|
2000
|
|
|
azken hogeitaka urteetan gertatu ez dena gertatu da, abertzaleok gai garela, ditugun ezberdintasunen gainetik, gutxieneko puntu amankomunetan adostasunera iristeko eta elkarlanean aritzeko. Gai gara, Eusko Legebiltzarrean Eusko Jaurlaritzaren aurrekontuak elkarrekin aurrera ateratzeko, berdin Bizkaia eta Gipuzkoako Foru Aldundietan eta
|
hainbat
eta hainbat udaletan. Guzti hau, soilik botoen indarra erabiliaz, herri ordezkari moduan lana eginez, demokraziaren arauak jarraituz.
|
|
|
Castro Urdialesen erroldaturik ez dauden 20.000 horien artetik gehienak Bilbo Handitik etorri dira, Ibar Ezkerretik bereziki. Zonaldeko bizi kalitateak behera eta etxebizitzen prezioek gora egin ahala, Castroko bizi kalitateak eta etxebizitza merkeek erakarrita hurbildu da
|
hainbat
eta hainbat bizkaitar. Baina bertako alkatetzatik esandako hitzen arabera," lotara soilik etortzen dira".
|
|
|
Dena den, euskal jokalariek ez zuten errukirik erakutsi eta moskutarrak 1 jipoitu zituzten. Hortik aurrera gure jokalariek erakustaldi mordoxka burutuko zuten herri eslaviar hauetan eta beren jokoa ikusteko
|
hainbat
eta hainbat gonbite jaso zuten, estadioak oso txiki geratzen baitziren ikusi nahi zituen jendearentzat.
|
|
|
Irlandako fiord bakarra herri honetantxe dago, zenbait mendiren artean sarturik. Toki apartak dira hauek guztiak, eta ez da harritzekoa
|
hainbat
eta hainbat film Connemara parte honetan eginak izatea, John Ford handiaren" The quiet man" klasikotik hasi eta" The field" edo" Far and away" bezalako film berriagoetaraino. Leenanetik hurbil, Clifden erako bidean bertan," Connemara National Park" delakoa aurkituko dugu.
|
|
|
1903koa da
|
hainbat
eta hainbat korrida hartu dituen plaza. Zezenek jarraitzaile sutsu ugari dituzte Azpeitian.
|
|
|
" A la par de' l pertues, a partir de hoije, ye lhuç de Miranda, lhuç de Pertual", esaldiak bururatzen du hizkuntza eskubideak onartzeko aurkeztu zuten poesiaz betetako testuak. Ordutik aurrera mendetako gutxiespenaren aurkako lana luzeagoa bada ere nekazal inguru hori
|
hainbat
eta hainbat esparrutan Portugalgo atzeratuenen artean dago, eta analfabetismo maila ere handienetakoa da, sekulako mugarria izan zen, urte askoko lanen emaitza.
|
|
|
Nekatu egiten naiz holakotan. Zenbat eta denbora gehiago mikrofono aurrean isilik,
|
hainbat
eta beltzago ikusten diat neure burua". (Deia,)
|
|
|
betikoek egingo dute. Zirkuitorik jakineko eta urratuenetatik kanpo ibiltzeko ahaleginak egiten dira, baina ez behar
|
hainbat
eta ez egin behar lituzketenen eskutik beti. Bertsotan aritzeko era bakarra dela pentsatzen dugu sarri, eta era bakar horretan, protagonismoa gutxi batzurentzat baino ez daiteke izan.
|
|
|
" Jainkozurtz" gauden honetan diskurtso galera larri xamarra dago; datu eta informazio gehiegi dago, baina gero oso zaila da horiei zentzu bat ematea edo diskurtso baliagarri bat eraikitzea: " Informazioaren trailerrak zapalduriko katuak dirudite gaur egungo
|
hainbat
eta hainbat artikulu eta hitzaldik."
|
|
|
" liburuko pertsonaiak errepikatzen joaten direla, batzuk azaltzen, besteak gordetzen, batzuk ipuin batean protagonistak, eta beste batean bigarren mailakoak" (Egunkaria VI). Izan ere,"
|
hainbat
eta hainbat pertsonaiaren bilakaeraren berri ematen digu bere azken liburuko ipuin ezberdinetan" (Jakin 101). Honela, pertsonaia hauen bidez hiriaren lekukotza eskaintzen digu.
|
|
|
Azken hauek lehengoaren antz handiago dute, baina ez dira betetzen generoaren ezaugarri guztiak" Pasaia Blues" ez da akzio hutsezkoa. Nobelak baditu, hala eta guztiz ere,
|
hainbat
eta hainbat ezaugarri, nobela beltzen ezaugarriekin bat datozenak, adibidez, badu sintesirako ahalmena, esaldi laburrak erabiltzeko joera... (Benito, Jon:
|
|
|
Hachette Lagardere Medias ere liburugintzan, prentsan eta ikus entzunezkoetandago sartuta. Bere oinarri historikoa prentsa izan da, non Elle, Car and Driver edo ParisMatch bezalako
|
hainbat
eta hainbat titulu nazioarte mailan hedatzea lortu duen.Egunkarietan, berriz, hiru titulu erregional menderatzen ditu. Liburugintzan, hezkuntzakoetan eta orotarikoan ere badago, Hachette, Fayard edo la Guide du Routard bezalako marken pean.
|
|
|
teknologia saltzen diete, askotan hedapenerakolaguntza bailitzen kamuflatuta, eta herri ahulek menpekotasun osoan jarraitu behardute, teknologia hori mantentzeko eta berritzeko. Herri jasotzailea zenbat eta gehiago industrializatzen den,
|
hainbat
eta menpekotasun handiagoan erortzen da estatuhornitzailearekiko. Eta industrializazioarekin, kultura, modernoa?
|
|
|
Konfidentzia hau bi eratara bakarrik altxa daiteke: edo psikoanalistak altxatzen du, bera ere konfidentziala den superbisioaren esparruan, edo bere analisia burututzat ematen duen subjektu batek, bertan ikasitakoapsikoanalistez eta beste psikoanalizatzailez osatutako kolektibo bati helarazten dio.Praktika modura psikoanalisia den horretatik ondorioztatzen da ezen, analista batanalista izatearen bermea, konfidentzia hori ebaluatzeko gune izan daitekeen komunitate batek bakarrik erakar dezakeela. Hori da gure aldetik Eskola deritzoguna.Zenbat eta zabalagoak izan bere oinarriak,
|
hainbat
eta gehiago onartu nahi zaiogaiari buruzko ezagutza baten ustea, nahiz eta hor ere berme absoluturik egon ez.
