|
2000
|
|
|
Goranzko bidean harrapatzen du
|
beti
egarriak.
|
|
|
|
Beti
izaten dut piztuta sukaldeko telebista txikia
|
|
|
Ezarian ezarian indartzen zihoan erakundea zen. Halako zerbait amestu izan nuen
|
beti
; halako zerbaiten premia gorria ikusten nuen; baina etsiak jotzen ninduen Donostiako giroak. Gerora, ETA lortzen ari zen oihartzuna ikusirik, apur bat ilusionatzen hasi nintzen, nahiz eta itxaropen berezirik ez izan, EAJrekiko nuen mesfidantzarengatik batik bat.
|
|
|
Bizi edo egon izan naizen inguruak arakatzea gustatu zait
|
beti
. Banuen autoa, gasolina zegoen ia.
|
|
|
Ni
|
beti
izan naiz baikorra, baina garai hartan ilun ikusten genuen dena, oso goibel eta triste. Hala eta guztiz, bistakoa zen diktadoreak ez zuela luzaroan iraungo, azkenetan zela tiranoa.
|
|
|
Ikastaroa egin nuen beste batzuekin batera, hainbatek egina izango duten moduan Erakundearen historian. ETArekiko harremanaz eta jarduera pertsonalaz ez naiz ariko, hau ez delako horretarako lekua, eta
|
beti
daudelako isilik gorde beharrekoak.
|
|
|
Antxon,
|
beti
txapela buruan, aljeriar batekin berriketaldi luzean hasi da. Aljeriako gerraz, harkiez eta auskalo zer gehiago.
|
|
|
Barran zintzilik edukitzen ninduten tarte haietan, barrabiletatik heltzen zidan hartaz gainera, bazen beste txakur bat joka aritzen zitzaidana, gerri barrenean karate kolpeak ematen zizkidana, giltzurrunen inguruan eta,
|
beti
minez eduki ohi nuen lekuan hain zuzen. Hernia lunbarraren kariaz, oso gaztetatik ibili izan bainaiz gaizki gerritik.
|
|
|
Inpresio izugarria egin zion ikuskizun hark Soterori, urduri jarri zen erabat. Gutxi ezagutu ditut Sotero bezain pertsona prestuak,
|
beti
laguntzeko gertu, borrokan ere dena emateko, aitzakiarik gabe. Ahazten ez dudan lagun zintzo eta apala da Sotero, hainbat xake partidatako aurkari grinatsua.
|
|
|
Etxeko tomate eta azenarioak ekartzen zizkigun, entsaladak presta genitzan. Emakumeak,
|
beti
emakumeak... Inork ez ditu egiten horrelako lanak beraiek bezala.
|
|
|
Esperientziak, eskarmentua emateaz gain, asko laguntzen dizu horrelakoetan. Neurria hartzen diozu urari, ibiltzeari eta abarri, gorputzak
|
beti
berdin erantzuten ez badizu ere. Lehenengo gose greba hura negu erdian egin genuen, eta hotzaz askoz gehiago izorratzen zara; ez da jakiten, ea jateak eta ahuleziak edo hotzak izorratzen zaituen gehiago.
|
|
|
Zauden lekuan zaudela, egoerarik izorranteenean ere, lagunartean baldin bazaude
|
beti
aurkitzen duzu espazio kutunen bat, etsaiak zapartatu ezin dizun gunetxo bat. Horietako bat, txikitandiko nire musika zaletasunaren asegarri, kantu gregorianoa izaten zen.
|
|
|
– Munduan eurak bakarrik baleude bezala aritzen dira batzuk
|
beti
, marmarrean eta iskanbilan, inori deseroso gerta dakiokeela pentsatu gabe.
|
|
|
Horixe izan zen nire sarrera Herreran. Txapela ere kendu egin zidaten, jakina;
|
beti
buruan nerabilen txapela ere bai. Madarikatua izan zen lehen gaua.
|
|
|
Hara: nik
|
beti
erabili izan dut txapela jantzita, hogeita zazpi urte nituenetik. Parisen, Almuñecarren, lanean, jaietan, tropikoan ere berdin bero jasanezina egin arren, baita Jeremias indigenaren ondoan tarantulak jaten nituenean ere.
|
|
|
Parisen, Almuñecarren, lanean, jaietan, tropikoan ere berdin bero jasanezina egin arren, baita Jeremias indigenaren ondoan tarantulak jaten nituenean ere. Txapela
|
beti
buruan nerabilen nik, kendu gabe. Galtzontziloak bezain jantzi beharrezkoa zen, eta da gaur ere, nire buruan txapela.
