|
2004
|
|
|
Hodiek eta kanaletek eroaleak babesten dituzte haiek honda
|
ditzaketen
inpaktuetatik edo bestelako perturbazioetatik
|
|
2007
|
|
|
Stern Txostenak (Gobernu britainiarraren aginduz, Nicholas Stern ekonomistak egin eta 2006ko urrian argitara emaniko dokumentua, klimaren aldaketak munduko ekonomian izan
|
dezakeen
inpaktuaz), dioenez, orain arte bezala jarraitu eta neurririk hartu ezean, negutegi efektudun gasen maila hirukoiztu egin liteke mende honen amaierarako; horrek, noski, hurrengo urteetan planetako tenperatura 5º C altxatzeko arriskua ekarriko luke.
|
|
2008
|
|
|
Ingeniaritzaren mirari bat den arren, luzera ingurumenean izan
|
dezakeen
inpaktuak kezkatzen ditu asko, duen ikusizko inpaktuarengatik, baina baita turistek eragin dezaketen kaltearengatik ere. Hainbat erakundek, Natural Protection Faculty of Zhangjiajie Environmental Protection Bureauk, adibidez, igogailua itxi eta desmuntatzeko eskatu dute behin eta berriro, eta, denbora batez itxita egon bazen ere, gaur egun martxan jarraitzen du, tokiko gobernuen interesengatik.
|
|
|
Nolanahi ere, bizidunen organismoetara iritsi aurretik ere galdera asko dute erantzuteko ikertzaileek. Beste edozein konposaturekin gertatzen den bezala, nanopartikulek sor
|
dezaketen
inpaktua onerako, txarrerako edo neutroa izan daiteke, faktore hauen arabera: toxikotasuna, bioeskuragarritasuna, mugikortasuna, egonkortasuna, disolbagarritasuna eta erreaktibotasuna.
|
|
|
Hala ere, LZEren eta LAPren elaborazio eta tramiteetan iragandako denbora ikusita, eta elaborazio prozesu konplexu baten ostean izan
|
dezakeen
inpaktu erreala mugatua dela kontuan hartuta, beren etorkizuneko erabilgarritasunari buruz zalantza egiten duenik ere bada. Hau da, tresna motela eta zurruna da, eta kasu askotan, plangintza onartzen denerako, bertan jasotako berritasun edo proposamenak gauzatuta daude.
|
|
|
Nolanahi ere, zientzialariek gogoan dute ozeanoko pH-a jaitsi ondoren milaka urte direla aldaketa leheneratzeko, nahiz eta co2 emisioak murrizteko neurriak hartu. Hori dela eta, aditu batzuek arrantza tokiei eragin
|
diezaieketen
inpaktu negatiboetarako prestatzea gomendatzen dute.
|
|
|
Doako aitormen batekin hasiko naiz; ez naiz sekula Vaya semanita zalea izan. Zer edo zer aitortzen hasiz gero, egin
|
nezakeela
inpaktu handiagoko adierazpenen bat pentsatuko duzue, ziurrenik. Tira, hala bada, ikusten dut ez zaletasuna uste baino gehiagorekin partekatzen dudala.
|
|
2010
|
|
|
Mexikoko Golkoko eta Floridako kostaldeko uretan eta arrain zein itsaskietan petrolioak izan
|
dezakeen
inpaktua aztertzen ari dira DEP, Arrantza eta Basa bizitzaren Batzordea (FWC), agentzia federalak eta Floridaren mendebaldeko kostaldeko Konderriak.
|
|
|
Ura pasa ostean, alferrik da ur presa egitea, baina esan daiteke egingarritasunak behar zuen osagai proportzioa ez zuela ikastolen planteamenduak, bereziki hirugarren batzuen interesak jokoan sartzen zituen heinean. Ikastola mugimenduaren planteamendua, bere ibilbide historikoarekiko koherentzian oinarritu zen, baina alderdi politikoetan eta eskola sektorean eragin
|
zitzakeen
inpaktua aurreikusi gabe. Ikuspegi hori falta izan zitzaion ikastolen planteamenduari.
