|
2001
|
|
|
Gizona eta
|
emakumea
ez daude maila berean Indiako gizartean. Semea izatea gurasoentzat zoriona da.
|
|
2009
|
|
|
Gertutik begiratu duenean, elkar aurkeztu dutenean, hantxe bertan erortzekotan egon da Ana. Bi
|
emakumeen artean
ez dago hamar urte baino gehiagoko diferentzia. Batak hogeita hamar urte inguru izango ditu, besteak berrogei baino gehiago ez.
|
|
2010
|
|
|
Iritsi da hotelera. Zoragarria da parajea, ikusgarriak horretatik dauden bistak, baina
|
emakumea
ez dago paisaiari erreparatzeko. Aparkaleku zabalaren txoko batean utzi du autoa; bata bestetik tarte batera daude auto apurrak, elkarren berri ahalik eta gutxien jakin nahi balute bezala.
|
|
2011
|
|
|
alegia, emakumezkoaren subjektibitatea ez dagoela erabat faloaren arauaren mende.
|
Emakumea
ez dago irentzearen beldurrera makurtua, gizona dagoen bezala. Aitaren debekuaren, ezak?
|
|
2013
|
|
|
Irri batzuk aditu nituen.
|
Emakumea
ez zegoen bakarrik.
|
|
2014
|
|
|
|
Emakumea
ez zegoen hain edanda, ia batere ez. Polita zen, begi ilunekoa eta musugorria, eta begi bizi biziak josiak zizkion bere lagunari, belatz batek bezain erne.
|
|
2015
|
|
|
Esate baterako, Kunderaren liburu hartan bertan, 111 orrialdean, dauden etxea utzita nora joango diren galdetu dio emakumeak Xabierri. Hark azaldu dio zer duen buruan, baina
|
emakumea
ez dago konforme, han ez baitu izango orain duen armairua arropak gordetzeko, ezta bere txori kaiolatua ere.
|
|
2016
|
|
|
|
Emakumea
ez zegoen ados, eta nik harekin bat egin nuen esatean ezinezkoa zela berea bezain ondo gobernaturiko izpiritu batek inori irain egitea.
|
|
|
Damua gero etorriko zen, baina hori ez zenion Enarari azaldu, hari alu jana zenbat gustatzen zitzaizun azaldu zenion, eta zeinen trebea zinen mihia ezpain artean irristatzen. Zure mingainaz hankartea milikatu eta orgasmorik izan gabeko
|
emakumerik
ez zegoela aldarrikatu zenuen apaltasunik gabe, arraren harropuzkeriaz puztuta. Enarak barre egin zizun, aluak ondo jaten zekien gizonik egundo ez zuela ezagutu esanez, eta defendatuz emakumezkoak inondik ere askoz ere trebeagoak zirela zeregin hartan gizonezkoak baino.
|
|
|
Begien bistako bilakatu zen laster asko: milioika
|
emakume
ez zeuden gogobeteta etxeko bizitza eta asmo erlijioso hutsekin. Hezkuntza kaskarra jaso zuten gehienek, eta ez zuten soldatapeko lanik lortu nahi, edo ez ziren horrelakorik lortzeko gai; hortaz, klubetako bizitzari esker konpondu zuten beren dilema pertsonala.
|
|
|
Lotsaren mugak gainditu behar zituzten etxekoandreek, amek eta alabek arruntek; ez zieten jaramonik egin behar beren gizonen bekozko ilunei, trufaldiei eta aginduei(...), lehen eskakizunari heldu behar zioten, eta kale ezezagun batean barrena abiatu, ateak jo, eta onarpen handirik ez zuen kausa baten aldeko sinadurak eskatu. Bakarrik aritzeaz gainera, alegia, nebaren edo senarraren laguntzarik gabe, etsaitasun jarrerekin topo egiten zuten eskakizun egileek, eta, batzuetan, baita irainekin ere,
|
emakumeei
ez zegozkien gauzak egiten ei zituztelako.
|
|
2017
|
|
|
–esan zuen?. Xamalko gainean bilutsik doan
|
emakumerik
ez dagoela barruan esango al duzu berriz?
