|
2000
|
|
|
maiz izan dira borroka latzak, mapetako marrak harago edo honago eraman edo ekartzeagatik. Lurraren eta lurraldearen gainetik dagoen kontzeptu politiko eta sozial garrantzitsua da lurraldetasuna.Lurraldetasunak medio fisikoarekin harreman zuzena duen arren, batez ere, eremufisiko
|
batean
bizi den jendearekin du harreman zuzena: jende-talde horrek kolektibitate bateko partaide sentitzearen sentsazioarekin, argiro esanda.
|
|
|
1-Bizi izandako istorioa, fantaseatutako erreferentziekin. (Subjektuak momenturen
|
batean
bizi izandakoa, benetan edo irudimenean, izan dituen desplazamendueta deribazio guztiekin).
|
|
|
Beti ez geunden ados, baina ezadostasunak ez ziren estrukturalak, koiunturalakbaizik. Gainera, bere etxean biltzean (Donostiako etxea seme-alabei utzita, mendiangaldurik dagoen baserri
|
batean
bizi zen ordurako), bera eta bere ingurunea ikustekoparada ederra eman zigun, bai eta zein pianojole fina den frogatzeko ere.
|
|
|
Etikoki ala estetikoki, baina bietan bat. Gogoeta egin genezake bi erei (biestadioei, esferei) buruz batera, baina ez biak
|
batera
bizi. Gizakiak, ezer direnakbehintzat, era batekoak ala bestekoak dira.
|
|
|
Ez inkontziente. Fundamentala, erabaki
|
baten gainean
bizitzeko erabakia da, erabaki hutsa, existentzia zentzuz betetzen duena, de fakto gero zirkunstantzienarabera zentzu hori zein izango den ikusi baino lehen. Existentziari zentzua emanegiten zaio.
|
|
|
Gizajoa. Nik ez dakit gauza handirik: seminaristak etxeko beste alde
|
batean
bizi ginen-eta. Baina izango da gehiagodakienik.
|
|
|
Bukatzeko, frankotiratzaile edo freelancer-ak ere aipatu behar ditugu. Mundu lehiakor
|
batean
bizi garenez gero, irratigintzan eta beste komunikabideetan ere islatzen da libretik doan kazetariaren figura, azken urteotan beren kasa lan egiten duten eta independenteak diren kazetariak gero eta gehiago izanik. Batzuek nahiago izaten dute beren kabuz irrati-erreportaiak, albisteak eta abar egitea, irrati jakin edo konkretu baten menpean egotea baino.
|
|
2001
|
|
|
Hona hemen talde horretakokideen jatorrizko izenak: meschinus, minor (pobrea, txikia), subditus, pedisecus (menpekotasuna adierazteko), rusticus, debitor, peitarius (zergak ordaintzenzituena), caserus (landetxe jakin
|
batean
bizi zena), excusatus (salbuespenen batzuena). Horietatik nabarmentzekoak dira meschini zirelakoak, belaunaldizbelaunaldi transmititzen zen morrontza-egoeran bizi baitziren.
|
|
|
Tradizio batek eragin nabarmena izan zuen bestean, eta euskararen munduan zizelkatu ez zen erromantikoatzerakoien klixe horrek kalte handia egiten dio, oraindik ere, euskarari: euskararenoilalurreko gaurko bizipen egunerokoak ezin du, anartean ere, sukar hori aspaldigainditu zuela sinetsarazi, bizirik dagoen mundu
|
batek
bizi gaituela jakinarazi.Euskararen zailtasun deabruaren topikoa langa bat da tradizioen arteko komunikaziorako, baina ni nago (eta oker egon ninteke) bi tradizioen arteko komunikazioaeragin behar luketenek (agintariek, hedabideek, eragile sozialek...) ez dutela komunikazio horretarako premia ikusten, eta, halaber, ez direla konturatzen komunikazio hori joan-etorrikoa (berdintasunezkoa) ez den bi... arazo izaten iraun ere, alegia.
|
|
|
Gaztelaniaz egindako literatura nazionalista tradizionala deitoragarria egitenzait, euskarak aspaldi arbuiatu eta baztertu zuen euskal munduari buruzko idealizazio atzerakoi kitsch idiota
|
batek
bizi baitu literatura hori. Ni nago euskaltzalenazionalisten eta ez-nazionalisten fedea eta pazientzia frogatzeko daukagulaeuskara souvenir soiltzat hartzen duen nazionalista-klase hori.
|
|
|
Nigandik hasita, edo, nahiago bada, neure etxetik hasita, neure iruditeriadomestikotik, alegia?, formulatzen, irudikatzen eta eraikitzen dut mundua. Eta nihori denbora eta espazio jakin
|
batean
bizi da, beste ni batzuen ondoan; eta beste nihoriek ere denbora eta espazio jakin baten jabe dira. Bizitza koespaziala da gurea, eta elkar-bizitzaren (koexistentziaren) premia agertzen du.
