
2013
|
|
|
Hori dela-eta, gaur, martxoaren 22an, Euskaltzaindiaren Osoko Bilkurak Badiola hartu du. Euskaltzain guztien izenean, Andres Urrutiak esker
|
oneko
hitzak eskaini dizkio, urte hauetan guztietan egin duen lanagatik. Ricardo Badiolak Mariasun Amillategi emaztea izan du bere ondoan.
|
|
|
Duhauk azpimarratzen duen bezala, lehen sei liburukiak eskuizkribuetarik zetozen. Zazpigarren liburuki honetan, bada eskuz idatzizko zati bat; gehienak, hala ere, bera bizi zela eta hil ondorengo urteetan argitaratutakoak dira, bai Eskualduna kazetan (eta 1908 1944), baita Eskualdun
|
Ona
astekarian ere (1904tik 1907ra).
|
|
|
Eta urtebete joan zaigu ordudanik, ustekabean, ezer asko egiteke haren gorantzan eta oroimenez, nahiz eta aldi bateko euskal kultura alorraren ongilerik
|
onenetakoa
izan zen urte askoan Joakin.
|
|
|
Duhauk azpimarratzen duen bezala, lehen sei liburukiak eskuizkribuetarik zetozen. Zazpigarren liburuki honetan, bada eskuz idatzizko zati bat; gehienak, hala ere, bera bizi zela eta hil ondorengo urteetan argitaratutakoak dira, bai Eskualduna kazetan (eta 1908 1944), baita Eskualdun
|
Ona
astekarian ere (1904tik 1907ra).
|
|
|
Esker
|
oneko
hitzak esan dituenean, euskalgintza izan du gogoan: –Eskerrak, orobat, euskal jendeari, eta euskal kultura egiten duten guztiei, horien eguneroko ahaleginik gabe ezinezkoa izango bailitzateke Euskaltzaindiaren lana.
|
|
|
Gaur, urriaren 1ean, lau urteko iraupena izango duen lankidetza hitzarmen berria sinatu dute Maite Iturbe Euskal Irrati Telebista (EiTB) erakundeko zuzendari nagusiak eta Andres Urrutia euskaltzainburuak, EiTBren Bilboko egoitzan. Hitzarmen horren helburuetako bat EiTBko hedabideetan euskararen erabilera
|
ona
sustatzea da.
|
|
2014
|
|
|
Hartara, gogoeta aldi horren barruan, bilera egin dute otsailaren lauan Zuzendaritzaren ordezkariek eta Gramatika batzordearen ordezkariek, eta bertan adostu dira zenbait puntu. Horren ondorioz, Zuzendaritzak, otsailaren 12an eta 26an eginiko bilkuretan, puntuok begi
|
onez
ikusten dituela erabaki du, eta gaur ekartzen dira Osoko bilkurara, honek, hala erabakitzen badu, berretsi ditzan:
|
|
|
1958an Jaime Kerexetak animatuta, Jesukristo ren Barri
|
Ona
idatzi zuen. 1962an, berriro Kerexetak bultzatuta, Eguneroko Meza publikatu zuen.
|
|
|
Akademiak, esan du, arloz arloko hitzak finkatzeko, hainbat terminoren artean egokiena aukeratzen du. . Horregatik esan die Lanekiko kideei benetan eskertzekoa da zuek egiten duzuen lana, eta gaur sinatzen dugun hitzarmenaren ondorioz, Euskaltzaindiak benetan oso etekin
|
ona
aterako dio?.
|
|
|
Vitoria Gasteiz Udal Txit Gorenak, eta haren izenean Javier Maroto alkateak Euskaltzaindiari, euskara sustatzearen alde egin duen ibilbide luzea dela eta, hala nola udaletxe honetan Osoko bilkura egin izanagatik. Esker
|
onez
.
|
|
|
Ohorezko euskaltzain berriek diploma eta Euskaltzaindiaren ikurra jaso dituzte. Esker
|
oneko
hitzak ere izan dituzte, eta beren poza adierazi dute.
|
|
|
Gaurko bisitaren hasieran, Iraleko irakasleek esker
|
oneko
bertso bi bota dizkiote Aritz Abaroari, Euskaltzaindia ezagutzeko aukera emateagatik.
