|
2000
|
|
|
Baten batek hartu du gidaritza eta proposamenak egiten hasi baina jendea modu askotara bildu da lanera, besteei begira egon gabe. Jende asko
|
dago
eskoletan, udaletan, herrietako txokoetan... eta guztien artean gauza asko egin daiteke.
|
|
|
Bagenekien gure biratxo honen hirugarren eta azken geldialdian oso bestelako egoera topatuko genuela. Batek baino gehiagok pentsatuko du zonalde horretako euskaldunen kopuru handiak ikusita (%75 ingurukoa da batez bestekoa) egiteko handirik ez
|
dagoela
eskoletako hizkuntz erabileran. Urola bailaran dago Euskal Herriko herririk euskaldunena (Azpeitia, %88, 3) eta kostako herri batzuetan (Zumaia edo Deban kasu) kopuruek zertxobait behera egiten badute ere, eskualdea hizkuntzaren birika dela esan genezake.
|
|
|
Aurrez aurre ditugun estatuekin, nahiko gauza zailada hori. Dena den, gure ustez, horrelako prozesu batek ez dauka atzerapausorik.Garai batean euskal herritar askok esan zuten Euskal Herrian
|
zeuden
eskola nazionalak ez zituztela begi onez ikusten, eta beren ikastola propioak antolatu zituzten.Urteak pasatu dira, eta marko arrotz batetik datozen erakundeek subentzionatu egiten dituzte ikastolak gaur egun. Bide praktikoen bitartez ematen diren pausoak, berehorretan gelditzen dira. Bai Madril eta bai Paris guk hartutako erabakiak errespetatzera behartu behar genituzke.
|
|
|
Hain zuzen, legearen 286 artikuluak ezarritakoak: alde batetik, legean ezartzen zen edozein gairen inguruko informazioa Gobernuari ematea (baita honek eskatzen zuen edozein kontsultari erantzutea); beste aldetik, lehenengo eta bigarren mailako irakaskuntzako establezimenduen hobekuntza bultzatzea eta hauen ondarearen administrazioa zuzena izan zedin zaintzea; azkenik, bere kontrolpean
|
zeuden
eskola eta institutuen huts eta okerren berri errektoreari edota gobernuari ematea.
|
|
|
Gaur egun, argi
|
dago
eskola liburutegiek funtsezko lana egin dezaketela haurren irakurtzeko ohiturak finkatzeko.
|
|
|
Uholdeetan jendea itota hiltzen dela esaten dute, baina hangoak ez dira urarekin itota hiltzen, muinoetan lur jauziak izan eta euren rantxito eta guzti azpiratzen dituelako baizik. Han bizi diren haurrentzat ez
|
dago
eskolarik; hango emakumeentzat ez dago haurgintzarako ospitalerik. Behin nagusi kroaziarrarekin joan nintzen ospitale batera.
|
|
2001
|
|
|
Nobelak gugan eragin zuen sentimendua harridurazkoa izan zen, harridura diot, bertan antzematen genuen giro gatazkatsua gertukoa egiten zitzaigulako; harridura, bestalde, nobelako sei kapituluen hasieran
|
dagoen
eskolako haurraren kontaketak nerabeon jakin mina pizten zuelako.
|
|
|
Goio eskolara lehenengoz lau edo bost urterekin joan zelarik, amak eraman zuen. Lar goiz zen arren, ume ugari
|
zegoen
eskolako ate handien aurrean, bakoitza bere maletarekin, bere aurpegi garbiarekin, bere ile orraztu eta arraia artezarekin, bere amarekin, bere haur seriotasunarekin. Eskolako atea ireki zutenean amak Goio barruraino eraman zuen, han egurrezko pupitrean eserita utzi eta musua emanda joan zen.
|
|
2002
|
|
|
Herri guztietako udalek ez dute graffitienganako errezelo eta mesfidantza. Ermuan, adibidez, zikin samar
|
dauden
eskola eta etxeen hormak graffitiez apaintzea erabaki du Udalak. Hala ere, graffitiak baino muralak egiten dituela dio «Lex»ek.
|
|
|
Besteak beste, euren eskuetan dira Deustuko Unibertsitateko Donostiako eta Deustuko egoitzak. Eta jesuiten etxe gehienetan
|
badago
eskola bat. Baina adinaren eraginez, eskola horietan irakasle gehienak laikoak dira jada.
|
|
|
Eta erlijiosoek lagundu besterik ez dute egiten. Iruñeko etxean
|
dagoen
eskolan, adibidez, laiko bat dago zuzendari.
|
|
|
Dioenez, ezagutzaren datuei so eginez, ezaugarri beretsuak dituzten herriekin alderatuz egoera ez da txarra, baina erabilerari dagokionez" kaxkar samarra" da. Bere ustez," argi dago jende gero eta gehiagok dakiela euskaraz, baina aisialdira bideraturik
|
dauden
eskolaz kanpoko ekintza gehienetan erdara da nagusi. Kirolean adibidez, entrenatzaile erdaldun bat izanez gero jokalari guztiak erdaraz aritzen dira, eta berdin musika ikasten ari direnek andereño erdaldun bat baldin badaukate".
