2004
|
|
zer da bertutea?). Platon bailan ctengabe teoriz.atz.cn da gizon emakumecn zer iz.atcaz. zuzcneko intcrescz iz.ana] a zcharkakoz; esate baterako. berariazko ezagutzaren arazoaz diharducla. cdo hiriarenantoiaketa justuaz (ikus Helendarren Filoxofia). Platon da Mendebalde osoarentzat filosofian, moralcan, crlijioan. gurc kuitura komuncan. oinarrizko bilakatu den giz.akiaren ikusmolde dualislaren czarlc eta finkatzaile filosofikoa, ez datckc bera asmatzailea. orfikoengandik ikasia baituke. Horren arabcra, gizon
|
emakumea
gorputz cta arimazko iz.akia da, crdibitua alegia. Arimazkoa, propiokien, ez materiala eta sunt.siczina da, gorputz hilkorbatean preso dagoena mundu honetako bizialdian.
|
2012
|
|
Horren kasurik paradigmatikoena Afganistango emakumeen burka dugu. AEBk Afganistani eraso egiteko arrazoien artean, talibanek
|
emakumeen
gorputz osoa (begiak barne) ezkutatzen zuen burka eramatera behartzea zabaldu zen. Horretarako, AEBko agintarien zein talibanen iritzien berri eman zuten hedabideek, baina ez zieten Afganistango emakumeei ahotsik eman.
|
|
Horretarako, AEBko agintarien zein talibanen iritzien berri eman zuten hedabideek, baina ez zieten Afganistango emakumeei ahotsik eman.
|
Emakumeen
gorputzaren gainean gizonen iritziak bakarrik zabaldu zituzten.
|
|
Hortaz, ez du haien fisikoaren, izaeraren («alaia», «isila») edota beraien egoera afektibo familiarraren («ezkondua», «ama») daturik emango. Era berean,
|
emakumeen
gorputza gizonezkoen sexualitatearekin ez lotzeko konpromiso argia erakutsi behar du kazetariak. Gizonen esparruan dabiltzan emakumeak barregarri islatzen dituzte hedabideek, konnotazio sexualak izan ditzakeen irudiak lagunduta, batik bat.
|
|
Emakumeen kirolak hedabideetan oso esparru txikia hartzen du. Eguneko lehen albistea izateko,
|
emakumeen
gorputza sexualizatu behar izan zuen egunkariak, eta, horrela, emakumeen jarduna barregarri bihurtu.
|
|
24 irudia.
|
Emakumeen
gorputza sexualizatzea.
|
|
Doktrinaren arabera eta arauaren idazketei hitzez hitz jarraituz, tratu iraingarria gertatu dela esateko, hiru aurresuposamendu hauek jaso behar dira: 1)
|
emakumearen
gorputza erabiltzea publizitate amu gisa; 2) objektu soiltzat erabiltzea emakumearen gorputza; eta, azkenik, 3) erabilitako irudiaren eta iragarritako produktuaren artean inolako loturarik ez egotea. Horiek kontuan hartuta, esan behar da Publizitatearen Lege Orokorraren 3.a) artikuluak ez duela legearen kontrakotzat jotzen emakumearen gorputza erabiltzen duen edozein publizitate iragarki; aitzitik, erabiltzen dituen hitzei eta adjektiboei erreparatzen badiegu, esan dezakegu legearen kontrakotzat jotzen duena emakumearen gorputza egoera jakin batzuetan erabiltzea dela.
|
|
Doktrinaren arabera eta arauaren idazketei hitzez hitz jarraituz, tratu iraingarria gertatu dela esateko, hiru aurresuposamendu hauek jaso behar dira: 1) emakumearen gorputza erabiltzea publizitate amu gisa; 2) objektu soiltzat erabiltzea
|
emakumearen
gorputza; eta, azkenik, 3) erabilitako irudiaren eta iragarritako produktuaren artean inolako loturarik ez egotea. Horiek kontuan hartuta, esan behar da Publizitatearen Lege Orokorraren 3.a) artikuluak ez duela legearen kontrakotzat jotzen emakumearen gorputza erabiltzen duen edozein publizitate iragarki; aitzitik, erabiltzen dituen hitzei eta adjektiboei erreparatzen badiegu, esan dezakegu legearen kontrakotzat jotzen duena emakumearen gorputza egoera jakin batzuetan erabiltzea dela.
|
|
1) emakumearen gorputza erabiltzea publizitate amu gisa; 2) objektu soiltzat erabiltzea emakumearen gorputza; eta, azkenik, 3) erabilitako irudiaren eta iragarritako produktuaren artean inolako loturarik ez egotea. Horiek kontuan hartuta, esan behar da Publizitatearen Lege Orokorraren 3.a) artikuluak ez duela legearen kontrakotzat jotzen
|
emakumearen
gorputza erabiltzen duen edozein publizitate iragarki; aitzitik, erabiltzen dituen hitzei eta adjektiboei erreparatzen badiegu, esan dezakegu legearen kontrakotzat jotzen duena emakumearen gorputza egoera jakin batzuetan erabiltzea dela.
|
|
1) emakumearen gorputza erabiltzea publizitate amu gisa; 2) objektu soiltzat erabiltzea emakumearen gorputza; eta, azkenik, 3) erabilitako irudiaren eta iragarritako produktuaren artean inolako loturarik ez egotea. Horiek kontuan hartuta, esan behar da Publizitatearen Lege Orokorraren 3.a) artikuluak ez duela legearen kontrakotzat jotzen emakumearen gorputza erabiltzen duen edozein publizitate iragarki; aitzitik, erabiltzen dituen hitzei eta adjektiboei erreparatzen badiegu, esan dezakegu legearen kontrakotzat jotzen duena
|
emakumearen
gorputza egoera jakin batzuetan erabiltzea dela.
|
|
Hortaz, Publizitatearen Lege Orokorraren 3.a) artikuluan jasotako legez kontrako egoera gertatzeko, beharrezkoa da, lehenik eta behin,
|
emakumearen
gorputza erabiltzea publizitate amu gisa. Publizitate amua publizitate iragarkiaren zati bat da, eta helburu hau du:
|
|
270) hasiera hasieratik bereganatzea eta bideratzea. Hori kontuan hartuta,
|
emakumearen
gorputza legez kontra erabiltzen dela esango dugu [Publizitatearen Lege Orokorraren 3.a) artikulua], baldin eta emakumearen gorputza, haren ezaugarriengatik, publizitate iragarkiaren elementu nagusia bada eta, horrenbestez, hein handi batean hartzaileen arreta erakartzen badu.
