2001
|
|
Zergatik, alegia," emakumea, neska gaztea, ama gaztea, andra, lantegira? Lana ez da libertadea, baiña gaur egun euskaldun
|
emakumea
ez dago delibratzerik, lanaren bidez ezik. Lana uka ahal izateko, ez du lana hartzea beste biderik, gaur, hemen.
|
|
Gizona eta
|
emakumea
ez daude maila berean Indiako gizartean. Semea izatea gurasoentzat zoriona da.
|
2005
|
|
Beraz, frankismoak emakumearen inguruan bultzatutako irudia aldatu egin zen:
|
emakumea
ez zegoen gizonaren azpitik, ez zen gutxiago, soilik, ezberdina, zen.
|
|
Kanporako bidean, bere gelako zenbakiarekin akordatzen ez zen
|
emakumea
ez dago pasilloan.
|
2006
|
|
Amatasunaerditzearen bidez zehazten da; hortaz, ama nor den legez zehazteko nahikoa damedikuaren partea jaioberria inskribatzea eskatzen duenaren adierazpe narekin batetortzea. Auzitegi Gorenaren arabera (1999ko irailaren 21eko epaia), emakumeaerditzen laguntzen duena behartuta dago Erregistro Zibilari eman beharreko parteanamaren nortasuna adieraztera; hots,
|
emakumea
ez dago bere amatasunaren aurreananonimotasuna gordetzeko baimenduta.
|
2010
|
|
Iritsi da hotelera. Zoragarria da parajea, ikusgarriak horretatik dauden bistak, baina
|
emakumea
ez dago paisaiari erreparatzeko. Aparkaleku zabalaren txoko batean utzi du autoa; bata bestetik tarte batera daude auto apurrak, elkarren berri ahalik eta gutxien jakin nahi balute bezala.
|
2012
|
|
Pintoreak pentsatzen du
|
emakumea
ez dagoela bere senean. Senarrak abandonatu izanak guztiz aztoratu duela.
|
2015
|
|
Esate baterako, Kunderaren liburu hartan bertan, 111 orrialdean, dauden etxea utzita nora joango diren galdetu dio emakumeak Xabierri. Hark azaldu dio zer duen buruan, baina
|
emakumea
ez dago konforme, han ez baitu izango orain duen armairua arropak gordetzeko, ezta bere txori kaiolatua ere.
|
2016
|
|
Alabak danborra jo nahi zuelako Alarde parekidearen alde egin zuen
|
emakumea
ez zegoen hogeita sei aitzindarien artean. Irakaslea zen eta irailaren zortzia laneguna zuen urte hartan suertatu zitzaion eskolan.
|
2018
|
|
Egun batzuk geroago, Txinok esan zidan amonaren seme alaba guztiek familia bilera izan zutela, harekin zer egin eztabaidatzeko. Begien bistakoa zen
|
emakumea
ez zegoela bakarrik bizitzen jarraitzeko moduan, baina seme alabetariko inor ez zegoen prest etxean hartzeko. Horrelakoetan ohikoa den moduan, elkarri kontuak eskatzeari, kargu hartzeari eta asto beltzarenak esateari ekin zioten denek, eta eztabaidaren beroan agertu zen pastela:
|
2019
|
|
Emakumearen haragiak ez du ozenago oihu egiten gizonarenak baino, baina emakumea adi dago haragiaren murmuriorik txikienari ere, eta oihartzun ematen dio; plazera ere immediatotasunaren garaipen berehalakoa da, sufrimenduaren urradura bezala; istantaren bortitza dela medio, ukatuak dira geroa eta unibertsoa: haragiaren suaz harago dagoena ez da ezer; apoteosi labur horrek iraun bitartean,
|
emakumea
ez dago mutilaturik eta frustraturik. Immanentzia du destino bakar, eta, berriz ere, horrexegatik ematen die halako garrantzi handia immanentziaren garaipen horiei.
