|
2008
|
|
|
Egia da, nahiz eta gero eta neska gehiago
|
dauden
mundu honetan. Oraindik ere zaila da gure inguruan perkusioa eta baxuzko instrumentuak jotzen dituzten neskak aurkitzea.
|
|
|
Hizkuntza elkar komunikatzeko da, ez gizakien artean hesiak eraikitzeko. Desiragarria bezain komenigarria da nazioarteko hizkuntza bat
|
egotea
mundu guztiko gizon emakumeok elkar uler dezagun. Izan ere, jende gehienak mintzatzen duen hizkuntza jakiteak gizakion arteko elkartasuna errazten baitu.
|
|
|
Europaz maiteminduta nago, ezin uka, Europako txokoak, historia, jendea.. baina azken aldi honetan, egiten ari direna ikusita, hitzarmen eta tratatu horiei buruz galdegingo balidate, ezetz esango nieke; ez dut nahi nire ordez erabaki dezaten pertsona horiek, pertsona gutxi horiek, humanitatez eskas dabiltzan horiek (atseden hartzeko ere betarik gabe lan egin; gaizki, hain gaizki banatua
|
dagoen
mundu honetan jan ahal izateko beste xederik gabe hona etorritako pertsonak kartzelatu eta egotzi, zuzentarau lotsagarri horren bitartez; estu, ito arte estu hartu nahi gaituzte ekonomikoki...).
|
|
|
«Bibliak dio madarikazioa eroriko dela galtzak daramatzaten emakumeen gainean. Horregatik
|
dago
mundua dagoen bezala!». 2003an esan zuen hori.
|
|
|
Bezperan Narbonan baino esprint luzeagoa jo behar izan zuen Man Uharteko txirrindulariak, eta, gainera, zailtasun handiagoei aurre egin behar izan zien. Helmugarako 300 bat metro falta zirenean bidea itxi zioten, baina, une honetan, ez
|
dago
munduan Cavendishi gaina hartuko dion esprinterrik.
|
|
|
Irakatsi zidaten gezurra eta egia zentzumenekin egiaztatu behar zirela. Aitortu behar dizut ez dakidala iberikoz, etruskoz, kaukasikoz... sei bat mila hizkuntza ei
|
daude
munduan, eta, beraz, beste batzuek idazten dutena bildu eta zabaldu besterik ez dugu egiten. Euskara kaukasikoaren arteko lotura Tovar-ek egin zuen, eta Sarkisian euskara armeniarra defendatzailea maiz etortzen da Euskal Herrira, uste dut diru publikoaz.
|
|
|
Inguru honen guztiaren baliorik berezienak erre egin nahi dira. Pertsonei zentzua ematen diena inguru zoragarri hau da [Jaizkibel]; portu eta makroportu asko
|
daude
munduan, baina horrelako itsaslabar ederrak ez horrenbeste.
|
|
|
Horregatik, Europaren ahuleziak kezkatzen du P. Bruckner: Europa belauniko
|
dago
munduko diktadoreen aurrean, Vladimir Putinen aurrean eta arabiar herrialde atzerakoienen aurrean. Erronka handien aurrean immigrazioa, islamismoa, Ekialde Hurbila atzerantz egiten du.
|
|
|
Horregatik ongi legoke gobernu espainola estutasunean jartzetik harago joateko asmoa agertuko balu Ibarretxek. Ez
|
dago
munduari aurrera eginarazteko modurik, bidegabeak diren legeak urratuz baino, eta, horretarako, azkeneraino iristeko prest egon behar da. Eta horrek esan nahi du egun bat jartzea, nazioarteko begiraleak gonbidatzea eta Espainiari lasai lasai uztea bere burua nabarmen agertzen, indarrez galarazita bozka ematea.
|
|
|
Eta hondamendi naturalek izugarrizko triskantzak eragin dituzte hainbat herrialdetan. Krisiak baino gehiago, krisiek jota
|
dago
mundua. Eta kalteak zenbakitan neurtzeko ahalegin horretan, zenbaitzuek beti gora egiten dutela baieztatu du FAO Elikadura eta Nekazaritzarako Nazio Batuen Erakundeak.
|
|
|
«Globalizazioan bizi gara. Baina pobrezia, eskubideen urraketa eta guda globalizatuta
|
dauden
mundu batean, ongi izatea, eskubideen bermea eta elkarrizketa lukete». Handitasuna jo du horren errudun, eta hainbat adibide eman.
|
|
|
Txernobilen hondamendi nuklearra eragin zuen zentral nuklearraren gisakoa da Ignalina. Sobiet Batasunean eraiki eta oraindik martxan dauden halako dozena bat
|
daude
munduan.
|
|
|
Ba omen
|
dago
munduan leku bat bakean bizi daitekeena, eta zuk ezagutzen omen duzu...