|
|
|
Datuak eskuan, hiriburuetako euskaldunen ehunekoa% 40 inguru da kasurik
|
onenean
(Donibane Garazin eta Donostian), eta hortik beherakoa gainerako guztietan. –Hala ere, ehunekoei baino, kopuruei erreparatzen diegu, hiriburuetan euskaldun asko bizi direla ohartuko gara.
|
|
|
Martík esker
|
oneko
hitzak izan ditu eta Euskaltzaindiaren eta Institut d' Estudis Catalans erakundearen barruan dagoen Secció Filològicaren arteko elkarlana eta loturak sendotzearen alde mintzatu da. –Egin dezakegu eta egingo dugu esan du euskaren eta katalanaren mesedetan; hori, gainera, euskal gizartearen eta gizarte katalanaren aldeko lana egitea da.
|
|
2015
|
|
|
Euskaltzaindiak ahalegin handi bat egin du, gure herri erakundeen babesari esker, ondare hori gizartearen zerbitzutan jartzeko. Gaur aurkezten dugun VI. liburukia da horren adierazgarri
|
ona
. Euskaltzaindiaren webgunean, paperezko euskarri astun honetan baina erosoago kontsultatu ahal izango duzuena.
|
|
|
Blanca Urgell filologoak (UPV/EHU) goitik behera berrikusitako testu bat aurkezten du, aurreko edizio guztiak zipriztintzen dituzten akatsetatik garbitua. Honetarako, testua osoki erkatu da hitzez hitz 1643ko princeps edizioaren ale
|
on
batekin, eta pasarte ilun edo zalantzazkoetan baita beste bi alerekin eta bi edizio esanguratsurekin ere: Manuel Lekuona (1954) eta Villasanterenarekin (1976).
|
|
|
Argitaratzaileak testua ezartzerakoan
|
ontzat
eman du Patxi Salaberri Muñoaren hipotesia, alegia, 1643ko ale batzuetan dauden eskuzko zuzenketak inprentako zuzentzaile batek egindakoak direla eta, beraz, Axularren jatorrizko eskuizkribuaren irakurketa zuzenak direla.
|
|
|
Eta baita poesiak eta fikzioak aldizkarian hartzen duten lekua ere. . Oso testu
|
onak
atera ditugu?, aldarrikatu du. Julian Zabalbeascoa egile iparramerikarraren kasua nabarmendu du:
|
|
|
Eta mintegiaren goiburua ekarri du gogora: " Gaurko mintegiaren goiburuak jaso duen bezala, denon esku dagoelako euskara biziaraztea, inoren eskuetan badago... guk geuk ere baitiogu Sabino Aranak duela ehun urte pasatxo esandako hura,, euskara ez dago hilik... eta maite dugulako ez diogu etsipenik eman nahi eta beraren gaitza ikertzera gatoz bere
|
onera
ekartzearren?.
|
|
|
Urriaren 16an, Akademiaren Literatura Ikerketa batzordeak antolatua, Piarres Larzabal sortzearen mendeurrena() jardunaldia egin zuen Euskaltzaindiak Baionan, Paueko eta Aturri Herrialdeetako Unibertsitatean. Jardunaldiak oso harrera
|
ona
izan zuen eta Unibertsitateko aretoa jendez bete zen.
|
|
|
Daniel Landarten azken hitzak honakoak izan ziren: Pertsonalki ezagutu nuen Piarres Larzabal gizon
|
ona
zen, biziki ona. Ausarta.
|
|
|
Daniel Landarten azken hitzak honakoak izan ziren: Pertsonalki ezagutu nuen Piarres Larzabal gizon ona zen, biziki
|
ona
. Ausarta.
|
|
|
Hauek dira bere helburu nagusiak: aldizkari espezializatuetan argitaratzen diren artikulurik
|
onenak
aztertu eta hautatzea; goi mailako argitalpenak sustatze aldera, irizpide objektiboak mundu osoko argitaletxeen esku uztea; eta, horren guztiaren ondorioz, Web of Science plataforma, espezializatutako erakundeen lanaren isla bihurtzea.
