|
2000
|
|
|
Gai jartzaileak jakin behar du zein bertsolari diren kantatuko dutenak eta zenbaterainoko ahalmena daukaten gaiari heltzeko. Adibidez, bat baserritarra bazen, baserriko kontuak jarriz gero oso ondo moldatuko zen, baina beste gai batzuekin
|
ez
zeukan luzitzeko aukerarik. Askotan gaia herriak berak jartzen du:
|
|
|
Gizona beti ikasten joaten da. Nik 30 urte nituenean pentsatzen ez nituen gauza batzuk egiten ditut orain («mañontzi» neurrian kantatzea, esaterako), nahiz garai hartako sasoia
|
ez
eduki. Alderdi batzuk behera egingo dute:
|
|
|
Izan ere, bizitza modernoan hizkuntza gutxiagotuen patua baitauka aragoerak berak ere: eremu horietan ere gazteen aragoerak
|
ez
dauka beren zaharren joritasun edo aberastasunik, baina haiek izan ez duten militantzia eta gogo bizia agertu ohi dute hizkuntzaren alde.
|
|
|
Ez da horrela. Are gehiago, batzutan egin dezakezu lan bat hain zuzen umerik
|
ez
daukazulako, sentitu nahi duzulako zer sentitzen den ume bat daukazunean, eta zure pertsonaiak dauka ume bat eta zuk ez. Ordezkoa ere izan liteke.
|
|
|
«Koaderno Gorria»n pertsonaiek
|
ez
daukate izenik. Ama «ama» da, eta beste lagunak L du izena.
|
|
|
Nik bandarik
|
ez
daukat, eta gainera pasa ditut urte mordo bat hortik berezita. Nola hala itzuli naiz, eta nik bandak honela ikusten ditut:
|
|
|
Bakarrik ibili edo makulu batekin ibili. Nik horretan
|
ez
daukat zalantzarik. Baina ikusten dut jendearentzat makulua telebista dela.
|
|
|
Ezker paretan erabiltzen diren pilotak oso gogorrak dira. Hemen zaletasuna oso handia delako, baina nazioarteko mailan garbi ikusten da ezker paretak, eskuz,
|
ez
daukala inolako etorkizunik. Gizarte moderno batean gaude, eskua aldatu da eta min mota hori ez dugu aintzat hartu nahi.
|
|
|
Proposamen zehatzak akaso ez zituzten eman, baina mairuen aurka denak balio zuen. Konfliktu honetan betiko lez ahulenei dagokie kalterik handiena, ia ezer
|
ez
daukatela jakitun izanik, gosea eta miseria larra, heriotza eta zigorrak bezain kaltegarriak izan daitezkeela.
|
|
|
Areago oraindik haiek lirateke demokraziaren izenean aritu diren bakarrak. Berak dioenez gatazka honi buruz
|
ez
daukagu ezjakintasuna baino. Baina ahaztu zaio aipatzea, eta ukitu barik uzten du, indioak zapaltzeaz gainera, odoletan bai aurpegi zuriek besteek zeukaten oro lapurtu zietela, hor zegoen gizatasuna suntsitu arteino.
|
|
|
garenak gara, eta asumitu behar, baina amorrua ematen dit euskalduntasunean gure lekua normaltzen ari denean, politikan horrelakorik jasan behar izatea. Badira hogeita hamar urte Arabatik kanpo bizi naizela eta
|
ez
daukat aholkurik emateko hango politikagintzan ari direnei; baina, zinez, aspergarria da zoldak kendu ezinean ibiltzea, eta gutaz mutur fin ari diren Euskadi berdeko garbizaleei motiboak ematea
|
|
|
Aurreko txapelketatik alde ederra dago; orduan ere jende asko zen eta hamabi sailkapen saio antolatu ziren txapelketa aurretik. Uda aurre eta ostean luze jo zuen kontua izan zen eta
|
ez
zeukan oraingo pertsonalitaterik; edonori edonon kantatzea egokitu zitzaion. Eskualdeka egiteak sei eskualdeetako arduradunak atera eta noizbehinka batzea dakar.
|
|
|
Ohi denez maiatzean izan dira aurten ere Mendebalde Alkartearen jardunaldiak. Kanpotik begiratuta literaturak izan dezakeen interesa
|
ez
baleuka ere, luzaz plazaratutako edo derrigor eutsi zaion eztabaidari abiapuntua ezarri zioten. Mendebaleko berbetearen formalizazinoa hizkuntzalariek zehaztu dute beharbada, baina ondorioa esparru guztietan izango du:
|
|
|
Hedabideetan egunero, behin eta berriro, irakur, entzun, ikus dezakegu, globalizazioaren munduan bizi garela. Halere
|
ez
daukagu nahikoa ezagupena errateko hitz horrek adierazi nahi duena. Ba hitz horren atzean aurkitzen dugu sistema oso bat, ekonomikoa, soziala, kulturala eta komunikatiboa.