|
|
|
Zergatik dituzte sakon eta erraztasunez arnasteko zailtasunak
|
hainbat
eta hainbatpertsonak. Arnasak sentipenak sortzen dituelako, eta jendea sentitzeko beldurizaten delako.
|
|
|
Naturaltasuna norberaren adierazpenaren araberakoa da. Pertsona bat zenbat etabiziago egon,
|
hainbat
eta naturalagoak dira haren mugimenduak. Gorputza espresiboa da berez, eta haren tonizitatea etengabe ari da aldatzen barne sentipen etasentimenduak adieraztearren.
|
|
|
Beraz, inguruko egoeren aldaketetara itsua den nortasunarendinamika zurruneko atalak bilaka daitezke. Barne Ereduak zenbat eta egokiago etazehatzago izan, haietan oinarritutako portaera
|
hainbat
eta egokituagoa izango delakontuan harturik, erraza da ikustea, haurtzaroan finkatutako eta garai bateanegokitzapenerako ona izan daitekeen atxikimendu mota batek, traba egin dezaiokeela gizabanakoaren ondorengo garaietako adaptazioari.
|
|
|
bereizi gabeko niaren masa. Eskala honek ez du esanahi patologiko zuzenik, nahiz eta eskalan zenbat eta beherago egon, hau da, ezberdintasun maila zenbat etabaxuagoa izan, gizabanakoak
|
hainbat
eta zaurgarriagoak izaten diren tentsioekiko, eta sintomen ebazpena hainbat eta zailagoa bihurtzen den. Familia nuklearreangertatzen da kementsuen bereizi gabeko ni kolektibo familiarra, zeinak osatzendute gizabanakoen selfaren zati handiagoa edo txikiagoa zurga baitezake.
|
|
|
bereizi gabeko niaren masa. Eskala honek ez du esanahi patologiko zuzenik, nahiz eta eskalan zenbat eta beherago egon, hau da, ezberdintasun maila zenbat etabaxuagoa izan, gizabanakoak hainbat eta zaurgarriagoak izaten diren tentsioekiko, eta sintomen ebazpena
|
hainbat
eta zailagoa bihurtzen den. Familia nuklearreangertatzen da kementsuen bereizi gabeko ni kolektibo familiarra, zeinak osatzendute gizabanakoen selfaren zati handiagoa edo txikiagoa zurga baitezake.
|
|
|
Familia nuklearreangertatzen da kementsuen bereizi gabeko ni kolektibo familiarra, zeinak osatzendute gizabanakoen selfaren zati handiagoa edo txikiagoa zurga baitezake. Gizabanakoak zenbat eta berezko self gutxiago izan eskura,
|
hainbat
eta zailagoa izango dabere funtzionamendu autonomoa, eta familiaren proiekzio prozesuek baldintzatzendute hori; prozesu horien bidez, gurasoek beren heldugabetasuna seme alababatengana edo gehiagorengana proiektatzen dute, prozesua belaunaldi batzuetanzehar errepika daitekeelarik (Hill-en ereduaren garapena, zeinaren araberagutxienez proiekzio eta heldugabetasunaren transmisioko hiru belaunaldi b...
|
|
|
Arlo horietan guztietan, behin eta berriro aurreratu egin zituen bere garaian, baiproblemen planteamendua eta bai geroago etorriko ziren
|
hainbat
eta hainbat soluzio.Hori ere Txillardegiren ezaugarritzat hartu behar dugula uste dut. Nik uste dut, arlohorietan guztietan esnatzaile lana izan duela, geunden lozorrotik ateratzeko ahaleginean.
|
|
|
Hori 1967an gertatu zen. Hamar bat urte geroago, ikusiko genuen berriz ere, JoseLuis ezkerreko abertzaleen artean, beharrik!?, zeinetatik
|
hainbatek
eta hainbatek argieta garbi aldarrikatzen baitzuten berenak egiten zituztela Marx-en ideiak eta bideak.
|
|
|
Alor eta lan horiek beste lekuetan jende adituek aztertu eta azalduakdituzte1 Dena dela, oroigarritzat besterik ez bada ere, aipatu nahi nituzke hemen aloreta lan horietakoren batzuk: ...iztegia), hizkuntzaren antropologia (Hizkuntza eta Pentsaera), Euskararen batasuna (Sustraibila eta Euskara Batua zertan den), Euskararen gramatika (Euskal Gramatika etaEuskal Aditz Batua), euskal fonologia (Euskal Azentua eta Euskal Fonologia), eta Soziolinguistika eta Glotopolitika (Kolonizatuaren Ezaugarria, Albert Memmi ren liburuaren itzulpena, eta Elebidun Gizarteen Azterketa Matematikoa eta
|
hainbat
eta hainbat artikulu aldizkari2 eta egunkaritan), neuri dagokidanez, oso deigarria eta suspergarria gertatu zitzaidan garai hartan Memmiren liburua, Txillardegik itzuli eta Jakinekargitaratua?. Helburu praktikoa ipini du beti Txillardegik hizkuntzalaritzako etasoziolinguistikako lanetan:
|
|
|
Izendapen asko eta desberdinak bildu dira, gehienetan izendapen bakarrak izatendirelako. Zenbat eta lokalagoa izan,
|
hainbat
eta izendapen bakarragoa izango da.Horrela, herri izen bat hartzen dutenak 8 dira eta nazio baten izena (aleman, frantzi, gallegu, gaztela) hartzen dutenak 66; tartean lurralde baten izena hartzen dutenak (taulan agertzen den bezala) eta herria baino gune txikiagokoa hartzen dutenakaurkitzen dira.
|
|
|
Logikoa den moduan, Prozesaketa Linguistikoa testua idatzi den lengoaiarenmenpe dagoen prozesua da: Kalitate oneko prozesaketa linguistikoaren inplementazioasistemak edukiko dituen, irakurketa, arauen ezagupen mailakoaren araberakoa da.Aipatutako arauak zenbat eta definituago eta garatuago diren,
|
hainbat
eta fideltasunhandiagoa lortuko dugu azken irudikapenean.
