|
2006
|
|
|
antropologia, historia, emakumearen eta kulturaren inguruko ikerketak, literatura, bibliografia eta lexikografia. Soziolinguistika ez da berez Mintegian lantzen den arloa, ez delako hango irakasleren baten intereseko gaia, baina beti daude pozik ikerlari bisitariak hartzeko eta
|
modu
horren bidez badago aukera hango liburutegi eta giro akademiko ezin hobeaz aprobetxatu eta bertan lanak burutzeko.
|
|
2007
|
|
|
Oztopo horiek guztiak gainditzeko ezinbestekoa izan da Euskal Herri mailako erakunde bateko parte izateak eman digun sostengua eta bermea. AEK ko euskaltegien sarea indartzeak eta erakundetzeak Nafarroako Gobernuaren dirulaguntzen izozte eta murrizketei aurre egiten lagundu digu, eta
|
modu
horrek bizirauteko bermea eman digu.
|
|
|
AEK osoan urteetan esperientzia ugari izan ziren honen inguruan. Kultur ekintza ugari burutu ziren, eta gaur egun ere, orduko sistematizazioarekin ez bada ere, bada lantzean behin programazio
|
modu
hori erabiltzen duenik.
|
|
|
Udalerrietatik haratagoko portzentajeak (herrialdeetakoak edo Euskal Herri osokoak, esate baterako) kalkulatzeko, udalerri bakoitzeko portzentajeak udalerri horretako hiztun kopuruarekin biderkatu dira.
|
Modu
horretara estimatzen da udalerri batean zenbat egiten den euskaraz, zenbat gaztelaniaz edo frantsesez, eta zenbat beste erdararen batean. Udalerrietako kopuru horiek batuta, udalerrietatik haratagoko portzentajeak kalkulatu dira.❚
|
|
|
Arazoa, kasu honetan, ez dagokio, aitatu berri dudan bezala, hizkuntzari bakarrik, ezperen kultur erreferenteari;
|
modu
horretara, euskaraz, gaztelaniaren eraginez, aparatuari ematen zaio garrantzia, ingelesez, berriz, erabiltzaileari begiratzen zaio. Bata hobea da bestea baino?
|
|
|
Lau berba horiek, beste alde batetik, dira sistema orokor jakin baten osagaiak;
|
modu
horretara, adizkiak ezberdinak dira, andrazkoa edo gizonezkoa den berba egiten duena eta gizonezkoa edo andrazkoa den berarekin hitz egiten ari dena.
|
|
2008
|
|
|
dagoeneko euskal soziolinguistikarekin harreman zuzena izan duten ikerlarien lana bultzatzea eta oraindik harremanik izan ez duten ikerlariak euskal soziolinguistikaren eremura biltzea.
|
Modu
horretan hizkuntzaren eta soziolinguistikaren inguruko ikerketen oinarri teorikoak zabaldu eta aberastuko dira. Gonbidapena egiten diegu, beraz, giza eta gizarte jakintza alorretako ikertzaile guztiei deialdian parte hartzeko.
|
|
|
Teorizazioan murgiltzen da zenbait teoria edo eredu uztartuz: Berryren akulturazioa, Txepetxen hizkuntza ikaskuntza osoa —berrikuntza erantsiz—, Fishmanen hizkuntza aldaketaren alderantzikatzea, Giles eta besteen bizindar etnolinguistikoa, eta beste batzuk,
|
modu
horretan emaitzak eta egoerak hobeto azaldu nahian —gaur egungo ikuspegi soziolinguistikoan eta psikosoziolinguistikoan nahiko ohikoa den joerari jarraituz, bestalde— Orokorrean, ikuspegi nahiko kritikoa erakusten duela iruditzen zait, baliagarria dena, ordea, berrikuntza bultzatzeko.
|
|
|
Motibazioaren aldagaia kontuan hartuz, garrantziaren hurrenkera honakoa da: euskarari laguntzea, ikastolei laguntzea, aisia, eta dibertitzea,
|
modu
horretan euskara eta ikastolak dibertsioarekin lotzen direlarik —lotura esanguratsua iraupena bultzatzeko— Azkenik, gehiengoak egunean zehar izan duen parte hartze luzeari buruzko datuak eskaintzen dira, eta baita hurrengo deialdian gehiengo handiaren parte hartzeko asmoa edo fideltasun neurriari buruzkoak ere.
|
|
|
Oso baliagarriak dira joera nagusiak ikusteko. Baina, halaber, oso interesgarria da kontsumitzaileak hedabidez hedabide ikertzea zeren
|
modu
horretan ikus baikenezake nukleo horretan, kontsumitzaile handiak eta ertainak kontuan hartuz, ezaugarri ezberdinak dituzten azpimultzoak daudela eta hedabide bakoitzak horietako azpimultzo bakoitzera eraginkortasun handiagoz iristeko balio duela. Nukleoan dauden euskaldunei begiratzen badiegu, ikus dezakegu ezaugarri ezberdinak dituztela.
|
|
|
Ezinbestekoa zen herritarren portaerak zenbatzea, eta horretarako, nahitaezkoa zen inkesta egitea. Bestalde, hirugarren helburua betetzeko, herritarren zein alorrek kontsumitzen duen gehiago euskaraz eta zeinek erdaraz jakitera iristeko, alegia, ezinbestekoa zen inkesta kopuru handi samarra egitea,
|
modu
horretara, azpilaginen kopuru egokia ziurtatzeko. Ezinbestekoa zen, azkenik, aztertu beharreko gaiak zehatz jasoko zituen galdera sorta egitea.
|
|
2009
|
|
|
Izan ere, premia argia da... a)... bai edozein komunitateren arrazoi existentzialak direla medio (imajinario sinboliko propioa jorratu eta biziberritzearen garrantzia, mundu erreferentzial beregainaren estrategikotasuna)... b)... bai arrazoi pragmatikoagoak direla tarteko (ba ote dago produktuak hobetzerik ikerketa barik?
|
Modu
horretan kultura bat errotu eta sendotzerik?)