|
|
2016
|
|
|
Gainera, denbora ere ezin ahantzizko faktorea da. Horregatik, garai bateko lexikoa, urte eta mendeen joan etorrian,
|
onerako
zein txarrerako, konnotazioaz, eta are esanguraz ere, erabat alda daiteke (Cfr. karlista, liberala, sozialista, nazionalista, protestantea, komunista, proletario, noble, pueblo, gente, nacional, monárquico, colonia, conquistador, cristianizar, militar, criado, policía, funcionario, denunciar, islámico, dialecto, lengua...).
|
|
|
Antonio Zavalak bazekien Urepeleko artzaina ondo ezagutzen zuela Larrek, eta horregatik eskatu zion hitzaurrea. Harreman
|
ona
zuen Baxenabarreko bertsolari eta idazleekin, eta maisukiro idazten zituen bertsoak, eta ederki kantatzen.Gizon apala eta maitagarria zen. Argia buruz, zabala bihotzez eta jarreraz.
|
|
|
Lanak aurkezteko epea 2016ko abenduaren 23an amaituko da, eta erabakiak 2017ko martxoaren 15a baino lehen iragarriko ditu Akademiak (Iazko lanik
|
onenak
liburu honetan argitaratu ditu Euskaltzaindiak)
|
|
|
Aurrera jarraitu beharra dago, eta, gertaerak gertaera, euskarazko Santa Teresaren idazlan guztiak beti izango dira erreferentzia bikaina gure itzulpengintzan, adierazi du Andres Urrutia euskaltzainburuak, Luis Baraiazarra ohorezko euskaltzainari Kultura Ministerioak Itzulpen
|
Onenaren
Sari Nazionala ezeztatu ostean
|
|
|
Atzo jakinarazi zuen Espainiako Kultura Ministerioak 2015eko Itzulpen
|
Onenaren
saria Luis Baraiazarra Txertudi ohorezko euskaltzain eta idazle karmeldarrak irabazi zuela, Santa Teresa Jesusenaren idazlan guztiak euskaratzeagatik. Jakina denez, eta ordu batzuk beranduago, Ministerioak berak ezeztatu zion saria Baraiazarrari, idazle meñakarraren lan mamitsuak ez zuelako betetzen sariketaren baldintzetako bat, hots, atzerriko hizkuntza batetik gaztelaniara, katalanera, galizierara edo euskarara itzulitako lana izan behar duela sariketan parte hartzen duena.
|
|
|
Akademia eta Euskal Konfederazioa jabetu dira une historikoaren garrantziaz, urtarriletik aurrera Ipar Euskal Herriko 158 udalerri elkargo bakar batean bilduko baitira. Gorostiagak esan du euskararen alorrean orain arte aldian aldikoa egin dela, ahal zena, eta ez da inoiz helbururik finkatu eta egin den guztia
|
ontzat
eman da,, egiten zelako?. Horren aurrean, Seaskako zuzendariak adierazi du helburuak?
|
|
|
Aurrerapauso handiak egin dira azken urteotan, garai batean Arango aldaerak bazuelako babes berezi bat, baina hortik gora ezer gutxi. Dokumentu hori publikatu zen arte, erabakiak borondate
|
onez
hartzen ziren, nolabait esateko, eta 83an hartu ziren erabaki asko guk arau bihurtu ditugu, gizarteratu direlako, hein handi batean.Hezkuntzan ere lan zorrotza egiten ari dira, Akademiako kidea den Ròsa Maria Salgueiro idazkariak aitortu duen moduan: Ikastetxeetan aranera da hizkuntza nagusia, derrigorrez ikasi behar da eta gaztetxoen murgiltzea erabatekoa da.
|
|
|
Beste kontu bat ere aipatu zuen Rodriguezek, hurbilagokoa: . Manu ikertzailearekin batera, Manu irakaslea aipura ekarri nahiko nuke gaur, urteetan hemen, Deustuko Unibertsitatean lanean egon dena orain emeritua den arren; eta, edozeini galdetuta, denek diote Manu irakasle
|
ona
izan zela. Ikasleek Manu estimatzen zuten eta maitatzen zuten, eta epai esanguratsua da hori?.
