|
2013
|
|
|
Honi guztiari buruz, nik dakidala, oso gutxi idatzi da eta ez da inoiz literatur historiaren ardatz bihurtu; hau da, feminismoak eta, oro har, edozein kritika biopolitikoak filologia nazionalistaren menpe iraun du. Bada garaia feminismoak eta kritika kulturanitzak nazionalismoaren espetxe filologikotik atera, eta zentraltasun postnazional bat izan dezan euskal literaturaren historia pentsatzerakoan,
|
ez
bakarrik XX. eta XXI. mendeetan, baizik eta historia osoan zehar.
|
|
|
Egia da aldi batetik bestera ez dela igarotzen bat batean eta aurreko aldiko ikuskeratik mamitutako obrak berrietatik mamitutakoekin batera sortzen direla. Errenazimentua behatu besterik ez dago, eta
|
ez
bakarrik XIV. mendearen hasieratik bertatik aldi hori Italian jaioa delako, Europako mendebaldeko beste leku batzuetan XV. mendearen bigarren erdira arte, nahiz XVI. mendearen lehen erdira arte, eta baita mende horren bigarren erdira arte ere, itxaron behar denean, baizik eta XVI. mendearen lehen hamarkadatan beraietan ez delako aurkitzen Europa osoan leku bat zeinetan agerkari oro Errenazimentua... Errenazimentua loretan egon arren, testu oro ez da Errenazimentuaren adierazpen:
|
|
|
Herri/ landu bereizketak berez konplexua dena are konplexuago bihurtzen du.
|
Ez
bakarrik bien artean mugarri finkoak ezartzearen ezintasunarengatik, baita modu nabarmenean herri adierazpen izan denak ere, bertsopaper gisa ezagutuak, kasu, beste sistema batean funtzionatu duelako. Gainera, XX XXI. mendeetara hedatu litzateke banaketa.
|
|
2015
|
|
|
Sorkuntzara joateko deia egiten zuen, esperantza gazteengan jarriz. Bestalde, artikuluan azaltzen denaren arabera antzerkia bizi zen,
|
ez
bakarrik Euskal Herrian, baina inguruko herrietan erabiltzen ziren hizkuntzetan, frantsesa kontuan hartu gabe.
|
|
|
Koldo Mitxelena Kulturunean dagoen Antonio Zavalaren artxiboa aztertuz gero, eta espero dezagun lehenbailehen ongi katalogaturik egotea osorik eta agiri funtsezkoenak digitalizaturik, hala nola Koldo Mitxelenaren funtsa, ohartzen gara bertan daudela mekanografiatuak
|
ez
bakarrik Auspoa aipatu bilduman moldiztegiratu zituen bost obrak (ikus zerrenda aurreraxeago), baizik eta beste multzo aski interesgarri bat. (KM nº 694317).
|
|
2016
|
|
|
Datuak ez daudelako adin taldeetan sailkatuta. EAEko populazio piramidean 2016an 35 urtetik gora dituzten herritar erdaldunenen kopuruek literalki jaten dituztelako 35 urtetik beherako populazioan datu sendoz nabarmentzen ari garen gorakada,
|
ez
bakarrik gaitasunean, zertan ere bai, baizik eta guretzat askoz garrantzi handiagokoa dena, baita ere, euskara ama/ lehen hizkuntza eta euskara etxeko erabilera hizkuntza bakar/ nagusi gisa.
|
|
|
Halako egoera parrastada baten aurrean, erdal komunitatea ezinbestean hasiko da jabetzen beraiek euskara jakin/ ikasi beharra euskaldunon komunitatearen eskaera dela, eta
|
ez
bakarrik euskaltegien iragarki bat, edo existitzen ote garen ere zalantzan duten fantasma basko ero ikusezin batzuen noizbehinkako lekuz kanpoko desira?
|
|
|
Eta esperientziaz diot hau ere. Euskaraz bakarrik jardutearen eta jarraitzearen setak, ustekabean azalarazten ditu nonahi, ia perretxikoak bezala, hiztun pasibo/ elebidun hartzaile/ herritar ia euskaldun multzo ikaragarri zabal horretako kideak, eta
|
ez
bakarrik EAEn edo Nafarroa Garaiko eremu euskaldunean?, artean beldur lotsa direnetakoak euskaraz jarduteko, derrigor eguneratu beharrean direnak beren mintzapraktika esperientziak. Maizenik gainera ondo esker onez, mintzapraktika horretarako eskaintzen diogun aukera estimatuagatik, edota beren euskara ezagutza pasiboa erabili lezaketelako.
