|
2000
|
|
|
Badu bere mezua, eta bere erritoan betiereko jite bat.
|
Ez
daukat ene burua komunikatzaile ontzat, eta pastoralean aritzeak jendearekilan harremanetan sartzera behartzen nau. Pastorala egitean harremanetarako legitimitate handia hartzen dut.
|
|
|
Filosofian bada axioma bat dioena: "
|
Ez
daukanak ezin dezake eman", salbuespen bakarra lotsa da: lotsarik ez duenak bakarrik ematen baitio besteari lotsa.
|
|
|
Duela bi egun, filosofo ospetsu baten pare jarri du Markos Zapiain lagunakTxillardegi, bere azken nobelaren kritika egin diolarik.
|
Ez
daukat nik jakinduriarikaski Txillardegi filosofian kokatzeko. Baina filosofoa baldin bada, ez da, noski, Marxek mespretxatzen zituen haietakoa.
|
|
|
Bestela esanda: ?
|
Ez
daukagu egiara iristerik, jauzi baten bidez abiaturik baizik?. Hemendikaurrera Kierkegaard-i Unamuno gehitzen zaio Leturiaren gogoetan10 Adimenak, errealitatea ulertzeko, aurrena hura geldiarazi, fosilizatu egin behar du; gero, pikatu, klasifikatu, ulertu.
|
|
|
(...) Aukeratu...
|
Ez
daukat nik aukeratzerik! Nazkagarria da, gainera, aukeratzailearen harrokeria, besteak mirabe bihurtu nahi dituelako.
|
|
|
–Jabi, arin arin, e?
|
Ez
daukat dirurik. Lehengo kontuak aparte utzita:
|
|
|
Yes, yes, OK, OK, bota zion honek.
|
Ez
zeukan burua askoz ere gehiago pentsatzeko, eta ingeleseko akademiako lehen ikasgaira jo zuen mentalki. " Can I help you?", ekin zion neskak, harrerako lanak ondo betetzen zituela erakutsiz.
|
|
|
Zertan nabil?
|
Ez
daukat inor, mundu hau kaka bat da, putakumez betetako mundua diosss! Ezin dut sinetsi.
|
|
|
|
Ez
neukan hagitz garbi zer izaten ahal zen delako" saioa". Badaezpada ere, baietz egin nion buruarekin.
|
|
|
Kalentura.
|
Ez
neukan lanerako gorputzaldirik. Baneukan aurreagoko lanik.
|
|
|
|
Ez
dauka erremediorik, beraz.
|
|
|
Gauzei buruz zituen iritziak aldatuz joan ziren, eta orain ezer ez zitzaion arbuiagarri, ezer gutxi etikaz kanpoko; ez zuen, besteak beste, lehenago hain gustuko eta hain beharrezko sentitzen zituen hainbat gauzen faltarik sumatzen, eta segurtasun osoz baieztatuko genuke kontent sentitzen zela bere azal berriaren barnean.
|
Ez
zeukan jada errezelorik bere buruaren geroarekiko, kanpotik zetorkion ia guztiarekiko baizik. Mundu txiki, urrun baten barnean soilik sentitzen zen babestua, marginaltasuna eta delitua iradoki  tzen zuen atmosfera hartan, hain zuzen ere.
|
|
|
Zer egin gizaseme haren ohore zanpatua atzera jasotzeko?
|
Ez
neukan beste irtenbiderik. Eta halaxe, hiru mosketariak hitz egiten hasi baino minutu doi bat lehenago, aitorpen mingarria egin nion lagun hondoak joari, besarkada estu batean lotzen ginela:
|
|
|
Begira gelditu nintzaien, begietara so.
|
Ez
neukan dudarik. Hitz giltza.
|
|
|
|
Ez
daukazue zereginik Tomek.
|
|
|
Zure ustetan, zein izango litzateke euskal aferaren konponbidea?", eta abarren abarra.