|
|
|
ekarri, Brecht-ek argudiatu zuen urrutiramendu ezagunaren bidetik: plazerra bekatua zeneta plazerra bekatutzat jotzen zuen gizarte bihotz-estu
|
batean
bizi izan garaoraintsu arte; orduko artearen inguruko lehia ere interesgarria egiten zitzaidan, oraingo hainbat gorabehera ulertzeko; giza taldeen satanizazio-prozesuak aztertunahi nituen; agintarien harrokeria ulertzen saiatu.
|
|
2002
|
|
|
Antzinako Erregimenean, foru-diputazioak eta foru-batzarrak zeuden, baina ez bestelako erakunderik, Nafarroanbezala. Lehen Karlistada bukatu zenean, ez zen Nafarroakoaren antzeko akordioriksinatu liberalen eta gobernu zentralaren artean, eta garai isabelinoan erakunde haieketa Estatu liberalaren berezko figurak, gobernadorea eta diputazio probintziala?
|
batera
bizi izan ziren. Hirugarren karlistadaren ondoren, Foruak Deuseztatzeko Legea onetsi zen (1876-VII-21), homogeneizatzeko helburuarekin, eta desagerraraziegin ziren erakunde haiek; bi urte beranduago, ordea, 1878-II-28ko Errege-Dekretuan araututako hitzarmen ekonomikoa sinatu zen.
|
|
|
Nortasuna ez dago aurrezarrita, bizitzan zehar aldaketak eman ahal dira. Toki jakin
|
batean
bizitzeak eta lanbide jakin bat edukitzeak jada ez du norbanakoaren nortasuna modu bakar eta betiereko batean zertan definitu.
|
|
|
Beharrezkoa da, albait arinen, aldatzen ari den gizarteari ohiko kontzeptuei esanahi berria emanaz, edo hobeto, hizkera berri baten bidez, erreferentzia egitea. Sakoneko aldaketa zientifikoetan jazo zen bezala, gizabanakoak eta taldeak orduan baino ez dira egingo kontziente modernitate industrial-kapitalista bere azkenera iritsia dela; hau da, mundu berri
|
batean
bizi direla.
|
|
|
Ez litzateke hizki handitan idatziriko Historia egingo, baina ezta makurtuta biziko ere. Sumisoa eta autoritarioa den kultura
|
batean
bizitzetik, askatasunean eta demokrazian oinarritutako hiritartasun ekologikorako urratsa emango luke txikitok, eta historia egingo luke.
|
|
|
Gaur egungo masa-hedabideen jarduera globalizatzaileen aurkari eta areriorik nagusienek diotenez, informazioaren abiadurak jendea jakin-min iraunkorrean edukitzeko baino ez du balio; jendea urduritu egiten du informazioaren jabe izanbehar iraunkor horrek, eta artegatasun horrek ezinegona baino ez du ekartzen, ez baitu ahalbidetzen, gehienetan, informazio egokiagoaren jabe izaterik. Ustezko informazio-hurbiltasun hori dela medio, informazio-masa erraldoiagaz
|
batera
bizitzean, tamalez, jendeak gertakarietan parte har dezakeela uste du, baina ez da horrela. Gaur egungo hedabideetan gertaera hain hurbiletik ikusten denez, gertatzen ari den horretan eragin dezakeela uste du jendeak.
|
|
|
errepresentamena (zeinu igorgarria, fisikoa), interpretantea (ulertarazlea, zeinu mentala) eta objektua (erreferentea). Hiru osagai horiek
|
batera
bizi dira, ez dira ezer bata bestetik aparte, Saussure-ren adierazlea eta adierazia legez. Munduak, dio Peirce-k?
|
|
|
Gizakiak berak sinetsi beharra dauka nonbait bizi dela, gizarteren batean txerta-turik dagoela, gizarte bati zor dizkiola bere izatea eta ongizatea. Espektakulu
|
baten barnean
bizi da herritarra, hedabideei esker.
|
|
|
«Espazio geografiko jakin
|
batean
bizi den talde bateko partaideek konpartitzen duten ohitura-multzoa, aztura-piloa»; era horretan defini daiteke kultura zer den.
|
|
|
Bere garbitasuna zala ta, entzute andia zuen-emazteki andiki
|
bat
bizi omen zan beiñola, Efeso, n. Atzerrietako emakume asko efesoratzen ziran bera ezagutu naiez, eta baita, garbitasunarekiko zuen-ospea egiazkoa zanentz egiztatzeko ere.
|
|
|
– Bildots bat ari haiz ikusten, ez astoa; eginkizun guztietarako otzana duk, ez dik horzkarik egingo, ez eta ostikadarik jaurtiko; astotxo horren larruaren barnean aiurri oneko gizon
|
bat
bizi dela esan zitekek. Ez duk zaila hori ikustea; aurpegia hanka artean sartzen badiok, heuk igarriko diok zer nolako egonarria erakusten duen.
