|
2000
|
|
|
Goazen
|
denok
lotara!
|
|
|
Furgonetak ere hasieran benetako erlauntza bat ematen zuen, trufa eta haserre hitzak nahasian; baina gero, berandu erretiratu eta egunsentia ikusteko goiz jaikitzearen eraginez, banan banan,
|
denak
lotan geratu dira. Adelak eta Estherrek, ordea, ahopekoetan jarraitu dute, eta nik, begiak itxirik izan arren, haien haserre hitzak entzun ahal izan ditut.
|
|
2001
|
|
|
Lehenbiziko gauean ikasi genuen zer zuen osaba Gontxalok maleta pisuenean, Joakinek erdi herrestaka ekarri zuen hartan.
|
Denak
lo ginela, soinu idor bat aditzen hasi ginen. Mahai baten gainean norbait makilarekin edo joka ari zela ematen zuen.
|
|
2004
|
|
|
Negu hotzeko gau luze honetan, hegazkinen motor hotsek oztopatu digute
|
denei
loa. Lehen tiro hotsak entzun ditugu mendiaren beste aldetik.
|
|
|
" Niretzat, zorionik handiena da goizean goiz hondartzara joatea, inor ez dagoenean bueltan. Holako orduetan, hondartza kaioz beteta egoten da,
|
denak
lo seko. Eta hasten zara paseatzen euren artean, isil isilik, eta konturatzen zarenean baten batek begiak zabaldu dituela edo artega mugitu dela, orduan hasten zara korrika eta builaka zoroen pare, kaio horiek uxatuz.
|
|
2005
|
|
|
–Ba, ohean egiten dute jolas, gu
|
denok
lo gaudenean! –izan zen Ireneren erantzuna.
|
|
2006
|
|
|
Ordu batetik ordu bietara edo, nik pianoan behar izaten nuen, ariketak egiten. Bitartean, aitona eta osaba eta
|
denak
lo egoten ziren. Eta, isiltzen banintzen, berehala zen" Manolito!" hotsa.
|
|
2007
|
|
|
Azken urteetan koltxoi horien erabilera zabaltzen ari da etxeetan. Eta ziur alor honetan laster izango direla berrikuntzak, gizakia gizaki
|
denetik
lo ahalik eta erosoen egiteko bideak bilatu baititu.Kobazuloaren txoko batean hosto piloa ipini, larruz estali eta prest dugu historiaurreko koltxoia. Baina nomadismoari agur esan eta gizakiek bizimodu egonkorragoa hautatu zutenean, lo egiteko oinarri erosoagoa bilatu zuten.
|
|
2008
|
|
|
Arratsean tenplu handi batean lo egin genuen, txabolekin ezin konparatua zen.
|
Denak
lo zirelarik Naco ikustera joan nintzen, harekin mintzatzeko beharra nuen... Elkar ikusten genuen azken aldia zen beldur nintzen.
|
|
2009
|
|
|
Harrigarria da.
|
Denak
lo. Batzuek tente ere lo egiten dute.
|
|
2010
|
|
|
Bideko argitxoek ematen zuten argi apurrarekin inguruari begiratu zion. Dena lasai,
|
dena
lo, korua ere apaltzen ari zela ematen zuen. Entzundako oihutxo eta zarata horiek ametsetakoak izango zirela pentsatu zuen Amaiak.
|
|
|
– Mahaia jartzen ari naiz, baina
|
denak
lo daude oraindik.
|
|
|
Etxean ez bide daude
|
denak
lo. Sukaldetik datozkeen hotsak entzuten ditut.
|
|
2011
|
|
|
Denak ohean daude.
|
Denak
lo.
|
|
|
|
denak
lo daudenean
|
|
2012
|
|
|
Lausotu zitzaizkidan begiak, burua jirabiraka hasi zitzaidan, besarkatu egin nuen gazte grinatsu baten indar guztiarekin, baina bera, suge baten antzera, besoen artetik irristatu zitzaidan belarrira xuxurlatu ondoren: «Gaur gauean,
|
denak
lo daudenean, zoaz itsasertzera», eta ziztu bizian alde egin zuen gelatik. Atarian, teontzia eta kandela bota zituen, lurrean baitzeuden.