|
Ez
daukat batere gogorik hango egoera gogaikarriaz mintzatzeko (soinean zeramatzaten nikiei erreparaturik, seguruenik galdera horiek Idoia eta Lola nafarrei egingo dizkiete). Orain neure egoerak arrangura  tzen nau, eta horretaz ere oraingoz ez dut inorekin mintzatu nahi.
|
|
|
Ibaiko erdokatan itoek besoaz seinalatzen dizkidate Harrotutako hiri sarrerak zubi altxagarriak
|
Ez
daukat armarik sehaskan ezkutatzeko
|
|
|
Baina, zoritxarrez edo zorionez, hori ez da posible.
|
Ez
daukagu bizitzeko behin betiko bide zuzenik, ezta errezeta libururik ere.
|
|
|
Sabiñanigora jarraian, gero Mont Repos portua oinez igo, bizikleta arrastaka.
|
Ez
neukan presaka ibiltzeko asmorik; bidaian hilabete egin edo hiru, berdin berdin zitzaidan. Nahi nuen lekuan jan, gogoa ematen zidan tokian lo.
|
|
|
Denbora osoa etxetik asko irten gabe egingo nuen seguru asko.
|
Ez
daukat kalera irten eta jolasean ibili izandako oroitzapenik. Amak, amonak eta izebak euren gonapean atxikiko gintuzten hiru txikiok.
|
|
|
– Ez –esan nion, erabakiaren irmotasuna agerian uzten zuen doinu seguruz, Lauaxetari– Ez diagu loturarik behar.
|
Ez
zaukaagu Goizuetara itzuli beharrik. Geurekin eramango ditiagu bizkar zorroak.
|
|
|
–
|
Ez
daukagu zertan kezkaturik –desenkusatu nintzen– Ederki esanda utzi zuen Lizardik: " Bide berriak.
|
|
|
– Tira, tira, nahikoa da! –eten nion jarduna, hura gehiegizkoa zela iritzita–
|
Ez
daukat honelako adar-jotzeetarako astirik. Oso ondo egiten duzu Lauaxetarena, eta antza ere handia duzu, egia osoa esan behar bada, baina nahikoa da.
|
|
|
Hortakoz, keinu anbiguo bat eginez: "
|
Ez
daukat", esan zuen," halako espezialitaterik". Neska, harritu baino, erantzun hark pixka bat dibertitu egiten zuela zirudien.
|
|
|
" Ez", esan zuen Elik," ez da nire profesioa...
|
Ez
daukat profesiorik, ez naiz inongoa, ez dakit ezer. Hori esaten dit amak".
|
|
2001
|
|
|
Orain, Altzolako" Etxeberri".
|
Ez
daukagu besoak gurutzatuta egoterik. Altzolako famili hau ez dago orrela uzterik.
|
|
|
" Uste dut emakume hori Gabrielen lehen amodioa izan zela, eta bien harremanak utzi zituztela bere familiak Gabrielekiko zuen aurreiritzia zela-eta.
|
Ez
daukat datu objektiborik, nire inpresioa da. ' Bizkaitarra' n aipatzen duen emakumea ez du geroztik zuzenki aipatzen, baina zeharka edo, baietz uste dut.
|
|
|
" Gaia ez da gehiegi landu eta beti gabiltza geu sortuz eta han hemen galdetuz eta gauzak hartuz, nahiko zoratuta hitz teknikoekin.
|
Ez
daukagu gaztelaniaz dagoen' Enciclopedia del mar' edo antzekorik".
|
|
|
Galdera garrantzitsu honen jarraian, horregatik, ohar bat zetorren: "
|
Ez
daukagu oraindik Euskal Erriko datorik eta Frantziakoez baliauko gara oraingoz".
|
|
|
|
Ez
eduki leihoak zabalik behar baino luzaroago.
|
|
|
Erantzunak irakurrita, garbi dago ez dagoela aparteko arazorik, lau ikaslekizan ezik, beste guztiek badaukate-eta bideo aparatua.
