|
2012
|
|
|
Azken horiek 200 euroan ere lor daitezke. Eta hori horrela, zein enpresari ez zaio interesatzen langileek
|
joan
etorrietan gastatzen dutena horrelako tramankulutxoak erabiliz aurreztea?
|
|
|
Bazkalondoan, batzuek tartea hartzen dute siesta egiteko, eta beste batzuk, berriz, kartetan aritzen dira. Arratsaldeko eskola bukatu eta afaltzeko ordua iritsi bitartean, frontoiren batera
|
joaten
dira (Arteaga, Murueta edo Ajangizera) palan jokatzera. Asteartetan, ordea, Gernikako Berbalagunera.
|
|
|
Halere, gu Bizkaiko kostaldean zehar egon ginen eurekin: Matxitxako lurmuturrera
|
joan
ginen, eta handik Gaztelugatxera. Matxitxakon itsasargi zaharra eta berria ikusi genituen, baita euskal kostaldearen zati handi bat ere, Jaizkibel, Larrun eta Aiako Harriak barne.
|
|
|
AEK k barnetegia dauka Urdabaiko biosfera erreserban. Bertara biltzen dira euskara fite ikasi nahi duten ikasleak, eta hara
|
joan
ginen AIZU! kook bisita egitera, hain zuzen ere, Gaztelugatxe ezagutzera joateko asmoa zuten egunean. M. Egimendi.
|
|
|
AEK k barnetegia dauka Urdabaiko biosfera erreserban. Bertara biltzen dira euskara fite ikasi nahi duten ikasleak, eta hara joan ginen AIZU! kook bisita egitera, hain zuzen ere, Gaztelugatxe ezagutzera
|
joateko
asmoa zuten egunean. M. Egimendi.
|
|
|
Izan ere, barnetegira euskara ikastera
|
joaten
da jendea, jakina, baina askoz ere gauza gehiago egiteko astia egoten da bertan. Jantokian aurkitu genituen ikasleak, irten aurretik gosaltzen.
|
|
|
Hortaz, kapitaina ontziarekin batera hondoratu behar dela dioen esanak gutxi du egiatik. Ikerturiko kasuetan, soilik 9 kapitain
|
joan
ziren itsas hondora ontziarekin batera. Hori bai, halako kasuetan, hau da, emakume eta haurrei lehentasuna emateko eskatu zutenetan, bizirik irtendakoen kopurua handiagoa izan zen.
|
|
|
Uruguaiko gerra handia hasita(), bidaiak Argentinarantz antolatu ziren, are gehiago hango gobernu berriak immigrazioaren aldeko politika azkarra eramaten hasi zenean 1852tik goiti. Euskal Herrian, berriz, nekazaritza eta egoera soziala krisian zeudela eta, euskaldun gazte ugarik herritik alde egiteko aukera egin zuten, gehienak gizonak, baina emazte edota familia osoak ere izan zitezkeen Amerikara ontzietan
|
zihoazenak
, herrira aberastuta itzultzeko asmoarekin batzuk. Ipar Euskal Herriko hiru probintzietatik Zuberoa eta Nafarroa Beherea izan ziren migratzaile gehien bidali zituztenak, hasieran bela-ontziz eta ondoren bapore ontziz, Pasaia, Baiona edo Bordeleko portuetatik, hiru laurdenak Argentinarantz.
|
|
|
Hala ere, aberasteko asmoarekin Euskal Herritik alde egindako gutxik gauzatu ahal izan zuten ametsa. Abeltzaintzari esker aberastea lortu zuen, ordea, 1837an Nafarroa Behereko Donaixti herritik
|
joandako
Pierre Lurok, ondorengoei 375.000ha, 300.000 ardi eta 150.000 behi utzita. Gaur egun, Argentinako 40 milioi biztanleetatik %10ek du euskal jatorria, 15.000 euskal deitura zerrenda daitezke, 15.000 pertsona dabiltza euskal diasporaz arduratzen diren 85 elkartetan eta 500 aritzen dira euskara ikasteko eskolak ematen.
|
|
|
Pampan eta Rawson hirian hamabi urte igaro ondoren, Ellande sortetxera itzuli zen, baina anaiak han utzi zituen.
|
Joan aurretik
Arnoldo eta haren familiarekin harturiko argazkia Pierra semearen eskuetan geratuko zen, Amerikako familiaren ezaupide bakar. Hala eta guztiz ere, goiz batez, argazki berdinarekin etorri zitzaizkion etxera bi andere eta gizon bat, ezezagunak, gazteleraz mintzo.
|
|
|
mapa sozialak direla. Gidatzen
|
zoazela
, bidean edozein aldaketa, gorabehera edo ezusteko topatuz gero, aplikazioan bertan adieraz daiteke. Trafikoaren inguruko gorabeherak, esaterako, beste erabiltzaile guztiei helarazten dizkie aplikazioak unean.