|
|
|
Zama objektiboak egunerokotasunean (etxeko zereginetan, adibidez) eragiten dituen ondorioei egiten die erreferentzia.Zama subjektiboak, berriz, zaintzeko esperientziaren jarrera eta erreakzio emozionalekin du zerikusia. Zama objektiboaz eta subjektiboaz gain, beste hainbat dimentsio ere kontuan hartu behar dira, besteak beste, zainketaren kostu ekonomikoa, zainketarekin erlazionatutako zama fisikoa, zaintzailearen denbora librearengutxitzea, pertsona arteko erlazioetan eragin
|
dezakeen
inpaktua, etab.
|
|
|
Edonola ere, hirugarren ezaugarri bat kontuanizan litzateke: jarduera horrek toki horretan sor
|
ditzakeen
inpaktuak etapiztu edo martxan jar ditzakeen arrisku naturalak (MOPT, 1992).
|
|
|
Kasu horretan, unitateak sortu bai, baina orain lurralde baten barruan agertzen diren faktoreezberdinen (litologia, tenperaturak, landaredia, lur erabilerak...) kartografia ere landu litzateke. Aldi berean, gainera, bakoitzak dituengaitasun eta jarduera orok ezar
|
dezakeen
inpaktu maila zehaztu behar da, eta horren ostean unitate bakoitzari hoberen datorkion jarduera motaazaldu ere.
|
|
|
lehenik eta behin, ebaluazio zientifikoa(" risk assessement") egingo da arriskuaren identifikazioa, estimazioa eta balorazioa gauzatuz; eta, ondoren, aholku zientifiko horietan oinarrituz kudeaketa(" risk management") politikari eta legelarien ardura izango da. Arriskuak beraz izaera deskriptiboa eta normatiboa ditu aldi berean, izan ere, teknologia batek eragindako efektu ez desiratuen posibilitatea adierazten du, giza ekintzaren eta ondorio posibleen artean harreman kausal baten ideia barneratzen du, analisiaren xedea kausak eraldatu eta ondorio ez desiratuak saihestea den heinean, eta beraz arriskuak teknologia batek eragin
|
ditzakeen
inpaktuen ebazpena barneratzen du. Azkenaldian, ebaluazio eta kudeaketa faseei komunikazioarena gaineratu zaie:
|
|
2011
|
|
|
gizarte eztabaidak eta hausnarketak prozesu parte hartzaileen bidez, gaiaren sozializaziorako gizarte sareak, komunikabideetan eragiteko eta komunikazio ildo bat zabaltzeko lobby baten eraketa, esperientziak egikaritzen ari direnen arteko ezagutzaren truke foro baten sorkuntza, edota gasteiz europear hiriburu Berdea bezalako aitzakiarekin ekitaldi bereziak antolatu hizkuntza ekologiaren inguruan. gizarte erantzukizunaren kontzeptuaren bidean sakondu. gizarte erantzukizuna hizkuntza ekologiaren diskurtsoarekin jantzi eta planteagarria den kasuetan arauetan irizpideak finkatu, aplikatu eta ebaluatu. hizkuntza nagusia euskara duten lurraldeetan, hizkuntza ekologiaren diskurtsoari erantzungo dioten ‘habitat’ berezkoak eta zainduak sortu, euskarak naturalki funtzio hegemonikoa izango duen espazio ekosistemikoen gisara ulertuta. hausnarketan sakondu: hizkuntza ekosistemaren biziraupena bermatzeko habitat eta baldintza minimoak behar badira, baldintza horiek eta minimo horiek zeintzuk diren argitzeko gogoetan sakondu. garapen jarduerek lurralde eta gizarte esparruetan eduki
|
dezaketen
inpaktu soziolinguistikoa neurtzen hasteko ereduak sortu eta froga pilotuak egikaritu, ebaluatu eta aplikagarritasunerako ondorioak atera.
