|
2001
|
|
|
Arropa pilo bat zuen plantxatzeko, arrantzaleen arropak ziren. Konturatu nintzen saregile beharretik aparte arropak garbitu eta plantxatzen zituela
|
etxean
dirua egiteko.
|
|
2004
|
|
|
Oso moderna eta erdi makarra itxurakoa zaitugu, okupa diruditen horietakoa, baina, zu ere, beste askoren antzera, aitatxoren alaba zara. Pobre itxura, baina
|
etxean
diruaren faltarik ez, beti poltsikoa bero eta bizkarra ongi babestua. Horrela erraza da progrea izatea.
|
|
2005
|
|
|
Gure
|
etxean
dirua falta zen, aita langabeziara bota zuten oso azkar, eta ez ginen ekonomikoki oparo bizi. Hori zela eta nik beti lanen bat egin nuen, kamioiak deskargatzen, langostinoak saltzen taberna batean, dena delakoa.
|
|
2007
|
|
|
" Hamar urte nituela, aitak eskolatik atera ninduen. 6 anai arreben artean zaharrena nintzen eta
|
etxean
diru premia handia zen. Beti gose ginen.
|
|
2008
|
|
|
Egia da
|
etxean
dirua bazegoela. Txiki txikia nintzenetik koxkortzen hasi nintzenera aldea nabaritu nuen, bistakoa zen familia hobera zihoala.
|
|
|
Hori da duela hiru urte ikasleoi emandako erantzuna, eta hori da egun eskaintzen ari direna:
|
etxean
diru gutxi duten ikasle horiek karrera lau urtetan egin ordez zortzitan egin dutela. Animatuko al dira orduan unibertsitatera joaten?
|
|
2009
|
|
|
Nire ama ez dago oso konbentzitua. Berak esaten duenez, arteak ez du jaten ematen eta
|
etxean
dirua ez dago soberan unibertsitatean alferrik botatzeko. Berak askoz ere nahiago luke nik medikuntza ikasiko banu, esaterako.
|
|
2010
|
|
|
Bere jarreraren arrazoia aurkitzeko bakoitzak bere teoria defenditzen zuen: batzuek zioten
|
etxean
dirua sobera zuela eta zer eginik ez; beste batzuek, funtzionario izateko gogo frustratua zela. Mirentxuk bazuen bere teoria propioa, nirekin maiteminduta zegoela alegia.
|
|
|
Tabernako lanari esker,
|
etxean
dirurik ez eskatzeaz gain, erosi beharrekoetarako geure ekarpen xumea egiten hasi ginen. Heldutasuna irabazten hasi ginen gaztaroa galdu ahala.
|
|
2011
|
|
|
Izerdia zen gurean nagusi, eta etxe guztia izerdi usaina hartzen joan zen pixkanaka. Hirugarren solairuko Loritoa kexu nuen egunero, bero horrekin ez zegoela eta gure amak ez bezala banuela garaia
|
etxean
diru pixka bat gastatzeko.
|
|
|
Baina goi mailako ikasketek beste gastu gehigarri batzuk dakartzate, eta horietarako ministerio laguntza eska daiteke, hala nola ikasmateriala (244 euro), joan etorriak (185 eta 937 euro artean) edo ohiko bizilekua ez den beste leku batean bizitzea (2.556 euro). Gainera, familia errentarik baxuenak dituzten ikasleek konpentsazio laguntza jaso dezakete
|
etxean
diru sarrerarik ez izateagatik, unibertsitateko ikasketetan buru belarri aritzeagatik (2.550 euro master ikasketetarako eta 3.500 euro gradurako). Espainian mugitzeko laguntzak Unibertsitateko ikasketak egiteko beste autonomia erkidego batera joatea aukeratzen duten ikasleek hainbat laguntza mota dituzte aukeran.