|
|
|
Horretarako, haien xedea lor dezaten, Samir Aminen ustez, badauzkate monopolio teknikoa, merkatu finantzieroa, naturaren baliabideen lorpidea eta, azkenean, sekula erabiltzeko prest, arma suntsitzaileen boterea. Halaber globalizazioa aipatzean adierazi behar dugu bakar bakarrik estatu aberatsei begira eginda dagoela, estatu txiroek (indar ekonomikoen gatibuek)
|
ez
daukatelako inolako gaitasunik edo botererik behar dutena planteatzeko. Hori dela kausa, multinazionalek ez dituzte banatzen etekinak.
|
|
|
Bai, baina hain ona ez dena obsesionatze hori da: idazle profesionalik
|
ez
daukagu eta guk idazle profesionalak behar ditugu eta hori guztia...
|
|
|
Euskal literaturan gay literaturako libururik ia
|
ez
daukagu. Nik neure burua ez dut mugatzen idazterakoan, ez zientzia fikziozko edo beldurrezko narrazioak idazteko momentuan, ez sexu kontuetan.
|
|
|
Beharbada Nafarroako txapelak lagunduko du kaleko girora ekartzen. Zuk, Amets,
|
ez
daukazu baserritarretik asko, eta nik oraindik gutxiago. Beraz, nahiz oraindik ez den nabari, jendea ohar dadin bertsolaritza ez dela bakarrik baserritarren gauza, horretarako lagunduko du...
|
|
|
Esate baterako Afrikan sumendietatik ateratako errauts horiek. Hemen
|
ez
daukagu horrelakorik. Garai batean izan ziren hemen sumendiak, baina momentuz ez daude.
|
|
|
Badu bere mezua, eta bere erritoan betiereko jite bat.
|
Ez
daukat ene burua komunikatzaile ontzat, eta pastoralean aritzeak jendearekilan harremanetan sartzera behartzen nau. Pastorala egitean harremanetarako legitimitate handia hartzen dut.
|
|
|
Bai bait dakite bere ekonomi ta politika indarra zenbateraiño Herri hoien menpetasunean finkatua dagoen. Chile-ko politika giroak ere burruka nagusi horren txispristiñetatik ihes egiterik
|
ez
dauka. Frei lehendakariaren berritae bideak funtsezko eragozpide bat aurkitu du:
|
|
|
etorkizuneko Asturiesko Irrati Telebista (RTVAS) asturieraz izan dadila. Baina hedabideei dagokienez, ofizialtasun gabeko hizkuntza gutxitua izateko
|
ez
dauka gutxi: bideak ia guztiz itxiak izan ditu orain arte, baina teknologia berriei dagokienez Interneten foro eta plataforma sendoak daude, agerkari inprimatuak ere badira batzuk," Les Noticies" astekaria tartean.
|
|
|
Ustez konstituzioak, hizkuntza eskubideak aitortzen dituen entitateak, behin eta berriz ahal dituen traba gehienak ezarri ohi ditu asturlleonera duintzeko orduan. Duela gutxi arte berriz Europako hizkuntza gutxituen bulegoak Batasuneko kultur askotarikotasuna aipatzerakoan Portugal gogora ekarri ohi zuen, berau baitzeukan hizkuntza gutxiagoturik
|
ez
zeukan herrialde bakartzat. Eta hara non, kanpoko presio barik bere borondatez begirune eta errespetuzko aldarrikapena ontzat eman zuen Parlamentuak.
|
|
|
Gogoratzen naiz nola arratsalde batean hasi ziren su kanpaiak jotzen, eta nola baserri bateko andrea hasi zen negarrez," gerra berriro"! Jende asko hil zen Saran Lehenengo Mundu Gerran, akaso 80 mutil, frontera joanak; eta jendeak
|
ez
zeukan gerrarako gogorik.
|
|
|
Guk badugu beste konbikzio bat. Hau
|
ez
daukagu egiaztatzerik, baina nahiz min tzakidetza berdina izan, 98an su etena iragarri zuen ETA ez zen 99an aurkitu genuen ETA izan. 98tik 99ra ez dakit zer hausnarketa, gogoeta edota aldaketa egon zen.
|
|
|
Zuzenbidezko estatu batean desobedientzia zibilak
|
ez
dauka zentzurik. Kode zibilean desobendientzia zibila agertzen den unetik, epaileek legeen hauste posible aurrean ebatzi behar dute.
