|
2000
|
|
|
Eguberrietan etxeko gozoan Eguberriak igarotako izeia edo pinuarekin zer egin galdetu zidan entzule batek aurreko batean irratian. Lorategian edo mendian landatu, zabor pilaren aldamenean utzi bateren
|
bat
berataz ardura dadin... Eguberriak dezente gozatzen lagundua izango zion eta izeiaz beste egiteak bihotzeko hari mehea teinkatzen zion nonbait eta ez zekien zer egin.
|
|
|
Sermoietan egiten zen ahozkoa eta kalekoa sekula ez dira berdinak izan, eta sermoiak oso ondo ulertzeko egiten ziren, e! Inork ez du espero egungo sermoi moderno
|
bat
bere herriko hizkuntzan,
|
|
|
Baldintzapeko askatasunean dago, ordea. Hilabetero estatuaren bulego sozial batera doa, eta gizarte laguntzaile
|
baten aurrean
bere sinadura botatzen du. Espainiako estatuaren mugetatik atera nahi izatera baimen berezia eskatu behar du bestalde.
|
|
|
Bai, baina ondorio ezberdinak, esan nahi dut agian hemendik bost urtetara beste gauza bat pentsatuko dudala. Oraingoz iruditzen zait berez eta nahitanahiez ez duela sexuak batek egiten duen lana bereizten, gehiago bereizten duela jarrera ideologikoak (alegia, zeri ematen dion garrantzia
|
batek
bere bizitzan) sexuak baino. Gainera, geroztik, gertatu zait epaimahai batean lan egin izatea, eta ez da bereizten zer norena den.
|
|
|
«ama, kontatu tornilloarena», eta tornilloarena; edo «kontatu txakurtxoarena, edo arrai txiki gorriarena». Eta ez dut
|
bat
bera ere idatzi. Niretzat esparru desberdinak dira.
|
|
|
Gutxi gara eta gainera gure zaletasuna guztiz zaharkitua da, aurreko mendeko zaletasun baten atzetik gabiltza, baina jendearen bizitzan lehen, sortu arte, literaturak zeukan gaur ez duen garrantzia. Orduan, pertsona
|
batek
bere bizitzaren atal bat kontatzerakoan erreferentzia bat behar bazuen, ba liburua izango zen, antzerki obra bat agian. Orain jendeak kontatu nahi duenean gertatu zaion zerbait ez du libururik aipatuko ez bada sektakoa, aipatuko dituzte filmak.
|
|
|
Ikasgelak Zinealden egoteak, prestakuntza teorikoa eta praktikoa emateaz gainera, ikasleen irteera profesionala bideratuko luke. Ildo horretatik," logikoa litzateke ere zinema aktoreentzako eskola
|
bat
bertan kokatzea, lanbidea bateratzeko", gaineratu du.
|
|
|
Oarsoaldeari, bestalde, onurak ekarriko lizkioke proiektuak. Eskualdeko baliabide tekniko zein naturalak sustatuko lituzke, eta ekoizpenek sortutako diruaren zati
|
bat
bertan gelditzea ahalbidetuko luke. Lanpostu teknikoez gain, kualifikazio gutxiagoko lanpostuak sortuko lituzke:
|
|
|
Kanpora zabaltze horretan, bai behintzat. Idazle
|
batek
bere lana kanpora atera nahi badu, bere aldetik mugitu behar du eta, egia esan, batzuk ari dira arrakasta lortzen. Bernardo Atxagak ireki zuen bidea helduentzako literaturan, eta esaterako, Anjel Lertxundi ere ari da zabaltzen bide hori.
|
|
|
Gainera, erakunde bereko diren baina leku desberdinetan lan egiten duten bi pertsonak lanean elkarrekin aritzeko aukera izango dute eta honela, esperientziak trukatzerik izango dute. Beraz, pertsona hauetako batek erakundea uztean edo desagertzean, beste kide
|
bat
bere esperientziaren zati batez jabetzeko posibilitate gehiago egongo da.
|
|
|
Baina, informazio sistema berri hauek beste aldaketa batzuk ere ekarriko dituzte. Egia da, erakunde
|
batek
bere informazio sistema eratzen duenean bere" know how" zaindu nahi duela, baina ordura arte garatu ezin zituen hainbat produktu garatzeko posibilitatea zabaltzen zaiola ere bai. Hau ekonomiaren edozein alorretan gertatzen ari bada ere, euskal kulturan tentsio bereziak eragin ditzake, gure erakundeek, gutxi edo gehiago, bere laneko eremua izan baitute.
|
|
|
Zaila gertatzen al zaio idazle berriari argitaletxe normal
|
batean
bere lana argitaratzea?
|
|
|
500 liburu besterik ez dituela salduko? Hemendik kanpora ez da saltzen
|
bat
bera ere. Horregatik, hainbat sektoretan gure literatura osasuntsu dagoela uste dut.
