|
2000
|
|
|
Espazio
|
bati
botere aukera aurkezten zaionean, lurraldea sortzen da21 Zazpiakbat erreibindikazioari, gaur egun, horixe falta zaio: botere aukera, botere komunarenaukera.
|
|
|
Gauzen egoera hori fantasia bat dela defendatu nahi dut. Gauzen egoera batek ez du, berez, epaile erabateko
|
baten
botere hertsatzaile deituko dudana. Orduan, zer pentsatzen dugu eta zer esan nahi dugu," erabateko ongia"," erabateko balioa" eta halako beste adierazpen batzuk erabiltzeko joera sentitzen dugunok, nik barne?
|
|
2001
|
|
|
Oraingoan gertatzen ari direnen ondorioz, litekeena da hurrengo hilabete eta urteetan aldaketak ikustea mundu mailako informazio sare berrien inguruan. Teknologia berriek erabilera berriak ahalbidetzen dituztela frogatu da, eta erabilera horiek ez datoz beti
|
bat
botereen asmo hegemonikoekin. Hartara, Vietnamgo gerran hedabideen kontrolari buruz ikasi zuten bezalatsu, krisi honetatik ere medio berriak menpe eduki beharra areagotuko zaie potentzietako estatuei.
|
|
|
Ez dirudi. Feudalismoaren ezaugarri
|
bat
botere publikoaren patrimonializazioa da, baina tokikogobernari horien potestas edo boterea, subiranoak erabiltzen uzten ziena zen. Oraindik ezin zizkieten ardura eta kargu hauek ondorengoei utzi edo legatu.
|
|
|
2. Etsaitasunezko giro desorekatzaile batek, batik
|
bat
botere publiko aren aldetik politika murriztaileetan gauzatzen denean, eragin negatibo handia izan dezake, eta dauka, euskararen orainari eta geroari dagokienez. Errefe rentzia puntutzat Nafarroa hartuko dut, hori baita, hainbat ikuspuntutatik, lurralderik sentiberena.
|
|
2002
|
|
|
1975), eta bertan gertatzen da borroka: alde
|
batetik
botere faktikoak, eta bestetik gazteria, itxaropenaren ikurra. Amaraunaren irudi errepikatuak Euskal Herriak bizi dituen zapalkuntza eta tentsio egoera sinbolizatzen ditu.
|
|
|
Ezin dezakegu ahantz, dena den, unibertsitateak ikasleen hazkunde bizkorbati erantzun behar izan ziola laurogeiko hamarkadaren hasieran (24.751 ikasle1979/ 80 ikasturtean, 40.562 ikasle 1985/ 86 ikasturtean) azpiegituran aldaketagutxi egin ziren bitartean, krisi ekonomiko eta politiko larriaren erdian, eta campusdesberdinen arteko koordinazioa eta garraioa nola ezarri ezin erabakita zeudenean.Unibertsitatearen aurrekontuak ez ziren nabarmen igoko, 1985ean Euskal HerrikoUnibertsitatea Eusko Jaurlaritzara transferitu zen arte29 Gogora dezagun, beti ere, transferentzia horretatik kanpo geratu zela irakasleria, hots, unibertsitatearenkudeaketarako eta erabakiak hartzeko funtsezko elementua. Hori guztia gutxibalitz, unibertsitatearen agintariak aukeratzeko prozesuak tentsio ugari sortu zitueneta makina
|
bat
botere hutsune (Flores, 1997: 77).
|
|
|
Bakoitzak bere eritzia dauka, eta normalean munduan bi eritzi daude,
|
bata
boterean daudenena eta bestea boterean ez gau denona eta inon azaltzen ez dena. Eta hori da irrati libreen funztioa, beste inon agertzen ez direnen eritziak plazaratzea6.
|
|
2003
|
|
|
Kezkagarria ez da, ordea, horrelakoak gertatzea. Normaltzat ere jo daiteke zenbait herritan nahi duten santisima guztia egiten ohituta daudenak bat
|
batean
botere esparruetatik euren burua kanpo ikusi eta erabat amorratzea. Madrildik etorri den erabaki oker horren ondorioek jendea sutan jartzea normala da beraz (halere, beldurra eta inposaketa erein dutenak ezin kexatuko dira behintzat tratamendu bera jaso dutelako).
|
|
|
Unibertsitatearen aurrekontuak ez ziren nabarmen igo 1985era arte, hau da, Euskal Herriko Unibertsitatea Eusko Jaurlaritzaren eskuetara transferitu arte92 Hala ere, ezin da ahaztu transferentzia horretatik kanpo geratu zela irakasleria, unibertsitatearen kudeaketarako eta erabakiak hartzeko funtsezko elementua. Hori guztia gutxi balitz, unibertsitateko agintariak aukeratzeko prozesuak tentsio ugari sortu zituen eta makina
|
bat
botere hutsune eragin zituen93 Unibertsitatearen barne araudiaren onarpena sei urtez atzeratu zen, 1984ra arte, eta araudi berriaren araberako lehen errektorearen hautaketa 1986ra arte.
|
|
|
Dena den, botere horiek familia bakoitzera, eta, era berean, betebehar mota hartara, mugatzen dira. Horregatik, beste mota
|
bateko
boterea izan behar da. Botere hori agintaritza orokor eta zabalago bati eman behar zaio.
