|
2000
|
|
|
Esan
|
beharrik
ez dago mintzo poetiko hau ez dela tradizionala (seda edo sare pasartean izan ezik), eta hemen poeta (ezkonszienteki, itxuraz) garaiko olde, irrazional, baten ukitutik irudi, ez razionaletara, lerratu da.
|
|
|
Eta produktuaren kalitate artistikoari dagokionez, esan
|
beharrik
ez dago, ez zengehien baloratzen zen arloa. Adibidez, 1958an Bruselako Esposizioak ehun bat zinehistorialari ospetsuren artean egindako galdeketaren emaitzen arabera zinemarenhistoriako onenak omen ziren hamar pelikuletatik (ik.
|
|
|
beren kultur balio horrez gain, garbi dago benetako subironatasun ikur gisa jokatzen dutela nazioaren eszenatokian. Bestalde, esan
|
beharrik
ez dago, kontzientzia nazionala ez da gizakiak berez duen zerbait, heziketaren bidez beregan pizten den zerbait baizik. Gauzak horrela, kultura eta hizkuntza atal honen ardatz nagusi ditugularik, ikus dezagun zein den nazionalismoaren unibertsoan duten lekua.
|
|
|
Esan
|
beharrik
ez dago, definizio honek ez duela arazoa asko argitzen; baina, eta hori litzateke bere asmoa, egon diren eta gaur egun dauden nazioari buruzko definizioen zerrenda amaigabearen eta inguruko nahasketaren isla den neurrian, gaiaren zailtasunera gerturatzeko gonbidapena luzatzen digu. Horrela, nazioari eta nazionalismoari dagokien gaiari heldu nahi izanez gero, ikertzaileak ezin dio errealitateari uko egin:
|
|
|
Esan
|
beharrik
ez dago, Estatu sortu berriak ez zuela oraindik Antzinako Erregimenaren hezkuntza eraikuntza ordezkatzeko mekanismorik; baina horren suntsitzea bultzatu zuen.
|
|
|
Ondorio gisa edo, Moyano legearekin administrazio publikoko erakunde espezializatuak sortu eta indartu zirela esan daiteke, Medina rekin196 batera. Esan
|
beharrik
ez dago administrazio mailako funtzioak betetzeko, Estatuaren izugarrizko enplegatu piloaren sorrera ekarri zuela horrek, nolabaiteko administrazio ejertzito zibilaz funtzionario armada hitz egin daitekeelarik197 Bestalde, beste arlo guztiekin gertatuko zenaren antzera, administrazio egiturei zegokienez ere, lege honek hezkuntza sistema liberalaren ezaugarri nagusienetariko bat indartu zuen; hots... Horrela administrazio egitura uniformea ezarri zen, non adar guztiak, antolaketa hierarkikoaren barruan noski, zentrotik eraikitzen zen enbor sendoari lotuta zeuden.
|
|
|
Esan
|
beharrik
ez dago, Estatua esaten dugunean eta aipatu ditugun interesez ari garenean, Estatu Nazioaren markoan kokatzen zen gizarteko klase boteredunez hitz egiten dugula, nahiz eta Estatu Espainiarraren kasuan interpretazio honek bere mugak izan. Egia da burgesia boterea hartuz joan zela pixkanaka eta boterera iritsiko zen klasea zen, baina ez da hau Europako beste Estatu batzuetan izandako prozesu, iraultzailea?
|
|
|
Esan
|
beharrik
ez dago, alde batetik gaztelaniaz alfabetatuta zegoen elitea (politikoa, kulturala, ekonomikoa) zegoela eta, bestetik, populazio masa analfabeto handia, (gaztelania herritar batzuen hizkuntza izan ala ez izan). Benetan indarra izan zuen elementua, elite horien hizkuntza izan zen (ez da berdina hizkuntza arrunta edo hizkuntza idatzia, kultur hizkuntza izan ala ez izan, kultura, kultoa?
|
|
|
Edo bestela agian pentsatu zuen" koño, ba zergatik ez?", edo beharbada suposatu zuen ez zela hain txantxetakoa eta kanpotik (besteen begiradatik) argiago ikusten zela gure artean existitzen omen zen kimika berezia. Ez dakit nik ze arraio sartu zitzaion buruan, kontua da gau horretan (nahikoa hordituta, esan
|
beharrik
ez dago) bere ezpainen artean aurkitu nituela nireak. Ez dakit azaltzen momentu horretan pentsatu nuena, baina munduko irudi guztiak etorri zitzaizkidala esango nuke:
|
|
|
Beraz, erretolika guztia soberakoa zen, guztiz lekuz kanpokoa". Hori esanik, beste irudi bat egin zuen habanoaren keaz, irudi triste bat; eta, jarraian, eta ni umilatzeko asmo huts hutsarekin, krokodrilo sugejalearen irudia egin zuen alegia, ke irudigintzan non plus ultra modura hartzen den artelana, bikain egin ere, aitor dut; esan
|
beharrik
ez dago keinu jostalari fribolo honekin ikusle den denak patrikaratu zituela, atzera, Otsotzarmendi jaunak, eta txaloz eskuak txikitu beharrean aritu zitzaizkiola guztiak, Deere izan ezik, ezin konta ahala minutuz. Zer egin nezakeen nik egoera nola zegoen ikusita?