|
|
|
Luengo k berak idatzi zuen 1999an hausnarketa berribat Huarte de San Juan aldizkarian20 Bertan historiografiaren ohiko errepasoaegiteaz gain, hurrengo atalean jorratuko dugun auzi bat lantzen zuen, hots, historianazional eta nazionalistarik eza Euskal Herrian. Huarte de San Juan aldizkariarenzenbaki berean, azken hogei urteetako Nafarroako historiografia aztertu zuten PilarErdozainek eta Fernando Mikelarenak21 Arlo desberdinetako lanik bikainenakaipatzea izanik lanaren muina, esanguratsua da ikustea nola erakusten dituzten, lehen atalean, Nafarroako historiografiari buruz
|
dauden
eskola eta taldeak, etabaita erakundeen aldetik duten babes desberdina ere.
|
|
|
Unibertsitateen barruan diren euskararen aurkako jarrerak oraingoz alde batera utzirik, badira unibertsitateen zenbait egitura ezaugarri, normalizaziorako oztopo izango direnak. Unibertsitateek gaur dituzten irakasleen %20
|
dago
eskolak euskaraz ematen, eta, baikorrak izanik, %30era irits liteke ehuneko hori, hainbat baldintza betetzen badira. Bestalde, ikasleen %45 dira, gutxi gorabehera, aukera izanez gero euskaraz ikasiko luketenak.
|
|
2003
|
|
|
Artikulu honetan Hexagonoaren hizkuntza ezberdinen egoera eskolarra aztertuko dugu, Derrigorrezko Hezkuntzaren etapan (16 urtera arte). Ikusiko dugunez, ez
|
dago
eskoletan egoera onean dagoen hizkuntzarik (frantsesa izan ezik, jakina). Frantziako Estatuko nazio batzuek haien berezko eskolak sortu dituzte," hizkuntz murgilketa" tokiko hizkuntzan eskaintzen dutenak:
|
|
|
Zentraletik bi kilometro baino hurbilago dago Zornotzako nukleoa, eta Larrea inguruko urbanizazioak, berriz, kilometro laurdenera bakarrik. Beraz, are errealagoa eta kezkagarriagoa da arriskua eremu horretan
|
dauden
eskola publikoko eta ikastolako haurrentzat. Nolanahi ere, arriskua 20,40 km-ra hedatzen da, baita gehiagora ere.
|
|
|
Ohartzen naiz haurrei ez direla erakusten ari. Horregatik nire haurrak
|
dauden
eskolan proposamen bat egin dut: guraso boluntario batzuei dei egin diet, bai baitaude gurasoen artean batzuk kirol zenbait egin dituztenak eta gutxi gehiago ezagutzen dituztenak, kirol horrek iraungo duen hiru hilabetetan haurrekin ibil daitezen dakiten hori erakusteko.
|
|
|
Baina aldi berean, gogoratzen dut ez zegoela diziplinarik, ez
|
zegoela
eskolara joan beharrik, ama kezkatzen zuen gauza bakarra guri ezer ez gertatzea zela, eta elkarrekin joaten ginela alde batetik bestera. Erabateko anarkia zen, eta ume bati gustatzen zaio hori, betebehar eta ardurarik ez genuen eta.
|
|
|
" Obra de Basterrechea. Magnífico retrato del notable pintor José de Basterrechea, que obtiene un gran éxito en el Salón de Otoño del Palacio de Exposiciones del Retiro."
|
egon
eskola horretan, izan ere autodidakta izateko bokazioa indartsuagoa zuen, horretan zein beste edozein zeregin edo zaletasunetan, inoren esanera egoteko baino.13 Aldi horretan Madrilen egin zen erakusketa kolektibo baten ere partaide izan zen.
|
|
|
[Euskaldun haurrak] Urthe multzu
|
egoten
eskola handitan;/ Mihi arrotz cenbeitez ikhasi mintzatzen,/ Eskaraz yakin gabe kasic irakurtzen. / Izan direla franses erregue handiac/ Badakike condatzen hekien [eskolako umeen] mihiac;[...] Populu gucietan lurreco lehena/ Ecin yasan diteke gutien yakina:
|
|
|
Ikasle askotan, bai irakasleengan bai ikasleengan bertan, “errespetu faltaren” jarreratik haratago, motibaziorik eza da absentismoaren arrazoi nagusietako bat. “Mutil asko nekatu egiten dira eskolekin, aspertu egiten dira eta nahiago dute beren lagunekin
|
egon
eskolan baino”, esan du Rubén Blancok, DBHko bigarren mailako ikasleak Avilako ikastetxe publiko batean. Hildako ordu horietan egiten dena, gurasoak eta hezitzaileak hainbeste kezkatzen dituen gaia, askotarikoa da.