|
|
|
AHTk Euskal Autonomia Erkidegoko hiru biztanle gune handiak batuko ditu (Bilbo, Gasteiz eta Donostiako hiri eremuak); Iruñea gehituko zaie, adar baten bitartez.
|
Modu
horretan, Euskal Herriko gainerako herri eta eskualdeak ahulago eta baztertuago geratuko dira, handi horiekiko eta beste metropoli gune batzuekiko mendekotasun handiagoarekin. Hedatzen ari diren euskal hiriak botere globalen sukurtsal izateko borrokatuko dira.
|
|
2010
|
|
|
ikasle bati euskara batuan edota euskalkian hitz egin, neska bati printzesa eta mutikoari txapeldun deitu ala ez, etorri berri den haurrari jatorrizko hizkuntzan hitz egin ala euskaraz jardun lehen egunetik, guraso bilerak zein hizkuntzatan egin, etab. Erabaki horiek hartzeko irizpideak eta hausnarketa gunea eskaini nahi ditu materiak.
|
Modu
horretan, gainera, komunikazio trebetasunen lanketa modu testuinguratuan eta ikasleentzat esanguratsuak diren edukiak aintzat hartuz egiten da, eduki bidezko hizkuntza ikas irakaskuntzako oinarriak kontuan hartuta (Snow, Met eta Genesse, 1989).
|
|
|
Lehen bidetik, ahaleginak egiten dira etorkinek dakarten hizkuntzak agerian jartzeko, eta horien errekonozimendua ikasleen artean pizteko.
|
Modu
horretan, norbanakoaren jatorrizko hizkuntza eta kultura baloratzen da. Ildo honetan hiztegitxoak prestatzen dira, pertsonaeta leku izenak zabaltzen dira, esamolde baliagarriak ematen dira ezagutzera, eta abar.
|
|
|
Nazionalismo linguistikoaren ideologiari jarraiki, Estatu nazioek talde etniko, linguistiko eta kultural bakarra aukeratzen dute erdigune izateko, gainerakoak gutxiagotuz. Baina, aukeratutako bakar hori denen onurarako balitz bezala azaleratzen dute,
|
modu
horretako gizarteari eleanitza eta kulturaniztuna deituz.
|
|
|
Bigarren galderari erantzuteko PISA ebaluazioaren datuak erabili dira, EAEn 2006 urtean lortutako datuak, alegia, bereziki matematikari, irakurketa gaitasunari eta zientziari dagozkienak kontuan hartuta. Ebaluazio
|
modu
hori nazioartean homologatutako sistema da. Kasu horretan, 57 estatutan egindako ebaluazioak erkatuz, EAEko emaitzak nahiko onak izan zirela esan daiteke, aztertutako hiru arlotan.
|
|
2011
|
|
|
Hausnarketa
|
modu
horri jarraituz, hiru argitalpen historiko linguistiko aipa ditzakegu mugarri berrien funtzioa joka dezaketenak. Zergatik?
|
|
|
Beren hizkuntzak ez dira ordea, neurri bateko edo besteko diglosia horien eraginagatik, begien bistako etorkizunean arriskuan. ...etxeko eta herriko, laneko eta bizimodu arrunteko adierazpide bakar edo nagusi diren artean, nahiz eta unibertsitatean, ikertegietan, enpresa transnazionaletan, pop kulturaren kontsumoan, turismoan, internet en eta beste hainbat esparrutan beste hizkuntzaren bat (maiz aski ingelesa) nagusitu, bistan da belaunez belauneko transmisioa bermaturik dutela eta, horrenbestez, garatzen ari diren diglosia
|
modu
hori hiztun elkartearen babesle dela, apurtzaile baino gehiago. hots, orain arteko datuen arabera diglosia modu hori aski gertatzen zaiela belaunez belaun bizirik jarraitzeko.
|
|
|
Beren hizkuntzak ez dira ordea, neurri bateko edo besteko diglosia horien eraginagatik, begien bistako etorkizunean arriskuan. ...itatean, ikertegietan, enpresa transnazionaletan, pop kulturaren kontsumoan, turismoan, internet en eta beste hainbat esparrutan beste hizkuntzaren bat (maiz aski ingelesa) nagusitu, bistan da belaunez belauneko transmisioa bermaturik dutela eta, horrenbestez, garatzen ari diren diglosia modu hori hiztun elkartearen babesle dela, apurtzaile baino gehiago. hots, orain arteko datuen arabera diglosia
|
modu
hori aski gertatzen zaiela belaunez belaun bizirik jarraitzeko.
|
|
|
Soziolinguistika klusterrak antolatutako IV jardunaldian egindako elkarrizketa honetan, lan horren beharraz hitz egin du, ez berez gai zientifikoaren ikuspegitik aparteko interesa duelako, baizik eta euskaraz bizitzeko dauden zailtasunak ulertzeko ezinbestekoa delako soziolinguistikak aztertzen dituen gaiak ulertzea.
|
Modu
horretan soilik ahalbidetuko da irtenbideak bilatzea. • Hitz gakoak:
|
|
|
Izan ere, aztertu litzateke hiztunek nola erabiltzen dituzten hizkuntza baliabideak giza harremanak sortzeko, identitate anitzak adierazteko, eta abar. hori guztia, ikerketa makro demolinguistikoei lotuta, oso aberasgarria izango litzateke.
|
Modu
horrek hiztunentzat hizkuntzak duen balioa ulertzen lagunduko liguke. Jadanik, ez da nahikoa jakitea zenbat edo zein testuingurutan erabiltzen den euskara. uste dut etnografiak baduela horretan zeresana.
|
|
|
Meritu akademikoak lortzeko leku jakinetan argitaratu behar izaten da, lan horiek balidatuak izan daitezen. ISI erakundea (Institute of Science Information) da artikuluak
|
modu
horretan puntuatzeko tresna erabiltzen duena. Bistan denez, hizkuntza nagusia eremu horietan ez da euskara.
|
|
2012
|
|
|
Bereziki iradokitzailea gertatzen zait aribidean funtsatutako identitate
|
modu
hori. Ikusmolde horretan hizkuntza baliabidea da eta hizkuntzaren bidez subjektuek beren burua agertu eta komunitatearen barnean kokatzen dute.