|
|
|
Idazteari ekin dio, argi eta gogoz, hariari bart utzitako lekuan helduta. Une horretan, bake horretan, idazlearentzat ez
|
dago
munduan bere nobela besterik.
|
|
|
Nobelako pertsonaia baten ahotan honakoa irakurriko dugu: . Ez
|
dago
mundu bakar bat. Hainbat mundu daude, eta elkarren ondoan doaz denak, munduak eta antimunduak, munduak eta itzalezko munduak, eta mundu bakoitza beste mundu batean dagoen norbaitek amestua, irudikatua edo idatzia da?.
|
|
|
Eta atzean, itxura denez, koltana dagoela. Kongoko eskualde hartantxe
|
baitaude
munduko koltan ustiategi oparoenetako batzuk. Eta ofizialki handik merkatuetara ezer gutxi iristen bada ere, izugarrizko kontrabando sarea omen dagoelako Ruandatik barrena, herrialde hartako armada onuradun nagusia dela.
|
|
|
Medikura joan zenean, gizona ikara batean zegoen, «errua» berea izango ote zen beldur. Gizontasuna arriskuan
|
zegoen
munduaren aurrean, antza. Azkenean, andrearen hutsa edo zela ikusi zenean, lasai hartu zuen arnasa.
|
|
|
Tadanobu Asano, Aliya, Tegen Ao, Ying Bai, Khulan Chuluun. 126 min. Genghis Khanen bizitzari buruzko filma da, esklabutzan
|
zegoenetik
mundu erdia konkistatu zuen arte. Aurrekontu handiko ekoizpen epikoa da eta Oscarretarako izendatua egon zen.
|
|
|
Iritzi sortzaile izan behar duen artea edo beste edozein adierazpen kulturalen ordez, edozer gauzari buruz hitz egiteko gai den jendeak, edozein gairi buruz alde edo kontra egotera behartzen gaitu, mundua zuria edo beltza izango balitz bezala. Baina ez, kolorez beteta
|
dago
mundua Barcelok Genevan pintatutako kupula bezala.
|
|
|
Betisa zerua ikusteko bere etxeko teilatura igotzen denean hasten da istorioa. Bere adimen praktikoa dela eta, ikusi eta ikutu daiteken gauzak baino haratago
|
dagoen
munduan ez du sinisten. Baina Dorleta magoa ezagutuko du, gauaren erdian.
|
|
|
Argi dago ez gaudela bakea lortzeko eta sistema demokratikotik kanpo
|
zegoen
mundu hori sistema demokratikora sartzea lortzeko aukera bazegoeneko garai haietan, esan du Lopezek El Mundo egunkariari eskainitako elkarrizketan. Hortaz, lehendakari hautatzen badute Arnaldo Otegi Ajuria Enean hartuko ez duela, eta ez duela halako ezer egingo adierazi du.
|
|
|
Denboraldi aparta egin du Yamahako gidariak. Hamazortzi lasterketa
|
daude
Munduko Txapelketan, eta bederatzi irabazi ditu. Nagusitasun hori azaltzeko bada beste datu bat:
|
|
2009
|
|
|
Tira, ba amaitu da bidaia, eta bestondoa gogorra izango dela ematen du. Hor
|
dago
mundua telebista tertulien bidez konpondu litekeela uste dutenen esperantza. Aitzakia burokratikoak ume sarraskia estaltzeko erabiltzen.
|
|
|
Panorama beltza
|
dago
munduan. FIPA jaialdiak urtero erakusten du hori, eta urtero erakusten ditu alde ilunak, lehen ikusi gabeak.
|
|
|
Gainera, zahartu ahala, orduan eta zoriontsuagoa sentitzen naiz. Argi
|
dago
munduan gustuko dituzun eta ez dituzun gauzak izango direla, eta hori onartu behar da. Hori bai, norberak ahal duen guztia egin behar du gauzak ondo joateko; baina, horretarako, hasteko zer dagoen ondo eta zer gaizki jakin behar du.
|
|
|
Garaiz omen
|
gaude
mundua birnorabidetzeko, eutsigarritik jotzeko etsigarritik baino. Ostera, krisi sistemikoaren aurrean politikari askok gehiago kontsumitzeko eskatzen digute.
|
|
|
Auzi horren guztiaren atzean arte lapurreta dago, azken mendeetan XIX. eta XX. mendeetan, batez ere soldaduek, misiolariek, arkeologoek eta oro har abenturazaleek Txinan egindako arte lapurreta amaigabea. Bidegabe ebatsitako milaka eta milaka pieza ikusgai
|
daude
munduko museo prestigiotsuenetan, tartean New Yorkeko Metropolitanen, Parisko Louvren eta Londresko Britainiar Museoan; beste pieza asko artearen merkatu beltzean dabiltza azken hamarkadetan.