|
|
|
Errekaz beste aldean
|
zegoen
eskola. Erreka pasatu gabe, makaldi biluzten hasiaren abaroan geratu zen Mikel, Leninekin, herriko zubi bakarrera begira.
|
|
|
Astelehena, jai ondoko alferra. Jaiki orduko erabaki zuen gure irakasle maiteak ez
|
zegoela
eskolarik; ikasleria gustura asko.
|
|
|
Herriko plazan omen
|
zegoen
eskola; ez nekien nor nuen irakasle, are gutxiago ikaskide.
|
|
2004
|
|
|
Sistema oso malgua da. Edonork har dezake euskal gaiei
|
dagokien
eskolaren bat, aukera askeko irakasgai moduan, alegia. Ikasleak edozein karreratan eman dezake izena.
|
|
|
Don Polikarpo dute zuzendari. Gerrate aurretik Ekidazun
|
egondako
eskola maisua da Don Polikarpo. Hemengo alaba batekin ezkondu zen ta, Botxoan bizi arren, maiz egoten da hemen.
|
|
|
Gai hau, ordea, ez
|
dagokio
eskolari bakarrik, gizarte osoari baizik.
|
|
|
Hara! Zer
|
dago
eskolaren atzean?
|
|
|
Agerraldien kopurua ere ez da handitu, baina bai intoxikatutako pertsonena. Udan ez
|
dago
eskolarik. Eskerrak, ezta?
|
|
|
gazituta, gure urdaiazpikoa bezala; lehortuta, ura kentzen badiozu ez baitira mikroorganismoak hazten. [es el caso del bacalao o la cecina]; edo ingurune azidoan gorde, hori baita arrain gordina kontserbatzeko oinarria. «Udan ez
|
dago
eskolarik, baina arraroa da kanpamentuan intoxikaziorik ez egotea» Zenbat arrautza daude salmonelaz kutsatuta? % 1 eta% 3 bitartekoa dela esan ohi da, baina laster izango da informazio zehatzagoa, atzemateko teknikak askoz ere sentikorragoak baitira eta ehunekoak handitu egingo direla aurreikusten baita.
|
|
|
b) Ba
|
dauden
eskolak tajutu, alkartu ta eratu: aurrentzakoak eta euskaldun berrientzakoak.
|
|
2005
|
|
|
Beste alorra eskolarena da, edo baita unibertsitatearena ere. Katalana
|
badago
eskoletan eta unibertsitatean, nahiz eta ez izan beste mundukoa, baina horrek jendearengan badu nolabaiteko eragina. Unibertsitatean hainbat irakasgai katalanez aurkituko ditu ikasleak.
|
|
|
Lehenengo galderan aipatu ditudan aldagai horiek guztiak barruan daude. Euskara Biziberritzeko Planean hiru eratako eragileak ikusten dira eta eragile horien artean
|
dago
eskola. Lehenengo eremuan euskara ondorengoetaratzeko eragileak aipatzen dira:
|
|
|
Azkenik, ahalik eta ikasle gehienek euskaraz jarduteko ahalik eta erraztasun handiena izatea baldin badugu xede, bestelakoak zertan gutxietsi gabe, dudarik ez
|
dago
eskola ingurumena ere hizkuntzaren erabilera areagotzeko neurriez eta dinamizazio ekimenez osatu behar dela.
|
|
|
Euskara maitatzeari, gure kultura maitatzeari ekin behar dio eskolak. Hori egiten da noski, euskara ikastearen bidez, euskalduntzearen bidez. Eskolak baditu bere mugak eta argi
|
dago
eskolaren zeregina baldin bada euskalduntzea sortzen direla arazo larriak: eskolan bertan ez da euskaraz hitz egiten ezta soziolinguistikoki eremu euskaldunak direnetan ere...
|
|
|
Esnekiak, fruta eta zerealak batera kontsumituz, egun osoko kaloria kopuruaren %15 bere gain hartuko duen otordu guztiz garrantzitsua, eta ez kasu askotan gertatu ohi den bezala, korrika eta presaka, ia itsumustuan, hartzen den kafesne edo esne txokolatedun katilukada. Ondo
|
dago
eskola umeetan ohitura osasungarriak ereitea, baina gurasook ez badiegu seme alabei irakaspen praktikorik ematen, jai dugu!
|
|
|
Batzuetan koordinazio falta
|
dago
eskola maila edo zikloen artean edo desadostasunak hezitzaile ezberdinen artean edota hezitzaile eta gurasoen artean, eta horrek guztiak haurra nahastu egin dezake.
|
|
|
Euskal Eskola Publikoko ikastetxeen gobernuan Ordezkaritza Organo Gorenada eskola elkarteko kideen partaidetza organoa, eta beroni
|
dagokio
eskola bizitzarako funtsezkoak diren erabakiak hartzea; ikastetxearen autonomia esparruan, ikastetxearen jardueraren azken erantzulea da.