|
|
lehenak menderatu eta gidatu egiten ditu jainkoen eta legeen arabera kontrolatu dituen indarrak, komunitatearen onerako, hango kide guztien izenean; magoa, berriz, gizartetik kanpo aritzen da, jainkoen eta legeen kontra, beren pasioei segika. Bada,
|
emakumea
ez dago guztiz txertatua gizonen munduan; beste den aldetik, gizonen kontrakarrean dago; naturala da emakumeak bere indarrak erabiltzea baina ez transzendentziaren nagusitasuna zabaltzeko gizonen komunitatearen bitartez eta etorkizunean, baizik eta, bera bereizirik eta kontrajarririk dagoenez, bereizkuntzaren bakardadera eramateko gizonak, immanentziaren ilunpeetara eramateko.... Kantuen bitartez marinelei itsas arrokak joarazten zien sirena da; Zirtze da, maitaleak animalia bihurtzen zituena; arrantzalea urmaelen hondora erakartzen duen ondina.
|
|
hark jasotzen zuen inbestidura, eta harena zen feudoa, harena ondasunen gozamena. Epiklero grekoa bezala, jabetza eskualdatzeko tresna zen emakumea, ez haren edukitzailea; hortaz,
|
emakumea
ez zegoen emantzipatua; feudoak beretua zegoen nolabait, ondasun higiezinetako bat bihurturik. Orduan lurrak ez ziren, gens erromatarraren garaian ziren bezala, familiaren gauza:
|
|
Neurri batean, santutasuna ukoan datzalako Claudelen ustez. Eta
|
emakumea
ez dago giza egitasmoei hain lotua, ez du halako borondate pertsonalik: bere burua emateko egina denez, ezen ez hartzeko, hurbilago du abnegazio perfektua.
|
|
bidearen erdia besterik ez dute egin. Gizonarengandik ekonomikoki askatzen den
|
emakumea
ez dago, hala ere, gizonaren egoera moral, sozial, psikologiko berean. Emakumearen bizimolde orokorrak nolako testuingurua eratzen duen, bada, halaxe inplikatzen da hura lanbidean, halaxe lotzen zaio lanbideari.
|
2020
|
|
Nik uste dut emakumea esparru sindikaletan egon ez izanak lehen aipatu dugun gizarte patriarkal batean duela oinarria,
|
emakumea
ez zegoen lan esparruan, etxeko esparruan zegoen, eta hor sindikalismoak ez du balio. Nik oraindik ere aurkitzen dut, ni ez nago sindikatuta, baina nire senarra bai?
|
|
Eta emakumeak ikusi baditugu dantzatzen zinta dantza edo arku dantza, adibidez –aurrez dantzatzen ez zutenez–, errepertoriorik ez zutela-eta, dantza egitea baimendu eta dantza haiek eurentzat propio egokitu –berez, gizonezkoek egiten zituztenak– edo sortu zituztelako izan dela ere badio ideia horrek. Beraz, ideia horrek dio
|
emakumea
ez dagoela euskal dantzetan berezko eskubidez, baizik eta berdintasunaren izenean edo emakumeei ere aukera hori ematearren, eskuzabaltasunez, baimendu zaielako. Baina hori gezurra da.
|
2021
|
|
Independentzia ekonomikoa funtsezkoa bada ere, ez da bere horretan nahikoa: " Gizonarengandik ekonomikoki askatzen den
|
emakumea
ez dago, hala ere, gizonaren egoera moral, sozial, psikologiko berean" (II: 451).
|
2022
|
|
Pisuko telefonotik ezin genuen kanpora deitu, deiak jasotzeko baitzen soilik. Kabina batetik egin nuen, baina
|
emakumea
ez zegoen, zerbitzuko beste batek jaso zuen nire premiazko deia.
|
|
Nahiz eta beti geratzen den beste aukera bat: baliteke desagertutako
|
emakumea
ez egotea Urdaibai ikaratzen ari den hiltzailearen eskuetan. Agian ez du inork bahitu, baizik eta ezbeharren bat izan errepidean.
|
|
Haurdun dagoen
|
emakumea
ez dago gaixo, eta ospitalea ez zitzaigun iruditzen erditzeko toki egokia. Horregatik erabaki genuen etxean erditzea.
|
2023
|
|
Baina
|
emakumea
ez dago trebatuta.
|