|
|
|
Antzerkigintzaren bidea ez da orain urte batzuetakoa bezain txarra, esan
|
beharrik
ez dago. Aurreko urteko joerari jarraiki, badirudi sendotze prozesua aurrera doala, ez arinegi, baina bai etengabe.
|
|
|
Esan
|
beharrik
ez badago ere, kodegintza berriaren helburuak bide irekitzetik datoz. Haren giltzarria eta barne zokoak plazaratzeko asmotan, Halperinek laburbildu ditu Napoleon Bonaparte zenaren jomugak:
|
|
|
Izan ere, Carnap, Vienan egon arren, filosofia analitikoaren lehenengoetako zutabea izan zen61 Heideggerren eta heideggertarren aldetik emandako erantzunak aintzat hartu gabe, Vienako Zirkuluaren partaideek, Neurathek eta Carnapek, batik bat, beren erasoa metafisikoei zuzenduriko galdera probokatzaile batean laburbiltzen zutela esan genezake, alegia: ‘Zer nahi duzue esan horrekin? ’ Esan
|
beharrik
ez dago ikuspegi honetatik heideggertarrak ezin duela ez bere terminoen erreferenteak seinalatu ezta bere adierazpenak egiazta edo errefusa ditzakeen modua zehaztu ere. Reichenbachen hitzetan:
|
|
|
Esan
|
beharrik
ez dago frankismoaren parafernalia oso nabaria zela sasoi hartan. Hiriko jaietako Salbean Udaletxetik Santa Mariaraino paliopean eramaten zuten Franco.
|
|
|
Kazetari horren albisteez jarraitzen nituen Euskal Herriari buruzkoak, batez ere europarrek zelan ikusten gintuzten jakiteko. Egunkari espainiarrak, esan
|
beharrik
ez dago, patetikoak ziren orduan ere.
|
|
2001
|
|
|
M. Butor en La Modification (1957) nobelaren ostean hedatu zen kontateknika honekin, heriotzaren ikuspuntu arras fisiologikoa aurkezten zaigu, baina hori bakarrik ez, irakurleok iheslearen solasaren hartzaile testualak bihurtu ere bai. Esan
|
beharrik
ez dago, bigarren pertsonan antolatutako kontaketa honek izugarrizko indar narratiboa duela, azken batean, iheslearen ezinegona barne elkarrizketa gatazkatsuaren bidez aurkezten baitzaigu. Horregatik dauka hainbesteko indarra iheslearen planoak, W.
|
|
|
mutila, neska eta psikiatra. Esan
|
beharrik
ez dago, triangelu horretako lehenengo bi kideen sexuak bestelakoak ere izan daitezkeela, eta homo/ hetero kontuez haratago, hirugarren elementuaren garrantziak baldintzatzen duela, ezpairik gabe, sedukzioaren joko modernoa. Trebezia eta trikimailu kalkulatuez engainatzen zuten Tenorio edo Casanoven garaiak pasa diren honetan, dagoeneko ezinezkoa zaigu, halaber, maite dugunari" I love you" edo" estoy por tí" bezalakoak botatzea, are gutxiago Euskaltzaindiaren arauak beteko lituzkeen" gustatua nago zutaz" gorritu gabe aitortzea.
|
|
|
Saizarbitoriaren belaunaldia, (64koa deitu izan dena Arestiren Harri eta Herri ren argitalpena dela medio) konpromisoaren belaunaldia da. Gaur berrogeita hamar urte inguru duen idazle (eta lagun) talde honek (Saizarbitoria, Sarasola, Kintana, Urretabizkaia, Lete,...) bere garai eta
|
beharrei
ez zegokien literaturarekin egin zuten topo. Euskal gizartean 60ko hamarkadan jazo zirenak (ETAren sorrera, ikastolen mugimendua, industri eta ekonomiaren gorakada, euskara batuaren oinarrien finkapena,) iraultza hori egin zedin beharrezko" humus" a bihurtu ziren.
|
|
|
– Ikasle askok ezin izan dute esan Euskal Telebistako zein saio duten gustuko.Hori, esan
|
beharrik
ez dago, nahiko normaltzat hartu genuke, ikasleaskok ez baitute Euskal Telebistarik apenas ikusten. Dena dela, ez litzatekesoberan egongo programazioaren berri ematea ikasleei, beren gustuko saioakaurki ditzaketela ikus dezaten.
|
|
|
Andra Pradeshen, berriz, herriko handi mandiek emakume haurdun bat jainkoei sakrifikatu zieten, goialdetik euria ekar zezan. Esan
|
beharrik
ez dago: emakume hori dalita zen.
|
|
|
Eta nik ez dakit, baina azkenerako herrestan neramatzan zainak; elkar nahaspilatzen zi  tzaizkidan abenidetan, katrapilatzen zitzaizkidan liburutegi hautsak hartuetan, kon  tzertuetan, baso usaintsuetan, oinezkoen hanketan bezala autoen gurpiletan. Esan
|
beharrik
ez dago noski, egoerak okerrera egin zuela egunez egun, orduz ordu; kalera irtete hutsak arazo imajinaezinak sortzen zizkidan, eta laster batean pausorik eman ezinda geldituko nintzela ikusita zegoen. Gauzak horrela, etsipenez eta minduraz, har nezakeen erabaki bakarra hartu nuen.
|
|
|
Eta kantatzea, jolasean eta dantzan egitea, maitatzea dira. Esan
|
beharrik
ez dago maitatzean ere mailak daudela, biziago maitatzea (maitariago bihurtzea) izan daitekeela norberari beharrezko zaion jakia beharrezkoago zaionari ematea. Areago norberaren psikea (bizitza hilkorra) beste maitagogoaren zoeren (goi bizitzaren) alde ematea.