|
|
|
Oraindik gogoan dut duela bost urte Iñaki Martinez de Lunak eta biok idatzi genuen orduko hitzaurrea: " ...euskal soziolinguistikarekin harreman zuzena duten ikerlariak eta oraindik euskararen eremura hurbildu ez direnak [ere] gonbidatu nahi ditugu,
|
modu
horretan hizkuntzaren eta soziolinguistikaren inguruko ikerketen oinarriak zabaldu eta aberastuko baitira". Beraz, denbora tartea igaro ondoren, lehiaketa aurrerapausoak ematen ari dela ikasteko parada dugu.
|
|
2013
|
|
|
Bi ikerlerro horien arteko ezberdintasuna
|
modu
horretan laburbildu zuen Hudson-ek:
|
|
|
ikaskideen artekoa batetik (ikasle ikasle jarduera) eta ikasleen eta euren irakasleen artekoa bestetik.
|
Modu
horretan, bigarren maila batean edo gure azterketatik kanpora utzi izan dugu eskolako testuinguruan gertatzen den beste hainbat harreman. Hautu honetan ere, funtsean, bat datoz Arrue proiektuan egin duguna Gela argazkiaren planteamenduan eginikoarekin.
|
|
|
Datuak biltzeko eztabaida taldeak eta bakarkako elkarrizketa erdi gidatuak erabili dira, bakoitza metodo propioarekin: eztabaida taldeak moderatzailearen interbentzio minimoarekin egin dira,
|
modu
horretan parte hartzaileek aukera dutelako eurentzat benetan garrantzizkoak diren gaiak ateratzeko. Ondoren, hiztun profil espezifikoak bilatu nahi izan direnean banakako elkarrizketa erdi gidatuak egin dira.
|
|
2014
|
|
|
Erdi Aroan hiria mugatzen zuten harresiak eroriak ziren; hiri barnekoak ziren forma eta geometriak lurraldera zabaltzen hasi ziren. Produkzioaren beharrek hirien aglomerazioaren logika hartu zuten, eta
|
modu
horretan lurraldearen eraldatzeak ez zuen inongo oztoporik aurkitu.
|
|
|
Erakarle berriak industriak ziren, baita lurraldera lehenik iristen zirenak ere.
|
Modu
horretan ibai hertzetako lurrik hoberenak fabrikek hartu zituzten eta garaiko landa inguruko populazioa erakarri zuten bere inguruetara, langileentzako etxebizitzak bigarren mailako lurretan eraikiz. Euskal Herrian kasu askotan, behin ibai hertz lauak industriak harturik, langileen etxebizitzak malda eta malkarretan kokatu ziren.
|
|
|
Produkzioaren beharrek hirien aglomerazioaren logika hartu zuten, eta
|
modu
horretan lurraldearen eraldatzeak ez zuen inongo oztoporik aurkitu.
|
|
|
Kontsumitu eta lantokitik etxera joateaz gain, beste zerbait egiten duten pertsonen beharrak ez dira kontutan izan, beraz Hirugarren hirigintzaren iraultzarako (Asher, 2004) bide berriak ireki dira. Beti ere gure lurraldearen zentzu ekosistemikoa berreskuratu eta
|
modu
horretan gure sozioekosistemen1 dinamiketan oreka bilatu nahi badugu.
|
|
|
Lana, ohiturak eta lurrarekin interakzioa, aldiz, tokian aurkitzen ditugula. aztertuz, antropologiaren bidetik eginiko gerturatzea.
|
Modu
horretan, eta Boasek esaten digun bezala, behin oinarrizko biziraupenerako beharrak ase ondoren, garai historiko bakoitzean gizarteak lurraldearekin izan dituen interakzioak begiratu dira. Aldaketa horiek gauzatzean, gizarteak zein ikuspuntu zuen ikusi dugu.
|
|
|
|
Modu
horretan bizitzako eginkizunetan, produkzioan beraz, diruari lotutako funtzioak eta eginbeharrak topatzen ditugu, lan produktiboa bezala adierazten direnak. Bestalde, bizitzari, zainketei eta eguneroko bizitzaren osasunari eta elikadurari oinarri ematen dioten lanak ditugu, diruz ordaintzen ez direnak, eta lan erreproduktiboa bezala adierazten direnak.
|
|
|
Horrek energia eta informazio kontsumo handiak eskatzen ditu eta aldi berean kutsadura gaitasun handia izaten dute. Tamaina hori ez da fisikoa baizik eta ekintza kopuruaren araberakoa,
|
modu
horretan, fisikoki txikiak diren sistemak topa ditzakegu baina energia kontsumo handia eskatzen dutenak eta kutsadura handia sortzen dutenak. Bestalde, azpimarratzekoa da, tamaina desberdineko sistemen arteko harremana, hau da, sistema handiek txikiak erakartzen dituzte eta bereganatzeko gaitasun eta erraztasuna dute.
|
|
|
Prozesua gizarte osora ireki haurretik Zaldibarko gizartearen analisi soziala egin da.
|
Modu
horretan gizartearen egitura ulertu ahal izan da eta bertako taldeek inguruarekin dituzten harreman mota ugariak berezi nahi izan dira, ondoren hasiko den parte hartze prozesuan kide izan daitezen. da, hirigintza barneratzailea eta genero ikuspuntuarekin, aztarna ekologikotik, lurraldearen kapitalaren baliotik, paisaiatik edo ekonomia berdetik.
|
|
|
Prozesua gizarte osora ireki haurretik Zaldibarko gizartearen analisi soziala egin da.
|
Modu
horretan gizartearen egitura ulertu ahal izan da eta bertako taldeek inguruarekin dituzten harreman mota ugariak berezi nahi izan dira, ondoren hasiko den parte hartze prozesuan kide izan daitezen. Honetarako Zaldibarko etnografia moduko bat egin da perfil ezberdinetako 20 pertsona elkarrizketatuz.
|
|
|
Lehenik, bederatzi pertsonako taldea osatu da udalean ordezkaturik dauden talde politikoetako zinegotzi bakoitzak pertsona bat aurkeztuz. Egite
|
modu
horrekin, herriko ikuspuntu anitzetako jendea elkarrizketatzeaz gain, udaleko lau talde politikoen prozesuarekiko konfiantza lortu da. Ondorengo hamaika pertsona lehen taldekoen bidez eta herrian hilabetez izandako ezagutzaren bidetik etorri dira.
