|
2001
|
|
|
Handik irtetean egingo duzunaz buruari bueltaka hasten zara, askatasun egun hori egun zoriontsua bilakatzen duzu, izango duzun egunik zoriontsuena izango da. Baina egunak joan egunak etorri etsitzen hasten zara, egun gehiegi igaro
|
behar
duzulako denok merezi dugun askatasuna lortu arte. Agian zure gurasoei barkamena eskatu eta nota hobeagoak ekarriko dituzula zin eginez, bidezkoa ez den zigor gogor hau altxatuko dizute, baina oso buru gogorra zara, zure gurasoekin batez ere.
|
|
|
Saloian sartu zara, han daude adindun guztiak. Bat aukeratu
|
behar
duzu, eta ez dakizu zein. Banan banan begiratu dituzu, eta pentsatzen geratu zara, begiak itxi eta lehenengo aldiz zure bihotzari jarraituz, batengana hurbildu zara.
|
|
|
Ez, zer egiten duzu ni bezalako agureak zaintzen egoteko lagunekin egon
|
behar
duzunean?
|
|
|
Zure herria inguruetako handiena da. Egia esan
|
behar
baduzu, oso itsusia da, eraikin izugarriak ditu, zaharrak eta zikinak, ibilgailu ugari eta lorategi gutxi. Zahar etxea hirigunean dago, ez da oso garaia eta herriko etxerik zaharrena da, nahiz eta barrukoa eraberriturik egon.
|
|
|
Marmar haietatik ihesi abiatu zen sukalderantz, horma zurian iltzaturiko apaletik aspaldidanik erretiratua
|
behar
zuen irrati beltza esku dardartiez, mahaira jaitsi zuelarik. Mugimendu presatiez piztu ondoren, irratiko sintonia bilatu eta ahots haiek itotzeraino jaso zuen iluntzeko berriak ematen ari zen mintzalariaren ahotsaren bolumena.
|
|
|
Arin arin bildu zituen armairuko gehienak larruzko poltsa zaharrean eta minutu gutxi batzuen buruan sarrerako ate zaharraren aurrean aurkitu zen, maleta astuna eskuan zuela. Iluna zegoen pasiloa eta jada nahiko berandu izan
|
behar
zuen, kalean autoen burrunbarik ez baitzen entzuten. Auzategian ere ez zen ezer entzuten eta kanpoan, gorriz argituriko goizak aurresan zuen moduan, euria ari zuen.
|
|
|
Berriro hasi ziren galderak nire baitan sortzen (erantzunik gabekoak) eta plan bat asmatu
|
behar
nuela pentsatzen hasi nintzen.
|
|
|
Hona erran zidana: Zerbait lortu nahi duzularik, gauza horretan pentsatu
|
behar
duzu azkarki eta nahi duzun guztia lor dezakezu.
|
|
|
Familiak hori ikus zezan oihu egin nuen, baina baratzera buruz begiratzerakoan dena desagertua zen. Hori guztia lehenbailehen ahantzi
|
behar
nuela erran zidan aitak; amak lokartzeko agindu.
|
|
|
Zer? (gainera, nik nion propasatu hura eramatea) Berehala aurkitu
|
behar
nituen aterabideak. Arratsaldean etxera sartzerakoan, ez nituen oraino aurkituak, baina nire ganbaran sartzean, martiztarra bilatu nuen eta ezin izan nuen idoro.
|
|
|
Ez nuke ekin zion Sofisten baldarkeria nire bihurtu dudala iruditzerik nahi, baina, nere ez jakintasunaren erruz beharbada, egia esan
|
behar
badut, bada zure idatzien artean, izar uxoen antzera, deigarri ageri zaidan esaldiren bat, edo akaso hitz xumea dena, baina hain xume ezin liteke zurea izanik eta izarrekin parekatzea merezi baldin badu. Hortaz, eta lehenbailehen nere jomugara heltzeko asmoz, ezeztatu edo baieztatu ezazu, maisu, egitera noakizun proposamena.