|
|
|
Kartzeleroak txaloa jotzen zuenean jaitsi behar zenuen galeriatik patiora, txaloa jotzen zuenean egin behar zenuen hau edo hura.
|
Beti
bazen kartzeleroaren txaloren bat edozein aitzakiarekin. Jasanezina.
|
|
|
Ez omen dugu harritu behar, jakinik zelakoa den kartzeletako burokrazia, zelan funtzionatzen duen denak!
|
Beti
izorratze aldera egiten dituzte gauzak, ez behintzat laguntzeko edo errazteko. Horrelaxe, kartzelerorik mozoloenak ere bere pixkatxoa ipiniz, saiatu dira urtez urte kolektiboa eta kolektiboko banakakoak handik edo hemendik izorratzen.
|
|
|
Hango egonaldia arrunt luzatu izango zen. Ez nintzen
|
beti
etxezuloan sartuta egon. Behin kalera irten eta galdu egin izango nintzen, eta ama nire bila aterako zen, pentsatzekoa denez.
|
|
|
Gure aita CNTkoa zen, bidenabar esateko. Munduko gerra guztietan eta historian zehar
|
beti
berdin gertatzen da: gizonezkoak gerrara eta abenturara joaten dira; eta emakumeek, zahar edo gazte, egin behar izaten dute haurren kargu, etxearen eta erretagoardiaren arduradun.
|
|
|
Gutaz gain, Tortellaten baziren beste iheslari batzuk: Tinita, haragi zatiez
|
beti
hausnarrean aritzen zen Donostiako neska koskorra, eta lehen aipatutako Portugaleteko eta Barakaldoko familiak.
|
|
|
Karlos eta Koldorekin elkartu gara patioan. Berriketarako gogoz dago Antxon, hitz egiteko eta galdetzeko, heldu berriak
|
beti
ohi duen eran. Castellonen zelan zeuden kontatu digu; aspertuta zegoela hainbeste urte baldintza haietan, zulo hartan sartuta, hango kartzeleroen lerdokeriekin.
|
|
|
Gurekin eta beste ehun preso ingururekin oraintsu egin duten mugimendua dugu mintzagai, irratian entzundako zerbaiten kariaz. Espainolak mundu guztian joko zikinean eta maltzurkerian ibili direla
|
beti
, diosku Antxonek, egundo ez dutela gizatasunik izan gauzak gizalegez egiteko garaian. Saharan edo Kuban egin izan zituztenak aipatu dizkigu.
|
|
|
– Gu ere begitan izan gaituzte
|
beti
, etsaitzat beti. Menderatu edo akabatu ezin gaituztenez, joko zikinaz baliatzen dira.
|
|
|
– Gu ere begitan izan gaituzte beti, etsaitzat
|
beti
. Menderatu edo akabatu ezin gaituztenez, joko zikinaz baliatzen dira.
|
|
|
Lantegi hartan batera eta bestera bidaltzen ninduten enkarguak egitera, eta bizikletan joan ohi nintzen. Neure kontuko enkargu moduak ere izaten bainituen nik,
|
beti
bizikletan. Inork ezer esaten ez zidanez, iruditzen zitzaidan ez zirela nire faltaz ohartzen.
|
|
|
Trenez joaten ginen, eta gauean itzultzeko hamarretan izaten genuen berriro trena hartu beharra. Baina
|
beti
galtzen genuen hura, gero hamabietan pasatzen baitzen merkantzia. Merkantzia Beasainen geratzen zen, ordea, eta handik Ordiziara oinez itzuli behar.
|
|
|
Gure ama aski pentsamolde irekikoa zen hala ere.
|
Beti
utzi izan zidan neure kasa ibiltzen. Mezatara eta joatera ere ez ninduen egundo behartu.
|
|
|
Gaixoz leporaino beteta egoten zen Andazarrate, bakar bat gehiago sartzeko lekurik gabe. Baina ez ginen
|
beti
berdinak egoten. Jendea aise aldatzen zen han, batzuk hiltzen zirelako eta haien lekua betetzera beste batzuk ekartzen zituztelako.
|
|
|
Ez du, nonbait, hango oroitzapen onik. Nik
|
beti
izan nuen amarekin harreman ona. Oso zahartuta egon arren, kartzelara ere ahal zuen guztietan etortzen zitzaidan, Castelloneraino azken urteetan, pentsa!
