2000
|
|
Municiok esan bezala, gaueko enuresia ez da arazo larritzat hartzen ikuspuntu medikotik
|
baina
umeentzat eta baita berorien gurasoentzat ere benetako arazo bihur daiteke, harreman familiarrak asaldatzeraino, konplexuak eraginez, eta arazoa etxe barruan ezkutatuz, beste pertsona batzuek ezagutu ez dezaten. Horrexegatik arazoa medikuaren eskuetan jarri behar da lehenbailehen, soluzioak badaudelako, eta ez delako etsipenean erori behar.
|
2001
|
|
Bai, kontuek hala zioten, ez zela egun txarra. Â Edo beste era batera esanda, lasai egin zitekeela olgetan, ez zegoela umedun geratzeko arriskurik, alegia. Kontuek bai, kontuek hala zioten,
|
baina
umea etorri egin zen, eta bederatzi hilabete justura etorri ere. Neskatila.
|
2003
|
|
Ni Manzanillon jaio nintzen, 1936ko ekainaren 16an.
|
Baina
umea nintzela etorri ginen Habana Zaharrera.
|
|
Zergatik ote? Mobilak aukera ematen digulako inolako lotsarik gabe, auzokoari ere, sentitzen duzula,
|
baina
umea baineran duzula eta moztu egin behar diozula esateko.
|
|
Zuk, esan zion Matiasi, seme alabak ere izango dituzu igual.
|
Baina
umea zara berdin berdin. Biak zarete umeak zuek.
|
|
Nik ez dakit zergatik,
|
baina
ume umetatik izan ditut atsegin bi errealeko txanponak. Hainbesteraino, non ez bainuen haiekin ezertxo ere erosten, zakutto batean gordetzen baizik... zakuttoa txikiegia gertatu zitzaidan arte.
|
2004
|
|
Gure erantzukizuna irakastea da, haiena ikastea den modu berean,
|
baina
umea izango da munduan kokatuko dena, gure arauen arabera edo arauz kanpo.
|
|
|
Baina
umeak, zer esaten da?
|
|
Depresioaren lehenengo urteetan hezkuntza aurrezteko modu bat izan zen, gastuak %70ean gutxitu ziren. Jaiotza tasa erortzean eskola asko itxi egin ziren,
|
baina
umeen kopurua gehitzen joan zen heinean 900 eskola publiko eraiki ziren. Unibertsitateak aldiz kolpe latza jaso zuen.
|
|
Elkarte hau umeen lan esplotazioa bukatu nahi zuten biztanleek sortu zuten 1904an. Hine zenbait aldizkaritan ere aritu zen, ikerketa soziologikoetan laguntzen adibidez;
|
baina
umeen lanaren inguruko ikerketak sakondu zituen batez ere. Ellis Island eko etorkinen argazki ugari ere egin zituen, bai bere lehen urteetan eta baita gerra ostean ere.
|
|
Behien intseminazioa artifiziala da, hazitarako behien semena aukeratuta, eta ezaugarri genetiko zehatzak dituzte.
|
Baina
umearen sexua ezin da aurreikusi, eta, emaitzaren arabera, abeltzainaren aurreikuspenek porrot egin dezakete. Bestalde, baserriko behien ordezkapena bermatzeko (kontuan izanik ondorengotza ez dela beti emeak izango, edo intseminazioa ez dela beti arrakastatsua izango), behien proportzio handi bat urtero ugaltzen da.
|
|
Livia Parisera eraman dezakezu begiak zapi batekin estalita, eta postu horren aurrean utzi eta begiak biluztu.
|
Baina
umea ez badago, ez du lekua ezagutuko. Eta hori da Paris Liviarentzat:
|
|
Aurreraka erori zen, ahuspez, hain zorte txarrarekin, non eskumuturra bihurritu baitzitzaion, oihuari eta negarrari ekiten ziola, ai eta ai.
|
Baina
umetan ere inor baino aluagoak izan gaitezke, eta ez nintzen horrekin konformatu. Eta, hala, begi bistan nuena azpimarratu nahian edo, burlazko eta mespretxuzko kukurrukua egin nion:
|
|
–Futbolarekin itsutzen ari zara Eneko,
|
baina
ume baten lehen eginbeharra eskolan ongi ikastea da...