|
|
|
bada, haren liburu batzuk ditugu grekeraz idatziak, horien artean rodiarrei eskainitako Gneo Manlio Volsok Asian buruturiko ekintzei buruzkoa. Askok idatzi dituzte haren guda-ekintzak oroimenerako, horien artean harekin kanpamenduan egon eta, zoriak utzi zien bitartean,
|
batera
bizi izan ziren bik, Sileno eta Sosilio Lazedemoniarrak. Eta Sosilio hauxe izan zuen grekerazko letren maisu.
|
|
2003
|
|
|
Jendeak izan ohi duen segurtasun-bermearen ustea sarritan ustel geratzen da. Arriskuarekin bizitzen ikasi behar dugu, berezko arriskuari aukera berriak eman gabe; hortaz, ibai-arroak, orokorrean, etaibaiertzak, zehatzean, zentzuz kudeatu behar dira, ibaiari errespetua galdu gabe.Kontua ez da, ezina delako, natura-arriskuak desagertaraztea, horiekin maila onargarri
|
batean
bizitzea baizik.
|
|
2004
|
|
|
2. Lcku
|
batean
bizi izan, egoiliarra izan?; kolonia (jenderik ez zuen iekuan jendeasortzea).
|
|
|
(1) Munduko leku
|
batean
bizitzeko gizakiak behar duen jakite/ informazioa dakultura. Hasieran nekazaritza (agricultura) besterik ez zen (colere lur-eremua lantzea da, cultura).
|
|
|
Hasieran izadia eta gizakiaren arteko harremana zen kukura. Geroago, gizakienarteko harremana sakonduz arimaren kultura erc sortu zen munduko leku
|
batean
bizitzeko.
|
|
2005
|
|
|
harreman horietaz Bionomia Zoologikoa arduratzen da. Gune eta une jakin
|
batean
bizi diren espezieak ikasten ditu, eta bai zelako harremanak ezartzen diren haien artean ere. Bionomia, beraz, ekologiaren barrukoa ere bada.
|
|
|
Populazioa espezie bereko bizidunen multzo bat da, gune jakin batean eta une jakin
|
batean
bizi dena. Hau da, espezie bakoitza populazio batzuez osotuta egongo da.
|
|
|
Oraingo honetan hurrengo mailetara joko dugu. Horrela, komunitatea gune eta une jakin
|
batean
bizi diren populazioen multzoa da, eta beraz, komunitatean erreinu guztietako bizidunak aurkituko ditugu oro har.
|
|
|
Izatez, dibertsitate kualitatiboa lurralde
|
batean
bizi diren espezieen zerrenda da, eta bai ere beste kategoria taxonomikoen taxon-zerrenda. Dibertsitate kualitatiboa neurtzeko erabiltzen diren parametroetatik bat, aberastasun faunistikoa da:
|
|
|
Ektoparasitoak dira, kasurako, zorriak, kaparrak, landare-zorriak, izainak... eta endoparasitoak, ostera, teniak, heste-zizareak, gibel-fasziolak, eta abar. Dena dela, badaude bizkarroi batzuk kategoria bi horietara egokitzen ez direnak; hau da, ostalariaren gorputzeko barrunbe batean edota ingurunearekin kontaktuan dagoen guneren
|
batean
bizi daitezke, esate baterako, arrainen zakatz-ganbaran edo animalia baten ahoan edo uzkian. Orduan mesoparasitoez egingo dugu berba.
|
|
2006
|
|
|
Baina lege hori baino askoz lehenagotik nabari eta bistakoa zen homosexualen bazterkeria bikotekide
|
batekin
bizitzeko garaian. Aldarrikapen horien aurrean, eta Estatuak ezer egiten ez zuenez gero, ahalmena zuten erkidego autonomoekberen eskumenak euren mugetaraino eraman zituzten Izatezko Bikoteen legeakegiteko.
|
|
|
Zalantzarik gabe, adina kontuan hartzeko aldagaia da, horren arabera desberdinak direlako haurraren bizipenak banantze edota dibortzioaren inguruan, egoeraren ulermena, familia-nozioa ulertzeko dituen gakoak eta kanpoan aurki ditzakeenlaguntzak. Beraz, badirudi haurtxoek ez dutela horrenbeste jasoko dibortzioarenberaren eraginik, ez bada sarritan gurasoengan epe laburrean probokatzen dituenalterazioen erruz, beharbada besoetako haurren familia-kontzeptua
|
batera
bizitzearekin edo kideen kopuruarekin lotuta dagoelako gehienbat.