|
|
2004
|
|
|
Gai horren karietara, lurraldetasunaren eta hizkuntzaren arteko dialektika zirriborratu zigun Baxokek. Jakingarria da, nola ez, euskal identitatearen sistema osatzen dutenen arteko elkarreragina irudikatzea.338 Azken buruan, egunen
|
batean
botere ahalmenak eskutik baldin baditugu, dialektika horixe bihurtuko baita nazioaren euskaltasuna erabakiko duen giltza. Are gehiago:
|
|
|
Jakina denez, botere metaketa da egungo garapen ereduaren gakoetako bat.Garapen bidezkoago eta epe luzera mantentzeko errazago
|
batek
boterea desmetatzea eskatzen du, deszentralizatzea, erabaki esparruak hurbiltzea. Demokraziaparte hartzailean sakontzea, azken finean.
|
|
2006
|
|
|
Honen historiaren parte handi
|
bat
botere publikoei loturik agertu da: ez ahantzi Espainiako eskolaratze masiboari aurreko erregimenean ekin zitzaiola eta, noski, frankismoak bere eskola nazionalak kontrolpe hertsian zeuzkan.
|
|
|
Prozesu ekonomiko eta politiko horrekin batera, prozesu soziala ere artikulatu zen. Horrela, nekazari unitate familiarren artean kohesioa eta elkarlana gauzatu ziren, baina betiere, jaun
|
baten
boterearen pean, jaun laikoa edo eliz jaun baten boterearen menpe, alegia. Bera baitzen lur kolonizatuan ezarritako ustiapen familiar horien jabea.
|
|
|
Prozesu ekonomiko eta politiko horrekin batera, prozesu soziala ere artikulatu zen. Horrela, nekazari unitate familiarren artean kohesioa eta elkarlana gauzatu ziren, baina betiere, jaun baten boterearen pean, jaun laikoa edo eliz jaun
|
baten
boterearen menpe, alegia. Bera baitzen lur kolonizatuan ezarritako ustiapen familiar horien jabea.
|
|
|
Weber-en iritzian lanaren eta kapitalaren arteko asimetriaren gainditzeak ez luke eragingo gizarte kapitalistako asimetria guztien desagertzea, ezta gutxiago ere; esaterako, Estatuaren eta gizarte zibilaren artekoak bere horretan iraungo luke. Beraz, gizarte
|
bateko
botere konfigurazioa ulertzeko orduan ez dago ardatz edo arrazoi bakarreko azalpenik.
|
|
|
Txoriak, saguak eta horrelakoak begiradaz zorabiatu eta menpean hartzen ditu... Horrelako
|
baten
boterea nahi dut zu betiko nirea izateko...
|
|
2007
|
|
|
Hori dator, hori hor dago, eta nik beldurra diot. Horrelako estatu monolitiko eta kritikari entzungorra den
|
baten
botere militarra oso beldurgarria baita. Amerikako Estatu Batuak ere zulo horretara erori dira Bushen presidentzian, arbitrariotasunean amildu dira, batez ere Israelgo Estatuan, eta juduek kontrolatzen duten ekonomiari erantzuteko.
|
|
|
Baina zuzenbideko estatuan beti gertatzen den moduan, mota horretako neurriek ere muga bat dutela esan behar da, eta gainditu ezin den muga
|
bat
botere publikoen nahierakeriaren gaineko debekua da (EKren 9.3 art.); izan ere, tradizioz baztertutako kolektibo baten aurrean legegileak sustapen neurri horiek aplikatzea erabaki dezake, bereizkeria egoera gainditu ahal izateko, eta horretarako hartutako neurriak xede horrekin bat etortzea, baina neurriz kanpokoak izatea; hori dela eta, Konstituzioaren aurkakoak izango lirateke.
|
|
|
Beste konstituzio eredu batzuetan ez bezala, horiek gorabehera handirik gabeko garapen politiko eta konstituzionala baitute, Espainiako eredua oso desberdina da: une jakin
|
batean
boterean zeudenek ezarritako konstituzio testu baten ostean beste bat ezartzen zen, boterean zeudenek ezarria oraingoan ere, baina aurrekoaren aurkakoa. Horren eraginez, testu bat ere ez zen errotzen benetan eta, beraz, autore batzuek «penduluaren lege» moduko bati buruz hitz egin dute:
|
|
|
udal auzitegiak (herriak zuzenean izendatzen zituen eta eskumena zuten falta epaiketetan, ahozko epaiketetan eta adiskidetze ekitaldietan), barrutiko auzitegiak (kasuan kasuko estatuko audientzietan gauzatutako aurka egitea dela bide izendatutako epaileek osatuak), audientziak (barrutiko epaileek osatuak, kasuan kasuko lehiaketa publikoa dela bide magistratu kargura igotakoak) eta Auzitegi Goren Federala, Federazioko estatu bakoitzeko hiru magistratuk osatua. Auzitegi Nagusiaren ohiko eskumenez gain (errekurtsoak azken auzialdian ebaztea), Auzitegi horrek eskumena zuen estatuen arteko eta estatu
|
bateko
botere publikoen arteko gatazkak konpontzeko, lehendakariari edo ministroei aurkeztutako auziak epaitzeko, tratatuak interpretatzeko eta, azkenik, legeen konstituziotasuna kontrolatzeko eta horien ondoreak eteteko Konstituzioaren aurkakoak baldin baziren; modu horretan, berrikuntza garrantzitsua sartu zen Espainiako konstituzionalismoan eta konstituzionalismo konparatuan.
|
|
|
Arazoa hurrengo hau zen: ba al zegoen beste prozedurarik, 64 artikuluan araututako zentsura botoa alde batera utzita, Gobernua edo bertako kideren
|
bat
boteretik botatzeko. Alderdi Sozialistak baietz ulertu zuen, nire ustez, 75 artikuluaren azken tartekaduraren interpretazio behartua eginda:
|
|
|
Beste gai polemiko
|
bat
botere betearazlearen eta legegilearen arteko harremanena izan zen. Hasieran, erdiko eta eskuineko indarrek erregelamenduaren erreserba printzipioa ezarri nahi izan zuten (Frantziatik inportatu zuten eta, nola edo hala, erregimen frankistako Gorteen legean ezarritakoari jarraitzen zion).