|
|
270) hasiera hasieratik bereganatzea eta bideratzea. Hori kontuan hartuta, emakumearen gorputza legez kontra erabiltzen dela esango dugu [Publizitatearen Lege Orokorraren 3.a) artikulua], baldin eta
|
emakumearen
gorputza, haren ezaugarriengatik, publizitate iragarkiaren elementu nagusia bada eta, horrenbestez, hein handi batean hartzaileen arreta erakartzen badu.
|
|
Bigarrenik,
|
emakumearen
gorputza objektu soiltzat erabiltzea. Ildo horretatik, iragarkiak banan banan aztertu dira hori gertatzen den ikusteko.
|
|
Dena den, badago irizpide bat kontuan har dezakeguna jakiteko inguruabar hori gertatzen den edo ez: zer eginkizun duen
|
emakumearen
gorputzak iragarkian. Argi dago emakumearen gorputza objektu soiltzat erabiltzen dela dekorazio elementu soiltzat erabiltzen denean, iragarkian eginkizun aktiborik eta protagonismorik izan gabe.
|
|
zer eginkizun duen emakumearen gorputzak iragarkian. Argi dago
|
emakumearen
gorputza objektu soiltzat erabiltzen dela dekorazio elementu soiltzat erabiltzen denean, iragarkian eginkizun aktiborik eta protagonismorik izan gabe. Kasu horietan, emakumearen gorputza «atrezzo»ko elementu bat da:
|
|
Argi dago emakumearen gorputza objektu soiltzat erabiltzen dela dekorazio elementu soiltzat erabiltzen denean, iragarkian eginkizun aktiborik eta protagonismorik izan gabe. Kasu horietan,
|
emakumearen
gorputza «atrezzo»ko elementu bat da: publizitatearen hartzaileen arreta zuzenean bereganatzeko balio du, baina ez du publizitate egite horretan bestelako eginkizunik.
|
|
Hirugarrenik, eta azkenik, 3.a) artikuluan ezartzen den zilegitasun ezak eskatzen du erabilitako irudiaren eta iragarritako produktuaren artean inolako loturarik ez egotea. Aurresuposamendu horren arabera, legegileak adierazten du badaudela produktu batzuk beren publizitate aurkezpena egiteko
|
emakumearen
gorputza erabiltzea dakartzatenak, nahiz eta erabilitako irudiengatik emakumearen gorputzak hartzaileen arreta bereganatu eta publizitatearen amua izan. Hori delaeta, legegileak 3.a) artikuluan aurreikusitako ez zilegitasunaren aplikazio eremua murriztu egiten du, haren aplikazioa aurreikusiz soilik erabilitako irudiaren eta iragarritako produktuaren artean inolako loturarik ez dagoen hipotesietarako.
|
|
Hirugarrenik, eta azkenik, 3.a) artikuluan ezartzen den zilegitasun ezak eskatzen du erabilitako irudiaren eta iragarritako produktuaren artean inolako loturarik ez egotea. Aurresuposamendu horren arabera, legegileak adierazten du badaudela produktu batzuk beren publizitate aurkezpena egiteko emakumearen gorputza erabiltzea dakartzatenak, nahiz eta erabilitako irudiengatik
|
emakumearen
gorputzak hartzaileen arreta bereganatu eta publizitatearen amua izan. Hori delaeta, legegileak 3.a) artikuluan aurreikusitako ez zilegitasunaren aplikazio eremua murriztu egiten du, haren aplikazioa aurreikusiz soilik erabilitako irudiaren eta iragarritako produktuaren artean inolako loturarik ez dagoen hipotesietarako.
|
|
Hori delaeta, legegileak 3.a) artikuluan aurreikusitako ez zilegitasunaren aplikazio eremua murriztu egiten du, haren aplikazioa aurreikusiz soilik erabilitako irudiaren eta iragarritako produktuaren artean inolako loturarik ez dagoen hipotesietarako. Horrenbestez,
|
emakumearen
gorputza ezinbestean erabili behar bada produktu jakin batzuen publizitatea egiteko, produktu horien publizitatea ez da Publizitatearen Lege Orokorraren 3.a) artikuluaren aplikazio eremuan sartuko, nahiz eta emakumearen gorputza izan kontsumitzaileen arreta bereganatzeko amua. Hori gertatzen da, lentzeria produktuekin, esate baterako.
|
|
Hori delaeta, legegileak 3.a) artikuluan aurreikusitako ez zilegitasunaren aplikazio eremua murriztu egiten du, haren aplikazioa aurreikusiz soilik erabilitako irudiaren eta iragarritako produktuaren artean inolako loturarik ez dagoen hipotesietarako. Horrenbestez, emakumearen gorputza ezinbestean erabili behar bada produktu jakin batzuen publizitatea egiteko, produktu horien publizitatea ez da Publizitatearen Lege Orokorraren 3.a) artikuluaren aplikazio eremuan sartuko, nahiz eta
|
emakumearen
gorputza izan kontsumitzaileen arreta bereganatzeko amua. Hori gertatzen da, lentzeria produktuekin, esate baterako.
|
|
Hori gertatzen da, lentzeria produktuekin, esate baterako. Publizitatearen Lege Orokorraren 3.a) artikuluaren aplikazio eremua mugatu izanak argi uzten du legegileak galarazi egin nahi zuela publizitatea egitean
|
emakumearen
gorputza amu soiltzat erabiltzea, iragarkian inolako parte hartzerik gabe eta iragarritako produktuarekin inolako loturarik gabe115.
|
|
Ebazpen horretan baieztatzen da hiru direla jaso behar diren elementuak publizitate iragarki bat Publizitatearen Lege Orokorraren 3.a) artikuluaren ez zilegitasunaren lehen suposamenduan egon ahal izateko:
|
emakumearen
gorputz osoa edo gorputz zatiak erabiltzea konnotazio erotikoekin eta publizitatearen zati erakargarri gisa; emakumearen gorputza objektu soiltzat aurkeztea, publizitate akzioan inolako parte hartzerik gabe; eta, aurkeztutako emakumearen irudiaren eta iragarritako produktuaren arteko lotura ez osoa: «En consecuencia, podemos concluir que estamos ante un anuncio que utiliza la imagen de una parte del cuerpo de la mujer de manera claramente instrumental, con la intención de impactar, atraer y mantener la atención del espectador sobre un anuncio publicitario que, ni por el argumento del mismo ni por el producto promocionado guarda la más mínima relación con la imagen de las nalgas de la mujer empleada para conseguir aquel efecto captatorio de la atención de los espectadores».
