|
2022
|
|
|
—Nola bereizi euskaraz urtean aldi jakin batez baino
|
lan
egiten ez duten langileak edo beharginak. Gaztelaniaz" temporero" hitza erabiltzen dute batetik, baina" temporales" ere bada.
|
|
|
Gaztelaniaz" temporero" hitza erabiltzen dute batetik, baina" temporales" ere bada. Badirudi, bata eta bestea
|
lan
mota ezberdinetarako edota baldintza desberdinetarako erabiliak direla.
|
|
|
—" Temporero" hitza, nagusiki, nekazaritza munduko jardueretarako erabili izan da. Uzta sasoiari loturiko
|
lanetarako
batik bat: mahatsa, marrubia, patata, edo beste uzta jeneroren baten biltze jardueretarako.
|
|
|
mahatsa, marrubia, patata, edo beste uzta jeneroren baten biltze jardueretarako. Baina ez dira erraz be reizten, zereginen edo
|
lan
motaren arabera, izen bata edo bestea.
|
|
|
Aldi jakin baterako
|
lanean
diharduten nekazal langileak izendatzeko, gure hiztegietan ageri diren hitzak dira: sasoikako, aldizkako, urtaroko eta taxu horre takoak.
|
|
|
Urte sasoia edo urtaroa ohi dugu lanaldiaren denbora erreferentzia. " Sasoikako egiten du
|
lan
, gaur hemen eta bihar han", dakar Labayru Hiztegiak.
|
|
|
Sartaldeko euskaran bada beste hitz bat, lehenago nekazari gizartean asko erabilia eta entzuna zena: alogereko; hau da, alogerean, alogeraren truke,
|
lan
egi ten zuena. Kontzeptua guztiz hurbila da:
|
|
|
Kontzeptua guztiz hurbila da: hitzezko akordua,
|
lan
kontratu gabe, hainbeste egunez edo astez etxalde batean lan egiten zuena, harik eta hitzartutako lan hori amaitu arte. Horren ordaina gaztelaniaz" jornalero" dugu.
|
|
|
Kontzeptua guztiz hurbila da: hitzezko akordua, lan kontratu gabe, hainbeste egunez edo astez etxalde batean
|
lan
egiten zuena, harik eta hitzartutako lan hori amaitu arte. Horren ordaina gaztelaniaz" jornalero" dugu.
|
|
|
Kontzeptua guztiz hurbila da: hitzezko akordua, lan kontratu gabe, hainbeste egunez edo astez etxalde batean lan egiten zuena, harik eta hitzartutako
|
lan
hori amaitu arte. Horren ordaina gaztelaniaz" jornalero" dugu.
|
|
|
Hau da: aldi baterako langileak, aldi baterako kontratupekoak; eta aldi baterako
|
lana
.
|
|
|
Kontua da, baina, adierazkortasun berezia hartu duela gaurko hizkera
|
lan
duan haratago forma horrek, eta indarberritu egin dela ekialde hizkeretako rat> ratago atzizkia zenbait testuingurutan.
|
|
|
‘ardura astuna’, ‘lantegi gogorra’; bestela esanda: ‘kezka’, ‘buruhaustea’, ‘eginbeharra’, ‘ahalegina’
|
Lan
bat ataza barik egitea, estutasun barik egitea da. Ataza batean zeregin guztiak betetzea, ahalegin bakarrean, bide batez bezala guztiak egitea da.
|
|
|
Era honetako inguruneetan erabiltzen dugu:
|
lanean
darrai, aurrera darrai... Jarraitu aditzaren forma bezala.
|
|
|
Aspaldi ez dela egunkari batean irakurria dut esaldi barregarri hau: " Ba sauri zurrumurruen kontra
|
lanean
darrai".
|
|
|
Eta balio berria:
|
lanean
jarraituko dugu.
|
|
|
Nahiago dut: aurrera goaz,
|
lanean
dihardugu, ibilian ari gara edo beste esapideren bat. Hala ere, idazleen gogoa eta borondatea bestelakoa bada, sorkuntza berri horri leku egingo dio hizkuntzak.
|
|
|
Bada beste hitz bikote bat, bigarrentzat berau duena,
|
lan
harreman munduan zabal dabilena: soldata arrakala, funtsean gaztelaniaz" brecha salarial" de lakoaren ordain gisa.