|
|
|
Trifonemek (3 irudia) beren erdiko aldean fonema oso bat daukate; hauek erdiko foneman koartikulazio efektua oso handia den kasuetan erabiltzen dira; izan ere, honelakoetanerdiko fonemak ez dauka inongo alde egonkorrik, koartikulazio efektuetatikkanpo. Sistema batzuek goragoko unitateak ere erabiltzen dituzte, gehienetanhizkuntza zehatz baten fonema segida batzuen agerpen irizpideen arabera; bestalde, kontuan hartzen dute ezen, unitatea zenbat eta luzeagoa den, sintesiankalitatea
|
hainbat
eta handiagoa izango dela, baina orduan unitate kopuruhandiagoa ere erabili dugu. Unitateak aurrezteko ohiko estrategia (etahorrela sistemaren memorian espazioa ere aurrezteko), fonema baino txikiagoak diren unitateak erabiltzea izaten da; unitate hauek azpifonemak lirateke.Azpifonemak oso egonkorrak dira eta koartikulaziotik kanpo dauden fonemabatzuen zatiak atxikitzen dituzte (esate baterako, frikari ahoskabeen erdikoaldeak edo herskari ahoskabeen leherketak).
|
|
|
Soinueniraupenaren inguru fonetikoak daukan eragina kalkulatzeko, behar beharrezkoa dadatu basea soinuz soinu segmentatuta edukitzea. Horrez gain, datu basea zenbat etahandiagoa izan,
|
hainbat
eta hobeto. CARTen bidez kalkulu batzuk egin ditugu, bainaemaitzak ez dira oraindik definitiboak, dauzkagun datu baseen tamaina nahikoa ezbaita.
|
|
|
Beste
|
hainbat
eta hainbat arlotan bezalatsu, ezin konta ahala baitira Txillardegireneragina aldez edo moldez jaso duten euskal eremuak; hain zuzen, euskal soziolinguistikaren jardunbidean ere buru buruan ageri zaigu. Ezker abertzalearen pentsamendueta ekinbide politikoa abian jarri zenean, 1960 hamarkada hartan, inor gutxi arduratuzen hizkuntzaren eta abertzaletasunaren arteko loturak aztertzen.
|
|
|
Eta, teknologia berrien? etorrera bera ere
|
hainbat
eta hainbatezaugarri funtsezkoren apurtzaile masiboa gertatuko zen apurka apurka.
|
|
|
arabera, emandegi eta irratsaioen demandak edo eskariak interes politikoen erresistentziarekin egiten du topo (mezu bat zenbat eta gehiago zabaldu,
|
hainbat
eta sartze gehiago gizartean) eta baita interes ekonomikoekin ere (merkataritza publizitatearen oinarria eskarien aniztea da).
|
|
|
Informazioan espezializaturik dauden irratiei dagokienez (Catalunya Informació, France Info, Radio 5/ Todo Noticias?), adina faktore nagusia dugu, entzule indizeetan faktore hori ageri baitzaigu nabarmen: zenbat eta zaharrago,
|
hainbat
eta irrati mota honetarako atxikimendu handiagoa dago (Díaz Nosty, 1998, 192). Eguneroko audientziari gagozkiola eta entzuleen adina kontuan hartuta, Euskal Autonomi Erkidegoan ez dago diferentzia handirik adin taldeen artean.
|
|
|
Informazio iturriaren kontzeptua ur sorburu modura errepresenta daiteke (Palazio, 1997, 155). Ura datu informatiboak dira, informazio ekaia alegia, eta irratilariak datu horiek zenbat eta beheragotik harrapatu,
|
hainbat
eta handiagoa da informazioa kalitate eskasagokoa izateko posibilitatea.
|
|
|
Bi errealitate edo alor hauek aintzakotzat hartzekoak dira albistea sortzen denetik uhineratu edo papereratu arteko komunikazio prozesu osoan zehar. Iturrietatik beraietatik garatzen dira bi alor hauek, eta bitartekoak zenbat eta gehiago izan,
|
hainbat
eta fidagarritasun txikiagoa eman behar diegu informazioei. Kazetariek ongisko dakite zeinen garrantzitsua den hori, eta horregatik eduki behar dute hasieratik argi zer nolako iturriak nahi eta behar dituzten.
|
|
|
Horrexegatik, okerkuntzak eta manipulazioa saihestu nahi ditugulako, iturri sinesgarrietara jotzea komeni da. Eta kontuan izan ezen irratilaria albiste sorburutik zenbat eta hurbilago egon,
|
hainbat
eta gertuago egonen dela informazio ematearen eredu onetik. Beraz, datuak iturri primarioetatik edo beste autore batzuek albiste fokua edo foco de la noticia deitutakotik ateratzen baditugu, bitartekaririk gabe atera ere, berriemailea aserik eta pozik geratzen da egindako lanaz.
|
|
|
Hurbiltasuna: nahiz eta mundu mailan gertatzen diren jazoerak jendearen interesekoak izan, ekintza edo gertakizuna zenbat eta entzuleengandik hurbilago egon,
|
hainbat
eta handiagoa da interesa, salbuespenak gorabehera. Gertaera Japonian gertatzeak ala gure herrian bertan izan dela jakiteak interes maila desberdinak sor ditzake.
|
|
|
Albistegian, albistea zenbat eta nabarmenkiago agertu eta hedapen handiagoa eduki,
|
hainbat
eta garrantzitsuagoa da. Albiste bat nabarmentzen edo azpimarratzen duten enfasi elementuak, soinu laguntzak,, ebakiak?, lekukotasunak eta ahots aldaketak dira.
|
|
|
–Zenbat eta irrati estazio gehiago egon,
|
hainbat
eta homogeneoago agertzen da beraien programazioa. Antza, ez dago ez denborarik ezta bitartekorik ere programazioak berriztatzeko, ekoizkin berriak eta estilo desberdinak esperimentatuz.
|
|
|
Baieztapen honek parada ematen digu lehen ondorioa ateratzeko. Zenbat eta lokalagoa izan,
|
hainbat
eta joera handiagoa dago informazioa informazio iturri bakarretik jasotzeko. Euskal Herriko irrati nazionalean, ostera, berriemaileak denboraren atzaparretatik itzuri ezinik dabiltzanean izan ezik, albistegietako notizia nagusien informazio datuetan sakontzeko eta iturri desberdinek igortzen dutenaz jabetzeko ahaleginak ikusten dira sarri.