|
|
|
Gazte eta zahar, nahasian ikusten zen jendea han. Hala ere, bazen nahasmen hartan murgildu gabe Alde Zaharrean, Bulebarrean eta inguruetan
|
beti
elkarrekin ibili ohi zen bikote bat, anaia bi. Egundo ez nituen ikusi taberna batera sartzen eta ardoa edaten, edo lagunartean parrandan.
|
|
|
Egundo ez nituen ikusi taberna batera sartzen eta ardoa edaten, edo lagunartean parrandan.
|
Beti
elkarrekin eta beti besteengandik berezi zebiltzan, zut zutik biak, tente, hara eta hona begiratzen... Mujika Herzog anaiak.
|
|
|
Egundo ez nituen ikusi taberna batera sartzen eta ardoa edaten, edo lagunartean parrandan. Beti elkarrekin eta
|
beti
besteengandik berezi zebiltzan, zut zutik biak, tente, hara eta hona begiratzen... Mujika Herzog anaiak.
|
|
|
Langileen arazoez, arazo sozialez, eta horrelakoez zerbait aipatzen banuen, berehalaxe erantzuten zidaten lagunek ohiko arrunkeriaren bat: " zu
|
beti
politikaz"," orain ere politika alu horrekin". Bazirudien, futboleko auziak konponduz gero, konponduta zegokeela munduko injustizia.
|
|
|
Hernanin, Tiloen kiosko inguruan zeuden tabernetan, karta moduko boletoak saltzen zituen gizon batek, eta tarta bat zozketatzen zuen gero, nata zuriz egindakoa. Askotan, izugarri askotan,
|
beti
gertatzen zela esango nuke, neuri tokatzen zitzaidan tarta hura. Zorte ikaragarria nuen horretan, bai horixe.
|
|
|
Egundoko bazkaria egin nuen, arkumea eta guzti. Jatun ona izan naiz
|
beti
, eta sasoi hartan zer esanik ez. Hala bazkalduta, Santa Klarara joan eta siesta egitea pentsatu nuen.
|
|
|
Ezer asko gabe joaten zen hara jendea. Eusebio horrek, esate baterako, aldatzeko arroparik ere ez zeukan; neuk eman nizkion; oinetakorik ere ez, etxean egoteko zapatila pare bat besterik ez; baina labana handi bat bai ordea, bandoleroen tankerakoa,
|
beti
aldean erabiltzen zuena. Egun batez, lanera bidean, autobusera igo eta, ez dakit nola, nahi gabe inondik ere, oina zapaldu nion han zihoan arabiar bati.
|
|
|
Hiri ederra, zoragarria.
|
Beti
gustatu izan zaizkit artea, musika klasikoa, eraikuntza zaharrak eta horrelako zerak. Hara heldu ondorengo lehen asteburuan bazterrik bazter ibili nintzen.
|
|
|
Self servicea zen jantokia, kristoren jantokia; aukeratzeko nahi adina eta oso merkea. Bazen segoviar bat, janariagatik
|
beti
kexaka aritzen zena.
|
|
|
Poesia merkea irudituko zaizu, baina egia osoa da.
|
Beti
izan ginen bata bestearen osakin; ondo konpontzen ginen. Ezin nuen ulertu nola bizi izan nintzen ordura arte bera gabe.
|
|
|
Ikusi besterik ez dago bisitetako kabinetan emakume eta gizonezkoen proportzioa. Emakume gehiago etortzen da
|
beti
, eta gehiagotan ere bai, nahiz arrebak izan, nahiz amak, emazteak edo, lagun soilak edo direnak direla. Enkartelada eta manifestazioetan ere emakumeak dira hutsik gabe joaten direnak leku guztietara...
|
|
|
Eskoletako arduradunak derrigortuta zeuden ikasleok elizara eramatera; elizara, desfileetara eta parafernalia guztietara.
|
Beti
aurkitu izan nuen eskolatik elizara bitartean ihes egin eta nonbaiten ostentzeko eraren bat. Haurren desfile haietan kantuz eta musikaz aritzen ziren, kutsu militarrez, danborrak joz.
|
|
|
Arratsaldera arte ez nintzen etxeratu, ezta bazkaltzera ere. Bazkaria galtzeak ez zidan pena makala emango, baina mendian
|
beti
aurkitzen nuen nik zer jana. Sagarra ez bazen gerezia, okarana edo pikua, inguruetan beti zerbait.
