|
2010
|
|
|
Baina kenketa egin eta 141 gelditzen dira, ezta? Ez diogu ezer esango Xavier Rodríguezi, suerte pixka batekin ez du
|
euskaraz
egingo.
|
|
|
Francorena esplikatu zigun egunean ere hizkuntzez mintzatu zitzaigun. Ez dut gogoratzen nola egin zuen Francorengandik euskararako bidea, baina gogoan dut hotsandiz errepikatu zigula etxean beti
|
euskaraz
egin behar genuela, oso gutxi ginela euskaraz egiten genuenok eta guri zegokigula hizkuntza gordetzea.
|
|
|
Francorena esplikatu zigun egunean ere hizkuntzez mintzatu zitzaigun. Ez dut gogoratzen nola egin zuen Francorengandik euskararako bidea, baina gogoan dut hotsandiz errepikatu zigula etxean beti euskaraz egin behar genuela, oso gutxi ginela
|
euskaraz
egiten genuenok eta guri zegokigula hizkuntza gordetzea.
|
|
2011
|
|
|
Gaizki dauden gauzen artean, aipatu behar orokorrean kulturari eta
|
euskarari
egin zaion diru-laguntzen murrizketa. Kultura beti da senide pobrea eta gure kasuan literatura ere bai.
|
|
|
Bai. Ikaragarri estudiatu zuen, eta ahal zuen guztia
|
euskaraz
egiten zuen, baina inoiz ez zuen ondo ikasi. Irakasle partikular batekin aritzen zen.
|
|
|
Zein hizkuntzatan egingo dugun galdetu diogu lehenbizi, euskara ez baita berarentzat jaiotetxekoa, nahiz eta batzuetan, Bidanian pasatako boladetan hartutako azentuari esker, halaxe ematen duen. Berak dio liburuak ere idatzi izan diren hizkuntzan irakurtzea gustatzen zaiola, eta euskaldunekin, eta ERLEA bezalako aldizkari batentzat, nahiago duela
|
euskaraz
egin, gehiago kosta arren. Ondoren, elkarrizketa bere estudioan egitea erabaki dugu, marrazki eta pintura artean.
|
|
2012
|
|
|
Eta nik ez nuen konplizitate handirik behar lagun izateko. Neure inguruetatik kanpo hamar erreal ematen ez nituen
|
euskaragatik
egiten genuen lotura hori. Erdaraz hitz egiten nuenean nafartzat hartzen ninduten muetico, cosica, dioskiakió, esaten nituelako, eta nik ez nuen ez nafarra eta ez Osasunakoa izan nahi.
|
|
2013
|
|
|
Ordutik hona gauza asko aldatu da, gurea kultura modernoen parametroetan normaltzen ari da. Aittitte amamen ahoan erdi arkaikoa bazen, eta gure eskuetan erdi utopikoa, euskarak errealitate ospea irabazi du eta, naturala denez,
|
euskaraz
egitea antolatuago etaarautuago dago. Literaturan ere nabarmena da aldaketa, eskolak, editorialak, bibliotekakinstituzionalizatu dira.
|
|
2015
|
|
|
Irakasleek askolagundu ninduten. Ez zitzaidan erraza izan, zeren nikikasketa guztiak
|
euskaraz
egin ditut, ikastolan, ikastolako zaharrenak izan gara baxoa presentatzeko?, etafrantsesez egitea oso zaila izan zait.
|
|
2016
|
|
|
Garaiko literaturaren berri eman zuten: Europan bizirik ziren mugimendu literario eta artistikoen jarrerak Euskal Herrira ekarri eta haien moldeetan idatzi zuten,
|
euskaraz
egiten zen literaturaren erak eta euskal literatura bera aldatuz.
|
|
|
Zintzo heldu zion Erkiagak euskarari, euskal kulturaz zuen ardurari. Gudak ezarritako egoera hits eta beldurgarria laxatu zenean, ezin konta ahalakoak izango dira
|
euskarari
egiten dizkion eskaintzak, ia literatur genero guztiak landuz. Ez da ahaztekoa 1964tik 1970era Bilboko Banco de Vizcayak argitaratu zuen Boletín informativo delakoan eginiko lana.
