|
2001
|
|
|
Itsas labar baten gainean zaudete, parean itsasoa du, oinetan hondartza eta atzean herria. Bertatik ikusirik
|
dena
da ederra, herria eta guzti.
|
|
|
Zuk oso ondo dakizu zergatia.
|
Denek
alferra zarela uste dute, baina ez da horregatik, hori disimulatzeko trikimailu bat besterik ez da, eskolan ez duzu lagunik, baztertuta zaude. Honen arrazoia ez dakizu; seguruenik, hasiera batean lagunak oso gaizki tratatu zenituelako:
|
|
|
gezurrak esaten zenizkien, haietaz gaizki hitz egiten zenien besteei... Eta orain, aldiz, zigorra jasotzen ari zara,
|
denen aurrean
barregarri utzi eta zokoratu zaituzte. Uste duzu ondo merezia duzula, baina hau kontatzeak lotsa izugarria ematen dizu, horregatik eskolan potro jorretan ibiltzen zara pailazokeriak egiten.
|
|
|
Horrenbeste denbora pasatzen duzu mozorro horrekin, ze azkenean burua galtzen duzu eta benetan nor zaren ere ez duzu oso garbi.
|
Denek
arazorik ez duzula pentsa dezaten egiten duzu hau, baina zure bihotza zuloz beterik dago, eta egunero jasotzen duzu labankada bat zure ikaskideengandik.
|
|
|
Zerbitzari gisa zinen eta bi egun neketsu haietan, hamaika plater hautsi dituzu. Gurasoak are haserreago jarri dira, eta hautsitako plater bezainbeste lanetan saiatu zara, baina
|
denetan
porrot. Azkenean, eman ziezazuketen zigorrik handiena jarri dizute:
|
|
|
amak lan egiten duen zahar egoitzara eraman. Gorroto duzun zure aitona harekin egotea; ondotxo dakite gurasoek; kexaka ibiltzen zaizu eta, hori gutxi balitz,
|
dena
gaizki egiten duzula iruditzen zaio. Eta amonarekin, aldiz, ezinegona sortzen da zure barruan, gehiegi zaintzen zaitu eta.
|
|
|
Zahar etxea hirigunean dago, ez da oso garaia eta herriko etxerik zaharrena da, nahiz eta barrukoa eraberriturik egon. Pasillo bukagabeak atez josita, saloi handiak telebista ikaragarriekin... eta hau
|
dena
pixa antzeko kiratsez bustirik dago. Gogaikarria da hura, gehienbat zaharrez beterik dagoelako, herioa gertu bizi da.
|
|
|
Berria den norbait bisitara sartu orduko, umeak litxarrerietara bezala hurbiltzen zaizkio eta bere izenaz eta bere gurasoez galdezka basten, axola balitzaie bezala, eta titi ume bat balitz bezala goxoki bat eskaintzen diote, oso ederra eta handia dela esan ondoren. Zuri zorionez ez dizute gozokirik eskaini, hala ere gutxi batzuk ez ezik, hauek erdi hilak
|
denak
gerturatu zitzaizkizun, Amak esan dizu ez duzula denekin batera egon beharrik, lehenengo egunetan tira, baina gero baten bat aukeratu eta hura paseatzera eramateko.
|
|
|
Berria den norbait bisitara sartu orduko, umeak litxarrerietara bezala hurbiltzen zaizkio eta bere izenaz eta bere gurasoez galdezka basten, axola balitzaie bezala, eta titi ume bat balitz bezala goxoki bat eskaintzen diote, oso ederra eta handia dela esan ondoren. Zuri zorionez ez dizute gozokirik eskaini, hala ere gutxi batzuk ez ezik, hauek erdi hilak denak gerturatu zitzaizkizun, Amak esan dizu ez duzula
|
denekin batera
egon beharrik, lehenengo egunetan tira, baina gero baten bat aukeratu eta hura paseatzera eramateko.
|
|
|
Baina egunak pasa ahala zahar hauek zutaz ahazten joan dira eta horrela zuk haiek benetan nolakoak diren jakin ahal izan duzu:
|
denak
igoalak, agure zaharrak!
|
|
|
Gogaikarria da benetan!,
|
denek
oso irribarretsu agurtzen jarraitzen dute eta zuk aldiz begirada apal bat botatzen diezu aurpegira begiratu ezinean. Gajoek pena ematen dizute, bizitza bukatzen ari zaie, ez dute une zoriontsuagorik igaroko geratzen zaien bizitza zati motz honetan. la ezin dira mugitu, ohetik saloira eta saloitik ohera.