|
|
|
Baina Estatuak ere badubere izana errotzeko beharra, hautazkoa bainoago, naturala edo sakratua agertzeko.Horrexegatik garai honetako legitimazio iturri nagusi legez, komunitate bati egotziahal zitzaion izaera erabili da, hau da, kultura eta kultur batasuna, eta zehazkiago: nazio kultura kultura zaharra omen den kasuan (Frantziar Estatuan, kasurako) edoberri berri omen denean kultura zibila, betiere izaera sakratua edo transzedenteagaltzen ez duena (prozedurari buruzko kultura omen; AEB, kasu). Biak ala biak, erkidego
|
batek
boterea duela irudikatzeko erabili dira, hau da, boterea, gizartearena, edo, nazioarena?
|
|
2008
|
|
|
Argentinako politika konplexua da, XX. mendearen bigarren zatitik aurrera askotan peronismoari lotuta. Agustin Jaureguiberry aditu argentinarraren esanetan, peronista
|
bat
boterera iristen denean, oso leku gutxi uzten dio oposizioari, eta oposizioak ere oso politika traketsa du, inoiz ez baita batzeko gai egun, oposizioko kideak gobernukoak baino ugariagoak dira parlamentuan, baina ez dute inoiz bat egiten. Nestor Kirchner izan da 2003tik 2007ra bitartean Argentina urpetik ateratzen saiatu den presidentea eta oso modu despotikoan aritu dela uste du Jaureguiberryk, erakundeak kaltetuta atera direla dio, baina jendeak oro har ez dio garrantzirik eman, lehentasuna arlo ekonomikoak izan duelako.
|
|
|
Bigarrenik, adostasunaren ikusmoldearen teorikoak daude, beraiek boterea etengabe heda daitekeela uste dute pertsonen abilezia balitz bezala, botereak gaitasun baten antza hartzen duelarik. Zentzu honetan indibiduo edo talde
|
batek
botere gehiago izateak ez du zertan beste baten kalterako izan, ez baitago hasierako botere dotazio mugaturik, eta gizarteak botere gehiago sor baitezake helburu komunak bilatu eta legitimatzen dituen heinean.
|
|
|
Deskribatzen saiatzen ari garen ereduaren oinarrietako
|
bat
botere mota desberdinak lortzea bada, eta beraz erabakien eta ekintzen gaineko kontrola lortzea, garbi dago lehenengo bi mailak ez direla nahikoak eraldaketarako, eta, beraz, gehienbat 3.etik goragoko mailetara jo behar dugula.
|
|
|
Are gehiago, hegazkinetik alde egin nahi duen bidaiariaren portaera oldarkorra, bortitza eta justifikaezina bada; orduan, aireontziko komandanteak eskubidea du erabiltzailea salatzeko, eta, gainera, tripulazioko kideek Estatuko segurtasun kidegoetako eta indarretako agenteen presentzia eska dezakete bidaiariak kontrolatzeko. Beraz, hegazkinetik alde egiteko erabakia hegazkinera joateko beldurrak eragindako nerbio krisiari badagokio, errazagoa eta erabakigarriagoa izango da, bidaia agenteek gomendatzen duten bezala," lasaigarri
|
baten
boterean konfiantza izatea, edo zeruan jartzea" hegazkina uztea baino lehen.
|
|
|
Ron Perlman, Selma Blair, John Hurt, Doug Jones. 110 min. Gizateria eta mundu fantastiko
|
bateko
botereen arteko ituna hautsita, infernua Lurrera heltzeko gertu dago. Buruzagi gaizto batek armada bat esnaraziko du.
|
|
|
Neretzako ere bizpahiru azalpen behar nituzke hainbeste hedatu den Estatu española eta frantzesa erabiltzen diran eran erabiltzeko arrazoi edo zioz. Hiztegiaren arabera Estatua «Herrialde edo toki jakin
|
batetan
boterea duen erakunde multzoa» baldin bada, milloika gizaki dira Frantzian eta Espanian botere hori ez dutenak eta beraz Estatu sentitzen ez direnak. España eta Frantzia erabili arren bakoitzak jakingo du nun diran bata eta bestearen mugak.
|
|
|
Ron Perlman, Selma Blair, John Hurt, Doug Jones. 110 min. Gizateria eta mundu fantastiko
|
bateko
botereen arteko ituna hautsita, infernua Lurrera heltzeko gertu dago. Buruzagi gaizto batek armada bat esnaraziko du.
|
|
2009
|
|
|
RNEn egindako elkarrizketa batean Basagoitik esan du normala izan daitekeela EAJren diskurtsoan haserrea eta ezinegona agertzea, azken
|
batean
boterea galdu baitute. Hala ere, azpimarratu du ez dela normala Gobernua zilegitzat ez jotzea eta legebiltzarreko demokrazia ukatzea, hori guztia herrialdea eurena dela pentsatze hutsagatik.
|
|
|
250 urte bete dira Britainiar Museoa zabaldu zela; munduko museo bisitatuenen artean bigarrenak milioika altxor historiko eta artistiko biltzen eta erakusten ditu; Erresuma Batuaren garai
|
bateko
botere kolonialistaren sinboloa ere bada.
|
|
|
–Otso saldoa nazio estatuaren distirak liluratzen du, ezta? Eta zer da nazio estatu hori makina bat gutxiengo
|
baten
boterea eta jabetza (politiko, ekonomiko eta teknologikoa) ziurtatzeko baizik. Lehen esan dudanez, nazio estatua lakioz josita dago.