|
|
|
Bazkaria galtzeak ez zidan pena makala emango, baina mendian beti aurkitzen nuen nik zer jana. Sagarra ez bazen gerezia, okarana edo pikua, inguruetan
|
beti
zerbait. Ordizia inguruko kontrolatuta neuzkan; ondo aski jakin ohi nuen zein baserritako sagarrak edo udareak zeuden heltzeko puntuan, nongo gaztainadiak zeuden biltzeko moduan.
|
|
|
– Oheko izarak ere
|
beti
bustixeak egoten ziren hezetasunarekin. Baina, tira, min horiek ez dira ezer Menier sindromearen aldean!
|
|
|
Beste preso batzuei hariekin gerrikoak nola egin erakusten ere badabil.
|
Beti
dauka egitekoren bat. Unetxoren bat beretzat hartzen duenean ere, eskutitzei erantzuten ikusten dut, edo patioan paseatzen.
|
|
|
Zuzendaritza talde horiek izan dira lekuan lekuko tirania propioa ezarri dutenak presoongan eta senide eta lagunengan, beren aburuen araberako jazarpena eta jarraipena eginez, deserosotasuna sortuz, Madrilekiko helburuetan beren apurtxoa aportatuz. Kartzela bakoitzak bere berezitasun propioak ditu horrela, eta kartzela batean denboraldi luzeagoa edo laburragoa egin izanak ez dauka
|
beti
horren araberako eragin zuzena. Zenbait kartzelatan, egonaldi labur batean desegin dezakete presoaren osotasuna, edo horretan saia daitezke behintzat.
|
|
|
Zenbait kartzelatan, egonaldi labur batean desegin dezakete presoaren osotasuna, edo horretan saia daitezke behintzat. Kartzela batzuek epe laburrera ez dizute hainbesteko erasanik egingo, baina luzera itogarri bihurtuko zaizu egonaldia, gauza txikietan izorratzen zaituztelako, gainditu ezinezko eragozpen txikiekin topo egiten duzulako
|
beti
. Horrelakoa da Castellongoa, beti trabak asmatzen, nondik zirikatuko asmatzen zebilen tiranotxoz osatutako zuzendaritzarekin.
|
|
|
Kartzela batzuek epe laburrera ez dizute hainbesteko erasanik egingo, baina luzera itogarri bihurtuko zaizu egonaldia, gauza txikietan izorratzen zaituztelako, gainditu ezinezko eragozpen txikiekin topo egiten duzulako beti. Horrelakoa da Castellongoa,
|
beti
trabak asmatzen, nondik zirikatuko asmatzen zebilen tiranotxoz osatutako zuzendaritzarekin. Ez dago garai bateko Herrerako edo Puertoko erregimena, ez da basatia modu horretan.
|
|
|
ni zure alde egongo naizela
|
beti
|
|
|
|
Beti
da 1985
|
|
|
tren geltokietan
|
beti
aurkitzen dudan aurpegi estrainioa.
|
|
|
– Telebista ez bada musika –azaldu zidan–,
|
beti
dozue zeozer trabarako. Eta alkarregaz berba egin barik, beti alkarrengandik urrin egoten saiatzen zarie, tabernetan legetxe trenean edo autobusean, baita kalean be.
|
|
|
– Telebista ez bada musika –azaldu zidan–, beti dozue zeozer trabarako. Eta alkarregaz berba egin barik,
|
beti
alkarrengandik urrin egoten saiatzen zarie, tabernetan legetxe trenean edo autobusean, baita kalean be. Alkarren beldurrez bizi zariela emoten dau.
|
|
|
Autoa plazan biraka jarri zuen neska gazteak, eta autoak
|
beti
bira bera egiten zuela ziurtatu zuenean, atea zabaldu eta, autoa gelditu gabe, irten egin zen, bizkar zorro handi samarra soinean. Autoak bere kasa jarraitzen zuen, zirkulu berean biraka beti, plazatik irten gabe.
|
|
|
Autoa plazan biraka jarri zuen neska gazteak, eta autoak beti bira bera egiten zuela ziurtatu zuenean, atea zabaldu eta, autoa gelditu gabe, irten egin zen, bizkar zorro handi samarra soinean. Autoak bere kasa jarraitzen zuen, zirkulu berean biraka
|
beti
, plazatik irten gabe. Zineman nuen ikusia antzeko zerbait, Werner Herzogen film batzuetan, baina ez nuen uste inoiz horrelakorik benetan begien aurrean ikusiko nuenik, are gutxiago astegun buruzuri batez Orexako plazan eta Lauaxetaren aldamenean.