|
|
–Roberto Lopez Ufarte Fezen jaio zen, Marokon, 1958ko apirilaren 19an;
|
baina
umetan El Marchán de Enixera joan zen, Almeriako probintziako herri batera. Handik, berriz, zera...
|
2005
|
|
Lehenengo ailegatu nintzenean, ingeles eskolak ematen egin nuen behar, akademian.
|
Baina
umeekin ez naiz ondo arreglatzen ni. Ez naiz umezalea.
|
|
Kasu gehienetan arazoak aparteko larritasunik izango ez duen arren, tenperatura 38 NkC tik gora denean pediatrarengana joatea merezi du, diagnostikoa egin eta behar izanez gero, tratamendu egokia hartzeko. Muga nonbait jartzekotan 38 NkC tan jarri dugu,
|
baina
ume bakoitzaren ezaugarriak ezagutzen ikasi beharra dauka gurasoak, noiz larritu eta noiz ez jakiteko, eta neurriak hartzeko.
|
|
(Milari esaldia amaitzen utzi gabe): " Mercedes, barkatu,
|
baina
ume ordutegian gaude..."
|
|
Marrazkiaren erdian gizon bat zegoen etzanda hilkutxa baten barnean, eskurik gabe. Inguruan emakume bat eta hiru ume zeuden, emakumea beltzez jantzita
|
baina
umeak koloretsu; apaiza ere bazen, zuriz jantzita berau. Umeen eta hilkutxaren artean tximeletak ari ziren hegaka.
|
|
Umeen minak ez dira ezer.
|
Baina
umeak ez direnen gaixotasunak min handikoak izaten dira eta ohean asko egotekoak. Aita dago gaixorik orain eta batzuetan esaten du" Eraman hori ume hori hemendik", eta arraroa da, ze normalean pozik egoten da aita bisitan joaten garenean, logelara eta ospitalera, baina hori esan zuen egun batean:
|
|
|
Baina
ume hark ez zuela negar eginen.
|
2006
|
|
«Niretzat Tolosa el no va mas zen,
|
baina
ume kozkorretan Urduñara eraman ninduten, jesuiten eskolara interno. Han sartu ninduten egunean banandu ziren nire gurasoak.
|
|
Aspaldian igaro zan eskolako umeak tropelka kremazko ttuttuak erosten etorten ziraneko sasoia. Orain, egia esan, ume gehiago ikusten da auzoko kaleetan, etorkinai esker,
|
baina
ume horreek oraindino ez dabe ikasi zer dan kremazko ttuttuak jatea, atzamarrak eta ezpan ertzak kremaz zikintzea, eta hainbat gitxiago, zer zan azaletik eben urun zuri zuri azukreduna jertsetik botatea. Gaurgero ezinezkoa izango dabe, Joxek dendea itxi egin dau eta.
|
|
|
Baina
umeak edukitzearen erabakian interesek jokatzen ez dutela onartzeaketa soilik desirari egozteak ez du esan nahi desira hori barruko indar arakaezinezosatuta dagoenik. Interesaren kontzeptua gizabanako arrazionala den aktore sozialaren ideiarekin lotuta dago, hots, interes indibidualen kalkulu arrazionala egitenduen subjektuarekin.
|
|
1478an jaio zen Sevillan eta gazterik hil zen Salamancan 1497an. Margarita emaztea haurdun utzi zuen,
|
baina
umea hilda jaio zen.
|
|
|
Baina
umetan benetan pentsatzen nuen bizitza halakoxea zela. Egunen baten, haziko nintzen eta gauzak gertatzen hasiko ziren.
|
|
–Jauna, ez da nire egitekoa,
|
baina
umeen buruan haize gehiegi harrotzea ere ez da komeni izaten –esan dit, ahopean.
|
|
" Neska, esango nikek; izenaren arrastorik noski.