|
Ez
daukatenek daukanenbatekin elkartuta burutu lituzkete proposatutako ariketak.
|
|
|
Horren zaila al da ulertzen.
|
Ez
daukat nesken atzetik alferrik ibili eta azkenean etxera mozkortuta eta bakarrik itzultzeko inongo asmorik.
|
|
|
Tasiok ez du eztabaidatzeko gogorik ordea, eta isilik geratu da.
|
Ez
daukat egun ona, izan da bere erantzun guztia. Hi maiteminduta hago, tematu da Unai albotik, jendearen jakin mina piztuz.
|
|
|
Matiasek asko maite zituen neskak, denak.
|
Ez
zeukan zorterik, ordea: kanpotar batekin joan zitzaion Marga.
|
|
|
Romak Lisboara joan nahi du.
|
Ez
daukat dirurik.
|
|
|
Ate ondoan plantatu ziren.
|
Ez
zeukan goroldiorik ateak.
|
|
|
|
Ez
daukate tenpluetan sartzerik edo goi kastakoek edaten duten iturrietatik edaterik.
|
|
|
Ostia, Ismael!
|
Ez
zaukaat asmakizunetan ibiltzeko gogorik! Goazemak hemendik, urtu egingo gaituk-eta!
|
|
|
S:
|
Ez
daukazu horrela ibili beharrik, andereño... Irakurtzeko antiojoak, polainak, eskuzorroak...
|
|
|
Zer zeunden, nik deitu zain, ala?
|
Ez
daukazu erremediorik!
|
|
|
Ez dakit nola hasi...
|
Ez
daukat txanpon gehiagorik...
|
|
|
|
Ez
dauke ba istoriorik zorioneko soineko horrek...!
|
|
|
... Bihar gitarra jotzen ikastera goaz.
|
Ez
daukagu gitarrarik, baina apur bat ikasi arte utzi egingo  dizkigute. Ikasten dugunean, talde bat osatuko dugu eta auzoz auzo eta herriz herri ibiliko gara abesten...
|
|
|
Baina  ez nau batere arduratzen.
|
Ez
daukat eztabaidatzeko gogorik. Ezta indarrik ere.
|
|
|
Gaur azkenik munduari zor  diogun hitza esateko zorian gaudela deritzat, eta uste hori Egunkari hau irakurtzeak biziro sendotu dit.
|
Ez
daukagu beste biderik. Haurretango oharkabetasun atsegina utzi, biziko baldin bagara, arrazoi adineko egiteko latz eta nekagarriei ekiteko.
|
|
|
Ero etxera daramate bukaeran, burutik egin duelakoan.
|
Ez
zeukan beste biderik ez berak ez egileak. Hori edo bere burua hiltzea.
|
|
|
Adimendu hori eta adimendu horri eragin zion lana zernahiz aritu zen eta zernahiri bide artean ez ezagunak zabaldu.
|
Ez
zeuzkan hiz  kuntzak ahazturik eta, hizkuntza kontuan, jakin nahi zuen euskara non koka Europakoen artean.
|
|
|
|
Ez
zeukan, noski, gipuzkera gogoan, edo ez zeukan gogoan soil soilik, Larramendik, euskara bera baitzuen begiz joa: ez zegoen, ordea, euskalkirik gabeko euskararik eta dialektoak, bestalde, ez dira noraezean (ikus Grezia) hizkuntzarentzat kaltegarri.
|
|
|
dicevo eta diceva.
|
Ez
dauka, haatik, inork italianoa hobetzat bereizkuntza hori dela kausa. Anbiguitateaz, bestalde, maiz baliatu dira lanabes gisa, ez poetak bakarrik, baira filosofo zuhurrak ere.
|
|
|
Biltzen ari zarela, izan ere, aurrerantzean zer eskuratuko duzun ez dakizu.