|
|
|
– Kaka bat duk dena, behetik hasita goraino eta goitik beheraino buelta berriz ere, begiratzen zaion tokitik begiratzen zaiola, kaka bat dena.
|
Beti
izan duk hala.
|
|
|
" Ez dut egundaino hauteman gaixtaginik ibili dela gauaz mendian. Gu iduri, behartsu batzu dira
|
beti
hor dabiltzanak." Hark bazekien horretaz, artzaina izaki maiz egin baitzuen lo mendian. " Beraz, Xalbadorri jarraituz, argi zaudek bi gauza", egin nuen neure kautan:
|
|
|
Eta nik ez zaukaat batere gogorik orain pikoletoei esplikazioak ematen hasteko. Nola azalduko diet ba zertan nabilen, paraje hauetan eta itxura honekin, hire ondoan, lana eta etxea utzita, bidez bide baina ibilbide jakinik gabe, oinez
|
beti
, Gorbeiapeko sagasti baterantz. Eta ni baino askoz ere okerrago hago hi inori ezer azaltzeko.
|
|
|
Ez ditek planteatzen energia hori kontsumitzailearengandik gertuago egon daitezkeen instalakuntza txikiagoekin lortzeko aukera, hori ez litzatekeelako negozioa izango. Dena aurrera egitea duk, eta zenbat eta handiago hobe
|
beti
, dirua etengabe mugitzeko sorgin gurpil zoro zentzugabe batean. Energia gehiago, kontsumo handiagoa, zarrastelkeria handiagoa, eta segi horrelaxe bazterra jo arte...
|
|
|
Nik aspaldidanik izan ditiat lagun Lizardiren poemak, gazte gaztetandik, batez ere mendian nenbilela. Baditek zerbait, ez zakiat zer, barru barruraino sartu izan zaizkidak
|
beti
, neure anaia batek idatziak balira bezala. Hire poema batzuk ere izan ditiat batzuetan buruan, Antton Valverdek hire lanekin osatu zuen diskokoak batik bat, baina Lizardi hunkidura iturri oparoagoa izan diat beti.
|
|
|
Baditek zerbait, ez zakiat zer, barru barruraino sartu izan zaizkidak beti, neure anaia batek idatziak balira bezala. Hire poema batzuk ere izan ditiat batzuetan buruan, Antton Valverdek hire lanekin osatu zuen diskokoak batik bat, baina Lizardi hunkidura iturri oparoagoa izan diat
|
beti
. Eta ez duk nire kasua soilik.
|
|
|
" Ezin izango dik jende askok esan Lauaxetarekin batera auto stop egiten ibili denik", esan nion neure buruari. Banuen, gainera, azken egunak mendian eman eta gero, jende artean galtzeko gogorik, eta oroitzapen onekin lotzen nituen nik Hernaniko tabernak, haietara jotzen baikenuen ia
|
beti
lankideen arteko afariak egiten genituenean.
|
|
|
Manuel Lasartek" Basarri bateko mutilzar edarizale bati bere auzotar baten erreguz" jarritako bertsoetako bat etorri zitzaidan gogora, auskalo nondik heldutako errieta edo zigor bat balitz bezala: " Zorioneko edariak/ ditu indar ugariak,/ ez dira
|
beti
ondo konpontzen/ gizona ta biak. / Nasten ditu memoriak,/ gero nunai aberiak,/ len ere orrek bultzata asko/ dira eroriak."
|
|
|
– Ni askotan gogoratzen nauk zuekin –azaldu nion Lauaxetari Irun eta Oiartzun artean, Aiako Harriaren magalean, Irustako ur jauziari begira geundela– Batez ere Lizardirekin eta hirekin. Anaia nagusiak zaituztet, anaia zaharrak, oso anaia zahar eta urrunak baina anaiak
|
beti
. Oso bestelako mundu batekoak, oso bestelako ikusmolde batekoak, baina garaiko gogaide asko baino askoz ere gertuagokoak hala ere.
|
|
|
– Oinez
|
beti
–
|
|
|
– Bai, hala uste dut, bai. Oinez
|
beti
. Zuzenago da, zintzoago, benetakoago, biziago...
|
|
|
Gure ibilkeran ere bazen alderik. Tente tente ibiltzen zen
|
beti
Lauaxeta, urrats luzeak eginez; soina aurrerantz makurtuta, aldiz, ni.