|
|
|
Metro eta erdi eskasean, hiru gorputzek elkarrekin lo egiten ikasi genuen; gure egin beharrak ia edozein lekutan egiten; euskaldunik,
|
bat
bera ere ez genuen ikusi (miraria!) eta herri zoragarri bat genekarren betirako disko gogorrean, diapo nola halako batzuk ordezkari zituela. Abuztuaren hiruan iritsi ginen Euskal Herrira, beltz beltz eginda eta nola ez, euripean
|
|
|
Horrez gain, beste hausnarketa bat ere egin behar da, ea ez ote ziren aberrigintza eta bake prozesua nahastu. Beharbada ez diogu ondo azaldu gizarteari, bake prozesu
|
batek
bere abiadura eta erritmoak izan behar zituela eta aberri eraikuntzak beste eduki batzuk zituela. Lizarra Garaziko akordioa ere, batzuek horrela ulertaraztea nahi izan zutelako, aberri eraikuntzarako tresna gisa saldu dute eta indar abertzaleek ere ez dugu jakin izan korapilo horretatik ateratzen.
|
|
|
LEHENIK ETA BEHIN, UAk jorratutako bideari jarraituz, euskal nazio eraikuntzaren egitasmoaren desatxikimendua garbiki planteatzen du eta horretarako euskal nortasunaren indar soziala ukatzen dute (Arabako gehiengo zabal
|
batek
bere burua euskal hiritartzat jotzen badu ere, eta irakaskuntzan, euskaldun ereduak aukeratuenak izan arren), abertzaletasunaren indarra gutxietsiz (arabar hautesleen %40k indar abertzaleen hautua egiten du) eta Arabako eskualdeen errealitate soziologikoa desitxuratuz (Arabako zortzi eskualdeetatik espainolismoa soilik Gasteizen dugu nagusi).
|
|
|
Hala eta guztiz ere, animaziorako interesa txikitatik datorkit. Ez dut Bilboko laburren jaialdi
|
bat
bera ere galdu eta animazioko filmeek zur eta lur uzten ninduten beti. Azkenaldian, asko zabaldu da zine mota hau eta dagoeneko jendeak ezagutzen du.
|
|
|
Hogeita bost urte nituenean, Arte Ederrak amaitu eta gero, aukera gutxi zeuden: bideo artegintza, bideo industriala edota publizitatea, eta hiruretatik
|
bat
bera ere ez nuen gogoko. Orain ez bezala, oso zaila iruditzen zitzaidan animazioa egitea, gainera ez nuen inor ezagutzen.
|
|
|
Ohartuko zinetenez, idazlea saiatzen zen euskara batua osatu ahal izateko ordurarte emandako arauak betetzen. Horretan ere ez zetozen denak
|
bat
berarekin, baina, aste hartan eta editorial horren inguruan ageri ziren artikuluak ikusita, kostako zitzaion inori antzematea aurkakorik izan bazela ere. Hauexek irakur zitezkeen orrialdean:
|
|
|
Pozik dabil aita
|
bat
bere alabatxoari trenak, abioiak edota itsasontziak ikustea erruz gustatzen zaiolako. Okerrena, ordea, haiek ikusi orduko haurrari sortzen zaizkion galderei erantzun beharra da berarentzat.
|
|
|
|
Bat
bera ere ez. Alderdi demokratikoek beren lokarriak hausten dituztenean (Lizarrako Akordioaren medio haustuak, kasurako), funtsean demokrata ez dena ateratzen da irabazle, baita hobekien kokatua geratu ere.
|
|
|
Donato Unanuek antzeko zerbait esan nahi zuen" Sektakeria, Digmakeria" idazlanean eta Gaztañaga jaunak ere ez zituen denak berarekin" 100 gn Kezkak. Erri
|
bat
bere barruan erdibitua" argitara ematerakoan. " Erdibiturik gabiltza euskaldunok.
|
|
|
Bertsolaritza paradoxa batean dago, kontraesanak kudeatzea tokatzen zaio, tradizio zahar baina bizi den aldetik.
|
Batetik
bere ezaugarriak ditu: zuzenekotasuna, kalekotasuna, erreprodukzioetan ez oinarritzea, sortzailearen izaera herritarra... ez da kontua horiei eustea, ezaugarri idilikoetan irautea, horiek gaur egungo kultur baliabideetan nahastea baizik.
|
|
|
Benetako idazle
|
bat
bere zoroak bizi du, bere neurosiak, eta azkenean idazleak bere neurosia kontatzen du. " Carla" ko pertsonaiak ere eromenean bukatzen du:
|
|
2001
|
|
|
Haur txiki
|
batek
bere lehen oparia hartuko lukeen moduan. Alde batetik, pozik, oso pozik, haurrak erraz kontentatzen baitira; bestetik, harrituta, benetakoa ala gezurra ote den oso ondo ez jakinik.
|
|
|
Motorrak edozein ferian bezala erakusten dituen museoak ez dauka artearekin harreman gehiegirik, beraz jendea sartu den bezala irteten da: plazerra eta begi heziketa landu gabe eta buruaren neurona
|
bat
bera ere mugitu gabe, arte garaikidearen asmoen kontrakoa hain zuzen.