|
|
|
Beste pauso batzuen gaitz esana ere entzutea ahalbidetzen zuten horma zahar haiek, hauek lumarik gabe utzi arte hitz egiten zutelarik. Begiradak eta begiradak, zein baino zein errukiorragoak, baina
|
denak
ere tristuraz nekaturik begiak itxi eta desagertu egiten ziren, zuhaitzetik hosto ihar bat, hego zakarraren aurka sostengatu beharrean, haizearen beso leunetan eramaten uzten den moduan, enbor meharra indarrik eta babesik gabe utziz.
|
|
|
Ezin aurkitu txokorik gogoeta haietan murgildu barik. Belarri, masail, sabel, ah o...
|
denak
sufrimenduari iltzatuak.
|
|
|
Mendi hotzetik kaleko babesera jaitsitako beleak zuhaitzez zuhaitz zebiltzan, jendearen saminaz oturuntza ederra egiteko asmoz, putreak balira bezala. Haien begietan maltzurkeria ageri zen,
|
denen
zelatan eta erasotzeko momentu egoki baten zain gogaikarria egiten zen egotaldian.
|
|
|
Berehala gogoratu zitzaidan martiztarra ren xedea. Joan nintzen anaiaren ganbarara eta han, zer ustekabea!,
|
dena
desordenean zen, han kaz gora. Kezkatzen hasia nintzen, lehen aldiko nigarra begi bazterretara heldu zitzaidan eta garaje ondora ihes egin nuen berriz.
|
|
|
Badakizue fikziozko filmetan ikusten diren ontzi hegalariak bezalakoa. Familiak hori ikus zezan oihu egin nuen, baina baratzera buruz begiratzerakoan
|
dena
desagertua zen. Hori guztia lehenbailehen ahantzi behar nuela erran zidan aitak; amak lokartzeko agindu.
|
|
|
Berehala joan nintzen haren bila, buruan nuen ideia zen haren ondoan egoitea, beste planetako bizidunak eraman ez zezan. Haren ganbarara joan nintzen lasterka; beti bezala,
|
dena
garbia zen: ohe gaineko estalkiak perfektuki lisatuak, snow boardeko afixak murru batean itsatsirik zeuden eta bulego gainean ez zen, nire bulegoan izaiten ohi ziren bezala, ez orririk ez kaierarik denetan barreiaturik.
|
|
|
Haren ganbarara joan nintzen lasterka; beti bezala, dena garbia zen: ohe gaineko estalkiak perfektuki lisatuak, snow boardeko afixak murru batean itsatsirik zeuden eta bulego gainean ez zen, nire bulegoan izaiten ohi ziren bezala, ez orririk ez kaierarik
|
denetan
barreiaturik. Baina Oiher non ote zegoen?
|
|
|
Martiztarrak ez zuen oraindik nire anaia eramana eta, gainera, arrotza desagertua zen.
|
Dena
bere onera etorria zen berriro: ez zen nehor gu narda tzeko.
|
|
|
Ez nuke ekin zion Sofisten baldarkeria nire bihurtu dudala iruditzerik nahi, baina, nere ez jakintasunaren erruz beharbada, egia esan behar badut, bada zure idatzien artean, izar uxoen antzera, deigarri ageri zaidan esaldiren bat, edo akaso hitz xumea
|
dena
, baina hain xume ezin liteke zurea izanik eta izarrekin parekatzea merezi baldin badu. Hortaz, eta lehenbailehen nere jomugara heltzeko asmoz, ezeztatu edo baieztatu ezazu, maisu, egitera noakizun proposamena.
|
|
|
Baina denbora ez denez geldituko, harengan erreparatu arren, hobe dut nere hitzen bitartez itsasontziaren lema zuzentzea eta abian jartzea gure xedearen hila, ez zoriontsuen irletara, baizik, hain zuzen ere, zalantzaren irlarantz erreztasunez lotzen zituen esaldiak. Ez dakit ezagutuko duzun; agian entzugo zenuen noizpait gaur kontatzera noakizun istorioa, Tximuaren alegoria deitua izan
|
dena
.
|
|
|
Zenbait animalia mota gosez hil zen, egoerak txarrera egiten zuen neurrian eta betidanik bertan bizi izandako tximu (pithecus) talde batek ere, elikagai gabezia zela medio, desagertzeko arriskua zuen. Heriotzaren hurbiltasun honek, iraunarazteko sena deituko
|
dena
, ordurarteko bizitzarekin apurtzea ekarriko zuen eta azkeneko hau ebazteko, beharrezkoa izango zuten, nahitaezkoa, zalantza. Nahiz eta pentsatzeko ahalmen gutxikoak izan, tximuren batek pairatu izango zuen zalantzaren egonezina, eta horren aurrean erabaki bat hartzeko eskatu zion egonezin horrek.