|
|
|
Oro har, gurasoek banandu aurretik, bitartean eta ostean hartuko duten tonua, kooperaziozkoa edo gatazkatsua, lotzen omen da seme-alaben geroztiko garapenhobearekin edo txarragoarekin. Banandu ostean, gurasoak euren arteko tentsioakgutxitzen eta seme-alabekiko gaietan elkarlanerako ahalegintzen baldin badira, argi ikusten da eboluzioa positiboagoa dela epe ertainean, egunerokotasun gatazkatsuan biziarazten dituzten familietako haurrekin konparatuz, gurasoak banandutazein oraindik
|
batera
bizi arren (Amato eta Booth, 1996; Rodrigo eta Palacios, 1998; Arranz, Manzano, Martfn eta Olabarrieta, 2005).
|
|
|
– Familiatik kanpo dagoen zaintza-testuinguru
|
batean
bizi izana adopziokofamilian sartu aurretik.
|
|
|
1996an ipuin liburu txiki bat argitaratu nuen nire bigarren eleberriarenaurrerapen gisa, eta bertan agertzen diren hiru kontakizunak euskal gatazkariburuzkoak dira. Bigarrenean ETAk hil zuen nire ikasle baten istorioa kontatzen da.Neska hau polizia baten alaba zen eta bera eta bere familia bizi ziren polizientzakoetxean ETAk bonba bat jarri zuelako beste etxe
|
batera
bizitzera joan behar izanzuten, ikastetxetik urruti. Horregatik, aitak eramaten zituen goizero bere autoan.Polizia honek beti begiratzen zuen autoaren azpian bonbarik bazegoen ere, eta ezzien seme-alabei sartzen uzten dena ondo miatu arte.
|
|
|
moradores: Biztanleak, leku
|
batean
bizi direnak (auzokide izan gabe).
|
|
|
Zazpigarrenean zioen jaun
|
batekin
bizi zenak, edo berarengandik acostamiento (lo egiteko lekua) edo quitacion (soldata) izango balu, ezin zuela alkate, fidel, errexidore, eskribau edo diputatu (ez zazpietakoa ez hemezortzietakoa) izan, ez bazen haien jauna erregea, erregina edo printzea. Eta ez bazen betetzen, balio gabe geratuko zen hautaketa eta ofizioa kenduko zitzaion.
|
|
|
Beste modu batera esanda: gizarte modernoetan funtsezko tentsio
|
bat
bizi da efikaziaren eta zentzuen artean, arrazoiaren eta fedearen artean, arrazionaltasun instrumentalaren eta balio-arrazionaltasunaren artean. Salvador Giner-i helduko diogu berriro:
|
|
|
–Burdinazko kaiola?
|
batean
bizitzera kondenatu gaitu horrek.
|
|
|
Egia da Weber-ek arrazoi modernoaren bilakaera paradoxikoa aztertzen duenean destino moduko bat marrazten duela. Baina, atzerabiderik ez daukan sekularizazio hori onartu beharra dago, eta halako mundu
|
batean
bizitzeak dakarrena ulertu; dualismo etengabean bizitzea dakarrela horrek, alegia: giza borondatearen eta munduko egituren artean; gogo etikoaren eta adaptazioa bilatzen duen efikaziaren artean?
|
|
|
Lege espezializatu horren izaera, ostera, arrunta da. Erregulazio orokor horren ondorioz, publizitate-lege hori
|
batera
biziko da publizitateak ukitzen dituen beste zenbait gai arautzen dituzten Estatuko legeekin. Beraz, publizitatearen erregimen juridikoak kontuan hartu behar du lege horietan aurreikusita datorrena.
|
|
2007
|
|
|
Beti beldurrez bazaude, gauzak okerrago egitendira. Guztiontzako da zaila etengabeko aldaketa
|
batean
bizitzea, jendeari bereanegotea gustatzen baitzaio, menderatzen duen alorrean. Guk alderantzizkoakomunikatzen dugu, ordea, gauzak aldatzea bultzatzen dugu.
|
|
|
Hori bai dela profesionaltasun faltaeta espezializazio falta. Oso sintomatikoa den esperientzia
|
bat
bizi izan nuen nikneuk: prentsa-bulegoko arduradun batek deitu zidan behin, nik idatzi nuenarengaineko informazioa nondik atera nuen galdezka.
|
|
|
Lehenik eta behin, herri-aginteak dira informazio-iturri nagusiak. Halakoprentsaurreko-mania
|
batean
bizi gara eta herri-aginteak ere kutsatu ditu birus horrek. Askotan, bata bestearen atzetik, goiz batean lau edo bost prentsaurreko izatendira.
|
|
|
Guri bi gauza gertatu zitzaizkigun; alde batetik, ezin genuela txoria ukitu, hain polita eta erakargarria, hain, ikurrina?, hain maitagarria izanda. Bestetik, txorihark hamahiru pieza ezberdin zituen (hegaleko itzaltxoak eta guzti) eta lau kolore.Zentzugabekeria
|
batean
bizi ginen; huraxe zen gure marka eta ezin genuen erabili, telebistan ere ezin genuen ezer egin berarekin. Beraz, zerbait egin behar genuenerabilgarri izan zedin.