|
|
|
2 Gobernu demokratiko batek, eta honen erakunde ofizialek, herrialdeko herritar guztiak gobernatu behar ditu.
|
Ez
bakarrik bere aldeko direnak, maiz bestela irudi baleza ere. Gobernuan d (ir) en partiduak(/ ek) herritar guztiei eman behar die (te) zerbitzu, ez bakarrik bere sokakoei, nahiz partidu batzuen eta besteen gobernu moduak ez duten horregatik zertan berdinak izan, eta ez dira?.
|
|
|
Ez bakarrik bere aldeko direnak, maiz bestela irudi baleza ere. Gobernuan d (ir) en partiduak(/ ek) herritar guztiei eman behar die (te) zerbitzu,
|
ez
bakarrik bere sokakoei, nahiz partidu batzuen eta besteen gobernu moduak ez duten horregatik zertan berdinak izan, eta ez dira?. Baina joko demokratiko horren arau, partiduek dituzte/ lituzkete beste gabe bat batean ezarri beren programa maximoak, programa maximoak dituztenak behintzat, denek ez baitute edukiko?.
|
|
2017
|
|
|
Gaur egun arte nahiko utzita egon den biografia hau zein egoeratan dagoen aztertuko dugu lehenik, akats eta zentzugabekeria batzuk aipatuz. Ondoren, biografia eguneratzeko asmoz,
|
ez
bakarrik zuzenketak baina ere orain arte ezagutu gabeko datu berriak plazaratuko ditugu.
|
|
|
Hots, Lakarrak seinalatzen zituen hutsuneak
|
ez
bakarrik ez dira osatu baina gainera ez da orain nekea hartzen ezagunak diren datuak aipatzeko ere.
|
|
2018
|
|
|
Baina irakurketa horrek berekin dakartza bestelako arazoak. Itzulpenak hojo dakar,
|
ez
bakarrik aitortza honetan; beste lekuko zenbaitenetan ere bai, eta horrek begi irakurtzearen alde egiten du, baina orduan zentzuan datza arazoa. Erdal itzulpenean a su hojo ‘a su voluntad’ uler daiteke (cf.
|
|
|
Bestalde, urteetan egin ziren ahozko elkarrizketetan, toponimoak bildu ziren
|
ez
bakarrik forma mugatuan baizik eta mugagabean eta ablatiboan6 Azken forma hauei begiratuz, ohartzen gara, tea ekoizten den eremuan, diptongoa berriz agertzen dela bi testuinguru horietan. Hazparnen adibidez, Xilbendea sintagma mugatua, Xilbendei bilakatzen da mugagabean eta Xilbendeitik kasu ablatiboan, berdin Malingotea> Malingotei, Malingoteitik.
|
|
|
Beraz, pobretze handia, basamortu kulturala ekarri zuen zentsurak. Hori 40 urtetan baino gehiago eman zen,
|
ez
bakarrik liburugintzan, baita komunikabideetan ere. Gero kontuan hartu behar da, euskarazko kulturak beste traba batzuk ere bazituela.
|
|
|
Alabainan ez dut nahi izan edozein irakurlek aisa ulhert dezan; dakhuskezunez, poemaren guna oso nire baithatikoa da, oso subvektivua, eta neholaz ere ez nuke nahi nire sendimenduen berri vulgum pecus ak jakin lezan. Hots, gutientzat dut idatzi neurthitzalde hori (bertzeek ere zerbaiska goza ahal dezatentzat, hargatik, saiatu naiz forma den aldetik ahalik aphainen egitera, hoskidetzaz, akzent jokuaz, hitzen hautuaz) bainan zeuri,
|
ez
bakharrik ene adiskide, bainan aphez eta beraz giza-gogoaren ezagutzaile bait zara, aphur bat azalkatu nahi neraukezu. (Mirande, 1995:
|
|
|
Ondikotz! Berri on ori, berri txar baten ondorioa da, alegia,
|
ez
bakarrik gure aldizkaria, bainan euskaltzaletasunezko eta euskaldungoazkoedozein ekintza ere uzten dudala gaurgero.