|
|
|
Eskualde horren hegoaldean kontinente bat zegoen (gaur egun Demanda mendizerra deneraino heltzen zena) eta bertatik ibaiek garraiatutako hondakinak gaur egun Karrantza denaren hegoaldean metatu ziren, delta handi bat eratuz. Zenbat eta gehiago hurbildu itsasora ibaiek
|
hainbat
eta korronte txikiago dutenez, lehenengoz ibaiak garraiatutako material astunenak metatzen dira eta azkenik, korrontea erabat ahultzen denean, arinenak. Era horretan, lehenengoz (Karrantzatik hegoaldera) legarrak metatu ziren, harea aurrerago (Karrantzako hegoaldean, Zalama mendian) eta buztina urrunen (Karrantzako erdigunean:
|
|
|
Baina, liluraturik banengoen ere, hats har nezakeen oraino, uretan dagoen arrainak bezala. Zeren, eskola akabatuz gero etxerat nindoala —San Martín del Mercado ko Plazako ikasleen egoitza hartarat, non ediren bainituen enea bezalako egoeran zeudèn
|
hainbat
eta hainbat estudiante, apezteko edo ordenatzeko asmotan haiek ere, ordena batean zein bertzean, zeren, jesuitak Salamancan eraikitzen ari ziren edifizio bikain famatua, non baitzuten kolejioa, ez baitzen enetako tokia, han irakasten ziren gaiak, trivium a eta quadrivium a, Iruñako kolejioan ikasi nituenez gero—, sareetarik libratu nahian lehorrerat jauzi egiten duen arraina bezala, hatsik ... Izan ere, nik uste nuen ezen jakintasunak —zinezko eta minezkoak— gorputz sendo eta gotor bat zuela eta, aldi berean, airosa, Burgosko katedralaren antzekoa.
|
|
|
Eta bistan da, halaber, ezen, fruituen alderakotzat, zirkuak anitzez joriagoak eta emankorragoak izan zirela: ikusi bertzerik ez dago erromatarren denborako
|
hainbat
eta hainbat saindu eta martiriren testigantza, Erreboteko Plazan gertatuaren aitzinean, non sainduen izendegia ez baitzen ale bakarrean berretu ez emendatu... toreatzaile haietarik bat, bai, martiri eta toreatzaileen patroin izaiteko bidean jarri zitzaigun arren.
|
|
|
...ze bezain biribilak— ez baitzitezkeen izan haragikeriarako eta lizunkeriarako tentagarriak baizen; eta, nola uste baitzuen ezen emaztekiak dortokaren etsenplutik ikasi behar zuela, eta hargatik geratu behar zuela etxean, edo bere mantelinaren azpian gorde behar zuela burua elizarakoan, dortokak bere maskorraren azpian bezala, hala debekatu zien haiei, halaber, Ama Birjinaren ohorez egiten zen
|
hainbat
eta hainbat prozesionetan —hala nola Asuntzio koan—, apezaren parean joaitea, nor bere kandelarekin; eta ekarri zuen, finean, elizarat —zeinak baitzuen, don Frantziskoren denboran, plaza publikotik eta merkatutik otoizlekutik bezainbat, guztiak solas eta solas— isiltasuna.
|
|
|
Osabaren pena handia izan zen, eta enea ez tipiagoa, zeren Italiarat eginikako bidaiaren ondotik ezin maiteago bihurtu baitzitzaidan txakur hura, leiala eta fidela zelako eta ezin maitagarriagoa, munduan ezagutu ditudan
|
hainbat
eta hainbat gizon baino hagitzez ere maitagarriagoa. Baina, nola osabak ohitura hura baitzuen, bere txakurra edukitzekoa, eta nola erran zaharrak baitio hilak lurperat, biziak aserat, handik hiruzpalau egunera izan genuen etxean orkume berria:
|
|
|
Eta oraino ere iraganari beha paratzen naiz eta mila gertaki oroit ditzaket, irrigarriak edo funsgabekoak haietarik
|
hainbat
eta hainbat, bere mementuan hil edo bizikoak iduritu izan zitzaizkidanak; amorio hura, ez, ordea. Zeren orduantxe jakin bainuen ezen denbora bertze erreka bat zela, eta aldika eta tarteka ur jauzi batzuk zituela, eta halatan egin zezakeela eternitaterat jauzi.
|
|
|
patatak, aguakateak, guaiabak, mangoak, bananak, eta bertze mila tuberkulu eta fruitu, hauek zaku batzuetan, horiek moritxearen palmaz eginikako saskietan eta haiek ihizko otarreetan—, bortz gizon iritsi ziren Santo Tomáserat, zaldiz, gibeletik morroi batzuk zituztela, batzuk zuriak, beren asto eta mandoetan, eta bertzeak, gehienak, indiar horiak, oinez zihoazenak, bakoitza bere kargarekin, zeren eta haien artean lau motatakoak baitziren zamariak: zaldiak, astoak, mandoak eta indiar horiak... hauetarik
|
hainbat
eta hainbat biharamunean salgai jarriko zituztenak, zeren esklaboak baitziren eta esklabo gisa saltzen baitzituzten, beltzak eta bertze jende miserable batzuk bezala; eta bortz gizon haiek herriko bertze ostaturantz zihoazen, zeina baitzen Octavio Hernando zeritzan gaztelau batena. Mementu hartan Fernando Pachecorekin geunden, eta hari aditu genionetik jakin ge nuen ezen gizon haiek bigarren semeak zirela eta Espainiatik etorriak —Avilatik eta Zamoratik—, aberasteko edo kargu inportant baten erdiesteko asmotan, nahiz eta azkenean fortunak bere lekurat ekarri zituen eta, halatan, xede apalagoetarat etsi behar izan zuten —Joxe Aberasturik ere egin zuen bezala, itxura guztien arabera—, zeren kapataz gisa trabailatzen baitziren, bazter haietako jauntxo boteretsu batzuen lurretan; eta jakin genuen, halaber, ezen aldian behin etortzen zirela, bai jendearekin eta bai balizko erosleekin hainbat tratu egiteko, zeinetarik gehienak beren etxaldeetako ganaduarekin loturik baitzeuden, bai jan edanen eta bertze hornizoin batzuen erosteko eta beren nagusien etxalekuetarat garraiatzeko... baita kalapitaren bat sortzeko ere hainbatetan, zeren guztiak ere baitziren, ostatatzen gintuen gizonaren erranetan, gizon gaitzak eta ondikozkoak, gerlatiak eta maliziatiak, okasinotsuak eta inkontru gaixtokoak.
|
|
|
Nik ez dakit nola atera ginen handik bizirik, ez bada zeren Probidentziak gidaturik eta indarturik baikindoazen, hain izan baitzen neurriz kanpokoa gure gorputzen soportua eta jasana, eta ez bada zeren neure ondoan bainuen Goruki, zeinak, nola baitzen oihanean jaioa eta oihanean bizia, beti baitzekien, baita zalantzarik edo ondikorik handienen erdian ere, norat jo, eta zeinak beti baitzuen aterabideren bat korapilo bakoitzeko. Eta, arrazoin bertsuagatik, ez dizut kontatuko, halaber, nola garaitu eta azpiratu behar izan genuen
|
hainbat
eta hainbat mehatxu, zeren oihaneko edozein lekutan eta edozein partetan ezkuta baitzitekeen mandatari gaixto bat —hemen suge pozointsu bat, hor armiarma are pozointsuago bat, eta han piztia—, heriotzaren mandatua noiznahi den zabal zezakeena.