|
|
|
" Donnek zioen inork ez duela lorik hartzen kartzelatik urkamendira daraman gurdian, eta hala ere
|
denok
lo egiten dugula amaren sabeletik hilobira bidean, edo ez gaudela erabat iratzarririk.
|
|
2013
|
|
|
–Han gastako ditinagu guztiak?.
|
Denak
lo etxean, bera barreka. Lelokeriak.
|
|
|
Ez zekien pentsamendua non kokatu, zelan arrazoitu gertatzen zitzaiona.
|
Dena
lo ezari edota amesgaiztoei egotzi zekiekeelako sinismenak zerbait lasaituta zeukanean, hiriaren sarrerako bidegurutze baten erdian ikusi zuen bere burua, balazta hots eta bozinen zalapartaren artean: bi auto zeuzkan, bata eskuman, bestea ezkerrean, bozina joka eta barruko gidariak deiadarka.
|
|
|
LURRA: Gauez etorri dira,
|
denak
lo geunden bitartean, eta kamioi handiak dauzkate, edo furgoneta txikiak, eta isil isilik lan egiten dute, profesionalak dira.
|
|
|
Oso gertu dago eta seko lo bart Higoari buruko zapia kendu eta motxila zorroan jaso zion neska hura. Den
|
denek
lo jarraitzen dute, geldotasunak atxiki eta hezurrik gabe utzi izan balitu bezala. Sotoko ilunpean ezin izanen luke inork jakin eguneko zer ordu den, baldin eta ez balitz karrikatik heltzen diren hots eta zaratengatik.
|
|
2014
|
|
|
4 Malgua izatea. Hori funtsezkoa da eta hainbat zentzutan: esku batekin lan egiteko aukera onartzetik hasi eta besteari hanka gainean eusten zaio, ordutegi eta leku desberdinetan lan egin arte (parkean paseoa ematera irteten denean, urtebetetze festa batean, gauez
|
denak
lo egiten dutenean…) Lan motaren arabera, baliteke jarduera asko aurreratu ahal izatea une honetan. Alde horretatik, ordenagailu eramangarriak, tabletak eta telefono mugikorrak oso tresna baliotsuak dira.
|
|
|
Bada inor?
|
Denok
lo zaudete?
|
|
|
Egongelan egiten duzue
|
denok
lo?
|
|
|
Zin egin iezadazu lorategira joango garela
|
denok
lotara joaten direnean.
|
|
|
Hendaian, iragan asteburuan, gauak gau sute bat gaitza izan da etxe batean. Etxekoak
|
denak
lo ziren, gatu baten marraka ozenek dituzte iratzar arazi. Bi familia izanki egoitza hortan, batto Richard Irazusta hautetsi ezagutuarena.
|
|
2015
|
|
|
Bihozkada bat eduki zuen arratsalde hartan, hura janzterakoan. Eta Paulek bere artean erabaki zuen fitsik esan gabe etxetik irtengo zela
|
denak
lo zeudenean, egunsentian, eta aurkitzerik ez bazeukan Edinburgora joan eta beste bat erosiko ziola, lehengoa baino ederragoa. Zertarako gauza zen erakutsiko zion.
|
|
|
Neskak berehala ulertu du, aurpegian marraztu zaion poz irribarrea lekuko. Martinek badaki zein den Huraren logela, eta goizaldean bertaratuko dela agindu dio,
|
denak
lo direnean. Musuka agurtu dute elkar, eta bakoitza bere zereginetara itzuli da, ahalik eta disimulurik handienean:
|
|
|
Hamabiak aldera azaltzeko esango zien besteei. Asti pixka bat utzi beharra zegoen etxeko
|
denek
lo ondo hartzeko, eta egin behar zutena egiteko, berez, nahikoa zen ordu laurden bat. Autoa harresi kanpoan utzi, nik adierazitako bidetik ganbarara igo eta txokoan baztertutako koadroak hartu.