|
|
2019
|
|
|
Ezer baino lehen, gramatikalizazioaren izaera holistikoari erreparatu behar diogu; hau da, fenomeno honek morfemen alderdi foniko, morfologiko, sintaktiko, semantiko eta are pragmatikoak ukitzen ditu, eta nahiz gertakari hau zenbait teoriko sinkronista dogmatikok oso gogoko ez izan, argi da diakronistak alderdi horiek guztiak behar dituela kontuan izan bere berreraiketa lanean, eta
|
ez
bakarrik hitzez edo alegorikoki baizik eta ukitu azpialor orotako ohitura eta ekanduak jarraituaz eta gordeaz, denbora eta espazioan hurbileko eta urrunagoko paralelismoen analisi berezituei ere lotuaz. Honela lortzen dugu gure lanerako laguntza berebizikoa, berreraiketa modu seguruan gidatuaz eta l’embarras du choix ahalik eta gehien mugatuaz, hots, analisi alor bakoitzaren argumentazio atomistetan oinarritu aukera kontaezinak ezabatuaz edo urrituaz.
|
|
|
Garbi dago hiztegiaren alderdi historikoa bestea baino ondorio sendo eta seguruagoetara heltzen dela, urte askotarako baliagarria izango dena. Gorago esan dudan bezala, horren atzean
|
ez
bakarrik Orotariko Euskal Hiztegia, baizik eta azken 30 urteko ikerketa filologiko sakonak daude. Hiztegi honetan irakurleak agian etimologia bitxi eta harrigarriak aurkituko ditu, baina inolaz ere ez Blevinsen etimologien antzekoak, zeinek asmo gazt. zah. asmar ekin zerikusirik ez duen hitz jatorrizkotzat hartzen duen edo Izpea Axpe ‘haizpe’ ren aldaera gisa hartu beharrean ‘secret’ bezala ulertzen duen (hitz+ behe).
|
|
|
Beste batek idazten du: "" Mattin erran du",
|
ez
bakarrik euskaldun berrienganik, euskaldun xahar zenbaitenganik ere"; partitiboaren galtzea: 2 inkestatu.
|
|
|
" Euskalki" nozioa aski argi baldin bazitzaigun, XIX. mendetik aztertua baita," euskara batua" erramoldea, aldiz," euskalki" hitza bezalakoa ez zen. Eta
|
ez
bakarrik euskara mota hori aski berria baitzen. Ez, hizkuntza arautuak denak bezala, euskara batua hizkuntza fenomeno konplexua da, anitza eta aldakorra.
|
|
2020
|
|
|
Euskal prentsaren historiaren oinarri funtsezkoa zen Eskualduna astekaria(),
|
ez
bakarrik euskarazko lehenbiziko hedabide iraunkorra izan zelako, baita ere hainbat euskal idazle ezagunek hartu baitzuen parte: Jean Etxepare, Jules Moulier Oxobi, Piarres Lafitte, Jean Barbier, Jean Elizalde Zerbitzari, Jean Saint Pierre Anxuberro...
|
|
|
Eta urte horietan, pentsatzekoa denez, beste anitz izan dira etorri eta batzordea utzi dutenak. Denen izenak aipatu nahi ditut, aldez edo moldez, jende askoren lana baita hau,
|
ez
bakarrik gaurko egunean batzordea osatzen duten kideena. Gaur gogoan ditugu gure lankide diren edo izan diren guztiak:
|
|
2022
|
|
|
Ardi galduan ez zeuden grekoa eta italiera sartzen ditu Latsibin. Kontalaria arduratzen da grekoaz," Akuete, Leos ‘Entzuizue erriak’" (153) eta" erdaldunen ‘ zefiro’" (228), latina (zephyrus) eta grekoa (zephyros) lotzen ditu; pertsonaiak, berriz, italieraz ari dira, eta
|
ez
bakarrik Milanen bereganatu zuen Anton Imazen ahotsetik.
|
|
2023
|
|
|
Vatikanoko Kontzilioaren ondorioz soinu berriak plazaratu zirela zioen, positiboak bere ustez. Horien artean 1974an Mendez eta Larrauri apezpikuek" Nota pastoral sobre el euskera" idazkian adierazitakoa, alegia, herriak eta herritarrek badutela eskubidea,
|
ez
bakarrik hizkuntza erabiltzeko, baita beren kultur zainei sendo eusteko ere. Apezpikuek emandako bertze argudioen artean, hau azpimarratu zuen:
|
|
|
Liburuen itzulpenean itzultzaileekin lankidetzan parte hartzen duten idazleei buruz, berriz, Patrick Hersantek gehitzen digu" La colaboración es también una experiencia de escritura, cuyos efectos se perciben, no solo en la traducción en curso, sino en la obra venidera". Beraz, sormena zentzu zabalean ulertzen da,
|
ez
bakarrik idazleak lanaren lehen bertsioa eraikitzean egiten duena, baita lana itzultzean beste egile batekin batera egiten duena ere.
|