|
|
|
–Saiatu naiz zehaztasunera jotzen, gauzak eredu
|
onean
hartzen etorkizunari eredu finkagarri bat emateko?, esan du idazle bizkaitarrak, Deustuko Unibertsitatean gaur egin den prentsaurrekoan
|
|
|
–Fonetikako irakasle izan naiz urte luzez Deustuko Unibertsitatean, eta beti saiatu naiz zehaztasunera jotzen: gauzak eredu
|
onean
hartu, etorkizunari eredu finkagarri bat emateko. Joxemiel Barandiaranen aholkua jarraituz, ondo ezagutzen dudan terrenotik hasi naiz, hots, etxetik.
|
|
|
Edizio aldetik ere egin duzue ahalegin bat, zenbaki bakoitzari hari estetiko bat ezarriz.Bai, hori nabarmena da, eta beti egin izan dugu lan inguruko jendearekin. Eta begi bistan da inguruan oso jende
|
ona
, artista bikainak ditugula. Kasu honetan Xabier Idoateren ilustrazioak ditugu, bere interpretazioak.
|
|
|
Euskaltzaindiak aurrerabidea ematen badit, egingo dugu hamaikagarren hori. Eta lanari eusteko modua ikusten badugu, ideia
|
onak
baditugu, jarraituko dugu aurrera.
|
|
|
Beste batzuk kontrakoa defendatuko dute.Seguru. Baina epaileak irakurle
|
ona
behar du izan, eta behar du koherentea izan, eta zorrotza. Jakintasun handiko pertsonak jarriko nituzke nik, eta, era berean, ikuspegi zabala dutenak.
|
|
|
Euskaltzaindiak hasieratik parte hartu du egitasmo honetan, eta 2017an ere izango du bere Kilometroa. Euskaltzaindiak begi
|
onez
ikusten ditu euskararen alde egiten diren ekimen guztiak, esan du Xabier Kintanak, AEK ko ordezkariekin batzartu ostean. Euskalgintzaren egoeraz jardun dute, ordu betez, ondorio berdinera heldu direla batzuk zein bestetzuk:
|
|
2017
|
|
|
Lau urte daramatzagu beste testuinguru bat bilatu nahian; lobby bezala funtzionatu nahi dugu, zentzu
|
onean
, hau da, ahots bateratu bezala funtzionatu nahi dugu administrazioaren aurrean, euskal hedabiderik gehienak oso txikiak direlako.Eta zer eskatuko diozue administrazio berriari?
|
|
|
Beste aje bat da kazetarien eta langileen baldintzen prekarietatea. Baina hemen daude soldatapeko langileak eta militanteak, eta gauza
|
ona
ere bada hori, erakusten dugulako balio sozial handia dagoela hor, kontabilizatzen ez den balore bat. Eta irismen handia dute hedabide txikiek ere, herri elkarte askorekin harremana, atxikimendu zabala leku askotan...
|
|
|
Garaiak ez dira
|
onak
hedabide tradizionalentzako.Joera aldaketa izugarria dago, kontsumo aldaketa handia, eta produktu kalitatezkoak eginda ere paperezko kontsumoa jaisten ari da.
|
|
|
Baina garai txarragoak bizi izan dituzte euskarazko hedabideek.Bai, momentu hau euskal hedabideen historiako
|
onenetakoa
da. Inoiz ez da egon hainbeste euskarazko hedabide gurean, desberdinak eta horrenbeste hartzaileekin.
|
|
|
Beraz, Administrazio berriarekin berba egiteko astirik ez duzue izan...Estitxu Alkortarekin egon gara eta jarrera
|
ona
ikusten dugu, badago interes bat. Besterik egiteko astirik ez dugu izan.