|
|
|
9 Azkenik, hizkuntza ekologiak aplikazio praktikoetan eduki dezakeen garapenari buruzko iritziak eta eman beharreko urratsei buruzko hainbat proposamen jasotzen da: formulazio teoriko kontzeptualean sakondu esperimentazio eta ikerketaren bidez, diskurtsoa egituratu eta dimentsio ezberdinetan mailakatu, hizkuntza ekologiaren dibulgaziorako bideak ireki, gizarte erantzukizuna hizkuntza ekologiaren diskurtsoarekin jantzi eta aplikazioan sakondu, lurralde mailako ‘habitat’ berezkoak eta zainduak sortu, edota, garapen jarduerek eduki
|
dezaketen
inpaktu soziolinguistikoa neurtzen hasteko ereduak sortu.
|
|
2012
|
|
|
Pertsuasioarekin eta publizitate elebidun edo eleanitzarekin zerikusia duten ikerketa esanguratsuak egin dira baita ere psikosoziolinguistikaren ikuspegitik. Lunak eta Peracchiok marketing mezuetan kode aldaketak21, hau da, esaldi berean bi hizkuntza nahasteak, kontsumitzaile elebidunengan izan
|
dezakeen
inpaktua aztertu dute. Atera duten ondorioa da hizkuntza gutxituetako esloganak hizkuntza nagusira itzulita pertsuasiboagoak direla hizkuntza nagusiko esloganak hizkuntza gutxitura ekarritakoak baino (Luna eta Peracchio, 2005).
|
|
2013
|
|
|
Sareak sortzen Madrilen egina. Leheneratze ekologikoak ekosistema degradatuak berreskuratzen ditu, eta balio, ondasun eta zerbitzuak sortzen dizkio gizarteari Sistema berriro autorregulatu eta sistemaren dinamika naturalak (ibaietan goraldiak, adibidez) eragin
|
ditzakeen
inpaktuak modu eraginkorrean xurgatzen ditu. Hala, hondamendi naturalak gertatzeko arriskua eta kostuak murrizten dira, Astorquiaren arabera:
|
|
2014
|
|
|
Interesa duten konpainiek, berriz, ingurumen araudiaren barruan egingo dutela esan dute. Artikulu honek Mediterraneo itsasoan gasa eta petrolioa erauzteko proiektuak eta ingurumenean izan
|
ditzakeen
inpaktuak adierazten ditu.
|
|
2015
|
|
|
Kirolari hauez gain, era eroso eta seguruan ibiltze leunak bakarrik egin nahi dituztenentzat ere baliagarriak dira. Mendi eremuetan sartzeko, gomendagarriagoak dira mendi ibiliak egiteko botak; izan ere, haien ezaugarriak egokiagoak dira orkatilak izan daitezkeenen orkatilak babesteko, eta harriekin izan
|
ditzaketen
inpaktuetatik babesteko. Hala ere, aurrekoak baino gehiago pisatzen dute eta beroagoak dira.
|
|
|
Laburbilduz, pertsona bakoitzaren ia bizitza guztia gailu horietako batean dago, eta, beraz, galdu edo lapurtu egiten dute. Zorionez, merkatuko mugikorren bi sistema eragile garrantzitsuenek (Apple eta Android) segurtasun neurriak ezarri dituzte konfigurazio aukeretan, smartphone aren galerak edo lapurretak eragin
|
dezakeen
inpaktua minimizatzeko. Nola berreskuratu lapurtutako edo galdutako Android mugikor bat?