|
|
|
Droga trafikoaren aurkako borrokak bozei begira leku egokian kokatu duten arren, Calderon kezkatuta
|
dago
munduan duten irudi txarrarekin. Urtea hasi zenetik, 1.000 lagun hil dituzte droga trafikoarekin lotuta; iaz, ekainean iritsi ziren datu horretara.
|
|
|
|
Badago
munduan inor Euskal Herrira begira?
|
|
|
Unamunok kontatzen du zergatik aukeratu zuen filologia ikastea, eta ez beste edozer, demagun, medikuntza edo zuzenbidea. Bere memorietan idatzia utzi zuen Unamunok nola konturatu zen bera hizkuntza bat baino gehiago
|
zeudela
munduan, gizakiok elkarrekin komunikatzeko era bat baino gehiago dugula. Kontua da behin, Unamunok lauzpabost urte zituela, Mr.
|
|
|
Unamunoren pasarteak zer pentsatua eman zidan. Noiz jabetuko ote nintzen ni hizkuntza bat baino gehiago
|
zeudela
munduan. Etxean izango zen seguruena, gurean osabak ez baitzuen euskaraz egiten.
|
|
|
Bi tonto klase omen
|
daude
mundu xelebre honetan; edo omen gaude, hobeto esateko: liburuak uzten ditugunok eta itzultzen ditugunok.
|
|
|
Irakurlego zabala diot, ahaztu gabe, halarik ere, nola edo halako kontzientzia nazional bat hedaturik dagoeneko unibertso linguistiko bati begira idatzirik dagoela, ene ustez: katalanez idatzirik, eta katalana bezalako hizkuntza batean irakurtzeko prest
|
dagoen
mundu berezi horri begira. Erakargarria, hortaz, euskaraz edo galegoz edo bretoieraz edo hizkuntza gutxitu batean irakurtzeko plazera edota grina dugunontzat ere.
|
|
|
Haien aurpegiek ez zioten gezurrik: baikor ez, ezkor
|
zegoen
mundu guztia Nafarroako Erresumako aldagelan.
|
|
|
Emakundek aukera eman dit munduko emakume zoragarri asko ezagutzeko. Bihotzeko taupadak zentzu berean sentitzen dituzten emakumeak
|
daudela
munduan ikusi dut.
|
|
|
Hain zuzen ere, horri buruz Espainiako Senatuan egindako batzorde txostengile batean hartu zuen parte, atzo, Sanchezek. Hark azaldutakoaren arabera, 500 errektore nuklear
|
daude
munduan, eta segurtasuna aintzat hartuta, Garo, akoa 34 postuan dago. –Europako eta Estatu Batuetako zentral gehienen baimena luzatzen ari dira?, gehitu zuen.
|
|
|
Gakoa, euskal independentismoaren hurrengo jokaldian datza. Zoritxarrez, ez
|
dago
munduan halako presioaren aurrean ahultasun sintoma moduan interpreta litekeen urratsik egingo duen erakunderik. Eta tentsio horren erdian, Kurdistanen bezala, epe laburrera, mailegatutako botere guneak gure herriaren eskubideak ukatzen dituztenek kudea ez ditzaten, inposatutako arauen barruan mugituko den bloke independentista bat osatzea beste aukerarik ez dago.
|
|
|
Onddozalearen esaldi gogokoena da: . Asko
|
dagoenean
mundu guztiak bilatzen dizkik. Gutxi dagoenean bilatzeak zeukak hemen meritua?.
|
|
|
puntan dabiltzan eskalatzaileak gero eta gazteagoak dira, nerabeak. Belaunaldi gazte horien buruan
|
daude
Munduko Kopa irabazi duten bi eskalatzaileak: Adam Ondra, mutiletan, eta Johanna Ernst, nesketan.
|
|
|
Sekula ez dira hainbeste lagun goseak
|
egon
munduan: seitik batek ez du ahora emateko jakirik eskura.
|
|
|
Herri honek auzi politikoetako bat irabazteko garaia da. Eta norberak pentsatu du ez
|
dagoela
munduan horrenbeste bataila galduta gerra guztiak irabazi dituena.
|
|
2010
|
|
|
Eskultore, musikari eta bestelako artistekin harremana izan zuten laurek garai hartan, beste margolari batzuekin bereziki. Orduan harreman handiagoa zegoen artisten artean, beste giro bat
|
zegoen arte
munduan, baina hori asko aldatu da gaur egun, Tapiaren ustez.
|
|
|
Euskal kostaldetik urrun bizi dira hirurak. Izan ere, 300 espezie baino gehiago
|
daude
munduko itsasoetan, eta soilik %10 jotzen dira arriskutsutzat. Gainera, marrazo batek gizakiari eraso egiteko baldintza ugari bete behar dira.