|
|
|
Dialektika bakarkako lana den neurrian, arrazoimena izango omen da, egia absolutoa bilatzerako orduan, norberaren tresna bakarra. Baina hori horrela izanik, eta bide batez barkatu ezazu galderaren sinpletasuna, zertarako
|
behar
nauzu zuk orduan?
|
|
|
Heldu da ekin zion berriro ere arestian zin tzilik eta erantzunik gabe utzi dugun galderari erantzuteko momentua. Beraz, esaidazu, arreta ase ezineko gizona, zertarako
|
behar
nauzu zuk orduan?
|
|
|
Ez zen batere alferra gazte hura, eta ez zen sekula gelditzen lan egitetik. Baina gaixoarentzat, langilea izaitea ez zen aski, lan on bat aurkitu
|
behar
zuen, arrantzale izateak ez baitzuen aski diru ematen. Gainera, sortuko zen alabatxoarekin ezin izango zuten gehiago oraingo moldean bizi edo iraun.
|
|
|
Haiek biak, andere baten babesean sartu ziren, ez baitzuten beste tokirik l0 egiteko. Pobreagoak zirelarik bezala, itsasuntziaren kairatzea goaitatu
|
behar
zuten.
|
|
|
Plastikoa! Plastikoa
|
behar
du apartamenduan bere giroa, bere babesa lortzeko eta oroitzei kolorea kentzeko. Unaduraz josirik badago ere, poltsa bete behar du.
|
|
|
Plastikoa behar du apartamenduan bere giroa, bere babesa lortzeko eta oroitzei kolorea kentzeko. Unaduraz josirik badago ere, poltsa bete
|
behar
du. Bete behar du...
|
|
|
Unaduraz josirik badago ere, poltsa bete behar du. Bete
|
behar
du... Hanka bat barrura eta bestea ere baí.
|
|
|
Urduri ote dago? Zergatik egon
|
behar
du urduri?
|
|
|
Hori ez zekien bakarra zen; Zugarramurdiko beste biztanle guziek, aldiz, jakinean ziren eta inork ez zuen gatu beltzik etxean. Pantxo ez en sekula herrira joaiten, salbu bere gatu bat eri zelarik edo janaria erosi
|
behar
zuelarik. Hala ere, norbaitek zerbait erraiten ziolarik ez zuen hitzik ateratzen:
|
|
|
Orriaren azpian oharño batek zioen etxe bakotxeko gatu beltzak hartzen zituztela sorgin bihurtzeko. Hori irakurrieta, buruzagiak erran zuen ezin zituztela munduko gatu beltzak hartu; beraz, hirurok joan
|
behar
zutela jendeen abisatzera.
|
|
|
Bi oren liburu horretan txerkatu eta, azkenean, kausitu zuten
|
behar
zutena. Irakurgei horrek erraiten zuen emazte misterios horiek sorginak zirela; preso zirenez, gatu beltz batzuen itxura hartzen zuten.
|
|
|
Gaua heldu eta, Pantxok berriz gogoan erabili zuen abentura hori eta zalumalu joan zen buruzagiaren ikustera, erraiteko gatu beltzak oro ez zituztela eho, ahatze zutela zikin ontzietan bizi zirenak ehaitea. Buruzagiak herritarrak elkartu zituen berri txar horien erraiteko eta denek sorginak eho
|
behar
zituztela herrira jiten baziren.
|
|
|
Bere aburuz lana ondo betetzen du, nahiz eta garbi dagoen besterik lortu ezagatik dagoela behar horretan. Saiatzen da, dirua
|
behar
baitu beste edozeren gainetik; dirua bizitzeko eta dirua bere Carmelita egunen batean Europako herri ahaztu horretako etxe txiki batera ekartzeko.
|
|
2002
|
|
|
ihes egitea. Nazkaturik zegoen arratoien konpainiaz, familia
|
behar
zuen, gainera aste batzu igaro zituen inoren berririk jaso gabe. Hori bai, laguntzaile bat behar zuen, bakarrik egiteko zail samarra zeritzaiolako, eta huts txikienak dena bertan behera erorrarazi zezakeelakko.