|
|
2012
|
|
|
Beraz, baliteke gordailugileek beren garaian gordailu edo kontu korronteetan utzi zuten ondarearen zati bat galtzea. Hori da
|
etxean
dirua izateko beste arrazoietako bat. Korralitorik balego, ez luke likidezia arazorik izango … Hipotesia oso zaila dela esan arren, azkenean gauzatu diren beste kasu batzuk ere ez ziren bideragarriak.
|
|
|
Hiriburua etxean dagoela, hori ez litzateke gertatuko. Eta
|
etxean
dirua gorde duenak abantaila izango du besteen aldean, produktuak erostean edo zerbitzuak ordaintzean. Aurretik beste moneta batera alda daiteke … Batzuek uste dute, aurreko guztiarekin, euroa debaluatu edo bi abiadurako txanpon bakarra sor daitekeela.
|
|
|
Etxebizitzan lapurreta egiteko aukera da aurrezkiak bankuan gordetzeko arrazoietako bat Lapurretak eta lapurretak eguneko gai zerrendan daude, eta, ezkutatzen duen pertsonak uste badu ere bilatzen zaila dela ezkutatzea, gaizkileek formula ugari ezagutzen dituzte hori aurkitzeko, besteak beste, indarkeriaren erabilera. Oso kasu berezietan izan ezik, non hartzaileak adierazten baitu
|
etxean
diru asko duela, etxeko aseguruak ez ditu estaltzen horrelako ezbeharrak. Hala egiten badu, aseguratuak urtero polizagatik diru kopuru handia ordaintzearen truke ordaintzen du, eta, beraz, ez du konpentsatzen dirua etxean izatea.
|
|
2013
|
|
|
Hala, denda txikiak sortzen dituzte, hala nola liburu dendak, ehun lantegiak edo zeta harren haztegiak. Jarduera horiei esker, emakumeek familiaren ekonomiari laguntzen diote eta seme alabak eskolara joan daitezen errazten da, landa lanetan laguntzeko betebeharretik edo
|
etxean
diru sarrerak sortzen dituzten bestelakoetatik deskargatzean.
|
|
|
Gainera, enpresek nahiago izan dute lana beste jarduera batekin uztartu nahi duen jendea kontratatu. Hala ere, krisia hasi zenetik, Gabonetako enpleguak ez dira hartzen aparteko dirua baizik
|
etxean
dirua sartzeko modu bakarra. Hori dela eta, azken kanpainetan, hautagaien aukera askoz zabalagoa da: 45 urtetik gorakoak, etxekoandreak, langabezia edo iraupen luzeko langabeak.
|
|
2014
|
|
|
Mota horretakoak dira BeWelcome eta CouchSurfing. Azkenik, jendea oporretan gure
|
etxean
diru truk ostatatzeko zerbitzuak daude; ezagunena, Airbnb.
|
|
|
Hasieran, lehen eskolaren garaian, ez zen
|
etxean
dirua falta. Benetako eskasia aita lanik gabe gelditu zenean etorri zen.
|
|
2015
|
|
|
|
etxean
diru iturri hori guztiz beharrezkoa delako?
|
|
|
ELKARTE BAT GARBITZEN hasi zen Souad Ormaiztegin. Etxetik kanpo lan egitea erabaki zuen, eta lehenengo aldiz,
|
etxean
diruz laguntzea. –Horrelaxe dago gizartea:
|
|
|
Baldintza hori jarri zutenean, aita Marianok esan zuen ez zela ezer eta onartu zela, beste ezer egiterik ez zegoelako zuzenbidearen arabera. Guztiaz jakinean jar bedi, zerga kendurik
|
etxean
dirua duela geratu baino lehen. Aita Garciálvarezek hitz egin beza batzuekin eta besteekin eta trata bezate gure aitarekin, bera han egonik, ez baitu nigana jo beharrik ezertarako, beragana baizik.