|
|
|
—Telelanak, bai
|
lan
egiteko moduak, bai izenak berak, sekulako indarra hartu dute itxialdi luze honetan. Egokia al da, tele batetik eta lan bestetik, elkartzea?
|
|
|
—Telelanak, bai lan egiteko moduak, bai izenak berak, sekulako indarra hartu dute itxialdi luze honetan. Egokia al da, tele batetik eta
|
lan
bestetik, elkartzea?
|
|
|
Areagotu egin da teleosagai dun eratorrien sorkuntza eta hedakuntza pandemiaren zurrunbiloan, bakar tu egoera ho rre tan; jarduera asko lantokitik at egitera zuzenduak izan garen horretan. Urrun dik, telebidez
|
lan
egiteko estiloa iraunkortu da, agian lu zaroko.
|
|
|
—Gaur Iñigo Urkulluren Auzitegi Goreneko testigantza dela eta, oso erabiliak diren hitz ba tzuek zer pentsatua eman digute. Iruditu zaigu, Kataluniako krisian berak egin zuen zubi
|
lana
aipatzerakoan, hitz ugari erabili duela eta beste batzuk erabiltzea sahiestu egin nahi izan duela.
|
|
|
—" Enlaze
|
lanak
" egiteko ere eskatu omen zioten. Zubigile edo?
|
|
|
Izenen artean" mediador" dugu erabileraz ezagunena. Kontuan harturik," me diar" eta" intermediar" aditzak dituztela atzean, garbiena litzateke, artekari hautatzea bitarte
|
lana
egiten duen nor horrentzat, artekaritza, bi tar te kotza egiten duenarentzat, eta jarduera edo ekintza bera adierazteko, artekari izan, artekari egin, artekari jardun erako aditz multzoetara jo.
|
|
|
Urte luzeon ondoren, kazetaritzan ez ezik, geure hizkuntzaren aldeko jardunean ere erreferente bihurtu gara, batez ere hitzez, hotsez eta irudiz. Eta eten gabeko eta ahaleginezko
|
lan
horri, hemendik aurrera ere, 2030 Estrategia planean zehaztu dugun bezala, gogoz eta borondatez ekingo diogu, iragana eta geroa uztartuz.
|
|
|
|
Lanean
abiatu ahala ezarri diot neure buruari, irratiz esan beharreko jardunak idatziz ipintzeko ardura. Eta horrexetan ekin diot, eskatu zaidan irrati tarte baikoitzerako gaiak, baino ez bada ere, idatziz atontzen.
|
|
|
Hirugarrenik, gizarte eragileak aipa daitezke. Euskararen zaletasun kezkak di tuztenak, eta gizarte zerbitzu eta
|
lanetan
partaide eraginkorrak direnak parti kularki buruan ditugula ondu dugu lan hau.
|
|
|
Hirugarrenik, gizarte eragileak aipa daitezke. Euskararen zaletasun kezkak di tuztenak, eta gizarte zerbitzu eta lanetan partaide eraginkorrak direnak parti kularki buruan ditugula ondu dugu
|
lan
hau.
|
|
|
Azkenik, euskarazale eta hizkera onaren zale, eta irakurzale diren guztiei opa diet azkenik, borondate onez taxutu dugun
|
lan
hau.
|
|
|
Euskal Filologia doktoretza lortu zuen, Juan Antonio Mogel bizkaitar idazle klasikoaren
|
lanaren
tesia aurkeztuta.
|
|
|
Unibertsitatetik at ere, irakasle
|
lanean
jardun izan du beste erakunde batzuetan: EHUn, IVAP EAEEn eta berariaz eta luzaz Labayru Fundazioaren euskaldunentzako udako zein neguko euskara eskoletan.
|
|
|
Oro har, euskararen gramatika, lexikografia, herri literatura, testu literario zahar eta modernoen edizioak eta euskararen estilo ona kazetaritzan izan dira arduraz eta gogoz landu dituen
|
lan
ildo nagusiak. Hainbat argitalpen ditugu horren lekuko.
|
|
|
Halaxe egin du oraingoan Adolfo Arejita euskaltzain oso eta Euskaltzaindiaren idazkariak. Idazle
|
lanetan
jarri eta, aldian aldiko, astero eman izan dizkigun ohar eta irizpideak guztion eskura ekarri dizkigu, EUSKALTZAINDIAren eta EUSkadi Irratiaren bidez. Bihoazkie bi bioi eskerrik bizienak!
|