|
|
|
Nazkaturik zegoen arratoien konpainiaz, familia behar zuen, gainera aste batzu igaro zituen inoren berririk jaso gabe. Hori bai, laguntzaile bat
|
behar
zuen, bakarrik egiteko zail samarra zeritzaiolako, eta huts txikienak dena bertan behera erorrarazi zezakeelakko. Konfiantzazko adiskidea izanik, bazekien ahal bezain! aster eskutitz hori bere emaztearen eskuetan izango zela.
|
|
|
Gainera zuek ikustea galarazi didatenez, eskapatzea erabaki dut. Laguntza txiki bat
|
behar
nuke norbait atxemaiteko, orduan aurki ezazu konfiantzazko pertsona bat. Laister arte.
|
|
|
Hau irakurtzean nigarrez hasi zen gaixoa. Ez zekien zergatik Agian Peiok egin
|
behar
zuenaren beldurrarengatik edota, bestela, laister besarkatuko zuen esperantzaz. Emozioak iragan ondoren, berehala xeka hasi zen.
|
|
|
Ohetik atera berri zen sei urteko neska txiki bat zeukan begira. Ile luze koarpilatu haien tartetik bi begi haundi besterik ez zuen ageri; urduri zirudien, nahiz eta egunean zehar zer egin
|
behar
zuen argi ta garbi jakin. Begi beltz haiek jaurtitzen zuten indarrak haurraren borondate ona isladatzen zuten.
|
|
|
eta bakarrik iraun, ezin duk egoera honetan jarraitu, hi ere pertsona haiz eta bizia merezi duk Zeinek esan behar dik hiri non ala norekin bizi behar haizen? nork erabaki dezakek nor maitatu
|
behar
duan. Ez zagok eskubiderik!
|
|
|
Gizon horiek zer ditek hik baino gehiago hiri halako tratu txarra emaiteko... ezer ez! Ezin duk horrela segitu, ihes egin
|
behar
duk Begiak itxi eta ohe gogorrera bota zuen bere burua.
|
|
|
Bistaz, zerua ikutzen zuela zirudien, nahiz eta egun hartan zerua oso behera egon. Izan ere, behe laino hark iduri zuen zeruak irentsi egin
|
behar
zituela. Patioan itzulika zebilela, lore bat aurkitu zuen bide erdian.
|
|
|
Adibidez, lehenengo neskengan konfiatzeko gomendatu zidan honek, hauek agian hobeto ulertuko zutela argudiatuz. Halatan, koadrilako neskei kontatu nien lehenik, banan banan, orain gogoratu ezin ditudan, baina erabat desberdinak izan ziren bideak erabili nituelarik eta betiere, nire zantzuei jarraiki, haiek asmatu
|
behar
zutelarik. Ondoren, mutilen txanda etorri zen.
|
|
|
Hauekin zailagoa izango zen, gaiaren inguruko txantxak egiten baitzituzten etengabe, baina, edozein modutan, banuen jada nolabaiteko praktika, eta, ondorioz, hauei kontatu eta nire aldeko lana burututzat jo nuen. Orain, lagunek erantzun
|
behar
zuten. Esan beharra dago guztien erreakzioa oso ona izan zela, eta hori albiste oso pozgarria izan zen niretzat.
|
|
|
Ez al gaude bada homosexualak normalizazio bide batean? Noiz arte jarraitu
|
behar
dugu mespretxuzko jarrera honen aurrean borrokatzen. Dena den, eta nahiz eta nik hala pentsatu, lagunekin horrelako eztabaidak izan ondoren, nire jarrera aldatzea erabaki dut eta gurasoei kontatzea planteatzen ari naiz, baina ez aburuz aldatu dudalako, injustiziaren aurkako borrokan eta normalizazio prozesu horretan pausoz pauso joan behar naizelako baizik; agian arrazoi duzu:
|
|
|
Baina nire galdera da: zergatik jarraitu
|
behar
du izaten egoera hori gogora gurasoentzako, horrek ez badu, inolaz ere, gure jokabidean eragiten. Ez al gaude bada homosexualak normalizazio bide batean?