|
|
|
Prezioak bederatzi eurotik hasita txikienak dira, eta batez bestekoa 25 euro inguru da, metro bateko altuera duten ale bakoitzeko. Saltokietan edo Internet bidez, eskaintza merke eta merkeak daude,
|
etxean
diru gutxirekin zuhaitz bat muntatzeko. Burdinazkoak izan daitezke, gantxitoekin, gero apaingarriak edo zurezko listoiak jartzeko, zuhaitz bat osatuz pilatzen diren egurrezko kaxak, eta haien apaletan Gabonetako apaingarriak jartzen dira… Kartoi modeloak ere badaude, aurrez ebakitako piezak dituztenak, txokolate arrautza baten jostailua balitz bezala armatu daitezkeenak.
|
|
2016
|
|
|
Badago laugarren mota bat, baina hain gutxi dira ezen ez bailukete aipatzerik, baldin eta honelako lan batean beharrezkoa ez balitz xehetasun eta argitasunik handienak ematea pertsonekin nahasketarik sor ez dadin. Ahotan darabiltzadan gizon hauek itsasoak zeharkatu eta, asmo eta arrazoi zenbaitek bultzaturik, atzerriko lurralde batean dirua aurreztearren gelditzen diren horietakoak dira; baina nola gizon hauek
|
etxean
dirua aurreztuz salbatu ahal diren, eta aldi berean beste batzuk ere salba ditzaketen alferrikako arazoetatik, eta nola bidaiatzeko dituzten arrazoiak beste edozein emigrante espeziek dituenak baino are sinpleagoak diren, jaun hauek bereiziko ditut izen honekin:
|
|
|
Zer esanik ez, Ikerne Letamendi Urrestirenak, gure amaren adinekoa baita; txikitatik izan dira lagunak eta Ikerne oporraldian Ondarroara etortzen zenetan elkarrekin irteten ziren kalera. Amak kontatzen zidan, liburuak erosteko
|
etxean
dirurik ez zegoenez, Ikerneren aitona amonen bizilekura joaten zela liburuak irakurtzera, Antsosolora. Gure ama ordua baino lehen agertzen zen, eta halatan, Ikerneren aitona amonek liburutegian zain egoteko eskatzen zioten, bilobak bazkaltzen amaitu artean.
|
|
2017
|
|
|
Irudia: aletia 1 Agur inurri gastuei Goizeroko kafea tabernan, txikle pakete bat, kromo kartazal bat… gastu txikiak dira ia ikusezinak, eta, epe luzera,
|
etxean
diru ihes handia egiten dute. Inurri gastuak deuseztatzea gastuak murrizteko modurik eraginkorrenetako bat da.
|
|
2018
|
|
|
Hainbat denboran euren
|
etxean
diru kontuen ardura eduki zuen emakume hark, bizitzan aldarrez betetako zailtasunezko garai nekezak iragan behar izan zituenean, laguntza handia eman ziola berak gogo onez andre errukarriari, aitortu zion Elbak bere buruari. Nahiz eta aspaldietan elkar ikusi gabe egon, gauean ikusiz batera biziki elkar estimatzen zutela sentitu zuen.
|
|
|
–Gurasoek bazekiten zeozer ezkutatzen genuela, guztion gurasoek. Konturatzen ziren
|
etxean
dirua faltatzen zela, ez ziren tentelak.
|
|
2019
|
|
|
Ordurako nire babesleen
|
etxean
diru lapurretak ere egiten hasia nindunan. Lapurreta txikiak, sos gutxi batzuk baino ez, arrastaka nerabilen miseria arintzeko trago batzuk ordaintzeko adina.
|
|
2020
|
|
|
Izan ere, etxetresna elektriko berriek zaharrak baino energia gutxiago kontsumitzen dute, eta hori hilaren amaieran nabaritzen da. Horiek ezagutu eta aukeratzeko, orain energia etiketa berria dugu (2020ko azarotik indarrean dagoena), baina
|
etxean
dirua aurrezteko beste keinu batzuk egin ditzakegu. Etxeko 10 puntu kritiko lortzeko gakoak emango dizkizugu.