|
|
|
mapak aldiro aldiro aldatzen dira erabiltzaileek sortutako informazioaren arabera, eta, beraz, ezin dira gailuan gorde. On line kontsultatu behar dira, hortaz, gure gailuak sareko konexioa izan behar du gidatzen
|
goazenean
ere, Wazeren ahalmen guztiak oso osorik gozatu ahal izateko. Egia esan, nahiko sare kontsumo neurrizkoa egiten du, baina telefono konpainiaren arabera, 3G konexioan dezenteko eragina izan dezake horrek Maitemindu nauen hirugarren alderdi bat ere badu Wazek:
|
|
|
Jomuga batekin, interesik gabeko bidearen atala eramangarriagoa bihurtzen da. Izan ere, gure auzoko liburutegirako bideak badu zati aspergarri bat, trafiko handiko errepidetik
|
doana
, eta beste atseginago bat, kanalaren ondotik. Bideko gauza interesgarrietatik irabaziak atera behar direla uste dutenetakoa naizenez, kanaleko ur uherrean bainatzen diren ahateak zenbatuz heldu naiz liburutegira.
|
|
|
Bezeroak erakarri dituen beste akuilu bat krisia izan da. " Gazte koadrila bat, hamar euroren truke, poteak hartuta eta afalduta
|
doa
etxera, giro ezin hobean, gainera. Ea non egin dezaketen antzeko zerbait".
|
|
2013
|
|
|
Txarteltxo horiek ustekabe bat baino gehiago ekarriko diote, begizkoak egin eta desegin baino, bestelako lan ugari topatuko dituelako emakume dirudun bati esker. Detektibe lanak egingo ditu auzoan, haren senarrarekin marisko bila
|
joango
da eta Operaren Lagunen Bilboko Elkartean ere abestuko du, besteak beste. Trama paralelo horiek auzoko mundu ezkutuaren kontakizunekin nahasten dira:
|
|
|
Konturatzen zara zein txikerrak garen han, zein handia den mundua. Esperientzia aldetik, AEBetara zein India edo Txilera
|
joan
, beti irabaziko duzu. Hori bai, buelta beti buruan, eta amaren sukalde ahaztezina ere bai?
|
|
|
naturak, komunitateak eta norbanakoak finkatzen dute eguneroko bizitza. Herriaren historia laburrean, bizilagunen
|
joan
etorria handia izan da. Gaur egun 50 lagun inguru bizi dira komunitatean.
|
|
|
dio Itsasok. Hazten direnean, Garraldara
|
joaten
dira, Aritzek egin zuen bezala. Baina haur eta gazteak ez dira ikasten ari diren bakarrak, helduek ere eskolak jasotzen dituzte.
|
|
|
Lehenengo ikasturtean, Lakaben eman zituen eskolak irakasleak. Pixkanaka, herria euskalduntzen hasi da, kanpoko jendearen
|
joan
etorria ugaria bada ere. Urtean zehar, hainbat ziklo kultural izaten dituzte.
|
|
|
. Ildo horretan ere, komunitatearen ideia garrantzitsua da: kanpora ikastaro bat egitera
|
joandako
herritarrak gainerakoei irakasten die ikasitakoa, adibidez. Gazteen artean, punk talde bat sortu dute.
|
|
|
esfortzu fisiko apur bat, talde lana, punteria, koordinazioa, oreka, trebetasuna, lotsa eza? Joko bakoitza burutu ostean, beste leku batera
|
joateko
pista jasoko du taldeak; han beste proba bat proposatuko zaio eta, betetakoan, beste pista bat izango du. Horrela, lekukoa aurkitu arte.
|
|
|
Izan ere, adituek diote etorkizunean adinekoen kopuruak gora egingo duela eta, ondorioz, egoera horri behar den moduan erantzun zaiola. Euskal herritarrok azken urteotan pairatzen ari garen murrizketak kontuan hartuta, ez dirudi bide onean
|
goazenik
...
|
|
|
dio Agirrebeñak. . Asier Sarasua, Badihardugu elkartearen presidenteak, aipatu ohi du, herri batera
|
joaten
garenean edo proiektua aurkezten dugunean, lantalderen bat edo sortuz gero, kideak beti hasten direla hildakoez gogoratzen. Askotan esaten dute:. Berandu gabiltza!?.
|
|
|
2010ean, Uztaritzeko Arki Larroulet irindegiak hausnarketa bultzatu zuen Ipar Euskal Herrian ekoiztutako irinaz ogi berezia sortzeko, Ipar Euskal Herriko nekazaritzako hazkurrigintza klusterrak (Uztartu du izena) eta Euskal Herriko Laborantza Ganbarak lagunduta. Lurraldeko bigarren eihera (Maulen dago) laster lotu zitzaion xedeari eta, gari ekoizpenaren kalitateari
|
doakion
baldintzen bilduma idatzi ondoren, Uztartuk Herriko marka sortu zuen 2012ren amaieran, behin araudiak ekoizle, eiherazain eta okinekin adostuta. Joan den apirilean ipini zituzten salgai lehen Herriko ogiak, hasieratik ekimenean sinetsi zuten Iparraldeko 21 okindegietan.
|
|
|
Lurraldeko bigarren eihera (Maulen dago) laster lotu zitzaion xedeari eta, gari ekoizpenaren kalitateari doakion baldintzen bilduma idatzi ondoren, Uztartuk Herriko marka sortu zuen 2012ren amaieran, behin araudiak ekoizle, eiherazain eta okinekin adostuta.