|
|
Ebazpen horretan baieztatzen da hiru direla jaso behar diren elementuak publizitate iragarki bat Publizitatearen Lege Orokorraren 3.a) artikuluaren ez zilegitasunaren lehen suposamenduan egon ahal izateko: emakumearen gorputz osoa edo gorputz zatiak erabiltzea konnotazio erotikoekin eta publizitatearen zati erakargarri gisa;
|
emakumearen
gorputza objektu soiltzat aurkeztea, publizitate akzioan inolako parte hartzerik gabe; eta, aurkeztutako emakumearen irudiaren eta iragarritako produktuaren arteko lotura ez osoa: «En consecuencia, podemos concluir que estamos ante un anuncio que utiliza la imagen de una parte del cuerpo de la mujer de manera claramente instrumental, con la intención de impactar, atraer y mantener la atención del espectador sobre un anuncio publicitario que, ni por el argumento del mismo ni por el producto promocionado guarda la más mínima relación con la imagen de las nalgas de la mujer empleada para conseguir aquel efecto captatorio de la atención de los espectadores».
|
|
Hortaz, iragarki eztabaidagarri horretan argi dago beharrezkoak diren hiru aurresuposamenduak ageri direla:
|
emakumearen
gorputz zati bat erabiltzen da ageriko konnotazio erotikoekin, ipurmasailak agerian, publizitatearen hartzaileen arreta zuzenean eta berehala bereganatzeko elementu bat gisa; erabilitako irudia da, emakume baten ipurmasailak erakutsiz eta emakumeak inolako eginkizun aktiborik izan gabe justifikatuko lukeena irudi horren agerpena, erakarpen objektu soiltzat gisa emakumearen gorputz zati bat (ipurmasailak) erabiltzea; eta, azkenik, ez dago inolako loturarik aurkeztutako emakumearen irudiaren eta iragarritako produktuaren artean, zeren eta, alde batetik, Seat León automobil lehiaketa taldea sustatzen eta zoriontzen da eta, bestetik, rallies irudien artean emakumearen ipurmasailak sartzen dira, bi kontzeptu haien arteko lotura eza nabaria delarik.
|
|
emakumearen gorputz zati bat erabiltzen da ageriko konnotazio erotikoekin, ipurmasailak agerian? publizitatearen hartzaileen arreta zuzenean eta berehala bereganatzeko elementu bat gisa; erabilitako irudia da, emakume baten ipurmasailak erakutsiz eta emakumeak inolako eginkizun aktiborik izan gabe justifikatuko lukeena irudi horren agerpena, erakarpen objektu soiltzat gisa
|
emakumearen
gorputz zati bat (ipurmasailak) erabiltzea; eta, azkenik, ez dago inolako loturarik aurkeztutako emakumearen irudiaren eta iragarritako produktuaren artean, zeren eta, alde batetik, Seat León automobil lehiaketa taldea sustatzen eta zoriontzen da eta, bestetik, rallies irudien artean emakumearen ipurmasailak sartzen dira, bi kontzeptu haien arteko lotura eza nabaria delarik.
|
|
Lehena, orain arte egin den
|
emakumearen
gorputzaren erabilera zuzentzea, erakarpen objektu erotiko soila izatetik, publizitate ekintzan eta publizitatearen objektua den produktuarekin lotura osoa duen elementu bat izatera pasatu behar delarik, gizonaren gorputzarekin parekatuz (biluzik edo erdi biluzik). Zentzu horretan, nabaritzen da azken denbora hauetan, gizonezkoaren biluzia gero eta maizago agertzen dela.
|
2014
|
|
GENEROA, KULTURARENISPILU:
|
EMAKUMEEN
GORPUTZA EUSKALKULTURAREN ORDEZKARI?
|
|
Eta neure buruari galdetu diot: zer gertatuko litzateke emakumeak, hori bainogehiago,
|
emakumeen
gorputzak euskal kulturaren ikurtzat, ordezkaritzat hartukobagenitu?
|
|
|
EMAKUMEEN
GORPUTZA HITZAREN BIZITOKIERE
|
|
Irudi oso argia azaltzen zaigu, non berriro ere bestearen gorputzarekiko errefusaadierazten zaigun, baita gorputzen arteko distantzia eta hierarkia ere. Hemen, halaber,
|
emakume
gorputzaren eta haren desiren ikusezintasuna agerian geratzen da.Berriz ere pribatuaren eta publikoaren arteko talka sortzen da, intimitateko sekretubat kontatzearekin bat, sexualitate aldarri bat adierazten baitzaigu.
|
|
Garrantzitsua da aipatutako autoezagutzaren ideia, urteetan zehar emakumeekjabekuntza ariketa horretaz baliatu behar izan baitute beren gorputza ezagutzeko, edo «esaten den horretatik» haratago
|
emakumeen
gorputzen inguruko diskurtso batsortzeko. Our bodies, ourselves izeneko proiektua gogora daiteke, non 1970 urtetik, autoezagutzaren bitartez emakumeek beren gorputzez ikasten, zabaltzen eta daramaten, osasun ikuspegi batetik, jendarte eta medikuntza hegemonikoakhitz egiten ez duen horretaz.
|
|
Eta azkenik, bizirik nagoela esaten hori daukagu, non nahiz etahaurrez ez den husten uzten bere gorputzak bizirik dagoela oroitarazten dio zenbaitfuntzio fisikoren bidez, eta horrek kontziente bihurtzen du, bizirik dagoela argi uztendio. Horrela,
|
emakume
gorputzaren funtzionaltasun eza irauli eta ernaltzeko gorputzemankor hori alde batera utziz, bizi espazio bezala ulertzen da.
|
|
|
Emakume
gorputza edo gorputz emea deiturikoajendarte ikuspegi eta sinesmeneta arau sozial batzuk hausten ageri zaigu, beraz, azken poema hauetan.
|
|
Azken batean, bi poeta hauen obren arteko elkarrizketan gorputzaren ingurukopertzepzio ezberdinak ezbaian jartzeaz gain,
|
emakume
gorputzen beste irudikapenbat ikusi ahal izan dugu (edo hori izan da helburua behintzat). Eta gorputz neutrala gizon gorputz modura irakurtzetik aldarrikapen eta salaketaren bitartez besteirudikapen bat azaldu zaigu.