|
|
2016
|
|
|
Hori juridikoki aztertu ostean, egungo Udal Gobernuak negoziazioak hasi zituen lehiaketa irabazi zuen enpresarekin, proiektua molda zezan. Besteak beste, eraikinaren bolumena zein paisaian izan
|
zezakeen
inpaktua berraztertu eta murrizte aldera. Helburua beharrezko neurriak hartzea zen udatik aurrera herritarrek Astiko tabernaz gozatu ahal izateko.Alderdi jeltzalea alkatetzara heldu zenetik gaia aztertu du" herritarren interesak defendatzearren".
|
|
|
Audientziari zenbait irudik sorraraz
|
diezaioketen
inpaktu edo shockaren aurrean babesa emateko, gomendagarria da gertatutakoa ulertzen laguntzen ez duen lehen planorik ez ematea. Minaren berri emateko, ez da beharrezkoa xehetasun lazgarriz betetako kontakizun gordina egitea.
|
|
|
Hori juridikoki aztertu ostean, egungo Udal Gobernuak negoziazioak hasi zituen lehiaketa irabazi zuen enpresarekin, proiektua molda zezan. Besteak beste, eraikinaren bolumena zein paisaian izan
|
zezakeen
inpaktua berraztertu eta murrizte aldera. Helburua beharrezko neurriak hartzea zen udatik aurrera herritarrek Astiko tabernaz gozatu ahal izateko.
|
|
2017
|
|
|
gai espezifi koa kontuan hartzeaz gain, aldizkariak izan
|
dezakeen
inpaktua
|
|
|
Horretaz jakitun, Europar Batasuneko Komisioak (2009) 32000 Gomendioa25onartu zuen. Gomendio horren harira merkatu operatzaileek etiketa elektroniko horiek erabiltzen dituzten produktuak diseinatzean datu pertsonalen eta intimitatearen babesaren ikuspegitik izan
|
dezaketen
inpaktua ebaluatu eta neurri zuzentzaileak hartu behar dituzte, eginkizun horretarako agintari publiko komunitario eta nazional eskudunek argitaratu dituzten gidak oinarri hartuta (hurrenez hurren, Grupo de Protección de Datos del Artículo 29, 2011; AEPD, 2014).
|
|
|
Horretaz jakitun, Europar Batasuneko Komisioak (2009) 32000 Gomendioa26 onartu zuen. Bertan merkatu operatzaileei gomendatzen zaie etiketa elektroniko horiek txertatuta daramatzan produktu bat merkaturatu baino lehen, haren diseinua planifikatzen den fasean, datu pertsonalen eta intimitate pertsonalaren babesaren ikuspegitik izan
|
dezakeen
inpaktua ebaluatu eta neurri zuzentzaileak hartzea, agintari publiko komunitario eta nazional eskudunek zentzu horretan argitaratu dituzten gidak oinarri hartuta (hurrenez hurren, Grupo de Protección de Datos del Artículo 29, 2011; AEPD, 2014). Are gehiago, zeregin hori 2018ko maiatzaren 25etik aurrera gomendio soila izatetik nahitaez bete beharreko baldintza legala izatera pasako da datu pertsonalak tratatzeko gaitasuna duen edozein dispositibo elektronikorentzat, data horretatik aurrera indarrean sartuko den 2016/ 679 Erregelamendu (EB) berriak horrela agintzen baitu27.
|
|
|
Ikertzaile batek bere emaitzak argitaratzea erabakitzen duenean, kontu handiz hautatu behar du zer aldizkaritara bidaliko dituen emaitzak, aldizkarien espezifikotasuna aintzat hartuta. Ikerketaren gai espezifikoa kontuan hartzeaz gain, aldizkariak izan
|
dezakeen
inpaktua ere aintzat hartzeko kontua da erabakia hartzean.
|
|
2018
|
|
|
Urederraren Sorburuko Erreserba Naturalean hainbat inbertsio aurreikusi dira bisitarien etorrera handiak balio ekologiko handiko ingurune fisiko honi eragin
|
diezaiokeen
inpaktua murrizteko asmoz.