|
|
|
Afganistanen gertatzen ari denak arrazoi ematen die Husleyren hitzei. Ikusi besterik ez
|
dago
munduko armada nagusiek NATOren barruan segurtasuna lortzearren inguruan pizten dituen auziak. Bazirudien Gerra Hotza amaitzearekin batera arma lasterketa amaituko zuela, baina inozoak eta idealistak bakarrik geratu ziren pentsatzen gastu militarra bake ekimenetarako erabiltzeko modua egingo zuela, nazioarteko elkarkidetzan, garapenerako.
|
|
|
Matematikak ezagutzen ez dituztenentzat borondatezko zerga bat da loteria. Hara,
|
bazagok
munduan jende azkarra, ez dik jokatzen, ez dik behar diruaren ilusioa. Inbidia bakarrik ez, bekaitza ere sortzen dit jende zuhurrak.
|
|
|
Noizkoa da egutegi gregorianoa? Ze beste egutegi
|
dago
munduan. Ze urtetan bizi dira txinatarrak?
|
|
|
Artea ez
|
dago
munduan gertatzen diren gauzetatik aparte, Alberto Schommerren arabera (Gasteiz, 1928). Horregatik, min egiten didate zenbait gertakarik.
|
|
|
Gipuzkoa, azkenean, herri handi bat da.
|
Badaude
munduan beste esperientziak: San Frantziskon eta Seattlen, adibidez.
|
|
|
Begi bistakoa denaren eta ezkuturik dagoenaren arteko bidaia da, argiaren eta itzalaren artekoa. Bidaia hori joan eta etorrikoa dela erakutsi nahi du sortzaileak; hau da, etenik ez
|
dagoela
mundu arrazional eta surrealistan horrenbeste maite zuten ametsen munduaren artean.
|
|
|
Ia Italiako Giroko tropeleko txirrindulariak adina tulipan klase
|
daude
munduan, baina gaur hasi eta maiatzaren 30era bitartean tulipan arrosaren usainean ibiliko dira txirrindulariak Herbehereetan abiatu eta Italian barrena. Ez tulipan horixkarik, txuririk, beltzik edo gorri ukitukorik.
|
|
|
Sant Boi de Llobregaten jaio zen Pau Gasol, gaur gaurkoz NBAko pibotik onenetakotzat jotzen duten jokalaria, eta ondoan, Sant Feliu de Llobregaten, bere lagun mina, Juan Carlos Navarro. Dozenaka aldiz egin zituzten biek Bartzelona hiribururainoko bidaiak, eta biak
|
daude
munduko gailurrean. Gasol anaia zaharrena AEBetan, Navarro Europan.
|
|
|
Kezka denak ahazten zaizkizu!. Iriarteren ustez, nahiko zakarkeria eta gauza txar
|
dago
munduan, eta kontentu bizitzen saiatu behar da. Begi distiratsuekin esaten du hori.
|
|
|
Rose, Curry, Odom, Billups... 1994an lortu zuten azkenekoz urrea, eta hamasei urte urte asko dira urrerik gabe irabazi gabe
|
egoteko
munduko onenentzat. Kroazia eta Esloveniaren jarduna ona edo txarra izango den asmatzea zaila da.
|
|
2011
|
|
|
Ondoren, Siemens enpresaren kontrolatzaile batzuek konfigurazio berezi batzuk bilatu, eta PLC sistema konkretu batzuei eraso zien. Hori dena Symantec enpresak eman du aditzera, eta gerra hotz honen aztarnak ezagutzeko balio izan digu.Gatazka ugari
|
dago
munduan, eta haietan guztietan biolentzia erabiltzen da. Biolentziak ez du zertan fisikoa izan, era askotako biolentzia baitago.
|
|
|
Helburua da eguneko eta pertsonako 2.100 kaloria bermatzea, hori baita nazioarteak ezartzen duen gutxieneko kaloria kopurua premiazko egoeretarako.Zeintzuk dira horren ondorioak. Egun 5 urtetik beherako umeen %30ek elikadura eskasia kronikoa dute, eta haurdun dauden emakumeen %65ek anemia. Horrek guztiak erakusten du egoera kritikoa dela, eta nazioarteko laguntzarekiko menpekotasun horrek zeinen zaurgarri egiten gaituen.Arreta falta salatzen duzue, beraz... Ez
|
dago
munduan beste gatazkarik 37 urtez ahaztuta egon denik. Nazioarteak dituen irizpideak epe laburreko hondamendiei aurre egiteko balia daitezke, baina ez horren gatazka luzerako.