|
|
|
Ez dut presarik, ezta helburu jakinik ere, noraezean noa nire oinek zuzentzen nauten tokira. Babes keinu gisa sudurra bufanda azpian gordez negu hotz honetan aurrera noan heinean, emandako pauso bakoitza aurrekoa baino zailagoa egiten zaidala konturatzen naiz, bakarrik sentitzen naiz eta norbaiten
|
beharra
dut. Maite nautenen benetako garrantziaz jabetu naiz trenaren mundu magikotik jaitsi naizen bigarren aldi honetan ere.
|
|
|
Ez dakit, baina probatu gabe ez dago ezer jakiterik. Izan
|
behar
duena izan bedi, denborak esango du.
|
|
2003
|
|
|
Gure herriko ohitura guztiak ahantzi dituzula ohartu naiz. Baina aita, badakizu biziki ongi, betidanik erizain izan nahi dudala. Hori da nire ametsa! Oya, errealitatea begiratu
|
behar
duzu. Emazte erizainek ez dute gerorik Turkian.
|
|
|
Elgar ez ontsa aditze horrek hastapen batean ikaragarrizko haserrea piztu zion Osmani. Izan ere, bazuen hogeita bost urte espero zuela momentu hori, eta azkenean, gertatzen zelarik, karrikan lo egin
|
behar
zuten, hark erraiten zuen bezala. Hala ere, familiak kalmaraztea lortu zuen, eta gau hartan bi nesken aitaxi amatxien
|
|
|
Baina, bere amak besotik hartu zuen erranez Osmanek, amatxik eta berak gauza oso inportante baten jakinean eman
|
behar
zutela.
|
|
|
Elkarrizketaren bukaera ekarri zuten azken hitz horiekin, Oya k erakutsi zuen ez zuela sekulan egoera onartuko, eta berdin zitzaiola bere amari min egin bazion. Bere burasoek, berek erakutsi zioten norbaitek pertsona bat jotzen bazuen, honek oraindik azkarrago jo
|
behar
zuela bestearen kalmarazteko.
|
|
|
Barkatu baina horretan utzi
|
behar
zaitut.
|
|
|
Bestelako kontuak zerabiltzan buruan. Hogei urte zituen jada eta ezkondu egin
|
beharra
zuen. Bere adineko neska gehienek bazeramatzaten pare bat urte ezkonduta.
|
|
|
Baina itsasoaren deia gero eta ozenagoa zen, eta gero eta jasangaitzagoa berau saihestea. Indar guztiak
|
behar
zituen haren hitzari eusteko eta ez zuen beste ezertan erreparatzen.
|
|
|
Bere amaren gisa hots egin zioten lehenengo gau haren fruituari. Lehen gau harena izan
|
behar
zuen zinez, orduz geroztik ez baitzuten inongo harremanik izan.
|
|
|
Triste bazegoen ere, aitortu
|
beharra
zuen nolabaiteko lasaitasuna jabetu zela bere barrenaz. Bazekien lehenago edo beranduago gertatuko zela, ez baitzuen zereginik itsasoaren aurka, hain zen boteretsua, hain zen ederra...
|
|
|
Beti gogoratu behar izaten dizu zure aitonak ere beti errepikatzen zuen esaldi txoro hura: . Jainkoak zioen bera soilik dagoela hor goian, zeruan, eta hik zintzo zintzo hankak lurrean dituala ibili
|
behar
duela?. 10 minututan heldu zara zure eguneroko ibilbidearen lehen geldialdira; espaloiko zuhaixka bati txirrinda lotu eta oinez abiatu zara 9 zenbakia duen portalera.
|
|
|
Alfer samar zaude gaur, hala eta guztiz ere, alfer inteligentea zara zu, lan gutxirekin etekin handia ateratzen iaioa den horietakoa. Zure aitaren arabera alferra edo gezurtia denak inteligentea izan
|
behar
du derrigor, gaizki ibiliko omen da bestela. Esan beharra dago, semea ez daukala alfertzat, era guztietara ere, artabero samarra zarela esaten dizu sarri.