|
|
Aurrez ikusitako
|
emakume
gorputzen irudikapenek badute beste adierazgarri bat.Ohiturazkoa eta historikoa da emakume gorputzak artean, poesian eta ia diziplinaguztietan, lehenago esan bezala, begirada maskulino hegemonikotik irudikatuakizatea. Irudikapen horrek, begiradak baldintzatuta, emakume gorputzak historikokigeldi, bizigabe, pasibo irudikatu izan ditu2 Horrekin haustea izan da feminismoarenbeste erronka handi bat, irudikapen berrien iruditeria zabaltzea eta handitzea.
|
|
Aurrez ikusitako emakume gorputzen irudikapenek badute beste adierazgarri bat.Ohiturazkoa eta historikoa da
|
emakume
gorputzak artean, poesian eta ia diziplinaguztietan, lehenago esan bezala, begirada maskulino hegemonikotik irudikatuakizatea. Irudikapen horrek, begiradak baldintzatuta, emakume gorputzak historikokigeldi, bizigabe, pasibo irudikatu izan ditu2 Horrekin haustea izan da feminismoarenbeste erronka handi bat, irudikapen berrien iruditeria zabaltzea eta handitzea.
|
|
Aurrez ikusitako emakume gorputzen irudikapenek badute beste adierazgarri bat.Ohiturazkoa eta historikoa da emakume gorputzak artean, poesian eta ia diziplinaguztietan, lehenago esan bezala, begirada maskulino hegemonikotik irudikatuakizatea. Irudikapen horrek, begiradak baldintzatuta,
|
emakume
gorputzak historikokigeldi, bizigabe, pasibo irudikatu izan ditu2 Horrekin haustea izan da feminismoarenbeste erronka handi bat, irudikapen berrien iruditeria zabaltzea eta handitzea.
|
|
Esan dugunez, begirada hegemonikotik alde egin eta beste adierazpen batzuklortzeko irudikapen aktiboak bilatu izan dira, baina
|
emakume
gorputzak adieraztendirenean bezala, ezin dira ahaztu berriro hausnarketa eta kritika. Hau da, lehenemakume gorputzen aldarrikapena eta, aldi berean, emakume gorputz bezala identifikatua izanagatik jasotako zamaren salaketa ikusten bagenituen, orain, emakumeaktiboaren aldarrikapena egiten da, baina pasibotasun horren zama ere salatzen da.
|
|
Esan dugunez, begirada hegemonikotik alde egin eta beste adierazpen batzuklortzeko irudikapen aktiboak bilatu izan dira, baina emakume gorputzak adieraztendirenean bezala, ezin dira ahaztu berriro hausnarketa eta kritika. Hau da, lehenemakume gorputzen aldarrikapena eta, aldi berean,
|
emakume
gorputz bezala identifikatua izanagatik jasotako zamaren salaketa ikusten bagenituen, orain, emakumeaktiboaren aldarrikapena egiten da, baina pasibotasun horren zama ere salatzen da.
|
|
|
Emakume
gorputzak eta gorputz emakumetuak: Leire Bilbao eta Miren Agur Meaberen gorputzpoetikoen arteko elkarrizketa bat
|
|
|
Emakumeon
gorputzak historikoki gizonezko ahotsetatik deskribatuak, izendatuaketa adieraziak izan dira. Historikoki, emakume gorputzak ez dira izan begiradamaskulino hegemoniko batek zuen irudipena besterik.
|
|
Emakumeon gorputzak historikoki gizonezko ahotsetatik deskribatuak, izendatuaketa adieraziak izan dira. Historikoki,
|
emakume
gorputzak ez dira izan begiradamaskulino hegemoniko batek zuen irudipena besterik. Hori dena artean, literaturan, poesian, zinean... argi ikusi da, baina baita medikuntzan, biologian eta beste edozeinzientziatan ere.
|
|
Hori dena artean, literaturan, poesian, zinean... argi ikusi da, baina baita medikuntzan, biologian eta beste edozeinzientziatan ere. Horrek
|
emakume
gorputzen ezagutza bat eragin beharrean, gorputzhorien objektualizazio zein anatomizazio bat eragin du. Kanpo begirada batetikegindako behaketa bat.
|
|
Emakumeen lana eta, zehatzago esanda, feministen lana beti izan da historiaberridaztea, eta horretarako, ezinbestean, beste irudikapen batzuen beharradago, androzentrismotik haratago doan irudikapena, non gorputz neutrala ez dengizonarena eta emakumearena «bestea». Ez da kasuala, 1960 hamarkadetakoartista feministen lanak hartzen baditugu,
|
emakume
gorputz berrien adierazpenakbehin eta berriz ikustea. Berridazketa horietan bi elementu topatzen ditugu:
|
|
Berridazketa horietan bi elementu topatzen ditugu: batetik,
|
emakume
gorputzen irudikapenen aldarrikapen bat, biluziak, aluak, bularrakerakusten dituztenak, emetasuna aldarri dutenak; eta bestetik, salaketa bat, gorputzhoriek eme bezala identifikatuak izanagatik, jendarteak ezarritako genero kargaguztia agerian uzten dutenak. Esan daiteke emakume izatearen aldarri eta salaketengurutzaketa bat dela.
|
|
Esan daiteke emakume izatearen aldarri eta salaketengurutzaketa bat dela. Gainera,
|
emakume
gorputzak kanpo begirada maskulinohegemonikoaren izendapen eta anatomizazio horretatik alde egiteko, feminismoak ikusi duen beste behar bat, autoezagutza izan da. Azken batean emakumeokgure gorputzen inguruan hitz egiten dugunean ez dugu soilik beste irudikapen baterakusten, baizik eta emakume gorputzaren inguruko ezagutza berriak sortu izanditugu.
|
|
Gainera, emakume gorputzak kanpo begirada maskulinohegemonikoaren izendapen eta anatomizazio horretatik alde egiteko, feminismoak ikusi duen beste behar bat, autoezagutza izan da. Azken batean emakumeokgure gorputzen inguruan hitz egiten dugunean ez dugu soilik beste irudikapen baterakusten, baizik eta
|
emakume
gorputzaren inguruko ezagutza berriak sortu izanditugu.
|
|
Meabek ere bide horri jarraitzen dio
|
emakume
gorputzak, sexudunak, sexualaketa emeak azaltzen dizkigunean, eta horrekin batera adierazten digu horren ondoriozbizi beharreko arau guztiak hor daudela, haien ebidentzia agerian utziz.
