|
2000
|
|
|
Espazio
|
bati
botere aukera aurkezten zaionean, lurraldea sortzen da21 Zazpiakbat erreibindikazioari, gaur egun, horixe falta zaio: botere aukera, botere komunarenaukera.
|
|
2001
|
|
|
Ez dirudi. Feudalismoaren ezaugarri
|
bat
botere publikoaren patrimonializazioa da, baina tokikogobernari horien potestas edo boterea, subiranoak erabiltzen uzten ziena zen. Oraindik ezin zizkieten ardura eta kargu hauek ondorengoei utzi edo legatu.
|
|
2002
|
|
|
Ezin dezakegu ahantz, dena den, unibertsitateak ikasleen hazkunde bizkorbati erantzun behar izan ziola laurogeiko hamarkadaren hasieran (24.751 ikasle1979/ 80 ikasturtean, 40.562 ikasle 1985/ 86 ikasturtean) azpiegituran aldaketagutxi egin ziren bitartean, krisi ekonomiko eta politiko larriaren erdian, eta campusdesberdinen arteko koordinazioa eta garraioa nola ezarri ezin erabakita zeudenean.Unibertsitatearen aurrekontuak ez ziren nabarmen igoko, 1985ean Euskal HerrikoUnibertsitatea Eusko Jaurlaritzara transferitu zen arte29 Gogora dezagun, beti ere, transferentzia horretatik kanpo geratu zela irakasleria, hots, unibertsitatearenkudeaketarako eta erabakiak hartzeko funtsezko elementua. Hori guztia gutxibalitz, unibertsitatearen agintariak aukeratzeko prozesuak tentsio ugari sortu zitueneta makina
|
bat
botere hutsune (Flores, 1997: 77).
|
|
|
Bakoitzak bere eritzia dauka, eta normalean munduan bi eritzi daude,
|
bata
boterean daudenena eta bestea boterean ez gau denona eta inon azaltzen ez dena. Eta hori da irrati libreen funztioa, beste inon agertzen ez direnen eritziak plazaratzea6.
|
|
2003
|
|
|
Unibertsitatearen aurrekontuak ez ziren nabarmen igo 1985era arte, hau da, Euskal Herriko Unibertsitatea Eusko Jaurlaritzaren eskuetara transferitu arte92 Hala ere, ezin da ahaztu transferentzia horretatik kanpo geratu zela irakasleria, unibertsitatearen kudeaketarako eta erabakiak hartzeko funtsezko elementua. Hori guztia gutxi balitz, unibertsitateko agintariak aukeratzeko prozesuak tentsio ugari sortu zituen eta makina
|
bat
botere hutsune eragin zituen93 Unibertsitatearen barne araudiaren onarpena sei urtez atzeratu zen, 1984ra arte, eta araudi berriaren araberako lehen errektorearen hautaketa 1986ra arte.
|
|
2004
|
|
|
Jakina denez, botere metaketa da egungo garapen ereduaren gakoetako bat.Garapen bidezkoago eta epe luzera mantentzeko errazago
|
batek
boterea desmetatzea eskatzen du, deszentralizatzea, erabaki esparruak hurbiltzea. Demokraziaparte hartzailean sakontzea, azken finean.
|
|
2006
|
|
|
Prozesu ekonomiko eta politiko horrekin batera, prozesu soziala ere artikulatu zen. Horrela, nekazari unitate familiarren artean kohesioa eta elkarlana gauzatu ziren, baina betiere, jaun
|
baten
boterearen pean, jaun laikoa edo eliz jaun baten boterearen menpe, alegia. Bera baitzen lur kolonizatuan ezarritako ustiapen familiar horien jabea.
|
|
|
Prozesu ekonomiko eta politiko horrekin batera, prozesu soziala ere artikulatu zen. Horrela, nekazari unitate familiarren artean kohesioa eta elkarlana gauzatu ziren, baina betiere, jaun baten boterearen pean, jaun laikoa edo eliz jaun
|
baten
boterearen menpe, alegia. Bera baitzen lur kolonizatuan ezarritako ustiapen familiar horien jabea.
|
|
|
Weber-en iritzian lanaren eta kapitalaren arteko asimetriaren gainditzeak ez luke eragingo gizarte kapitalistako asimetria guztien desagertzea, ezta gutxiago ere; esaterako, Estatuaren eta gizarte zibilaren artekoak bere horretan iraungo luke. Beraz, gizarte
|
bateko
botere konfigurazioa ulertzeko orduan ez dago ardatz edo arrazoi bakarreko azalpenik.