|
Joan
den apirilean ipini zituzten salgai lehen Herriko ogiak, hasieratik ekimenean sinetsi zuten Iparraldeko 21 okindegietan. Sare bereko hamar bat laborarik garia egitearen aldeko apustua egin dute, inguramena zainduko duen kultura bermatu nahian.
|
|
|
Uztaritzeko eiheran dugu gari guztia metatzen, eta mugara iristen ari gara?. Jada aurreikus daiteke erronka horren aurrean egongo direla
|
joan
den azaroaren 6an sortutako Herriko ogia elkarteko 8 administratzaileak (3 laborari, 3 okindegi eta 2 eiheretako ordezkariak); artean, Uztartu eta Euskal Herriko Laborantza Ganbararen lanak animazio eta aholkularitzan egongo dira. Bi eragile horiek ere izan ziren, Herriko haragia elkartearen sustatzaileak:
|
|
|
Bi eragile horiek ere izan ziren, Herriko haragia elkartearen sustatzaileak: urte eta erdiko hausnarketa baten ondorioz,
|
joan
den uztailean agertu zen elkarte hori. Izan ere, EHko Laborantza Ganbarak eraman ikerketa batek erakustera eman zuen Ipar Euskal Herriko baserrien erdiek behi haragia ekoizten zutela eta haragiaren laurdena baizik ez zela lurraldean egoten, urteko ekoizpenak (42.000 behi) lurraldeko haragi kontsumoa aseko lukeen arren.
|
|
|
A errepideak hiriburua eta Landa lotzen ditu, Uribarri Ganboa herritik igarota. Garaiotik Landara eta alderantziz
|
joateko
aukera ere badago, A errepidea jarraituta.
|
|
2014
|
|
|
PC salmentak maldan behera
|
doazenez
, eta eramateko gailuenak ere moteltze bidean daudenez, kontsumoko elektronika egileak merkatua berriz suspertzeko aukeren bila dabiltza. Eta han hemenka agertzen ari diren zantzuen arabera, badirudi gailu jantzigarriak izango direla ekarriko diguten hurrengo joera.
|
|
|
erabiltzaileoi buruzko informazio iturri agortezinak dira. Nora begira gauden, zenbat denbora ematen dugun geldi eta zenbat aktibo, zer ordutan
|
joaten
garen lotara, noiz jaikitzen garen, nondik nora mugitzen garen, zer ikusi edo entzuten dugun inguruan, otorduak noiz egiten ditugun... Edozein marketin arduraduni belaunak dardarka jartzeko moduko informazio oldea, telefonotik baino askoz ere modu gardenagoan aterata, hau da, erabiltzailea konturatu gabe.
|
|
|
Eta negarra? Lagun bat
|
joateak
, adibidez. Zer izan nahi zenuen txikitan?
|
|
|
–Txandetan% 50etik gora bertso eskoletako haurrak izateak bermatzen du taldean gehiengo bertsozalea izatea. Eta hori, lehenbizikoz
|
doanarentzat
, zorte handia da, bertsozalea den taldea aurkitu eta horrek kutsatu egingo duelako?. Nolanahi ere, bertso udalekuetan parte hartzeko ez da beharrezkoa bertso eskolei edota bertsolaritzari lotua egotea.
|
|
|
Beste zenbait hitzordu finko ere izaten dituzte; nagusia, bertsolariekin partekatzen duten eguna: . Bi edo hiru bertsolari ezagun
|
joaten
dira udalekura eta haurrekin ibili ohi dira jolasean eta ekintzetan parte hartzen. Gauean, bertsotan egiten dute, umeek prestatutako ariketen arabera.
|
|
|
dirurik ez galtzea bakarrik dute kontuan, eta jendearen iritzia berdin zaie. Ikasleek dute geroaren inguruko erabakirik hartu eta dirudunak bakarrik
|
joan
ahal izango dira unibertsitatera.
|
|
|
Bere garaian, institutuan, ez zitzaidan sudur puntan jarri, beste gauza batzuk neuzkan buruan. Duela sei urte, euskaltegira
|
joan gabe
ateratzen saiatu nintzen, baina ez nuen atarikoa gainditu. Beraz, banekien euskaltegira joan gabe ez nuela aterako.
|
|
|
Duela sei urte, euskaltegira joan gabe ateratzen saiatu nintzen, baina ez nuen atarikoa gainditu. Beraz, banekien euskaltegira
|
joan gabe
ez nuela aterako. Azkenean, joan eta atera egin dut!
|
|
|
Beraz, banekien euskaltegira joan gabe ez nuela aterako. Azkenean,
|
joan
eta atera egin dut! Euskara nire hizkuntza da.
|
|
|
Juanjo Artero, Alvaro de Luna eta Tina Sainz egongo dira. Pare bat aldiz izan naiz Madrilen ikastaroak egiten, baina hau da lanean jarraian egongo naizen lehenengo aldia; dena den, Las mujeres de verdad tienen curvas antzezlanarekin ere
|
joan
nintzen Madril eta Bartzelonara. Kanpora joan beharra dago zuen lanbidean zerbait aurreratuko bada?
|
|
|
Pare bat aldiz izan naiz Madrilen ikastaroak egiten, baina hau da lanean jarraian egongo naizen lehenengo aldia; dena den, Las mujeres de verdad tienen curvas antzezlanarekin ere joan nintzen Madril eta Bartzelonara. Kanpora
|
joan
beharra dago zuen lanbidean zerbait aurreratuko bada. Beharrik ez dago.