|
|
|
Stazeren Citroënaren itzuleraren zain edo espainiar poliziaren ustekabeko segadaren beldur egon beharrean, hobe zen beste edozein egun aukeratu izan banu, egoera guztia baretu ostean. Eta hamabietan beharrean, hiruretan edo antolatu ekintza,
|
denak
lo santuan zeudela kontrolatzeko errazago izango litzatekeen moduan.
|
|
|
Inor ez zen azaldu baina. Sortutako zarata ez zen izango hainbestekoa, edota
|
denak
lo sakonean murgilduta zeuden dagoeneko. Kaskoinak kantari.
|
|
2016
|
|
|
Argi guziak itzali arte itxoin nuen. Ustez
|
denak
lo zeudenean, autora hurbildu, eta sartzen ari nintzela, familia hartako aitak harrapatu ninduen.
|
|
|
Isiltasuna bera zer ote den ere pentsatzen jartzen da batzuetan, gabezia hutsa ote den, hotsik eza besterik ez ote den, ez dagoen guztia biltzen duen izen bat, edo benetako presentzia bat ote den. Batzuetan gauaren erdian
|
dena
lo dagoenean sentitzen duena benetako presentzia bat da, ez makinen hotsen edo giza ahotsen faltak utzitako hutsune bat, baizik eta alboan sentitzen duen zerbait, badagoen zerbait, beste guztia lo dagoenean isiltasunak munduak utzitako tarte hori aprobetxatuko balu bezala bera ere munduratzeko eta presente egiteko. Eta, orduan, isiltasuna lagun sentitzen du, gaueko bizimoduan duen kiderik leialena.
|
|
|
Lana amaitzean, bere mahaiaren tiraderan uzten zituen beti giltzak.
|
Denak
lo zeuden bitartean hartzen genituen guk, eta gaueko ordu haiek aprobetxatzen genituen liburu debekatuak irakurtzeko. Bazeuden zenbait eleberri oso interesgarri. Lolita, Réquiem por un campesino español, Izurria, Madame Bovary, Memorias de Leticia Valle?; irakurri ondoren, zenbait astez mintzatzen ginen haiei buruz.
|
|
|
Kontent gelditu zen ikusiz zaudela
|
denak
lo, arno hura dena edanik, baitzuten" moxkor ondo"!
|
|
|
Hemen
|
denak
lo daude.
|
|
2017
|
|
|
Eta herritarrek ez dakitenez, ene ustez, guk geuk lagundu diegu azken erritual hori burutzen, zirkulu magikoa ixten. Gaur gauean izanen da,
|
denak
lotara doazenean guk gure lana beteko dugu, espirituek hala eskatu digutelako, denon mesederako.
|
|
|
–Gauaz egin zak, xuxurlatu zion?,
|
denak
lo daudenean. Eta haizea bipil dabilenean?
|
|
|
Idoia beste galaxia batetik gurekin bizitzera etorritako norbait zen eta ez, guztiek esaten zuten bezala, heldutasunera oso azkar heltzen ari zen gure arreba zaharrena. Bere logelako balkoian erretzen zuen gauetan,
|
denok
lo egon behar genuenean. Aitor eta biok gure gelako leihora hurbildu eta handik Idoiaren itzala besterik ez genuen ikusten, bere ahotik irteten zen kearekin egiten zituen zirkuluek eragindako hipnositik atera nahi eta ezinean.
|
|
|
|
Dena
lo dagoelakoan esnatzean, bizirik gaudela ziurta genezake, aldian behin. Eta aldian behin igarri, nola denean egiten duten bat direnak eta ez direnak.
|
|
2018
|
|
|
Esan nien arraunlariei abuztu erdialdean, pixka bat behera egin genuelako, gero gora egiteko. Ondo etortzen dira horrelako kolpeak, dena irabazten ari
|
denak
lo hartzeko arriskua izaten baitu.Bukatu da San Juanen aro handi hau. Arraunlarien esku dago hori. Esaten diet hau luzatzeko, baina norbere helburuak ikusi behar dira.