|
|
2018
|
|
|
Generoa funtsezko arma baten moduan sartu zen patriarkatuaren kontrako borrokan. Izan ere, aldarri patriarkalak dio emakumeak naturaz daudela gizonen mende, hau da, beren biologia, beren sexua dela medio direla mendeko, baina sexua ez baizik generoa aipatzeak adierazten du
|
emakumeak
ez daudela posizio horretan naturaren, biologiaren edo sexuaren ondorioz, baizik eta asmakizun sozial eta politiko baten ondorioz. Egia da:
|
|
|
Jatorrizko kontratua eginez geroztik, eremu pribatuaren eta eremu publiko zibilaren artekoa izan da dikotomiarik garrantzitsuena, eta dikotomia horrek argi islatzen du natur kondizioko sexu ezberdintasunaren ordena, zeina, aldi berean, ezberdintasun politikoa ere bai baita.
|
Emakumeak
ez zeuden natur egoeratik kanpo, baina ez dira izan jatorrizko kontratuaren parte; bestela, zapuztu egingo zen kontratu sexualaren helburua bera! Emakumeen eremua gizarte zibilaren barruan dago, baina, aldi berean, haren kanpoan.
|
|
|
Egun batzuk geroago, Txinok esan zidan amonaren seme alaba guztiek familia bilera izan zutela, harekin zer egin eztabaidatzeko. Begien bistakoa zen
|
emakumea
ez zegoela bakarrik bizitzen jarraitzeko moduan, baina seme alabetariko inor ez zegoen prest etxean hartzeko. Horrelakoetan ohikoa den moduan, elkarri kontuak eskatzeari, kargu hartzeari eta asto beltzarenak esateari ekin zioten denek, eta eztabaidaren beroan agertu zen pastela:
|
|
2019
|
|
|
eginez aritzeko baliagarriak. Gizonarenganako mespretxu eta nazka horrek argiro erakusten du
|
emakumeak
ez daudela batere seguru irabazi ote duten esplotatzaile esplotatu joko horretan. Eta, hain zuzen, oraindik ere mendekotasuna da egokitu zaien partea kasurik gehien gehienetan.
|
|
|
kontrajartzen diogu unibertso maskulinoari, baina berriz ere azpimarratu beharra dago emakumeek ez dutela sekula osatu gizarte autonomo eta itxi bat; gizonezkoek gobernatutako kolektibitatean txertaturik daude, mendeko toki batean; soilik elkartasun mekaniko batek batzen ditu emakumeak, pareko diren aldetik:
|
emakumeen artean
ez dago komunitate bateratu guztien oinarria den elkartasun organiko hori; beti saiatu izan dira, kontraunibertso, bat berresteko elkartzen, bai Eleusisko misterioen garaian, bai orain, klubetan, saloietan, joste lekuetan?, baina unibertso maskulinoaren barrendik ahalegintzen dira oraindik ere.
|
|
|
Emakumearen haragiak ez du ozenago oihu egiten gizonarenak baino, baina emakumea adi dago haragiaren murmuriorik txikienari ere, eta oihartzun ematen dio; plazera ere immediatotasunaren garaipen berehalakoa da, sufrimenduaren urradura bezala; istantaren bortitza dela medio, ukatuak dira geroa eta unibertsoa: haragiaren suaz harago dagoena ez da ezer; apoteosi labur horrek iraun bitartean,
|
emakumea
ez dago mutilaturik eta frustraturik. Immanentzia du destino bakar, eta, berriz ere, horrexegatik ematen die halako garrantzi handia immanentziaren garaipen horiei.
|
|
|
zen, etxeko anderea, kultuari lotua, ez esklaboa baizik gizonaren laguna; senarrarekin lotzen zuen esteka hain zen sakratua, non bost mendean ez baitzen izan dibortzio bat bera ere.
|
Emakumea
ez zegoen bere geletan konfinatua: otorduetara, festetara joaten zen, eta antzerkira; kalean, gizonek pasatzen uzten zioten, eta kontsulak eta lictorak baztertu egiten ziren emakumea pasa zedin.