|
|
|
gaitzetsiak, erkituak, minduak, erasotuak... urrituak..." eta" sakabanatzeak indarrak galdu erazten ditu". Adi denek, beraz, ZERUKO ARGIAk
|
ez
zeukan horretan laguntzeko asmorik eta: " Ez dezaizkiogula bata besteari eman etsaiari eman behar dizkiogun muturrekoak.
|
|
|
Duela bi urte eta erdi Irungo hirukoteari Asier Ituarte ondarrutarraren tronboia gehitu zitzaion. " Tronboiaren nota grabeek, baxua eta bonboarekin batera, dantza egiteko orduan taldeari' punch' handia ematen zioten, baita melodia ere" dio Iñigo Muguruzak," lehen
|
ez
zeukan gorputza eman zion taldeari".
|
|
|
Nik uste dut berritasunaren bila dabilela, berria denak pisu gehiago dauka beti. Argi dago orain
|
ez
daukadala berritasun horren faktorea baina espero dut nire abestiak entzutea eta taldearen lana kontuan hartzea. Komunikabideak asko mugitzen dira sorpresaren aldetik eta uste dut hor sartu nindutela ni.
|
|
|
Horrek lanketa bat eskatzen du. Hori beste bertsolariek ere egiten zuten baina karrera bat egin ez duenak
|
ez
dauka metodorik, baliabiderik, errekurtsorik nolabait zabaltzeko. Konparazio bat eginez, gure hizkuntzan literatura jasoa bertsolaritzatik oso aparte egon da.
|
|
|
Nik bertsolaritza ez al dut hartuko baliabidetzat nik neuk nahi dudana honekin egiteko? Belaunaldi berriak
|
ez
zeukan bertsolaritzarekiko hainbesteko zorrik eta beste joera bat ekarri zuen: bertsolaritzarekin nahi dudana egingo dut eta nahi dudana esango dut, ez naiz moldera egokituko, moldea nik neuk egingo dut.
|
|
|
Kantari, idazle eta beste askorekin konparazioak eginez, bertsolaritzak badauka tentsio intrinseko bat besteek
|
ez
daukatena, ahozkoa delako. Bertsolaritza kirola, jolasa, da, baina aldi berean hizketan ari da.
|
|
|
Filosofian bada axioma bat dioena: "
|
Ez
daukanak ezin dezake eman", salbuespen bakarra lotsa da: lotsarik ez duenak bakarrik ematen baitio besteari lotsa.
|
|
|
Ohiko saioan gaia argi esan behar bazaie bertsolari eta entzuleei, zeresanik ez txapelketan daukan gehigarria. Bertsolariak bestetan
|
ez
daukan nerbio puntu horri ezin dio gai jartzaileak beste bat gehitu, bere papera zein den argi esaten ez dion gaia emanez edo ziurtasunik gabe irakurriz.
|
|
|
Eta horrelako eskubiderik ez dago. Gehiengoak
|
ez
dauka horrelako eskubiderik, gehiengoak ez dauka zilegiak ez diren erabakiak hartzeko eskubiderik, gehiengo sozialak ezin du zilegia ez dena zilegi bihurtu. Alardearen auzian gertatzen da hau.
|
|
|
Eta horrelako eskubiderik ez dago. Gehiengoak ez dauka horrelako eskubiderik, gehiengoak
|
ez
dauka zilegiak ez diren erabakiak hartzeko eskubiderik, gehiengo sozialak ezin du zilegia ez dena zilegi bihurtu. Alardearen auzian gertatzen da hau.
|
|
|
" Untzi bat helburu bezala nabigatzea duen untzi bat dirudi, baina bere helburua ez da nabigatzea, baizik eta portu batera iristea. Gu nabigatzen ari gara, baina
|
ez
daukagu babestzat hartu genukeen portuaren ideiarik. Berritu egiten dugu horrela bertsio mingarrian argonauten formula menturazale hura:
|
|
|
Ni neu irakurketa posible horietako bat egiten ausartuz, esan nezake bere inguruko eguratsa edo errealitatea besarkatzen edo kaptatzen saiatzen den zuhaitz horrek erro sakonak eta izugarriak dituela lur honekiko, eta pelegrin baten gisa
|
ez
daukanez, zuzentasunez eta sutilitatez jasotzen duela bere inguruko errealitatea:
|
|
|
" Intxaur azal baten barruan ere espazio amaigabeen erregetzat nengoke, amets goibel hauek ez banitu" erantzuten du lagunak esaten dionean Danimarkari kartzela deritzola bere asmoak soberazkoak direlako. Barrena goibel
|
ez
baleuka, ez luke espazio handiaren beharrik eroso egoteko. Kartzela ez da espazio kontua.