|
Ez
daukazu artxiboproiekturik egiterik. Ez duzuartxibo hori denborarekin hartuko duen osotasunean ikusten.
|
|
|
eskuartean zeukan aldizkariaz gain, jargian erdi irekirik Femmes Actuelles ikus nezakeen, mehatzeko bost erregimen proposatzen zituela.
|
Ez
daukat neure burua Claude Lelouchentzat, baina gizon eta emazte haren ibilaldia konta diezazuket, agian haien aditzen inpudikotasun publikoak naizen herabea inoxenta inarrosi zuelako.
|
|
|
Hori neski hori?
|
Ez
dauko titirik, baina. 1 bizkaitarra, ostera:
|
|
|
– Diru puta hori jaso arte ez diat amore emango.
|
Ez
zeukaat beste zereginik bizitza honetan, ulertzen. Nire ordua iristen denean hileta dotoreak nahi nitizkek, besterik ez:
|
|
|
– Nik martxa diat hemendik, aditu?
|
Ez
zeukaat hire aholku eder horien beharrik.
|
|
2002
|
|
|
" Niretzat lehiaketak neure burua frogatzeko era bat dira.
|
Ez
daukat inguruan inor zuzentzeko, laguntzeko, eta lehiaketen bidez ari naiz ikasten". Ez du ezkutatzen diruak ere tentatzen duela.
|
|
|
|
Ez
daukat inorekin sestran hasteko intentziorik, eta gutxiago, nik oso gutxi menperatzen dudan gaian. Horregatik, lehenik, eskerrak ematen dizkiot Xabierri aspaldian buruan nituen ideiak, artikulu honen bidez, plazaratzeko aitzakia eman didalako.
|
|
|
Etxe pribatuek, berriz, ez dute baloratzen zailtasuna.
|
Ez
daukate batere informaziorik, begi onetik sartuz gero laguntzen dizute, beste arrazoirik gabe. Hori akats handia da, ez direlako proiektuak bere horretan baloratzen.
|
|
|
Bai zera!
|
Ez
eukan hobekuntzarik. Ohean erabagiak hartu gura izaten zituan, asmo sendoak, adoretsu jarduteko, hasierako larriak gainduteko.
|
|
|
|
Ez
dauka konliresio zintarik, ezta gauzak eramateko elementurik ere.
|
|
|
–Hiru atso bitxi eta berezi dira, esan zion Zilarbizik barre algaraz?.
|
Ez
daukate begi bakar bat besterik hirurentzat, eta hortza ere bakarra dute hiru ahoentzat. Izarren argipean edo ilunpeko itzalen artean aurkitu ditugu, ez baitira inoiz agertzen eguzkiaren argitara edo ilargiaren errainupean.
|
|
|
–Gezurretan ari da, zioten?.
|
Ez
dauka berekin Medusaren burua. Gu engainatu nahian dabil!
|
|
|
|
Ez
daukagu jaiotza heriotzari buruzko daturik.
|
|
|
Irekitzeko botoia sakatu, etxeko atea zabalik utzi, eta ohera itzuli zen.
|
Ez
zeukan haiekin hitz egiteko gogorik. Ulertuko zuten.
|
|
|
–Orain ja berdin da –murtxikatzearen keinua egin zuen bizpahiru aldiz.
|
Ez
zeukan kasik hortzik– Baina ez dira sekula joaten. Ez dira ahazten
|
|
|
–Zer duk? –mutila aztertu zuen–
|
Ez
daukak... ez daukak oso itxura ona.
|
|
|
Poliki zabaldu zuen osabak.
|
Ez
zeukan dardararik eskuetan. Mila durokoa azaldu zen tolesduren azpian.
|
|
|
–galdetu zuen Julenek.
|
Ez
zeukan oso garbi non zeuden.
|
|
|
Euskaltzaindiko azken bileraren akta, Tomas Meaberen itzulpenaren probak eta Zeruko Argiaren aste honetako zenbakia.
