|
2001
|
|
|
Hortxe ditu irakurle euskaltzaleak Ipar Euskal Herriko azken berrogeita hamar urteak. Esan gabe doa bertan
|
ere
baduela euskara doia, maila jasokoa, bizi bizia, irradan joan doana, kazetari trebe baten eskutik.
|
|
2006
|
|
|
Alor gehiagotan
|
ere
baditugu euskaraz liburuak. Ez du merezi, ordea, multzo txikiz multzo txiki ibiltzea.
|
|
2008
|
|
|
Aitortu behar dugu, bai horixe, nazionalismoa sortu zenetik abertzaleen lana izan dela eraginkorrena euskararen berpiztean eta haren prestigio sozial, kultural eta politikoan, baina nola egin uko nazionalista izan eta izaten ez den hainbati haien euskaltzaletasun zintzoa, sakona eta ekarpenez betea? Hauen beharra
|
ere
badu euskarak, ezta?
|
|
|
Mallabiako alkatea ere izan zen larunbatean udaletxean beraiek hilaren 17an dira Ueman sartzekoak, eta txundituta geratu zen erabakiaren EAJk kontra bozkatu zuelako. Eudel (Araba, Bizkaia, Gipuzkoa) udalen elkarteak euskararen sarea eratua duela zioen EAJk zapatuan, Eusko Jaurlaritzak (Araba, Bizkaia, Gipuzkoa)
|
ere
badituela euskara planak, eta horiek bultzatzen jarraitu behar dugu, ez dugu beste erakunde paralelorik jarraitu edo sortu behar. Administrazioak administrazioaren bideak jarraitu behar ditu.
|
|
2009
|
|
|
Damasok, baina, Madrilera joan aurretik
|
ere
bazuen euskarari buruzko iritzi bat, debozionisten ikastetxeko azken ikasturtean gramatikako irakaslearengandik jasoa?. Nola esango zenukete euskaraz: –Las plantas angiospermas se subdividen en monocotiledóneas y dicotiledóneas??.
|
|
|
Gaur egun (2009ko abendua), Aurki.com ez gain, beste planet bat
|
ere
badugu euskaraz: izan ere, Bermeoko Hack.in#badakigu informatika elkarteko kideek hainbat blog batzen dituen komunitate birtual edo planeta sortu dute 2009ko abenduan, http://euskalblogosfera.org gunea martxan jarrita.
|
|
|
Baina bertan
|
ere
bazituen euskarak nahikoa etsai. Baztango Udalak euskaraz idatzitako mozioei ez zien kasurik egiten.
|
|
|
Damasok, baina, Madrilera joan aurretik
|
ere
bazuen euskarari buruzko iritzi bat, debozionisten ikastetxeko azken ikasturtean gramatikako irakaslearengandik jasoa –" Nola esango zenukete euskaraz: ‘Las plantas angiospermas se subdividen en monocotiledóneas y dicotiledóneas? ’ Alferrik arituko zarete, esaldi hori ez baitago euskarara itzultzerik, euskaraz dakizuenok ongi jabetuko zineten bezala" esan zuen hark behin batean klasean, hizkuntzei buruzko hitzaldian euskararen ajeak agerian agertzen ahalegintzen zela–, eta halaxe erantzun zion:
|
|
|
Latin hiztunek ere bazuten arte beretik dezente, batez ere aditzen aurre atzetan erantsiko zizkioten aurrizki nahiz atzizkiekiko. Eta kontzisio bilduzale eta trinkozaletik
|
ere
badugu euskaran ere: erreparatu, bestela, hainbat atsotitz eta esaera zaharri.
|
|
2010
|
|
|
Zinemaldian banatzen diren sariek
|
ere
badute euskarazko itzulpena. Hartara, gogoratu zein diren:
|
|
2011
|
|
|
Milioitik gora ale, hogeita hamarretik gora hizkuntzatan (Joxan Elosegik, egoki oso, gurean). Paraliteraturarekin amaitzeko, esan dezagun, bestelako idazle euskal herritarrekin alderatuta zortea edo izan duela, beste bi eleberri
|
ere
badituela euskaraz, Tom hil da eta Herria. Detailea ahaztu gabe:
|
|
2015
|
|
|
Ez du gorde zonbait arlotan herriak dituen zailtasunak, hirigintzan eta Etxeparia zelaiarekin bereziki. Aipatu
|
ere
ditu euskararen egoera eta Tolosarekin senidetza. Bainan herritarrekin elkarlanean eta fidantzia osoan segitzeko gogoa dute hautetsiek.