|
|
|
Bada, Jose Maria Aznarrek. Ibarretxe ere horretan ari da gaur egun. Jar diezagula mahaiaren gainean planteamendu horrekin konpondu den mundu mailako gatazkarik; ez dago
|
bat
bera ere. Gaur egun, guretzat, zer da bakea aldarrikatzea Euskal Herrian?
|
|
|
Akordio horretan Estatuak organu horri jarriko zituen neurrien berri emateko konpromisoa hartu zuen. Baina Estatuak ez du neurri
|
bat
beraren berri ere eman. Gobernu zentralak ez du akordioa errespetatu.
|
|
|
Mende erdi aldera frantsesak etortzen hasi ziren eta ondutako ardoak modan jartzen. Eta" chateau" a ekarri zuten, alegia, bodega
|
bat
bere lursailekin. Baina gero formula hori gainbehera etorri zen.
|
|
|
Batetik, maila etiko edo pertsonala: balore batzuk hobesten dituelako pertsona
|
batek
bere burua ezkertiartzat jotzea. Bestetik, ezkerraren praktika politikoa hobesten duena, eta horrekiko konpromiso politiko zuzena duena.
|
|
|
Gizarte berri bat egiteko garaian administrazio edo estatuari mugak jarri behar zaizkio. Pertsona
|
bat
bere bizitza osoan politika egiten badago, hori profesional bihurtzen da eta bakarrik bere interesak defendatzen aritzeko izugarrizko arriskua dauka. Pertsona bat ezin da egon politikatik bizitzen bere bizitza osoa, hori burokrata bat bihurtuko da, hori moztu egin behar da.
|
|
|
Kolore beltzak sortarazten duen zirrara azpimarratuz beste mundu batera eramaten gaitu Jose Felix Collazos zuzendari nafarrak" Nocturno" bere laburrarekin. Koadro beltz bati begira dagoen emakumea, bat
|
batean
bere baitan aurkitzen da, etorkizuneko mundu ilun batean, pertsonaia ilunekin inguratua bere patuaren bila. Iluna eta zapaltzailea Txema Areizagaren argazkia eta Javier Asinen musika.
|
|
|
Gutxieneko pentsioak, zurztasunarenak edo alarguntzarenak, dituztenentzat ere onuragarri gertatzen da. Baina, akordioaren aurka daudenen iritziz," adituek" pentsioen sistema publikoa sendotzeko egindako gomendio
|
bat
bera ere ez du betetzen akordioak. Beraz, ez dago neurri bat bera gastua murrizteko benetako plan bat egin ahal izateko.
|
|
|
Baina, akordioaren aurka daudenen iritziz," adituek" pentsioen sistema publikoa sendotzeko egindako gomendio bat bera ere ez du betetzen akordioak. Beraz, ez dago neurri
|
bat
bera gastua murrizteko benetako plan bat egin ahal izateko.
|
|
|
Euskal Herriko hiririk handiena Nerbioi ibaiaren bukaeran kokatzen da, mendiz inguratuta (hortik datorkio" Botxo" ezizena). Izan ere, euskal industri eta merkatal motore den hiri honen garapen eta garrantziaren zati handi
|
bat
bere kokapenari zor dio. Horrela, Nerbioiren itsasadarra mendez mende Bilboko izaera eta bizimodua moldeatzen joan dela esan daiteke, betidanik barnealdearen eta itsasaldearen arteko komunikazio bide pribilejiatua izan baita; itsasadarrak merkatalgaiak, industriak eta pertsonak erakarri ditu, gaur egun ezagutzen dugun Bilbo Handia sortuz.
|
|
|
95 milioi pezetako (3,8 milioi libera) aurrekontua izan duen film honen une gehienak Gipuzkoa eta Bizkaian izan dira grabatuak. " Jaizkibel" ek pertsona
|
bat
bere buruaz beste egitera eraman dezaketen arrazoiei buruz hausnarketa egiten du.
|
|
|
Kaiserlauten eko finalerdiaz geroztik, ligan Racing, Depor, Athletic eta Malagaren aurkako partidak gelditzen zitzaizkigun oraindik jokatzeko. Eta ez dugu horietako partida
|
bat
bera ere irabazi, burua Liverpoolengan jarria genuelako. Atzerriko prentsa zetorrenean, nor ginen galdetzen ziguten eta nolatan lortu genuen arrakasta.
|
|
|
«Enpresek parte bat baizik ez dute har tzen Herrikoatik, horregatik ez gara osotara banku bat. Enpresa
|
batek
bere kapitalaren parte bat ukaiten du guregandik, eta gero, bere kapitala beharren arabera osatzen du beste nonbaitetik».
|
|
|
Alemanak abuztuaren 10eko bazkalorduan abiatu ziren eta Maule utzi orduko eraso zituzten. Tirokatu zituzten baina ez zuten
|
bat
bera ukitu. Alemanek bazekiten zer egin behar zuten:
|
|
|
Hala ere, nik esango nuke liburuaren kalitatearen neurketa lehen zihoan bidetik doala: denbora pasatzen utzi behar da, alde batetik, liburu
|
batek
bere buruari eusten dion ikusteko; bestetik, azterketa kritikoa sakondu behar da, ikuspegi historiko zabal samarrekin, unean uneko modetatik urrunduz; eta, azkenik, irakurlea hezitzeko kultur ekintzak indartu behar dira, hala eskoletan nola kulturguneetan; irakurle jantzia, ohartua, ezinbestekoa da liburu baten kalitatea neurtzeko; irakurle horren lana ezinbestekoa da liburu on bat historian zeha... Irakurle landua eta idazle landua dira literaturaren etorkizuna eta liburuen kalitatearen bermea.