|
|
Azalaren kodeak (2000) kode berri bat eskatzen digun bezala («Bestelako kodeaaldarrikatu nahi dut» (2000: 77),
|
emakume
gorputzak izendatzeko beste modu batzukerabiltzen ditu, esplizituak. Hori Meabek modu argian egiten du, «Euria ari du nireklitori gainean» (2000:
|
|
Errealitatean bezala fikzioan ere irudikatu izan da
|
emakumeen
gorputza seme alabaemaile edo objektu sexual pasibo bezala. Euskal literatura garaikidean pisu handiaizan du urteetan zehar euskal nazionalismoak ezarritako emakume irudi idealak: ama eta etxekoandre abertzalearena, hain zuzen.
|
|
Gudagiro horretan, soldadu anglo portugaldarrek behin eta berriz bortxatuko dute alabagaztea, Espainiako Independentzia Gerra azkenetan dagoenean. Guda azkenetanbadago ere, alabarentzat bizitza guztirako sufrimendua eta estigmatizazioarenhastapena izango da; izan ere,
|
emakumearen
gorputza Adrianne Rich-en (1978) hitzetan, patriarkatua gauzatzen den lurraldea da. Horietatik guztietatik, Tangourdina eta Aulki Jokoa aztertuko dira, bata tratu txarren eredu garbia delako etabestea emakumeek gerretan nozitzen duten bortxaren lekuko.
|
|
Zentzu horretan, emakumearen kontrako erasoak ulertu behar dira
|
emakumearen
gorputzari dagokion espazioaren inbasio modura eta erasotzaileak erasotuamenpean hartzeko erabiltzen duen lanabes gisa. Erasotzaileak jabetza eremuamarkatu behar du, eta horretarako marka ikusgarriak eta ikusten ez direnak lagabehar ditu.
|
|
Ahazten dute abantaila politiko horrek kostu batzuela:
|
emakumeen
gorputza gizonena zen; horren ordainetan, gizonen gorputzaprodukzioarena zen bake garaietan eta Estatuarena gerra garaian. Emakumeengorputzaren lapurketa eta gizonena aldi berean gertatzen dira, afera honetan irabazlebakarrak agintariak dira (Despentes, 2007:
|
|
|
Emakumearen
gorputzaren historia anakroniaz eta anomaliaz osaturikoparadoxa zerrenda da eta, horrekintxe, hain zuzen, jantzi behar dugu gure ikaslea, horrekintxe gorpuzten hasiko dugu txiki txikitatik euren identitate gatazkatsuarennorabidea. Emakumearen historiak objektu gisa gehiegizko ikusgarritasuna edohiper ikusgarritasuna du, hau da, begiratzeko objektu edo gizonaren zerbitzurakoedertasun espazioa da, baina subjektu bezala ikusezina da.
|
|
duena. Beraz,
|
emakumearen
gorputzaren subjektibotasuna zulo bat da, absentzianeta ukazioan oin hartzen duena.
|
|
Egun jendarteak
|
emakumearen
gorputzarentzat egokitzat jotzen dituen balioakargaltasuna, edertasuna eta gaztetasuna dira eta ez dira zerutik bedeinkazio gisaheltzen diren dohainak. Eguneroko jardunean kultu eta derrigorrezko betekizunobsesibo bihurtu dira, are gehiago, jendartearen aginte ekidinezin bilakatu dira; izanere, itxura eskakizun hori saihesturik emakumeak identitatea baliogabetua sentitzendu eta porrot pertsonalaren beldur da, askotan ondorio larriekin gainera.
|
|
Hala, Muñoz-ek (2007) dioen bezala, gorputzarenzientzien marketinizazioa gertatzen ari da, kontsumoak zientzia inbaditu duelaesanez. Horrekin batera,
|
emakumearen
gorputzaren erabilera ere datorkigu eta, horrekin batera, argaltasuna mirestearen kultua. Horrekin ikusten dugu norberarenidentitatearen eraikuntzan kontsumoak baduela bere papera eta bere tokia, etadena ekiditea oso zail bihurtzen dela, norberaren bizitza estiloa eta norberarenautokontzeptua kontsumora egokitzen baitira (Turner eta Rojek, 2001).
|
|
Beste aldetik, Vazquez-ek dio (2004) emakumeak historian zehar egondiren topiko batzuekin borrokatu behar izan duela: jarduera fisikoan eta kiroleanemakumeak gutxiago zirela gizonak baino, ariketa batzuk txarrak zirelagorputzarentzat, ariketa fisiko bortitzek gizondu egiten zituztela emakumeak, etaabar. Horregatik,
|
emakumearen
Gorputz Hezkuntzako programak eskasagoak ziren; are gehiago, nesken gimnasia edo entrenamendu fisikoa begi onez ikusten zenean, argudiatzen zuten ona zela emakumeen osasunerako, beharrezkoa baitzen umeakedukitzeko, gaitasun eta desirari zegokienez. Gaur egun, postulatu horiek ez duteinongo baliorik eta kiroletako profesionalak gero eta gehiago arduratzen dira.
|
|
|
Emakumeen
gorputzak objektualizatu egiten dira sarri: dutxetatik begiratzenzaienean, adibidez.
|
|
Aitaeta suhia barruko arropa dendan daudenean ez al dira emakume horren gorputzarenjabegoa negoziatzeko kinkan jartzen? Goiz osoa garbiketan eman ondoren erabatakituta dagoen
|
emakume
gorputza exekutiboaren ohean etzatean zer umore motaespero da. Gorputz hori ez al dago objektualizatuta?
|
|
Komunikabideak: botere eta mendekotasun harremanen produkzioa etaerreprodukzioa
|
emakumeen
gorputzen bidez
|
|
Zaloa Basabe Gutierrezek emakumeak komunikabideetan irudikatzen diren moduezjardungo du, komunikabideek eta publizitateak
|
emakumeen
gorputzez ematendiguten ikuspegiaz gogoeta egitera gonbidatuz. Emakumeen gorputz mediatizatuekinpentsatzean bi kontzeptu datozkio Zaloari gogora; ortopedia eta osagarria.
|
|
Zaloa Basabe Gutierrezek emakumeak komunikabideetan irudikatzen diren moduezjardungo du, komunikabideek eta publizitateak emakumeen gorputzez ematendiguten ikuspegiaz gogoeta egitera gonbidatuz.
|
Emakumeen
gorputz mediatizatuekinpentsatzean bi kontzeptu datozkio Zaloari gogora; ortopedia eta osagarria. Biak alabiak «gehitze» hitzak.
