|
2016
|
|
|
EiTBk ez ditu bere egingo ikus entzuleek parte hartzeko kanalen bitartez adierazten dituzten iritziak. Beste alde batetik, parte hartzea moderatzeko tresnak ezarriko ditu, erabiltzaileen ekarpenek Estilo Liburu honetan jasotako jarraibide editorialak urratu ez
|
ditzaten
.
|
|
|
Sufrimendua edo samina sorraraz
|
dezaketen
albisteetan (esaterako, suizidioetan), iruzkinen aukera desaktibatuta egongo da.
|
|
|
Birus informatikoak edo sistemetan kalteak sorraraz
|
ditzaketen
bestelako sistema fisiko edo logikoak sartzea edo zabaltzea.
|
|
|
Informazioetan azaltzen diren pertsonak identifikatzeko, kazetariak kargua/ lanbidea adieraz
|
dezake
, edo izen abizenak, edo datu biak. Izen abizenak ematen dituenean, kazetariak pertsonaren eta horren irizpidearen eta hizkuntzaren errespetuz jardun behar du.
|
|
|
3.2 Euskal Irrati Telebistak ezin
|
dezake
ezarri bere irizpidea abizendunaren irizpidearen gainetik. Pertsona batek garbi utzi badu, modu batez edo bestez?
|
|
|
luen eraginpean egongo dira langile hauek guztiak: kazetaritzako, irudi arloko eta soinu arloko profesionalak, EiTBren hedabideetako informazio saioetan eta albistegietan zuzenean informazioa lantzen eta zabaltzen dihardutenak, bai plataforma tradizionaletan irratian eta telebistan, bai plataforma multimedia eta interaktiboetan, bai EiTBk etorkizunean teknologia berrien garapenaren ondorioz ezar
|
ditzakeen
bestelako plataformetan. Horrenbestez, EiTB Taldeko erredaktore eta erredakzio laguntzaile guztiak, Euskal Telebistako errealizadore eta errealizazio laguntzaile guztiak, eta Euskal Telebistako albiste eta kirol saioetara loturiko ENG operadore eta kamerari guztiak informazioaren profesionalak dira.
|
|
|
Arauok, EiTBko zuzendariek eta arduradun editorialek ere bete dituzte, bai eta edozelako lankide direnek edo informazio edukiak ekartzen dituztenek ere. Enpresek eta arduradun editorialek ez dute inola ere eskatuko betebehar horiek urra
|
ditzakeen
lanik. Printzipio horiek betetzen ez direnean, salaketa jar daiteke erredakzio kontseiluen aurrean, edo erredakzio kontseiluek eurek jar dezakete.
|
|
|
Enpresek eta arduradun editorialek ez dute inola ere eskatuko betebehar horiek urra ditzakeen lanik. Printzipio horiek betetzen ez direnean, salaketa jar daiteke erredakzio kontseiluen aurrean, edo erredakzio kontseiluek eurek jar
|
dezakete
.
|
|
|
ko, behar beste iturri erabiliko dira. Guztiz baztertzekoak dira baieztapen edo datu zehaztugabeak eta oinarririk gabeak, batik bat pertsonen duintasuna eta irudi eskubidea urratu edo gutxietsi
|
dezaketenak
, eta erakunde publikoetan nahiz pribatuetan bidegabeko kaltea edo ospe galera eragin dezaketenak. Guztiz baztertzekoak dira adierazpen eta kalifikazio iraingarriak.
|
|
|
ko, behar beste iturri erabiliko dira. Guztiz baztertzekoak dira baieztapen edo datu zehaztugabeak eta oinarririk gabeak, batik bat pertsonen duintasuna eta irudi eskubidea urratu edo gutxietsi dezaketenak, eta erakunde publikoetan nahiz pribatuetan bidegabeko kaltea edo ospe galera eragin
|
dezaketenak
. Guztiz baztertzekoak dira adierazpen eta kalifikazio iraingarriak.
|
|
|
|
dezakeen
publizitate ezkutuari, eta arreta berezia jarriko da osasun publikoarekin lotutako kasuetan.