|
|
|
– Eta Lauaxeta
|
beti
...
|
|
|
– Ondo da, ondo da –esan zidan, etsipen pitin batez–, baina...
|
beti
oinez ibiliko gara?
|
|
|
–
|
Beti
. Bidez bide, mendiz mendi eta presarik gabe.
|
|
|
Niretzat beranduegi da. Beharbada
|
beti
izan da beranduegi. Zu bezala galduko naiz ni ezerezean, arrastorik utzi gabe.
|
|
|
Bergaratik Andoaina, etxera, autobusean itzuli nintzen, gero eta normalago sentituz, inguruko errealitatetik gero eta gertuago banengo bezala. Baina aurrerantzean, egun hartaz oroitzearekin batera
|
beti
izango nuen ondoez absurdu haren ondoren nire barrenean zerbait aldatu zelako irudipen zentzugabea, Angiozarko kanposantuaren atarian zerbait, ezin jakin zer, utzi izan nuelakoa.
|
|
|
Nazka nazka eginda nengoen pertsona informatua izateaz. Nazka nazka eginda nengoen errealitatea, baita gertukoena ere, geure ondo ondokoa, geure geurea,
|
beti
zeharka jasotzeaz, testu eta irudien bidez, edo inoren ahozko lekukotasun zuzenaren bidez asko jota. Nazka nazka eginda nengoen omenka bizitzeaz.
|
|
|
Izan zaitez azeria, sar zaitez gauzetan eta arbuia ezazu garaipena. Ez ezazu behatu, ez aztertu; baina, espiritu argitasunez, izan zaitez
|
beti
zeinuen arretarako prest. Utzi zeure buruari hunkitzen.
|
|
|
Ez ziren munduko parajerik ikusgarri eta miragarrienak, baina ezagunak eta maiteak nituen oso. " Eguraldia
|
beti
eta berez da ederra", nuen irakurria nonbait, ez nekien non," eta gisa berean beti eta berez da ederra planeta osoko paraje oro ere han inoiz ezer sentitu duen inor bizi deino." Guztizko gogaide ninduen hori idatzi zuenak. Gustura sentitu nintzen, biziberrituta, zuhaitz guztiak eta ur guztiak entzuten, Margak bere gutunean agindurik zidan bezala.
|
|
|
Ez ziren munduko parajerik ikusgarri eta miragarrienak, baina ezagunak eta maiteak nituen oso. " Eguraldia beti eta berez da ederra", nuen irakurria nonbait, ez nekien non," eta gisa berean
|
beti
eta berez da ederra planeta osoko paraje oro ere han inoiz ezer sentitu duen inor bizi deino." Guztizko gogaide ninduen hori idatzi zuenak. Gustura sentitu nintzen, biziberrituta, zuhaitz guztiak eta ur guztiak entzuten, Margak bere gutunean agindurik zidan bezala.
|
|
|
" J.L.L. 40 urteko aizarnazabaldar gizasemearen gorpua aurkitu zuen atzo goizean inguruko nekazari batek Angiozarko hilerriaren atarian", zioten gutxi gorabehera, gaztelaniaz. ...ldetik egongo zela gorpua nekazariak aurkitu zuen lekuan, inor han zegoenik ohartu ere egin gabe, paraje bakartia baita." Baina Egunkaria ko artikuluan osorik zetorren nire izena, Julen Lamarain Lizaur, nire biografia laburbiltzen zuen laudoriozko paragrafo koxkor batekin eta zutabe bakarreko argazki batekin batera;" euskaltzale jatorra" eta" langile suharra" izan nintzela
|
beti
zioen artikuluaren egileak.
|
|
|
Horretaz pentsatzen aritu nintzen loak hartu aurretik, Lauaxetaren zurrunga leunak aditzen nituen bitartean. Nik
|
beti
esaten nuen Urolako tren zaharrak itxuratxarki traizionatu zuela Aizarnazabal, Zumarragatik Zumaiarainoko bidea arinago egitearren Urola ibaiaren ondotik urrundu eta gure herria baztertuta utzirik. Baina neuk ere neure herria baztertzea erabaki nuen gau hartan, Aizarnazabaldik ez pasatzea.
|
|
|
Ez gara, alabaina, geure oilolur heterogeneo eta askotarikotik irteten, prentsa abertzaleko eguraldiaren maparen mugen barruan gabiltza
|
beti
. Erosoago eta etxekoago sentitzen gara leku batzuetan besteetan baino, ezin dugu hori ukatu.