|
|
|
Euskara zailtasun erantsia da zuen lanbidean? Bai, askoz ere jende gutxiago
|
joaten
delako lana ikustera, argi eta garbi. Donostian euskarazko antzezlan batekin astebetez bazaude, agian lehenengo bizpahiru egunetan beteko duzu aretoa, baina gaztelaniaz errazago betetzen da, denek dakitelako.
|
|
|
Donostian euskarazko antzezlan batekin astebetez bazaude, agian lehenengo bizpahiru egunetan beteko duzu aretoa, baina gaztelaniaz errazago betetzen da, denek dakitelako. Horregatik da garrantzitsua jendeak euskara ikastea, gero dena
|
joaten
delako katean. Eta zein egoeratan zabiltzate euskal aktoreak?
|
|
|
Jendeari lagundu egin behar zaio kultura kontsumitzen. Kontua ez da ekoizpen etxeei eta aktoreei baino ez laguntzea, ikusleak ere bultzatu behar dira emanaldietara
|
joatera
. Zinemarako, kontzertu baterako edo antzerkirako sarrerak kubata batek beste balio badu, nik zerbait ikustera joatea lehenetsiko dut, baina jendeak dagoeneko guztiari begiratzen dio, sarrerari eta kubataren prezioari, denetik egiten dugu gutxiago.
|
|
|
Kontua ez da ekoizpen etxeei eta aktoreei baino ez laguntzea, ikusleak ere bultzatu behar dira emanaldietara joatera. Zinemarako, kontzertu baterako edo antzerkirako sarrerak kubata batek beste balio badu, nik zerbait ikustera
|
joatea
lehenetsiko dut, baina jendeak dagoeneko guztiari begiratzen dio, sarrerari eta kubataren prezioari, denetik egiten dugu gutxiago. Jendeari kontsumitzen ere irakatsi zaio...
|
|
|
Haien emozioa! Niretzat esperientzia izugarria izan zen, baina ezin diozu eskatu antzerkira astebururo
|
joatea
behin ere joan ez den 20 urteko pertsona bati. Niri esan izan dit ezagunen batek ni ikustera joan eta oso ondo pasatu duela, harrituta, aurkikuntza bat egin balu bezala, aurretik ez zelako sekula sartu antzoki batean.
|
|
|
Haien emozioa! Niretzat esperientzia izugarria izan zen, baina ezin diozu eskatu antzerkira astebururo joatea behin ere
|
joan
ez den 20 urteko pertsona bati. Niri esan izan dit ezagunen batek ni ikustera joan eta oso ondo pasatu duela, harrituta, aurkikuntza bat egin balu bezala, aurretik ez zelako sekula sartu antzoki batean.
|
|
|
Niretzat esperientzia izugarria izan zen, baina ezin diozu eskatu antzerkira astebururo joatea behin ere joan ez den 20 urteko pertsona bati. Niri esan izan dit ezagunen batek ni ikustera
|
joan
eta oso ondo pasatu duela, harrituta, aurkikuntza bat egin balu bezala, aurretik ez zelako sekula sartu antzoki batean. Ikasitakoa egiten dugu, eta jendeari ez bazaio irakasten...
|
|
|
Nire lagunez. Aktorea ez den norekin
|
joango
zinateke pintxo pote batera. Ordiziako koadrilarekin, ez ditut aspaldian ikusi.
|
|
|
Hori bai, ez nuen pentsatzen nire ogibidea izango zenik. UBI bukatutakoan, etxean ez zidaten Madrilera
|
joaten
utzi... Orduan, ikasketak egiten hasi nintzen.
|
|
|
Ez dut inoiz esan, honetan jardungo dut?, ezta gaur egun ere. Hau gustatzen zait, baina ez naiz neu
|
joan
interpretazioaren bila, interpretazioak bilatu nau, nolabait. Izan ere, gustatu bai, ibili bai... baina unibertsitatean ari nintzen eta Erasmus programan sartzeko asmoa nuen.
|
|
|
Argi daukagu bide honetatik jarraitu nahi dugula, alegia, euskal liburu eta diskoen azoka kulturaren plaza izatera igarotzea nahi dugu. Bide hori hasita dago, eta sendotuz
|
doa
. Hori garrantzitsua da, geuri ere ziurtasuna ematen digulako.
|
|
|
Lehen ez genion garrantzi handirik ematen egitaraua prestatu eta kaleratzeko moduari, baina gaur egun irudia eta komunikazioa garrantzitsuak dira. Beraz, ahal den neurrian eta gure baliabideekin, arlo bakoitza profesionalizatuz eta kalitatea hobetuz
|
joan
gara. Bestetik, aldaketa handiena izena izan da, Euskal Liburu eta Disko Azokatik Durangoko Azokara igarotzea, hain zuzen.
|
|
|
Gerediaga elkartean pentsatu genuen horri ere lekua egin behar geniola Azokan, beraz, aurtengoa izango da estreinako esperimentua. Ondo
|
joatea
espero dut, denak egon daitezen nahi dugulako, txikiak eta handiak, nor bere tamainan eta bere ahalbideen neurrian. Horrek denoi egiten digu mesede.