|
|
|
Pentsa, nahi zuenean, inpunitate osoz, nahi zuen tokian agertzen zen elementu bat, nahi beste bitarteko erabiltzen zuena, nahi zuena egitea bazuena... Esan
|
beharrik
ez dago geuk egiten genituela gero Borgesen izenean erreibindikatzen ziren ekintzak. Geu ginen Borgesen azpiegitura, laguntza logistikoa eta militantzia.
|
|
|
batzuek ulertu bai, baina ez ziren ulertu zutena adierazteko gauza; beste batzuek ulertu bai, baina gogotik saiatu dira ulertu dutena ahalik eta ilunen transmititzen, beste inork uler ez zezan, beren jakinduriari ahalik eta etekin handiena ateratzeko, beren burua kasta baten moduan iraunarazteko; pare bat baizik ez dira ulertu bai, garbi adierazten jakin bai eta, gainera, garbi adierazi nahi izan dutenak. Esan
|
beharrik
ez dago hauek idatzi eta esan dutela, aspaldi, idaztea eta esatea merezi zuen guztia. Gainerakoa zaborra da.
|
|
|
40, bai, berrogei, horixe baita nire oinetakoen neurria. Esan
|
beharrik
ez dago ez genuela KAOSeko agentea harrapatu. Uste nuen kritika gogorrak entzungo nituela zenbaki zifratua ahazteagatik, baina txipa prestatu behar zuen agentea –gaztea zen, ofizioan berri samarra–, errua elkarren artean banatzeko prest azaldu zen:
|
|
2002
|
|
|
Beste norbaitzuek, santu biurtu nahiko dute. Esan
|
beharrik
ez dago Aresti ez zela ez bata ta ez bestea, ezur eta aragizko gizon kontradiktorio bat baizik. Gizon ona zela ziur nago, eta funtsez bihotz zabala.
|
|
|
Baina autoreari ospea eman zion obra, esan
|
beharrik
ez dago, Obabakoak (Erein, 1988) ipuin liburua izan zen. 23 hizkuntzatara itzulita dago, eta merezi izan ditu, besteak beste, Kritika Saria (1988), Premio Nacional de Narrativa (1989), I. Euskadi Saria (1989), European Literary Prize delakoan finalista (1990), Millepages Saria (1991) eta Pyrénées Atlantiqueseko Trois Couronnes Saria (1995).
|
|
|
Esan
|
beharrik
ez dago, generozko literatura honek merkatuari gero eta gehiago begiratzen dion sorkuntzarekin lotura nabarmenak dituela. Edonola ere, bada, gure ustez, euskal eleberriari dagokionez gutxitan aipatu izan den kontu bat:
|
|
|
Arrieta, A. Urretabizkaia, L. Oñederra eta I. Rozas ditugu artean eleberriak kaleratu dituztenak; guztira, 5 emakume idazle. Esan
|
beharrik
ez dago, kopuruok urruti daudela Alicia Redondo Goicoecheak 1998an kaleratutako emaitzetatik. Ikertzaile honen arabera, artean argitara eman diren Espainiako nobelen egileen artean 174 emakumezko dira10.
|
|
|
3), sistema hitza Claudio Guillenek erabili zuen lehenengoz 1971n, eta, gerora, teoria enpirikoak eta polisistemen teoriak erabiltzen duten terminologiarekin bat etorri da. Esan
|
beharrik
ez dago, azken hauek, hots, teoria enpirikoak eta polisistemen teoriak, euren izaera zientifikoa defendatzen dutela eta behin eta berriro azpimarratzen dituztela beren hurbilpenetan dauden oinarri epistemologiko
|
|
|
Prozedura honekin, poetika eta ekarri bakoitzaren azalpena jatorri dituzten baldintza sozio historikoen argitan egitea dugu helburu. Edonola ere, esan
|
beharrik
ez dago atal honetan egungo literatur sistema soilik izango dugula hizpide eta, hori horrela izanik, denboran hurbilekoak zaizkigun testuak ulertzeko bakarrik suertatuko zaigula argigarri. Has gaitezen, beraz, oso gainetik bada ere, euskal sistema literarioa zehazten eta kritikak bertan lukeen garrantziaz gogoeta egiten.
|
|
|
Eleberriak herritartasuna defendatu nahi du, tradizioa, zibilizazio modernoaren erasoaren aurrean. Esan
|
beharrik
ez dago ideologia katolikoa oso presente dagoela Agirreren bi nobeletan, eta narratzaileak garaiko euskaldunen herri hizkera islatu nahi izanak autorea Aranaren planteamendu puristetatik urrundu egin zela erakusten du. Egia esan, Agirreren arrakasta elkarrizketen freskotasunari zor zaio, nahiz eta freskotasun hori, Lasagabasterrek dioenez (1985), mende erdi batean ez zuten aprobetxatzen jakin eleberrigile errealistek.
|
|
|
Hots, liburu edo artikulu baten gaiak bitarteko muga kronologikoa gainditzen badu, zer puntutaraino sar daitekeen multzo honetan. Subjektibitateak, esan
|
beharrik
ez dago, toki handia hartzen du lan bat sartueta beste bat kanpoan uzteko orduan. Antzeko arazoa planteatu zitzaidan lanensailkapenari ekiteko orduan.