|
|
Errenazimentuan zehar egin ziren gorpu ireki disekzionatuen irudienugaritasunak aditzera ematen du garaiko anatomistek gorputzaren gaineko ezagutzasakona zeukatela. Vesalio, Mondino, Juan Valverde, Jacopo Berengario eta bestehainbat anatomista europearren
|
idatziek
emakumearen gorputzari buruzko ezagutzasakona bazegoela lekukotzen dute. Baina, horrek modernitatearen hasierakoanatomistei ez zien ekidin tradizio galenikoaren eta aristotelikoaren ezaugarriaketa definizioak erabiltzea, beraien lanetan ageri diren irudiek aditzera ematen duteneran.
|
|
XVIII. mendearen amaierarako, ordea, ikuspuntu honen kontra, alegia, orgasmo femeninoaugalketa prozesuaren parte esentziala ez zela eta umeki bat sortzea posible zela emakumeak plazerasentitu barik deskubritzeak eragin inportantea izan zuen
|
emakumeen
gorputza eta haren funtzionaturalak eta sozialak definitzeko orduan (Laqueur, 1987). Organoen eta gorputzen esanahien etainterpretazioen aldaketa eman zen eta, zer esanik ez, feminitatea definitzeko orduan ere egitate honekeragina izan zuen.
|
|
Gizonek beren gorputza ulertzen dute munduarekikoerlazio zuzen eta normal bat balitz bezala, mundua beren objektibotasuneanbereganatuko balute bezala.
|
Emakume
gorputzak, aldiz, beren espezifikotasunguztien ondorioz, oztopo, gartzela baten moduan (I, 17).
|
|
Emakumeak etengabe alienatuta bizi dira gizonek eurentzat eta euren neurriraegindako mundu honetan. Eta beren gorpuztasuna ere alienaziotzat biziko dute.Esperientzia femeninoa ezin da norbere gorputzaren esperientziatik banatu.Feminitatearen eraikuntza
|
emakumeen
gorputzetan haragiztatzen den praktika batbaita. Feminitatea bera, zapalkuntza haragiztatua.
|
|
Problematikotasun horiez dagokio biologiari, sozial eta kulturalki eraikia da, eta zapalkuntzaren zimendunagusietarikoa.
|
Emakumeen
gorputzen pertzepzio eta interpretazio maskulinoekgorputz femeninoak fenomenologikoki ulertutako mundura zuzenduta eta irekitakogorputzak izan beharrean, immanentziara kateatzen dituzten gorputzak sortzendituzte. Gorputz pasiboak.
|
|
Gorputza min, frustrazio, beldur, trauma eta esperientzia ezkorren iturri bihurtzen da. Bere anatomiapropioaren injustizian,
|
emakumeari
gorputza jasatea dagokio, gorputza pairatzea: «C, est en grande partie l, angoisse d, etre femme qui ronge la corps feminin. On voitque si la situation biologique de la femme constitue pour elle un handicap, c, est acause de la perspective dans laquelle elle est saisie»19 (II, 94).
|
|
Zapaldua, gainditua, bere buruarentzat arrotz bihurtzen da. «Femeninotasuna»gorde gura duen zibilizazio patriarkalaren esanetara eta kodeetara moldatubeharko den/ duen objektua da
|
emakumeen
gorputza. Existentzia mutilatu baterakondenatutako gorputz alienatua.
|
|
Aipatu ikusmoldeen biziraupena gorabehera, joera orokorra izan zen esanahipolitikoz aldatzen joan ziren ezberdintasun sexuala ulertzeko modu zaharrakabandonatzea, horien ordez zientzia zilegitasun irizpide nagusitzat zeukatenakhartuz. Zientifikoek ustez gizonezkoaren aurkako eta osagarri zen naturafemeninoaren egia «deskubritze»aren ardura hartu zuten eurengan, eta euren buruakaurkeztu zituzten naturaren misterioa desestali eta
|
emakumeen
gorputzen zirrikituguztiak argituko zituzten aditutzat. Emakumeen gorputza haien ordez mintzatukozen eta emakumetasunaren funts ontologikoa bilakatuko.
|
|
Zientifikoek ustez gizonezkoaren aurkako eta osagarri zen naturafemeninoaren egia «deskubritze»aren ardura hartu zuten eurengan, eta euren buruakaurkeztu zituzten naturaren misterioa desestali eta emakumeen gorputzen zirrikituguztiak argituko zituzten aditutzat.
|
Emakumeen
gorputza haien ordez mintzatukozen eta emakumetasunaren funts ontologikoa bilakatuko. Sexua ez zen aurrerantzeankontzeptu iheskor eta malgua izango; aitzitik, emakumeen existentziaren dimentsiofuntzional nahiz sozial guzti guztiak zehaztuko zituen kategoria aldaezina bilakatukozen.
|
|
Ikusi dugu nola
|
emakumeen
gorputza ezinbesteko patu bilakatu zen; are, gorputz horren zati batzuek garrantzi berezia hartu zuten diskurtso zientifikoetan.Zehazki, nerbio sistema, burmuina, antolaketa hormonala eta ugaltze aparatuanatura femeninoaren giltzarri kontsideratu ziren, momentu eta tokiaren araberaenfasi ezberdinarekin. Teoria zientifiko berriek bere kondizio sexualak guztizmenderatutako emakumezko gorputza eraiki zuten.
|
|
Gorputz pribilegiatu horiek orainaldiko sinbolo eta adierazlezilegi bakartzat hartu ziren. Behe arraza edo maila baxuko klaseen, umeen eta, noski,
|
emakumeen
gorputzak gizateriaren garapeneko aurreko aroetara egokitzenziren, eskema horri jarraituz, eta lehenaldiko anakronismo hutsak ziren beraz.
|
|
Objektiboa eta neutrala izatetikurrun, zientzia ezagutza otzan eta, azken buruan, indartsuki preskribatzailea bilakatuzen, menderakuntza tresna bortitza bihurtu zelarik. Izan ere, diskurtso zientifikoaezberdintasun sexuala, generoa eta
|
emakumeen
gorputza ulertzeko modu berriareneraikuntzan giltzarri izan zen. Ikusmolde berri horren baitan, generoa eta sexuabaliokidetzat jo ziren, eta kritika feministaren erronka jasoko zuten gizon emakumekategoria itxietan zedarritu.