|
|
|
Halere, ez dut inongo zalantzarik emaitza izan beharrekoa izan dela, eta halaxe egin behar dela lan. Egoera ekonomikoaren gainean kezka larria agertu zuen Azokak Eusko Legebiltzarrean aurtengo ekainean, zelan
|
joan
dira gauzak harrezkero. Oso larrituta egon ginen eta pentsatu genuen hori kaleratu egin behar zela, batez ere erakundeak egoera horretaz jabetzeko eta haiei garbi berba egiteko.
|
|
|
partiturak, liburua, dantza jauzien grabazio zaharrak, Urrastegia izeneko poltsiko liburua jauzien pausoekin, jauziak markatuta? Dagoeneko eduki mordoxka du, baina aurrerantzean ere osatuz
|
joango
dira.
|
|
2015
|
|
|
Puntu horretara iritsi gabe ere, gaiak zeresana piztu du komunitate zientifikoan. Auto adimentsua autopistatik
|
doa
eta istripua izan du. Zeren arabera erabakiko du jotako auto horren barruan doazen lagunak ala parean datorren ibilgailukoak salbatu?
|
|
|
Auto adimentsua autopistatik doa eta istripua izan du. Zeren arabera erabakiko du jotako auto horren barruan
|
doazen
lagunak ala parean datorren ibilgailukoak salbatu. Makinari utzi behar diogu nor salbatuko den erabakitzen?
|
|
|
hor egiten dugu huts batzuetan. Umeekin edo umeei irakurtzea guraso askok egiten dute, baina egitasmoa harago
|
doa
, ohitura sortzeko eguneroko tartetxo bat eskatzen baitu?. Gaur egun, 0 eta 2 urte bitarteko 268 umerekin ari dira lanean La Peña Abusuko osasun zentroan. Proiektuan sartu ziren aurrenekoak urte eta erdirako bidean dira orain, goizegi ondorioak ateratzeko.
|
|
|
Android nahiz iOS sistemetan baliagarria, paperezko liburua edukitzea beharrezkoa da aplikazioa erabiltzeko. Liburua edukita, nahikoa da Galtzagorri elkartearen webgunera (www.galtzagorri.org)
|
joatea
aplikazioa eskuratu eta aktibatzeko.AUTOBUS GELTOKIAK ATERPE eta plato moduan baliatuta, Busti web telebista sortu dute Ipar Euskal Herriko hainbat gaztek Kanaldude Herri Telebistaren eta ehKz.eus gazte komunikazio proiektuaren laguntzarekin. Gazteen topaleku izateko xedez, hilean behin emititzen dute saioa, gazteen ekimenei ahotsa emanez.
|
|
|
Nora
|
joango
ote dira inoiz gauzatu gabeko asmakizunak. Zer gertatuko ote zaie, norbaiten buruan sortu arren, argia ikusi gabe geratzen diren teknologiei?
|
|
|
Hainbat jatorritako bisitariak igotzen dira bertara, baina, nabari da Frantzia gertu dagoela?, lagun asko etortzen baitira handik. Halere, denboraren
|
joan
etorriarekin, turistaren profila aldatzen ari da pixkanaka, gero eta errusiar eta txinatar gehiago baitago: –Azalpenak ulertzen ez dituzten arren, trenera igotzen dira, hiria ezagutzeko gogoa izaten baitute?
|
|
|
Arriskuak urrunekoa dirudi oraindik, baina tarteka uholdeak jasaten dituzte eta lurrak oso eskasak dira denentzat: hirurehun familiak kontinentera
|
joateko
plana egin dute dagoeneko. Ander Izagirre (www.anderiza.com)
|
|
|
Coibitatik laguntza eske etorri ziren, itsasoa erabat estaltzen ari zelako irla. Ontziekin
|
joan
ginen Coibitakoak handik ateratzera?. Kuna indigenen elezaharretan, behin eta berriz agertzen da mehatxu hau: gizakiekin haserretzen denean, itsasoko jainkoak irlak estali eta denak itoko ditu.
|
|
|
Kunek, beraz, bizimodu anfibioa daukate: itsasoan bizi dira, kanoan
|
joaten
dira barboak, txitxarroak eta zerra arrainak arrantzatzera, urpean birika hutsez murgiltzen dira txangurru, olagarro eta otarrainak harrapatzera eta irletako paradisu txikietara turistak eramaten dituzte. Halere, kontinentera ere maiz pasatzen dira, artoa, juka, bananak eta barazkiak landatzera, ibaietatik ura hartzera, baita hildakoak lurperatzera ere.Ozeanoari metro batzuk irabazteko bere familiak etxolaren atzealdean egin dituen betelanak erakusten ditu Daviesek:
|
|
|
–Baina itsas mailaren igoera ondoriorik ziurrena da. Arazoa da oso aldaketa mantsoa dela eta inork ez duela sumatzen neurriak hartzeko premiarik?. Saavedraren azterketek frogatzen dute Panama lurra galtzen ari dela, zenbait hondartza eta azpiegitura turistiko mehatxupean daudela eta komunitate arrantzale batzuek beste leku batzuetara
|
joan
behar izan dutela, marea altuekin etxeak galdu zituztelako: –Panaman, dagoeneko baditugu desplazatu klimatikoak?. Klima aldaketari aurre egiteko planek denbora eta dirua eskatzen dituzte.