|
|
|
Eta, denbora ahalik eta hobekien eramaiteko eta burua ez galtzeko, neure bizitzan pentsatzen nuen eta neure bizitzako gertakiak oroitzen nituen, baita munta tipienekoak ere, nola mamian hala azalean, xehetasunari xehetasuna eransten niola... zeren, zentzuen eta adimenduaren ez galtzeko, haien zaindu eta begiratu beharra bainuen. Eta, hain hertsiki lotzen nintzen, bertzalde, eserzizio haiei, non segur bainago ezen orduko lanaren fruitu direla liburuan barrena skribatu dizkizudan
|
hainbat
eta hainbat gauza.
|
|
|
Memoria claudit, memoria ez da fidela. Eta, nahiz eta badakizun memoria onekoa naizela eta hori dela Jainkoaganik errezibitu dudan dohain bakarretarikoa —halako suertez, non ume umetarik geratu izan baitzaizkit buruan grabaturik
|
hainbat
eta hainbat gertaki, baita gertakiokin lotu hitzak eta behakoak ere, harginak harrian zizelkatu zeinuen eta idurien gisarat—, halaz ere, diot, ni ez naiz salbuespena. Eta, horrela, kontuan izanik ezen gizonak berezkoak dituela muga horiek, haien gainean eraiki behar izan dut eraiki asmo izan dudan guztia, bertze aterabiderik ezean.
|
|
|
Baina horregatik ere galdetzen dizut, hain zuzen ere, ni baino jakintsuago zarelako... jakin dakidan arren, bertzalde, gauzen esplikazionerik onena eta justuena dela ezen esplikazionerik ez dutela,
|
hainbatetan
eta hainbatetan ez bederen: zer gertatu ote zitzaion aitona Nikolasi, jaun André...?
|
|
|
Baina semearen suak aita ere hartua zuen orduko, eta hain zuen hartua, non administratzailea baitzerabilen baterat eta bertzerat mila manurekin, hark bidera zitzan eta aitzina, artezki, negozioei loturikako
|
hainbat
eta hainbat eginkizun, bera etxean geratzen zen bitartean, semearen joan jinei beha, hartzaren ehiza zela kausa... Zeren eta ikusia baitzegoen ezen aitak ere ez zuela atsedenik hartuko, harik eta semeak hartza tiroka zezan arte eta egotz, eta, hargatik edo, zalantza izpirik erakusten ez ziola, hala ihardetsi zion amari:
|
|
|
Eta harekin gertatu
|
hainbat
eta hainbat historia oroitzen nituen, zein baino zein bitxiagoak... baina Inkisizionea ere hartarakotz zegoen, bere mailuaz berezitasunaren ingudea doilorki jotzeko... eta hala erran daiteke ezen osaba ezin originalagoa zela eta originaltasunak galdu zuela, Ofizio Sainduaren garaziaz.
|
|
|
Zer erein, huraxe bildu. Zenbat eta xeratsuago eta prestuago Kristinarekin,
|
hainbat
eta hotzago eta iheskorrago nirekin. Nago, bere haurrean ere, nire ezinaz ohartzen zela nolabait, eta erantzun nahi zidala.
|
|
|
Erran gabe doa bertze mahai batera jartzen zela, niretik hamar bat metrora. Handik aitzina, goiti egin ahalean urruntzen, beti ere urruntzen baizik ez dut ikusi, zenbat eta gorago
|
hainbat
eta urrunago eta gizenago. Nik ezarri izengoitia aise hedatu zen lantokian:
|
|
|
Nola Afrikako sabanetako tribuetako nerabeek, beren gizontasuna frogatzeko, lehoi ehizan bildutako ebatondoak erakutsi behar dituzten, hala orduko giro nahasian ere, komisaldegia ezagutzeak bete beteko militantea bilakatzen zuen hasberria: zenbat eta orbain gehiago,
|
hainbat
eta konprometituago, jatorrago, iraultzaileago. Urte haietan —nik ere norbait izan nahi gure ingurukoen begietara—, behin baino gehiagotan amestu nuen, atsegina eta nahastekaturik, atzipetzen ninduten eguna.
|
|
|
—Nire paretik pasatzean, farmazia urrun ote zen galdetzen ari zitzaion korbatadunari. Honek ahapeka zerbait erantzun, eta
|
hainbat
eta kontentago gure Rosario.
|
|
|
jatorriz  koak bere leku jatorrizkora ekarri bai, baina, handik hilabete batzuen burura, beste bi atera omen zitzaizkion, bere kasa, bizkar aldean, hauek bai dotore txuri mardulak. Bular menditsuak, ordea, ez ziren konformatu izate estetiko hutsarekin, eta, egun batetik bestera, tumor edo hantura gaiztoaren jokabidea hartu zuten; ezkerrekoak (aurretik begiratuta) mintzoa xurgatzen omen zion, eta eskuinekoak, (aurretik begiratuta) entzumena; deliberazio hartara iritsi omen ziren behintzat Estatuko espezialistarik adituenak,
|
hainbat
eta hainbat froga egin ondoren. Eta ez zegoen artean sendabiderik, eta hantura horiei biz  karroi izendatzea erabaki zuten, beste irtenbiderik ez eta, medikurik jakintsuenek.
|
|
|
Baina orain arteko azken harribitxia, larriena seguruenik, ezagutu berria dugu. AEKren ondasunen bahimendua eta erakunde honen
|
hainbat
eta hainbat kideren aurkako prozesamenduak ez du, tamalez, ia inor harritu. Aspalditiksentzuten ziren Espainiako epaileak horrelakorik egiteko gai zirela zioten zurrumurruak eta bete egin dira.
|
|
|
ondo etorri, Frai Bartolome eta Frai Mateo Zabala horiek, XXI. mendeko euskal eremura. Zuen berba lauko jarioa behar dugu, premiazko zaigu
|
hainbat
eta hainbat eremutan. Hizkuntzaren ederrak eta hizkeraren bizitasunak —egokitasuna ere ahanzteke— bene benetan eskertuko dizuete eta.