|
|
|
Jende askorekin egiten dugu topo hala ere. Bigarren mailako errepide batera edo herri txiki bateko plaza ingurura jaisten garelarik maiz ikusten dugu Goizeder, ihesean
|
beti
, polizia autoen uluak eta argi urdin birakariak orpoz orpo; batzuetan, haatik, mendian ere ikusten dugu, herri batetik besterako bidea oinez egiten, eta horrelakoetan gurekin solasaldi labur bat egiteko astia hartzeko moduan izaten da. Mateo Txistu noiznahi ikusten dugu basoan, baina hark ez du sekula guregan erreparatu ere egiten, hain dago bere etenik gabeko ehizean tematua.
|
|
|
Autobidea bi urte lehenago inauguratu zuten, 1995ean, baina autobidea egin zutenetik Gorritira mendiz heltzen nintzen lehendabiziko aldia nuen nik orduko hura. Basoaren bihotzean galdurik bat batean autobide batekin topo egiteak halako perplexidade moduko bat sentiarazten zidan niri
|
beti
, eta egun hartan egiaztatu ahal izan nuen Gorriti leku ezin aproposagoa zela sentimendu harentzat.
|
|
|
Inori gera dakiokeen zaletasun eta interes hondarra zapaldu eta itotzeko baino ez! Azkenerako, egia osoa esanda, polemika eta ika mikarik gordinenek baino ez zidaten pizten benetako eta interesa –edo morboa, zuzenago esateko–, baina horiek ere, gehienak behintzat, ziklikoki errepikatzen ziren, eskema berberei jarraiki ia
|
beti
, eta aspergarriak izaten ziren azkenean.
|
|
|
Sorkunderekin bizi nintzelarik, eta baita ezkondu arretik ere, maiz joaten ginen biok mendira, ia ia astebururo, igandeetan batez ere, astelehenean Egunkaria rik plazaratzen ez zenez gero igandea
|
beti
jai izaten nuela baliatuz. Euskal Herriko mendi gailur garrantzitsuenetan izan ginen elkarrekin, behin baino gehiagotan horietako asko eta askotan:
|
|
|
Buruntzara joan nintzen, Belkoainera, Andatzara... Trena edo autobusa hartuta inguruko herrietako mendietara ere joaten hasi nintzen gero, baina mendi txiki eta ez oso urrunetara
|
beti
: Intxurre, Otsabio, Mendikute, Illaun, Irukurutzeta, Atxolin, Azkonabieta, Gaintxipitxa, Gaztelu, Ertxin, Indamendi, Aldura, Igoin, Urdaburu, Zaburu, Urdelar...
|
|
|
Euskalduna ez ezik, euskaltzalea eta abertzalea ere izan naiz
|
beti
. Kasik ezinbestean, jaio nintzen lekuan eta jaio nintzen garaian jaiota.
|
|
|
Kasik ezinbestean, jaio nintzen lekuan eta jaio nintzen garaian jaiota. Ezkertiarra ere bai; aukerakoagoa izanagatik ere, azken batean horixe izan da
|
beti
ohikoena eta errazena nire inguruan. Gaztetan euskaltzale, abertzale eta ezkertiar sutsua izan nintzen, baina ondoren gero eta epelagoa.
|
|
|
Aspaldisko errauts bihurtuak ziren ordurako nire gaztetako suak. Urte gehiegi ziren jada gurpil berari leku beretik eta modu berean bultzaka
|
beti
, euskara eta aberria gora eta euskara eta aberria behera beti, geure antzinako euskal txilbor mitiko aratz parerik gabekoari mirespen erlijioso folklorikoz begira beti, ETAk, KASek, HBk, AABk, LABek eta abarrek ziotenaren edo egiten zutenaren mende beti. Ez nion ezeri behar adinako federik, ez nintzen inongo talde, elkarte edo kolektibotako kide izateko gauza sentitzen.
|
|
|
Aspaldisko errauts bihurtuak ziren ordurako nire gaztetako suak. Urte gehiegi ziren jada gurpil berari leku beretik eta modu berean bultzaka beti, euskara eta aberria gora eta euskara eta aberria behera
|
beti
, geure antzinako euskal txilbor mitiko aratz parerik gabekoari mirespen erlijioso folklorikoz begira beti, ETAk, KASek, HBk, AABk, LABek eta abarrek ziotenaren edo egiten zutenaren mende beti. Ez nion ezeri behar adinako federik, ez nintzen inongo talde, elkarte edo kolektibotako kide izateko gauza sentitzen.