|
|
|
Emakumeen populazioa eskolatzen den urte bakoitzean, haurren heriotza tasa bi puntu jaisten da. Munduan 103 milioi haur
|
daude
eskola adinean eta ez dute gela bat zapaltzen; horietatik 58 milioi neskak dira. Save the Children ek “Amen mundu egoerari” buruz urtero egiten duen txostena garapen sozioekonomikoaren giltzarri gisa gelditu da aurten emakumeen hezkuntzan.
|
|
|
Txosten batek Espainian
|
dauden
eskola liburutegi gutxi eta prekarioez ohartarazten du
|
|
|
eskolatze irregularrak atzeman ondoren, familiei seme alaben egoerari buruzko oharrak bidaltzea eta, behar izanez gero, horiek zehaztea, eskolatze ziurtagiriak egitea, Udaltzaingoaren txostenak jasotzea, eskolatze aldaketak proposatzea, eta kasu larrienetan Adingabeen Fiskaltzari txostenak bidaltzea. Berariazko tutoretza Neurri berrienen artean
|
dago
eskola asistentziako ziurtagiriak ematea. Lanbide Heziketaren eta Hezkuntza Berrikuntzaren zuzendari nagusi Marino Arranzek adierazten duenez, “muturreko kasuetan bakarrik, erabateko lankidetzarik ezean, eta hirugarrenei kalterik egiten ez zaiela ziurtatzen denean, hala nola anai arrebei”, Eskola Absentismoko Batzordeak “eskolatze ziurtagiria familiei eskola edo gizarte prestazioak ematen dizkieten erakundeei bidaltzea erabakiko du, planak duen ordenaren arabera”.
|
|
|
Eldo eskoletan farolak daude iluntzean. Farolak ez
|
daude
eskola barruan, kalekoak dira farolak, baina ondo balio dute futbolean egiteko. Eta Ismaelek buruarekin jo zuen baloia, eta niri arraroa iruditu zitzaidan, ze nire baloia inoiz ez da gorria izan.
|
|
|
Hamar urte nituela, Adela iritsi baino hilabete batzuk lehenago, baztertu samarturik
|
nengoen
eskolan, ez herrenagatik preseski, horrek ere besteekiko harremanetan ez zidan laguntzen baina, Juliok etengabe barregarri uzten ninduelako baizik, beste umeen barre eta txaloak eraginez; nire kideek ez zuten, ez, batere laguntasunik eta elkartasunik erakusten nirekiko, maisuaren aurrean behintzat. Ez dakit nola demontre gertatu zitzaidan edo nondik sortu zitzaidan harako joera hura, Adela etorri aurretiko hilabete haietan, baina kontua da bertso edo batzuk idazteko grina sartu zitzaidala, eutsi ezinekoa, hura poesia edo zer zen ezaguerarik gabe noski?, beharbada imajinazioaren bidez zuzendu nahi nuelako zoritxarreko eroriak gorputzean okertu zidana; auskalo.
|
|
|
Hator. Zer dela-eta ez
|
hago
eskolan?
|
|
|
Orain ikasten ari naiz. Horretarako
|
nago
eskolan, esaten dit aitak. Bera ere ikasten ari da, eta gero hitz egingo dugula elkarrekin, hori esaten du.
|
|
2006
|
|
|
emakume izateak zenbateraino eragin zuen bere hilketan. Ez
|
zegoen
eskolako patioko borroketan hezia. Jomuga erraza zen.
|
|
|
Lehenengo zatian esaldi batzuk zeuden, euskalki desberdinetan idatzita, eta batuaz berridatzi behar ziren. Ondoren, hainbat galdera
|
zegoen
eskoletan erabiltzen genuen hizkeraz: ea euskalkiari zenbateko lekua ematen zitzaion, eta abar».
|
|
|
Beste datu batzuek ere gogoeta egitea eskatzen dute, hara: ikastetxeen %18tan autobusak bigarren ilaran gelditu ziren (horrela, ikastetxera iristeko, haurrek auto tartean ibili behar izan zuten) eta, are eta okerragoa, zentroen %42tan ez
|
dago
eskola autobusaren geltokia argi eta garbi zehazten duen seinale, bide marka edo antzekorik.
|
|
|
Irakas eta ekoizpen atalen inguruan antolaturik
|
dago
eskolaren filosofia. Enpresa txikiak dira, eta gazteek zuzenean hartzen dute parte sektorearen kudeaketan; alderdi guztietan hartzen dute parte.
|
|
|
Hezkuntza: Neurri garrantzitsuenen artean
|
daude
eskola kostuak indargabetzea eta gurasoak eta komunitateak nesken hezkuntzan inbertitzera bultzatzea. Finantzaketa:
|
|
|
Ikusi nuen, baita ere, nola ikusten ninduzun; nola begiratzen zenidan eta nola ez begiratzen, halakorik esaterik balego. Ni aulkian jarrita
|
nengoen
eskola hasi orduko, ni bezala hoberik ezean doktoregai bihurtzea erabaki zuen gelakide batekin, eta horra non azaldu zinen zu. Tximistazo antzeko bat izan zen zure aurpegitik pasatu zena, edo hala iruditu zitzaidan niri behintzat; bistan zegoen ez zenekiela ni zure ikasleetakoa nintzena.