|
Baina
umea alergikoa duk, dezente alergikoa; botiketan diru dezente gastatu dik neskak: lortzen erraza ez den dirua".
|
|
Euskal Herrian jendeak debozio handia dio artista jendeari. Baina gizarteak ez du lehen bezala kantatzen naiz,
|
baina
umeekin beharrean, jubilatuekin, beste jubilatu asko ere kantatzera animatuko direlakoan. Ikusiko dugu zer datorren.
|
2007
|
|
horren ostean.
|
Baina
umea galdu du. Zein ospitaletan esan duzu?
|
|
Arteaz ezagutzen duguna,, oso gauza serioa da. Badirudi denak azalpena duela, artelanak galerietan daudela... nik lan" serioa" egin nahi nuen
|
baina
umeen elementuak erabiliz, jolas antzeko bat proposatuz. Helduek ikusterakoan pentsa dezakete:
|
|
Mutikoei begira begira zirauen. Jada apenas zegoen gazteluaren arrastorik,
|
baina
umeek ur txikietan tripaz behera segitzen zuten, plisti plasta hondarraren urrearekin bat eginik.
|
|
Aitak nahi zuen bezala, behin haren haurdunaldiaren berri jakin zutenean, beren bizitzetatik betiko aienatu zuten arreba alaba zikina.
|
Baina
umea jaio zen, eta, harrezkero, osaba gaztea arrebarengana hasi zen arrimatzen, aitaren ezkutuan. Haren antz handia izanik, tira egiten zion ilobatxoak.
|
|
Batzuetan uste dut Eneko oso txikia dela eta ez dagoela egoeraz jabetzeko adinean,
|
baina
umea izanagatik ez da inozoa, eta, gainera, etxe txiki horretan paretak paperezkoak direla ematen du.
|
|
Nahiago du gazteagoak zireneko zabarkeria, maindire hezeak, zigarro usaina.
|
Baina
umea jaio zenetik etxean desinfekzioa da nagusi. Atzera egin du, xanpu usainaren ordez gantza usnatu nahi izan dio.
|
2008
|
|
Soldatarik zekenenak eskuratuz, baldintzarik okerrenetan beraiek ari dira. Britainia Handian txinatarrak dira ilegal horietako asko.Hsiao Hung Pai txinatarra da jatorriz, Taiwanen sortua,
|
baina
umetatik Britainia Handian bizi da. The Guardian egunkarian eta bestetan publikatzen dituen artikuluez gain pare bat liburu idatziak ditu bere diasporakideez, azkena Chinese Whispers:
|
|
Zuen tropak herriminez daude; guardia jaisteko gogoa dute haurrekin daudenean.
|
Baina
umeak azkarrak dira, enpatiarik ez dute eta prest daude egiteko beraiek baino zaharragoak ausartuko ez lirateken basakeriak".
|
|
Euskara ikasteko modurik naturalena betidanik etxea izan da.
|
Baina
umeak eskolaratu orduko badirudi etxeko euskarari garrantzia kentzen diogula eta haren gainetik jartzen dugu eskolan ikasitakoa. Horren ondorioz, guraso euskaldun euskalkidunek sarri askotan amore ematen dute etxean sartzen den eredu horren aurrean eta ez dute ez adorerik, ez konfiantzarik, umeak eskolatik dakarren eredu formal horri eurena, seguruenez eskolatik kanpoko erabilera ez formaletan erabiltzeko egokiagoa dena, kontrajartzeko edo euskaraz txarto esandakoa zuzentzeko.
|
|
LEO.
|
Baina
umeak ez du ezer gogoratzen.
|
|
ABEL. Bai,
|
baina
ume horiek eskarmentua behar ditek.
|
|
NEKANE.
|
Baina
umea normal ikusten da.
|
|
Guk geure buruak moldatu behar izan ditugu agertoki berri honetara, baina egungo umeak, gu ez bezala, transnazionalak dira berez, literaturaren bitartez beste herrialde eta kulturen berri dutelako. Horrenbestez, transnazionalismoa da multikulturalismoaren helburuetako bat, bai;
|
baina
umeek bereganatua dute dagoeneko transnazionalitate hori. Hori mantendu eta sustatu egin behar da orain.