|
Ez
daukak gogo handirik irakurtzeko, eta gauzak batzen hasi haiz. Une horretan, ordea, paper pusketa bat agertu duk, eskuz idatzia.
|
|
|
Ez dituk txakurrak.
|
Ez
zeukatek usainik behintzat.
|
|
|
Alferrik galdutako poemarena ez zaik guztiz ahaztu, baina jada ez zagok itzulbiderik.
|
Ez
daukak indarrik. Besterik ezean, gainbegiratu bat egiten diok periodikuari, nahiz aurrez badakian Hoja del Lunesen futbolaz landako berririk ez dagoela.
|
|
|
|
Ez
neukan nire eskumuturreko erlojuari begiratu beharrik, anaiak esaten zidana egia zela jakiteko. Horrelako xehetasunetan nekez huts egingo zuen.
|
|
|
Beraz, oraindik itzulikoa falta da, ezta?
|
Ez
daukak ugazabandrearekin muturtzeko inolako asmorik. Are gutxiago, futbola bezalako huskeria batengatik.
|
|
|
–
|
Ez
zaukaat komunera joateko gogorik, ez zaik inporta, ezta?
|
|
|
Eta harridura apur bat ere sortu dit, egia esan, horrela ibilitako tipo bat hain nabarmen etorri zaigulako.
|
Ez
daukat ideiarik ere zertan dabiltzan.
|
|
|
– Biharkoari ez diot batere itxura onik hartzen.
|
Ez
daukat horretarako arrazoirik, baina... hala da.
|
|
|
–
|
Ez
daukazu zertan kezkaturik. Ikusiko duzu, Joseluk ere primeran egingo du berea.
|
|
|
–
|
Ez
dauka argi hori ere. Hori da albiste txarra:
|
|
|
Zure kutuna, italiarren pilulak barik, hura baita.
|
Ez
daukazu sinetsarazi nahi dizuten adina aurreiritzi. Eta, beharbada, ez duzu zertan aukeratu.
|
|
2003
|
|
|
|
Ez
daukagu itxaropenerako daturik baina egoera oso aldakorra da.
|
|
|
Ez garamatzate inora.
|
Ez
daukagu martxan estrategia sinesgarri bakar bat ere euskal herria garatzeko.
|
|
|
Batetik, Aralar alderdi sortu berria delako, egitura txikiarekin.
|
Ez
daukagu gure inguruko komunikabide bat eta hortaz gizarteak ez gaitu ia ia ezagutzen. Bestetik, egoera politikoa ez da egokiena alderdi bat sortzeko, hauteskunde hauek ez dira egokienak gurea bezalako mugimendu bat abian jartzeko.
|
|
|
Bai, jakina.
|
Ez
daukat inolako dudarik. Baina, Euskal Herrian literaturak oso dimentsio apala edo xumea dauka.
|
|
|
Ondo entzuten zen ziurtatzeko ere hainbat froga egin genituen aurreko egunetan.
|
Ez
geneukan Belodromoko esperientziarik, eta bi etxe kontratatu genituen. Bi etxeek zituzten aparailu denak ekarri zituzten.
|
|
|
Ez gizona, ez...
|
Ez
euki bildurrik, amerikanuak indar asko dekoie.
|
|
|
ni Jose Mariren aldikoa naz, batera ikasi genduan Gasteizko Seminarioan, batera izan ginan Deriokoan irakasle ta hezitzaile; horregaitik, neu joateko eskatu eustan Rikardo gure gotzain jaunak.
|
Ez
neukala ezertariko eragozpenik, erantzun neutsan, eta joan be, pozik joango nintzala.
|
|
|
|
Ez
dauka pozkilerik hainbeste maiteren artian; lagun zaharrak ezetsi dabe ta bere aurka jarri dira.
|
|
|
Gazterik hasi zinan Euzkadi-n zeure lehenengo lanak argitaratzen; gero, Eguna egunerokoan hainbeste lan gogor egindakoa zaitugu.