|
|
|
Gainera, legea aldatu denetik, badago aukera bozetan dauden alderdiei gero ordezkaritza kentzekoa ere.Halako egoera nahasiek gizartean ezinegona eragiten dute. Egia da ezinegona sor dezaketela, baina kontuan hartu behar da nondik gatozen. Legez kanpo utzitako ezker abertzaleak orain esaten dituenak gustatzen zaizkit, ondo jotzen dute belarrira, baina lehenago entzutea nahiago nukeen, zeren gizartean oraindik
|
badago
mundu horren benetako jarreraren gaineko mesfidantza. Ez da lehen aldia bake prozesua deitu zaion batean edo su etenean egon garena, baina gero ETAk berak zapuztu izanak mesfidantza hondar bat utzi du.PPren jarrera ulergaitzak ere badu zerikusirik, ezker abertzaletik datorren guztia deabrutzen baitu.
|
|
|
Horiek sortuko dute sare elektrikora bideratuko den energia, OWC deritzon teknologiaren bitartez. Oscillating Water Column ingelesezko siglez edo ur zutabe kulunkaria?. Hain zuzen ere, Mutrikukoa izango da kontsumorako energia sortuko duen era honetako lehenengo instalazioa. Izan ere, gaur egun olatuen energia sortzeko aukera erabiltzen duten hainbat planta
|
daude
munduan, baina guztiak prototipoak dira, eta, sare elektrikora bideratzeko baino gehaigo, ikerketarako daude lanean. Mutrikukoa «planta txikia» da, Jose Ignacio Hormaetxe EEEko zuzendari nagusiak dioenez, baina «teknologia martxan jartzea eta olatuen bidez energia sor daitekeela» erakustea izan da proiektuaren sustatzaileen helburua.
|
|
|
Gauzak gerta daitezen utzi behar direla ikasi dut McQueenekin. Era berean, film honekin ulerberagoa eta toleranteagoa izaten ikasi dudala uste dut; pertsona mota asko
|
dago
munduan, baina guztiok ditugu beste pertsonen ezaugarriak aldi berean. Nik ere baditut Brandonen elementuak.
|
|
|
poliziak Kukutza hartu du, esan diet, orain arte eutsi al diote, bota didate harrituta, epaileak eraisteko agindua eman du ordea, gehitu diet pena ezkutatu ezinda, Azkuna dago alkate, ez? Hori baino gauza harrigarriagorik ez al
|
dago
munduan. Ez dakit ba, Erreala ondo samar dabil, ETA isilik dago, Espainiak osorik dirau oraindik, Obamak esan du ez dela klase borroka, matematika baizik.
|
|
2012
|
|
|
Azken urteotan zonbiak modan
|
daude
mundu osoan, eta oraingo honetan Habanaraino ailegatu dira. Kubako hiriburuan, berrogeita hamar urte geroago, beste iraultza bat ari da gertatzen:
|
|
|
Ankerra bezain xarmagarria. Bi urte geroago Kroazia ez zen
|
egon
Munduko Kopan, baina Bilicek karguan jarraitu zuen. «Lau milioi biztanleko herri bat gara, eta lorpen handia da FIFAko zerrendako lehen hamar sailkatuen artean egotea».
|
|
|
4. Itsasoen kutsadura Itsasaldeko toki hilen kopurua asko handitu da azken urteotan. Horrelako 169 gune
|
daude
munduan, eta haietako 13 bakarrik ondu dira pitin bat. Munduko 415 lekuk eman dute eutrofizazio larriaren zantzuren bat.
|
|
|
Badakigu, orobat, informazio iturriak gezurrik ez badio behintzat, hezkuntza sisteman izugarrizko lanak egin dituztela, aurrerapenak sekulakoak izan direla. Are gehiago, informazio iturri beraren arabera, delako hiztun herri minorizatu horretan egindako lana eta aurrerapena eredutzat hartua omen daukate egoera bertsuan
|
dauden
munduko gutxiengo linguistiko batzuek. Kanpotik jendea omen doakie informazio bila, hau eta bestea jakin nahirik, hezkuntza sisteman eta hedabideetan eta administrazioan eta?
|
|
|
Simon Reynolds kazetariak iraganak museo izateari utziko dion eguna erreibindikatzen du. Iraganekoa nostalgiarik eta miresmen itsurik gabe berrerabiltzeko gai garenean konektatuko da berriz musika (eta diskoak) pantailatik at
|
dagoen
munduarekin.
|
|
|
Beste Linazasoro batekin gogoratu naiz, Karlosen aitarekin, Iñaki, baita haren boutade batekin ere: «Bi jende klase
|
gaude
munduan: aberatsak eta aberatsak izan nahi dutenak».