|
|
|
Nik uste dut azken urte hauetan fikzio handi
|
batean
bizi garela. Komunikabidebakoitzak bere nortasuna, bere sena defendatu nahi du, «zerbait ezberdinagara».
|
|
|
Kulturegitura bezala gorpuztuak ote daude ala bereizgarri batzuk partekatzen dituztesoilik? Lurralde
|
batean
bizi direnen artean nortasun-agiri bat banatzea ez da zaila, baina hori nortasun partekatu baten adierazle ote da. Nola moldatzen ahal dalekuan lekuko kulturen eta estatuetako, euro-herrialdeetako edo Europa osokoarenartean ohikoa den tirabira, betiere datozen belaunaldietakoak gizatiarragoak izandaitezela helburu nagusi izanik?
|
|
|
Baina bere hegemonia edo nagusitasuna ez da erabatekoa izan.Agian bai diskurtso mailan, hau da, jendeak definizio eta baliabide diskurtsibohoriek erabiltzen ditu bere irudikapenetan eta euskal kulturaz eta nortasunaz kontuematean, baina bere eguneroko bizimoduan ez du gauzatzen diskurtsoan ezarritakoeredua. Oztopoak ditu gauzatzeko, egikeran diskurtsoari hitzez hitz jarraitzeko.Anbiguotasun
|
batean
bizi gara; eta anbiguotasun hori areagotzen denean gatazkaiturri izan daiteke. Baina onartu beharra dago modernitate, erreflexibo?
|
|
|
gutasuna eraikitzekoeta elkargo sozio-politikoa irudikatzeko behar dugulako. Elkarkidetza hurbil eta bero
|
batean
bizitzeko behar omen dugulako. Baina diodan berriro: garai honetan etxekonekoa lekutan bizi daiteke.
|
|
|
Nondik etazein modutan ekartzen ditugu ez ditugun lehengaiak eta nora doaz gure hondakinak? Kalteekologikoak ikusirik, argi dago gure eredua ezin dela mundu osora zabaldu (nahiz eta Txina edoIndia horretan ari), ez baitago beste planetarik errekurtso horiek guztiak erdiesteko, eta ondorioz, munduan nolabaiteko berdintasuna nahi badugu ezarri, guk geuk ere aldatu behar dugu bizimodua; beste era
|
batera
bizitzen ikasi beharra dugu (aukeran, berdintasuna gure balioetatik erauzi ahal dugu,, ondo, bizitzeko oztopoa baita).
|
|
|
Ados nago erreferentzia-ugalketa
|
batean
bizi garela, eta identitateak ereerreferentzia askotakoak direla. Onuragarria izango da, oso, euskal jendearentzatespainiar eta frantziar erreferentzietatik askatzea eta erreferentzia-aniztasuneanmurgiltzea.
|
|
|
Espainiarra edo frantsesa izatea hizkuntza horretan bizitzearekin lotzendugu guk nahigabe ere. Bizitzea, hizkuntza
|
batean
bizitzea delako, hizkuntza batenbaitan bizitzea, giza bizitzarik ez dagoelako giza hizkuntzatik at.
|
|
|
Bi kontzeptu horien artean, ondorioz, aldea jartzen duen dimentsioa, era batenagerpenarena da: Zoek ez dauka erarik, bakarrik bizitzen du behar duen bizitza; Biosek, ostera, era
|
baten bitartez
bizitzen du bere bizitza, eta era horrek ematen diobere identitatea, bere ezberdintasuna. Bizitza adierazterakoan, desberdintze haumantendu ez den arren, Agamben-ek mantendu egingo du, Foucault-en tesiakgaratzeko orduan.
|
|
|
Garapenean faktore biologikoek duten garrantziari dagokionez, zenbaitkritikaren arabera, gizakia hornidura genetiko batekin jaiotzen da, eta horixe dapertsonen artean dauden ezberdintasunen kausa, eta ez bakoitza testuinguru zehatzeta berezi
|
batean
bizi izana, ikaskuntzari buruzko teoriak dioen bezala.
|
|
|
Azkenik, honako hau aipatu behar da: herrialde
|
batean
bizi diren haurrek taldenazionalekiko dituzten sentimenduak haien gizarte-klasearen, talde soziolinguistikoaren eta etniaren arabera alda daitezkeela. Lambert-en eta Klineberg-en (1967) arabera, klase ertaineko haurrek langile-klasekoek baino sentimendu positiboagoakzituzten kanpo-talde nazionalekiko.
|
|
|
14.2 irudia. Munduko biztanleen heren
|
bat
bizi da pobrezian, eta hori egiturazkobortizkeriaren agerbide bat da (argazkia: www.rel-uita.org).