|
|
|
28 art. Arreta berezia jarriko da ikus entzuleen sentiberatasuna mindu
|
dezaketen
irudi edo soinu gor
|
|
|
EiTBko profesionalek arduratsu eta zorrotz jardungo dute, klixeetan edo estereotipoetan jausi barik, bereziki diskriminazioa eragin
|
dezaketenean
, berdin dio diskriminazioaren oinarria sexua, sexu joera, arraza, ideologia, erlijio sinesmenak edo jatorri soziokulturala den. EiTBko profesionalek ez dituzte bere egin behar kazetaritzan edo gizartean diskriminazioa desenkusatzen edo minimizatzen duten jokabideak.
|
|
|
EiTBko profesionalek ez dituzte bere egin behar kazetaritzan edo gizartean diskriminazioa desenkusatzen edo minimizatzen duten jokabideak. Era berean, indarkeriara bultza
|
dezaketen
hitzak eta pertsonen duintasuna eta osotasun fisiko eta morala iraindu edo kaltetu ditzaketen adierazpenak baztertu egingo dituzte.
|
|
|
EiTBko profesionalek ez dituzte bere egin behar kazetaritzan edo gizartean diskriminazioa desenkusatzen edo minimizatzen duten jokabideak. Era berean, indarkeriara bultza dezaketen hitzak eta pertsonen duintasuna eta osotasun fisiko eta morala iraindu edo kaltetu
|
ditzaketen
adierazpenak baztertu egingo dituzte.
|
|
|
33 art. Eskubide horretaz baliatuta, informazioaren profesionalak uko egin
|
diezaioke
, modu arrazoi
|
|
|
sunaren aurka zalantza barik gertatzekoa den delitu bat eragotz
|
dezaketenean
.
|
|
|
14 art. Estatutuak emandako botoen gehiengo soila lortzen badu, Zuzendaritza Nagusiak Administrazio Kontseiluari helaraziko dio testua, behin betiko onespena eman
|
dezan
. Onetsi eta gero, testuak unean bertan izango du indarra.
|
|
|
Adierazpen eskubidearen eta informazio eskubidearen defentsan, EiTBko profesionalak herritarren bitartekari izango dira, egia zabaldu eta jakin dadin. Lehentasuna garrantzi publikoa duten gaietan ipiniko da; ahalegin guztiak egingo dira gobernuek eta erakundeek gizartearen interesekoa izan daitekeen informazio guztia eman
|
dezaten
. Independentzia profesionala kontraprestazioen aurkakoa da.
|
|
|
Independentzia profesionala kontraprestazioen aurkakoa da. Horrenbestez, inork ezin
|
dezake
exijitu hedabideek gertakari jakin batzuen jarraipena egitea. Publikagarria zer den eta zer ez den erabakitzea, Erredakzioari eta Erredakzioko organoei dagokie.
|
|
|
Ez da egingo kolektibo baten estigmatizazioa ekar
|
dezakeen
deskripziorik. Alde batera utziko dira marjinazio estereotipoak, hala nola, nazionalitatea, sinesmenak, kultura edo inguruabar sozioekonomikoak aipatzen dituztenak.
|
|
|
Gizarte alarma sortzea saihestuko da, horrek emakumeak euren barnera biltzera eta bakartzera bultza
|
ditzake
eta.
|
|
|
Tratamendu informatiboak adingabeen eta nerabeen eskubideak babestu behar ditu, batez ere haurrenak. Horrekin batera, ikuspegi eraikitzailea erantsi behar dio informazioari, gaur egungo mundua ulertzen lagundu
|
diezaien
.
|
|
|
Adingabeak babesteko, arreta osoz jokatu behar da, eta inpaktua neurtu, bereziki gai korapilatsuak eta gizarte alarma edo izua eragin
|
dezaketenak
lantzen direnean: adin txikikoen desagerpena, sexu erasoak, tratu txarrak eta jazarpena, eta abar.