|
|
|
Espainiako kazeta batean atera zioten titularra berretsi du Osinagak. «Ez
|
dago
mundua loreei kantatzeko moduan». Musikariak zalantza zirkinik ez du:
|
|
|
Poetikoa eta intimista da, eta sekulako lilura eragiten du. Desagertzear
|
dagoen
mundu bati egindako omenaldi bizi eta kitzikagarria da. Kenyako Wavumba tribuko azken arrantzalearen bizitza kontatzen du, eta une askotan dokumental baten aurrean gaudela ahazten zaigu.
|
|
|
Gabon gauean urtero telebistan ikusten dugun kapitalismo monarkikoaren aurrean, guk euskal errepublika sozialista hautatzen dugu. Herrialde berri batean bizi nahi dugu, behetik gora eraikita
|
dagoen
mundu berri batean. Klaserik gabeko mundu bat, gure patuaren jabe izaten uzten gaituen mundu bat.
|
|
2013
|
|
|
Eta horrek ekarpen literarioak dinamika historiko eta kulturaletik at koka ditzake, kultura ezezagunago hori espektakulu bihurtuz (Anton Figuero ikertzaileak ohartarazi bezala). Armando Gniscik merkatu ikuspegiaren mende ez
|
dagoen
munduen literatura aldarrikatu izan du, herrien arteko zubiak eraikitzeko, merkantziaren logika horretatik kanpo. Euskal literaturan ere halako urratsak egin dira, baina, nire ustez, diskurtso eta ikuspegi gehienak hiru logika horietarantz lerratu dira, zoritxarrez».
|
|
|
Gobernuz kanpoko erakunde horrek urteak daramatza armagintzaren garapena aztertzen, eta txostenotan nuklearrek toki berezia izan ohi dute. Aurtengo datuen arabera, iazko urte hasieran baino buru nuklear erabilgarri gutxiago
|
zegoen
munduan aurtengo urtarrilean: 4.400 inguru horietatik, 2.000 berehala aktibatuak izateko prest.
|
|
|
toki eman dio munduon poetari. Alabaina, jendetasunaren falta sumatzen du, jada ez
|
dago
mundurik, ezta iraganean irudikatu zuen mundua ere. Literatura, fikzioa eta gezurra, sinonimoak?
|
|
|
Nik dakidala, gero eta sukaldari gehiago ari da produkzioen sistema propioaren aldeko apustua egiten, eta hori albiste ona da. Gainera, baliabide batzuk mugatuta
|
daude
mundu honetan, eta, horri aurre egiteko, ezinbestekoa da baratzeen alde egitea. Ingurumenari errespetua denok zor diogu, baita sukaldariok ere.
|
|
|
Gainera, edertasun bereko ibilbide labur bat ere badauka edonork parte hartuz gozatzeko. Ez
|
dago
munduan halako lasterketarik!» ARKAITZ IRURETA (Mendiko eskiatzailea)« Eski klase onak eman zizkigun ezagutu nuenean, baina hortik harago, oraina bizitzearen klase paregabea izan zen bere bizitza». ANDER GARMENDIA (Mendiko eskiatzailea)« Nik iaz ezagutu nuen Andoni Altitoy prestatzeko bileretan.
|
|
|
Zuk ere ekin diozu denboraldi-aurreko lanari? Ia ia geldirik
|
nago
Munduko Txapelketan erori eta belaunean min hartu nuenetik. Ez zirudien erorketa larria zenik, baina nekosoak izaten dira belauneko kolpeak.
|
|
|
Oso diskurtso indartsuak etorri zaizkigu, beraz, arabiar mundutik. Orain, inboluzio barik, aldaketak
|
daude
mundu arabiarrean. Egia da berislamizazioa gertatu dela eta, horretan, emakumearen eginkizuna eta egoera ez dela oso askatzailea feminismotik ikusita.
|
|
|
Guraso feminista eta queer ustekoon ahalegina gorabehera, alaba tematuta
|
dago
mundua antolatzeko sailkapen oinarrizkoena ar eta emeen, neska eta mutilen, gizon eta emakumeen bereizketa dela: gauza bat dira gizonak, eta beste bat, ia kontrakoa?
|
|
|
«Intimitaterako, familia bizitzarako eta berdintasunerako eskubideak urratzeaz gain, legeak arriskuan jartzen ditu elkartze eta adierazte askatasuna, eta instituzionalizatu egiten du homosexualen aurkako diskriminazioa». Sexu berekoen arteko harremanak debekatuta
|
daude
munduko 78 herrialdetan. Indian 2009an legeztatu zuen auzitegi batek, baina joan den astean erabaki hura indarrik gabe utzi zuen Auzitegi Gorenak, halako zerbait erabakitzea parlamentuari dagokiola argudiatuta.