|
|
|
kontsumo ohiturak, produkzio tokiak, ur hornidura, zainketa tokiak eta moduak, giza harremanak eta abar.
|
Modu
horretan herriaren garapen fisikoan bertako biztanleek izandako esperientziak txertatu dira. Usteak, beldurrak, pertzepzioak, intuizioak, nahiak eta desirak, pentsamolde desberdinak eta ikuspuntu anitz jaso dira jakintza bezala, azterketaren oinarri izan den lurralde bakar batean.
|
|
|
Euskalgintza une honetan euskaldungoari begira dago batez ere, eta are gehiago, euskaraz ondo bizi daitekeen euskaldungoari, eta Euskal Herrian gutxiengoa izanda, oso zaila da bere helburu politikoak lortzea
|
modu
horretan. batzen hasi aurreko pausoa. Euskalgintzaren baitan sartzen diren erakundeek zeresan eta zer eman handia izan dezakete epe ertain eta luzeko prozesuak baitira toki garapen kualitatiboarenak.
|
|
|
Jauzi bat behar da beraz. Euskalgintza une honetan euskaldungoari begira dago batez ere, eta are gehiago, euskaraz ondo bizi daitekeen euskaldungoari, eta Euskal Herrian gutxiengoa izanda, oso zaila da bere helburu politikoak lortzea
|
modu
horretan. Beharrezkoa da beraz euskararen iraupena bermatuko duen dinamika politikoak sortzeko mobilizazio sozialerako ahalmena handitzea, eta horretarako une honetan gizartean nahikunde unibertsaltzat har daitezkeen kontzeptuetara inguratzea, berauetatik proposamenak eginaz.
|
|
|
Batzuetan, lotsak hizkera
|
modu
hori ezkutatzera bideratzen du edota alderantzizko jarrera, bereizgarri bat harrotasunerako ezaugarri dena.
|
|
|
Herri txikietakoek diote askotan Tolosara jeistean eta berau erabiltzean" kaxero" irudia sortzen dela berengan, honek bi modutako erreakzioak sortzen dituelarik. Batzuetan, lotsak hizkera
|
modu
hori ezkutatzera bideratzen du edota alderantzizko jarrera, bereizgarri bat harrotasunerako ezaugarri dena.
|
|
2015
|
|
|
Baina ekimenak sortu eta diseinatzeko kezka izateaz gain, eremu honen inguruko datuak biltzeko ardura ere garatu da.
|
Modu
horretan, esan daiteke, euskara familian gauzatzen ari zen ibilbidea aztertzeko eta neurtzeko saiakera ezberdinak egin direla. Kasu batzuetan ikerketa zabalak eta ikuspegi makroa dutenak egin dira.
|
|
|
Bi batzordeak pertsona berberak dinamizatzen ditu.
|
Modu
horretan, batzordeen arteko lotura egitea erraza da eta herri mailako eragile ere badira Euskara Elkartea bitartekari izatean.
|
|
|
Euskara Elkarteak dinamizatzen ditu batzorde horiek.
|
Modu
horretan, eskolara egokitutako plangintza bat egiten da baina herriarekin lotura ere egiten da: eragile diren gazte horiek, eskolako ibilbidea amaitzean, dagoeneko badute euskara elkartearekin lotura eta herri mailan eragile izatera pasa daitezke.
|
|
|
Lehen saioaren aurretik bidaltzen zaie kontsigna irakasleei1 eta prestatzaileok hor ikusitakoen itzulpenarekin (bestela esanda, egunkarien gure irakurketa eta interpretazioarekin) hasten dugu lehen saio presentziala.
|
Modu
horretara, irakasleak bere praktikaren lehen gogoeta egingo du egunkaria betetzerakoan eta gogoetak jarraipena izango du prestatzaileen itzulpenarekin.
|
|
|
Irakasle guztiek betetzen dute, tutoreek eta tutore ez diren espezialistek ere bai, haiek lantzen dituzten arloetan ahozko hizkuntza sustatzeko zer egiten duten hausnar dezaten. Irakasleek aitortutako praktikaz hitz egiten ari gara, eta
|
modu
horretan ateratzen da irakasleek ahozkoaz duten irudikapenaren lehen argazkia.
|
|
|
euskarak etxean hitz egiteko baino ez du balio, hitz egizue erdaraz bizitzan nor izan nahi baldin baduzue.
|
Modu
horretan, euskarari uko egin eta erdaraz hitz egitea sozialki gora egiteko baldintza bihurtu izan dute, guk geuk ere sinesteraino. Aurreiritziz jositako hiztunak gara, gizalegea, errespetua edo begirunea4 erakutsi behar izaten diogu parean daukagunari, eta berak erdaraz hitz egitea nahikoa izaten da geuk ere hala egiteko.
|
|
2016
|
|
|
8 Berez, Hendaia eta inguruetan, azterketa egoki batek eskatuko luke hiru hizkuntzetako gaitasuna eta erabilera aztertzea etorkizuneko ikerketetan, eta orain arteko planteamendua egokituz eta gainditzea (Hegoaldean euskarari eta gaztelaniari buruz galdetzea eta Iparraldean euskarari eta frantsesari buruz): Errealitatera hurbiltzeko
|
modu
hori baliagarria izan zitekeen duela mende laurden Euskal Herri osoan, Bidasoak nahiko muga trinkoa ezartzen baitzuen praktikan bi eremu politiko kultural soziolinguistiko argi bereizteko. Gaur egun, ordea, ikuspegi hori ez da hain egokia hainbat udalerritako errealitatea aztertzerakoan.
|
|
|
Merezi du Estebanen hitzak berriro ekartzeak. Antropologo feminista honek
|
modu
horretan deskribatzen du praxiari loturiko identitateak dituen adierazpen fisiko eta emozionalak (Esteban 2011, 36):
|
|
|
Eta gorputzarekin batera emozioak, horiek baitira gorputzak transmititzen digun informazioa.