|
|
|
Aspaldisko errauts bihurtuak ziren ordurako nire gaztetako suak. Urte gehiegi ziren jada gurpil berari leku beretik eta modu berean bultzaka beti, euskara eta aberria gora eta euskara eta aberria behera beti, geure antzinako euskal txilbor mitiko aratz parerik gabekoari mirespen erlijioso folklorikoz begira
|
beti
, ETAk, KASek, HBk, AABk, LABek eta abarrek ziotenaren edo egiten zutenaren mende beti. Ez nion ezeri behar adinako federik, ez nintzen inongo talde, elkarte edo kolektibotako kide izateko gauza sentitzen.
|
|
|
Aspaldisko errauts bihurtuak ziren ordurako nire gaztetako suak. Urte gehiegi ziren jada gurpil berari leku beretik eta modu berean bultzaka beti, euskara eta aberria gora eta euskara eta aberria behera beti, geure antzinako euskal txilbor mitiko aratz parerik gabekoari mirespen erlijioso folklorikoz begira beti, ETAk, KASek, HBk, AABk, LABek eta abarrek ziotenaren edo egiten zutenaren mende
|
beti
. Ez nion ezeri behar adinako federik, ez nintzen inongo talde, elkarte edo kolektibotako kide izateko gauza sentitzen.
|
|
|
ETAren atentatuak, presoen sakabanaketa, torturak, etakide batzuen heriotza ilunak, alderdi abertzaleen arteko ika mika eta ezinikusiak, noizean behin hauteskundeak... Ezker abertzalearen alde nengoen eta HBri ematen nion
|
beti
boza, baina gogorik eta grinarik gabe bizi nuen saltsa politiko guztia, astelehenean Espainiako Futbol Ligako emaitzak errepasatzen nituen axolagabekeria eta urruntasun berberaz. Pozgarria zen niretzat Realak irabazi egin zuela jakitea, eta, antzeko gisan, pozgarria zen HBk hauteskundeetan gora egin zuela jakitea ere.
|
|
|
Neureari eutsi nahi diot. Ni Zeanuriraino noa, bidez bide eta mendiz mendi, baina ez biderik zuzenenetik, biderik ederrenetik baizik, horixe baita
|
beti
, Joxean Artzek ederki dioen moduan, biderik laburrena. Eta iparrorratzik gabe.
|
|
|
" Hala uste diat; badik denbora pixka bat hara kristorik sartzen ez dudala ikusi", esan zuen Lazarok, ja giltza bere atariko sarrailan sartzeko makurtuz. Xani,
|
beti
hara begira, parkean itzal iheskor bat ikustea begitandu zitzaion.
|
|
|
" Ilun da giroa", esan zuen. " Bai!", esan zuen salatik aitatxik;"
|
beti
dago ilun!"; gero, Xan ate alboan baratu zela ikusiz: " jarri, jarri", esan zion, paletarekin sofa erakutsiz.
|
|
|
Bazituen noski beste egiteko batzuk.
|
Beti
zerbait buruan hark. Beti zerbait makinatzen.
|
|
|
Beti zerbait buruan hark.
|
Beti
zerbait makinatzen. Gero jakin genuen lanean hasi zela.
|
|
|
Ñarroa baina, apur bat inguratu bazitzaion ere, ez zen behinik behin aurreratzera iritsi. Osterantzean, Xanek pausoa atzera bizitu zuenean, hark ere bizitu egin zuen, bien artean
|
beti
tarte bertsua zela. Horrenbestez, Xan ernegatzen hasita zegoen.
|
|
|
Ama espantakoia, alaba kartsua. Eta hala ere, suma zitekeenez, ama ez zen
|
beti
halakoxea izan: halako kikildua, halako resignatua; eta oraindik ere, bere inpotentzian, bere paralisi partzialean, saiatzen zen ez erabat amiltzen, eta hala zion alabari behatzen:
|
|
|
Bazuen Bele hark buru apepinatuaren tontorrean ile muilo bihurri bat, eta aldian aldian, itxurazko motiborik ez zela, irri egiten zuen: ustez irri gaixto bat,
|
beti
azio txarren bat barrundatzen ariko balitz bezala; zeinerako, bestalde, guztiz inkapablea zirudien. Biak ere herri koskorra atzean utzi duten mutilen legean, garbi, sinple, galtza bakeroez, koadroekiko alkandorez jantzita zeuden.
|