|
|
|
Kuna Yalan, biztanlerik gabeko irlek 50.363 metro karratu galdu dituzte azken hogeita hamar urteotan. Biztanleak dituen irla bakoitzak, berriz, 1.105 metro karratu galdu ditu batez beste, betelanak egin arren.Alarmismoa al da. Zenbait kunak kontinentera
|
joateko
plana egin zuten; gehienek, ordea, ez dirudite kezkatuta. Uholdeen beldur dira, baina beti ezagutu dituzte; batez ere leku ezak bultzatzen ditu emigratzera.Itsas mailaren inguruko kezka alarmista al da?
|
|
|
Zelan lortzen da 40 urtez hor mantentzea, gorabehera handi barik. Modetatik aparte egonez. Modak
|
joan
eta etorri egiten dira, baina nik ez dut musika jendearentzat egiten; batik bat, neuretzat egiten dut, horretan sinesten dudalako. Gero, jendearen oniritzia izatea beti da on, noski.
|
|
|
Ez diozu inoiz utzi behar zeu izateari, nahiz eta tarteka bestelako gauzetan jardun, bizi egin behar delako. Batzuetan gauzak ondo
|
joaten
dira, besteetan ez, baina neure lanean sinesten dut eta argi daukat inork ez duela ezer oparitzen, are gutxiago gaur egun. Txikitatik datorkit zaletasuna, oraindik ere badut zerbait emateko ahalmena eta hor jarraitzen dut, gustura. Noiz arte?
|
|
|
Beharbada, azken 15 urteotako lanak sakonagoak dira; musika eta poesiaren ikuspuntutik begiratuta, presentzia artistiko handiagoa dute, agian arrakasta gutxiago izan arren.Iaz kaleratu zenuen Nire bihotzak zure begiak ditu. Izenburuak berak adierazten du bilakaera, asko aldatu zara. Ez, beti
|
joaten
zara aurrera, bizitza bera ikasbidea da, baina norbera den modukoa da eta izaera ez da inoiz aldatzen. Sortzeko prozesua ere bera da, nahiz eta gaurko egoera bestelakoa izan.
|
|
|
Orduko oztopoak kontuan izanda ere, orain ez dago garai hartako ilusiorik. Horren falta sumatzen dut, orain bakoitza berera
|
doa
, kolektibitatean, euskal kulturan, gure egitekoetan. Ilusioa galtzea ez da ona, emoziorik gabeko bizitza, izate hutsa, ez dut atsegin.Pertsona egokia zara euskal kantagintza modernoaren historiaz mintzateko. Ez dok Amairuren garaian, dena zegoen egiteko, bide berriak zabaldu zituzten, hura udaberri zoriontsua izan zen.
|
|
|
Ilusioa galtzea ez da ona, emoziorik gabeko bizitza, izate hutsa, ez dut atsegin.Pertsona egokia zara euskal kantagintza modernoaren historiaz mintzateko. Ez dok Amairuren garaian, dena zegoen egiteko, bide berriak zabaldu zituzten, hura udaberri zoriontsua izan zen. Gero gauzak aldatuz
|
joan
dira eta, demokraziak ate asko zabaldu arren, beste hainbat itxi ditu. Askotan kontatzen dut 1976an oso erraza zela estatu espainiarrean zehar euskaraz kantatzea.
|
|
|
itxura eman, gauzak kendu, hitzak sartu, gozatu, sentitu, musikarekin bat egin, hunkitu? apurka apurka
|
joaten
da. Arteak arima behar du.
|
|
|
Sarri, esaterako, sakona eta ona da, eta erraza! Arteak ez du zertan konplikatua izan.Zelako denbora tartea behar izaten duzu disko batetik bestera. Musikaria entzulea baino urtebete aurrerago
|
joaten
da. Nik hiru urterik behin edo ateratzen dut diskoa.
|
|
|
eta gaur egun hori asko kostatzen da. Dena dela,
|
badoa
aurrera eta, ondo bidean, datorren urtean estreinatuko dugu.Orduan ez da 2021erako egin nahi den San Inazioren inguruko proiektu hori. Ez, ez da hori. Ni ez naiz praktikantea, baina jesuiten probintzialak proposatu zidanean Arruperen inguruko zerbait egitea, arakatzen hasi eta ikusi nuen oso pertsonaia interesgarria zela, Eliza ofizialarekin zuen harremanagatik eta.
|
|
|
Nekazaritza industrialak eta etengabeko ustiaketa denbora lapurtu digute, eta nekazaritza era honek denbora eta lasaitasun horiek bueltatzen dizkigu: ikustea letxugak landatu eta hilabete eta erdi behar dela haz daitezen, edo zenbat egun eta
|
joan
etorri dauden barazki bat erein edo aldatzetik jaso eta jan arte... Hiztegi aberatsa, esamolde ugari. Jakintza gordailu handia da ortua. Izugarria, baratzean gauza asko jaso direlako.