|
|
|
Estutzen zintuen kate imaginarioa gero eta gehiago lasaitzen doa, etxetik ihesi doan txakurraren gisan. Biharko arroza egosi
|
behar
duzu, amari hots egin, etxea garbitu... Tamalez, gisa honetako gauzek ez dizute guztiz inguratzen zaituen paisaia zoragarriaz gozatzen uzten, baina ziur zaude denborarekin lortuko duzula, bada gaurkoa lehen pausoa besterik ez baita izan.
|
|
|
Garrantzitsuena ez baita patuak zutaz egiten duena, zuk patuarekin egingo duzuna da garrantzitsua. Hala eta guztiz ere, ez duzu zeure bizimodua goizetik gauera aldatu nahi, badakizulako amets egitea ona den arren, zentzuak gidatu
|
behar
zaituela.
|
|
|
Hogeita sei urte nituela, eta sakelean nahiko sos bildu nuelarik, maletak bi eskuetan harturik, aita agurtuz eta ama gaixoari masailean bi musu emanez, aldendu nintzen lehenengo aldiz maite nituen pertsonengandik. Aitortu
|
beharra
dut, hasieran beldur nuela, inor ez baita egunero Ameriketara joaten eta are gutxiago, euskaraz bakarrik mintzatzen, erdaraz hitzen batzuk eta ingelesez tutik ere entenditzen ez zuen euskaldun bat. Baina ze erremedio, erabakia hartuta zegoen, horrenbertzez, ez zegoen atzera bueltarik.
|
|
2004
|
|
|
Uniforme ederrez dago jantzita. Ez dira koloreak bereizten, zuri beltzean baitira; beraz, zaharra
|
behar
du izan argazkiak. Traje militarrean estu estu kabitzen da, benetan gizon sendoa da.
|
|
|
Ahalegin handiak egin
|
behar
ditut aitak idatzirikoa ulertzeko. Lubakietan nola idatziko zuen pentsatzen jarri naiz.
|
|
|
Gurea dena ikus daiteke mendi gailurretik. Baina zergatik berreskuratu
|
behar
dugun ez dut oraindik ulertzen. Zergatik hil behar den bestea berea ez den zerbaitegatik borrokan ari bada.
|
|
|
Emandako hainbat azalpenekin batera, hoteleko zenbakia eman diot, edozertarako
|
behar
banau, eta berak mugikorrekoa eman dit. Aurrekoa baino bosteko ahulxeago batekin esan diogu agur elkarri eta tristura handi batekin bide desberdina hartu dugu.
|
|
|
Badirudi, aitaren anaia oraindik bizirik dela. Bikia
|
behar
du izan, ez baita bestelako mutilik ageri argazkian. Zaharren egoitza batean dago.
|
|
|
Berak egin ez zuena alegia. Baina ez dakit egin
|
behar
zuenik ere. Anaia hil zuen, etsai bilakatu zen, berak zioen bezala, bere burua saldu zuen.
|
|
|
Hitz haiek nire baitan ari ziren etengabe oihartzunka, oihu mutuka nuen barnea. Egizu negar lasai
|
beharra
baduzu esan zidan orduan izebak. Baina nik isilpean jarraitzen nuen.
|
|
|
Ezjakintasuna nagusi; baina zoriontsu. Ezinbestean zoriontasuna lortu ahal izan
|
behar
duzu, eta honek barne poza dakarkit. Orain ez dut hiltzeko beldurrik.
|
|
|
Hurrengo herria bazekiten non zegoen: hogei kilometro iparralderuntz, baina lo egin
|
behar
zuten. Berriro mantak eta izarak atera eta lo gelditu ziren atari batean.
|
|
|
Gaur, abenduaren 27a, 1927 urtean, Kattalinek opa ritutako egunerokoa hasi dut. Oren baten buruan joan
|
behar
dut ene lagun zahar batekin sos jokoetan aritze ra. Judu bat da eta beti sosez hetea da!
|
|
|
Elenaren ikustera joan zen. Ongi iduri zuen, baina medikuak erran zion zirrara handi bat ukan zuela eta anitz pausatu
|
behar
zuela. Aste bat horre la pasa zen.