|
|
|
horia, gorria, berdea, urdina... Kolore ezberdineko iritzi guzti hauek, seinale ontzat hartu lirateke herri txiki hartan eta errealitatean gertatzen den ez bezela, zaldi beltza edo zuriaz gain, hainbat eta hainbat zaldi, hainbat eta hainbat kolore ezberdineko hainbat eta hainbat iritzi ezberdinez korrika egin lukete kaleetan edo hegan teilatuetan, eta
|
denen artean
, gurdia berbideratu, ametsetako Estatu idealaren koordenadetarantz.
|
|
|
Nahiago nuke, bai,
|
dena
nire irudimenaren kontua balitz, baina ez da horrela, herri hori zinez bizi baita eta bizi gainera, kontatu dizudan egoera horretan. Segurtasun osoz mintzo zela zirudien.
|
|
|
Berasak barre egin zuen eta ez zidan erantzun nahi izan.
|
Dena
dela, ba al dakizu zuk nortzuk ziren pertsiarrak, buruarekin baietz adierazi zidan Herodoto haundiak ondo aztertu zituen eta haien ohiturak adimen haundiz bildu zituen liburu batean.
|
|
|
Oilategiaren ondoan xerria gizentzen eta bizpahiru untxi hazten zituen. Lan hori guzia egiten zuen, senarrik gabe bizi ahal izateko; baina ez zituen
|
denak
jaten, gehienak azokan saltzen zituen. Etxeko jaunak, aldiz, altzariak zizelkatzen zituen oso ederki.
|
|
|
Jadanik hiru hilabete Ramuntxo itsasora joan zenetik!
|
Dena
ongi gertatuz gero, egun batzuen buruan etorriko zen. Hala ere, diru eskasa sentitzen hasia zen gogorki.
|
|
|
Itsasontzi zaharkitu baten aintzinean gelditu zituen bere urratsak arrantzale gazteak. Hurbiltzerakoan, itxura zikin eta gaiztoa zuten gizon azkarrek burua itzuli zuten,
|
denek
batera, behako ilunekin begiratuz. Sartu berriari bizkarrezurra ormatu zitzaion.
|
|
|
Idatzia zenaren arabera, bere ondasun guziak eman behar zizkien, burutik eginak ziren gizon haiei. Oinak herrestaka, etxe aldera eraman zuten,
|
dena
hartu nahian. Gaixoa, ohartu zen berak eginiko zozokeriarengatik, gizon tropa hura aberastuko zela.
|
|
|
Josefinak, beldurturik, ohetik jeiki eta lehiotik begiratu zuen. Han,
|
denak
korrika ari ziren zerbaiti ihes egin nahian bezala; baina zeri. Etxe batetik soldadu bat atera zen, bere burdinezko babesarekin.
|
|
|
Odola isurtzen ari zen, toki guztietan. Erdaldunak
|
denetan
zeuden: ez zen aterabiderik.
|
|
|
Arrantzaleak berriz Ziburura heltzean, harriturik begiratu zituzten bide deseginak, etxe erreak, eta ohartu ziren ez zela nihor kalean. Bakoitza bere bizilekura sartu eta segidan atera zen, ikusiz
|
dena
hutsa zela. Denak elgarretaratu, eta erabaki zuten mendekatzea.
|
|
|
Bakoitza bere bizilekura sartu eta segidan atera zen, ikusiz dena hutsa zela.
|
Denak
elgarretaratu, eta erabaki zuten mendekatzea. Odol usainak goitikakoa ematen zien; hala ere, aurrera joan ziren.
|
|
|
Etsaien hiltzeko prest ziren. Isil isilik, haienganaino hurbildu ziren eta ustekabean hartuz,
|
denak
hil zituzten. Plazarantz begiratu eta ke andana ikusi zuten hodeiekin nahasten.
|
|
|
dio ahots sarkor batek udazken arratsalde hartatik. Destinuaren gorputza bere etxean kokatua dago egun hartan, amonaren senarra
|
dena
hilobiratzeko. Destinuaren aurrean senarrak duen arma bakarra bihotza, bestearena bala soil bat.
|
|
|
Eragotzi egiten dinat; eragotzi egiten dinat hire gorputz biluztua. Lepoa, izan zenaz eta orain
|
denaz
lotsatua, aurpegiaren eta bularraren artean babesten da heriotzaren zain, eternitatearen parajeetako olatuetan isurtzeko. Amona, beti izahaiz horren ausarta... eta begira orain!