|
|
|
Miresle hori, adinean sartutako gizona da, eta oso aberatsa gainera. Bizitzan nahi duena egiten ohituta dago, eta oraingoan idazle
|
bat
berarentzat bakarrik sortzen aritzea nahi du. Munduko ipuinik onena entzutea nahi luke, eta Itziarrek idatzitakoak izugarri gustatzen zaizkionez, hura bahitu eta munduko ipuinik onena kontatu artean bere etxean gordeta edukitzea baino ez zaio bururatu.
|
|
|
Hona kultura eta ohitura batzuekin datoz, eta ez dute aldatu nahi, egokitu baizik. Nola integratzen da atzerritar
|
bat
bertako kulturan, berea galdu gabe. Horra etorkinen buruhausterik handiena.
|
|
|
Bestalde, euskal komunitatea hain txikia izateak bere abantailak ditu, nahikoa da pertsona talde txiki
|
bat
bere ahotsa entzunarazteko, eta sarritan joera ezberdinetako pertsonek elkar ezagutzen dute.
|
|
|
Xabier Mendiguren Elizegiren narrazioak, Euskadiko Orkestran aritzen den biolontxelo jole gazte eta eder batez zeharo maitemindua dagoen hirurogeita bi urteko gizonak" Cara al sol" en doinua asmatu zuen Telleria zegamarrarekin izandako halako harremana kontatzen digu. Miguel Torresek, berriz, mutiko baten oroitzapenak dakartza, gerran galtzaile suertatu zen zapatari
|
batek
bera hil nahian zebilen guardia zibilaren boten takoian jarritako iltzea dela bide.
|
|
|
Madril ari da markatzen Kontzertuaren negoziazioaren erritmoa, eta horren adibide bere garaian presio osagai gisa erabilitako luzapenaren mehatxua gauzatu izana. Negoziazioaren ateak zabalik dira oraindik, baina emaitza positiborik ezean, alde
|
batek
bere bidea ezagutarazi du, beste aldearen iritzia kontuan hartu barik: teorian itun izaera duena bideratzeko borondate keinu ezin eskasagorik ezin topa negoziazioaren azken orduei ekiterakoan.
|
|
2002
|
|
|
Artelanok, bildu baino gehiago, zabaldu egin dituztela esan genuke hala ere, erakusketari areto berezi bat eskaini beharrean, artelanak museo osoan zehar barreiatu baitituzte. Modu honetan Arte Ederretakoa bezalako museo orain arte «tradizional»
|
batek
bere erakusketa politika birplanteatzen du.
|
|
|
Sabel zuri eta sabel gorri asko etortzen zaizkit bizi naizen basa bazterrera. Galdezka, mintzatzera, bihotza hustutzera edo eta eritzi baten eskean; eta gehienak asmo berdineko, amets
|
bat
beraren opatzaille. Sentipen batek eragiñak.
|
|
|
Edozein modutan, betiko erronkaren aurrean jartzen du honek berriro ere euskalgintza, alegia, presentzia duina ziurtatzearena leku berri hauetan. tvpi.fr en, besterik ez bada, «hemen jo' ta sartuko zira» esaldia ipini dute sarrerako orrialdean; proyeccion.tv en, berriz, ez dago hitz
|
bat
bera ere euskaraz. Udaletxeek, Diputazioek, eta abarrek halako ekimenetarako laguntza publikoak ematean ez al dute inongo hizkuntza eskakizunik egiten?
|
|
|
EUSKAL HERRIARI bere osotasunetik eskaini behar zaio ardatza, eta horretarako herrigintza eta politikagintza kontzertatu egin behar dira, nazio mailako eragileen artean. Eragile guzti guztiak kontzertatu, alegia,
|
bat
bera ere bazterrean utzi gabe, eta sistema demokratiko integrala adostu, gatazkari konponbidea eman eta elkarbizitza baketsua ekarriko duena.
|
|
|
pertsonaia guztiak daude hasieratik bukaerara arte ikuslearen begi bistan, ez dira (r) teloiaren atzean» ezkutatzen. Gidoilari gehienen gaixotasuna testuan hitz
|
bat
bera ere soberan ez izatea den bitartean, maskaradan elkarrizketak inprobisatuak dira gehienetan, eta erritmoa pertsonaiek eramaten dute, aldez aurretik segunduz segundu diseinatutako gidoiak baino gehiago: Kautereak oraintxe bururatu zaien gaiztakeriatan hasiko dira, pertzari ostikoka edo denak elkarren gainera botatzen, zertaz ari ziren hizketan ahaztuta.