|
|
Komunikabide arrunt bat gainbegiratzen badugu eta bertan ageri diren gizoneta
|
emakumeen
gorputzei erreparatzen badiegu, bakoitzaren jarrera, adierazpeneta jokabideak kontuan izanik, azaldutako ideia argi ikusiko dugu: gizonak askoeta ezberdinak dira; emakumeak, ordea, gutxi eta berdintsuak.
|
|
Gizonengorputzak mendeak daramatza espazio publikoan agertzen, oso eroso mugitzen dabertan.
|
Emakumearen
gorputza, berriz, iragazi egin behar da, berarentzat arrotzaomen den ingurune batean proiektatu eta erakutsi ahal izan baino lehen. Izakipubliko gisa onartua eta aitortua izateko iragazki mordoa zeharkatu behar izateakbenetakotasunaren galera eta banakotasunari uko egitea dakar.
|
|
Horrenbestez,
|
emakume
gorputzen irudikapenak aukerak murriztea etamugatzea dakar. Ez bakarrik emakumeak ikusteko orduan, baizik eta, batez ere, emakumeen ekintzen, bizipenen eta ekarpenen dimentsioan, informazioaren etakomunikazioaren alor guzti guztietan:
|
|
«Gauza bilakatze»aren kontzeptua emakumeek komunikabideetandaukaten irudiaren analisian aplikatu da hirurogeita hamarreko hamarkadaz geroztik, baina kontzeptu hori beti agertu izan da, nola edo hala, eta zenbait ikerlan sorraraziditu, botere sistema asimetriko honen iraupenaren ondorioen berri emateko. Sistemahonetan, izan ere,
|
emakumeen
gorputzek objektuen papera betetzen dute, subjektuenpaper pribilegiatuaren mende, batzuetan objektu horiek plazererako eta kontsumoaukera gisa ere erabiltzen dituztenak. Caroline Heldman estatubatuar soziologoakSexu Objektuen Testa1 diseinatu zuen, emakumeen gorputzak komunikabideetangauza bilakatzen diren edo ez identifikatzeko.
|
|
Sistemahonetan, izan ere, emakumeen gorputzek objektuen papera betetzen dute, subjektuenpaper pribilegiatuaren mende, batzuetan objektu horiek plazererako eta kontsumoaukera gisa ere erabiltzen dituztenak. Caroline Heldman estatubatuar soziologoakSexu Objektuen Testa1 diseinatu zuen,
|
emakumeen
gorputzak komunikabideetangauza bilakatzen diren edo ez identifikatzeko. Test horrek zazpi galdera dauzka:
|
|
Haugorputzen jabeen deshumanizazio ariketa jarraituaren adibide ona da. Ezpainak (haragitsuak, distiratsuak eta gorriminez margotuak), hankak (argalak, amaigabeak, oinak takoi zapata estuetan sartuak), bularrak (erabat simetrikoak, biribilak, eskoteiradokitzaile baten ertzean) eta begiak (margotuak, begirada sentsualekin etaerdi itxita)
|
emakumeen
gorputz atalik erakutsienak dira publizitate kanpainetan.Askotan, baina, iragartzen den objektuak ez dauka zerikusi handirik gorputz atalhoriekin. Hortzak, goiko ezpainaren gaineko ilea, belaun nabarmenak, hanketakoilea, titiburuak eta begi adierazkor eta irekiak, bekain sarriak... ez ohi dira agertzenaipatutako gorputz atalekin, arraroa badirudi ere, gorputz zati horiei ez dagokielakofuntzio hori.
|
|
|
Emakumeen
gorputzen benetako dimentsioen, edukien eta ahalmenendesjabetzeak, aldi berean, beraien femeninotasunaren inguruko diskurtsoarendesjabetzea ekarri du, bai banakako mailan bai maila kolektiboan.
|
|
Orain arte gure analisiak
|
emakumeen
gorputzen irudikapen ohikoenak aztertuditu. Eman diezaiogun begirada bat orain beste aldeari.
|
|
Ezkutuan gorde ohi dugunariargia emanez, ateratzen den argazkiak existitzen den baina gure begientzat ikustenzailagoa den errealitate bat erakusten digu. Hala gertatzen da gure gizartearen tabuakharagiztatzen dituzten
|
emakume
gorputz guztiekin.
|
|
Haien presentziarahain ohituta gaudenez, lasaitu egiten gaituzte, konturatu gabe bada ere, ordenaren etairaunkortasunaren irudia hezurmamitzen dutelako.
|
Emakumeen
gorputz deserosoakpatriarkatuaren eta heteronormatibotasunaren begitan feminitate deserosoakirudikatzen dituztenak dira: nahasmendua eta egonezina sortzen dituzte.
|
|
Leioako Kazetaritza Fakultatean egin nuen lehenbiziko lana, orain 17 urte, gai honi buruzkoa izan zen, nire gabezia eta iritziekin. Harrezkeroztik, bi kontzeptuetortzen zaizkit beti gogora,
|
emakumeen
gorputz mediatizatuekin lotzen ditudanak: ortopedia eta osagarria. Biek ala biek «gehitze» hitzak iradokitzen dizkidate, komunikabideen bilakaeraz eta haietan emakumeak «agertzeaz» dihardutenikerketetan maiz agertzen dena.
|
|
gaitasun baten gabezia partziala edo osoabetetzea.
|
Emakumeen
gorputza osagarria da. Izaki naturaletik kanpo dago, ezdagokio.
|
|
3.1
|
EMAKUME
GORPUTZ MEDIATIZATUAK: GORPUTZ ZATIKATUAK, GAUZABILAKATUTAKOAK, DESJABETUAKETABORONDATEZARROZTUAK
|
|
|
Emakumeen
gorputzak komunikabideetan nola irudikatzen diren, eta horrekerreferenteak, mitoak eta errealitateak eraikitzeko orduan izan dituen ondorioezbibliografia zabala dago. Gorputz batzuk gehiegi erakusteak beste gorputz batzukikusezin suertatzea ekarri du ezinbestean.
|
|
Komunikabideek
|
emakumeen
gorputzaz egiten duten irudikapenean, uniformetasuna ezaugarri bat izan da beti, joan den mendetik gaurdaino. Emakumeengorputzaren estandarizazioak aspertu arte errepikatu du edozein emakume (edo harenirudia) erraz ordezkatu ahal dela beste batekin, denak baitira berdintsuak proportzioeta jarreretan.
|
|
Gorputz guztiek izan behar dute ar ala eme, eta bakoitzaren ezaugarriak, berezitasunaketa ezberdintasunak modu espefizikoan aitortu eta errepresentatu behar dira.