|
|
|
3.1 Etorkinak protagonistak diren informazioetan ez da jatorria, talde etnikoa, larruazalaren kolorea, erlijioa, kultura, hizkuntza edo ideologia aipatuko, baldin eta albistea ulertzeko guztiz beharrezkoa ez bada. Ezaugarri horietariko batzuk azpimarratzeak bereizkeria eragin
|
dezake
, edo herritarrengan sentimendu negatiboak edo xenofoboak piztu.
|
|
|
Ez da immigrazioa bazterkeriarekin erlazionatu behar. Hori ez da oztopo izango kazetarien ikerlanak immigrazioari lotutako esplotazio edo diskriminazio egoerak salatzeko balio izan
|
dezan
.
|
|
|
Sekula ez da erabili behar errakuntza eragin
|
dezakeen
hitzik edo komunitate batentzat iraingarria izan daitekeenik. Terminoak zehaztasunez erabili behar dira, etniari, kulturari, erlijioari, nazionalitateari, jatorriari eta abarri dagozkien kontzeptuak nahastu gabe.
|
|
|
–Hebrear? terminoak, berriz, adiera historikoa edo erlijiosoa izan
|
dezake
.
|
|
|
Guztiz baztertzekoa da arriskua aditzera ematen duten metaforak edo similak erabiltzea. Etorkinen etorrera aipatzeko, adibidez, ez dira gomendagarriak «oldea» eta horrelako terminoak, jarrera defentsiboa eragin
|
dezakete-eta
.
|
|
|
ritziak eta estereotipoak bazterreratzeko gakoak, baina integrazioa zaildu
|
dezakeen
jarrera hiperbabesleetan jausi barik. Ohitura osasungarrien garrantziaz jabetuta dagoen iritzi publikoa eratzea da kazetari lanaren betebeharretako bat, eta presio talde handien aurrean independentziari eustea, beste bat.
|
|
|
Albistean, garapenaren eta aplikazioaren zein fasetan dauden zehaztuko da, eta ustez zer onura ekarriko dieten zientziari eta herritarrei. EiTBn ez da informaziorik emango produktu miragarriez edo terapia pseudozientifkoez, baldin eta ez bada ohartarazten osasunerako ekar
|
dezaketen
kalteaz, arriskuaz edo eraginik ezaz.
|
|
|
Kontu handiz jokatuko da kolektibo bereziki sentiberak (pertsona bergizarteratuak, droga mendekoen senide eta adiskideak, adingabeak...) mindu
|
ditzaketen
informazioak edo irudiak ematen direnean.
|
|
|
«Droga gogorrak» eta «droga bigunak» bereizteak, bestalde, nahasmena eragin
|
dezake
kontsumo adiktiboaren ondorioei buruz.
|
|
|
Kontu handiz jokatu behar da, eta ez zaie sinesgarritasunik edo itxura zientifkorik eman behar portaera jakin batzuk legitimatzea edo kontsumo zehatz batzuk sustatzea beste helbururik ez duten diskurtsoei, adibidez,« ikerketa batek erakutsi du alkoholak sexu harremanak hobe
|
ditzakeela
» erakoei. Halako informazioak ematean, ikerketaren izena eta egilea zehaztu behar dira.
|
|
|
Ihes egin behar zaio droga mendekotasunaren arazoa herritarren segurtasunarekin bakarrik uztartzen duen tratamendu informatiboari. Informazio iturri bakartzat polizia eta segurtasun indarrak erabiltzeak horretara eraman
|
dezake
.
|
|
|
Inpartzialtasunez aritzeak esan nahi du profesionalak ezin
|
dezakeela
talde baten edo beste baten zale dela erakutsi, bereziki aurkariek EiTBrekiko hurbiltasun edo kidetasun maila bera dutenean (adibidez, Real Sociedad vs. Athletic Club).