|
|
|
Eta kale kantoi berean dago kokaturik zabortokia, non zabor poltsa artean ez dagoen bereizketarik. Eta han, besteen artean dago amonaren poltsa ere, euriaren eraginez irekia ageri
|
dena
. Ikusten dira han manikiaren gorputz atal birrinduak, bai, baina horren araindi irakurtzen da zahartzaroaren oihu zirraragarria.
|
|
|
Kalean zehar nindoala.
|
Dena
beti bezela zegoen. Izenik gabeko kale hartan izenik gabekoak ziren etxebizitzak.
|
|
|
Izenik gabeko kaleak itxaropenaren kaleak bihurtu ziren, zeren orduan banuen bakardadea estaliko zuen estalkia, banuen kale kantoien batean maitalea aurkitzeko esperantza. Horrela, nire bizitzaren liburuko orrialdeetan, ordurarteko bakardadearen t.xuritasuna atzean utziz, letra larriz okupatu nuen t.xuritasunaren t.xuria. Hitz batean esateko, etorkizuna iragartzen zuen makina bakartiak emandako paper zatia
|
zen
dena.
|
|
|
Ideia hori buruan neramala, kaleetan zehar ibiliz
|
dena
kolore argiagoz antzeman nuen. Kaleak nireak bihurtu zirela iruditu zitzaidan.
|
|
|
Egun batez, munduan lau herri bakarrik zirelarik, horietako bat, besteak bezala, herri alai bat zen, Zugarramurdi deitua, non
|
denak
ongi bizi baitziren. Herritik ez hain urrun, oihan aldean, gizon bat bizi zen bere zortzi gatuekin.
|
|
|
Laburbiltzeko, beltzez jantziak ziren eta horren arabera ageri zen kolore beltza gustatzen zitzaiela.
|
Denek
elgarren egite zuten.
|
|
|
Herriko gizonak ez zuen sinesten; beraz, buruzagiarengana eraman zuen. Han, ikusi zuen guzia salatu zuen Pantxok eta, bistan
|
dena
, emazteak deskribatzea ahantzi gabe. Buruzagia ondoko gelara joan zen.
|
|
|
Zugarramurdira heldu eta,
|
denak
kontent ziren haien ikustez eta jakitez irabazi zutela.
|
|
|
Pantxok gatuak maite zituen, bereziki gatu beltzak. Abere horiek etxeko jaunak iduri zuten, ez zuen etxeko nagusiak manatzen; animalia horiek nahi zutelarik jan,
|
denak
gizonaren inguruan miauka ari ziren; nahi zirelarik kanpora joan gatu batek borta erakusten zuen. Gizona bere gatuen esklabo bilakatua zen.
|
|
|
Ez ziren beste emakumeak bezalakoa, bazituzten ile beltz kuskulatuak nolanahi orraztuak, izar itxurako irudi beltzak begien inguruan, sudur luze luzea kalitxa itsusi bat zutelarik alde batean.
|
Denek
arropa berdina zuten: beltza, tinkoa eta urratua leku zenbaitetan.
|
|
|
Beraz, ondoan zen errekako ur xorta bat hartu zuten boteila batean eta sorginei igorri.
|
Denak
eho zituzten, bat salbu. Azkena ezkapi zen.
|
|
|
Gaua heldu eta, Pantxok berriz gogoan erabili zuen abentura hori eta zalumalu joan zen buruzagiaren ikustera, erraiteko gatu beltzak oro ez zituztela eho, ahatze zutela zikin ontzietan bizi zirenak ehaitea. Buruzagiak herritarrak elkartu zituen berri txar horien erraiteko eta
|
denek
sorginak eho behar zituztela herrira jiten baziren.
|
|
|
Bien erdian zure marrazkia egin duzu, amonak egunero orrazten dizkizun txirikordekin eta eskolako uniforme garbituarekin. Irla erraldoitik ez hain urrun beste lur bat egin duzu, Europa bezala ezagutzen
|
dena
eta hor, alde guztietara sakabanatzen diren penintsula arrotzen erdian, amatxo marraztu duzu. Soineko gorri bat darama jantzita, zapata altuak eta zure bihotzean ahaztuko ez zaizun irriparra aurpegian.