|
Modu
horretan, esan dezakegu —behintzat antropologiaren eremuan—, gorputz antropologia emozioen antropologiarekin batera garatu dela. Azkeneko lan ildo honek hiru hamarkada bete ditu Michelle Rosaldok (1980) Ilongot komunitatearen inguruan egindako liburua mugarria izanik.
|
|
|
Jokabide horren arrazoiak asko izan daitezke; pertsona horiek beren hizkuntzari buruz dituzten jarrerengatik eta autogorrotoagatik gertatu ohi dira maiz horrelakoak.
|
Modu
horretan," zer egiten duzu x egoeran?" galdetzen bazait erantzungo dudana ez da benetan" zer egiten dudan" baizik eta" zer uste dudan egiten dudala" edo/ eta" zer gustatuko litzaidakeen egitea", edo, are gehiago, ikertzailearen presentziagatik (Labov ek aztertu zuen behatzailearen paradigmaren eraginez)" gizarteak zer eskatuko lidakeen egitea?" ed... Irakurleak barka beza ebidentzia horiek hemen aipatzea:
|
|
|
25 000 pertsona irabazita egongo litzateke euskara. Hala ere, egoera soziolinguistikoaren azterketa objektiboago bat eginez konturatuko ginateke eremu euskaldun batean euskararen gainbehera
|
modu
horretan gertatzea oso larria dela. Oso larria da euskarak bere eremu geografiko eta soziofuntzionaletan atzera egitea, nahiz eta bereak ez diren eremuetan irabaziak eduki, normalean irabazi horiek ez baitute ondorio praktikooperatibo baikor nahikorik galdutakoa estaltzeko.
|
|
|
Metapraktika
|
modu
hori sartuz aurre egiten diogu habitus kontzeptuari egin zaion kritikarik nabarienari: mekanizistegia omen da, soziologizistegia eta deterministegia (Jenkins, 1992).
|
|
|
barnehizkuntzalaritzak egokitzen digun karakterizazio tipologikoaren eta soziologikoaren zentzuan. kuantitatibo hotzak; horrez gain, emaitza horien ondorioak eta metodoak eztabaidan jarri dira.
|
Modu
horretan, inkesta horietan adierazten da ofizialtasunari eusten zaiola gehienbat, eta hori legezkotasun demokratikoko iturritzat hartzen da hizkuntza aldarrikapenari dagokionez. Hala ere, inkestek bat ez etortzea eta hurrenez hurrengo hauteskundeetako emaitzak (ofizialtasunaren kontra dauden alderdiak bermatzen dituztenak) argumentu onak dira inkestei berei garrantzia kentzeko.
|
|
|
asturiera gisa antzeman behar den definizio estuago baten agerreraren aldia da, non hibridazioek legezkotasuna galtzen duten.
|
Modu
horretan, inkestatutakoek euren hizkuntza gaitasunak ebaluatu zituzten agertutako eredu erreferentzialaren arabera. Gainera, inkestatutako pertsonen zati nabarmen batek identifikatzeko gaitasunak galdu zituzten eredu horrekin.
|
|
|
Asturiaseko soziolinguistikaren azterketa azken hamarkadetako hizkuntza aldarrikapenaren mugimenduarekin batera garatu da, eta, funtsean, planteatutako hizkuntza politikei buruzko erabilera, identitate kontzientzia eta jarreren inguruko estimazio kuantitatiboak dituen inkestetan oinarritu da.
|
Modu
horretan, ikuspegi soziologiko zehatz bat deskribatu du, neurri handi batean hizkuntzaren inguruko debate publikoko terminoen bitartez adierazitakoa, baina, agian, ez du ikuspegi hori behar bezain sakon deskribatu gako garrantzitsuen berri emateko. Kontu horietako batzuk teoria soziolinguistikoa formulatu baino askoz lehenago planteatu ziren, inplizituki edo bakar bakarrik hizkuntzaren inguruko gogoeta intelektualetan zein dialektologia tradizionaleko lanetan, baina, ordea, ez dira era intuitiboan edo anbiguoan lantzen gaur egungo hizkera soziologikoan.
|
|
2017
|
|
|
Hori betetzeko, lehen urratsa hizkuntza komunitate bakoitzak arestian aipatutako Kaiera prestatzea izango da.
|
Modu
horretara Protokoloak bere translazioa izango du hizkuntza gutxitu bakoitzera eta eguneroko politiketan eragiteko balio izango du.
|
|
|
Zadarreko arbanasierak hiri horretako beste hizkuntza batzuekin maila lexikoan dituen kontaktuak erakutsi nahi dira corpusean,
|
modu
horretan jatorriherrialdetik ekarritako eta behin xedeherrialdean egonda eremu semantiko bakoitzeko mailegatu den lexikoaren arteko ratioa eta harremana zehazteko. arteko konparaketa egiteko. Bestetik, Zadarreko arbanasierak hiri horretako beste hizkuntza batzuekin maila lexikoan dituen kontaktuak erakutsi nahi dira corpusean, modu horretan jatorri herrialdetik ekarritako eta behin xede herrialdean egonda eremu semantiko bakoitzeko mailegatu den lexikoaren arteko ratioa eta harremana zehazteko.
|
|
|
Zadarreko arbanasierak hiri horretako beste hizkuntza batzuekin maila lexikoan dituen kontaktuak erakutsi nahi dira corpusean, modu horretan jatorriherrialdetik ekarritako eta behin xedeherrialdean egonda eremu semantiko bakoitzeko mailegatu den lexikoaren arteko ratioa eta harremana zehazteko. arteko konparaketa egiteko. Bestetik, Zadarreko arbanasierak hiri horretako beste hizkuntza batzuekin maila lexikoan dituen kontaktuak erakutsi nahi dira corpusean,
|
modu
horretan jatorri herrialdetik ekarritako eta behin xede herrialdean egonda eremu semantiko bakoitzeko mailegatu den lexikoaren arteko ratioa eta harremana zehazteko.