|
|
|
buruzko kontakizunean honelako adierazpideak erabili ohi dira: «zelaiaren kanpoaldean istiluak aurreikusten dira...», «mila agente zabaldu dituzte...», e. a. Kontuan hartu beharra dago horrelako esamoldeek borroka giroan koka
|
dezaketela
kirol lehiaketa, norgehiagoka bortitza azpimarra dezaketela, lehiaren ordez etsaitasuna susta dezaketela, eta norberaren identitatea eraikitzeko aurkariarenganako gorrotoaz balia daitezkeela.
|
|
|
buruzko kontakizunean honelako adierazpideak erabili ohi dira: «zelaiaren kanpoaldean istiluak aurreikusten dira...», «mila agente zabaldu dituzte...», e. a. Kontuan hartu beharra dago horrelako esamoldeek borroka giroan koka dezaketela kirol lehiaketa, norgehiagoka bortitza azpimarra
|
dezaketela
, lehiaren ordez etsaitasuna susta dezaketela, eta norberaren identitatea eraikitzeko aurkariarenganako gorrotoaz balia daitezkeela.
|
|
|
buruzko kontakizunean honelako adierazpideak erabili ohi dira: «zelaiaren kanpoaldean istiluak aurreikusten dira...», «mila agente zabaldu dituzte...», e. a. Kontuan hartu beharra dago horrelako esamoldeek borroka giroan koka dezaketela kirol lehiaketa, norgehiagoka bortitza azpimarra dezaketela, lehiaren ordez etsaitasuna susta
|
dezaketela
, eta norberaren identitatea eraikitzeko aurkariarenganako gorrotoaz balia daitezkeela.
|
|
|
Tratamendu informatiboan, kontuan hartu beharrekoa da horrelako irudiek ikus entzuleen larritasuna eta shocka eragin
|
ditzaketela
, baina, aldi berean, morboa eta sentsazionalismoa pizteko arriskua ere badutela.
|
|
|
EiTBk badaki delituen eta auzien gaineko informazioak eragina duela iritzi publikoan. Errugabetasun presuntzioak neutraltasuna eskatzen du, eta tratamendu informatiboak ez
|
dezala
kondena soziala edo mediatikoa ekar.
|
|
|
1.1 Ikuspegi egokitik informatu nahi bada, errugabetasun presuntzioa errespetatu behar da, bai eta biktimen duintasuna eta intimitatea ere, epaiketa paraleloak saihestu behar dira, eta beldurra, mesfidantza eta gizarte alarma ez dira sustatu behar. Informazioeskubideak ezin
|
dezake
justifikatu tratamendu sentsazionalista, audientzia handitzeko helburuz morboa elikatzen duena.
|
|
|
Delitu eta prozesu judizial baten jarraipena egiten den erabakitzeko, aintzat hartu dira interes informatiboa, albistearen garrantzia, eta gaiak debate publikoa sustatzeko izan
|
dezakeen
indarra.
|
|
|
Ez da atxiloketa edo prozesu judizial batean inplikatutako pertsonen identifkazioa eman behar, datu hori zabaltzea justifika
|
dezakeen
entzute edo proiekzio publikoa dutenean izan ezik. Egokitzat jotzen bada, informazioa testuinguruan kokatzen lagunduko duten inizialak edo datuak eman daitezke, baina horrek ez du kolektibo jakin bat estigmatizatzeko balio behar.
|
|
|
Tratamendu informatiboak sentsazionalismoa eta morboa baztertuko ditu. Albistean ez dute lekurik xehetasun gordinek, balio epaiek, datu hutsalek edo ikus entzuleen arreta desbidera
|
dezakeen
beste ezerk.
|
|
|
Ez da eskainiko delituak egitea errazten edo horretara bultzatzen duen informaziorik (esate baterako, modus operandiaren deskripzio zehatza, delitua erakargarri edo bideragarri bihur
|
dezakeena
).
|
|
|
Delituak edo egintza zigorgarriak aurkezten direnean, ez da erabiliko biztanleria sektoreren batentzat erakargarri bihur
|
ditzakeen
estilorik.
|
|
|
Oso kontuz jokatu behar da oroimena nahastu edo baldintzatu
|
dezakeen
informaziorik ez zabaltzeko. Lekukoen eta inplikatuen adierazpenen berri ematen denean, «oroitzapen faltsuak» edo «oroitzapen berpiztuak» sor daitezke.