|
|
|
Guztiok bilakatzen gara aditu, inor aditu ez izatearen ondorioz (ikus, bereziki: 2.1 atala). 35 Esan
|
beharrik
ez dago, gaur egungo egoeran, historia sozialaren motor arrazionaltasun teleologikoa
|
|
|
Horregatik guztiagatik, elikadura egokia dela uste da, baldin eta organismoaren beharrak asetzeko gai bada; ezaugarri pertsonalen arabera, nutrizio eta osasun egoera ona lortzeko edo horri eusteko. Adineko pertsonen elikagai
|
beharrak
Ez dago mundu osorako balio duen modalitate dietetikorik; dieta behar berezietara egokitu behar da, askotariko faktoreen arabera. Hala ere, badira zenbait gomendio orokor, adineko pertsona guztien organismoak (mantenugaiak) aprobetxa ditzakeen energia eta substantzia beharrak bete ahal izateko, bizi kalitate hobea sustatzeko.
|
|
|
Esan
|
beharrik
ez badago ere, labayru ikastegiaren ospakizuna izan da, beharbada, mendebalde honetan bizi dugun zerarik aipagarriena, euskalgintzaren ikuspegitik behinik behin. Ez noa hemen horretan luzatzera.
|
|
|
Hortxe ezarri behar dira estrategiazko lerroak, eta, horretarako, era guztietako eragileak hartu behar dira kontuan. Gizarte baten
|
beharrak
ez dagozkie soilik industria etaekonomia ren alorrei; gizarte integrazioaren, kulturareneta ongizatearen alorrei ere berebiziko garrantzia eman behar zaie horrelako planak egiterakoan. Unibertsitateek txertatuta egon behar dute Euskadiko Zientzi eta Teknologi Sisteman eta, horregatik, plan horien eragile nagusitzat hartu lirateke.
|
|
|
Ohikoa izaten da presoek beren artean akordio ezkutukoak egitea eta akordio horiek lege bihurtzea. Esan
|
beharrik
ez dago, lege horien egileak gizakien artean utzienak eta zabarrenak izaten direla gehienetan. Izan ere, espetxe barruetan sortzen diren sozietateetan zantarrenek ezartzen baitiete beren legea besteei eta gizagaixook lege horiek bete beharrean aurkitzen dituzte beren buruak.
|
|
2003
|
|
|
Esan
|
beharrik
ez dago bai Piketty eta Saezen obrak eta bai Krugmanen idatziek modu askotako polemikak piztu dituztela eta asko direla ikerketa horien baliagarritasuna zalantzan jarri dutenak. Hala ere, bada ezpada abisoa ematen du editorialistak behin eta berriro:
|
|
|
Ur hornidura garrantzitsua dela esan
|
beharrik
ez dago. Etxeko landareetan bereziki premia handiagoa da, lurrinketa ere handiagoa baita.
|
|
|
Astearen hasieran ustez etakide izatera hel zitezkeen pertsona batzuk harrapatu eta astearen erdian «Egunkaria» itxi eta jende gehiago atxilotu zituztelako. Esan
|
beharrik
ez dago Madrileko esatariak asmatu egin zuela izenburuarekin, astea beltza izango baitzen ETArentzat, harrapaketengatik, batetik; eta, bestetik, «Egunkaria»rekin batera euskara bera irteten zelako kalteturik, eta ETAren ikurretako bat euskara da, jakina denez. Euskarari erasotzea, beraz, ETAri erasotzea da.
|
|
|
Aurten, gure arteko lanik ezaren arazo larria jarri nahi izan deuskue aurrean. Esan
|
beharrik
ez dago, guztiok ondo dakigulako, lanik ez hori zenbaterainoko problema sakon larria dan mundu zabalean eta, batez bere, gure artean.
|
|
|
" Bakearen aldeko eguna" da hau. Eta, nik esan
|
beharrik
ez dago, guztiok dakizue, ondo baino hobeto, bakerik eza zer dan, eta bakearen preminea ze gorria dan gure artean egunotan. Gure artean eta mundu osoan.
|
|
|
Hau eskandalua... Esan
|
beharrik
ez dago, ez zaitudala etxetik ikusi gura.
|
|
|
Jakintza Antzinako Erroman sibaritak (gustu bikaineko gizabanakoak) erabiltzen ziren pozoi baten existentzia kutsa zezaketen zapore mingotsak zehazteko. Esan
|
beharrik
ez dago kasu horietan trebetasunaren mende zeudela bizirik jarraitzea ala ez. Bartoshukek urtetan zehar aztertu ditu gustuaren zentzua bereizten duten ezaugarri biologikoak, eta arreta berezia jarri du papilen funtzioan.
|
|
|
Erabiltzen ari den elektrodoaren kapazitatearen arabera, intentsitate bat edo bestea erabiliko da, baina 1,5 ampererekin nahikoa izan daiteke. Esan
|
beharrik
ez dago soldatze lanak egiten ari diren bakoitzean babes eskularru eta betaurrekoak erabili behar direla.
|
|
|
Ikasturtearen amaieran lan arrazoiak direla eta, familia hori herri euskaldun batera joan beharrean aurkitzen da, hau da, euskara hutsez bizi den herri batera. Esan
|
beharrik
ez dago bertako eskolan ere euskara hutsez ari direla (ereduan), eta A ereduko eskola horrek zer nolako laguntza eman dien teorian gure inguruan ofiziala den euskara ezagutzeko. Beraz kontuak atera ikasturte hasieran zer suposatuko duen Euskal Herriko beste errealitate kultural batekin topo egitea.