|
|
|
Neguan kautxuzko gurpil bat aurkitu genuen, eta Katalinek eskolako baratzean ipini zuen, zuhaitz batetik zintzilik, zabu modura. Orain ez
|
zegoen
eskolarik, eta zabuak dantza egiten zuen haizearekin, andereñoaren mamuak handik urrundu nahiko ez balu bezala.
|
|
|
Berezko hizkuntza gutxiagotua dagoen kasuetan, gurean bezala, argi
|
dago
eskolak protagonismo handia hartzen duela hizkuntzaren normalizazio eta berreskurapen prozesuan. Erantzukizun osoa eskolaren esku utzi ezin bada ere, horretan duen zeregina funtsezkoa da, hizkuntza ikasteko bidea ematen baitu.
|
|
|
Gutxienez hizkuntza bateko hamar ikasle
|
dauden
eskoletan
|
|
|
Hedatuen
|
dagoen
eskola liburutegi eredua irakaskuntza eta ikaskuntza prozesua laguntzeko multimedia baliabideak dituen aretoa da.
|
|
|
Ez
|
dago
eskola liburutegientzako diru partida zehatzik, ikastetxe bakoitzak funtzionamendurako edo ekipamendurako jasotzen duen diru partidatik antolatzen du. Kasu horretan udaletxeen laguntzak, lekuan lekuko desberdintasunekin, ikastetxeen premiak estaltzeko eta instalazioak eta altzariak hobetzeko berebiziko garrantzia dauka.
|
|
|
Bai, eta han
|
dago
eskola, Xirula Mirula eskola. Kansenia eta bertako jendea ezagutu genuen, nola kantatzen zuten ikusi genuen eta bigarren bidaia bat ere egin genuen.
|
|
2007
|
|
|
Oso txarto dagoela. Eta
|
badago
eskolarik, baina... Badakizu zer gertatzen den?
|
|
|
Eta, bitxiro, arrazoia inoiz ez da aipatzen (berak erabiltzen du «euskararen pertsegizioa» berba), Humboldt-ek euskararen heriotza natural batean edo pentsatu izan balu bezala, hura bidaia egunkari eta idazkietan errepikatua dagoen arren: euskara euskaldunek berek pertsegitua
|
dagoela
eskoletan («Verfolgung des Baskischen in den Schulen», eraztunaren sistema aipatzen du); eskolan ez irakastean, jende xumeak gutunik arruntena bera gaztelaniaz idazten duela37;
|
|
|
Gauza bat da euskarak zenbat aditz forma duen, eta da hori ere?, eta beste bat euskaldunek erabili zeintzu egiten dituzten euren hizketan, eta euren erabilerak zer nolako kreazioetarako bidea ematen duen. Gauza bat da koloreak nola bereiztera ohituak
|
dauden
eskolako maneran, eta nola bereizten dituzten praxian. Gorringoak ez al duen askorentzat gorria izaten jarraitzen, eta ez al duen segitzen behi gorriak egoten Euskal Herri osoan, eta ez al diren oraindik urdinak toki askotan.
|
|
|
Baina gomendio bakarra eman beharrean, MiPiramide Planak aholkuak ematen ditu elikagai multzo bakoitza hobeto aukeratzeko, elikaduraren eta jarduera fisikoaren arteko oreka aurkitzeko eta kontsumitutako kalorien nutrizio egokia lortzeko. Piramide eredu berria aurkezteko unean, zeinak fruta eta barazki gehiago hartzea eta otorduetako gatz eta azukre kopurua mugatzea gomendatzen baitu, aditu batzuek adierazi zuten ekimena osatzeko beharra
|
zegoela
eskolako jantokietan edo janari lasterreko jatetxeetan elikadura erregulatuz. Eta horretan aritu dira lanean, harrezkero, herrialdeko osasun agintari nagusiak.
|
|
|
Istripu horiek saihesteko modukoak direla eta Europako beste herrialde batzuek emaitza onak lortu dituztela kontuan hartuta, adituek adierazi dute beharrezkoa dela Istripuak Prebenitzeko Programa bat egitea haurrengan eta nerabeengan, sustapenean, prebentzioan eta errekuperazioan jarraitu beharreko estrategiak zehazteko. Gomendioak Frogatuta
|
dago
eskola umeak eskolako lehen urteetan lortzen duen egokitze gaitasunak zerikusia duela eskolan eta gizartean izan duen arrakastarekin edo porrotarekin eta buru osasuneko arazoekin, hala nola alkohol eta droga kontsumoa, indarkeriazko portaera, emozio eta jokabide arazoak. Etapa honetan, familian eta eskolan, beharrezkoa da tabakoa, drogak eta alkohola kontsumitzeak dakartzan arriskuez eta kalteez kontzientziatzea; izan ere, arrisku horiek kontrolatuta dauden inguruneetan adin txikikoa moldatzen den heinean, prebentzio gisa jokatuko da, gero tratatzeko zailak diren arazoei aurre egiteko.