|
|
|
Era horretan, 1.754 hitz eta esamolderen lan corpusa erabili da, eta hortik Hiztegiak 1.438 sarrera jaso ditu euskaratik gaztelaniara, eta 1.409 gaztelaniatik euskarara.Dokumentua Euskaltzaindiaren Osoko bilkurak onetsi du, zeinaren helburuen artean euskararen normalizazioa dagoen.Gaur aurkeztu den argitalpenak erakunde legegileetako lehendakarien konpromiso eta asmoen adierazpena ere badakar. Bakartxo Tejeria Eusko Legebiltzarreko lehendakariak, Ainhoa Aznárez Nafarroako Parlamentuko lehendakariak, Pedro Elósegui Arabako batzar nagusietako lehendakariak, Ana Otadui Bizkaiko batzar nagusietako lehendakariak eta Eider Mendoza Gipuzkoako batzar nagusietako lehendakariak egindako bateratze lanaren balioa nabarmentzeaz gain, adierazi dute hiztegi hau dela, oinarri
|
on
bat etorkizunean euskaraz sortuko diren termino juridiko parlamentario berriak finkatzeko?, eta nahiko lukete, erabilgarria izatea, ez soilik gure ganberetako zerbitzu eta kideentzat, baita profesionalentzat eta, azken batean, herritar guztientzat ere?. Halaber, adierazpen honetan eskerrak eman dizkiote Euskaltzaindiari, aitortza txiki bat ere egin diotela, esan dutenez,. Euskaltzaindiaren lagunt... eman dela euskararen normalizazio eta arautze bidean:
|
|
|
Esaterako, Russell Kirby hegazkin pilotu ingelesa, bere etxean hartu zuena hilabete pare batez. Gero, muga gurutzatzen lagundu zion, eta balentria horrengatik Frantziako Errepublikak soldat sans uniforme des Forces Françaises izendatu zuen (uniforme gabeko gudaria) eta aliatuen Aire Indarretako komandante nagusiak diploma bat eman zion, esker
|
onez
. Ez zen bere etxean aterpetu zuen iheslari bakarra izan.1942tik irakasle nahiz apaiz lanak egin zituen Biarritzen, Hazparnen, Maulen, Baionan eta Parisen.
|
|
|
Zati hori ezagutuagoa da. 1968an, euskarak ere bere iraultza egin zuen! Euskaltzaindia urrian bildu zen Arantzazun eta Baionako erabakiak
|
ontzat
eman zituen. Batasunaren aldeko eta kontrakoen artean eztabaidak anitz eta beroak izan ziren.
|
|
|
Berak zuen XXXVI Domina jasoko dut nik orain. Horregatik, esker
|
oneko
sentitzen naiz, baina, era berean, handia da ardura, eta nire gogoa da Badiaren lana jarraitzeko aukera eman didaten guztiei hutsik ez egitea. Azkenik, izugarrizko poza daukat, nire jardun akademikoak hiru erakunde handi eta ospetsu besarkatzen dituelako jada:
|
|
|
Ondoren, Bordaxuri bordari eta etxetiarren arteko gerla, jatorriarengatik sortzen diren injustiziak; Matalas euskaldunen historia zati nagusi bat kontatzen duelako eta Ipar Euskal Herriko aktore hoberenek parte hartu baitzuten. Beste asko ere badira, oso
|
onak
.
|
|
|
Euskarazko testuak, problematika unibertsalak edo ez, baina kalitatezko arte dramatikoa. Ikusgarri
|
onak
ontzen dituzte, publiko aditu batekin komunikatzen dutenak, publiko horretaz ere hitz egiten duena; gure hizkuntzan, gure munduaz eta munduaz hitz egiten digun antzerkigintza da. Beste edozein herritako antzerkiaren pare jarri da euskal antzerkia.
|
|
|
Bingen Zupiria Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburuak Andres Urrutia euskaltzainburuak eta Juan Mari Atutxa Sabino Arana Fundazioko lehendakariak jardun dute Euskarak tokia hartu ahal izateko hizkuntza politikaz izenburua duen mintegi honen hasiera ekitaldian. Honela, Zupiriak adierazi du ziurrenik inoizko baldintzarik
|
onenak
ditugula euskara era eraginkorrean sustatzeko. Azken hamarkadotan egindako lan onaren ondorioz, ezagutza asko hazi da eta hizkuntzaren erabilera ere areagotu da; gizartearen euskararekiko jarrera inoiz baino hobea da eta, indarkeria amaitu zenez geroztik, testuinguru politikoa ere askozaz errazagoa da.
|
|
|
Honela, Zupiriak adierazi du ziurrenik inoizko baldintzarik onenak ditugula euskara era eraginkorrean sustatzeko. Azken hamarkadotan egindako lan
|
onaren
ondorioz, ezagutza asko hazi da eta hizkuntzaren erabilera ere areagotu da; gizartearen euskararekiko jarrera inoiz baino hobea da eta, indarkeria amaitu zenez geroztik, testuinguru politikoa ere askozaz errazagoa da. Erronka handiak ditugu, zailtasunak badaude, baina aukera handiak ere badaude?, azpimarratu du sailburuak.