|
|
|
Azpeitian 2018 eta 2022 urteen artean eraikiko dituzten etxebizitzek eragin
|
dezaketen
inpaktu linguistikoa aztertu du Azpeitiko Udalak. Uemaren laguntzarekin, Eragin Linguistikoaren Ebaluazioa (ELE) egin du erakundeak etxebizitza publikoak eraikiko dituzten eremuetan, baita etxebizitza libreak egingo dituzten tokietan ere.
|
|
2020
|
|
|
Ekimenaren koordinatzaile Ugo Mayor (EHU) ikertzailearen iritziz, ordezko test hau auzolanean garatu izanak ikerketaren eta zientziaren balioa nabarmentzen du, baita bi horiek gizartearen ongizatean izan
|
dezaketen
inpaktu erreala ere, dagokion babes instituzionala izanda.
|
|
|
Ugo Mayor EHUko Ikerbasque ikertzaile eta ekimenaren koordinatzailearen hitzetan," ordezko test hau auzolanean garatu izanak ikerketaren eta zientziaren balioa nabarmentzen du, baita bi horiek gizartearen ongizatean izan
|
dezaketen
inpaktu erreala ere, dagokion babes instituzionala izanda".
|
|
|
«Datuek erakusten dute laster COVID izan
|
dezakeen
inpaktu katastrofikoa mundu osoko emakumeengan», adierazi zuen herenegun Natalia Kanem UNFPAko zuzendari exekutiboak txostenaren berri ematean. Nahiz eta onartu zuen kalkuluak behin behinekoak direla, eta pandemiaren bilakaeraren araberakoak.
|
|
|
Afrikaren Aldeko Taldekook kezkaturik ikusten dugu Afrikako kontinentean sortzen hasi den egoera, eta, halako krisi latz baten aurrean, nazioarteko elkartasunaren beharra aldarrikatzen dugu, Afrikan izan
|
dezakeen
inpaktua arintzeko. Ezin dugu atzean utzi populaziorik ahulena eta munduko herrialderik pobreenak dituen kontinentea.
|
|
|
Afrikaren Aldeko Taldekook kezkaturik ikusten dugu Afrikako kontinentean sortzen hasi den egoera, eta, halako krisi latz baten aurrean, nazioarteko elkartasunaren beharra aldarrikatzen dugu, Afrikan izan
|
dezakeen
inpaktua arintzeko. Ezin dugu atzean utzi populaziorik ahulena eta munduko herrialderik pobreenak dituen kontinentea.
|
|
|
" Jarduerak eragin
|
ditzaketen
inpaktu adierazgarrienak kutsadura atmosferikoari lotutakoak dira, hondakinak erabiltzean (zamalanetan eta garraioan) …".
|
|
|
Izan ere, Antiguedadek uste du, lurralde antolaketa bat ikuspegi hidrologiko batetik egingo balitz, lurraldea tresna gisa hartu litzatekeela, klimak ekar
|
ditzakeen
inpaktu edo kalteei aurre egiteko. Hau da, erresilientziarako baliabide gisa.
|
|
|
Turismoaren ikuspegitik, nahiz eta 40 urte baino gehiagoko arreta akademikoa eta turismo sostengagarriari buruzko eztabaida zabalak izan, bai eta gizartean, kulturan eta ingurumenean izan
|
ditzakeen
inpaktuei buruzko azken argudioak ere, lan enpirikoek iradokitzen dute praktikan ezer gutxi aldatu dela hasieratik. Gainera, turismoaren hazkundeak eta hedapenak bere horretan diraute merkatu globalean helmuga berriak sortu ahala.
|
|
|
Ez dut gordinegia izan nahi, baina esperoan dugun etorkizuna are distopikoagoa izan daiteke. Irakurri bestela" Breakthrough National Centre for Climate Restoration" erakundeak klima aldaketak izan
|
dezakeen
inpaktuaren inguruan egiten duen prospekzio ariketa hau.