|
|
2018
|
|
|
Hiru neurketetan ez da igartzen aldaketa edo hobekuntza esanguratsurik. Ezagunekiko harremanetan
|
modu
hori zertxobait gehiago garatu dela ematen du eta erdizkako puntuazioetara iritsi da. Beraz, eta ele biko elkarrizketei dagokienez, zerbait aurreratu bada ere –bereziki gertuko harremanetan–, bada oraindik zer aurreratu.
|
|
|
Departamendu edo sail bat izan da kasu guztietan esperientzia garatu den gunea, elkarrekin harremana maiz izaten duten lankideek osatutako gune ez oso handi bat, eta hasieratik ongi definitu da kasu guztietan talde edo gune hori osatzen zuten lankideen zerrenda.
|
Modu
horretan, esperientzian parte hartzen zuten lankideek garbi izan dute zein lankide zeuden sartuta dinamika horretan (eta zeintzuk ez, enpresa edo erakunde berekoak izan arren).
|
|
|
Hala, eusle ez diren hainbat lankidek euskaraz egitearen aldeko indar bat sumatzen dute, bai eusleen jokaera elebakarrera egokitzeko behar naturalagatik, eta bai beste lankideen euskarazko urrats berriek kutsatuta.
|
Modu
horretan, lankide gutxi batzuei jarritako baldintza adostuak talde osoko kideen erabilerara zabal dezake bere eragina. •
|
|
|
Erabilerari ikuspegi kolektibo batetik begiratzen diogu lan ildo honetan, eta aztertutako esperientzietan taldea da erreferentzia, ez banakoa. Hala, metodologia horren bitartez, eratzen da dinamika berri bat non, talde borondatea oinarri, lankide batzuen euskarazko erabilera berriak zentzua eta zilegitasuna dituen,
|
modu
horretan ohituren aldaketari atea zabalduz.• Hitz gakoak: hizkuntza ohiturak, hizkuntza erabilera, euskara, ikuspegi sistemikoa, zilegitasuna.
|
|
|
Bezero Misteriotsuak aukeratzeko planteamendu ezberdinak egon daitezke. Batetik, espezializatutako agentzia bat kontratatzeko aukera dago,
|
modu
horretan erakundearen ebaluazioa guztiz kanpotik egingo delarik. Bigarren aukera bat da kualifikaturiko boluntarioekin osatutako ebaluatzaile klub bat osatzea.
|
|
2019
|
|
|
Barruko edo kanpoko inork ez ditu eguneroko jardun arruntean euskaraz egitera behartzen. hori esijitzen du gizarte arau zabal den normak, hori da normala. era berean, eta oro har, kanpokoek ez dituzte xaxatzen edo erasotzen herrian euskaraz bizi direlako. Bertako haurrek, neska mutilek eta gaztetxoek bere osoan (aski era betean) eskuratzen dute gurasoen hizkuntza29 darabilten hizkera
|
modu
horren barne osaera eta beren mintzagaitasun moldea aldatuz doa hainbatean, baina bertako, gazteek eta sasoikoek euskaraz egiten dute beren artean nagusiki: etxekoekin, lagunekin eta herritarrekin euskaraz bizi dira normalean, hitzezko jardun arruntari dagokionez30 aurrera begirako ondorio argiak ditu gertakari horrek, estatistikoki:
|
|
|
Bere funtzionamenduari buruzko ohartxo batzuk egingo ditugu hemen, artikulua ahalik eta praktikoena izateko. arnasgune beteetan euskaraz egiten da, eta kitto. hori eskatzen du gizarte arauak. horrek segurtasuna ematen dio hiztunari: bizitzaren edozein kasutan, gizarte arauak aurreneko hitza euskaraz egitea eskatzen dio, inori buruko minik eman gabe. erasana dagoen arnasguneetan, aldiz, gizartearauak euskaraz egitea eskatzen du nagusiki, baina erdara sartu da.
|
modu
horretan, hiztunak badaki zenbait kasutan edo zenbait pertsonarekin erdaraz egin duela, arnasgunean bertan. arnasgune betean zegoen segurtasun handiak segurtasun ezari utzi dio lekua hainbat
|
|
|
10 helburu nazionala egon badagoenean, zenbait autorek ulertzen du hizkuntza ikasteko nahia asmo nazionalari lotuta dagoela, ezinbestean, eta
|
modu
horretan naziotasun helburua duenak, nahiz eta linguistikoki jatorriz kanpokoa izan, balukeela hizkuntzaren gogoa.
|
|
|
euskara zabaltzea eta euskaldunei euskaraz bizitzeko aukera ematea, lasaitasunean eta poztasun positiboan. mikel zalbideren artikuluak eta ikuspuntu azalpenak, niretzat, soziolinguista izanik ikasketaz eta ofizioz, oso interesgarriak izaten dira beti eta zerbait ulertzen ez badut edo zalantzarik badut nire burua, nire kosmobisioa, zabaltzen saiatzen naiz, zer esaten duen eta zergatik esaten duen ulertzeko. zalantza sortzen didaten puntuak ulertzeko beste enfoke bat erabiltzen saiatzen naiz: errealitatea beste ikuspuntu batetik begiratzen. errealitateari buruz dudan ikuspuntua,
|
modu
horretan zabalago bihurtzen da, osoago, eta askotan mikel zalbideren ikuspuntua besarkatzen edo behintzat ulertzen bukatzen dut, baina ez beti noski. artikulu honen aurreneko paragrafoan deskribatzen nuen belaunaldikoa da mikel zalbide. Belaunaldikoa diot, ez baita bakarra, beste batzuk ere hor daude. dena den soziolinguistikaren alorrean neurri berezikoa da mikel zalbide eta bere iritziak kontu handiz eta kritikoki, lehen deskribatu dudan bezala, hartzeko modukoak dira. estandarizazioaren eta normalizazioaren, hizkuntza plangintzaren eta estatus plangintzaren hainbat alor ezagutu (eta ezagutzen) ditu:
|
|
|
...oitzaren etorkizuna irekia da, baina panorama orokor sendoa marraztu dugu, metodoan hainbat aldaketa txiki eginda ere. egoera motelean dauden hizkuntzen bizi iraupena bide aldapatsua den bitartean, egoera biziko hizkuntzek bere iraupena ziurtatuta dute. hori dela eta, aipatutako 3 kategoriako sailkatzaileekin ere egin dugu proba, Sh Vt kategoriekin, egoera motel eta ondare egoerak ondo bereizteko.