|
|
|
Javier Rojok egoki azaltzen duen bezala" guztiek antzeko egitura daukate: inolako berezitasun nabarmenik
|
ez
daukan pertsonaia bati zerbait berezia gertatzen zaio, bizitza horren monotonia nolabait apurtzen duena." (Rojo, Jabier: El Correo XII).
|
|
|
Orduan pentsatzen dut ez dela lexiko arraro, hitz zail eta joskera korapilatsuen bila ibili behar. Hortaz, hizkera ulergarria, samurra nahi bada, irteten zait, eta gainera
|
ez
daukat asmorik korapilatzeko. (Egunkaria XI)
|
|
|
Eleberri beltzari suposatzen zaizkion elementu gehienen presentzia erakusten du liburu honek: protagonista ikertzaile pribatua da; honek normalean diru arazoak ditu; ironikoa eta batzutan zinikoa ere bada, baina funtsean erromantiko hutsa; nahi gabe, egoera nahasi batean sartu da, hasieran inolako misteriorik
|
ez
zeukan ikerketari ekin ondoren; ikerketa honetan aberastasunaren atzean izkutatzen den usteldura agertuko zaigu. (El Correo IV)
|
|
|
Bestalde, Lizarra Garaziko itunaren ondorioz, Euskal Herria osotasun politikogisa harturik, egunkariek hedatzen duten irudia koiunturala ala zerbait iraunkorragoaizango ote den erantzuterik
|
ez
daukagu. Izan ere, neurri handi batean hori itun hartatikaurrera abiatutako prozesuaren bilakaerak berak erabakiko baitu.
|
|
|
Geroaldia, ba, geuretzako tamainan egitea nahikoa dugu:
|
ez
daukagu etorkizuna izaki perfektuarentzat pentsatu beharrik. Ezta munduari soluzio definitibo unibertsalik zertan bilatu ere:
|
|
|
Hizkuntza askapenaren profeta Henrik Wegeland izan zen(). Berakesan ohi zuenez,. Norvegiak
|
ez
dauka zertan izan Danimarkaren kultur kolonia?.
|
|
|
Aurrez aurre ditugun estatuekin, nahiko gauza zailada hori. Dena den, gure ustez, horrelako prozesu batek
|
ez
dauka atzerapausorik.Garai batean euskal herritar askok esan zuten Euskal Herrian zeuden eskola nazionalak ez zituztela begi onez ikusten, eta beren ikastola propioak antolatu zituzten.Urteak pasatu dira, eta marko arrotz batetik datozen erakundeek subentzionatu egiten dituzte ikastolak gaur egun. Bide praktikoen bitartez ematen diren pausoak, berehorretan gelditzen dira. Bai Madril eta bai Paris guk hartutako erabakiak errespetatzera behartu behar genituzke.
|
|
|
Martin Aranburu (EA): Alderdi abertzaleok, elkarrekin, planteamendudemokratiko bat egiten baldin badugu, inori eskubiderik kendu gabe baina
|
gauregun
ez daukanari emanda, eta guk nahi dugun etorkizuneko Euskal Herria horrelakoa izango da eta Espainia eta Frantziarekin horrelako erlazioak izango ditu esatenbadugu. Quebec-en egin duten modura?, eta lege agintaldi batean (guk epea jartzen dugu) Gobernu espainiarrak hori onartzen ez badu, ekin diezaiogun beste bidebati. Zergatik ez du Gasteizko Legebiltzarrak subirano deklaratzen bere burua?
|
|
|
|
ez
daukate. Egoera larria eta latza da, nazioartean denok espainol ala frantsesakgara.
|
|
|
Eta gero, azken hauteskundeen emaitzak ikusita, hauxe ondoriozta daiteke: Euskal Herriko jende askori, batez ere gaur egun bere buruaabertzaletzat
|
ez
daukanari, politika arazoak baino ardura handiagoa diotela zenbaitekonomia arazok, bere bizi maila hobetzeko aukerak, eta abarrek. Autodeterminatzeko unean planteatzen dugun galderan, abertzaleok politikoa bakarrik ez den plan
|
|
|
Bai, zalantzarik ez. Instituzionalki dauzkagu, alde batetik, nolabait ere legalkionartuta dauden erakundebatzuk, eta, beste aldetik, Euskal Herriko borondateak onartu dituen beste erakunde batzuk; eta hor sartzen dut Udalbiltza, baina ez Nafarroako erakundeak, Nafarroako populazioari Amejoramendua nahi duen ala ez sekula galdetu ez zaiolako.Iparraldean
|
ez
daukate inolako erakunderik. Erkidego Autonomoan, berriz, bai Legebiltzarra eta bai Gobernua Erkidegoko populazioaren zati batek onartu zituen beregaraian.