|
|
2014
|
|
|
Izan ere, zigor erantsia da barrukoentzat zein kanpokoentzat. Gaur egun 526 euskal preso
|
daude
mundu osoko 81 espetxeetan barreiatuta. Horietatik 393 Espainiako 46 kartzeletan dituzte preso, eta beste bost Euskal Herrian dauden lau kartzeletan; Frantziaren menpe dauden 28 presondegietan 116 dituzte, eta bana Portugal, Ingalaterra eta Irlandakoetan.
|
|
|
Barnean dago. Erabat ziur
|
nago
mundu osoa ere natura dela». Eta hori da erakusketa osoan oinarrian dagoen ideia nagusietariko bat.
|
|
|
Eritasun ezaguna da egun, eta aski zabaldua. Osasunerako Mundu Erakunde OMEren arabera, 150 milioi kutsatu
|
daude
munduan, eta urtean 350.000 heriotzatik gora eragiten ditu. Adituek diote Euskal Herrian biztanleen %2 %2, 5 kutsatuta daudela, eta EB Europako Batasuneko batez bestekoaren barruan dago zifra.
|
|
|
Metro geltokitik atera, BEC Bilbao Exhibition Centreko sarrera zeharkatu, pabiloietara sartu, eta han
|
dago
mundua. Eskura.
|
|
|
Nola erabaki zenuen izozkiak egiten hastea? Txikitatik lagundu izan dut gurasoen jatetxean, baina postreek gehiago erakartzen ninduten; askatasun handiagoa
|
dago
mundu horretan gauza berriak egiteko. Garai hartako maisuengandik ikasi nuen, eta handik aurrera nire bidea egiten hasi nintzen, izozkiak ulertzeko modu berri bat garatuz.
|
|
|
denak dira haserre bizi dugun errealitatearekin. Baina ez al
|
dago
mundu guztia haserre. Besterik ez?
|
|
|
Infernutik hasten du kontakizuna Agirrek. «Infernuko Hauspoarena zabaldua
|
dago
munduan. Mississippi ibaiak itsasoratu aurretik egiten duen bihurgunearen bi aldetara baziren joan den mendearen hirugarren hamarkadan Juke Joints izenez ezagutzen ziren taberna zulo negargarri batzuk.
|
|
2015
|
|
|
Ez
|
dago
munduan etorkizuna aurreikusteko gai den inor, eta, hala eta guztiz ere, aurreikuspenez gainezka dator agenda ekonomikoa. Urte berriak agenda berria dakar berekin, eta agintariak zein inbertitzaileak 2015ak ekarriko duenari begira daude, neurriak hartzeko edo dirua non jarri erabakitzeko.
|
|
|
Talde gehiena batera ari da, musika arinaren erritmoan. Baina, gainontzeko talde guztietan bezala, badira erritmora iritsi ezin dabiltzanak txori koloretsuz jantzita
|
dauden
Munduko Jendea konpartsako kideen artean. Beste talde guztietan gertatu den bezala, bira gainontzekoak baino pare bat segundo geroago ematen dute batzuek.
|
|
|
Bihar da gaixotasun horien nazioarteko eguna.Oso ezohikoak dira beren gaitzak, eta, askotan, ezezagunak. Hainbat irizpide
|
daude
mundu zabalean, baina EB Europako Batasun barruan 10.000 biztanleko bost kasu baino gutxiago izan behar ditu gaitz batek arraro izendapena lortzeko. Arazoa da, eritasunak, urri hedatuta badaude ere, asko direla? 7.000tik gora, adituen arabera?, eta, ondorioz gaixoen kopurua ez dela hain apala:
|
|
2016
|
|
|
«Horrek sekulako kaltea egiten dio zerbitzu publikoen sareari eta, ondorioz, botere ekonomiko urria duen biztanleriari».Egun indarrean dagoen globalizazioak ondorio «oso kaltegarriak» ditu Guayren iritziz, arlo guztietan: ekonomikoan, sozialean, naturalean, etab. «Agintaritza bat
|
dago
munduan gutxiengo boteretsu baten interesen alde egiten duena, aberatsenen alde. Haien helburua giza eta natura baliabideak ahalik eta gehien esplotatzea da, aberasten jarraitzeko, estatusa mantentzeko.
|
|
|
Bushen bigarren agintaldiaren amaieran, 2001eko irailaren 11ko erasoek eragindako paranoia nazionalaren erdian eta krisi ekonomikoaren lehenbiziko pitzaduren atarian zeuden orduan Estatu Batuak. Bushen atzerri politika erasokorra ez zen ari esperotako emaitzak izaten, eta Etxe Zuria sinesgarritasun krisian zegoen; Afganistango gerrak galera pertsonal eta ekonomiko handiak zekartzala sentitzen zuten herritar ugarik, eta beste asko nekatuta
|
zeuden
mundu osoan etsaiak baino ikusten ez zituen gobernu harekin. «Errepublikanoak oso ahul zeuden orduan, eta hori izan zen gehiegi espero izateko arrazoietako bat», ekarri du gogora Shapirok:
|
|
|
Izan ere, hemengo gaztagintza goi mailan jartzen du. Ez
|
gaude
munduko onenetatik urruti». Saritutako gaztaren ezaugarrien artean, uzten duen zaporea nabarmendu zuen.