|
modu
horretan trebatutako sailkatzaileak 6 atribututan oinarrituta dabiltza hobekien, %97, 1 %100 tarteko doitasunarekin. Sendotasuna handitzeko esperimentu kopuru handi bat eraman da aurrera, S egoerako hizkuntzen hautapen desberdin askorekin. esperimentu guzti horien emaitzak bilduta ondorio argi batera iristen da:
|
|
|
hppa soilik aginte eta erakunde publikoen ardura eta zeregina izatea, hain zuzen. Eta horrela ulertuta, Ipar Amerikan garatu zen hppren eredu teknokratikoa datorkigu burura neurri handi batean; hau da, hppa soilik gobernuen eta adituen eskuetan jartzea. hortaz, herritarren parte hartzea ahaztuz, goitik beherako ikuspegi hutsa zuen hpp mota horrek. hutsune hori ez ezik, hppa ulertzeko
|
modu
horrek badu aipagarria den beste ezaugarri bat ere:
|
|
|
Bestalde, manikeismo arriskua uxatzeko, ez ditut parametroak antolatu era dikotonomikoan (formal vs. informal/ folkloriko vs. kultural...), antolamendu
|
modu
horrek bide eman baitezake pentsatzeko ezaugarri batzuk baztergarriak direla. eta ez da hala. hortaz, kontuak argi: jarduera batzuk hobesteak ohikoagoak, informalak edo bide batezkoak izateagatik ez du esan nahi puntualak, formalak eta berariazkoak zokoratzekoak direnik. hori bai:
|
|
|
Beste modu batean esanda," jada emakumeena —gazteena behintzat— ez den hitanoan muturra" sartzea, galdutako esparru linguistikoa berreskuratzea izango litzateke (Legorburu, 2018, 104 or).
|
Modu
horretan, akaso, noka ere, toka bezalaxe, normala bihurtuko da, tratamendu naturala eta ez markatua.
|
|
2021
|
|
|
Eta zer, kulturala? Frankismoak familia hizkuntzari erasan zion
|
modu
horretan euskara desagerrarazteko, eta horrela garbi erakutsi zigun arlo pribatuak ere izaera soziala eta politikoa duela. Gaur egun ere," Familia Hizkuntza Politika" (Family Language Policy) terminoak horixe adierazten du, familia eremuan murgildu arren, hizkuntza politika eta hizkuntza plangintza diseinatzen eta gorpuzten direla (Hernández 2015).
|
|
|
|
Modu
horretan, kirola eskolaren eta kalearen arteko zubi gisa irudika daiteke, beti ere hiztun gazteen euskarazko sozializazio prozesuaren baitan (Soziolinguistika Klusterra 2019, 15). Hau da, eskolaren eredutik desberdina den berezko eredu bat proposatuko genuke, bereziki kirolean eta oro har aisialdian:
|
|
|
Horrelako baldintzetan, partehartzaileen artean, galtzeko baino irabazteko aukerak gailentzen dira, eta honek norbanakozein kolektibo mailan aldaketak gertatzeko parada zabaltzen du. Betty J. BaTaldea, babesgune gisa, arriskatzeko espazioa bilakatzen da, eta
|
modu
horretan bertako kideek" zaurgarri" agertzeko baimena har dezakete. Pertsonak izaki eta hiztun akastunak gara, eta taldean horrela agertu gaitezke, konfiantza giroa dagoelako, praktikarako esparrua delako eta arriskua hartzea bultzatzen delako.
|
|
|
ELEN erakundearen barne dokumentaziorako sarbidea ere badute. Erakunde behatzaileei dagokienez, aurrekoen eskubide berdinak dituzte,
|
modu
horretara ELEN hobeto ezagutzeko, eta nahi izatera bazkide oso bihurtzeko (baldintzak betez gero). Hau da, bazkide oso bihurtzeko erakundeei begirako kategoria da behatzaileena.
|
|
2022
|
|
|
CATI edo sistema telefonikoa erabili dugu telefono finkoen zerrenda batetik abiatuta. On line sistema 18 eta 55 urte arteko internauten panel bat erabilita,
|
modu
horretan telefono finkorik ez duen biztanleriara iritsi gara. Lagina, guztira, 1.188 herritarrek osatu dute.
|
|
|
Libertimenduaren barruan herri kulturaren hainbat atal sartzen dira, besteak beste, musika, dantza, antzerkia edota bertsoa eta orokorrean, umorearen erabilera ohikoa izaten da, transgresio gune bezala bilakatuz batzuetan, gazte identitatea lantzeko toki bezala ere kontsideratuz (Bastida, 2021).
|
Modu
horretara, ikusi daiteke herri kulturaren eta hizkuntzaren uztarketaz gain, beste elementu batzuek ere garrantzia hartzen dutela hizkuntzaren marko ez diskurtsibo horren garapenean.
|
|
|
Argi dago testuak euskal hiztunengana ez ezik, erdaldunen kolektiboari ere zuzentzen zaizkiola8 Nolabait, euskararen ezagutza bultzatuz, edo
|
modu
horretara, kolektibo hori euskal mundura hurbil dadin dei eginez.
|
|
|
Bestetik, eta testuetan erabiltzen den hizkuntzari erreparatuta –K01 eta K02 daude, eta K03, aldiz, gaztelaniaz, esan liteke euskararen ezagutza bultzatzen dela testuen bidez. Hau da, ezagutza eta erabileraren binomio horretan, testuek ez dute berariaz, ez bata eta ezta bestea ere bilatzen. Baina hizkuntzari erreparatuta, argi dago testuak euskal hiztunengana ez ezik, erdaldunen kolektiboari ere zuzentzen zaizkiola8 Nolabait, euskararen ezagutza bultzatuz, edo
|
modu
horretara, kolektibo hori euskal mundura hurbil dadin dei eginez.