|
|
|
Emakumezko paziente batek esatenzidan: . Nire amak
|
ez
zeukan besorik, lau hanka baizik, zaldiek bezala. Horregatikezin izan ninduen sekula besoetan hartu.
|
|
|
Subjektu bat bestearengana behar bat asetzekoasmoz hurbiltzen da. Beharra baldin badago, subjektuak berak
|
ez
daukan etaeduki nahi duen objektu bat eskatzen duelako da. Gabezia egoera honekindepresioa leherrarazten da:
|
|
|
Duela bi egun, filosofo ospetsu baten pare jarri du Markos Zapiain lagunakTxillardegi, bere azken nobelaren kritika egin diolarik.
|
Ez
daukat nik jakinduriarikaski Txillardegi filosofian kokatzeko. Baina filosofoa baldin bada, ez da, noski, Marxek mespretxatzen zituen haietakoa.
|
|
|
Euskal Herriz kanpoko izenen bidezko haize izendapenak direnean zein haize mota den edo nongoa den jakiteko
|
ez
daukagu arazorik. Horrela, gallegu aize nondikheldu den zehaztea ez da batere zaila:
|
|
|
Engainatuegiten da (erka. Udazken?, 1 zenb.). Neskaren ederra egun batekoa da, amets iheskorbat. Eduki
|
ez
daukan emakumea izaten da, gizona liluratzen duena (poeta bat inspiratzen duena, edo norbait heroi bihurtu). –Ala inork entzun du, norbait poeta bilakatudenik bere emazteagatik??.
|
|
|
Kritikahonen alderdi bat ezagutza teorikoa da (razionalista bera ere, hortaz): ezein ezagutzak, ezein ulerpenek
|
ez
dauka, azken fundamentu, razionala.
|
|
|
Bestela esanda: ?
|
Ez
daukagu egiara iristerik, jauzi baten bidez abiaturik baizik?. Hemendikaurrera Kierkegaard-i Unamuno gehitzen zaio Leturiaren gogoetan10 Adimenak, errealitatea ulertzeko, aurrena hura geldiarazi, fosilizatu egin behar du; gero, pikatu, klasifikatu, ulertu.
|
|
|
(...) Aukeratu...
|
Ez
daukat nik aukeratzerik! Nazkagarria da, gainera, aukeratzailearen harrokeria, besteak mirabe bihurtu nahi dituelako.
|
|
|
Bien artean ez dago erdizka, ezbaika, batetik bestera zabuka, bietatik pixka bat izaki nahas mahas (printzipiorikgabe, hots, erabakirik gabe: agian gehienak horrelaxe bizi dira, baina existentziapropiorik zinez
|
ez
edukitzea da hori!). Existentzia propioa edukitzeko, aukeratubeharra dago zein izango den gure existentzia, aut aut.
|
|
|
enuntziatuan kondentsatu zuen euskal nazionalismoaren etorkizunerakoabiapuntua. Baina enuntziatu horrek, bere garaian,
|
ez
zeukan inolako euskarririk, hutsean eginda zegoen, apustu hutsa zen, ez zen ebidentea, nahiz eta berak segurtasunosoz bota. Beraz, eginiko apustuari euskarri estrukturala bilatu beharra sentitu zuen, albait arinen gainera.
|
|
|
Bi tesi kontrajarriok elkarren segidan ager daitezke, baina baita aldi berean ere.Iraultza barneko sentiera eta pentsamenduak
|
ez
daukate zerbait monolitiko eta zurrunaizan beharrik, askotan iraultzaileak beren jatorri ideologikoetan ezpal berekoak izanohi ez diren bezala. Frantziako Iraultzan ikus dezakegunaren gisara, bi tesi kontrajarrien presentzia eraginkorra Iraultzaren barneko kontraesanetako bat izan daiteke, etahain eraginkorra ze tesi batek bestea ordeztu baitzuen kasu hartan (Intxausti 1989:
|
|
|
Ahots moldearen abantaila, gaur gure artean hain hedatua den telefono sarearen erabilpena ahalbidetzean datza. Testu Ahots bihurgailuen aplikazioetan aipa daitekeen beste bat, ikusmen arazoak dauzkaten edo ahotsik
|
ez
daukaten pertsonei laguntzeko tresnatzat edukidezakeen erabilpena da.