|
|
|
lehenak menderatu eta gidatu egiten ditu jainkoen eta legeen arabera kontrolatu dituen indarrak, komunitatearen onerako, hango kide guztien izenean; magoa, berriz, gizartetik kanpo aritzen da, jainkoen eta legeen kontra, beren pasioei segika. Bada,
|
emakumea
ez dago guztiz txertatua gizonen munduan; beste den aldetik, gizonen kontrakarrean dago; naturala da emakumeak bere indarrak erabiltzea baina ez transzendentziaren nagusitasuna zabaltzeko gizonen komunitatearen bitartez eta etorkizunean, baizik eta, bera bereizirik eta kontrajarririk dagoenez, bereizkuntzaren bakardadera eramateko gizonak, immanentziaren ilunpeetara eramateko.... Kantuen bitartez marinelei itsas arrokak joarazten zien sirena da; Zirtze da, maitaleak animalia bihurtzen zituena; arrantzalea urmaelen hondora erakartzen duen ondina.
|
|
|
hark jasotzen zuen inbestidura, eta harena zen feudoa, harena ondasunen gozamena. Epiklero grekoa bezala, jabetza eskualdatzeko tresna zen emakumea, ez haren edukitzailea; hortaz,
|
emakumea
ez zegoen emantzipatua; feudoak beretua zegoen nolabait, ondasun higiezinetako bat bihurturik. Orduan lurrak ez ziren, gens erromatarraren garaian ziren bezala, familiaren gauza:
|
|
|
Neurri batean, santutasuna ukoan datzalako Claudelen ustez. Eta
|
emakumea
ez dago giza egitasmoei hain lotua, ez du halako borondate pertsonalik: bere burua emateko egina denez, ezen ez hartzeko, hurbilago du abnegazio perfektua.
|
|
|
Gizon askok bere egingo lituzkete Jules Laforgueren hitz horiek; askok pentsatzen dute bi sexuen artean beti izango dela, amarrurik eta liskarrik?, eta haurridetasuna ez dela inoiz posible izango. Kontua da gaur egun ez gizonak eta ez
|
emakumeak
ez daudela pozik batzuk besteekin. Baina gakoa da jakitea jatorrizko madarikazio bat den, elkarren kontrako kalapitara kondenatzen dituena, ala, aldiz, giza historiaren garai pasakor baten isla hutsa diren batzuek besteekin dituzten gatazkak.
|
|
|
bidearen erdia besterik ez dute egin. Gizonarengandik ekonomikoki askatzen den
|
emakumea
ez dago, hala ere, gizonaren egoera moral, sozial, psikologiko berean. Emakumearen bizimolde orokorrak nolako testuingurua eratzen duen, bada, halaxe inplikatzen da hura lanbidean, halaxe lotzen zaio lanbideari.
|
|
2020
|
|
|
Gure argudio horri ezezkoa emateak, alegia, gizonak botereguneetan daudela gizon izate hutsagatik ezeztatzen baldin bada, hurrengo argudioa eratortzen da: gizonak botereguneetan daudela merezi dutelako (oso azkarrak direlako, ausartak direlako, arrazionalak direlako, indartsuak direlako, etab.) eta
|
emakumeak
ez daudela gizonak baino atzeratuagoak direlako, irrazionalak, partzialak, emozionalak, ahulak, etab. Betiko argudio patriarkala, horren ezaguna taula bat eta dena egin dugula II. Kapituluan, eta argi azaldu dugu argudio horiek biolentzia sinboliko patriarkalaren artikulatzaileak direla. Alderdi batzuek neurriak jarri dituzte biolentzia sinboliko horren kontra (aurrerago ikusiko dugu sindikatu, mugimendu eta alderdi barneko talde feministez hitz egiterakoan).
|
|
|
Nik uste dut emakumea esparru sindikaletan egon ez izanak lehen aipatu dugun gizarte patriarkal batean duela oinarria,
|
emakumea
ez zegoen lan esparruan, etxeko esparruan zegoen, eta hor sindikalismoak ez du balio. Nik oraindik ere aurkitzen dut, ni ez nago sindikatuta, baina nire senarra bai?