|
|
|
Azal iluneko emakumeak dirua kontatu eta bularretakoa jantzi ondoren, hor sartu du bilete sorta. Kuleroak eta
|
dena
agerian lagatzen dizkion soinekoa jantzirik komunera sartu, makilatu, bularrak eskotera bideratu eta barrara itzuli da; ez da oraindik gaua amaitu.
|
|
|
Hemengo hirurok amona, aitona eta ni gara. Amona emakume lodi maitagarria da, sekula kantuan isiltzen ez
|
dena
eta haserretzen denean iseka egin bezain pronto damutu eta muxu ematen dutenetakoa. Aitona ere oso gizon alaia da, amarekin pentsatzen ez duenean behintzat, nahiz eta ez duen apenas deus entzuten.
|
|
2002
|
|
|
Nazkaturik zegoen arratoien konpainiaz, familia behar zuen, gainera aste batzu igaro zituen inoren berririk jaso gabe. Hori bai, laguntzaile bat behar zuen, bakarrik egiteko zail samarra zeritzaiolako, eta huts txikienak
|
dena
bertan behera erorrarazi zezakeelakko. Konfiantzazko adiskidea izanik, bazekien ahal bezain! aster eskutitz hori bere emaztearen eskuetan izango zela.
|
|
|
Emozioak iragan ondoren, berehala xeka hasi zen. Lagun askori deitu zien, baina
|
denek
zeukaten aitzakiren bat: batek denbora falta, besteak beldurra eta azkenak gogo eskasia.
|
|
|
Iñakik publizitate bidez kartzelako zuzendaria bere janaria eskatzeko erakarriko zuen, prezio merkea eskainiz. Horrela, astero platoak eramatera presondegira joanen zenean Peiorekin komunikatu ahal izango zuen eta,
|
dena
prestatu ondoren, biak irten egingo ziren. Aste bete geroago kontu haundiz idatzitako propaganda bidali zuen eta bispahiru egun ondotik interesatuak zirela zihoen eskutitz bat jaso zuen.
|
|
|
Idoia, badakit kolpean jakin eta horrela erantzutea normala dela, baina, lasai zaitez
|
dena
kontrolpean daukat eta ongi aterako da.
|
|
|
Bonjour batek beren gorputz hila berpiztu ondotik, segidan murgiltzen ziren beren mundura.
|
Denek
ahots berdina zeukaten, denok keinu berdinak errepikatzen zituzten, sehi urrikalgarri batzuen gisan. Denbora joan ahala, Iñaki ere beti bateko gurpil hartan hasi zen itzulika.
|
|
|
Bonjour batek beren gorputz hila berpiztu ondotik, segidan murgiltzen ziren beren mundura. Denek ahots berdina zeukaten,
|
denok
keinu berdinak errepikatzen zituzten, sehi urrikalgarri batzuen gisan. Denbora joan ahala, Iñaki ere beti bateko gurpil hartan hasi zen itzulika.
|
|
|
Jada berrogeita hamar aldiz errepikatu zuen. Ez zien gehiago aurpegira begiratzen,
|
denak
berdinak zirela aurreikusiz. Ia ia automatismo bat bihurtzen ari zen, parekoak delako Bonjour hura erran ez zion arte.
|
|
|
Iñakik etxera sartzean, Jone deitu zuen
|
dena
ongi iragan zela eta senarra osasuntsu zuela jakinarazteko. Lehen egunetan elgar ikustearekin nahiko zuten, zuzendaria harrera ona egitaren zain baitzegoen.
|
|
|
|
Dena
den, egoera xelebre hori ez zen hutsean geratu. Izan ere, arratsalde osoan zehar eta hurrengo egunetan gaiaren inguruko hausnarketa sakona egin ondoren, norbaiti kontatzeko nahia sartzen hasi zitzaidan.
|
|
|
Eta hala egin nuen, lehenengo egunean bertan, gainera.
|
Dena
den, uste baino gehiago kostatu zitzaidan, askoz ere ondorio gehiago baitzeuden jokoan egun hartan. Eta, egia esan, nik ez nion zuzenean kontatu, zerbaitek atzera botatzen baininduen oraindik, baizik eta nik emandako zantzuen bidez asmatu behar izan zuen, harengan Hectorri zuzenean kontatu izanak ekarri zuen bezalako erreakzio negatiboa ekidin nahi nuelako.
|
|
|
Oso mutil atsegina iruditu zitzaidan hasiera batetik, oso irekia, baina ez hori bakarrik, oso erakargarria ere egin baitzitzaidan.