|
|
|
Hizkuntza bat jende modu inguru bat da, harreman eta tratu modu, sentimendu mundu, unibertso bat. Hil baino lehentxeago, D. H. Lawrence Toskanako landetxe baztertu
|
batean
bizi da, osasunez pattal, esperantzaz ere makal honezkero Ingalaterrako gizartearen eta gizadiaren etorkizunari buruz, eta, Lady Chatterley grinatsu paratzen amaitu eta, haurtzaroko paisaia ingelesaren nostalgiaz beterik idatzi dio gaztetako adiskide bati:
|
|
|
Ez gara mekanikari handiren baten artefakto ttattarrak ere. Deismoa jopuentzako, haurrentzako, genevarrentzako, erlojugileentzako erlijioa da»18; panteismoa, gizon-emakume natural haziaren fedea; Goethe-ren naturaren sentimendua; naturarekin
|
bat
bizi ziren antzinako germaniarren erlijioa19 Batez ere, ordea, Jainkoaren inkarnazioa gizadia da20, eta horregatik, «guk ez dugu konbatitzen herriaren giza eskubideen alde, gizakiaren Jainko eskubideen alde baizik»21.
|
|
|
Ez da, idealismoak ez daukala munduaren eta historiaren izaera tragikoarentzat sentsurik. Hölderlin berehala «desengainatu» da; hau da, gaurko munduan gizakia ez da eta ezin da naturarekin
|
bat
bizi, kantatuko du malenkoniaz, bera ez delako gizartearekin ere bat, eta jainkoak ere ez direlako polisaren politikarekin bat. Alegia, Tübingengo gazteek Grezian identifikatu duten natura jainkozkoa jada hila dago, jainko grekoak eta polis grekoa hilak diren bezala?, naturaren eta gizon-emakumearen harmoniazko ezkon-
|
|
|
Herri etxe
|
batean
bizi zen Saguak behin kanpora irten zen, zelai eta basoetan zer igarotzen zen jakin nahirik.
|
|
|
-Herri etxe
|
batean
bizi zen Saguak [irten zen] behin kanpora, [jakin nahirik] zer igarotzen zen zelai eta basoetan.
|
|
|
-Herri etxe
|
batean
bizi zen Saguak kanpora [irten zen] behin, [jakin nahirik] zer igarotzen zen zelai eta basoetan
|
|
|
Bazen behin baserri
|
batean
bizi zen neskato bat.
|
|
|
[baserri
|
batean
bizi zen] [neskato bat]
|
|
|
Lehen ipuinak dio bazela Gorritin lizar
|
baten gainean
bizi zen sorgin bat.
|
|
|
Bazen behin baserri
|
batean
bizi zen neskato bat.
|
|
|
[baserri
|
batean
bizi zen] [neskato bat]
|
|
|
-Bazen behin neskato bat, [baserri
|
batean
bizi zenA].
|
|
|
Lehen ipuinak dio bazela Gorritin lizar
|
baten gainean
bizi zen sorgin bat.
|
|
|
Lehen ipuinak dio bazela sorgin bat, Gorritin lizar
|
baten gainean
bizi zenA.
|
|
|
Herri etxe
|
batean
bizi zen Saguak behin kanpora irten zen, zelai eta basoetan zer igarotzen zen jakin nahirik.
|
|
2008
|
|
|
Sasoi hartan, gainera, botere-zentrotik urruti zeuden guneak kontrolatzeko aukerak ez ziren gaur egungoak. Euskal lurraldeek gozatzen zuten status juridiko hau ezagututa, autore batzuek baieztatu zuten68 absolutismoaren garaian euskal lurraldeetan sasidemokrazia
|
bat
bizi zela.
|
|
|
Juan Maria Gardoik, bigarren lekukoak? zioenez bere begiekin ikusi zituen erreketok, Isasi baserriko hamalau gela horietako
|
batean
bizi baitzen. Baserri handi horri su eman aurretik gainera, bere emaztea lotuta utzi zuten bertan,«?
|
|
|
ESE zehatzago neurtzen da elkarren artean lotuta dauden aldagai jakin batzuen konbinazioaren bidez, hau da, familiaren diru-sarrera, heziketa maila, bizilekua eta lanbidea. Esate baterako, haur batek, lanik gabeko ama batek eta urtean 12.000 euro irabazten duen aita batek osatzen duten familia bateko ESE klase apala izan daiteke, langilea ontzi-garbitzaile analfabetoa bada, gutxieneko soldataren truke egun osoan lan egiten badu eta bazterreko auzo
|
batean
bizi bada. Familia-egitura bera eta urteko diru-sarrera bera, ordea, erdiko klasekoa izango da, langilea irakasle lizentziaduna bada, campus batean bizi bada eta egun erdiz irakasten badu.