|
|
|
Mugak beti ere espektroenezaugarri egonkorren zonaldeetan aurkitu dira; zonaldeotan aurrekoeta osteko alofonoaren eraginak amaitutzat jo daitezke. Trifonemek (3 irudia) beren erdiko aldean fonema oso bat daukate; hauek erdiko foneman koartikulazio efektua oso handia den kasuetan erabiltzen dira; izan ere, honelakoetanerdiko fonemak
|
ez
dauka inongo alde egonkorrik, koartikulazio efektuetatikkanpo. Sistema batzuek goragoko unitateak ere erabiltzen dituzte, gehienetanhizkuntza zehatz baten fonema segida batzuen agerpen irizpideen arabera; bestalde, kontuan hartzen dute ezen, unitatea zenbat eta luzeagoa den, sintesiankalitatea hainbat eta handiagoa izango dela, baina orduan unitate kopuruhandiagoa ere erabili dugu.
|
|
|
Laburbilduz, azentuerari dagokionez, sistemak era bitako mugak dauzkala esandezakegu; batetik azterketa morfosintaktikoa egiteko sistema bat
|
ez
edukitzea eta, bestetik, arautegi finkorik ez egotea. Lehen muga gainditzeko bidean gaude, IXAtaldearekin batera (Informatika Fakultatea, UPV/EHU) garatzen ari garen ikerketaproiektu baten bidez. Bigarrenari dagokionez, hamalau urtegarrenean Txillardegirenberbak dakartzagu gogora:
|
|
|
Testuen etiketazioa: testutik atera dezakegun esaldiaren intonazioaren ezaugarri multzoak dira etiketa horiek,
|
ez
daukagun informazio gehigarria erabili barik.
|
|
|
Hizkuntzak ezinbestekoa du kulturaren (etniaren) sostengua, oinarri etnokulturalik ez duen herriak tradizioaren unibertsoarekin etendura bortitza dakarrelakogainerakoan. Halaber, etniak noraezekoa du nazioaren sostengua, abertzaletasunarenbarne kohesiorik gabe historian barrena datorren oinarri etnokulturalak nazionalismoaren aroan zer eginik
|
ez
daukalako. Eta, azkenik, baina ez azken, nazioak behar beharrezkoa du estatuaren sostengua, nazio identitatearen elementuak gizarte harremanen sarean Estatuaren esku bakarrik dauden botere eskumenei esker hezurmamitzen direlako.
|
|
|
Zinez esan daiteke dagozkigun urteetan gertatu zela biztanleen beherakada prozesuaren hasieraAramaion, aldi berean, kalearen eta baserriaren arteko proportzioak aldatuz. Adibide gisa, 1960an herriak1.887 biztanle bazituen (haietatik %45 kaletarrak), handik hamar urtetara 1.702 besterik
|
ez
zeukan (kaletarrak,% 51).
|
|
|
Ekonomiaren epe aurre zientifikoan, ekonomialariek monetaren balioa determinatzea bilatzen zuten, ez ondasun errealen balioa; alde batetik, moneta kopuru baten, eta, bestetik, ondasun erreal baten balio berdintasuneko kasuan, ondasun horienbaliokidetzaz mintzatzen ziren. Erabat abstraktu den sistema hipotetiko batean, gertakariekin inolako harremanik
|
ez
daukan sisteman, kasurako, ondoko bi ekuazioaurki litezke, eta hirugarren baliokidetza erlazioa deduzi liteke: 100 eusko= x baliounitate; a ondasuna= x balio unitate; beraz, 100 eusko= a ondasuna.
|
|
|
Egundoko birao sorta bota omen zion aitak, baina fraideek ongi aski dakiteisiltasuna eta apaltasuna ezkututzat erabiltzen halakoetan. Ateko txakurrarekinzereginik
|
ez
zeukala ikusita, etxeko nagusiarengana jotzea erabaki zuen.
|
|
|
–Zer zaindu eta zer zaindu ondoko? Hemen
|
ez
daukazue medikurik eta!
|
|
|
Iturri ofiziosoa. Bere izenean, eta
|
ez
daukan karguaren izenean, informazioa igortzen duena.
|
|
|
Izan ere, berriemaileak hainbat informazio jaso dezake, informazio unitateak hautatu aurrez edo hautatze prozesuan. Albiste agentziak
|
ez
dauka hain harreman zuzenik bezeroarekin, nola berriemaileak bere nagusia den irratiarekin, eta horrexek ere ematen dio abantaila iturri honi, irratilari informatzaileari, alegia. Ezbairik gabe, honek hobeto egiten du hautakuntza.
|
|
|
–seinale zakar batzuk, txikiak zein handiak, edonola, edozein ordenatan, inolako erritmo barik eta lehentasunik gabe aurkezten direnak. Seinaleak kanalean dituen anplitude edo zabaltasun ahalgarri guztiak aldi berean edo simultaneoki daude present, imajina ditzakegun erritmo guztietan; hots, zaratak
|
ez
dauka erritmorik? (Moles, 1975, 617).