|
Dena
den, hasiera batean nahiko gaizki pasa nuen, mutil oso lotsatia bainintzen, baina ahalik eta era atseginenean mintzatzen saiatuz, azkenik hasierako urduritasun hori alde batera uztea lortu nuen. Geroago, bere lagunen taldea aurkeztu zidan eta haietako batzuekin ere egon nintzen solasean ondorengo egunetan.
|
|
|
Izanere, nik neuk lagun guztiei banaka kontatuko niela erabakitzearekin batera, berriro ere hasierako kezkak azaleratu baitzitzaizkidan burura.
|
Dena
den, oraingoan Sergioren laguntza morala nuen, eta horrek nolabait egoera hura leundu zuen. Adibidez, lehenengo neskengan konfiatzeko gomendatu zidan honek, hauek agian hobeto ulertuko zutela argudiatuz.
|
|
|
Noiz arte jarraitu behar dugu mespretxuzko jarrera honen aurrean borrokatzen?
|
Dena
den, eta nahiz eta nik hala pentsatu, lagunekin horrelako eztabaidak izan ondoren, nire jarrera aldatzea erabaki dut eta gurasoei kontatzea planteatzen ari naiz, baina ez aburuz aldatu dudalako, injustiziaren aurkako borrokan eta normalizazio prozesu horretan pausoz pauso joan behar naizelako baizik; agian arrazoi duzu: gurasoei ezin diet eskatu halako erreakzio positiborik, oraindik homosexuala hitza aipatzea arrotza egiten zaion gizarte honetan.
|
|
|
Hantxe hasi zen
|
dena
. Etxean, bakarrik, zer egin ez nekiela eta guztiz aspertuta nengoela, langelara joan, beharrezko materiala hartu eta, oker ez banago, The Offspring taldearen zinta zahar bat baxu baxu jarri ondoren, matematikako erroketa batzuk egiten hasia nintzen, V13476, 033..., nire burutik paperera zeozer jausi zela konturatu nintzenean.
|
|
|
txarri, zikin, urde, lohi, likits, ugerdo, zorritzo eta antzekoak. Hori
|
dena
, bera ispilu aurrean jarri eta niri gertatutakoaren antzeko zerbait gertatu aurretik. Orduan bai saltsa gurean!
|
|
|
Orduan bai saltsa gurean!
|
Denok
geunden zorriz josirik! Hura bai komeria!
|
|
|
Alkateraren aurrean lehenengo aurkeztu zena, Mattin Ozpin, herriko sukaldari potola izan zen. Behin baino gehiagotan utziak gintuen itzelezko beruzkoagaz herri bazkarian, haren errezeta berezi horietako baten erruz, baina, hain egoera desatseginean,
|
denok
onartu genuen haren proposamen xelebrea. Herritar guztioi ozpina bota zigun ulera, zorriak akabatzeko asmoz.
|
|
|
|
denek
porrot egin zuten, noski. Bitartean, guk eskolara joan barik jarraitzen genuen.
|
|
|
Eta alde horretatik oso pozik geunden. Baina
|
denak
izaten du bere alde txarra eta honek ere bazeukan berea: futbol edo pelota partidurik ez zegoela, edo kotxea ezin zela erabili, adibidez.
|
|
|
Hurrengo egunean
|
denok
burusoil agertu ginen, ule barik, eta uleekin batera zorriak ere joan zitzaizkigun, jakina. Hura zen poza herri osoan!