|
|
|
Zer zen hura? Emakumearen anatomia gutxi ezagutu arren gizonarena aise ongi azterturik zeukan bakardadearen kontsolamenduan eta behatz puntekin
|
behar
lukeen baino ezagunagoa zitzaion zerbait hunkitu zuen gau hartan. Ez zuen bi aldiz pentsatu beharrik izan, Maria gizona zen!
|
|
2005
|
|
|
Eskola, ah bai, ahantzia nuen... erran nahi du goiz guziz eskolara eraman
|
behar
zaitugula?
|
|
|
Eta ninia sortzen edo hiltzen da. Aldiz, Josep bada, biek elkar maite dute; baina Josepek, Marie: Josianekin ezkondu
|
behar
du; orduan bere buruaz beste egiten du. Wendy esperantzetan da eta, gainera, oso triste (beharbada depresio bat egiten du), zer egin ez jakinik, bere aitari dena erraiten dio; berak Frantziara eramaiten du eta ninia sortzen edo hiltzen da.Bi izebek neskaren argitasunaz harriturik egon ondoren, Mirosak erran zuen pentsakor: Ez, bi kasuak ez dira posible, edo bederen lehena, zeren Eduardo ez zen batere horrelakoa, bere alaba asko maite zuen, beharbada sobera, baina ez zuen sekula, sekula bortxatuko, eta sinets nazazu, ene anaia baitzen!
|
|
|
Azken tireta ireki zuen eta barnean atzeman zituen hiru argazki, ontzi hetsi bat eta panpina eder baina zahar bat. Argazkietarik lehenean Wendy bere aitarekin zen; hamalau urte ukan
|
behar
zituen; beste bat bere ezteietan; hor bere arropa xuriarekin biziki ederra zen, baina aire enoatu batekin irri egiten zuen; eta azkenean ume potolo bat. Bera edo Carolina segurenaz ere.
|
|
|
Wendy emazte antolatu eta agintari bat zen. Beti bazekien zer, noiz eta non egin
|
behar
zuen. Denak bere larderiaren menpe zeuden.
|
|
|
Hara, ttipiak eskolara joan
|
behar
du!
|
|
|
Ondoko argazkian Marie: Josianen bisaian irribarre handi bat zegoen. Argazkian hemeretzi urte ukan
|
behar
zituen eta gizon gazte eta eder batek eskutik hartzen zuen.
|
|
|
Apaizek oso jatorrak dirudite eta jauregiko atzealdeko logeletan ipini gaituzte aldendurik. Bertan igaro
|
behar
ditugu orain egunak, inora irten gabe, beraiek ekarriko digutelarik eguneroko ogia hona. Logelak antzinako garaietako kartzelen itxura du, itxura hotza eta tamalgarria.
|
|
|
Apaiz urde nazkagarri horiek salatu egin gintuzten azkenean! Bai, ikusi
|
behar
genuen, bai, apaizak betiere boterearen bila dabiltzala. Beren sermoietan eta esaten dute, bai, beti txikienari edo ahulenari lagundu behar zaiola, baina badaezpada ere boteredunaren morroi bilakaturik.
|
|
|
Ezta nikere, gelditzenzaizkidanegunetanzein ilabazoragarriaizangadudanhemendikbastehun urteragagaratukadut irribarreegin zian aurrean negarrezari zen ilabari bainajaanegin
|
behar
duzu, laztana. Azkenekabesarkadaemanetazuti
|
|
|
Goibeltasuna laster jabetu zen nitaz. Guztia ikus ten nuen beltz, obsesioak nirekin amaitu
|
behar
zuen. Zer egiten nuen nik munduaren alde?
|
|
|
Bihotzeti.k atera zitzaidan hura, masailetati.k sentipen malkoa.k erortzen zitzaizkidan bitartean. Orduan, errealita tea ikustea oztopatzen zion oihal faltsua lurrera erori, eta besoetan inguraturik zuen neskatila hezurtsu hura, bere alabatxoa, ifemu hartatik atera
|
behar
zuela zin egin zuen. Ez dut inoiz ahaz tuko amaren aurpegia, zurbil zegoen, sinestezinta suna islatzen zen ikatz koloreko begi dirdiratsu haietan.