|
|
|
Espezializazioaren legeak liburutegien munduari ere bere logika ezarri dio, eta lege horren logika oso erraza da: gure gizarte modernoa zenbat eta konplexu, anitz eta espezializatuago bihurtu,
|
hainbat
eta presio handiagoa ere sortzen da gure liburutegiak bilakaera horri egokitzeko. Izan ere, gaur egun munduan zehar gero eta liburutegi gutxiago dago han eta hemenka argitaratzen diren liburu guztiak edo gehienak bere baitan fisikoki biltzeko asmoa dutenak.
|
|
2001
|
|
|
\ Txingudiren kasuan gainera, Europako hegaztien migrazioan azaltzen duen kokapen estrategikoak (Pirinioak eta Bizkaiko itsasoak sortzen duten inbutuaren erdi erdian), urtean bi alditan bidaia luze horiek burutu behar dituzten
|
hainbat
eta hainbat hegaztirentzat atseden eta elikadura gune garrantzitsua izatea eragiten du.
|
|
|
Baina bibote kiribildu horren atzean, zazpi urterekin bere lehen urratsak eman zituen artista dago, bere lan handiak burutzeko
|
hainbat
eta hainbat zirriborro egindako artista, Josep Pla lagunari liburuak irudiz edertzen zizkiona. Eta horixe da, hain zuzen, Amarica aretoko erakusketak islatzen duena.
|
|
|
Berau bisitatzea zoragarria bihurtzen duten
|
hainbat
eta hainbat xehetasun, bertako kaleetan zehar paseatzera gonbidatzen duten mila detaile. 1794an Konbentzioko Gudaren erdian frantziarrek su eman ostean, inoiz baino ederrago azaltzen den herri honen ikuspegi orokorra Iratirantz joateko bidegurutzetik lortuko dugu.
|
|
|
|
Hainbat
eta hainbat poemek galdera ironikoa dute bukaeratzat. Eta, hori, azkenean, Euskal Herriaren kontzeptua bera kolokan jartzeko asmoz:
|
|
|
Bigarrenak, berriz, tenperatura altuetan olioak nolako gaitasuna duen adierazten du (zifra hori zenbat eta altuagoa izan,
|
hainbat
eta hobeto ibiliko da motorra tenperatura beroetan).
|
|
|
Beraz, tenperatura hori zenbat eta apalagoa izan,
|
hainbat
eta hobeto funtzionatuko du olioak neguko hotzetan.
|
|
|
galtzeko arrisku handian daude, gizakiak bere mesederako etengabe harrapatzen baititu, haietatik elikagaia, larruak, garaikurrak, espezimen biziak, turismo gaiak, botika tradizionalak, lurrak, burezurrak eta beste
|
hainbat
eta hainbat produktu eta gai eskuratzearren.
|
|
|
Oso gogoan izatekoak dira Steven Pinker irakasleak, buru hizkuntzaz, egindako ekarpenak, alegia, giza hiztunak halako mekanismo biologikoen sorta batduela eta horrelakoei esker txikitan hizkuntzak erraz samar ikasten direla. Zenbateta adinean aurrerago, beste hizkuntza bat ikasterakoan,
|
hainbat
eta gehiago kalkatubeharra izaten da hasierako edo jatorrizko hizkuntz sistemaren gainean. Azkenikerketen arabera, adina faktore erabakigarria da hizkuntza ikasteko ahalmenarenfosilizazioan.
|
|
|
– Kulturaren kontsumoaren mailari dagokionez, beste hizkuntzetan gertatzenden bezala, baxu samarra da kultura idatziarena eta altuagoa ikus entzunezkoena, nahiz eta, ikerketak adierazi zuenez, zenbat eta gazteagoak izan,
|
hainbat
eta handiagoa den euskarazko kultur produktuen kontsumoa.
|
|
|
Eta honekin batera, hurrengo kontsiderazioa: gure jardun pedagogikoa zenbateta kalitate handiagokoa izan,
|
hainbat
eta eraginkorragoa izango da. Baliteke (etauste dut gehienok izango dugula horren esperientzia) ikasle bat titulu edo agirijakin baten bila hurbiltzea euskaltegira, edo bestelako beharrizan jakin eta zehatzbat betetzera, eta gero prozesuan zehar euskaltzaletzea.
|
|
|
Ulermena trebetasunaktiboa omen da, ikaslearen aldetik buru ahalegin handia eskatzen duena; bainahorretan ere gutxieneko trebakuntza behar da. Ulermen gaitasunean erabakigarriakdiren
|
hainbat
eta hainbat azpitrebetasun aktibatzen ikasi behar dute ikasleek; bestela, ezina eta etsipena izango dira nagusi.
|
|
|
Irakaslea ikasleari irakasteko dago. Honek
|
hainbat
eta hainbat erabaki hartzeadakar, eta modu askotara egin badaiteke ere, zer irakatsi, nola irakatsi, zertarakoirakatsi, eta noiz irakatsi erabaki du. Nahiz eta ikaslea ahalik eta gehienkontuan hartu, irakaslearen erabakiek markatuko dute irakaskuntza prozesua, eta, beraz, ikaskuntza prozesua.
|
|
|
Gainera, Jaun DoneMikel in Excelsisen gainerako Erdi Aroko mirakuluak ikertzen baditugu, haueksexu organoekin ez dutela inolako zerikusirik antzemango dugu59 Hartara, JulioCaro Barojak santutegi honi buruz erraten zuenaren aurrean gaude: gaur egungonekazarien bizitza historiaurreko munduarekin harremanetan jarri nahi duen folklorismoaren aldarrikapenak ez ditu kontuan hartzen bitarte honetan dauden
|
hainbat
eta hainbat ziklo historiko ezberdin60.
|
|
|
Eleberri burges errealistarekinere antzeko zerbait gertatzen da: eleberrietako pertsonaia problematikoak burgesiak zabaldutako balio indibidualistei esker eraman dezake burgesiaren aurka daraman borroka; eta burgesiaren aurka bere buruaren buruaskitasun morala aldarrikatuz zenbat eta gogorrago egin,
|
hainbat
eta hobeto gauzatzen ditu sistema burgesaren balioak, hots, indibidualismoarenak.
|
|
|
Izenburuak argi eta garbi adierazten duenez, ipuinhauen kokalekua Euskal Herria da, Euskal Herri geografiko edo ideologiko horrekizan ditzakeen kokapen desberdinak. Bi autoreen ikuspegi bikoitzak aberastasunaekartzen dio lanaren asmoari; izan ere, ahalik eta ideia osatuena eman nahi dute,
|
hainbat
eta hainbat topiko landuz, elikatuz, edo ezabatuz.