|
|
|
4 Marken munduak indarra jaso ohi du publizitatetik, Coca Colaren zaporemina zoko
|
denetan
jadanik, Mac Donalds eko hanburgesari ezin ha esan ezetzik, Micheljordan en eskutik Nike zapatilekin pozik, (bis) baina eredu bakar horretan bada ezberdintasunik, munduko zati handi bat bizi baita gosez ta oinutsik. (bis)
|
|
|
6 Sukarrez triste ta ondoezik daukagu Lurra planeta, Amazonasen txikizioa, C02'" ren isurketa, hor berotegi efektua ta baita klima aldaketa, agortzen ari da beta, jaunak, ez da berriketa (bis) azkar ta txukun egin globalkiro konponketa, gaitza munduko txoko
|
denetan
zabalduta dago eta. (bis)
|
|
|
7 Ekonomia neoliberal zorrotz batean barrena, gutxi batzuen aseen gose bizi da jende gehiena, Munduko Banku nagusienek zurrupatzen dute dena, ezinaren hasperena, galtzear itxaropena, (bis) desorekaren eragilea hori da zehazki
|
dena
, ustez gorputza indartsu duen bihotz gabeko sistema. (bis)
|
|
|
8 Aniztasuna alboratzea Estatu Batuen grina, erraldoi handi, zapaltzaileak gugan duen eragina! Guztia ongi menperatzeko botere militar fina, gainontzekoen ezina, irauteko ahalegina, (bis) eta lehoien oihan honetan
|
dena
ez denez berdina gutxiren ditxak eragiten du gehiengoaren samina. (bis)
|
|
|
9 G bilerek dute zurikerian ardatza, hori dela ta protesta askok utzia dute lorratza, askatasuna ezberdintasun lazgarri batean datza, bake bidean urratsa, elkartasunezko hatsa, (bis) Seattle, Genova, Praga, Salzburgo... bizirik da esperantza,
|
denon artean
alda dezagun gure pausoen norantza. (bis)
|
|
|
2 Lurralde baten nortasunean gabeziaren islada, hainbat hizkuntzen etorkizunak sorrarazten dit ikara, egunik egun ingelesa
|
denon
errege bihurtua da, txikienentzako traba, etsipenezko taupada (bis) urrutira jo gabe hor dugu adibidetzat euskara, geure eskuez geure burua lurperatzen ari gara. (bis) 3 Hedabideen jarrerarekin guztiz suminduta nago, nahiz telebista ta irratian erreparatu luzaro, informazio objektiborik ezin dezaket itxaro, ohiko mugaz haratago, iruzarraren esklabo, (bis) aitorpen xamur oro jadanik egiten zaigu arraro, egia gezur latzen artean ezkutatuta baitago.
|
|
|
7 Ekonomia neoliberal zorrotz batean barrena, gutxi batzuen aseen gose bizi da jende gehiena, Munduko Banku nagusienek zurrupatzen dute
|
dena
, ezinaren hasperena, galtzear itxaropena, (bis) desorekaren eragilea hori da zehazki dena, ustez gorputza indartsu duen bihotz gabeko sistema. (bis)
|
|
|
Elgarrekin anitz egun pasatzen zituzten eta hilabetea zuen elgar ezagutzen zutela. Anak dena zekien Maxez eta mutilak
|
dena
neskaz.
|
|
|
Bai ama,
|
dena
ongi doa.
|
|
|
Anak, bihotzean zuen guzia ezin atxikiz,
|
dena
kondatu zion. Amak aholkatu zion elgarrekin joanen zirela epaile baten ikustera.
|
|
|
Anak
|
dena
kondatu zion, zailtasun haundienekin, eta nigar zotinka hasi zen. Lupont jaunak erran zion ez kezkatzeko eta galdetu zion xuxenki Max non bizi zen, arrastarazteko.
|
|
|
Ez kezkatu, Ana,
|
dena
ongi pasatuko da eta gainera, egun, egun osoa kolegioan iraganen duzu.
|
|
|
Amak erantzun zion ez zela ezer,
|
dena
eginen zuela beretako, jakinez bere alaba bakarra zela, eta nehor baino gehiago maite zuelako.
|
|
|
Konfiantza egiten nizun, Ana, baina
|
dena
kondatu behar izan duzu; orain, egin didazun guzia pagaraziko dizut!!!
|
|
|
Horren gainean ez dago ezer, isiltasuna da nagusi bagoietan, isiltasuna besterik ez. Baina isiltasun hau ez da besteak bezalakoa, atsegina da, trenaren giro magikoari berotasuna ematen dien mila ezaugarrietatik bat gehiago, baino aldi berean nahitaezkoa
|
dena
. Gustura sentiarazten du, zirkinik ere egin gabe goaz isiltasun ia miragarri hau ez haustearren, inork ez du hitz egiteko beharra sentitzen, hitzak baliogabe bihurtu dira eta dena esana dagoela dirudi.
|
|
|
Baina isiltasun hau ez da besteak bezalakoa, atsegina da, trenaren giro magikoari berotasuna ematen dien mila ezaugarrietatik bat gehiago, baino aldi berean nahitaezkoa dena. Gustura sentiarazten du, zirkinik ere egin gabe goaz isiltasun ia miragarri hau ez haustearren, inork ez du hitz egiteko beharra sentitzen, hitzak baliogabe bihurtu dira eta
|
dena
esana dagoela dirudi. Horregatik, nire bizkarrean ahapeka sentitu ditudan bi adinekoen ahots dardartiek burua birarazi didate eta nire inguruan begirada azkar bat botatzeko parada eman dit honek.
|
|
|
Ez dakit non nagoen, o: raindik esnatu berria naiz eta ezinezkoa zait argitasunez pentsatzea. Bagoia hutsik geratu da, eserita emandako orduen ostean,
|
denak
ere hankak luzatzeko dugun premia eserlekuen deserosotasuna salatzen hasi den seinale. Unet: xo bat besterik izango ez delakoan berokirik gabe atera eta andeneko nahaste heterogeneoan murgildu naiz.