|
|
|
Bestalde, bazkideek lortu ahal izango dute bakarrik abonamendua. . Txapelketa honetan onura gehiago eskaini nahi izan diegu gure bazkideei, haien inplikazioa eta ekarpena eskertzeko modurik
|
onena
dela iruditzen baitzaigu. Izan ere, Bertsozale Elkarteko bazkideak dira gaur aurkezten dugun Bertsolari Txapelketa Nagusi honen eta Bertsozale Elkarteak aurrera eramaten dituen bestelako hamaika ekimenaren sostengurik handi, fidel eta ezinbestekoena?, azaldu du Muruak.
|
|
|
Horretarako kaleratu dugu Hegats berria, Uberan eta Irakurrieran komunikabideetan moldaketak egin ditugu,... Gaurko joerak jarraituz, sare sozialetan presentzia handiagoa daukagu, batez ere gizartera begira egiten diren proiektuetan (Uberan, Irakurrieran, Irakasle eta liburutegietako arduradunen artean Hegats modu digitalean zabaltzea)... Lortu duzue Uberan literatura arloan aktore ezaguna eta garrantzizkoa izatea... Bai, Elkartearen proiektu guztietan aritzen diren lan-taldeak oso
|
onak
dira eta horrek eragina du emaitzan, nola ez. Gainera, bazkideei leiho berri bat zabaldu diegu web gunean.
|
|
|
Egia da oraindik EKKIk ez duela emaitzarik eman. Guk nahi eta espero baino astiroago doan gaia da baina gauza hauek ez dira egun batetik bestera lortzen eta pentsatu nahi dut bide
|
onetik
goazela. Bazkideen eskubideen defentsarako garrantzitsua da eskubide horiek hemendik bertatik kudeatu ahal izatea.
|
|
|
Baina oraindik urrun gaude benetako berdintasunetik eta iruditzen zait kosta egiten zaigula aulki ezberdinetan (publikoetan, batez ere) eroso sentitzea. Bide
|
onetik
goaz, bai, baina oraindik asko dago egiteko egoera normalizatu batera iritsi ahal izateko.Baina euskal literaturan aspalditik dagoen joera begi bistakoa da...Euskal literaturan azken urteetan eman diren ahots propio eta bereziak emakumezkoak direla esango nuke eta, dudarik gabe, testuinguruaren araberakoa ere bada sorkuntza. Esan nahi dut ez dela gauza bera emakumezko edo gizonezko jaiotzea, XX. mendean edo XXI. aren atarian, Euskal Herrian edo Afrikan...
|
|
2018
|
|
|
2016an, Luis Baraiazarra ohorezko euskaltzainari gertatutakoa gogoan, Itzulpen
|
Onenaren
Sari Nazionalaren oinarri arauak aztertu eta aldatzeko proposamena egin zion Euskaltzaindiak Iñigo Méndez de Vigo Hezkuntza, Kultura eta Kirol ministroari. Gogoratu behar da Baraiazarrari Itzulpen Onenaren Sari Nazionala eman ziotela 2016ko azaroaren 3an, Santa Teresa Jesusenaren idazlan guztiak euskaratzeagatik; baina, egun horretan bertan, Kultura Ministerioak balio gabe utzi zuen erabakia, itzulpenak Ministerioak berak aurretiaz ezarritako oinarri arauak betetzen ez zituelako.
|
|
|
2016an, Luis Baraiazarra ohorezko euskaltzainari gertatutakoa gogoan, Itzulpen Onenaren Sari Nazionalaren oinarri arauak aztertu eta aldatzeko proposamena egin zion Euskaltzaindiak Iñigo Méndez de Vigo Hezkuntza, Kultura eta Kirol ministroari. Gogoratu behar da Baraiazarrari Itzulpen
|
Onenaren
Sari Nazionala eman ziotela 2016ko azaroaren 3an, Santa Teresa Jesusenaren idazlan guztiak euskaratzeagatik; baina, egun horretan bertan, Kultura Ministerioak balio gabe utzi zuen erabakia, itzulpenak Ministerioak berak aurretiaz ezarritako oinarri arauak betetzen ez zituelako.