|
|
|
Lege unibertsal bat dago (guztiz soziala dena eta biziraupenarekin estuki loturik dagoena), zeinaren bidez esperantzak posibilitateetara moldatzen ikasten ditugun, asmoak aukeretara egokitzen; goitik behera sexuatutako mundu batean anputatutako esperientzia luze eta ikusezinak hau eragiten du (Bourdieu, 2000; Davis, 2017; Wittig, 2017; Pateman, 1995):
|
emakumeei
ez dagozkien ekintzak eta jarduerak egiteari uzten diote emakumeek, goizetik gauera espazioa eta denbora betetzen duen anputazio sexuatu horrek gidatuta, esplizituki ezezkorik jaso gabe ere (ikus. Biolentzia sinbolikoa. II. kapituluan).
|
|
2021
|
|
|
Idazketa asko dago munduan, eta horren aldean literatura gutxi, baina badago literatura, badira testu iraungiezinak, belaunaldiz belaunaldi bizirik irauten dutenak. Iraganeko testu zaharretan dauden hitzak hildako gizon emakumeenak izan daitezke baina, idatzi zutena irakurtzen dugunean, iraganeko gizon eta
|
emakumeak
ez daude hilda, nola egongo dira ba, entzun egiten ditugu, lagunak entzuten ditugun moduan," etorri" diote eta hara joaten gara," eseri" eta eseri egiten gara," begira" eta begiratu egiten dugu," uste dut zerbait ikustea lortu dudala" eta geuk ere zerbait ikustea lortzen dugu.
|
|
2022
|
|
|
Nahiz eta beti geratzen den beste aukera bat: baliteke desagertutako
|
emakumea
ez egotea Urdaibai ikaratzen ari den hiltzailearen eskuetan. Agian ez du inork bahitu, baizik eta ezbeharren bat izan errepidean.
|
|
|
Ginea Berriko mendietako hagen jendea ikergai duen lanean, Marilyn Strathern ek sexuaren lorpen izendatu zuen horri buruz egile berberak egindako analisi konplexuak generoa metafora gisa azaltzen du, eta ez sexu rol bezala. Hagen jendeak (modu esanguratsuan) dioenean" gure klana gizonen klana da", ez dira esaten ari klanean
|
emakumerik
ez dagoenik, ez eta emakumeek gizonezko sexu rola hartzen dutenik ere. Klanak kolektibo gisa duen ahalmen eta botereari buruzko zerbait esaten ari dira.
|
|
|
Haurdun dagoen
|
emakumea
ez dago gaixo, eta ospitalea ez zitzaigun iruditzen erditzeko toki egokia. Horregatik erabaki genuen etxean erditzea.
|
|
|
Ehun fabrikak esan nahi du, Bergaran emakumeek berandu arte ia beste lan aukerarik ez zutelakoz, ez bederen industrian. " Ez, testiletik kanpo
|
emakumeentzat
ez zegoen lanik garai hartan. Etxeren batean edo igual, baina fabriketan ez".
|
|
2023
|
|
|
Halako postuetan koloreko
|
emakumerik
ez egoteak adierazten du inork ez duela zalantzan jartzen antolakuntza moldeen hipokrisia; izan ere, haien bidez dirua ematen dutenek etengabe ahultzen dute berez lagundu nahi dituzten emakumeen boterea, herrialde pobreetako emakume langileak zukutzen dituzten enpresetan inbertituz edo enpresa horiek gidatuz, etekina maximizatzea helburu. Gayatri Spivak teorialari feministak" erreskate misioaren" tropo aski maiztua ekarri zuen hizpidera, hots, emakume eta neskato beltz, marroi eta asiarrak beren egoera tamalgarrietatik salbatuaz batera (zeinak berez baitira babesgabeak eta garatu gabeak), salbatzaile zuriek berek eragindako zapalkuntza istorioak estaltzen dituztela.
|