|
|
|
Hori da erronka, baina kontsentsuak gaur egun seguruenik ez dira edukietan oinarrituko, printzipio eta prozeduretan baizik. Gure ustez, badago eremu komun bat Euskal Herrian, alderdi guztiek har dezaketena abiapuntu gisa, eta jakina, arazo politikoari heldu behar dio; hau da, gizarte anitz
|
batek
bere etorkizuna definitzeko unean zein printzipio eta zein prozeduretan oinarritzen den. Hor dago koxka.
|
|
|
Puyk jakinarazi duenez, zakurtegietan abandonatzen diren zakurren gehiengoa adoptatu egiten da. Hala ere, zakurtegiak zakurrentzako heriotzerako korridoreak dira, bertan bi hilabete inguru pasa ostean, jabe berriren
|
batek
bere gain hartu ez baditu hil egiten baitira.
|
|
|
Sarri, ordea, hitzak hitz hutsetan gelditzen dira eta animaliei ematen zaien tratuan eta dituzten eskubideetan ere antzekoa gertatzen da, Kepa Tamamesek salatu duenez, animalien eskubideak ez baitira errespetatzen. Adibide gisa, Gasteizko zakurtegian, urtero, 2.500 zakur inguru jasotzen dira eta zakur hauen jabe
|
bat
bera ere ez da zigortua izan. Beraz, «zakurrak zakurtegietan abandonatzea instituzioek onartu egiten dutela» ondorioztatu du Tamamesek.
|
|
|
Lagun on
|
batek
bere sagardoa dastatzeko aitzakiarekin bazkaritara konbidatu gaitu. Kaletarra da jaiotzez gure laguna, baina antzinako ola eta erroten usain hezea duen paraje batera zeharraldatu zen aspaldi samar.
|
|
|
Nik esan ohi dut, idazle
|
bat
bere lanetik biziko ez baldin bada ere eta euskal literaturan gehienok ez gara lan honetatik bizi lan honetatik biziko balitz bezala lan egin behar duela, seriotasun guztiz. Orduan, nire idazteko modua, nolabait, modu diziplinatu bat da, ordu dezente eskatzen duena.
|
|
|
Produktu jakin
|
bat
bere konpetentziako beste produktuekin alderatuta, ezer berezirik ez izatea erraz gerta daitekeen zerbait da. Publizitarioen sormenak roll garrantzitsua jokatu luke puntu honetan, izan ere, bere zeregina, gehiago saltzeko xedearekin produktu hori besteengandik bereiziko den produktu bilakatzea baita.
|
|
|
Garbiñe Losadaren «El amigo de John Wayne» antzerki lanak agerian jartzen du besteengandik zer edo zertan bereiz gaitzakeen tasunen bat edukitzeak pertsonari ekar dakiokeen bakardadea. Minusbaliatutzat jotako gizon
|
batek
bere gizatasun osoz aurre egin dio arazo honi, «normaltzat» jotakoen munduan sartu nahi badu. Sustengua ematen zion pertsona bakarra, ama, galtzen du, eta berak hainbeste maite duen anaia txikiak etxetik alde egiterakoan lagungarri utzi zion kartoizko John Wayne-ren irudia baino ez zaio geratzen.
|
|
|
medioa ezagututa, literaturaren baliabideak ezagututa, batzutan behintzat, bertan egiten den kritika askoz aseptikoagoa da idazle batek egin dezakeena baino. Idazle
|
batek
bere praktikatik egiten du, bere sentimendu eta intuizioetatik batez ere, eta nik kritika hori ere eskertzen dut. Baina, unibertsitateko kritikan ere irakasleak eta idazleak tartekoak izanik kritika hori ematen da.
|
|
|
Gero lagunak kantuak idaztera animatu ninduten eta hasieran ingelesez hasi nintzen idazten. Jende aurrean nire kantuak jotzen hasi eta Londreseko tipo
|
batek
bere pubera eraman nahi izan ninduen. Baina orduan Bahametara joateko aukera suertatu zitzaidan.
|
|
|
J ules Verne, «Lurretik ilargira», «Hogei mila legoa itsaspean», «Munduari itzulia laurogei egunetan», «Uharte misteriotsua» eta beste hainbat lan liluragarriren egilea ezagutzen ez duen gutxi izango da gure artean, batik
|
bat
bere lanak zinera ere eramanak izan direlako. Baina bera bizirik zegoen garaian, bestelakoak izan ziren gauzak.
|
|
|
Karlos del Olmok plazaratu duen azken antzerki lanak," Elurrezko eskeletoa" izenburua daramanak, Jose Bergamin du pertsonaia nagusi, Espainia atzean utzi eta Euskal Herria borondatezko erbeste leku aukeratu zuen pertsona. Duela hemeretzi urte, 1983ko abuztuaren 29
|
batez
berak nahi bezala euskal lurrean Hondarribian hilobiratu zutenean, ehunka lagun bildu zen zeremonia hartan. Del Olmok intelektual honen gogoeta eta zaletasunak islatzen ditu" Elurrezko eskeletoa" n, kontrapuntu gisa beste lau pertsonaia agertuz:
|
|
|
Emakume horri senarra hiltzen zaio, eta horrekin batera ordurarteko egoera ekonomiko lasaia arriskuan ikusten du. Gaztetan egindako oker
|
batengatik
bere aitak testamentutik desoinordetuta dagoenez, herentzia hori kobratu ahal izateko edozein gauza egiteko prestatzen da. Garbi du aitak kodizilio bat gehitu ziola testamentuari, esanaz bere alabak seme alabarik zuela inoiz frogatuz gero, herentzia osoa galduko zuela.