|
|
|
Ainhoa Aznarez Igarza Nafarroako Parlamentuko Lehendakariaren esanetan, Euskaltzaindiarekin sinatutako hitzarmenak Europar Batasuneko Oinarrizko Eskubideen Gutunari men egiten dio, hizkuntza aniztasuna errespetatzeko bete beharra ezartzen baitie herrialde kide guztiei.Aznarezek eskerrak eman dizkio Euskaltzaindiari bere lankidetzarako prestutasunagatik, adieraziz, euskararen irudia maila guztietan duin bihurtzeko betebeharra daukagula; eta Nafarroa hizkuntza zahar bezain berri honen bozgorailu eta erreferente bihurtu behar dela, Nafarroako herritarrek daukagun altxorra delako?. Era berean, Ander Irizar eta Mikel Uriarte Parlamentuko itzultzaileei esker
|
ona
adierazi die, hiztegi juridikoa osatzeko egindako lanagatik,, erakunde eta administrazioen eguneroko lanean tresna eta lanabes eraginkorra, baita. (Aznarez, euskaltzainez inguratuta eta Hiztegi Juridiko Parlamentarioa osatzen lagundu zuten itzultzaile batzuekin) Zerbitzu bokazioaAndres Urrutia euskaltzainburuak Nafarroako Parlamentuarekin hitzarmena berritzeak duen garrantzia azpimarratu du, 2015ean sinatutako hitzarmenak emandako fruituari, Hiztegi Juridiko Parlamentarioari, alegia, jarraipena ematea ezinbestekoa baita.
|
|
|
Ze momentutan ikusten duzu Akademia. Urte asko egin ditut barruan lanean, baina nire esparruan sartuta. Azken urteotan ikuspegi orokorragoa izateko aukera izan dut eta esan dezaket aldaketa ikusten dudala,
|
onerako
. Nik, eta euskalgintzak ere bai.
|
|
|
Informazio asko jarri du sarean gizartearen eskura, sare sozialetan bere lekua egin du, hainbat ikuskizun antolatzen ditu egoitzan, Donostiako Luis Villasante Ikergunean ere bai... hurbiltasuna sumatu dut. Eta datozen hilabeteetan, mendeurrena dela-eta, gauza berriak ikusiko ditugu.Momentu
|
onean
ikusten dut, beraz. Proiektu berri erakargarriak ditu, XXI. mendean bizi da, Akademiak beti atzetik joaten direla esaten den arren.
|
|
|
Proiektu berri erakargarriak ditu, XXI. mendean bizi da, Akademiak beti atzetik joaten direla esaten den arren. Aurten ikusiko dugu Euskaltzaindia aurrera doala, eta bide
|
onetik
, esango nuke.Aurten Euskaltzaindiaren mendeurreneko ospakizunak hasiko dira. Zer eskatuko zenioke Akademiari, mende berriari begira. Hartu duen bideari eusteko, eta jarraitzeko.
|
|
|
Andres Urrutia (euskaltzainburua): Sari berri hau gogo
|
onez
hartzen dugu, eta etorkizunean ere duela ehun urte euskal gizarteak emandako mandatuari eutsiko diogu, hau da, euskararen alde lan egiten jarraituko dugu: ekin eta jarrai, gure lema zaharberrituak dioen moduan.
|
|
|
Euskara Batua ofizialki 1968ko urrian sortu bazen ere, lauzpabost urte lehenago ernaldu zela esan liteke, Arantzazuko Biltzar Nagusian
|
ontzat
emandako oinarrietarik asko 1964ko abuztuaren hondarrean finkatu baitziren, Baionan.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, polemika handia izan zen, batik bat, H letragatik.Baionako Biltzarrerakolantaldean ere izan al zen polemikarik, Arantzazun H letrak sortu zuen harrabotsaren modukorik. Bilera haietaz oroitzapen handirik ez dut, lan eta lan aritu ginela besterik. Geure artean polemikarik ez zen izan, harmonia
|
onean
aritu ginen.Anekdotarik? 1964ko udan Mixel Labeguerie parlamentari genuen, eta Euskal Idazkaritzako lehendakari [Baionako Biltzarrerako oinarriak finkatzen aritu zen llantaldeari babesa eman zion elkartea]. Oso mintzaldi bortitza egin zigun eta nik ez nuen gauza handirik ulertu, zertara ote zetorren prediku mingarri hura.