|
|
2017
|
|
|
Ez ei
|
dago
munduan beste lekurik Istanbulgo Protokoloa Euskal Herrian adina aldiz aplikatu denik. 1960tik 2014ra bitarteko ehun, mila, lau mila kasutik gora ikertu baditu Pako Etxeberriaren lantaldeak, zenbat torturatzaile behar izan dira ehun, mila, lau mila lagun baino gehiagori jazartzeko?
|
|
|
Etxeberriaren arabera, urteotan guztiotan, 22.000 izan baldin badira torturatuak, zenbat dira eta non daude indarkeria sare hori egituratu duten banakoak? Ez ei
|
dago
munduan beste lekurik Istanbulgo Protokoloa Euskal Herrian adina aplikatu denik, ez, baina zenbat ardura du horrek. Lehen ere bagenekien atxilotuen sinadurak atzekoz aurrera irakurri behar direna.
|
|
2018
|
|
|
Errealitatea, ordea, hau da: euskara 9,5ean
|
dago
munduko hizkuntzen artean, hiztun kopuruari dagokionez».Amaitzeko, Amonarrizek aholku bat eman die euskaldunei: «Bartzelonako lehengusuren bat etortzen bazaizue, aurreztu ezazue lan asko:
|
|
|
Horrek sumindu egiten nau. Ez
|
dago
munduan herrialderik hezkuntza sisteman Giza Eskubideen Aldarrikapena erakusten duenik; ikasketa planetan ez dago jasoa. Saramago fundazioan transmititzaile izan nahi dugu, giza eskubideak ez daitezen paper hutsa izan, baizik eta bete daitezela.Giza Betebeharren Gutuna toki askotara ari zarete eramaten. Bai, Nazio Batuetara ere eraman dugu.
|
|
|
Ordutik ez ote dute administrazio desberdinek egonkorra eta egiturazkoa den fenomeno bati erantzun egokia emateko denbora izan? Azken finean migrazioen atzean
|
dagoena
mundu mailako sistema ekonomiko globala da. Ez da berria, ezta puntuala ere.
|
|
2019
|
|
|
Euskarazko eskaintza asko hazi da azken urteotan. Fundazioaren datuen arabera, euskarazko edukia duten Euskal Herriko webguneak 26.663 dira, guztien %16 Euskarazko Wikipedia 29 lekuan
|
dago
munduan, 350.000 artikuluen muga pasatuta. Baina hori guztia alferrikakoa da, erabiltzaile euskaldunak ez badio sistemari esaten aukeran nahiago dituela euskarazko edukiak lehenestea, fundazioaren arabera.
|
|
|
Sasoiko
|
dagoenean
munduko korrikalaririk onenetakoa dela erakutsi zuen berriro Uxue Frailek (Donostia, 1974). Lehen Euskal Herria Mendi Erronka. Garaipena eta txapela.Ilusio handia egin dit, hasteko, bertan egoteak.
|
|
|
1981 urtean sortu zen, eta, geroztik, bi urtetik behin egin izan dute, azaroko lehen asteburuan. Euskal mitologian eta esaera zaharretan oinarritzen da jaia, eta 150 eta 175 herritar inguruk parte hartzen dute urtero.Txikitatik entzun, sinetsarazi eta amestutako kontu zaharrak ekarriko dituzte gogora gaur,, desagertzear
|
dagoen
mundu magiko hura, mantendu, eta, era berean, ondorengoei erakusteko. Ekitaldiak bi zati izango ditu:
|
|
|
Horregatik bakarrik, erabat kontra egongo ez nintzenik? Esandakoa, gure ziurtasunak zalantzan jartzen dituen jendea
|
dago
munduan, eta eskerrak! Trailerra estreinatu berri dute, eta, egia esan, oso itxura ona du. Badirudi Black Mirror ukitu bat izango duela, eta onartuko dizuet estetika hori ikusita soilik berotzen hasia naizela.
|
|
2020
|
|
|
Pekinen irailean egitekoa zen bioaniztasunari buruzko goi bilera ere (COP15) bertan behera geratu da. Iaz IPBES NBEko adituen taldeak egindako txosten baten arabera, milioi bat espezie galtzeko arriskuan
|
daude
munduan; hain zuzen ere, zortzitik bat. Espezieen desagertze prozesua, gainera, bizkortzen ari da, hainbat arrazoirengatik, baina betiere gizakiak eragindako prozesuen ondorioz:
|