|
|
|
Hain zuzen ere, aipatutako lan horiez arituko gara jarraian2, Ni ez naiz hemengoa eta Marginalia entseguak ere aintzat hartuko ditugularik, oso lagungarriakbaitira gure idazlearen lanaren zutabe diren
|
hainbat
eta hainbat planteamendutansakontzeko.
|
|
|
guztia hartu, erabili eta bota egiten dugu. Kontsumoaren eraginez, aspertu egiten gara
|
hainbat
eta hainbat gauzaz, eta horren ordezkoakbilatzen ditugu. Honek guztiak modaren tirania ekarri du; hau da, zenbait faktorekeraginda pertsona edo talde jakin batek arrakasta lortzen du, eta kontsumorako produktu bihurtzen da.
|
|
|
Honako emaitza hauekjasotzen dira motibazioari dagokionez: 1) guztiz instrumentaletik guztiz integratibora doan continuum batean biltzen diren 7 orientazioak 3tan berkodatzendituzte; instrumentalak, tartekoak eta integratiboak bereiziz; 2) ikasleak zenbat etagazteagoak izan,
|
hainbat
eta era nabarmenagoan eragiten die motibazioarennoranzko instrumentalak, hori gazteagoek lana aurkitu beharraren egoerari egotzdakiokeelarik; 3) gizonezkoek joera handiagoa dute tarteko orientazioa ez hautatzeko eta eskala osoan zehar sakabanatzeko, hots, elkarren antz gutxiago dute etaemakumezkoak baino integratiboagoak izateko joera daukate; 4) noranzko integratiboak gehiago eragiten die Euskal...
|
|
|
Honako emaitza hauekjasotzen dira motibazioari dagokionez: ...eskala osoan zehar sakabanatzeko, hots, elkarren antz gutxiago dute etaemakumezkoak baino integratiboagoak izateko joera daukate; 4) noranzko integratiboak gehiago eragiten die Euskal Herrian jaiotako gurasoen seme alabei EuskalHerritik kanpo jaiotakoenei baino; 5) noranzko instrumentalak ikasle unibertsitarioei beste guztiei baino gehiago eragiten die; 6) lagunartea zenbat eta euskaldunagoa izan,
|
hainbat
eta gehiago sortzen ditu noranzko integratiboak; 7) langileez espezialduek, etxeko langileek, langile espezializatuek eta teknikariek noranzkointegratiboak eraginda ikasten dute batik bat, eta irakasleek noranzko instrumentalak eraginda; 8) ikaslea zenbat eta motibazio integratibo gehiagokoa izan, hainbateta gehiago saiatzen da euskara ikasten; 9) noranzko integratiboak eragindakoikasleek instrum...
|
|
|
Atlantiko eta Mediterraneotik aire masak sartzen direnean, ekaitz bortitzak izaten dira. Uda luze, bero eta lehorra da, zenbat eta hegoalderago
|
hainbat
eta lehorragoa. Urteko batez besteko tenperatura 13 ºC koa da; udan 24 ºC, batez beste; eta neguan 4 ºC.
|
|
|
horia, gorria, berdea, urdina... Kolore ezberdineko iritzi guzti hauek, seinale ontzat hartu lirateke herri txiki hartan eta errealitatean gertatzen den ez bezela, zaldi beltza edo zuriaz gain,
|
hainbat
eta hainbat zaldi, hainbat eta hainbat kolore ezberdineko hainbat eta hainbat iritzi ezberdinez korrika egin lukete kaleetan edo hegan teilatuetan, eta denen artean, gurdia berbideratu, ametsetako Estatu idealaren koordenadetarantz.
|
|
|
horia, gorria, berdea, urdina... Kolore ezberdineko iritzi guzti hauek, seinale ontzat hartu lirateke herri txiki hartan eta errealitatean gertatzen den ez bezela, zaldi beltza edo zuriaz gain, hainbat eta hainbat zaldi,
|
hainbat
eta hainbat kolore ezberdineko hainbat eta hainbat iritzi ezberdinez korrika egin lukete kaleetan edo hegan teilatuetan, eta denen artean, gurdia berbideratu, ametsetako Estatu idealaren koordenadetarantz.
|
|
|
horia, gorria, berdea, urdina... Kolore ezberdineko iritzi guzti hauek, seinale ontzat hartu lirateke herri txiki hartan eta errealitatean gertatzen den ez bezela, zaldi beltza edo zuriaz gain, hainbat eta hainbat zaldi, hainbat eta hainbat kolore ezberdineko
|
hainbat
eta hainbat iritzi ezberdinez korrika egin lukete kaleetan edo hegan teilatuetan, eta denen artean, gurdia berbideratu, ametsetako Estatu idealaren koordenadetarantz.
|
|
|
Bera, Herminio, izan zen nire lehen bezeroa. Egia esan, berarekin ikasi nituen
|
hainbat
eta hainbat gauza. Ezkondua omen zen.
|
|
|
Euskararen normalizazioaren aldeko ekimen eta erakunde nagusien gotorgunea Gipuzkoan egoteari eta Bizkaiko egitura ahuldadeari egozten zaio egoera. Ez da, bada, harritzekoa
|
hainbat
eta hainbat urtetan Bizkaiko Aldundiak euskararen normal izazioan basamortutze politika landu eta gero; nekez espero liteke, euria egin ondoren perretxikoak bezala kultur ekimenak sortzea. Bizkaiko Aldundian aginpidea izan dutenek, alderdikerian eta gizarte eragileekiko mesfidantzan funtsatutako kultur politikak dakartzan ondorio gaiztoei buruz hausnartuko balute, sikiera!
|
|
|
Duela gutxi arte, txerrietatiklorturiko insulinaz tratatzen zen jendea. Lehenago tratamendurik ez zeukaten gaixotasunak sendatzeko
|
hainbat
eta hainbat medikamentu esperimentatzen ari dira, homologazio definitiboa lor dezaten.
|
|
|
Horrelako asmakuntzak, basati xamarrak, urrun daudela iruditu arren, ez ukan zalantzarik mende honetan egia bihur daitezkeela. Izan ere, ziur asko, mota horretako
|
hainbat
eta hainbat aplikazio tekniko gauzatuko dira.