|
|
|
Esate baterako, haur batek, lanik gabeko ama batek eta urtean 12.000 euro irabazten duen aita batek osatzen duten familia bateko ESE klase apala izan daiteke, langilea ontzi-garbitzaile analfabetoa bada, gutxieneko soldataren truke egun osoan lan egiten badu eta bazterreko auzo batean bizi bada. Familia-egitura bera eta urteko diru-sarrera bera, ordea, erdiko klasekoa izango da, langilea irakasle lizentziaduna bada, campus
|
batean
bizi bada eta egun erdiz irakasten badu. Argudioa da ESEk ez duela soilik finantza-egoera islatzen; gizarteestatusak banakoarekin lotuta egon daitezkeen aukera eta desabantaila guztiak eta aukera eta muga guztiak lotzen ditu, gainera.
|
|
|
hiriburuan argirik eta ur garbirik gabe bizi dira; emakumeen aurkako eraso sexualak gertatzen dira eta abar. Familia handi
|
batean
bizi da anaia-arreba askorekin batera.
|
|
|
Presidente berria Evo Morales indigena da. Noelia, bere familiarekin batera, nekazaritza-eremu
|
batean
bizi da baliabide askorik gabe.
|
|
|
Historiarekin erlazionatutako gertaera normatiboek garai eta gizarte jakin batzuetan bizi diren pertsona guztiengan dute eragina, baina ez beste garai eta gizarte
|
batean
bizi izan diren edo biziko diren pertsonengan. Gertaera horiek eta adinarekin erlazionatutakoek ezaugarri alderantzizkoak dituzte; izan ere, adinarekin erlazionatutako gertaera normatiboek eragin ahuleko ezaugarriak dituzten tokian, historiarekin erlazionatutakoek, berriz, ezaugarri sendoak dituzte, eta alderantziz.
|
|
|
Adibide gisa, lau adinekoren egoera eta bizimodua kontatzen da: dirudun batena, behartsu batena, hiritar batena eta herri txiki
|
batean
bizi den beste batena.
|
|
|
osasun ona eta maila ekonomiko altua du. Egun, pertsona zaharrentzako zerbitzuak eskaintzen dituzten apartamentu-eraikin
|
batean
bizi da Bartzelonan. Santiveri markako produktuak ekoizten dituen familiako enpresara joaten da egunero korreoa sailkatzera, erretiratua izan arren.
|
|
2009
|
|
|
Des-herritze prozesu
|
bat
bizi dugula iruditzen zait. Des-euskalduntze praktiko batbizi dugula esango nuke.
|
|
|
Gertakari jakinen inguruan jasotzen dirennarrazioak dira lekukotzak. Gehientsuenetan hitzezko narrazioak izan ohi dira, gertakari jakin
|
bat
bizi izandako pertsonek sortutako narrazioak. Badira irudizegindakoak ere, bai eta biak uztartzen dituztenak13 ere.
|
|
|
Horrela, hiruneurritakoak izan behar dira: 200 cm2, eme bat bere kumeekin edota umeketarako bikote
|
bat
bizi daiteke; 450 cm2 eta 900 cm2, animalia gehiago ostatudaitezke. Kontuan izan behar da, nahiz eta andui bakoitzak portaera ezberdina izan, arrak batera bizi direnean oldarkor jokatzen dutela euren arteaneta zauriak edo/ eta heriotzak egon daitezkeela (2 taula).
|
|
|
200 cm2, eme bat bere kumeekin edota umeketarako bikote bat bizi daiteke; 450 cm2 eta 900 cm2, animalia gehiago ostatudaitezke. Kontuan izan behar da, nahiz eta andui bakoitzak portaera ezberdina izan, arrak
|
batera
bizi direnean oldarkor jokatzen dutela euren arteaneta zauriak edo/ eta heriotzak egon daitezkeela (2 taula).
|
|
|
Garai hartako Ipar Euskal Herriko euskarazko kazetaritzaz jardun gura izatekotan, bertako abertzaletasunaren garapenaz berba egin beharra dago, ezinbestean, bata eta bestea estu loturik doazelako. Horrela, Aintzinakoek defendaturiko «Euskalherriaren alde» programak elebitasunaren bidezko euskararen ofizialtasuna eskatzen zuen, eta baita autonomia pixka bat ere Frantzia federal
|
batean
biziko zen Ipar Euskal Herriarentzat. Jeltzaleen programari zenbait eraldaketa eginda berau Iparraldera egokitzen saiatu ziren, baina Euskal Herriaren batasunaz eta burujabetasunaz inoiz ere ezertxo esan gabe.
|
|
2010
|
|
|
KATTALIN duela bederatzi urte alargundu zen. Orain 89 urte ditu Aguraineko etxe
|
batean
bizi da eta bera bakarrik oso ongi moldatzen da janariaprestatu eta erosketa txikiak egiteko. Etxez etxeko laguntza jasotzen du hainbatgarbiketa-lan egiteko.
|
|
|
Azken urte hauetan bere seme
|
batekin
bizitzen egon da baina orain, beresemeak etxe bat erosi du eta bakarrik gelditu da bere etxean bizitzen. Julitak 71urte ditu.