|
|
|
Edo meza bat Parisek ondo merezi du? Edo Estatu
|
baten
boterea lortzeagatik edozein gauza egin daiteke eta edozein fundamentalismo historiko asmatu?
|
|
|
Zein da amarrua nazio bat osatzeko edo nazio baten partaide izateko? Nazio horrek nazio estatu
|
baten bidez
boterea eta subiranotasuna lortuko duela agintzea, ezta. Hau da, jabetza eta boterea, mundu hau mugitzen duten bi indarrak.
|
|
|
Zergatik? Nazioa Estatu
|
baten
botere eta aberastasunari lotuta dagoelako. Izan ere, jende arruntari bere etxearen jabe, bere lurraldearen jabe izatea gustatzen zaio.
|
|
|
Hori, Foucaultek, hiru mailatan garatu du: guri geuri buruzko ontologia historiko bat egiarekin harremanetan, zeinek ezagutzaren subjektu eratzen gaituen (Histoire de la folie, Naissance de la clinique, Les mots et les choses); guri geuri buruzko ontologia historiko
|
bat
botere harremanetan, zeinek besteengan eraginez subjektu eratzen gaituen (Histoire de la folie, Surveiller et punir); guri geuri buruzko ontologia historiko bat erlazio etikoan, zeinen bidez ekintza moralaren subjektu bihurtzen garen (Histoire de la folie, Histoire de la sexualite). Guri geuri buruzko ontologia horretan, Foucaultek dio saiatuko dela aztertzen gure orainean gertatzen diren gauzen balioaren zentzua.
|
|
|
Foucaulten ibilbide intelektualaren orokortze horren barruan, hirurogeita hamarreko hamarkadaren hasierako lanek —" Nietzsche, la genealogie et l’histoire" (1971), A verdade e as formas juridicas (1973), College de France ko Cours 1970 1971— beteko lukete guri geuri buruzko ontologia historiko
|
bat
botere harremanetan, zeinek besteengan eraginez subjektu eratzen gaituen.
|
|
2010
|
|
|
Egoera nahasia dute Madagaskarren. Militarburu talde
|
batek
boterea bereganatu eta jarduneko instituzioak desegin zituela iragarri zuen atzo. Haatik, Antananarivo hiriburuan normaltasuna eta lasaitasuna nabari zirelarik, presidenteak eta lehen ministroak jakinarazi dute botereari eusten diotela eta estatu kolpea emateko saioa ikusita arduraz jokatuko dutela.
|
|
|
Charles Andrianasoavina koronela zen horietako bat, eta hark eman zion estatu kolpea emateko saioaren berri France 24 telebistari: Goiz honetatik [atzo goizetik] matxinatuta gaude eta jarduneko agintea garaituko dugu; Presidentetzako egoitzaz eta ministerioez laster jabetuko gara; herritar guztien onurarako izango den gobernu
|
bat
boterean jartzea da gure helburua.
|
|
|
|
bata
botere gose
|
|
|
Hirugarren espazioari zegokion hezkuntza eta eskola eredua ekarri zuten ikastolek, baina horrek etengabeko tentsioa eragin dio boterearekiko, nolanahiko itxura duen gobernu ororekiko. Ikastola proiektuak izan du eta badu zilegitasunik, bai, baina gizarte zibiletik datorkion zilegitasun herritarra, laguntza eta babesa, ez dator
|
bat
botere politikoek emandako zilegitasun ofizialarekin.
|
|
|
Azkenik, González Montes, J. L. k Instituciones de Derecho Procesal. Bol. I, La jurisdicción y sus órganos, Tecnos, Madril, 1993, 26 or. ere jurisdikzio pluridimentsional bat defendatzen du, eta dimentsio horietako
|
bat
Botere Judizialarekin identifikatzen du.
|
|
|
Horregatik, abokatuek errekerimendu guztiak errekurritzea gomendatzen dute, eta Bigarren Atalari uztea nahitaezko erretiroa egiten. Neurri polemikoa Legea aurreproiektu bat besterik ez zenean, jarduteko modu horrek eztabaida handia piztu zuen internauta komunitatearen artean, demokrazia
|
batean
botere legegileak (politikariek) ezin zituela botere judizialaren (epaileek) funtzioak beretzat hartu eta era horretako xedapen batek erabiltzaileen oinarrizko eskubide batzuk urratzen zituela uste baitzuen. Sarean sortutako matxinadaren ondoren, orduko Gobernuak, 2010 urtean, Audientzia Nazionaleko epaile baten irudia kontuan hartzea erabaki zuen, webgune bat ixten denean oinarrizko eskubideak ez direla urratzen bermatzeko.
|
|
|
Ernamuintze aldiko lehenengo 12 egunak igaro ondoren grabitaterik gabe sintetizatutako proteinen bereizketa eragingo duen hazkunde aldi giltzarria, izozteko plantulak berriro izoztuko dira, transbordadore espazialetako batek gure planetara ekarri arte. Landare
|
baten
boterea “Arabidopsis thaliana” landare belarkara bat da, Europatik datorrena, eta komunitate zientifikoa erabiltzen du azterketa biologikoetan. 2000 urtean genoma erabat sekuentziatu zuen lehen landarea izan zen, AGI (Arabidopsiako Genomarako Ekimena) izeneko asmo handiko proiektu batean.
|
|
|
Hor ere ondorio larriko kontraesanak azaldu ziren, batez ere, hizkuntza komunitateak eta estatuak oso gutxitan bat etortzetik ondorioztatutako kontraesanak. Eta estatu eraikuntzak, egiaz, gaurdaino bizirik dirauten edo garai
|
bateko
botere erlazioen ondorio direnez, orduan ere beraientzat erabakigarria izaten jarraitzen du boterearen printzipioak, bai kanpo bai barne erlazioetarako. Horregatik, ez da kasualitate bat, bada, herriaren kontzeptua eta nazioaren kontzeptua elkarren aurrean jartzerakoan hainbat eta hainbat ezberdintasun pilatzea, haren kasuan espirituaren ikuspuntutik eta horren kasuan boterearen ikuspuntutik nahitaez ondorioztatzen direnak.