|
|
2021
|
|
|
Ekonomialari indiarraren txostenak berehala hartu du sona, askok" Stern txosten berria" deitu diote. Nicholas Sternek, 2006an, aldaketa klimatikoak munduko ekonomiari eragin
|
ziezaiokeen
inpaktuaz idatzi zuen, eta mugarri bat izan zen, lehen aldiz kopurua jarri zielako berotze globalaren aurrean" ezer ez egitearen" kostuei.
|
|
|
Sustantzia toxikoak kontsumitzen dituztenen kasuan, ordea, konfinamendua hasi zenetik goiti egin dute larrialdietako kasuek eta aurrekaririk gabeko pazienteen artean ez dira sintoma berri gehiegi agertu. Hala ere, ekonomiaren bilakaerak izan
|
dezakeen
inpaktua nolakoa izanen den eta zaurgarrienak babesteko neurriak hartuko dituzten edo ez ikusteko esperoan nago.
|
|
|
Erabaki hori hartzerakoan, besteak beste, kontuan hartu dituzte honako faktore hauek, dokumentuaren arabera: Zarauzko txikizkako merkataritza tradizionalean eta jarduera industrialetan izan
|
dezakeen
inpaktua (erabilera komertzialak ez dira iritsiko eraikigarritasunaren %14ra), oinezkoen mugikortasuna (iparraldean dauden bi partzela aukeratu dituzte erabilera aldatzeko) edota egoera sozioekonomikoa, besteak beste.
|
|
|
Aroztegia izeneko hirigintza proiektu basatia martxan jarri nahi dute. Luxuzko etxebizitzak, hotela eta golf zelaia[...] Eta inork gutxik egiten du berba horrek izan
|
dezakeen
inpaktu linguistikoaz (bestelako inpaktuez gain, jakina). Eta, bitartean, lurraren defentsan, herritarrak[...] Historiaren orrialde hau ez dago oraindik idatzia eta, hein batean, gure esku dago.
|
|
2022
|
|
|
Besteak beste, pertsonen osasuna eta ongizatea sustatzeko neurriak aipatzen ditu, ekintzetan «orientazio komunitarioa eta sektore artekoa» lehenetsita, eta menpekotasunen aurkako borrokan indar eginda. Era berean, arlo guztietako politikek «pertsonen osasunean eta ingurunearen gaineko eraginean» izan
|
dezaketen
inpaktua aztertzeko urratsak ere aipatzen ditu. Baita «osasunaren, eta ingurugiro eta bizi estilo osasuntsuen promozioa sustatzeko» eta osasun larrialdien prebentziorako, hautemate goiztiarrerako eta kudeaketarako neurriak ere.
|
|
|
BC3 erakundean 2010ean hasi zen lanean, eta bertan egin zuen doktore tesia (2016), klima aldaketak eragindako itsas mailaren igoerak euskal kostaldean sortu
|
ditzakeen
inpaktu eta kalte ekonomikoak aztertuz. 2017tik 2019ra Grantham Research Institute (London School of Economics) institutuko ikertzaile bisitaria izan zen.
|
|
|
Planetan kontsumitzaile asko (ekologista, kontsumitzailearen eskubideen babesle, zientzialariak) horrelako elikagaiek ingurunean sorraraz
|
ditzaketen
inpaktuen, aldakuntza kulturalen edo mendekotasun ekonomikoen beldur direnez, jarrera kritikoa agertzen dute, transgenikoen presentzia etiketan adieraz dadin edo horrelakorik kontsumi ez dadin eskatzen dutelarik. elikagaien bankua es: banco de alimentos; fr:
|
|
|
Testu hauek balioko ahal dute haitiarrak gonbidatzea merezi duen ala ez erabakitzeko material moduan. Nire ustez, bertan egin
|
dezakegun
inpaktuaz aparte, gure ikastaroetako taldea ere aberastuko luke.
|