|
|
|
Esan
|
beharrik
ez dago egoera horretan nekazarien bizimoduak okerrera egin zuela. Baserritarrek funtsean bere burua asetzeko eta hamarrekoak eta jabe millaristen errentak ordaintzeko egiten zuten lan oraindik XVIII. mende bukaeran.
|
|
|
Herri hau harrizkoa da. Ozenago esan
|
beharrik
ez dago: " Pello gaixo dago, bai.
|
|
|
Domatek, esan
|
beharrik
ez dago, aurreranzko urratsa ematen du, eta bi lege multzo uztartzen ditu bere zereginean. Batetik, erromatar zuzenbidearen tradizio klasikoa, iturburuetan moldatua eta Erdi aroko juristek osatua; bestetik, zuzenbide naturalaren abiaburuan ere badago, arrazoiak eta ekitateak bide ematen diotelako zuzenbide aldaezina eta betierekoa formulatzeko, betiere Jainkoaren baitan kokatua.
|
|
2004
|
|
|
Euskal Herrian epailea izateko euskara jakin
|
beharrik
ez dagoela, baina, zuzenbidea, ostera, jakitea behar beharrezkoa dela adierazi berri du Euskal Herriko Epaitegi Nagusiko buru izendatu berri den Fernando Ruiz de Piñeiro epaile madrildarrak. Izan ere, epaile lanak burutu behar izatekotan, euskara edo zuzenbidea jakitearen arteko hautua egin behar omen da.
|
|
|
Esan
|
beharrik
ez dago erlijioak desprestigio sakona pairatzen duela zenbait sektore sozialetan, neurri batean, Eliza katolikoak gizartean galdu duen legitimitate eta botere eskergaren ispilu; nahiz eta katolizismoak milaka jarraitzaile eduki euskal gizartean. Prozesu horrek atzeraezina dirudi, Gasteizko gotzainaren lantuen gainetik.
|
|
|
Haatik, berez prozesuko eskubide eta bermeak diren oinarrizko eskubideei dagokienez, guztiz zentzugabea izango litzateke kasuan kasuko urratzeari aurre egiteko, zuzenbideak jurisdikzio arruntean ezartzea, hala prozedura paralelo bat edo batzuk, nola oinarrizko eskubidea urratu eta konpondu gabe utzi duen prozesuaren atzetik beste prozesu bat. Esan
|
beharrik
ez dago lehenengo irtenbidea zentzugabea dela. Bigarren irtenbideak jurisdikzio prozesuak bikoiztea ekarriko luke.
|
|
|
Honekin esan nahi da nazio gatazkak, klase gatazkak, sexu gatazkak, etab. dauden bezalaxe, hizkuntza gatazkak daudela, ez azaleko, behin behineko, edo horrelako zerbait. Noski, esan
|
beharrik
ez dago, borrokan daudenak ez direla hizkuntzak, hizkuntz komunitateak baizik. (...) Hizkuntza gatazkak gizarte baten egituratik jalgitzen direnak ditugu eta beroiek zuzen enuntziatu eta definitu ahal izateko, ezinbestekoa da egitura horre tan inplikaturik dauden interrelazioak, kontraesanez eta antagonismoez zeharkatuak, ezagutzea.
|
|
|
Ohar bat, badaezpada ere: esan
|
beharrik
ez dago noski euskaldun gehienen ama hizkuntza, hizkuntza minorizatua, ez dela hizkuntza nagusia izan, eta horrenbestez, ez duela lehen hizkuntzaren tasunik bereganatzen gizarteak esleitzen dion egoera diglosikoa dela medio. Bego, bada, horretan, argibidea.
|
|
|
Esan
|
beharrik
ez dago egileak euskarazko liburu hauetan darabilen hiz kuntz ereduak idatzizko zein ahozko euskal literaturaren tradizioarekiko al daketa errotikoa edo, agian hobeto, etena ekarri zuela. Aranari leporatu izan zaizkion hutsegite nabarmenen artean, hain zuzen, garbizalakeriarena izan da, hots, erdal jatorrizko hitzak onartzeari zion higuina.
|
|
|
Aldizkari honen lehen zenbakia 1929ko urtarrilaren 15ean kaleratzen da, Bilbaon, euskaraz eta gaztelaniaz, azalean «Pizkundea» ikurra dakarrela. Esan
|
beharrik
ez dago lehen aipatutako Euzko Deya duela aurrekari. Sarreran, Eus kal Pizkundearen eragile eta gidari teorikotzat Astarloa eta Aranaren izenak ai patzen dira (201).
|
|
|
puntuen aurretik. Esan
|
beharrik
ez dago karlismoa Aro Garaikideko fenomenoa dela, eta beraz hurrengo atalean egon lukeela.
|
|
|
ez ikasleak abertzaletzea, baizik errealitatea ulertzeko bidea eskaintzea horretarako ahalik eta historia zientifikoena irakatsiz. Esan
|
beharrik
ez dago ikuspegi horrekin bat.
|
|
|
Esan
|
beharrik
ez dago, inplikazio kooperatiboaren ahuldade multzo horrek, bigarren atalean deskribaturiko potentzialtasunen ustiapen txarragoa dakarrela.Hau da, inplikazio kooperatiboaren higadurak ondorio negatiboak izan ditzakeproduktibitatearen hobekuntzan, kostu aurreztean eta eraginkortasunaren hobetzean.