|
|
|
Horrelakoetan, lekukoek errealitatean bizi izandakoa eta komunikabideetan ikusitakoa nahasteko arriskua dute. Halaber, kontu handiz jokatu da lekukoen adierazpenek kargurik egotz ez
|
dezaten
.
|
|
|
Istripu arrisku handia dagoen egun batean, albistegiko azken agurra egitean, aurkezleak zuhur eta adi gidatu behar dela edo segurtasun neurriak bete behar direla gogoraraz
|
dezake
.
|
|
|
Biktimak eragin dituzten istripuen gaineko albisteetan, biktimak identifka
|
ditzaketen
elementuak saihestu egin behar dira (plano itxiak, autoen matrikulak, gauza pertsonalak, eta abar). Biktimen senitartekoek edo lagunek ez dute hedabideen bitartez jaso behar ezbeharraren berri.
|
|
|
Ez da txikiagotuko pertsona ospetsuek eragindako istripuengatik izan
|
dezaketen
erantzukizuna.
|
|
|
Interes informatiboak justifikatu ezean, ez da zabalduko istripuaren ondorioak gordinki erakutsi eta ikus entzuleen sentsibilitatea mindu
|
dezakeen
irudi edo soinurik. Kontuan hartuko da ikus entzuleen artean kolektibo ahulak izan daitezkeela, hala nola adingabeak, biktimak edo horien senide eta lagunak.
|
|
|
EiTBk ematen duen informazioak zeregin garrantzitsua bete
|
dezake
kontzientziazioan, bai langileei dagokienez, bai eragile ekonomiko eta sozialei dagokienez, bai prebentzio arduradunei dagokienez, laneko istripuen eta gaixotasunen tasak gutxitze aldera.
|
|
|
2.4 Zuzeneko emankizunetan, emisioa atzeratuta ematea erabaki daiteke, baldin eta antenaratzeko egoki ez diren irudiak sor daitezkeela pentsatzen bada (esate baterako, ustekabean indarkeriazko amaiera izan
|
dezaketen
gertakarien kasuan).
|
|
|
Zuzeneko emankizunean, hasi baino lehenagoko eta amaitu osteko uneetan, arretaz jokatu behar da, pantailan ageri diren pertsonek zuzenean ari direla ez jakiteak sor
|
ditzakeen
egoera deserosoak saihestearren. Jarraibide hori bereziki garrantzitsua da ekitaldia zuzenean ematen denean, bai telebista bidez, bai bideo jario streaming bidez.
|
|
|
Erakundeen begirunea izango da tratamendu informatiboaren giltzarria, inolako salbuespenik gabe. Hori ez da oztopo kazetariek erakundeen jarduerez informa
|
dezaten
modu arduratsuan.
|
|
|
Alderdi politiko bateko barne debateen, batzarren edo hautagai aukeraketen berri ematen denean, inpartzialtasuna muturreraino eramango da, aukera bati ere mesederik ez egiteko. Saihestekoak dira aukera batzuk «ofizial» eta beste batzuk «alternatibo» gisa aurkeztera eraman
|
dezaketen
terminoak.
|
|
|
EiTBk eskaintzen duen hauteskunde informazioak ideien debate publikorako aukera bat izan behar du. Komunikabideek, euren gizarte eginkizunari helduta, beharrezko informazio guztia helarazi behar diete ikus entzuleei, boto eskubidea askatasun osoz gauza
|
dezaten
.
|
|
|
Hauteskunde gauean, alderdi bakoitzak bere egoitzan egiten duen balorazio agerraldiaren jarraipenean, kronikak ez du hauteskunde giroaz kutsatu behar. Emaitzek eragindako poztasunak edo abaildurak ezin
|
dezake
inola ere informazioaren tonua aldarazi.
|
|
|
Kale inkestarako aukeratzen den tokiak edo inguruneak asko baldintza
|
dezake
zer iritzi jasotzen den. Aintzat hartuko dute hori EiTBko kazetariek, horrelako informazio materiala grabatzeko lekuak hautatzerakoan.