|
|
|
Utopiazaleei ez zaie lasai amesten uzten, ordea. Goizaldean sartu zitzaizkion etxera, etxean beste inor ez eta Herrian
|
denak
lo zeuden gau batez. Komisaldegira eraman zuten arropa garbirik janzteko aukerarik eman gabe, eskuburdinak bizkarrean lotuta.
|
|
2019
|
|
|
Une bat gehiago baizik ez, eguzkiari denbora emateko bere lehen aura lurreko balkoietan agertzen hasteko, eta ahotsa garbitzeko, almuedanoaren aldarrikatzeko jakinduria lehen oihutik beretik frogatu behar baita, eta lehen oihu horretan ageri behar baita jakinduria hori, hain zuzen, eta ez, hitz egiteko lanaren zein janariaren kontsolamenduaren poderioz, zintzurra leundu denean. Almuedanoaren oinetan hiria dago, eta harantzago ibaia, eta
|
dena
lo dago oraindik, baina lo urdurian. Goiza etxeen gainean mugitzen hasi da, uraren larruazala zeruaren ispilu bihurtzen ari da, eta orduan almuedanoak arnasa hartzen du, sakon, eta oihu egin, ikaragarri zorrotz, Allahu akbar, Jainkoaren nagusitasun guztien gaineko nagusitasuna aire zabalean aldarrikatuz, eta estasizko kantuan errepikatu egiten du, gero hurrengo formulak oihukatuko eta errepikatuko dituen moduan, mundua lekuko, Ala beste Jainkorik ez dagoela, eta Mahoma dela Alak igorritakoa, eta behin oinarrizko egia hauek esanda, otoitz egitera joateko deia egingo du, Etor zaitezte azalára, baina, sekula lo egiten ez duen Haren boterearekin sinetsirik ere, gizonak berez nagiak direnez, almuedanoak agiraka egingo die, errukibera, betazalak astun eta oraindik lo dauden horiei, Otoitza loa baino hobea da, As salatu jay run min an nawn, hizkuntza hau ulertzen dutenentzat, Ala Jainko bakarra dela aldarrikapenarekin bukatzeko, La ilaha illa llah, oraingoan behin bakarrik esanez, behin esatea nahikoa baita egia erabatekoak esan behar direnean.
|
|
|
Betazalak ixten dituzte, oso pisutsuak baitira Ixten dira! Kontua da
|
denak
lotara doazela.
|
|
2020
|
|
|
“Baina guri goitik agintzen zigutek”, esan zuen orduan, eta Andonik, kotxeko leihoa ireki eta gora begira jarri eta, bota zuen: “Hemen goian
|
denak
lo daudela ematen dik”. Sekulako barreak egin zituzten ertzain horiek.
|
|
|
Segituan,
|
denak
lo.
|
|
|
Obra bateko gremio guztiek erabiltzen duten komodina dugu lo suyo hitz elkarketa. Hala igeltserorik trebeenak, nola argiketaririk alferrenak, hala pintorerik zikinenak, nola iturginik txukunenak, den
|
denek
lo suyo ibiltzen dute hitzetik hortzera, eta hau etxeko komuna eraiki behar izan duen orok badaki. " Komun honetan serio esango dizu igeltseroak lo suyo apaingarri polit bat jartzea da".
|
|
|
|
Denak
lo zeuden. Egongelara joan nintzen amaren liburuarekin.
|
|
|
Pinuak, pinuak eta pinuak. Zorionez eskerrak!, monotonia hark eragin narkotikoa izan zuen, eta
|
denok
lo hartu genuen, salbu eta, esan gabe doa, txofer zihoan emakumeak, seguruenik ere nire emazteak.
|
|
|
|
Denak
lotan lurrean, gu barne.
|
|
2021
|
|
|
Mesede haundia egin zuen. Ordura arte,
|
dena
lo baitzegoen! (EHBE, 1993:
|
|
|
Gauerdian
|
denak
lo egoten dira.