|
|
|
Egia esan,, maitasuna? delako sentimendu hori argien eta sakonen sentitzendugu, sarri, sexuzko bikotekideekin (esan
|
beharrik
ez dago, nahiz sexu desberdinekoak nahiz berdinekoak izan). Kasu horretan, pertsona horrekin batera pasatu nahiditugu orduak; eta ordu horien portzentaia nabarmen bat bere gorputzaren kontaktuzuzenean igaro nahi dugu, sakontasun handiagoko edo gutxiagoko sexu harremanbatean.
|
|
|
Boterea, estatumota diferenteak, gobernu molde hobeak, politika eta etikaren arteko erlazioa, justizia, boterearen zilegitasuna, botere horren indarkeriaren erabileraren legalitatea ala ideia politikoak eta ondoriozko ideologiak? Esan
|
beharrik
ez dago galdera horien erantzunek bestegaldera batzuk sortzen dituztela. Esate baterako, zein da Filosofia Politikoak ikertu beharduen objektu nagusia?
|
|
|
Aipua sartzea beste egileren baten liburuko pasarte garrantzitsu bat hitzez hitz kopiatzeada. Hori egiterakoan, esan
|
beharrik
ez dago, argi erakutsi behar da beste baten hitzak direla. Alegia, zure ideiak eta aipatzen dituzunak bereizi behar dituzu, nahasmena ekiditcko etaargudioaren ulermena errazteko.
|
|
|
Kooperatibak eta sindikatuak sustrai bereko mugimenduak dira, bien sorrerak xx. mendeko langile mugimenduan kokatzen baitira. Esan
|
beharrik
ez dago, xix. mendearen hasieran, Frantzian erroturiko lehen lan elkartuko kooperatibaksindikatuek sortu zituztela. Gaur egun ere, Frantzian autoeraketaren aldekosindikaturen bat egon badago:
|
|
|
Hamahiru elkarte sektorial, bederatzi kooperatiba, eta hirurehun baserritarretik gora Lurgintzaren bidez eraman ditugu gure gestio tekniko ekonomikoak, gure kooperatiba eta elkarteetako administrazio eta koordinazio lanak eta abar. Esan
|
beharrik
ez dago Lurgintzak oso paper garrantzitsua jokatu behar duela baserritarron zerbitzura eta gure interesei begira lan eginaz.
|
|
|
Signora Mariak ez ditu agurtzen herriko neskarik politenak. Esan
|
beharrik
ez dago ez duela Livia ere agurtzen. Burua tente mantentzen du aurrera begira, eta inor ez balego legez pasatzen da neska gaztearen albotik.
|
|
|
Eta inpunitatea diogu, EITBrenjarduna zaindu luketen Eusko Jaurlaritzak nahiz Eusko Legebiltzarrak, biek ala biek, horren aurrean orain arte ezer ere egin ez dutelako. EITBk aipatu jarrera izatearen ordez legea aplikatu izan balu, euskal zinemaren egoera egungoa baino askoz egonkorragoa litzakeela esan
|
beharrik
ez dago. Hori egin beharrean, ordea, ikus entzunezko autonomikoaren jarrerak betiko ildoari eutsi dio, hau da Ameriketako Estatu Batuen ekoizpen komertzialaren menpe segitu eta berezko erantzukizunak ukatu.
|
|
|
Esan
|
beharrik
ez dago gurean ez dela honen parekorik, ezta proiektu mailan ere. Eta egon luke, ez Belgikan egindakoa kopiatzeko, preseski, nazioarteko gomendioei jarraitzeko baizik.
|
|
|
elikadura baino beharrezkoago duke gizakumeak afektibitatea. Esan
|
beharrik
ez dago, batere elikatu gabe gizakia —eta animalia oro— hil egiten dela, goizago edo beranduago. Afektibitatearen premia ez da, haatik, txikiagoa, hura falta denean ondorioak hain tragikoak ez badirateke ere hain denbora laburrean.
|
|
|
behar fisiologikoak (hotzari, beroari edota euriari aurre egiteko), behar sozialak (pudorea, rola, irudia, moda, itxura jakin bat eman beharra...), behar psikologikoak (autoestimua edota autoirudia zaintzearren, motibazio inkontziente batzuei erantzuteko, behar konpultsibo bat asetzeko...). Esan
|
beharrik
ez dago motibazio sozialak eta psikologikoak oso lotuak daudela. Arroparen adibide xume honek argiro erakusten digu ondasun baten erabilpen balioa (behar fisiologikoak asetzen dituena, kasu honetan) beharrizan psikosozial batzuek gaindeterminatzen dutela, truke balioa determinatzerakoan eragin zuzena, eta ez ttipia, daukatelarik.
|
|
|
Hori da dena. Besterik esan
|
beharrik
ez dago. Eta laburtasun berberaz erabaki dezaket festa hartan bi behioi egin zigutena.
|
|
2005
|
|
|
Esan
|
beharrik
ez dago transplante edo grefak egiten dituzten medikuen laguntzarik gabe komertzio hau ez litzatekeela existituko. Mediku eta ospitaleen artean, Frontline kazetako ikerketa ekipoak lau sail egiten ditu, organo trafikoaren aurrean duten jarreraren arabera.