|
|
|
Literaturak zeregin handia du heziketa munduan, baina ez irakasle askok uste duten bezala, hizkuntza ikasi edo zerbait adierazteko. Bai ordea haur
|
batek
bere burua liburukoarekin identifikatzeko. Literatura ona baldin bada, berdin irakurtzen dute haurrek eta helduek(...)».
|
|
|
GUILLAN: Interesa duen pertsona
|
batek
bere inguruko hedabideetan nahi duen informazioa lor dezake. Baina, oro har, ez da nahiko informazioa zabaltzen, ez dago euskarazko hedabide askorik ere, eta are gutxiago euskal literaturari leku ematen dioten hedabide askorik.
|
|
|
Publikoaren araberako literatura ere egin daiteke, literatura baten unibertsoan denetarik egon behar da, besterik ez bada ere aukera egin ahal izateko. Hala ere, kalitatezko lanekin hizkuntza propioa aurkitzen duen egile
|
batek
bere irakurle eta publiko propioa sortzen du gehienetan, hori frogatuta dago, hortaz, irakurlea kapritxosoa suertatu badaiteke ere, ezin da ahaztu aukera kontzientea egiten duela une bakoitzean.
|
|
|
gobernu baten proposamena berau sostengatzen duten alderdien ideologia baino mugatuagoa da. Boterean dagoenean, alderdi
|
batek
bere helburuen maila jaisten du, ez ideologikoki defizit bat edo desbideratze bat jasaten duelako, gizarte bat gidatzen ari delako baizik. Gobernu honek aurrean duen errealitate soziala eta egunetik egunera gainditu behar dituen erronkak kontuan harturik, Ibarretxek eman duen urratsa zinez oso urrats handia da».
|
|
2003
|
|
|
Kazetaritzan urte luzeetan jarduteak bitxikeria ugariren lekuko izateko aukera eman dio kazetari honi, eta ETAko zuzendaritzako kide izateaz akusatutako pertsona
|
bat
bere Iruñeko etxean elkarrizketatu ahal izatea da horietako bat.
|
|
|
Mendi gainean, esan bezala, gurutzea eta antena erraldoia ditugu. Eta bien artean aldare
|
bat
bere porlanezko estalpearekin, non Agorreko Santikutzetan meza ematen den. Sasoi horretan, irailean, igoera eta erromeria izan ohi da paraje honetan.
|
|
|
Lursail haien jabeen baimena behar zen indusketak egiteko, eta Lakiola Haundi baserriko Agustin Ibargurenek baldintza hau jarri zuen: arkeologoek altxor" modernoago" bat topatuz gero, parte
|
bat
berarentzat behar zuela. Aranzadikoak, ados; beraiek oso bestelako arrastoen bila zebiltzala.
|
|
|
Gaixo batek Guardia Zibilaren helbidea eskatzen du mezuak Pellorengana helarazteko. Emakume
|
batek
bere senarra galdu zuenean Pellok bidali zion euskarazko olerki polita du gogoan. Pello gizon jatorra dela azpimarratzen du eta ez dela terrorista.
|
|
|
Izan ere, Antonio Irigoras Agirre «Bolas»ek asmatzen zituenak ez ziren txantxetakoak! Adibidez, hark serio serio esaten zuenez, bazuen seme
|
bat
bera baino zaharragoa. Eta urte batean hiru uda pasa zituen frantsesa ikasten.
|
|
|
Bada hori uste duenik behintzat, eta ez da oso oker ibiliko, Edurne Otaegik euskaratu duen Daniel Nesquensen kontakizun honek dioenaren arabera. «Bruneiko kanarioa» goiz jaiki behar ez duenez berandu arte lo egitea erabakitzen duen mutiko
|
batek
bere loa uxatzera datorren txoria ezagutzen duenean hasten da. Hotzez akabatzen dago kanariotxo hori, eta mutikoa bihotz onekoa denez, bere etxeko epelean babestu nahiko du.
|
|
|
" Euskal Herrian itxaropena handia zegoen, baina baita gudu asko ere. Gure lehen kantaldietako
|
batean
bertako polizia hurbiletik ezagutu genuen, emanaldi batzuk debekatu egiten ziren eta zentsura ere handia zen", diosku Ducauk. " Leherketa" bat bezala definitzen du Mixel Ducauk garai hartan gertaturikoa:
|
|
|
Parlamentua herriaren ordezkoa da, epaileen gainetik dago. Demagun Gorteetako diputatu
|
batek
bere emaztea hiltzen duela, sumario bat ireki litzaioke bide penaletik, baina prozesatzeko erreguzko eskaera bat egin behar litzaieke Gorteei. Diputatuen Kongresuak ez badizu baimen hau ematen pertsona hau etxera doa lasai asko.