|
|
|
Sarrerak arreta erakartzeko eta jakin mina pizteko balio behar du. Albiste osoaren laburpena eskain
|
dezake
; edo albistearen parte bat baino ez, gainerako guztia ondoren eman dadin.
|
|
|
Kazetariak askatasun osoa du nahi dituen galderak egiteko albistearen inguruan. Era berean, elkarrizketatuak askatasun osoa du galderi erantzun edo ez erantzun erabakitzeko, eta, erantzutekotan, nahi duena esan
|
dezake
.
|
|
|
Oro har, kazetariaren lana inork ez erreparatzeko modukoa izan behar da, eta elkarrizketatuak eduki behar du protagonismoa. Horrek ez du esan nahi kazetariak estilo pertsonala landu ezin
|
dezakeenik
.
|
|
|
Kazetariak kameraren alboan jarri behar du, elkarrizketatuak objektibotik hurbileko toki batera begira
|
dezan
. Inondik inora ere ez dio begiratu behar kamerari zuzenean, ikus entzuleei zuzenean hitz egitea bezalakoa izango litzateke eta.
|
|
|
Kirol kroniketan, iritziak eta emozioak bat egin
|
dezakete
informazio hutsarekin.
|
|
|
2.14 Kazetaria gertaera izan den lekuan bertan dagoela azpimarratzeko, gomendagarri da hasieran statement edo stand up bat egitea, kazetariak atzean informazio edo erreferentzia moduan balio
|
dezakeen
hondo bat duela.
|
|
|
1.3 Zalantzarik izanez gero, EiTBko profesionalek ez dute egingo inoren irudi eskubidea urra
|
dezakeen
grabaziorik.
|
|
|
Ohikoa izango da agurrak euskaraz edo euskaraz eta gaztelaniaz egitea. Egoki izango dira kolaboratzaileen euskarazko jardun puntual eta laburrak, baldin eta jardunaren testuinguruan zentzua badute eta ikus entzuleek erraz uler
|
baditzakete
.
|
|
|
Egia ager dadin, herritarrek gertaerak ahalik eta zehatzen ezagut
|
ditzaten
, eta pertsonen eskubideak babestuta egon daitezen, informazioetan azaltzen diren atxilotuak zein egoera juridikotan (baldintzapeko kartzelan, kargu gabe aske, edo karguekin aske) geratzen diren jakinarazi behar zaie ikus entzuleei.
|
|
|
Berria ulertzeko ezinbestekoak ez badira, informazioetan ez dira akusatu edo kondenatuen senideen edo adiskideen izen abizenak emango, ez eta beharrezkoak ez diren bestelako datuak ere, hala nola jaioterria, etnia, e. a. Halaber, ez dira delituaren biktimak izendatuko, eta ez da argitara emango biktimak identifikatzen lagun
|
dezakeen
bestelako materialik ere.
|
|
|
EiTBren langile zerrendako inork ezin
|
dezake
eskupekorik edo oparirik onartu bere jarduerari dagozkion gaietan aritzeagatik edota parte hartzeagatik, eta ezin dezake EiTBren komunikabideek antolatutako lehiaketetan eta zozketetan parte hartu.
|
|
|
EiTBren langile zerrendako inork ezin dezake eskupekorik edo oparirik onartu bere jarduerari dagozkion gaietan aritzeagatik edota parte hartzeagatik, eta ezin
|
dezake
EiTBren komunikabideek antolatutako lehiaketetan eta zozketetan parte hartu.
|
|
|
Kontzientzia klausula eskubide bat da, informazioaren profesionalak euren enpresaren aurrean babesten dituena. Kontzientzia klausula arautzen duen legearen babespean, eskubide hori dagokion EiTBko profesionalak bere kontratua desegiteko eska
|
dezake
, baldin eta lan egiten duen hedabidean informazioaren orientazioan edo ildo ideologikoan funtsezko aldaketa gertatzen bada, edo baldin eta talde bereko beste hedabide batera lekualdatzen badute eta horren ondorioz, hedabide berriaren generoagatik edo ildoagatik?