|
|
2007
|
|
|
Baina Estatuak ere badubere izana errotzeko beharra, hautazkoa bainoago, naturala edo sakratua agertzeko.Horrexegatik garai honetako legitimazio iturri nagusi legez, komunitate bati egotziahal zitzaion izaera erabili da, hau da, kultura eta kultur batasuna, eta zehazkiago: nazio kultura kultura zaharra omen den kasuan (Frantziar Estatuan, kasurako) edoberri berri omen denean kultura zibila, betiere izaera sakratua edo transzedenteagaltzen ez duena (prozedurari buruzko kultura omen; AEB, kasu). Biak ala biak, erkidego
|
batek
boterea duela irudikatzeko erabili dira, hau da, boterea, gizartearena, edo, nazioarena?
|
|
2010
|
|
|
Azkenik, González Montes, J. L. k Instituciones de Derecho Procesal. Bol. I, La jurisdicción y sus órganos, Tecnos, Madril, 1993, 26 or. ere jurisdikzio pluridimentsional bat defendatzen du, eta dimentsio horietako
|
bat
Botere Judizialarekin identifikatzen du.
|
|
2011
|
|
|
Epaile hauek aukeratzeko erak ere, historian zehar hamaika izan dira, egoera politikoaren arabera. Era berean, arrunta izan da bando edo alderdi politiko
|
bat
boterera heltzean udal mailako epaile guztiak aldatzea, haien politizazioa argi erakutsiz. Desegonkortasun testuinguru horretan aspaldikoa da udal mailako epaitegien, eta zehazki bake epaitegien, etorkizunari buruzko eztabaida184 Tirabira horretan bi dira muturreko jarrerak:
|
|
2012
|
|
|
konplexutasuna.Horrela, boteregune gutxi batzuek gainerako guztiei beren ereduak ezartzendizkieten prozesu bat izan beharrean, aldagai ugari eta joera kontrajarri askodituen prozesu bat da, non are eta ordura arte nagusi izandako herrialdeak ukituakizango baitira: «Globalizazioaren ondorioz nazio estatu guztien kultur koherentziada ahulduko dena, ekonomikoki indartsuenena, garai
|
bateko
botere inperialistenaalegia, barne» (175 or.).
|
|
|
Dena den, oso kuriosoa da, estatua ideia zaharkitua dela dioten horiek, ez diotelainoiz ukorik egiten beren estatuari. Europar Batasunaren baitan, integrazio politikoaoso eskasa da, eta noizbehinka estatu batzuen nazionalismoa eta tirabirak agertzendira, batik
|
bat
botere politiko, ekonomiko, edota nolabaiteko nostalgia inperiala etanazio handi izatearen kontzientzia kolektiboa dutenen aldetik (Alemania, ErresumaBatua, Frantzia, Espainia). Espainiako presidenteak hainbatetan errepikatu du, agerraldi publikoetan «nazio handi bat gara», herritarrak adoretzeko mintzaldietan.
|
|
|
Herri indigenen agerpena nazioarteko subjektu politiko bezala, gatazka eta tentsio luze baten isla baita.
|
Batetik
botere kolonialek eta estatuek eragindako domestikazioa (Martinez, 1999) eta ikusezintasuna ditugu, eta, bestetik, herri indigenek horien aurka buruturiko erresistentzia luzea. Erresistentzia eta erresilentzia Laugarren Munduaren sorreran eta herri indigenen nazioarteko proposamen eta praktika politikoaren muinean aurkituko ditugu.
|
|
|
Arau biek kontzeptu hau ematen dute: «Hartzaile
|
batenganako
botere/ menderatze egoera erabiltzea izango da, haren gain presioa eragiteko asmoz eta, indar fisikoa edo bestelako mehatxuak erabili ez arren, presio horren bidez hartzailearen erabakitzeko gaitasuna murrizteko edo aukeratzeko gaitasuna zentzuzkoa ez izateko».
|
|
2015
|
|
|
Prozesu kolonizatzailean nazionalismoaren hedapena gauzatzen da, nazio baten arraza, hizkuntza eta instituzioak lurralde mailan hedatzen direlako. Gehienetan kolonizatzaileen gutxiengo
|
batek
botere politikoa eta ekonomikoa bereganatzen zuen kolonietan, beti metropoliaren kontrolpean1 Hobson en hitzetan, kasu horietan inperialismohitza erabil daiteke (ibídem: 17).
|