|
|
2022
|
|
|
Egoera hartan, bada, Manex gauean, ohatzean esnatu eta halako tripako mina sentitu zuenean, jesus batean jaiki eta ukuiluko eskaileretan jaitsi zen kaka egiten saiatzeko, egundoko kakagalea nabaritu baitzuen. Etxeko
|
denak
lo zeuden, baita ukuiluko animaliak ere; isiltasuna erabatekoa zen, eta, horrexegatik, hain zuzen ere, nahiago izan zuen argirik ez piztu, iskanbilarik ez sortzeko aziendaren artean. Esan bezala, gaua zen eta giroa ilun zegoen, baina egunsentirako ez zen asko falta.
|
|
|
Pentsatzen dute beharbada hil zela bere lanarengatik:
|
denok
lo geundenean, bera lanean ari zen.
|
|
|
Argirik ez:
|
denak
lo zeuden.
|
|
|
Derrigor joan behar duzu! Berandu samar da, ospitalean honezkero
|
denak
lo egongo dira, baina lasai, ohar bat idatziko dizut. Entzuten didazu?
|
|
|
Ez zen batere hotsik entzuten. Kanpoan
|
dena
lo zegoen. Lucilek, inkontzienteki, belarriak zorroztu zituen, ea bizi zantzuren bat iristen ote zen hormaren bestaldetik, ofizial alemanak okupatua zeukan gelatik.
|
|
|
Orduan Hubertek leiho irekitik salto egin zuen; garajera lasterka joan, autoaren atzealdean lotutako bizikleta hartu eta kalera irten zen, poliki poliki.
|
Dena
lo zegoen orain; kanoia, isilik; katuak, negarrez teilatuetan. Beirategi ilargi urdinekiko eliza miresgarri bat altxatzen zen hautsez betetako pasealeku baten erdian, iheslariek autoak aparkatu zituzten lekuan.
|
|
|
Nolako gorrotoa zion Lucileri! Azkenean, etxean
|
dena
lo zegoenean," bere erronda" deitzen ziona egiten zuen. Ez zitzaion ezertxo ere oharkabean pasatzen.
|
|
|
Irribarre arin batekin, Brunok baratzea inguratzen zuten etxe baxu, zapal eta itxi haietara begiratu zuen,
|
denak
lo ilunabarrean. Argi zegoen nolako jendea imajinatzen zuen haietan:
|
|
2023
|
|
|
«Non dira Elmer, Herman, Bert, Tom eta Charley,/ non dira bihotz eroria,/ beso indartsua, pailazoa, edalea, liskarzalea?/
|
Denak
lo daude, denak muinoan». Liburuko lehendabiziko poemak, Muinoa k, izenez aurkezten ditu gerora etorriko diren poemen protagonistetako gutxi batzuk.
|
|
|
Bizitza ezberdinak izan zituzten, baina hilerria partekatzen dute orain: «Bat sukarrak jota zendu zen,/ bat meategian erreta,/ bat liskar erdian jota hil zuten,/ bat kartzelan geratu zitzaigun betiko,/ bat zubi batetik erorita,/ emazte eta seme alabentzako lanean./
|
Denak
lo daude, denak muinoan lo eta lo, muinoan lo».
|
|
|
Dena ilun zegoen.
|
Denak
lo. Israeldarrak Nadi auzoari erasotzen ibili dira —esparruaren hegoaldean dago Nadi— Zortzi etxe birrinduta geratu dira, eta dozenaka lagun hil dira.
|
|
|
Opor garaiak jende andana erakarri du; ehun bat, beharbada. Oihalezko etxolak daude bazterretan, ez baita lekurik barnean
|
denek
lo egin ahal izateko. Eñaut harritu da; ez zuen hainbeste espero, nahiz eta mugimenduak jarraitu dituen, bi astez zabaldu dituzten txio andanari esker bereziki.
|
|
|
Gauean atera zaitzaket
|
denak
lo daudenean.
|