|
|
|
EiTBko kazetariek uko egin
|
diezaiokete
–modu arrazoituan?
|
|
|
Sekretu profesionala, kazetariak ez ezik, kazetariarekin harremana edukitzeagatik iturriak identifikatzeko datuak ezagut
|
ditzaketen
pertsonek ere gorde behar dute. Sekretu profesionalak, iturriaren izena ez ezik, beraren identitatearen berri eman dezaketen oharrak, dokumentuak eta bestelako euskarriak ere babesten ditu.
|
|
|
Sekretu profesionala, kazetariak ez ezik, kazetariarekin harremana edukitzeagatik iturriak identifikatzeko datuak ezagut ditzaketen pertsonek ere gorde behar dute. Sekretu profesionalak, iturriaren izena ez ezik, beraren identitatearen berri eman
|
dezaketen
oharrak, dokumentuak eta bestelako euskarriak ere babesten ditu.
|
|
|
EiTBk parte hartzeko plataformak jarriko ditu herritarren esku, eta emandako iritziak errespetatzea bermatuko du. Errespetu hori hirugarrenentzat ere izango da, eta, horregatik, ez die tokirik egingo beste pertsona, talde edo erakunde publiko nahiz pribatu batzuk irain
|
ditzaketen
iritziei edo adierazpenei.
|
|
|
91 Eskubidearen irismenak murriztapenak ditu, 27 artikuluak honela baitio: ezin
|
dezakete
euren burua bidegabe kaltetutzat jo literaturagileek, artegileek, zientzialariek, bestelako lanen egileek edo ikuskizun publikoetan diharduten profesionalek euren lanei edo saioei buruzko kritika batean aipatzen dituztenean, baldin eta kritika hori:
|
|
|
Adierazpen askatasunaren bermeei dagokienez, ezin
|
dezakete
euren burua bidegabe kaltetutzat jo edozelako jarduera publikoa egiten duten pertsonek jarduera horri buruzko iruzkin batean aipatzen dituztenean, baldin eta iruzkinean legeak onartzen dituen printzipio eta eskubideak errespetatzen badira.
|
|
|
Hedabideko zuzendaritzak uko egin
|
diezaioke
erantzuna emititzeari. Halakoetan, arrazoiak azaldu behar ditu, betiere legeriak ezarritakoari loturik15.
|
|
|
Kontuan hartu beharra dago irudi eta soinu berberak behin eta berriz errepikatzeak errefusatze efektua eta intsentsibilizazioa eragin
|
ditzakeela
.
|
|
|
Indarkeriazko ekintza baten testuinguruari buruzko informazioak ezin
|
dezake
justifkatu edo legitimatu ekintza hori.
|
|
|
Halaber, ez da ezagutzera emango atentatuak edo erasoak egiteko erabil daitekeen daturik edo pertsonen segurtasuna arriskuan jar
|
dezakeen
xehetasunik. Zuhurtziarik handienaz jokatuko da errepresio, jazarpen edo heriotza arriskua dagoenean.
|
|
|
Baztertzekoa izango da eufemismoak erabiltzea, eta kontakizunak bere egitea gatazkan dauden aldeen edo terroristen lexikoa eta argudioak. Ez da erabiliko iritzia edo balorazioa isla
|
dezakeen
terminorik. Deskripzio objektiboa lehenetsiko da kalifikazioaren eta adjektibazioaren aurrean.
|
|
|
Biktimen hitzek bi alderdi izan
|
ditzakete
, bereiziak. Batetik, zuzenean kaltetutako gizabanako modura, lehenengo pertsonan hitz egin dezakete gertatutakoaz, eta euren mina azaldu.
|
|
|
Biktimen hitzek bi alderdi izan ditzakete, bereiziak. Batetik, zuzenean kaltetutako gizabanako modura, lehenengo pertsonan hitz egin
|
dezakete
gertatutakoaz, eta euren mina azaldu. Bestetik, adierazpen politiko edo sozial bat egin dezakete, kritikekin, eskariekin edo aldarrikapenekin.