|
|
|
Inork ez du ijito bat izan nahi alboan, ijito hori ez bada artista famatua edo aberatsa. Eta ijito
|
bat
bere albora bizitzera datorrenean, mundu osoak Judas balitz bezala madarikatzen du, ezagutu ere egin gabe ez nor den, ez nolakoa den.
|
|
|
Ijito kultura, esaterako, zaharrekiko errespetua da, oinarrizkoa dena guretzat. Konturatuko zara ez dagoela zaharren erresidentzia
|
bat
bera ere ijitoen komunitateetan. Guretzat zaharrek ez dute enbarazu egiten:
|
|
|
Esaterako, ama bat etorri zitzaidan bere alabaren maitasun kontuez aholku eske. Edo beste
|
batek
bere semeari nola ikasi eta azterketak nola gainditu azal niezaion deitu zidan...
|
|
|
Kirolaria orientatu behar den horrekin ados nago, baina norbanakoaren satisfazioa ere kontuan hartu behar da. Sendagileak esan diezaioke bati errehabilitaziorako bizikleta egin behar duela eta
|
batentzat
bere zaletasuna izango da eta besteari berriz, agian ez zaio batere gustatzen. Biomekanikoki soilik ezin duzu erabaki kirola.
|
|
|
Elkarri ulertzen diote, baina arraro egiten du. Ezberdina dute ortografia eta ahoskera, baina
|
bat
bera dute alfabetoa, eta hizkuntzaren muina ere bera da. Sinboloaren indarra du hizkuntzak.
|
|
|
Sorkuntza bakarka egiten denean. Pintore edo kantari
|
bat
bere estudioan zarratzea eta bere depresioari bide ematea gauza bat da. Norberaren egoera eskas hori azaltzen da obra batean eta gero beste testuinguru batean erakusten da.
|
|
|
Garbitzera badoaz, gutxiago irabaziko dute. Ez dago
|
bat
bera ere gustura lan honekin, baina ez dute beste erremediorik. Aguantatu egin behar dute».
|
|
|
jende gazte xumea, etorkizunetik zerbait espero eta nola edo hala bizirik iraun nahi duena, gerrak berarekin dakarren ankerkeriatik ihes eginez. Etsaiak jadanik bere esku hartutako hiri bateko" zuloan" gorde den gizon ezkertiarra, hari lagunduz falangistek atxilotu eta fusilatzen duten emakumea, mendian babesa nola aurkitu asmatu ezinean dabilen beste gazte errepublikarra, inguru haietako baserri
|
batean
bere senar erreketea noiz itzuliko zain bizi den emakumea, Bizkaiko frontera daramaten milizianoak bere ardurapean dituenak nola hiltzen dituzten ikustean sentitzen duen etsia... Haien guztien barnean dagoena agerian uzteko orduan, elkarren artean gurutzatzen diren hiru istorio nagusi irudikatu ditu Iñaki Egañak bere bigarren nobela honetan.
|
|
|
Adibidez: " Zilegi al du katoliko
|
batek
bere alargunaren ahizparekin ezkontzea?" Gorria tokatuz gero, zortekoa da jokalaria. Zortea, ordea, jokalariarentzako ona ala txarra izan daiteke.
|
|
|
Azken ordainsari hori da dibidendua. Baldin enpresa
|
batek
bere emaitzen kontua 1.000 euroko mozkinaren ixtea lortzen badu, hango administrazio kontseiluak planteatu behar du nola banatuko duen diru hori eta zer helburu emango dion. Inbertsio berriak egiteko, jabe edo akziodunei ordainsari moduan pagatzeko edota bi gauzetarako erabili du.
|
|
2004
|
|
|
" Txokoan eta munduan kokatu behar du
|
batek
bere burua: bietan batera.
|
|
|
Tesia bukatu eta ikerketan segitzen zuelarik, silize organikoak hainbat gaitz sendatzeko dituen ahalmenez ohartu zen kasualitatez: erabiltzen ari zen nahasketa
|
batean
bere esku psoriasiduna sartu eta sendatu zitzaiola konturatu zenean. Geroztik, mikroskopio elektronikoaren erabileraren eta arearen (silizioaren) inguruko ikerketetan eman du bizitza.
|
|
|
Karl Rotluff en Asmakaitza izeneko eleberriak badu eszena hunkigarri bat: kontzentrazio eremu batean bizi izandako emakume
|
batek
bere zaindari ohia ezagutzen du handik urte batzuetara. Emakumeak sua eskatzen dio.
|
|
|
PSOEren Gobernua, buruan Felipe Gonzalez eta Ekonomiako ministro Solchaga zituela; Croissier, INIko (gaur egun SEPI dena) presidentea; Barrionuevo barne ministroa; Julen Elgorriaga, Espainiako Gobernuaren ordezkaria; Ignacio Lopez Bizkaiko gobernadore zibila; eta birmoldaketa itzel hura onartu, Pabloren heriotza eragin eta ondoren euskal ontziola ixtea ekarri zuten Gasteizko Gobernuko konplize guztiak. Alabaina, horietako
|
bat
bera ere ez da inoiz eseri epailearen aurrean. Beti bezala, mezularia, errealitatearen notarioa, izan zen kriminalizatu, akusatu eta epaitu zutena.