|
|
|
Venimos a por vuestro hijo Francisco esan zuen ahots zatar bezain boteretsu batek. Nire aita buru makur etorri zen eta keinu esanguratsu batekin irten egin
|
behar
nuela adierazi zidan. Nire aitaren tristura eta nire amaren negar malkoen artean kalera joan nintzen beste bi militarrekin elkartzera.
|
|
|
Triste bizi naiz, baina ez dakit zergatik. Esan dezakegu nire bizitza tristeturik dagoela jaio nintzenetik eta horrela jarraitu
|
behar
duela bukatu arte. Tristura kentzen ikasi nahiko nuke, batzuetan pentsatzen dut horretarako gauza alaiak bilatu behar ditudala, baina non?
|
|
|
Esan dezakegu nire bizitza tristeturik dagoela jaio nintzenetik eta horrela jarraitu behar duela bukatu arte. Tristura kentzen ikasi nahiko nuke, batzuetan pentsatzen dut horretarako gauza alaiak bilatu
|
behar
ditudala, baina non. Telebista jarri dut, lau ordutan milaka gauza ikusi ondoren pentsatzen hasi naiz eta zera ondorioztatu dut:
|
|
|
Amonarekin bizi naiz, Josefina du izena. Berarekin hitz egiteak ez dit lotsarik ematen, gosea dudanean harekin hitz egin
|
behar
dut, eta jango ez banu hil egingo nintzateke eta horregatik nire amonarekin hitz egitea nahitanahiezkoa zenez, berarekin lotsarik gabe mintzatzen ikasi dut. Aitona hil egin zen, ez, ez zuelako hitz egiten eta ez jatearren hil zelako, amonak esan zidan cancerdelpulmonek hil zuela.
|
|
|
Amets bat zen. Guztiok amets egiten dugu zerbaitengatik borroka egin
|
behar
dugula. Hori esaten du amonak askotan.
|
|
|
Argazkiak ateratzen ditu egunean, argazkilaria delako. Berak esaten du bere lana oso neketsua dela, egunean zehar beti hona eta hara ibili
|
behar
duelako. Nik, hala ere, gustoko dut lan hori, haina, lehen esan dizuedan hezala, ez dut kamerarik.
|
|
2006
|
|
|
Hor zarenez geroztik ez naiz bakarrik eta badakit elkarrekin horri guziari bukaera bat emaiten ahal diogula. Baina egia erran, ez dakit zer egin
|
behar
dugun, haien mezua ez baitut ulertzen.
|
|
|
– Ene ustez Margerengana joan
|
behar
genuke. Bera da hemengo zaharrena.
|
|
|
Eta ene motelkeriatik ateraraziz, eskua tiratu zidan alaiki, zutitzeko. Abantzu korrikan ari zen eta minuturo goaitatu
|
behar
ninduen. Ahal nuen bezala segitu nuen eta, azkenik, Paten eta bere amaren etxera heldu ginen.
|
|
|
Orduan, segur aski, zure aitari bizia emanez hil zen. Baina oso zaharra zen haur bat ukaiteko, berrogei urte inguru ukan
|
behar
zituen. Eta badakizu noiz hil zen zure aita Alexander?
|
|
|
– Victor Kongsley Kingsleytarren semeetako bat zen, hogeita bost bat urte ukan
|
behar
zituen, eta segur aski ikusi duzuen bisaia ilun eta ederra zuen. Nahi bazuen edozein neska eskuratzen ahal zuen, baina berak bat nahi zuen.