|
|
|
Irudipena daukat
|
euskararen inguruan
egiten den politika eremu elbarritu honen mugetan garatzen dela: egin dezagun egin beharrekoa, betiko horiek esan ez dezaten inposizioa dagoela, eta beste aldeko betiko horiek (beren eskubideak ez direla aintzat hartzen aldarrikatzeaz nekatzen ez diren horiek) isiltzeko; zelai itxi eta kutsatu horretan jokatzen ari garela partida.
|
|
|
Magisterioko ikasle batek antzerkia egiten zuen, eta laguntzera «gonbidatu» ninduen.
|
Euskaraz
egiten zuten. Haurrentzako antzezlan bat prestatzen ari ziren, Danbor magikoa, eta lanean hasi nintzen beraiekin, testuak idazten.
|
|
|
Inportanteak. Eta inoiz dudaren bat izan badut?,
|
euskaraz
egin dituzu, Mikel!
|
|
2018
|
|
|
Alabaina, ez dakit Broussainek noraino ziharduen alferrik, zeren, berak Maddaleni
|
euskaraz
egin arren, frantsesez egiten baitzioten gainerako senideek: amak, Amendüzeko amatxik, izeba guztiek eta osaba Pierrek.
|
|
|
Ondoren, 83 urtetan hil arte, nahiz eta hainbeste idatzi euskarari buruz, ez zuen gehiago itzulpen laburren bat baizik egin.
|
Euskaraz
egindako lau idazlan horiek helburu literarioa zuten itxura batean, eta ondoren euskarari buruz egindako lan ugariak, ordea, bestelako xede batzuekin eginak dira, bai gramatika bera, bai hizkuntzalaritzako azterketak edo hizkuntzaren alde egindako hamaika aldarrikapen eta eskakizun. 30 urtetik gora eleberriak, elezaharrak eta bestelako txostenak eta hitzaldiak ematen jarraitu zuen, baina salbuespen ñimiñoren bat izan ezik, denak erdaraz.
|
|
|
Ondoren, 83 urtetan hil arte, nahiz eta hainbeste idatzi euskarari buruz, ez zuen gehiago itzulpen laburren bat baizik egin. Euskaraz egindako lau idazlan horiek helburu literarioa zuten itxura batean, eta ondoren
|
euskarari buruz
egindako lan ugariak, ordea, bestelako xede batzuekin eginak dira, bai gramatika bera, bai hizkuntzalaritzako azterketak edo hizkuntzaren alde egindako hamaika aldarrikapen eta eskakizun. 30 urtetik gora eleberriak, elezaharrak eta bestelako txostenak eta hitzaldiak ematen jarraitu zuen, baina salbuespen ñimiñoren bat izan ezik, denak erdaraz.
|
|
|
Euskaraz gutxi idatzi arren, Arturo Campionek
|
euskararen alde
egindako lan erraldoia eta erabakigarria oraindik ere ondorioak ematen ari den ondarea da. Asko zor diote Campioni euskarak, Euskal Herriak eta, batez ere, Nafarroak.
|
|
|
Horrela gaude eta horrela gabiltza, eta egoera horretan, gaur eta hemen, erlatibo anaforikoaren zabalkundea, zoritxarrez, utopia bat iruditzen zait. Baina utopiak amets egiteko direnez, amets egin dut bigarren alfabetatze kanpaina handi bat jarri dela abian, Bernardo Atxagak berriki proposatu duen bezala, eta kanpaina horretan bat egin dutela Euskaltzaindiak, Eusko Jaurlaritzak, Nafarroako Gobernuak, Ipar Euskal Herriko Elkargoak eta zazpi lurraldeetan
|
euskararen alde
egiten duten eta euskaraz aritzen diren erakunde, elkarte, hedabide eta abar guztiek, eta denek batera, euskararen historian etenik gabeko presentzia duen garbizalekeriaren aurkakotasun egoskorrari dotore aurre eginik?, sekulako arrakasta lortu dutela, kanpainaren ikur gisa zer eta erlatibo anaforikoa hartuta. Alfabetatze kanpaina horretan garrantzi handia izango luke, dudarik gabe, euskaraz sortutako eta euskarara bikoiztutako zabalkunde handiko ikus entzunezkoen zaparrada atergabe batek, horietako asko erlatibo anaforikoz ondo kargatuak.