|
|
2011
|
|
|
Egoerari konponbide baketsu bat emateko asmoz, GCCk beste ekimen bat proposatu zion Saleri: batasun nazionaleko gobernua osatzeko eta hilabete
|
baten buruan
boterea Abdrabu Mansur Hadi presidenteordeari emateko eskatzen zitzaion bertan. Egun bat geroago, Salek onartu egin zuen plana, baina ez du orain arte izenpetu.Ordutik, milizianoen eta Poliziaren arteko borrokek ez dute etenik izan.
|
|
|
Ez da jarrera anbiguoa, guztiz kontrakoa baizik. Gurea bezalako Zuzenbide Estatu
|
batean
botereen banaketa errespetatzea, auzitegien erabakiak onartzea eta alderdietatik Justiziaren papera ordezkatzen ez saiatzea balio handiko jarrera politikoa da berez.
|
|
|
Sinboloak heredatu dira (bandera, ereserki, ospakizun nazionalak), erregea, armada, ideologia, kultura politikoa, inpunitate poliziakoa, Justizia Exekutiboaren eskumakila izatea, iraungiezinezko nazional espainolismo obligaziozkoa Gobernuan eta alderdietan, hisia nazional zentralista unibertsala, funtzionario kiskil gaizkinahien sare nazio salbatzailea, hierarkia katoliko bat adjektiborik behar ez duena, kamarilla politiko eta ekonomikoen, familiak? Diktatorearen adigurian gizenduak, burgesia tradizionalki hedabideen jabea, ondorioz kazetaritza molde
|
bat
boterearekin beti saleros konpontxoa, berrondorioz kazeta handien arteko desberdintasun ideologiko sakon minimoa axalgaineko ekaitz itxuren azpian; eta batez ere isiltasun eta ahaztura total sinesgaitz bat nondik gatozen, militar desleial zin eta lege hausle batzuek supiztutako gerra zibil ankerrenetik alegia, errepresio basa odoljariotik(, en más de medio país no hubo guerra civil alguna sino ... –la matanza fundacional del franquismo?) eta faxismoaren gau luzetik, aparatu faxista zaharretako mutilek aparatu berrietara leun leun, trantsitatu?
|
|
|
–Gizatalde
|
baten
botere ahalmen handiagoak eskuarki bestearen askatasun galera eta murrizketa dakar? .
|
|
|
Epaile hauek aukeratzeko erak ere, historian zehar hamaika izan dira, egoera politikoaren arabera. Era berean, arrunta izan da bando edo alderdi politiko
|
bat
boterera heltzean udal mailako epaile guztiak aldatzea, haien politizazioa argi erakutsiz. Desegonkortasun testuinguru horretan aspaldikoa da udal mailako epaitegien, eta zehazki bake epaitegien, etorkizunari buruzko eztabaida184 Tirabira horretan bi dira muturreko jarrerak:
|
|
|
Horrela, Foucaulten ustez (1995) eta boterearen kapilaritatearen bere ideiaren arabera, espazio
|
batean
botere harreman batek luze irauteko parte diren aktoreek beraiek erreproduzitu behar dute. Garbi geratzen da egiturazko eragileei aukerak zabaltzeak, kasu horietan behintzat, berekin dakarrela boterearen egitura administratiboen borondate politiko eta teknikoa, baita aurrera egitea ere egituratuta dauden aktoreei gaitasuna emango dieten agertoki batzuetarantz, lurralde kultura parte hartzailea sortuz.
|
|
|
Horretarako, txostena baita ere proposatzen du Google Liburuak irmo bihurtzen diren kontratuen irismena mugatzea honekin gehienez ere zazpi urteko egileak. Helburua, oso laudagarria,
|
baten
botere abusua eta monopolioa saihestea enpresa bakarra, aipatu gabeko Errenazimentu Berriaren Txostenak dioenez zuzenean Googlera. Arazoa da inoiz ez dela egiten.
|
|
|
Aduanak kontrola ezartzeko asmatu ziren, kontrola eta toki zehatz
|
bateko
boterearen agintea noraino iristen zelako muga adierazteko.
|
|
2012
|
|
|
Horiek hala, Medvedeven esku utzi du alderdia. Botere partekatua Medvedevek esan du herrialde
|
bateko
botereak ez duela pertsona bakarraren esku egon behar, eta Putinekin osatzen duen bikotea goraipatu du. «Ona da herrialdearen etorkizuna eta prozesu politikoak pertsona bakar baten nahien mende ez egotea, pertsona horrek burutik pasatzen zaion lehen gauza egin baitezake», gaineratu du.
|
|
|
Herriaren Erreformarako Alderdi eskuindarreko senatari Maria Defensor Santiagoren ustez, baina, konstituzioa «traturako» erabiltzen ari dira, eta elkarrizketetan Malaysia bitartekari izan delako Filipinen burujabetza ere auzitan paratu dela erran du. «Noiztik dute atzerriko erakunde batek eta talde matxino
|
batek
boterea gure konstituzioaren gainean?». 1992an presidentegai izan zen Santiago, eta Nazioarteko Zigor Auzitegiko epailea da.