|
|
|
Batetik, zuzenean kaltetutako gizabanako modura, lehenengo pertsonan hitz egin dezakete gertatutakoaz, eta euren mina azaldu. Bestetik, adierazpen politiko edo sozial bat egin
|
dezakete
, kritikekin, eskariekin edo aldarrikapenekin. Nahitaezkoa da informazioan biktimek ahots propioa izan dezaten, baina haien pluralismo politiko eta soziala aintzat hartuta, gizarte plural batean logikoa eta naturala baita biktimen artean ere aniztasuna agertzea.
|
|
|
Bestetik, adierazpen politiko edo sozial bat egin dezakete, kritikekin, eskariekin edo aldarrikapenekin. Nahitaezkoa da informazioan biktimek ahots propioa izan
|
dezaten
, baina haien pluralismo politiko eta soziala aintzat hartuta, gizarte plural batean logikoa eta naturala baita biktimen artean ere aniztasuna agertzea.
|
|
|
Biktimek anonimotasunean egon nahi badute, errespetatu egin da. Kontu handiz jokatu da haien identifikazioa ahalbidetu
|
dezaketen
datuak edo irudiak zabaldu aurretik: ibilgailua, helbidea, eta abar.
|
|
|
Lan prebentzioaren arloan ezartzen diren zehapenen berri eman behar da, nahiz eta zigorra ekarri duen gertakaria aspaldikoa izan. Gomendagarri da, etorkizuneko informazioei begira, testuinguru gisa balio
|
dezaketen
datuak biltzen joatea.
|
|
|
Giza osasunaren edo ingurugiroaren kontrako mehatxurik azalduz gero, EiTBk larrialdi zerbitzu eta erakundeekin elkarlanean jardungo du eskuragarri dagoen informazio guztia berehala eta atzerapenik gabe zabaltzen, era horretara herritarrek ondorio eta kalte posibleak prebenitzeko eta murrizteko neurriak hartu ahal izan
|
ditzaten
.
|
|
|
Testu administratiboetan enpresa ikuspegiak izan
|
dezake
lehentasuna. EiTB herri erakundeak sozietate anonimo unipertsonal hauek biltzen ditu:
|
|
|
Informazio iturrien aipamena ahalik eta zehatzena izango da: iturriaren izena, kargua eta ibilbideari buruzko beste datu batzuk emango dira, ikus entzuleek iturriaren itzala ebaluatu ahal izan
|
dezaten
. Ikus entzunezko komunikabideetan ohikoa den hizkuntza ekonomiak, ordea, bide ematen du informazio iturriaren identifikazioa laburtzeko, batik bat, oso pertsona ezagunez ari bagara.
|
|
|
Anonimotasuna behar duten informazio iturriak (esate baterako, lekuko babestuak) agerian ez uzteko, ez da gordeko haiek identifikatzen lagundu
|
dezakeen
inolako materialik.
|
|
|
EiTBko profesionalek halakotzat aurkeztuko dute euren burua informazioa lortzeko prozesuan, hala egiteak haien osotasun fisikoa arriskuan jar
|
dezakeenean
izan ezik.
|
|
|
Politikari, artista, kirolari, aditu eta gainerako aurpegi ezagunak hedabideetan euskaraz hitz egiten ateratzeak hizkuntzari prestigioa eman
|
diezaioke
, interes informatiboari iruzur egin ezean, behintzat.
|
|
|
Zuzeneko emankizunei dagokienez, bi eremu handi bereiz
|
ditzakegu
:
|
|
|
EiTBren informazioak ez ditu biktimak helburu politikoen tresna bihurtuko. Era berean, biktimen estigmatizazioa edo bigarren biktimazioa eragin
|
dezaketen
tratamenduak baztertu egingo dira.
|
|
|
Ez da zabalduko audientziaren sentsibilitateari min eman
|
diezaiokeen
irudi edo soinu gordinik.
|