|
|
2021
|
|
|
Gezur borobila, biok ondo baino hobeto badakigu bere
|
etxean
dirua ez dela sekula soberan, aitzitik, izugarrizko eginahalak egin beharrean daudela euren aitaren soldata murritz eta oso noizbehinkakoari ahalik eta etekin handiena ateratzearren. Areago, aspaldidanik susmoa hartuta nago nire adiskideak Yâsserrerren esanetara lantxo batzuk egiten dituela; nire anaiak berak aspaldian ere proposatu egin zidan eginkizun berbera, hots:
|
|
|
Shannanek ere beste hainbeste irabazten zuen eta diru isuri horrek bere sendiarekiko harremana hobetzen lagundu zion. Opariak egiten zizkien Shannanek bere ama eta ahizpei, eta gastu arruntak ordaintzen ere laguntzen zien, Ellenvilleko
|
etxean
diru sarrera egonkorrik ez baitzegoen eta gastuak, ordea, ez ziren gelditzen: Sherrek, 22 urterekin, seme bat zeukan jada eta berriz haurdun zegoen une hartan.
|
|
|
Lorontzi baten barruan, koadro baten atzean, izozkailuan edo galleten potoan… baita kutxa gotor bat duen koltxoi batean ere, dagoeneko fabrikatzen baitira. Guztiak dira ezkutaleku onak
|
etxean
dirua gordetzeko. Oro har, krisi egoeretan, gero eta herritar gehiagok zalantza egiten dute dirua etxean edo bankuan gorde.
|
|
|
Ni bederatzi urterekin hasi nintzen lanean. Zazpi anai arreba ginen eta
|
etxean
diru beharra zegoen. Nire aitak ardiak zaintzera bidali ninduen gure herritik 10 kilometrora.
|
|
2022
|
|
|
Halako ikasketarik hemen ez, ezta ere
|
etxean
dirurik Madrilera joateko, Burgosen arkitekto laguntzaile, aparejadore alegia, horixe egitea erabaki genuen denon artean amak eta anaia arrebok. Ordurako aita hila zen eta, etxean halaxe hartzen genituen erabakiak.
|
|
|
Berrogeita hamar urte geroago ere, Finak bezalaxe, irribarrea galdu gabe oroitarazten dit Belen Lersundi Artola ondarroarrak soineko bat erosteko ametsarekin hasi zela kontserba fabrikan lanean, hamar urte bertzerik ez zituela. Jaunartzea soineko zuriz egin nahi zuen, eta
|
etxean
diru nahikorik ez zegoenez, bere lagun batzuek hartutako bide bera egitea erabaki zuen: kontserba lantegira joan eta antxoen buruak garbitzen aritu, jaunartzeko soinekorako oihala erosteko adina diru irabazteko.
|
|
2023
|
|
|
Irabazleak 300 euro, bigarrenak 200 Costa Ricaraino joanda, pentsa nolako gastuak diren, finalean interferentzia bat egin eta 47 euro kobratuta itzultzeko. Ez da erraza;
|
etxean
diru sarrerak asko jaitsi ziren, eta diru hori ezin nuen erabili bidaiatzeko. Aparretan Bizi proiektua sortu nuen; kirol egokituan jasotako esperientziak transmititzen ditut eskoletan —Munduko Txapelketak begiak ireki zizkidan—, ordu eta erdiko tailerrak eginda.
|
|
|
Orduan jakin zuen nor arraio zen
|
etxean
diru eske azaldutako gizon txiker zekena: hogeita hamazazpi urte lehenago, Aixolako urtegiko errota zaharrean, Batista Zabala tiroka xahutu zuen soldadua.
|
|
|
Amak hogeita hamahiru urte zituen, ez zuen haur gehiagotarako adinik. Manuel igeltsero lanetan hasia zen,
|
etxean
diru gehixeago sartzen zen. Nik goizez Ignacia anderearen etxean egiten nuen lan, eskuak larrutzeraino.
|