|
|
|
Isiltasunean gure tea edatea bukatu genuen hiruek, elkarri begiratu gabe. Baina azken galdera batek mihia erreten zidan, eta ziur nintzen Tomena erre
|
behar
zuela ere; baina nola egin behar dugu zortea gelditzeko, edo gure gidoigileek gu bakean uzteko. Azken te xorta edan ondoren ausartu nintzen eta galdegin nion:
|
|
|
Isiltasunean gure tea edatea bukatu genuen hiruek, elkarri begiratu gabe. Baina azken galdera batek mihia erreten zidan, eta ziur nintzen Tomena erre behar zuela ere; baina nola egin
|
behar
dugu zortea gelditzeko, edo gure gidoigileek gu bakean uzteko. Azken te xorta edan ondoren ausartu nintzen eta galdegin nion:
|
|
|
– Baina zer egin
|
behar
dugu. Zer goaitatzen dute gugandik?
|
|
|
Victorrek Anari, edo Nanyk Kingsleytarrei? Gainera, kontu ilun honetan magia ere sartua dago eta magiaz ez dakit zer goaitatu
|
behar
dugun. Baina azken gauza bat erran behar dizuet, oso garrantzitsua, beharbada korapilo guziaren gakoa:
|
|
|
Maleruski, herritarrak eta jaunttoaren familia ez ziren ados izan. Eta ez zuten baimenik ukan ezkontzeko; neska gazte gaizoak beste norbaitekin ezkondu
|
behar
zuen. Hala ere, eguberri batez, amildegian elkartu ziren, eta han maitatu.
|
|
|
Erritmo berezi hura hartzea erdietsi nuen, baina ezin nuen horrela anitz denboraz segitu. Orduan, etxera joan
|
behar
nuela erran nion; bere burua astindu zuen eta irri akitu bat egin. Tom ere zutitu zen eta gau on bat opatu genion; berriz etortzera gonbidatu gintuen eta atea emeki hetsi genuen.
|
|
|
Eta gu bion arteko borroka bat izan zen, bakoitzak bestearengan irakurrizuen, gorrotoa, maitasuna, galdeketa... Ez ginengu gehiago, sorgin eta jaunttoen arimen zatiakzituzten pertsonak baizik; eta hori ere elkarrekinborrokatu
|
behar
genuen; azkenean ene begiakberetatik kendu nituen ez zelako jasangarria gehiago. Irri triste eta fatalista bat egin zidan eta, eskuak sakeletan, urrundu zen.
|
|
|
Baina aldi hartan amets aski gozoak egin nituen; ene amatxi hor zen, baita ene birramona eta hamabigarren mendeko ene gidoigilea ere. Niri so ziren esperantzaz betetako begiekin eta otoizten zidaten ingelesez, baitezpada zortea konpondu
|
behar
nuela. Baina ametsa ez zen beldurgarria, urduritasun sortzailea baizik.
|
|
|
– Barkatu, baina ez ginen ohartuak gauzak
|
behar
zenituela... Eta hor, Cudlowetik heldu bainaiz, zuri pentsatu dut...
|
|
|
Eta hor, Cudlowetik heldu bainaiz, zuri pentsatu dut... Beste edozer
|
behar
baduzu... Arrunt zozoa naiz, zeren bi egunen buruan berriz eraman baitzaitut; baina erraiten den bezala:
|
|
|
– Sabina eta besteak gure zain izan behar dira, baina goaitatu
|
behar
dugu euria gelditzea etxera berriz igaiteko.
|
|
|
Biharamunean nekez jaiki nintzen eta giharretako minarekin. Negar egiteko gogo handia nuen egoera konpondu zenean dena utzi
|
behar
nuelako, baina ustekabe on batek goaitatzen ninduen: Tomek zaldi bat atzeman zuen eta irri triste batez erran zidan:
|
|
|
Ama ere ohartu da eta arroka lodi bat ikusiz pausatzen nau bere babesean eta murmurikatzen dit belarrira: . Nany entzun nazazu... hemen gordeta egon
|
behar
duzu. Edozer pasatzen dela ere... ados laztana?
|
|
|
Nanyren izpiritua harroan zen, misterioak ekaitz azkar bat eragiten zuen gure baitan. Berak ere nik bezalako ametsak egin
|
behar
zituen, berari ere milioika galdera etortzen zitzaizkion burura, baina bere kasuan sortzetik izan behar zen. Eta zer uros izan behar zen azkenean hori guzia esplikatzen zuen norbait aurkitzearekin!
|