|
|
|
Euskaltzaindia sortu eta 60 urte geroago, Euskal Autonomia Erkidegoaren Estatutuak erakunde aholku emaile ofizial izendatu zuen euskararen gaietarako. Aurrekoan legez, garai horretako euskal herritarren ordezkari instituzionalek proposatu eta euskal herritarrek
|
ontzat
hartu zuten Euskaltzaindiaren gidaritza berezko hizkuntza eta ofiziala dugun euskararen zaintzan. Katea ez zen orduan eten, eta gaur eta hemen katea eten ez dela argi agertu nahi dugu Legebiltzarrean gaur egungo ordezkari instituzionalok, Euskaltzaindiaren ehungarren urteurrena ospatu ez ezik, bere lana neurriz eta jakinduriaz egiten iraun dezan, bere leloak azaltzen duen moduan:
|
|
|
Corpusaren eta estatusaren garrantziaz ere mintzatu zen,, ulertzen dugulako hizkuntza planak bitarteko
|
onak
direla, baina estatusa landu gabe ezer gutxi dela, azpimarratuz, eta zentzu horretan, Euskaltzaindiaren Iker eta Jagon sailak aipatu zituen, baita euskalgintzan diharduten erakundeekin lantzen ari diren ekimenak ere:
|
|
|
Bat bateko bertsolariak ziren hirurak, eta irakurleari bertso idatzi asko emanak. Besteak beste, hor dira Auspoa sailean, Bihotz barneko solasak (Auspoa 303, Arrosagaray), Ene ezkilen dangak (Auspoa 307, Alkat), eta Bertsuaren eremua (Auspoa 335, Mihura). Gazterik hil ziren hirurak ere, baina fruitu
|
onak
emanik.
|
|
|
Aurrera begira, gizarteari zerbitzu ematekoAndres Urrutia euskaltzainburuak Akademiaren izenean onartu zuen aitortza eta saria, eta esker
|
oneko
berbak izan zituen Gipuzkoako Aldundiarentzat: Ezin ahaztu, duela ia ehun urte, Eusko Ikaskuntzaren Oñatiko kongresua amaitu ostean, Gipuzkoako Foru Aldundian egin zutela lehen bilera euskaltzainek, eta hortxe abiatu zela Euskararen Akademia.
|
|
|
Aitzineko urteetan ere batuaren asmoa emeki emeki zoritu zen, Baionan agertu arte. Ondoko urteetan, berriz, Baionako erabakiak ezagutu bai eta
|
ontzat
harturik, 1968ko Arantzazuko bilkura antolatu zuen Euskaltzaindiak, ordutik Euskal Herriko gizartean oihartzun zabala hartu duelarik euskara batuak?.
|
|
|
Gaur aurkezten dugun digitalizazioari esker, bere ekoizpen intelektual kulturala, ahozkoa zein idatzizkoa, edozein pertsonaren eta, batez ere, datozen belaunaldien esku geldituko da oso osorik. Aitortza, beraz, Resurreccion Maria Azkueri, esker
|
ona
egindako lanari eta, nola ez, eskerrak Euskaltzaindiari ere gaur aurkezten dugun egitasmoa adostu eta aurrera eramateagatik.?
|
|
2019
|
|
|
Horregatik nabarmentzen du Koldo Martinezek, gure hizkuntzaren normalizazioan Euskaltzaindian egin duzuen lan guztiagatik gure esker
|
ona
helarazi nahi dizuegu Geroa Bairen izenean. Euskara batuak gure hizkuntza komunitatearen bizitasuna ziurtatu baitu eta etorkizunean izango ditugun erronken aurrean (globalizazioa, Internet, etab.) tresna ezin baliagarriagoa izango dugu.
|
|
|
Lourdes Otaegi euskaltzain urgazleak ondo ezagutu zuen Zaldibiako maisua. Bere esanetan, energia handiko gizona izan zen Xalbador, adiskidetsua eta umore
|
onekoa
. Orduko gure Google zen Xalbador, bizia, bizkorra eta jakintsua, azpimarratu du Otaegik.
|