|
|
|
Zarata semantiko hauek emisore kodifikatzaileagan zein jasoleagan sor daitezke. Lehenengoan, emisoreak ideia argirik
|
ez
edukitzeagatik edo entzungarritasunaren kodifikakuntza kaskarragatik; eta bigarrenarengan, jasolearen baitan deskodifikatzeko prestakuntza ezagatik edo ulertzeko hitz urritasunagatik.
|
|
|
Telekomunikazioen esparrutik irten gabe, aipa dezagun goi fidelitateko audioa mundu osora bidaltzeko eta edozein tokitatik jasotzeko Internetetik kanpo dauden esperientziak ere egin direla, epe luzera etorkizun argirik
|
ez
daukatenak. Horrela, 1995 urtean ASTRA enpresa luxemburgotarrak posible egin zuen irrati digitala, Europako bizilagunen artean jasotze estatikoa posibilitatzeko.
|
|
|
Gainera honi ere ematen dio garrantzia kazetariak. Diezhandino k eta bestek (1994) egindako ikertsaioan ageri denez, irratilari askok uste dute iturrien kalitateak
|
ez
daukala lehen ematen zitzaion adina garrantzirik. Dena dela, Euskal Herriko irratietan argi ikusten da, oraindik faxean oinarritutako sistema informatiboari eusten diogula.
|
|
|
Ralphen senide batzuena omen da, baina oporrak pasatzeko baino ez dute erabiltzen. Etxe txikia da, telebistarik edo irratirik ere
|
ez
daukana, eta hobe horrela gainera. Azken finean, Irlandaz kutsatzera etorri naiz hona, eta ez telebista ikustera.
|
|
|
–Jabi, arin arin, e?
|
Ez
daukat dirurik. Lehengo kontuak aparte utzita:
|
|
|
Yes, yes, OK, OK, bota zion honek.
|
Ez
zeukan burua askoz ere gehiago pentsatzeko, eta ingeleseko akademiako lehen ikasgaira jo zuen mentalki. " Can I help you?", ekin zion neskak, harrerako lanak ondo betetzen zituela erakutsiz.
|
|
|
Belfast, Armagh, Antrim... Duncan bera nongoa den ere
|
ez
daukat gogoan. Dakidan bakarra da, Ipar Irlandako gazteak drogetatik urrun mantentzeko lan egiten duen talde batekoak direla.
|
|
|
Jabik pentsatuko luke errua berea dela, zerbait txarto egin duela, eta horregatik egiten diola alde maiteñoak. Terek, berriz, pentsatuko luke" azken finean, Irlandara joateko dudan gogo itzeletik aparte,
|
ez
daukat arrazoi handiegirik bidaia hori egiteko, eta gainera, Jabi kezkatuta geratuko da", eta azkenean, bat dela edo bestea dela, euren eguneroko bizimodu polit eta linealarekin segituko lukete poz pozik, hurrengo goizean egun milimetratu bati ekingo zioten segurtasunaz.
|
|
|
Nire txanda heldu denerako apur bat lotsatuta nengoen, nik
|
ez
baitaukat neska honek beste abentura kontatzeko. Noski, ez nuke hain bizimodu hotzean jaio eta hazi nahi, eta familiarik ez izatea eta holan, baina Rocíok" eta zuri buruz, zer?" galdetu didanean berak beste eskarmentu izan nahi nukeela konturatu naiz, hori bai.
|
|
|
Eta gure autobusa gerarazi dute, inguruko beste ibilgailu guztiak bezala, bidaiari guztien identifikazioari ekiteko. Guk ideiarik ere
|
ez
geneukan, azken aldi honetan nahiko isolaturik bizi izan baikara, baina autobusean zihoan andre batek argitu digu militarren presentzia izugarriaren zergatia: egun batzuk lehenago IRAk atentatu bat egin omen du Errepublikan, Clare konderrian, eta egileen bila omen dabiltza.
|
|
|
buruari majo eragin diot, beti ondorio berdinera iristeko:
|
ez
daukat ezer Txema kenduta. Bederatzi urte eman ditut berarekin, daudenik eta urterik politenak berarekin eta soilik berarekin.
|
|
|
Kontua ez da hori: une honetan, mundu guztia urruntzen ari zaidala ikusten dudan honetan,
|
ez
daukat inortxo ere nire benetako laguna dena. Ezta neure burua ere.
|
|
|
Zertan nabil?
|
Ez
daukat inor, mundu hau kaka bat da, putakumez betetako mundua diosss! Ezin dut sinetsi.