|
|
|
Izan ere, eta testuak aztertu ondoren, testuek egiten duten hartzaile/ behatzailearen argazkiak badirudi" gudari" estiloko euskal hiztuna irudikatzen duela. Hau da, euskara gatazkan eta agresibitatez irudikatzen den neurrian, hiztuna ere
|
modu
horretan irudikatzen da. Horrexegatik diogu gudariaren figurarekin lotu litekeela testuetan egiten den euskal hiztunaren irudia.
|
|
|
Komenigarria da adierazleekin lortutako emaitzak urteko txostenean edo iraunkortasun memorian barneratzea, interes talde guztiek emaitza horiek ezagutu eta azter ditzaten.
|
Modu
horretan lortzen da iraunkortasun memorian dimentsio linguistikoa integratzea.
|
|
|
Komenigarria da, dena den, adierazle horietan lortutako emaitzak urteko txostenean edo iraunkortasun memorian barneratzea, interes talde guztiek emaitza horiek ezagutu eta azter ditzaten.
|
Modu
horretan, GRI (Global Reporting Initiative) estandar eta adierazleen osagarritasuna lortzen da eta iraunkortasun memorian dimentsio linguistikoa integratzea.
|
|
|
informazioa jasotzeko teknika kuantitatiboak (asebetetze eta ospe inkestak; barneko zein kanpoko interes taldeetan), teknika kualitatiboak (sakoneko elkarrizketak, eztabaida taldeak, eta bezero, inbertsore, erakunde publiko, komunitateko ordezkariekin) eta markaren Interneteko irudiaren segimendua (interneteko aipamenak; markaren inguruko iritziak eta abar).
|
Modu
horretan lortuko da enpresaren eta interes taldeekiko harreman interesgarri eta emankorra.
|
|
|
Datuak, nagusiki, Neurgailuaren bidez jaso dira, mugikorreko aplikazioaren bidez, alegia.
|
Modu
horretan, datu bilketan diskrezioa hobeto bermatu da, eta, unean une, behatu den elkarrizketa kopuruari jarraipen estua egin zaio.
|
|
|
Guztira 7.637 ordutan egin dira hizkuntza praktiken behaketak ikerketa honetan, 2021eko irailaren 17an hasi eta urriaren 30era arte.
|
Modu
horretan, udazkeneko ordu aldaketa baino lehenago burutu ahal izan zen jasoketa guztia, argi orduei ahalik eta etekin gehien ateraz.
|
|
|
" Genero ikuspuntutik eginiko hirigintza ez da izango emakumeentzako hirigintza, baizik eta emakumeari egotzi zaizkion rolak, egun gizonak ere betetzen dituenak, kontuan hartutako diseinu eta antolaketa bat proposatuko duen hirigintza da. Hirigintza
|
modu
horrek gizakiaren bizitza garai guztiak kontuan izaten ditu, haurtzarotik zahartzarora, eta ez da lan produktibo garaian den gizarte zatiarentzat soilik pentsatzen, egundaino gehienetan egin den bezala" (Telleria 2012).
|
|
|
Elkarrekin sortutako irtenbide berri horiek probatu eta zabaltzeko moduak landu eta ebaluatzen dira.
|
Modu
horretan, zenbait irtenbide beste eremu batzuetara zabaldu edota" eskalatu" ahal dira.
|
|
2023
|
|
|
Udaleku hauek ikastolan bertan garatzen dira eta ikastola bera da, Zirimolako arduradunekin batera, egitasmoa antolatzen duena.
|
Modu
horretan, ikastolako kanpo espazioak eta herriko natura guneak baliatuz, haurrek aisialdi hezitzaileak eskaintzen dituen espazioetan udako giroaz, lagunekin, euskaraz eta jolasean gozatzeko aukera dute. Hori guztia egiteko Zirimola Ikastolen Aisialdi Taldeak formatutako eta koordinatutako hezitzaileak dira egitasmoa aurrera eramaten dutenak.
|
|
|
Horretarako, asmoa da azaleratzea behatzaileek eta familiek esku hartzeak euskararen erabileran eta bizipen positiboetan izandako eraginaren gainean helarazitako informazioa, eta, halaber, horrek emandako emaitzak marko teorikoan esandakoekin elkarrizketan jartzea.
|
Modu
horretan, xedea izanik egitasmoaren indarguneak zein mugak identifikatzea (euskararen erabilera eta eragindako bizipen positiboei dagokionez) eta ondoren, azken atalean, hobekuntza proposamenak egitea.
|
|
|
Halaber, udalekuetako esperientziak haurrentzako bizipen positibo gisa izan duten balioaren balorazioak jaso dira eta aldagai batek eta besteak duten harremanari erreparatu zaio.
|
Modu
horretan, helburua izan da erabilitako hizkuntza estrategiaren eta esku hartze pedagogikoaren eragina neurtzea, eta, orobat, hobekuntzara bideratutako erabakiak hartzeko aisialdi programa ebaluatzea. • Hitz gakoak:
|
|
|
ezaugarri sozial, kultural, eta ekonomikoei.
|
Modu
horretan, ziurtatzen da programaren xedeak –onurak eta eragin positiboak– lortzeko baldintzak sortzen direla. Bada, etengabeko hobekuntzaren" praktika onak" ez du esan nahi, soilik (gertatu ohi den gisan), teknika, jolasen eta jokoen aplikazioa.
|
|
|
Giltzarria izan da bakoitzak bere egitekoak izateaz aparte, batera proposamena eraikitzeko planteamendua. Esan gabe doa ez dela erraza oso kultura ezberdina duten agenteen arteko lankidetza, baina praktikan ikusi da onura ugari ekarri dituela aritzeko
|
modu
horrek.
|
|
|
Prototipo hitza darabilgu ez bere horretan zehatz mehatz beste edozein testuingurutan erreproduzituko den dispositibo bat delako, baizik eta lehenago aipatutako erronkei erantzuteko egiteko modu bat deskribatu nahi delako. Egiteko
|
modu
hori da irakurlearekin partekatu nahiko genukeena. Gainera ez dugu lan pedagogikoa produktorearen zentzuan ulertu nahi, baizik eta praktika posibleen eremu bezala; irekia eta heterodoxoa, ez itxi eta ortodoxoa.
|