|
|
2016
|
|
|
Wikipedian, adibidez, 33 hizkuntza da euskara; estatua duten hainbat hizkuntzaren aurretik dago; hiztunen kopuruari erreparatuta baino leku hobean dago Interneteko jardunari begiratuta. Twitterren eta Facebooken gisako sare sozialek
|
ere
badituzte euskarazko bertsioak, eta hizkuntza gutxi dira: Twitter 50 bat hizkuntzatan dago, eta Facebook, 80 ingurutan?.
|
|
|
Elebitasunari indar gehiagoren ekartzeko, Euskal Haziak elkarteko BAB sareko buraso, irakasle eta ikastetxeetako zuzendariak lan garrantzitsu bat eramaiten ari dira hiriz hiri eta ikastetxez ikastetxe. Jendetzari oroitarazteko irakaskuntza katolikoak
|
ere
duela euskararen irakaskuntza eskaintzen, besta handia antolatuko dute apirilaren 9an ebiakoitzarekin, Baionan. Elkartearendako egiazko erakusleihoa izanen da.
|
|
2017
|
|
|
Pentsa genezake ondo erromanizatu gabeko herri honen adierazpen singular horietarik bat dela, baina ez. Ez da erromanizatu gabea herri hau, askok kontrakoa nahi izanda ere, eta Korrikak
|
ere
badu euskararen aldeko beste festa batzuek daukaten errituarena, evento arena. Asteon ikusi dut adibide pollita:
|
|
2018
|
|
|
Ez bakarra. Beste zenbait erronka
|
ere
baditu euskarak, beste plano batean: euskal hiztunen kopurua gehitzea, erabilera areagotzea, eta klabea dena da euskara lehen hizkuntza dutenak eguneroko mintza jardunean horri eustea gaztelaniarekiko subordinaziorik gabe, esan nahi dut, eta halakoak pixkanaka gehitzea, euskaldun berriak ez euskaldun herrentzat hartzea hau da, dakiten euskara konplexurik eta izurik gabe erabil dezaten, guraso euskaldun berriek etxean euskaraz transmititzea klabea baita belaunaldien arteko euskararen iraunkortasuna ziurtatzeko, eskolako hizkuntza formal hori ekintza ludikoetako hizkuntza izatea, corpusean ere baditugu erronkak… Ez dugu izan behar gure hizkuntza higatzeko beldurrik.
|
|
2019
|
|
|
euskararen egoera osasuntsua da interneten (internetetik kanpo duen egoerarekin alderatuta, behintzat) eta komunitate aktiboa du. Sare sozialetan euskara badago (bizitza errealean bezainbeste); bizitza errealeko hizkuntza ohiturak sarera eramatea tarteko, software irekiak badu euskara; komunitatearen borondateari nahiz Ikt garapen jakintzari esker (eta zenbait software itxik
|
ere
badute euskara), badaude sarean euskara erabiltzearen aldeko ekimenak(. eus fundazioa da adierazgarriena) eta wikipedian osasun bikaina du hizkuntzak. hortaz, euskara iritsi da Iktetara eta hori onuragarria izan da hizkuntzarentzat euskarak interneten baduelako bere arnasgunea eta sendotzeko aukera. hala ere, oraindik bide luzea egin du euskarak Iktetan, teknologiaren garaiaren hasieran gaude eta... Aipatu bezala, euskarak trantsizioa egin du aro digitalera, eta hurrengo erronkatzat bere egoera hobetzea nahiz etorkizuneko erronka berrietara moldatzea izango du.
|
|
2020
|
|
|
Euskarak bizi izan dituen purismo eta populismo eztabaiden jakinean253 dago Eñaut Etxamendi. Ezagutzen
|
ere
du euskararen aberastasun dialektala. Hizkuntza bakarraren hiztun eta irakurle desberdinen arteko elkar ulertzea helburu du," babelismo" tik254 urrun," balore intersubjektiboa" 255 gogoan.