|
|
|
• 1922ko urtarrilaren 28an jaio zen Juana Elgoibarren eta 14 urterekin, Espainiako gerra zibila hasi zen garaian, hasi zen margotzen ikasteko klaseetara joaten. Lehenengo irakaslea Bernardo Ezenarro, elgoibartar ospetsua izan zuen, Plaza Txikian
|
zeuden
eskoletan.
|
|
|
Gure hizkuntza eta kultur tradizioa erakustea beraiena galaraztetik ote dator? Bekatua ote litzateke beste eskola eredu batzuk ituntzea, hemen
|
dagoen
eskola ereduan ezin badute gurasoek bere heziketa bermatu, ez ote dute eskubiderik, hemengo legediak ezar ditzakeen baldintza batzuetan, beraien proiektua bermatzeko. Ziur al gaude gurea baino okerragoa izango dela?
|
|
|
Ezinezkoa
|
zegokion
eskolarat berriz itzultzea bere xori era berriaren gatik, bere eritasun berriaren gatik. Bere lagunek, klasea bukatua zelarik, bere xori jestuen eta kantuen entzuteko eskarniatzen zuten, eta horrela deitu zuten:
|
|
2008
|
|
|
Saenzek gertutik ezagutzen ditu halakoak, emazte ohiak tratu txarren inguruko salaketa ipini baitzion duela urte batzuk: " Haurra
|
zegoen
eskolatik ateratzea eta nigandik urruntzea lortu zuen horrekin. Epaiketa baino egun bat lehenago, salaketa faltsua kendu eta ez zuen zigorrik jaso; niri aldiz, izugarri kostatu zait nire semearekin harremana berreskuratzea".
|
|
|
2 Zerk eragiten du, zure ustez, idazleen arteko hierarkizazioa? Tartean al
|
daude
eskolak, sariak, salmentak edo kritikak?
|
|
|
Zerk eragiten du, zure ustez, idazleen arteko hierarkizazioa? Tartean al
|
daude
eskolak, sariak, salmentak edo kritikak?
|
|
|
–Zure herrian ez
|
dago
eskolarik?
|
|
|
1890ean bertan, Azkue, La Abeja aldizkaritik, jarrera intelektuala erakusten ari zen artikulu baten bidez bere errebindikazio politiko kulturalak egitean: «emen ordu charrean ta zori gaiztoan sortuta
|
dagozan
eskolak edo escuela k zaurituten daue, gero ta zakonago?
|
|
|
1890 urtean, Azkuek, hogeita bost urte zituela, auzi hauei buruzko lehen artikulua idatzi zuen: «emen ordu charrean ta zori gaiztoan sortuta
|
dagozan
eskolak edo escuela k zaurituten daue, gero ta zakonago?
|
|
|
Hizkuntza mailak direla eta, lehenago I. Sarasolak Euskal Hiztegian bereizten dituenak kontuan, maila arrunta edo arrunkeriak lantzea ez
|
dagokio
eskolari, gizarteko harreman informalenetan bailitzateke haren garapen lekua. Eskolaren lanik handiena maila neutro deitzen dion horretan dago, baina goikoak eta behekoak ere izan dezakete beren funtzioa eskolako zereginetan.
|
|
|
Putzurik ez zegoenean, haurrak bi kilometro egin behar zituen ura lortzeko, eta horrek oso denbora gutxi uzten zion eskolako lanak egiteko. Orain, ordea, Mariama ongi prestatua eta ikasteko irrikaz
|
dago
eskolara. Berehala bihurtu da herrixkako ikasle onenetako bat, eta oso litekeena da lehen zikloa amaitzen denean ikasten jarraitzea.
|
|
|
" Guk ezagutzen dugu deitzen duten gurasoen egoera, guk geuk jasan dugulako. Horregatik, hemendik eskua luzatzen diegu eta beren arazoak konpontzen laguntzen diegu", bere burua eskaintzen du, eta guraso guztiei gomendatzen die egunero galde diezaietela beren seme alabei nola
|
dauden
eskolan, beren ahotsaren tonua beha dezatela.. eta eskolako jazarpenen bat jasaten ari diren susmorik txikiena badute, ez izan zalantzarik eta deitu. ACAEren eskutik, Kataluniako Eskola Jazarpenaren Aurkako Elkartea (ACAECAT) ere sortu zen.
|
|
|
AIren arabera, Huang Qi k lagundu zien Lehen Hezkuntzako bost ikasleren familiei ekintza judizial bat egiten tokiko agintarien aurka. Bost ikasleak hilda
|
zeuden
eskola Sichuango lurrikara erori zenean, maiatzean. “Giza eskubideen aldeko adierazpenak egiten dituztenak jazartzen eta zigortzen jarraitzen dutenez, Txinako agintariek bistatik galdu dituzte Joko Olinpikoak eman zitzaizkienean egin zituzten promesak, orain dela zazpi urte”, adierazi du erakundeak, eta Txinako Gobernuari eskatzen dio “kartzelan dauden ekintzaile baketsu guztiak aske utz ditzala, nazio eta atzerritar kazetariak askatasunez informatuz heriotzari buruzko delituez balia daitezela”.