|
|
|
Gasteizko anaikortasun horren adierazgarria da 1873an Herranek, El Canton Vasco egunkaria sortu izatea bertatik Mateo Morazaren atxiloketa gaitzetsi eta batzar nagusietarako haren kandidatura bultzatzeko. Moraza, esan
|
beharrik
ez dago, karlisten aldekoa izateagatik atxilotu zuten. Baina Herran, adiskidetasunean horren irekia bazen, ez zuen horregatik konbikziorik galdu, eta gainerako liberalak bezala hiria karlistengandik defendatzeko milizia nazionalean aritu zen 1874an.
|
|
|
Telebistako eta Irratiko albistegietan, gaur? aditzondoa gehiegi erabiltzen dela esan
|
beharrik
ez dago. Mervin Block en hitzak aipatuz, Salvador Alsius ek (2000: 47) dio plaga edo izurritea dela kazeterien artean.
|
|
|
Bigarren platera bukatzen dugunean, lasaitu egiten zara. Goseak dakarren jan
|
beharra
ez dago jadanik mahaian present. Ogi kozkorra jan eta garagardoari azkena ematen diozu.
|
|
2006
|
|
|
ugaztunei. Esan
|
beharrik
ez dago: hemendik pasatu ez
|
|
|
Babes hori jasotzeko lehenengo baldintza Izatezko Bikoteen Erregistroaninskribatzea da. Inskribatzea, esan
|
beharrik
ez dago, borondatezkoa da eta izaeraeratzailea du; beraz, inskribatuta ez dauden bikoteei ez zaie Legea aplikatuko.Hortaz, lehen bezala, izango dira oraindik hainbat familia unitate ez ezkontzarenaraudia ez eta egitatezko bikoteena aplikatuko ez zaizkienak.
|
|
|
Bada, esan
|
beharrik
ez dago Mendebaldeko kulturak izan duen bilakaera eta gaurko egoera horrela esplika daitezkeela: arrazionaltasun formalaren hedatze hazkorrak ertzetara bidali ditu bestelako kontsiderazioak, eta logika instrumentalak ostatu hartu du han hemen.
|
|
|
arrazoiaren erabateko garapenak miseria materiala gainditzea eta gizakiaren kondizio morala hobetzea, biak ekarriko zituela. Garai ilustratuari baikortasuna zerion alde guztietatik, esan
|
beharrik
ez dago: giza arrazoiaren garapenak posible den mundurik hoberenera eramango gintuen, betiere libreki funtzionatzen uzten bazitzaion.
|
|
|
Zer eta agiri bat atera zuela udalbatzak," gure herrian gutxiengo antidemokratiko batek merkatari zenbaiten kontra antolatutako mehatxu eta erasoen kontra". Gutxiengo antidemokratikoa, esan
|
beharrik
ez dago, gu ginen. Eta mehatxu eta erasoak jasaten zituen merkataria, gure Hankapalo.
|
|
|
– Jeneralak Konstituzioko zortzigarren artikulua baizik ez du buruan –esaten zuen orduan Mikelek, algara artean. Mikel hau katxondo bat da, esan
|
beharrik
ez dago.
|
|
2007
|
|
|
Eye tracking sistemen kasuan, zuri beltzeko imajinekin dihardutenez, gris argi batean islatzen da esandako efektua. Esan
|
beharrik
ez dago efektu hori desagertu egiten dela argi iturria ardatzetik urrun jartzen bada; orduan, begi ninia ilunago agertzen da irudian.
|
|
|
Westfaliako bakea Münster en egin eta geroagoko beste kobre grabaki batean Andre Germania tronuan dago, aurrean Frantzia eta Suedia txikiak. Esan
|
beharrik
ez dago, errepresentazio hauek guztiak, dekorazioan eta (pabiloiak, etab.), antzinateari erreferentziaz kargatuak egon ohi direla.
|
|
|
Nortasunak (rolak, estatusak, lehengo ohorea, eta abar) pertsonalizatu eta abstraitu egin dira: egoera edo ingurune jakin batean nor izatekobidea zena, besteekiko harremanetan izateko moduak zirenak, orain, antza, barnemin berezia dugu (horri, esan
|
beharrik
ez dago, indibidualizazio eta introspekzioderitzote). Hau da, lehen jardute mota edo estilo zena (berez, egoerari zegokiona), izate mota bilakatu zen Modernizazioarekin (norberari zegokion zerbait); eta orain, ostera ere, ari gara jarduteetara itzultzen (esan dut:
|
|
|
Alde batetik, seme alabak tratatzeko etahautemateko moduek eragina izan dezakete seme alabek beren buruaz dituztenusteetan (hau da, autokontzeptuan). Adibidez; gurasoek haurra gehiegi babestenbadute, litekeena da horrek, nahiz eta benetako
|
beharrik
ez egon, babestutaegoteko beharra sentitzea (Hoffman, Paris eta Hall, 1994). Gurasoek askotanzenbait gaitasun zein ezaugarri egozten dizkiete seme alabei, eta horiek balituztebezala, tratatu ez ezik, batzuetan etiketatu ere egiten dituzte(. Oso gaiztoa zara?). Haurrek etiketa horiek onartu, eta autokontzeptuari gehitzen dizkiote; askotan, benetan ezaugarri edota gaitasun horien jabe direla uste izaten dute.