|
|
|
Barakaldo bezalako hiriguneetan erdal gizarte sareak dira nagusi, nahiz eta bestelakoak ere existitu. horregatik, gizarte arauen aldetik, gaztelania da nagusi, hizkuntza horrek ezartzen ditu arauak, euskarak bereganatzen dituen guneak motibazio sinbolikoen bidez eratzen den militarismoan oinarrituta daudelarik. (Martinez de Luna et al. 1998, 109). hizkuntza batek gizartean duen indarra, gizarte horretan bertan duen kokapenaren eta betetzen dituen funtzioen arabera neurtuko da, horrela, hizkuntza
|
bat
botere edo menpeko une zein egoeratan kokatuko da. (Martinez de Luna et al. 1998, 129).
|
|
|
Sinboloak heredatu dira (bandera, ereserki, ospakizun nazionalak), erregea, armada, ideologia, kultura politikoa, inpunitate poliziakoa, Justizia Exekutiboaren eskumakila izatea, iraungiezinezko nazional espainolismo obligaziozkoa Gobernuan eta alderdietan, hisia nazional zentralista unibertsala, funtzionario kiskil gaizkinahien sare nazio salbatzailea, hierarkia katoliko bat adjektiborik behar ez duena, kamarilla politiko eta ekonomikoen, familiak? Diktadorearen adigurian gizenduak, burgesia tradizionalki hedabideen jabea, ondorioz kazetaritza molde
|
bat
boterearekin beti saleros konpontxoa, berrondorioz kazeta handien arteko desberdintasun ideologiko sakon minimoa axalgaineko ekaitz itxuren azpian; eta batez ere isiltasun eta ahaztura total sinesgaitz bat nondik gatozen, militar desleial zin eta lege hausle batzuek supiztutako gerra zibil ankerrenetik alegia, errepresio basa odoljariotik(, en más de medio país no hubo guerra civil alguna sino ... –la matanza fundacional del franquismo?) eta faxismoaren gau luzetik, aparatu faxista zaharretako mutilek aparatu berrietara leun leun, trantsitatu?
|
|
|
hitza itzultzean, ikusiko dugu esanahi nahiko zabala duela, nahiko esangura anbiguoa, alegia. Zorrozki itzuliko bagenu, euskaraz ordezkari edo ahaldun edukiko genuke, hau da, beste
|
baten gaineko
boterea edo agintea daukana, haren ordez erabakiak har ditzakeena. Gure kasuan, ordea, informatikaren munduan, edo, zehatzagoak izateko, sare informatikoen munduan, bitarteko moduan ulertuko dugu, erdian edo tartean dagoen norbait edo zerbait.
|
|
|
konplexutasuna.Horrela, boteregune gutxi batzuek gainerako guztiei beren ereduak ezartzendizkieten prozesu bat izan beharrean, aldagai ugari eta joera kontrajarri askodituen prozesu bat da, non are eta ordura arte nagusi izandako herrialdeak ukituakizango baitira: «Globalizazioaren ondorioz nazio estatu guztien kultur koherentziada ahulduko dena, ekonomikoki indartsuenena, garai
|
bateko
botere inperialistenaalegia, barne» (175 or.).
|
|
|
Dena den, oso kuriosoa da, estatua ideia zaharkitua dela dioten horiek, ez diotelainoiz ukorik egiten beren estatuari. Europar Batasunaren baitan, integrazio politikoaoso eskasa da, eta noizbehinka estatu batzuen nazionalismoa eta tirabirak agertzendira, batik
|
bat
botere politiko, ekonomiko, edota nolabaiteko nostalgia inperiala etanazio handi izatearen kontzientzia kolektiboa dutenen aldetik (Alemania, ErresumaBatua, Frantzia, Espainia). Espainiako presidenteak hainbatetan errepikatu du, agerraldi publikoetan «nazio handi bat gara», herritarrak adoretzeko mintzaldietan.
|
|
|
Herri indigenen agerpena nazioarteko subjektu politiko bezala, gatazka eta tentsio luze baten isla baita.
|
Batetik
botere kolonialek eta estatuek eragindako domestikazioa (Martinez, 1999) eta ikusezintasuna ditugu, eta, bestetik, herri indigenek horien aurka buruturiko erresistentzia luzea. Erresistentzia eta erresilentzia Laugarren Munduaren sorreran eta herri indigenen nazioarteko proposamen eta praktika politikoaren muinean aurkituko ditugu.
|
|
|
Arau biek kontzeptu hau ematen dute: «Hartzaile
|
batenganako
botere/ menderatze egoera erabiltzea izango da, haren gain presioa eragiteko asmoz eta, indar fisikoa edo bestelako mehatxuak erabili ez arren, presio horren bidez hartzailearen erabakitzeko gaitasuna murrizteko edo aukeratzeko gaitasuna zentzuzkoa ez izateko».
|
|
|
Gainera, kanal horretatik bertatik pasatu daitezke bideoak –onena– eta argazkiak zero kostuan MMS baten prezioa euro bat inguru denean. Beste aukera eroso
|
bat
boterea da nahi den guztietan posta elektronikoaren postontzia kontsultatzeko. 4 MP3 erreproduzitzailea aurreztu Pertsona askok MP3 erreproduzitzailea dute, mugikor klasikoaz gain, metroan, autobusean edo beste gailu batean musika entzunez erlaxatzeko. kirola egiten duten bitartean. Smartphone batek funtzio hau du:
|
|
|
Jakina denez ere, jakobinoak dira ideia horren aldezle gogorrenak eta une erabakigarri
|
batean
botereaz jabetu zirenak, Iraultzari jite berezi bat ezarri ziotelarik: estatu zentralizatu eta uniformearen erabateko nagusitza, alternatiba moderatuagoak (federalismoa) zuzen zuzenean erasotuz.