|
|
|
Gutunak berandu jasotzea eta funtsik ez izatea dira oztopo nagusiak Alde horretatik, Afrika da gehien lantzen den kontinentea, “izan ere, herrialde gehienetan, zoritxarrez, errefuxiatu eremu antolatu asko daude, eta jarduera horiek oso preziatuak dira”, adierazi du David Gonzálezek. Helburua errefuxiatu esparruetan eta errefuxiatu esparruetan
|
dauden
eskoletako neska mutilen artean kultura trukea lortzea da, baina gazteak desplazatutako herrien errealitateari buruz sentsibilizatzea ere lortu nahi da. “Karta truke baten bidez, bi aldeetako gazteek beste errealitate guztiz desberdin baten lagun egiten dute eta ikasten dute”, gehitu du erakundeak.
|
|
|
1890ean bertan, Azkue, Bilboko La Abeja aldizkaritik, jarrera intelektuala erakusten ari zen artikulu baten bidez bere errebindikazio politiko kulturalak egitean: " emen ordu charrean ta zori gaiztoan sortuta
|
dagozan
eskolak edo escuela k zaurituten daue’ gero ta zakonago’ euskara maitea. Noiz ikusiko dauguz Euskal errian’ escuela orrek kenduta’ ikastegiak?" 22; eta hurrengo urteetan, Euskalzale eta Ibaizabal aldizkarietan, ez zion utzi mota bereko salaketa eskariak egiteari, kultura arloko profesional izateak ematen zion prestigioa baliatuz.
|
|
|
Hurrengo lerroetan A ereduan matrikulatzeko arrazoi nagusiak aipatuko ditugu. Eta hasteko esango dugu guraso batzuek jatorri bereko umeak
|
dauden
eskolak aukeratzen dituztela. Baina ez da faktore bakarra.
|
|
2009
|
|
|
Batzuetan zuzenean hasten dira Kolonbiako borroketan, baina maizago zeharkako bidetik sartzen dira gatazkara, informatzaile, espia edo sikario lanak eginez, edo gasolinaren kontrabandoan arituz. Egiaztatzeko zailak diren baieztapenak dira, baina zenbait iturrik dio Venezuelako mugan
|
dauden
eskoletan hamabi urtetik aurrerako gazteen desertzio susmagarria sumatzen dela. Hala ere, ez dago ziur jakiterik eskolara joateari uztea gerrillarien erreklutamenduarengatik gertatzen den edo familiak muga ingurutik beste eskualde batzuetara joaten direlako bizitzera.
|
|
|
Etxaurin ez
|
dago
eskolarik eta hango haur gehienak eredua eskaintzen duen Iruñeko Sanduzelai ikastetxe publikora joaten dira autobusez. Badira bi urte Orkoiengo San Migel ikastetxeak eredua eskaintzen duela Haur Hezkuntzako 1 eta 2 mailetan, eta bertara ere hasi dira joaten haurrak.
|
|
|
Gogorra izan zen. Baina, behin esan nien, txintxo
|
egonez gero
eskolaren amaieran ipuin bat kontatuko niela. Eta nire harridurarako isildu egin ziren.
|
|
|
Eta ildo horietatik" eginkizun praktikuak" ipini zituen: — nork bere aldetik euskara landu, euskal klasikoak ikasiz; —" ba
|
dauden
eskolak tajutu, alkartu ta eratu"; — euskaltzaleen elkarrekiko ezagutza" biziagotu"; — egon dauden euskal aldizkariak eta erakundeak indartu; — euskal jaiak antolatu eta antzerkia suspertu.
|
|
|
Hizkuntzekin batera kudeatzen jakin da egungo gizarteari dagozkion zenbait dinamika sozial berri ere. Zer eginkizun
|
dagokio
eskolari euskal gizartean, haren kultura, hizkuntza barne, indartzeko eta berritzeko? ❚
|
|
|
urtean, adibidez, Egunean 5 izeneko elkarteak Frutak eta Barazkiak Sustatzeko Elkartea da ekimen berezi bat jarri zuen abian, Egunean 5 Heziketa Programa, eta haurren elikadurarekin kezkatuta
|
zeuden
eskola guztiei eman zien parte hartzeko aukera.
|
|
|
ALIZIA: Bai, baina berandutu egin zait, eta iritsi naizenerako ez
|
zegoen
eskolan.