|
Ez
daukazu, ez, ahaztuteko orduko" esperientzi birginea"
|
|
|
|
Ez
daukat gaur ez zer eskaini, ez zer eskaturik.
|
|
|
Eskuarteko hiztegi labur, zuzen eta argia lortu nahi eban, berba gitxitan baina egokitan gure inguruko euskerea ulertzeko ta erabilteko lagungarri izateko modukoa.
|
Ez
eukan beste asmorik sakel hiztegitxu apal honek. Egilearen izena daroa harrezkero hiztegiak; zenbat ale argitaratu diran?
|
|
|
Eta orduko komunikabideak zer?
|
Ez
euken indarrik euskerearen kontra?
|
|
|
|
Ez
eukan Sabinok ez boz onik ez belarri finik, baina gaur be badakit agure harek kantetan eustan kantaren bat edo beste: makailauen hazurrek itto bihar nabe!"
|
|
|
Hikako joko honeen inguruan hutsune haundia dogu, izan be.
|
Ez
daukagu jokook dakarzan libururik; ta galdu egingo dira, inortxok be jasoten ez badauz, betiko galdu.
|
|
|
zenbat bider, gure artean, behin bakarrik entzuniko bertso eder asko herriak buruz ikasi dituzan!
|
Ez
dauke askok eta askok, horretarako, magnetofoi on baten beharrizanik. (Lekuona, o.p., 52 or.).
|
|
|
Emakumea gurina hartzeko zutitu zenean, azpiko gona gardenak eperdia doi doi estaltzen ziola ikusita, txabusina estutu zuen, dena ondo ostentzeko, lehen, ohi bezala, axolagabeki erdi zabalik baitzeraman.
|
Ez
zeukan zereginik emakume zardai haren ondoan; bera haur hutsa zen eta haur bezala ikusiko zuen irakasleak, esaten zuen bere baitarako. Baina buruko kristal guztiak puskatu zituena ez zen izan emakumea ikustea, ezpada bera agurtzeko itzuli zenean haren aurpegia ezagutzea:
|
|
|
|
Ez
zeukan erlojurik, baina inoiz ere ez zuen haren beharrik izan. Jarrera aldatu zuen, ezkerraldea arintzeko.
|
|
|
Jarrera aldatu zuen, ezkerraldea arintzeko.
|
Ez
zeukan presarik; egia esan, ez zekien gau horretan gertatzekoa gerta zedin nahi zuenentz; burua beste arazo batekin nahastuta eta nagi sumatzen zuen. Gainera, aspaldian burura ez zetorkion galderak agerraldia egin zuen:
|
|
|
Ezin dot sinistu be egin.
|
Ez
dauka bihotzik, ala. Lagunaren hitzok ezustean harrapatu zuten Patxi.
|
|
|
Ez zuen gogoko han egon izanaren zantzuak mendian uztea; beraz, hondakin guztiak poltsan bildu, zahatotik beste zurrutada bat egin, eta alde egin zuen gurdia utzi zuen lekuraino zeraman bidezidorretik.
|
Ez
zeukan presarik, baina mendizaleen urrats biziari heldu zion, ohitura zuenez.
|
|
|
Eginbidean zuen eleberri baten orri batzuk ere atera zituen, olerki zaharrak, ipuinak eta marrazki lizun batzuk ere bai.
|
Ez
zeukan esku txarra, nesken gorputzak paperean ipintzeko, bederen. Idatzitakoa, ostera, ez zion bertan irakurtzen utzi, lotsatu egingo zelakoan.
|
|
|
Zelako askatasuna ematen zion larrugorritan igeri egiteak!
|
Ez
zeukan horretarako ohitura handirik, baina gorputzaren atal guztiak hesi guztietatik at mugitzeak benetan ondo sentiarazten zuen. Zergatik ez ote zuen mundu guztiak hala egiten?
|