|
|
|
Ustez, mundu soziala parekideen arteko elkartea da, han boterea ezin da izan ekintza unilateral baten inposizioa (diziplinaren buru oldarra izan ezean). Baina bada mundu oso
|
bat
botere gordin, asozial eta amoral bat nasai asko erabiltzeko: besteen mundua da, gure parekide ez diren zibilizatu gabekoena.
|
|
|
Baina homonomiaren izenean, maiz bahitu eta pribatizatu dute estatua. Zoritxarrez, askotan inposatu zaio jendeari berdintasunaren abstrakzio bat (nazioa, herria, arraza, klasea eta zernahi) kasta
|
baten
botere gosea ezkutatzeko. Halakoetan ere homonomiaren dotrina aski erabili dute euren botere pribatua legitimatzeko:
|
|
|
Horrek guzti horrek sortzen ditu halako sentimendu zirikagarriak, literaturan, artean, historian eta psikologian ezagunak direnak. Inoiz borroka armatuaren denbora bukatzen bada estatu berri
|
batean
boterea hartu gabe, horrek suposatuko luke barne egituretan aldakuntza bat eta heroien denbora bururatu. ETAren baitan oso ausarta izan behar da esateko," gure burua nagusi gisa, gaur egun errekara botako dugu".
|
|
2013
|
|
|
Luzaz uste izan dugu gutxiengo aktibo
|
batek
boterea hartzea nahikoa zela jendartea eraldatzeko. Gehiengoaren babesik gabe, ordea, ezin zaiola egitasmo bati eutsi ahantzita ibili gara.
|
|
|
Jurista zibilistek indar esanguratsua erdietsi zuten herri guztietako politikan nahiz gizartean. Frantzian noblesse de la robe zelakoaren kide moduan onartu zituzten, eta euren jakituriak ematen zien kualifikazioari esker, juristok boterea zuten estatuko zein tokiko gobernuan; mugimenduren
|
batek
botere hori azpikoz gora jarri nahi bazuen, juristek horren kontra egiten zuten.
|
|
|
Egin eginean ere, izugarrizko ahaleginak egin behar izan ziren printzea legeen agintetik at zegoelako ideia eta Digna voxaren teoria bateratzeko, azken horren arabera printzearen boterea mugatua baitzen. Testu batzuek azpimarratu zuten printzeak aginte mugagabea zuela, guztion onerako bidezko zeritzon moduan gobernatu nahiz legeak egiteko, eta juristek, batik
|
bat
boteretik hurbil zeudenek, gero eta maizago jo zuten halakoetara. Hortaz, ideia feudalaren ariora, printzearen eta bere basailuen arteko harremanak akordio baten ondoriozkoak ziren, alegia, gobernadoreak zituen botereen beste aldean betebeharrak zeudela zioen akordioaren ondoriozkoak, eta zuzenbide zibila ez zetorren bat ideia horrekin.
|
|
|
Esparru geografikoen gaian bada korapilo estu bat. Esparru geografiko
|
baten
botere antolaketak lotura zuzena du hizkuntzaren funtzio batzuekin, eta sistema osoari eragiten dio. Esan dugu lehen kapituluan:
|
|
|
Euskal herritar hoztuak eta konstituzionalistak euskararekiko jarrera eraikitzaileetara erakartzeko moduko diskurtso eta jardunak behar ditugu? Estatu berri
|
baten
botere kohertzitiboa aldarrikatu. Errealitate autonomoak ertzean sortu?
|
|
|
Gizon
|
batek
botere hori eskuratzen badu, oso arriskutsua izango da.
|
|
2014
|
|
|
Estatu independente
|
baten
botere guztiak emango lizkigukeelako lehiakorrak izan eta egoera zoro honetatik askatzeko, non, besteak beste, zergak biltzeko tasa bera erabiltzen den Londreseko erdigunean eta Eskozian.
|
|
|
hitza erabiltzen da). Azkenik, eremu ez euskaldunean, euskararen irakaskuntza bultzatuko dela erraten da, eta, bere kasuan, osorik edo zati
|
batean
botere publikoek finantzatua izanen dela, irizpidea delarik hura sustatzea eta bultzatzea, eskariaren arabera. Alderdi, ez euskaldun?
|
|
|
Beste modu batera esanda, horrek lotura du isiltasunaren rol formalarekin. Isiltasun horrekin oposizioan jarri behar dugu Wagner, eta ez sarritan jarri ohi den bezala musikak sortzen duen bat
|
bateko
boterearen ondoan. Egia da soinuen boterea agerikoa dela, sortzen duen ondorioa sarritan afrodisiakoa da, militarista, edo larrosaren ura da, egia da, onar dezagun hori guztia ere tarteko dagoela.
|
|
2015
|
|
|
Lurralde
|
bateko
botere faktiko indartsuenetako bati egurra emateko sortutako ekimena dela gurea, eta hori ardura handia da. Funtzio bat betetzen dugu eta lana da hori.
|
|
|
Neolitora egindako urratsa, nomadismoa eta ehiza baztertuz, eta bat batean lurra lantzen hastearen burutazio hura, alegia, zerealak bihurtzea dietaren gunea? pagotxa izango zen jauntxoentzat eta lurralde zehatz
|
baten gainean
boterea ezarri nahi zuten horientzat, baina eboluzioaren ikuspuntutik de sas tre hutsa izan zen, hondamendia! Ikerketa guztiek hala diote:
|
|
|
lan zehatza da, helburu finkoa duen betebeharra. Eta horietako
|
bat
botere erlazio teknikoen azterketa da.
|
|
|
Prozesu kolonizatzailean nazionalismoaren hedapena gauzatzen da, nazio baten arraza, hizkuntza eta instituzioak lurralde mailan hedatzen direlako. Gehienetan kolonizatzaileen gutxiengo
|
batek
botere politikoa eta ekonomikoa bereganatzen zuen kolonietan, beti metropoliaren kontrolpean1 Hobson en hitzetan, kasu horietan inperialismohitza erabil daiteke (ibídem: 17).