|
|
2016
|
|
|
Partida ona ateratzen denean, pilotariak oso onak izan dira, eta oso ongi jokatu dute, eta... Partida 22 amaitzen bada, eta azkar
|
joan
baldin bada, jendea segituan hasten da akatsak bilatzen, eta lehenengo erruduna materiala izaten da beti. Baina beno, hori nahikoa barneratuta daukagu, beraz, aurrera begiratu beharko.Pilota astintzetik masajeak ematera, eskuek eskertuko zizuten... Bai.
|
|
|
Nik genero hori oso gustura egiten dut, baina antzerkian saiatzen naiz beste batzuei ere heltzen. Eta jendeak erantzuten du, nabaria da komedia ez den zerbait ikustera
|
joaten
den jende gutxi horrek ere oso ondo pasatzen duela. Gozatzeko, ez da beharrezkoa 70 minutuz barreka egotea; nik, behintzat, ez dut hori behar.
|
|
|
Hemendik aurrera ere, borrokatu behar bada, egingo dugu, baina jende gazteak ere hartu behar du lekuko hori, eta inplikatu. Egia da denok bat hartu genukeela, nondik nora
|
joan
nahi dugun ikusi, indarrak bideratu eta elkarrekin egin aurrera. Fundamentuzko bidea asmatu, ze bestela... Goenkaleren ondoren, ETB Aitaren etxea telesailarekin saiatu zen, orain Eskamak kentzen...
|
|
|
–Ni ez nintzen
|
joan
euskararen bila, hizkuntzak aurkitu ninduen ni?
|
|
|
–Ni ez nintzen
|
joan
euskararen bila, euskarak aurkitu ninduen ni, dio.
|
|
|
dio. Euskararen ikas prozesuaren lehenengo pausoak Madrilen eman zituen; gerora, Iruñera
|
joan
zen bizitzera, eta hortxe euskaldundu da erabat. –Euskara nire bizitzan agertu zen, eta betiko geratu da?.
|
|
|
Banuen euskararen berri, baina ez nekien hainbeste hitz egiten zela. 17 urte nituenean, Hernanira
|
joan
nintzen familiarekin, eta konturatu nintzen jendea euskalduna zela, euskaraz bizi zela; niretzat aurkikuntza izan zen?. Lehenengo harreman horretan sortu zen Perezen eta euskararen arteko maitasuna. Madrilen bizi zenean hasi zen lehen euskara eskolak jasotzen, hiriko Hizkuntza Eskola Ofizialean:
|
|
|
–Orduan, zera pentsatu nuen: Euskal Herrira
|
joatea
gustuko badut, euskara ikasi behar dut hango herritarrei ulertzeko?. Pentsatu eta ekin:
|
|
|
ikas prozesuaren lehen urratsak ematen hasi zen. Denboraren
|
joan
etorriak, ordea, euskara alde batera uztera behartu zuen; halere, aukera izan bezain pronto, berriro ekin zion bere burua euskalduntzeari.Madrilen bizi zela parte hartu zuen lehenengo aldiz AEKren barnetegietan. Uda berean egin zituen barnetegi ibiltaria lehenengo eta Arantzakoa ondoren, alegia, bata amaitu eta bestea hasi.
|
|
|
Madrilgoa naiz? eta barnetegira
|
joan
nahi dut..., kontatzen du irribarrea ahoan duela.
|
|
|
–Nire bizitzako esperientziarik politena izan da?. Bitarte horretan, zirt edo zart egin eta Iruñera
|
joan
zen bizitzera, haize berri bila. Bost urte beteko ditu aurki Nafarroako hiriburuan.
|
|
|
Ohola jo, eta jokalekuan sartu da bola.
|
Badoa
bueltaka bueltaka ziztu bizian helmugara bidean. Segundo batzuk geroago, bi kolperen hotsa entzun da.
|
|
|
–Aurreko batean, Elorrioko Argiñeta auzoan, 20 euroko apustuak egiten ari ziren. Bola jokoari buruz ez zekiten asko, baina dirua jokatzera
|
joan
ziren?. Sumendixaren hitzetan, Jose Luis Mendizabal Azalia plaentxiarra oso apustuzalea zen.
|
|
|
Horri guztiari gehitu behar zaio egoera zailetan burua lasai edukitzen jakin behar dela. Sumendixaren esanetan,, ikusi izan ditut oso bolari onak, botatzera
|
joan
eta zurbil baino zurbilago zeudenak?. Urkia ere urduri jartzen da egoera horietan:
|
|
|
8,5 km dira maldan gora, hiru bat ordu. Kotxez ere gertura daiteke, Otzaurteko gainean pista bat hartu eta Aldaolako aparkalekuraino
|
joanda
. Handik, 1,3 km egin behar dira tunelera iristeko.Zegamatik, Done Jakue bidea adierazten duten gezi horiak jarraituko ditugu, Euskal Bidea egiten duten erromesak ere hortik joaten baitira.
|
|
|
Kotxez ere gertura daiteke, Otzaurteko gainean pista bat hartu eta Aldaolako aparkalekuraino joanda. Handik, 1,3 km egin behar dira tunelera iristeko.Zegamatik, Done Jakue bidea adierazten duten gezi horiak jarraituko ditugu, Euskal Bidea egiten duten erromesak ere hortik
|
joaten
baitira. Geziek Oria ibai jaioberrian gora eramango gaituzte, errepidetik ondoren, Iruetxetako bidegurutzera heldu arte.