|
|
|
Milioitik gora ale, hogeita hamarretik gora hizkuntzatan (Joxan Elosegik, egoki oso, gurean). Paraliteraturarekin amaitzeko, esan dezagun, bestelako erdal idazle euskal herritarrekin alderatuta zortea edo izan duela, beste bi eleberri
|
ere
badituela euskaraz, Tom hil da eta Herria. Detailea ahaztu gabe:
|
|
|
Joxe Azurmendiren azken liburu argitaratuan, errebelazio bat izan da niretzat Agustin Pascual Iturriaga hernaniarraren figura() eta hari egindako merezitako goresmenak. Bere garaiko semea eta egungo talaiatik begiraturik, hutsune batzuk
|
ere
bazituen euskararen gainean, baina goresgarria inondik ere haren lana.
|
|
|
“BERRIAren harpideduna da, eta egunkaria euskaraz irakurtzen du”, zehaztu du Gaizkak. Aurretik
|
ere
bazuen euskararako joera. “Azkoitiko ikastolan diruzain aritu nintzenean, euskaraz egiten nituen kontu guztiak”.
|
|
2021
|
|
|
bakoitzak liburu bat, zigarreta bat, azote bat... eta abar. Ohart gaitezen bedera rekin batera batbedera
|
ere
badugula euskaraz, baina hori beste zerbait da, bakoitza esan nahi baitu (§ 13.11): Jakobek hiltzean Josefen semeetarik batbedera benedika zezan (Leizarraga).
|
|
|
22.4.7b Erabilera adberbiala duten bestelako hitz eta esamolde batzuk
|
ere
baditugu euskaraz, aski lexikalizatutzat har daitezkeenak. Gehienetan inesiboaren edo instrumentalaren marka daramate:
|
|
|
Orduan, gauzak horrela, arnasguneetako euskaldun batek baino gehiagok pentsa dezake: zergatik esaten ari zaizkigu instituzioetatik, mendeetan gutxietsiak eta baztertuak eta jazarriak izan garen euskaldunon hizkuntza hau atxiki dugulako pribilegiatuak garela?, eta horregatik erantzukizuna
|
ere
badugula euskara gehiagotan erabiltzeko, euskaldun txarrak izan nahi ez badugu! Zergatik ez dituzte baldintza egokiagoak bermatzen euskara gehiagotan erabili ahal izan dezagun?
|
|
2022
|
|
|
Orduan, gauzak horrela, arnasguneetako euskaldun batek baino gehiagok pentsa dezake: zergatik esaten ari zaizkigu instituzioetatik, mendeetan gutxietsiak eta baztertuak eta jazarriak izan garen euskaldunon hizkuntza hau atxiki dugulako pribilegiatuak garela, eta horregatik erantzukizuna
|
ere
badugula euskara gehiagotan erabiltzeko, euskaldun txarrak izan nahi ez badugu! Zergatik ez dituzte baldintza egokiagoak bermatzen euskara gehiagotan erabili ahal izan dezagun?
|
|
|
" Anderea liburu egile, bakhan ikhusten da. Uste
|
ere
dugu eskuarazko liburu egile lehena hunaindiko eskualdun anderetan, Sara Lehetchipiko etchehanderea. Bai Mme Ariztiak egun hautan agertarazi du liburuño bat begietarik ezin utzizkoa".
|
|
2023
|
|
|
Ez zuen ba Piarres Lafittek idatzi, Maddi Ariztia zela eta, «Anderea liburu egile, bakhan ikhusten da. Uste
|
ere
dugu eskuarazko liburu egile lehena hunaindiko eskualdun anderetan, Sara Lehetchipiko etchekhanderea». Nork ez zuen laino laino irentsiko Iparraldeko kanonaren zaindariaren esana, baina nik trabatua dut, kontrako eztarritik joana.
|
|
|
Guk gogoeta bat eskatu nahi diegu; hemen badago gehiengo sindikal, sozial eta politiko bat hizkuntza eskubideen aldekoa. Gehiengo sindikalak esaten du lan eskubideak eta hizkuntza eskubideak eskutik doazela, langileok
|
ere
badugula euskaraz bizi eta lan egiteko eskubidea».
|
|
|
EAJko Maite Agirrek, berriz, ez du iritzi bera: " Uste dugu 37.500 euro diru asko dela eta Bergaran
|
ere
badugula euskaraz sortzen duten sortzaileak. Diru hori Bergarako sortzaileei bideratu litzaieke".
|