|
|
|
Baina azken boladan nire bizitza ziklo monotono baten harrapaturik zegoela iruditzen zitzaidan eta nire barnean ezinegona sortzen hasi zen. Bizitza osoa bihotzari kasu eginez
|
dena
atzean utzi eta bizimodu berri bati ekiten dioten pertsonen bizipenak irakurtzen pasatzen dugu, baina, harrigarriro, inor gutxik hartzen du erabaki hau errealitatean. Gaztea izanik, bizitza osoa aurrean nuela jabetu nintzen eta, egia esan, denek, nik barne, niretzako aurrikusten zuten bizitzak ez zuen ezer apartekorik.
|
|
|
Bizitza osoa bihotzari kasu eginez dena atzean utzi eta bizimodu berri bati ekiten dioten pertsonen bizipenak irakurtzen pasatzen dugu, baina, harrigarriro, inor gutxik hartzen du erabaki hau errealitatean. Gaztea izanik, bizitza osoa aurrean nuela jabetu nintzen eta, egia esan,
|
denek
, nik barne, niretzako aurrikusten zuten bizitzak ez zuen ezer apartekorik. Honela, bat bateko bultzada bati erantzunez, ezinbesteko gauzak bildu eta liburuetan ezagutuak nituen ametsezko leku haiek nire begiz ikustera abiatu nintzen, nire bizitzaren gidari zen inertziari alde egin eta beronen jabe bilakatuz.
|
|
|
Elkartu hainbat pertsona banandu dituzte, poz barre adina malko biltzen dituzte haien historian eta jende guzti hauen bizitzak elkar gurutzatzen dituzte, une baterako besterik ez bada ere.
|
Dena
den, trenen abiadarekin batera munduko leku bakartienak bihurtzen dira. Geltokiak, besteak beste, jende bakartien gordeleku aproposak dira, han eserita zauden bitartean, zugan erreparatu arren norbaiten esperoan zaudela pentsatuko baitute.
|
|
|
Trenera igotzearekin batera giro berezi hau usain liteke, egun argitan are nabariagoa
|
dena
. Leihoetatik argitasuna sartzen da eta bidaiarien aurpegiek espresio alaiagoak dituzte, esan bezala, trenean goazen bitartean hau bilakatzen baita geure gidari, bere umorearen arabera sentituko baitugu bidaiariok bata ala bestea.
|
|
|
bizitza motza da, carpe diem, bizi oraina. Ez dakit honen ondorio izango den ala norberak bere kabuz jaiotzetik garatzen duen bizi nahia ote den, baina
|
denok
, salbuespenak salbuespen, heriotzaren beldur garela esatera ausartuko nintzateke.
|
|
|
Badirudi, neuk baizik ez duela gogoetarik egiten. Badirudi, neu naizela
|
denetan
arraroena. Neu izanen naiz, ardi beltza.
|
|
|
Guk, beste irtenbiderik ez, eta jan eginen dugu, gizendu beldurrik gabe. Geroxeago, ostera ere idoroko dugu bertze norbait, guri azpiak egitera etorriko
|
dena
. Orduantxe agurtuko dugu argi kriseiluen sorburua.
|
|
|
So egiten didaten begi pare andanak baino ez. Maindire gisako ohial gorrixka batzuk kenduta,
|
dena
ketuta dakusat. Haatik erakartzen nau izarak.
|
|
|
Niregatik izango balitz, diren eta ez diren landa guztietako lili lore guztiak bilduko nituzke.
|
Denak
hiretzat, noski! Baina... badakit!
|
|
|
Ama
|
denontzat
izan ohi da ama. Nik gainera, aitarik ez dut egundo ezagutu.
|
|
2003
|
|
|
Abiatzeko tenorea biharamunean zenez, arrats hartan familia osoa goiz oheratu zen. Baina,
|
denek
buruan ideia berdina zuten: oren batzuen buruan Turkiarantz airatuko zen hegazkinean izanen zirela, eta, ondorioz, zailtasun handiak ukan zituzten lokartzeko.
|
|
|
Gutti gora-behera hiru oren berantago, azkenean, hegazkina Istanbuleko lurretan pausatu zen. Osman-ek
|
dena
behar bezala prestatua zuenez, hogei minututan beren familiaren auzorat heldu ziren. Oraindik goiz zenez, hotz handia egiten zuen Turkiako hiri handian.
|