|
|
|
«Wie könnte daher je ein Wort, dessen Bedeutung nicht unmittelbar durch die Sinne gegeben ist, vollkommen einem Worte einer andern Sprache gleich seyn?», ik. bol. V, 137, 138 Geroago (ik. III, 21) zer horietan ere hainbat diferentzia ohartuko du hizkuntza askotan (hizkuntzak, esan
|
beharrik
ez dago, denak ez dira beti kultur maila eta, nolabait esan, garai berdinetan egoten). Arazoa grekotik alemanera egoki itzultzeko zailtasuna (ezintasuna) da.
|
|
|
Askotan gure hizkuntzatik irten ere gabe. «Zerbait ustela dago Danimarkan» ingelesez esan
|
beharrik
ez dago, edo «ez egin besteri, zeuri egitea nahi ez duzuna» grekoz edo latinez, horiek behar bezala erreferentziatzeko euskaratik landako munduetan.
|
|
|
Euskal Herrian epailea izateko euskara jakin
|
beharrik
ez dagoela, baina, zuzenbidea, ostera, jakitea behar beharrezkoa dela adierazi berri du Euskal Herriko Epaitegi Nagusiko buru izendatu berri den Fernando Ruiz de Piñeiro epaile madrildarrak.
|
|
|
Euskal Herrian epailea izateko euskara jakin
|
beharrik
ez dagoela, baina, zuzenbidea, ostera, jakitea behar beharrezkoa dela adierazi berri du Fernando Ruiz de Piñeiro epaile madrildarrak, [Euskal Herriko Epaitegi Nagusiko buru izendatu berri (A) denA].
|
|
|
Euskal Herrian epailea izateko euskara jakin
|
beharrik
ez dagoela, baina, zuzenbidea, ostera, jakitea behar beharrezkoa dela adierazi berri du Fernando Ruiz de Piñeiro epaile madrildarrak, [Euskal Herriko Epaitegi Nagusiko buru izendatu berri (A) denAK*].
|
|
|
Fernando Ruiz de Piñeiro epaile madrildarrak, [Euskal Herriko Epaitegi Nagusiko buru izendatu berri (A) denA], adierazi berri du Euskal Herrian epailea izateko euskara jakin
|
beharrik
ez dagoela, baina, zuzenbidea, ostera, jakitea behar beharrezkoa dela. (11.soluzioan, 14 ariketa)
|
|
|
Fernando Ruiz de Piñeiro epaile madrildarrak, [Euskal Herriko Epaitegi Nagusiko buru izendatu berri (A) denAK*], adierazi berri du Euskal Herrian epailea izateko euskara jakin
|
beharrik
ez dagoela, baina, zuzenbidea, ostera, jakitea behar beharrezkoa dela.
|
|
|
Euskal Herrian epailea izateko euskara jakin
|
beharrik
ez dagoela, baina, zuzenbidea, ostera, jakitea behar beharrezkoa dela adierazi berri du Euskal Herriko Epaitegi Nagusiko buru izendatu berri den Fernando Ruiz de Piñeiro epaile madrildarrak.
|
|
|
Euskal Herrian epailea izateko euskara jakin
|
beharrik
ez dagoela, baina, zuzenbidea, ostera, jakitea behar beharrezkoa dela adierazi berri du [Fernando Ruiz de Piñeiro Euskal Herriko Epaitegi Nagusiko epaile buru madrildar izendatu berriAK].
|
|
|
Euskal Herrian epailea izateko euskara jakin
|
beharrik
ez dagoela, baina, zuzenbidea, ostera, jakitea behar beharrezkoa dela adierazi berri du Fernando Ruiz de Piñeiro epaile madrildarrak, [Euskal Herriko Epaitegi Nagusiko buru izendatu berri (A) denA].
|
|
|
Euskal Herrian epailea izateko euskara jakin
|
beharrik
ez dagoela, baina, zuzenbidea, ostera, jakitea behar beharrezkoa dela adierazi berri du Fernando Ruiz de Piñeiro epaile madrildarrak, ZEINA Euskal Herriko Epaitegi Nagusiko buru izendatu berri (a) deN.
|
|
|
Euskal Herrian epailea izateko euskara jakin
|
beharrik
ez dagoela, baina, zuzenbidea, ostera, jakitea behar beharrezkoa dela adierazi berri du Fernando Ruiz de Piñeiro epaile madrildarrak, ZEINA Euskal Herriko Epaitegi Nagusiko buru izendatu berri (a) BAITen.
|
|
|
Euskal Herrian epailea izateko euskara jakin
|
beharrik
ez dagoela, baina, zuzenbidea, ostera, jakitea behar beharrezkoa dela adierazi berri du Fernando Ruiz de Piñeiro epaile madrildarrak, ETA berau/ hau Euskal Herriko Epaitegi Nagusiko buru izendatu berri (a) da.
|
|
|
[Fernando Ruiz de Piñeiro Euskal Herriko Epaitegi Nagusiko epaile buru madrildar izendatu berriAK] adierazi berri du Euskal Herrian epailea izateko euskara jakin
|
beharrik
ez dagoela, baina, zuzenbidea, ostera, jakitea behar beharrezkoa dela.
|
|
|
Fernando Ruiz de Piñeiro epaile madrildarrak, [Euskal Herriko Epaitegi Nagusiko buru izendatu berri (A) denA], adierazi berri du Euskal Herrian epailea izateko euskara jakin
|
beharrik
ez dagoela, baina, zuzenbidea, ostera, jakitea behar beharrezkoa dela.
|