|
|
|
abiadura da gizon egiten gaituena. Berdin esan dezakegu Errezil, edo landa inguruko beste edozein herri, edo rally esprintak dituzten herriak, edo gurpil gaineko idoloren bat duten herriak, edo baserritik institutura
|
joateko
garraio publiko sendorik ez duten herriak, edo nik al dakit zenbat faktore gehiago. Egon badaudelako horrelako faktoreak, bai; guztiaren gainetik, baina, gizontasun eredu jakin bat dago:
|
|
|
ausarta izan beharra, besteen ereduari jarraitu beharra, kotxeak edo futbola edo neskak bost axola zaizkizula esan ezina; finean, taldeko kide zarela erakutsi beharra, eta taldetik kanpora bota zaitzakeen jokabiderik agertzeko ezina, inola ere ez.
|
Zoaz
liderraren atzetik eta, ahal baduzu, saiatu zu ere lider bihurtzen, ondorengoak atzetik joan dakizkizun, eta horrela beti, biribilketa eternalean, mutil batetik bestera doan arrakalarik gabeko transmisioan, amaitzeko itxurarik gabeko tronpo perfektuan.
|
|
|
ausarta izan beharra, besteen ereduari jarraitu beharra, kotxeak edo futbola edo neskak bost axola zaizkizula esan ezina; finean, taldeko kide zarela erakutsi beharra, eta taldetik kanpora bota zaitzakeen jokabiderik agertzeko ezina, inola ere ez. Zoaz liderraren atzetik eta, ahal baduzu, saiatu zu ere lider bihurtzen, ondorengoak atzetik
|
joan
dakizkizun, eta horrela beti, biribilketa eternalean, mutil batetik bestera doan arrakalarik gabeko transmisioan, amaitzeko itxurarik gabeko tronpo perfektuan.
|
|
|
–Militantzia modu berrien bila
|
goaz
–
|
|
|
–Azken azterketa soziolinguistikoek erakusten dute eremu erdaldunetan gero eta erabilera eta ezagutza tasa hobeak daudela, eremu euskaldunetan ez bezala. Agian, jendea nolabait erlaxatu egin da, uste izanda euskarazko hezkuntza aurrera
|
doala
, erakundeek euskararen aldeko politikak garatzen eta diru laguntzak ematen dituztela... eta, ondorioz, elkarteen funtzioa jada ez dela hain garrantzitsua. Zorionez, ideia horri buelta ematen ari zaio.
|
|
|
Ahalegina egin behar dugu elkartearekin lotura handirik eduki barik beste leku batzuetan dabiltzan beste euskaltzale batzuk erakartzeko, elkarrekin zer egin dezakegun pentsatzeko, betiere euskararen normalizazioa eta herrian aurrerapausoak ematea xede. Militantzia modu berrien bila
|
goaz
–. Izan ere, Martinez de Lagosek uste du urrats praktikoak emateko garaian sartu garela: –Azken urteotan, euskara elkarteak, eta oro har euskalgintza, baliagarriak izan dira jendartean euskararen aldekotasuna sortzeko, baina orain urrats praktikoak eman beharrean gaude.
|
|
|
Udan, mendira
|
joaten
naiz, baina neguan ez dut astirik. Ariketa fisikoa egitea oso garran tzitsua da gure osasunerako.3 Inaxio
|
|
2017
|
|
|
Aurrekoan, Iruñetik paseoan, alabari azaldu nion toki hartantxe zegoela kartzela eta hara eramaten zituztela intsumisoak, edo, bere hiztegira etorrita, soldadu
|
joan
nahi ez zutenak. Garai batean jendea soldadu joatera behartuta zegoela entzutea ulergaitza egin zitzaion, eta are ulergaitzagoa iruditu zitzaion, noski, horri uko egiteak kartzela zekarrela ordainetan.
|
|
|
Aurrekoan, Iruñetik paseoan, alabari azaldu nion toki hartantxe zegoela kartzela eta hara eramaten zituztela intsumisoak, edo, bere hiztegira etorrita, soldadu joan nahi ez zutenak. Garai batean jendea soldadu
|
joatera
behartuta zegoela entzutea ulergaitza egin zitzaion, eta are ulergaitzagoa iruditu zitzaion, noski, horri uko egiteak kartzela zekarrela ordainetan. Bere txundidurak lagundu zidan konturatzen zenbat aldatu diren gauzak hain denbora laburrean; hainbeste, ezen neuri ere oilo ipurdia jarri baitzitzaidan, baina nire kasuan ez oroitzapenengatik, ezpada aldaketa horien meritua arriskuak hartu zituzten pertsonena izan zelako, eta ez gobernuena, ez denboraren joanarena, ez zeruetako izakiek obratutako mirariena.Orain ez dakit zer esango luketen gure agintariek antzeko egoera batean; badakit, baina, gizartetik sortutako bi ekimen nabarmen izan ditugula oraintsu begien aurrean, Luhusokoa eta errefuxiatuen aldekoa, eta, ulertzen dugu, baina ez dugu bat egiten erabilitako metodoekin?
|
|
|
Itxura batean, agintariek mugimendu bakarra txalotzen baitiote herriari: lau urterik behin botoa ematera
|
joateko
egiten dituen metroak. Hori da herri mugimendua.
|