|
|
|
Eta kulturarekin batera, berea duen bigarren betebeharrean ere, hizkuntz politikari dagokionean ere, zer egingo ote duen jakitea ez da erraza, baina niri behintzat, nondik datorren ikusita, itxaropen apur bat piztu zait. Hala ere —zilegi bekit transgresio koxkor hau— ezin dut burutik kendu, Euskaltzaindiaren eraginez, edo akademiaren erabakiak gizarteratzeaz arduratzen direnen eraginez, nire burua askotan eta askotan analfabeto gisa ikusten dudala euskaraz, ez dakidala ziur zuzen idazten dudan, ez ditudala ulertzen
|
hainbat
eta hainbat erabaki, eta iruditzen zaidala, gainera, ez naizela honetan bakarra. Akademiak, nolabait, alde batera utzi duela hiztunekiko konpromisoa, eta gure hizkuntzse gu rtasuna kolokan dagoela.
|
|
|
Fenomeno honen jatorriari eta eraginari buruzko iritzia eskatu diogu euskal kultur unibertsoaren esparruko
|
hainbat
eta hainbat laguni. Esan bezala, batzuren eta besteren iritzia jaso nahi izan du Jakin ek.
|
|
|
Hau areagotu egiten da gainera euskara bera
|
hainbat
eta hainbat esparrutan, hezkuntzan, lan munduan... urratsak ematen ari dela ikusten duenean. Baina batez ere, gizartearen gehiengoak euskararen aldeko eta euskararen normalizazioaren aldeko apustu garbia egiten duela jabetu direnean.
|
|
|
Lehenengoa eta agerikoena beharbada, urtetan ahalegin askoren ondoren lortutako
|
hainbat
eta hainbat ekimen eta egoera bertan behera gelditzea edo gelditzeko arriskuan jartzea. Esanguratsuenak eta azkenaldian nabarmenenak Nafarroan gertatzen ari direnak dira.
|
|
|
Alderdi politikoetako euskaltzaleei dagokie etxe barruan eragitea, euskararen aldeko adostasun eta elkarlanerako proiektuek lehentasuna izan dezaten beste
|
hainbat
eta hainbat programaren aurretik.
|
|
|
Euskarak atzera egin duen bakoitzean, gizartearen mugimendu natural edo hautu kulturalak ez baino erabaki politikoak izan dira benetako eragileak, eta kasu honetan ere tresnarik eraginkorrenetakoa erabiltzen jakin dute" Del Burgo’s boys" hauek. Ez dago jada euskaraz idatzitako kartelikUnibertsitate eta Hizkuntza Politikarako zuzendaritzan;
|
hainbat
eta hainbat inprimaki gaztelania hutsez eginak daude dagoeneko; euskararen presentziak galdu du dagoeneko hainbeste kostatako eremuaren zati bat behintzat.
|
|
|
Euskararen aldeko lobby indartsu bat osatuz, erakunde eta ordezkari politikoak presionatzeko lan eraginkorra egingo duena. Eta horrekin batera, Nafarroan hain eroso bizi diren
|
hainbat
eta hainbat erakunde eta elkarte —eta Nafarroako Kutxan pentsatzen ari naiz batik bat— hausnarketara bultzatuko dituen hainbat neurri hartzeko gauza: hamar mila bezero eta hamar mila bezeroren diruak bat batean galtzea ez da gustuko platera izango Sanz Sesma bera buru duen kutxarentzat.
|
|
|
Baina, orduan, nola da posible trebetasuna unibertsala ez izatea? lonek Homerori buruz asko badaki, horrek Homerok
|
hainbat
eta hainbat gauzei buruz esandakoak ulertzen dituela esan nahi du, bestela esanik, Homerok haiei buruz esandakoak egiazkoak ala faltsuak diren erabakitzeko trebetasuna duela. Eta berdin luke gainerako olerkariekin, hauek gauza berei buruz hitz egiten baitute.
|
|
|
Oinarrizko ahalmen [Grundkraft] baten ideia, nahiz eta Logikak aurkitu ezin,... Arrazoimenaren printzipio logikoak batasun hau ahal bezain zabal egitea eskatzen du, eta zenbat eta elkarren berdinagoak aurkituko,
|
hainbat
eta egiazkoagoa azalduko da ez direla ahalmen bat beraren azalpen desberdinak, euren oinarrizko ahalmen dei daitekeenarenak baino.59
|
|
|
Baina nire gogoa, ni maitagogo indargabetu egiten nau askotan sarkin horrek, sasigogo horri sasigogo hots egin eta gogotik uxatzeko nekez gauza naizela utziz. Eta zenbat eta sarkin hori nigan gehiago nagusitu,
|
hainbat
eta ilunago ikusten dut nire benetan gogoko dena, hainbat eta makalago geratzen naiz sarkin horren sasigogoei aurre egiteko. Eta gogokoak ez izan arren, betetzen saia naiteke gurari, nahi edo sasigogo ez gogokoak.
|
|
|
Baina nire gogoa, ni maitagogo indargabetu egiten nau askotan sarkin horrek, sasigogo horri sasigogo hots egin eta gogotik uxatzeko nekez gauza naizela utziz. Eta zenbat eta sarkin hori nigan gehiago nagusitu, hainbat eta ilunago ikusten dut nire benetan gogoko dena,
|
hainbat
eta makalago geratzen naiz sarkin horren sasigogoei aurre egiteko. Eta gogokoak ez izan arren, betetzen saia naiteke gurari, nahi edo sasigogo ez gogokoak.
|
|
|
ehuneko laurogeita hemeretziko ziurtasunez jakingo bagenu egia zientifikoa pauso bakoitzean, azkenerako gure irudiaren —edozein datu zientifikoki behatuaren— egia zientifikoaren probabilitate matematikoa hutsean geratuko litzateke. Zenbat eta zientziak datu gehiago bereganatu,
|
hainbat
eta ezinago datu zientifikoen objektibotasuna onartzea fede hutsez izan ezik, gero eta mezu eta mezulari gehiagoren bitartekotzaz jasotako datuak onartu behar baitira. Eta pausorik gehienetan —baten batean bai? — ez dugu inolaz horrelako jakituriarik.
|
|
|
Hau ez dute aipatzen zientzialari fundamentalistek, gizakiaren jakintzaren objektibotasunean fededun direlako. Eta zenbat eta ozenago aldarrikatu objektibotasunaren postulatua,
|
hainbat
eta fededun itsuago direla erakusten dute.
|
|
|
Guebokinderrek lortu zuen, laburpen gisa, denak puntu baten inguruan konforme jartzea. Puntua Oximoron Leibnizbarrutiak
|
hainbat
eta hainbat aldiz gogoraraziko gauza bat zen: ezen, idazleaz gaindi, irakurleak direla testua egiten dutenak.
|