|
|
|
Denok maite ditugu detailetxoak. Eta behar ere,
|
ez
daukat dudarik zuek ere behar dituzuela. Ez dut ulertzen, benetan, ez dut ulertzen...
|
|
|
Eta orain hemen nago, beheko solairuko gelatxo honetan, sofa erdia niretzat harturik, makinatik ateratako kafe merkea eskuan. Bero dago, eta lurrean utzi dut;
|
ez
daukat gogorik eskuak erretzeko.
|
|
|
—Badirudi ezen zaldiz ihes egin baino lehen, Maddalenek karta labur bat utzi ziola Joanikoti, non erraiten baitzion ezen haizea bezalakoa zela eta haizearekin egin zuela ihes. Biharamunean haren gibeletik ibili zen Joanikot egun osoan, baina alferrik, eta, etxerat itzultzean, bere gelan sartu, horditu, eta hitz haiek erran eta ber erran zituen gau hartan, buruan bertzerik
|
ez
baleuka bezala: " Maddalen, Maddalen, andere noblea egin nahi zintudan, eta zu, berriz, puta!
|
|
|
...enak —Goruki, indiarra zelako, eta ni, ohoin edo gaizkintzat hartu nindutelako, zeren eta estatu nigargarri hartan bainengoen eta itxura lohi eta likits harekin—, halako moldez, non haietarik batek Gorukiri" arratoi satsu" deitu baitzion, eta neuri" bilau nardagarri", biek ere zigorra airean zerabilten bitartean —eta, ai, nola damutu nintzen mementu hartan ezpata
|
ez
edukitzeaz eta ezpatarekin trebatu ez izanaz, zeren eta han berean hilko bainituen ezin gogarago, laidoka ari zitzaizkigùn bi gizon harro haiek! —, harik eta burua zutitu eta erran nien arte:
|
|
|
—Bada, hi bahoa, ni ere joanen nauk, kontrakorik
|
ez
badaukak...
|
|
|
Zeren, merezi ote zuen nenbilen bezala ibiltzea, plazer apur eta labur haiengatik, baldin banekien eta segur banengoen ezen narda eta hastioa zela plazer haren ondorea? Zeren munduko atseginak
|
ez
bainindukan jada azpian amets gozo batek bezala, baina amesgaizto batek bezala.
|
|
|
Borzgarrenean etsi nuen sekula ez niola horrelakorik erranen. Metafora ferrobiarioak atzendu eta hitz lauz erranda, bi gauza baizik
|
ez
neuzkan garbi:
|
|
|
Orain ez nuke erranen arrats hartan erredaktore buruarekin liskartu nintzen, ala egunkariko sistema informatikoak erotu eta nire saileko testu guztiak ezabatu zituen. Kontua da txarrean etxeratu nintzela, eta nire sabela alaitzeko jogurt triste bat ere
|
ez
zeukala niretako hozkailu arpilatuak. Hainbat hilabete geroago, gertatuaz jende zibilizatuen gisara solasteko gauza izan ginenean, Kristinak zioen hiltzaile ero baten karantza nekarrela salan sartzean.
|
|
|
|
Ez
neukan hagitz garbi zer izaten ahal zen delako" saioa". Badaezpada ere, baietz egin nion buruarekin.
|
|
|
Eta bi haikuon ildotik, lehen hausnarketak plazaratzen dira kripta zalapartaz betean: " Gaur osteguna da, udazkenean gaude, bi liburu aurkezten dira, munduak aurrera darrai eta
|
ez
daukat goserik oraindik. Zer dela-eta orduan kezkatu?".
|
|
|
Kalentura.
|
Ez
neukan lanerako gorputzaldirik. Baneukan aurreagoko lanik.
|
|
|
Tira. Gaurkoan
|
ez
daukat agendan begiratu beharrik. Igandea zen, eguerdi bete eguzki  tsua, udaberri ernaldu berria.
|
|
|
|
Ez
dauka erremediorik, beraz.
|
|
|
Gauzei buruz zituen iritziak aldatuz joan ziren, eta orain ezer ez zitzaion arbuiagarri, ezer gutxi etikaz kanpoko; ez zuen, besteak beste, lehenago hain gustuko eta hain beharrezko sentitzen zituen hainbat gauzen faltarik sumatzen, eta segurtasun osoz baieztatuko genuke kontent sentitzen zela bere azal berriaren barnean.
|
Ez
zeukan jada errezelorik bere buruaren geroarekiko, kanpotik zetorkion ia guztiarekiko baizik. Mundu txiki, urrun baten barnean soilik sentitzen zen babestua, marginaltasuna eta delitua iradoki  tzen zuen atmosfera hartan, hain zuzen ere.
|