|
|
|
Alegia, gaurko gizarte konplexuetan boterearen logika nagusia menderatuen posizioak sakabanatzea bide da, hala ere, borrokaren bitartez eta adierazle jakin baten bidez hainbat posizio baliokide gisa agertu ahal dira. Edo bestela esan, adierazle
|
batek
botereak diferentziatu dituenak uztartu ahal ditu. Hala gauzak, Laclauk boterearen diferentzien logikari herri borroken ekibalentzien logika kontrajartzen dio.
|
|
|
Munduko zonalde honetan diskurtso anti inperialista eta aldi berean progresista duen multzo
|
batek
botere esparru bat izatea berezia da, eta mendebaldeko jende asko jarri du hona begira. Emakumeen papera nabarmena omen da estamentu militarrean ere; milizietan emakume askok hartzen du parte.
|
|
|
Ricardo Feliu soziologoaren arabera, 2004tik aurrera ematen da batik bat lotura hori: " Lurralde
|
bateko
botere sarea aztertzerakoan, esparru politikoa eta ekonomikoaz hitz egiterakoan beti begiratu behar da non elkar gurutzatzen diren harreman horiek. Gizarte orotan daude liderrak eta esfera ekonomikoak.
|
|
|
Beraz koalizioak deliberatu du Genevan 2012an abiatu prozesua berriz martxan jartzea. Hor, aitzin ikusten da Sirian gobernu probisional
|
bat
botere guziak eskutan lituzkeena xutik ezartzea. Nahi badute horrek erreusi dezan, behar lukete Errusoeri eta Irandarreri utzarazi Bachar en aldeko laguntza.
|
|
2016
|
|
|
Baina zerk ditik komunikazio molde eta energia sistema berriak sortzen? Segur aski hein handi
|
batean
botere goseak, aberastasun pribatuak eta merkatuaren logikak. Nik uste hauetan ditugula xerkatu behar zibilizazio eraldaketen motoreak.
|
|
|
Bake prozesua hautsi eta gerra estrategiari berriro ere ekin izanak ez dakar ezer onik ez kurduontzat, ezta turkiarrentzat ere. Pertsona
|
batek
boterea galtzeko duen beldurrari erantzuten dio guzti honek.
|
|
|
I.G.: Neurri
|
batean
boterearen aurka egitea da. Guk badauzkagu botere txikiak, eta botereak gugan sortzen ditu inertzia batzuk ohartzen ez garenak.
|
|
|
Lee Harvey Oswald, John F. Kennedy-ren ustezko hiltzailea, hil zuten. Halaber, Toulouse Lautrec pintore frantsesa jaio zen, eta, sufragio unibertsalaz hautatutako Venezuelako lehen presidentea, Rómulo Gallegos, estatu golpe
|
batean
boteretik kendu zuten.
|
|
|
Begira!, zure mirabea naiz? esateak bet betan uzten nau nagusi
|
baten
botererik gabe.
|
|
|
Bestela, jendeak errespetua galduko dizu. Eta ba al dakizu zer gertatzen zaion gaizto
|
bati
boterea galtzen duenean?
|
|
|
Ez duzue inoiz gutxietsi behar sarrera dramatiko
|
baten
boterea.
|
|
|
" Mago
|
baten
botererik handiena beti dago haren ukabil hutsean babestuta.
|
|
2017
|
|
|
Eskoriatzako gazteak eta hitanoa: uste, balore eta jarrerak aipatzean" pertsona
|
batek
botere edo aginpidea duela beste baten gain, beste lagun horren jokaera zuzentzeko edo kontrolatzeko gai den neurrian" (Alberdi, 1993, 2 orr) esan nahi da. Botere hau ekonomikoki, sozialki edota kulturalki emana izan daiteke eta beraz hauei, boterea dutenez, desberdin hitz egin behar zitzaien.
|
|
|
Boterearekin. Justizia azken
|
batean
boterearen adierazpen bat da, botere bat da bere baitan, eta Botereak, kontrakoa frogatzen ez den heinean, boteretsuaren mesedetan jarduten du.
|
|
|
208),, modernizatzaileen? klase berri
|
batek
boterea eskuratzea ekarri zuen; beldurrez eta higuinez begiratzen zien klase horrek Europan kapitalismoaren aurretik ohikoak izan ziren komuna bizimoduei. Proto kapitalisten klasearen ekimenez abiatu zen sorgin ehiza,, plataforma egokia eskaintzen baitzuen herri sinesmenak eta praktika ugari[...] borrokatzeko?
|
|
|
Gizartean sakabanatutako hamaika mikro praktika dira estatugintza, nahiz eta, sarritan, estatu aparatu guneekin baino ez dugun lotzen. Indar sozial, instituzional eta ekonomikoen arteko estrategien eta ekintzen arteko elkarrekintzak baldintzatzen du komunitate
|
baten
botere korrelazioa, baina elkarrekintza horiek EEEen egiturazko mugen osaketaren araberakoak dira. Ikuspegi horrek estatugintzaren eta herrigintzaren arteko ezberdintasun liberala lausotzen du.
|
|
|
Funtzioen dialektika sozialak dauka azken hitza hizkuntzen nondik norakoan. Hizkuntzaren arazoa azken
|
batean
botere arazoa denez, gainerako botere instantziekin batera diharduen botere soziolinguistikoaren esku daude hizkuntzaren gaineko gaitzak eta sendabideak. Dena delako, hizkuntzak bere nazio mailako funtzioa, bere estandar nazionala?
|