|
|
|
Orain arte ikusitakoaren arabera, batetik, hasiera batean pentsa daitekeenabaino ezberdintasun gutxiago
|
daude
eskola jazarpena egiten duten erasotzaileensexuaren artean; eta, bestetik, erasoak hartuko duen itxura ezberdina izango daerasotzailea neska izan edo mutila izan: mutilek eraso fisikoa maiztasun handiagozerabiliko dute eta neskek, aldiz, harreman agresioari loturiko ekintzak gauzatzekojoera adieraziko dute (Pepler eta Craig, 2004).
|
|
|
Aitzitik, eskola mailako kategoria izan da egonkortasuna erakutsi duenadenborak aurrera egin ahala, eta zenbaitetan goranzko joera ere izan ohi du. Beraz, datu hauei erreparatu ostean, ondoriozta daiteke salto handia
|
dagoela
eskola mailako kiroletik kirol federatura. Ikerketak dioena gurera ekarriz «emakume kopuruaizugarri jaisten da eskubaloian, kirola jolas edo heziketa tresna izatetik errendimendurako tresna izatera pasatzen denean».
|
|
|
Emandako liburuak eremu behartsuetan sailkatzen eta banatzen dira Erakunde horrek boluntario talde bat ere badu, liburuak hautatzeko irizpideekin bat datozen eskaerak aztertzeaz arduratzen dena. Beti ematen zaie lehentasuna eremu behartsuetan
|
dauden
eskola publikoei, ikastetxe pedagogikoei eta kultur eta gizarte sustapenerako zentroei. Boluntarioen zeregina da, halaber, emandako liburuak sailkatzea, liburutegi berriaren edukiari buruzko erreferentzia bibliografikoekin datu base bat egitea eta abian jartzearen eta funtzionamenduaren zuzeneko jarraipena egitea.
|
|
|
Testuinguru horretan, gaztetxo batzuek gaiztakeria ugari egingo dituzte. Shaun Fields gaztetxoa gero eta baztertuago
|
dago
eskolan. Baina kalean skinhead talde baten laguna egingo da.
|
|
|
Euskaran eta Euskal Herrian oinarritutako eskola publikoa aldarrikatuko dute bihar. Horregatik hautatu dute Bizi euskal eskola leloa,, gure seme alabentzat herrian errotuta
|
dagoen
eskola publiko eta herrikoia aldarrikatzen dugulako?. Martinezen hitzetan,, euskal kultura bizirik irautea nahi dugu, munduko beste kulturekin partekatzeko?.
|
|
|
Zer datu
|
daude
eskoletako jazarpen homofobikoari buruz. Zenbaterainokoa da arazoa?
|
|
|
Egia da irakasleek autoritate moral gutxi dutela, ez dute gizartearen babesa sentitzen. Gainera, hezkuntza sistema oso urrun
|
dago
eskolaz kanpoko errealitatetik. Instituzioen gidaritza sendotu behar da, baina arazoa ez da errepresio neurrien bidez konponduko.
|
|
|
Ez, auzokideak, arazoa ez da batzuek negua kale gorrian igaro behar dutela; antza, arazoa da gure etxeko berotasunaren azpian lo egin behar dutela. Eta eskolei buruz esaten dena, alboan leudekeela, agian eskatu genuke gure auzoan erdi hutsik
|
dauden
eskolaren batean gaueko aterpe bat jartzea; batzuek eragozpen gutxiago izango lukete, eta Elejabarriko aterpea lasaiago ibiliko litzateke. Hori bai, balorea geure gazteentzat!
|
|
|
Bai, ez baita gauza bera hiriaren periferian
|
dagoen
eskola, eta mendi inguruan dagoena. Eskolek talde asko dituzte inguruan.
|
|
|
Ukoari eustea omen duk psikoanalisiaren eraikuntza osoaren oinarria, Ken Wilber en esanetan. Argi
|
zagok
eskola horretakoa naizela; eta, hala ere, gure arrebarena ulertzeko psikoanalisia txiza turrusta baino motzago geratzen zaidak.
|
|
|
Beraz? Beraz, arrunt kontent
|
nengokeela
eskolak irakurle abil zorrotzak formatuko balitu.
|
|
2010
|
|
|
|
Badaude
eskolak, baina jatetxe modura funtzionatzen duen elkarte bakarra da gurea.
|
|
|
Eta zer erantzun jaso duzue? Harremanetan
|
zaudete
eskolekin?
|
|
|
Etxean, garai hartako etxe gehienetan bezala, ezin zen politikaz hitz egin, baina bagenituen begiak eta jabetzen ginen gertatzen ari zenaz, eta horrek asko larritzen ninduen: amari entzuten nion ezin zela euskaraz hitz egin, 9 hilabetez baino ez zen
|
egon
eskolan, baina behin baino gehiagotan tokatu zitzaion eraztuna janztea... Gauza horiek asko haserrarazten nindutela gogoan dut.
|
|
|
7 Hezkuntza galizieraz galizian, euskadin ez bezala, hizkuntza eredu bakarra
|
dago
eskola sistema guztiarentzat. Manuel Fragaren gobernuetan (2004ra arte), sistema horri" elebitasun armoniatsua" esaten zitzaion modu eufemistikoan.
|