|
|
|
Portaera ahozkoa (esate baterako, mehatxuak edo irainak), kognitiboa (esate baterako, eldarnioak) zein motorra (esate baterako, noraezeanibiltzea) izan daiteke. Adibidez, egoitza
|
batean
bizi den adineko emakume batarratsaldero negarrez hasten da. Portaera negar egitea da, komunikazio ez-berbalaren adierazpena hain zuzen ere.
|
|
|
Egun Miren egoitza
|
batean
bizi da. Bost urtetan zehar eguneko zentrobatean egon ondoren, egoitzara eraman behar izan du Pellok, etxean ezinbaitzuen gehiago zaindu, beharrezko baliabiderik ez zuen-eta.
|
|
|
Ikuspegi horretatik, lekualdatzeko beharra murrizteko tresnak oso garrantzitsuak dira, ondokoak adibidez: ...elburutzat hartzea (hirigintza trinkorako ereduak, zirkulazioa arintzeko neurriak, kaleakoinezkoentzat bakarrik izatea, jarduerak eta zerbitzuak erabilera mistoen araberakokatzea eta abar); garraio publikoa sustatzea (zerbitzu, bide berezi eta abargehiago eskaintzea); gaur egungo ekoizpen-, banaketa-eta kontsumo-ereduak berrizaztertzea; eta, herritarrak gehiago kontzientziatzeaz gain, beste modu
|
batera
bizitzeko heztea. Are gehiago, jabetzaren eta erabileraren arteko lotura estua kontuanhartuta, ibilgailu pribatuen jabetza murriztea mugikortasun iraunkorraren politikaren helburu esplizitutzat har daiteke.
|
|
|
Aspaldidanik ikasi genuen planeta mugatu
|
batean
bizi garela eta nahiz eta osoerraldoia izan, gure hazkunde ekonomikoak zein gure zibilizazioaren garapenteknologikoak Ama Lurra osoa okupatu egin dutela. Toki guztietara heldu gara etabueltaka jarraitzen dugu pentsatuz gure mugimenduek ez dutela amaiera edomugarik.
|
|
2011
|
|
|
Bitartean baina, hainbat xedapen eman ziren. Horrela, 1926ko abenduaren 17ko dekretu-legeak urte horretako abenduaren 31n bukatu behar zuten udal-epaileen karguak luzatu zituen berriro, udal-justiziaren antolaketa erreformatu arte, eta 1927ko abenduaren 14ko errege lege-dekretuak aldi baterako udal-epaile eta fi skalen izendapena baimendu zuen7 Horrenbestez, ezin uka daiteke garai hartan udal-justizia behin-behinekotasun egoera
|
batean
bizi zela, erreforma handi baten zain.
|
|
|
Izendapena gauzatzeko Zuzenbidearen ezagutza baino gehiago herriaren eta herritarren ezagutza gailenduta, betebehar honek normala dirudi. Hala ere, kasuan kasuko Justizia Auzitegi Nagusiko gobernu-salak, kari justifi katuak egonez gero, bake-epaileari beste herri
|
batean
bizitzeko baimena eman diezaioke, betiere «karguari darizkion betebeharrak zehatz betetzearekin bateragarria bada»49.
|
|
|
Edozelan ere, bake-epaileen eskumeneko espedienteen betearazpena beraiei dagokie. Horretarako laguntza behar badute (kondenatu beste toki
|
batean
bizi delako, eta abar), beste barruti bateko epaileari eska diezaiokete exhorto bidez (PKLren 984 art.).
|
|
|
152 Horrela adibidez, Segoviako probintzia-auzitegiak (1998-IX-15) zaldi batek pairatutako tratutxarra jarduera ez-tipikotzat jo zuen, nahiz eta sozialki oso gaitzesgarria izan eta isun administratibobat galdatzen duela adierazi, zaldia ukuilu
|
batean
bizi zelako beste seirekin eta jabeak saltzeko zuelako.
|
|
|
1) Literatura unibertsaleko, eta bereziki greko-latindarreko obra ezagunak euskaratzea ez zen berria, baina oraingoan urrezko garai
|
bat
bizi izan zuen193 Gerraurrean zenbait saio izan ziren, eta gerraostean bide horretan sakondu zuten, Zaitegiren Euzko-Gogoa plataforman. Beraz, testu greko-latindar askoren itzulpena EuzkoGogoa aldizkarian argitaratu zen, eta maiz aldizkaritik kanpo ere, liburu formatuan, lanari zabalpen handiagoa emateko gogoz.
|
|
|
Gatazkarik gabeko balizko bizitza
|
bat
bizi dute animaliek. Zorioneko orekan bizi dira.
|
|
|
Zentsura bera baloratzean ez dute jarrera argirik, ezta ahobatezkoa ere. Alde batetik, ustezko demokrazia
|
batean
bizi garela uste dute (Gasteiz I, DBH, formaziorik gabe); baina, bestetik, badakite oso egokiak ez diren produktuak ekoizten direla.
|