|
|
|
Joseba Gabilondo. Euskaraz hasi zitzaidan eta, sinistu behar didazue, nik erdaraz erantzun nion, ezin niolako
|
euskaraz
egin, inoiz ez nuelako euskaraz egin nire jaioterritik eta bailaratik kanpo, euskara niretzat etxeko, jaioterriko eta, asko jota, bailarako hizkuntza zelako, Aizpurutxotik Zestoarainokoa gutxi gorabehera. Eta baiki, karrera bukatu eta gero, nahiko ondo alfabetatuta ordurako, lanean hasi nintzen, euskara irakasle, eta harrezkero, beste lanbide batzuetan aritu arren, euskara (batua, estandarra) izan dut beti lan tresna nagusietako bat.
|
|
|
Joseba Gabilondo. Euskaraz hasi zitzaidan eta, sinistu behar didazue, nik erdaraz erantzun nion, ezin niolako euskaraz egin, inoiz ez nuelako
|
euskaraz
egin nire jaioterritik eta bailaratik kanpo, euskara niretzat etxeko, jaioterriko eta, asko jota, bailarako hizkuntza zelako, Aizpurutxotik Zestoarainokoa gutxi gorabehera. Eta baiki, karrera bukatu eta gero, nahiko ondo alfabetatuta ordurako, lanean hasi nintzen, euskara irakasle, eta harrezkero, beste lanbide batzuetan aritu arren, euskara (batua, estandarra) izan dut beti lan tresna nagusietako bat.
|
|
|
Beraz, duela berrogei urte inguru hasi nintzen ni alfabetatzen, «arrazoi komertzialak medio», lehen esan dudan bezala. Baina, nire ustez, gero eta «arrazoi komertzial» gutxiago izan da harrezkero euskaldunak euskaraz alfabeta daitezen, eta susmoa dut oraindik ere, gaur egun, nire jaioterriko jende askori zaila egiten zaiola jaioterritik eta bailaratik kanpoko euskaldunekin
|
euskaraz
egitea edo, besterik gabe, euskaraz irakurtzea. Nora Arbelbide (2018 eka. 13 08:55) Argiki, Antton Lukuren ikasle izanak Donibane Garaziko kolegioan eta bereziki lizeo publikoan egin du euskara nireago.
|
|
|
Ez euskaraz erdipurdi:
|
euskaraz
egin nahi nuen, bai, baina karrerako erdarazko irakasle gutxi batzuek erakutsitako trebezia inbidiagarriaz, eta horretarako ez dizu balio edozein euskarak. Ezin duzu egin giglikoz.
|
|
|
Alde batetik, euskara egunero eta edonon erabiltzeko hizkuntzatzat jotzen zuten biek, eta ez erdaraz aztertzeko ikergai soiltzat. Bestetik, ordura arte Euskaltzaindiaren barruko bilerak erdaraz egiten ziren arren, ordutik aurrerantzean euskaltzainen arteko harremanak
|
euskaraz
egitea proposatu eta ideia hori aurrera atera zen, Krutwigen ekintzari esker. Azkuek berak 1943an Federiko euskaltzain urgazle (laguntzaile) izendatzea proposatu eta onartua izan zen; urte batzuk geroago euskaltzain oso egin zuten, 26 urterekin.
|
|
|
Osaba Konrado ere literaturazalea zen eta liburuak konpartitu zituen iloba zaharrenarekin. Lizardi gazteak amonari eta osabari
|
euskaraz
egiten eta idazten zien umetan, eta aitonaren erretorika prezeptiboa ikasteko eskuliburua heredatu zuen. Bi aldetatik familia eskolatuen ondorengoa izan zen gure poeta, eta euskara zen etxeko hizkuntza.
|