|
Emakumeen
gorputzen bereizgarritasunaren ukazio soziala eta patriarkarra da jardun sozialdiskriminitzailearen, eta, modu makurragoan, jakintza erregimenetan, zientzia, filosofia, artea, inbertitutako falozentrismoaren ekintza bat, eta funtzionatzendu emakumeak hondoratuak direlako kategoria, balio eta arau maskulinoenpean.Irigarayren ustez, baldin eta, diskurtso bitartez, emakumearen gorputza berridaztenbada modu positibo eta autonomo batean, orduan disfuntzional bilakatuko dira gauregun arte euren buruak naturaltzat, objektibotzat eta inpartzialtzat aurkeztu dituztenjakintza guztiak6.
|
|
Emakumeen gorputzen bereizgarritasunaren ukazio soziala eta patriarkarra da jardun sozialdiskriminitzailearen, eta, modu makurragoan, jakintza erregimenetan, zientzia, filosofia, artea? inbertitutako falozentrismoaren ekintza bat, eta funtzionatzendu emakumeak hondoratuak direlako kategoria, balio eta arau maskulinoenpean.Irigarayren ustez, baldin eta, diskurtso bitartez,
|
emakumearen
gorputza berridaztenbada modu positibo eta autonomo batean, orduan disfuntzional bilakatuko dira gauregun arte euren buruak naturaltzat, objektibotzat eta inpartzialtzat aurkeztu dituztenjakintza guztiak6.
|
|
|
Emakumeen
gorputzen indar politiko analitikoaren sinesmen hori ontzat jotzenbadugu eta historiarantz bideratzen badugu, galdera hauxe sortuko zaigu: zer modutanekin dute «ukazio» sozial eta patriarkal hauek, eta nola berrezar litezke emakumeengorputz azpiratuak egiazko forma bat berreskura dezaten?
|
|
Izan ere, historiakutzitako markak, eta baita denborazkotasun indibidualak utzitako markak ere, gorputza bera ezartzen du pixka bat generotua edo sakonki generotua bezala, edoaxolagabekoa bezala, eta gorputz hori sartu irtenetan aritzen da «sozial»aren begitik.Hortaz, kontua gehiago litzateke gorputzaren (anatomikoki generotua, beti) arrastoeijarraitzea, gorputzaren sexutzea modu ezberdinean ezarria eta interpretatua izan denheinean, historiako garai bakoitzean.
|
Emakumeen
gorputzak pentsatzen baditugubetierekoak eta iraunkorrak bailiran, izaki sexutuaren gorpuzte konstante etauniformeak bailiran, ideia oker bat osatuko genuke eta ideia horrek arriskuak ekarditzake. Horren ondorioz, emakumeen gorputza betierekotzat jotzearen ondorioz, gorputzak ospatzen baditugu gorputz emeak direlako (modu kaltegarrian ahaztuzexistentzia generotuaren denborazkotasuna eta malgutasuna), zailagoa izango zaigu, era berean, kritika feminista koherentea egitea, adibidez, emakumeen gorputzenkokatze instrumentalari buruz, zeren eta kritika horrek ere behar du nolabaitekodenborazkotasun irizpidea.
|
|
Emakumeen gorputzak pentsatzen baditugubetierekoak eta iraunkorrak bailiran, izaki sexutuaren gorpuzte konstante etauniformeak bailiran, ideia oker bat osatuko genuke eta ideia horrek arriskuak ekarditzake. Horren ondorioz,
|
emakumeen
gorputza betierekotzat jotzearen ondorioz, gorputzak ospatzen baditugu gorputz emeak direlako (modu kaltegarrian ahaztuzexistentzia generotuaren denborazkotasuna eta malgutasuna), zailagoa izango zaigu, era berean, kritika feminista koherentea egitea, adibidez, emakumeen gorputzenkokatze instrumentalari buruz, zeren eta kritika horrek ere behar du nolabaitekodenborazkotasun irizpidea.... Baiezta genezake begirada sadikoaren ezaugarrietakobat dela bere objektua finkatzea eta izoztea, diferentzia absolutua azpimarratzea, mugimendua debekatzea.
|
|
Pentsamendu ildo batek baietz erantzun behar du, alegia, emakumeengorputzak
|
emakumeen
gorputz bilakatzen direla soilik tiranietan harrapatutagelditzen diren heinean, bai naturaren bai gizonaren sarraldi harrigarrietan; edo, modu baikorragoan, badirela, halaber, plazer eta gozamen suharrak, subordinaziobiolento eta neurrigabekoaren historia orekatzeko. Baina, «gorputza», kontzeptugisa, etengabe aldatzen ari dela dioen iradokizunari leial eutsi nahi badiogu, urrunduegin behar dugu aurresuposizio honetatik:
|
|
Baina, «gorputza», kontzeptugisa, etengabe aldatzen ari dela dioen iradokizunari leial eutsi nahi badiogu, urrunduegin behar dugu aurresuposizio honetatik:
|
emakumeen
gorputzak sistematikokieta osoki diferenteak direla, emakumeen gorputzak batuta daudela bestetasun osobatean. Kontrara, baieztatu genuke emakumeak soilik batzuetan bizi direlaemakumearen haragi bereizgarrian, nolabait esatearren, eta horixe dela kategorizaziohistorikoen funtzioa, baita eguneroko fenomenologia indibidualarena ere.
|
|
Baina, «gorputza», kontzeptugisa, etengabe aldatzen ari dela dioen iradokizunari leial eutsi nahi badiogu, urrunduegin behar dugu aurresuposizio honetatik: emakumeen gorputzak sistematikokieta osoki diferenteak direla,
|
emakumeen
gorputzak batuta daudela bestetasun osobatean. Kontrara, baieztatu genuke emakumeak soilik batzuetan bizi direlaemakumearen haragi bereizgarrian, nolabait esatearren, eta horixe dela kategorizaziohistorikoen funtzioa, baita eguneroko fenomenologia indibidualarena ere.
|
|
Horiesatea ez da, inolaz ere, ukatzea emakumeen kasuan, oro har, sarriagotan gertadaitezkeela gorputzaren kontzientzia hartzearen sartu irten horiek, emakumearenfisiologiaren zikloak direla-eta. Baina aspektu hori ere beti interpretatu dahainbat modutan, eta
|
emakumeen
gorputzak ez ditu zinez bateratzen, aldizkakofisiologia baino errotikakoagoa den ezerk.
|