|
|
|
Beñat Intxauspe, pilotari txapeldun ohia. Bere gisako beste zentrista
|
batek
bere aulkia salbatzen du Atharratzen (Michel Arhancet), nahiz eta han ere ezkerra aitzina doan. Gainontzeko hiru komarketan eskuina mantentzen da:
|
|
|
Askoren aburuz, pribatutasunaren aurkako ekintzatzat jo daitekeen arren, P2P programen erabiltzaileentzat aski ezaguna da diskoetxeek eta pirateriaren aurka egiten dutenek IP zenbakiak atzemateko saiakerak eta miaketak egiten dituztela. Erabiltzaile
|
batek
bere nick edo ezizena edozein unetan alda dezake, baina bere IP zenbakia ezagututa, nahikoa da Interneteko sarbidea ematen duen enpresarengana joatea eta egun eta ordu jakin batean IP zenbaki hori zuen erabiltzailearen datuak eskatzea, baldin eta horretarako epailearen baimena baldin badu.
|
|
|
2005\. urtean, emakume bat erdituko da Lagosen, edo laborari gazte
|
batek
bere lurrak utzi eta Jakartara joko du, edo miserian hondoratutako familia gazte bat Lima ondoko «pueblo joven» batera iritsiko da. Une horretan, historian estreinako aldiz hiritarrak gehiago izango dira baserritarrak baino.
|
|
|
Euskal herrien errealitateak, bizipenak, ikusmoldeak eta esperientziak jaso nahi izan ditugu solasaldiaren abiapuntuan. Mahai ingurua bukatu ostean, solaskideetako
|
batek
bere burua amiñi bat zentsuratu duela adierazi digu. Alegia, pertsonen jendetasunari »politesse edo cortesia nondik begiratzen den» buruz aritzean mugatu dela.
|
|
|
" Aurreratuta noa eta harrapatuko nau atzetik", esaten zuen. Mexikon zegoela, New Yorkeko jendea ezagutu zuen eta halako
|
batean
bertara joan zen. Paperik gabe, hala ere.
|
|
|
Nola irakurriko dut, bada, euskaraz daukagun egunkari bakarra ere ez badago herriko liburutegian? Horixe esango luke Portugaleteko
|
batek
bere jaioterrian izandako istilua ezagutu ondoren. Anekdota triste bat besterik ez da Portugaleten gertaturikoa, baina egia da, literatura eta literaturzaletasunaz mintzatzen bagara, falta zaigula behar bezalako hezkuntza proiektu bat liburutegietarako.
|
|
|
Legearen aldaketa beharrezkoa izan da, baina ez nahikoa. Emakume
|
batek
bere isiltasuna hausten duenean, arduradun publiko guztiek prest izan behar dute laguntzeko. Emakume horrek ezin du erietxearen, udaltzaingoraren eta abarren artean noraezean ibili, aitzitik, erantzun bizkorrak behar ditu, eta ez bakarrik erasoa jasan duenean.
|
|
|
Julio Cesar Diaz medikua da eta erlezaina. Erleen bidez sendatzen saiatzen den apiterapeuta ezaguna da eta Gipuzkoako Tolosako lagun
|
baten bidez
bere Apiterapia Hoy bidalia zidan, nire artritisa ezagututa.
|
|
|
Horixe da Bhutan, Asiako herrialderik txiroena. Eta Bhutango monarkiak Kanadako gobernuz kanpoko erakunde
|
batekin
bertako Gross National Happiness Barne Zoriontasun Gordina kalkulatzea erabaki duela komentatuta, ez genioke doako promozioa egin nahi New Age koadrilaren bati.
|
|
|
Ana Urkiza ondarrutarrak idatzi eta Jokin Mitxelenak marraztutako Amak plastakoa eman dit kontakizunean, ama
|
batek
bere alabatxoa zigortzen du plastako bat emanez, eta umeak ez du ulertzen zergatik egin duen hori. Arrazoien bila abiatzen da, ezer baino lehen bere buruari galdetuz.
|
|
|
Nork bere modura bizi du uda, batzuek urte osoan zokoratutako liburu sakonak irakurtzen dituzte, bestetzuk ez dute lerro bakarra irakurtzen. Urtean zehar antzokira joan ez arren, herrian egiten diren kale emanaldietatik
|
bat
bera galtzen ez duenik ere bada. Denetarik dago.
|
|
|
Jende xehearen urrats baldarrei erreparatzen die, betiko galtzaileen norabideari, haiek dituelako aberkide. Mila gatazka galdutakoak, bizitza luze
|
baten ondoren
bere amodio desirak betetzeko gai izan ez direla ohartzen diren lesbianak, Cortes kalean edo La Najako arkupeetan biltzen diren giza hondarrak, bezero bila etengabe ahalegintzen diren prostitutak, kontainer baten kontra ikusten duen jonkia, La Salveko zubi azpiko bazter batean bihotzaren erlojua betiko gelditu zaion gizarajoa...
|