|
|
Haren seme alabak ere zaindu dituzu, ezta?
|
Baina
umeak harrotzen zaizkizunean, kontuz ibili duzu. «Ez zait gustatzen zuk nire umeei oihu edo errieta egitea», entzun dezakezu besaulkiaren beste muturretik.
|
|
Frieda lehenengoz igoko zen hegazkin batera, lehenengoz joango zen guraso gabe oporretan. Friedak, nagusitzen ari den ume bat,
|
baina
ume bat finean, ez zuen lehenengoz egiten ari zen gauza guztion kontzientzia. Crissek, bere amak, bai.
|
|
Gure artean hizketan ari garela tontoak ematen dugu sarri,
|
baina
umeekin edo zaharrekin ari garenean erremedio gabeko atzeratuak ematen dugu ia beti. Zenbat galdera lerdo, esplikazio merke eta kakajardun baldar!
|
|
Izotza? urak lo hartu eta, tapakirik gabe, hoztu"; edo oso ondo ikusiak daude,
|
baina
umeentzako literaturan bakarrik, ez bizimoduan. Sinisteko moduko gezurrak dira arriskutsuenak, eta sinisteko moduko gezur tristeekin ari gara haur garaikideen galderak ixilarazten.
|
|
Baina ez dira hor amaitzen arazoak. Aipatu arazoak, nolabait esatearren, pertsonalak dira,
|
baina
ume bakarraren politikak gizarte mailako arazoak ekarriko ditu etorkizunean. Izan ere, urte batzuen buruan, milioika gizonezko bikoterik aurkitu ezinik egongo baita eta hori ez da, ez, ahuntzaren gauerdiko eztula, Txinako populazio ofiziala 1300 milioitik gorakoa dela kontuan hartzen badugu âhala ere, datu ez ofizialek diote askoz gehiago direla txinatarrak, landa eremuetan jaiotako ume asko sekula ez baitira ofizialki jaio.
|
2009
|
|
Urtarrilaren seia da Erregena,
|
baina
umeei, Gabon sasoi honetako protagonista handiei begira, bezpera sano garrantzitsua izaten zen.
|
|
Bertara, uda aldean udatiarrak etortzen ziren. Guk trapu zaharrak janzten genituen, eta haiek zetazko soinekoak eta hiru piezako trajeak,
|
baina
umeak antzekoak dira toki guztietan. Horrela, elkarrekin ibiltzen ginen batetik bestera hiriko aberatsen seme alabak eta herriko arrantzale pobreenak.
|
|
–Ibai, gogoan duk amonak McDonald, s era eramaten hauenean? Ba horiek dituk hire hanburgesak?
|
baina
umeak, behiari begiratu ordez, gorotzari begiratu zion, eta beso bat astindu behar izan nion berriro martxan jartzeko. Kostako zitzaion berriro hanburgesa bat irenstea.
|
|
Guy Fawkes en traizioa gogoratzeko ere balio ez duen pitokeria bat.
|
Baina
umeak, batzuetan, gutxirekin konformatzen dira, beren pentsaera magiko sinbolikoarekin errealitateko hutsuneak betetzeko kapazak baitira, logikaren sasi guztien gainetik.
|
|
Ez dut hildakoena sinistu,
|
baina
umeen atzetik joan naiz. Konturatu naiz batek makila moduko bat zeukala eskumako eskuan, egunkari orrietan bilduta.
|
|
Gure etxeko ortuan dagoen harresia ezagutzen ez duenak du ulertu nola sartu daitekeen pertsona bat harresi baten barruan. Izan ere, pertsona batek ezin du,
|
baina
ume batek bai?
|
|
(OFF) Eraikin bateko izkina koskadunek zailago egiten dute haize zurrunbilo txikiak eratzea eta eraikina berakulunkatzea.
|
Baina
Ume baten hankek din danari eragiten dioten bezala, haize bolada bakoitzak energia gehitzen du, eta gutxi izan arren, energia hori pilatuz joango da, sakabanatu ezean.Arazoa ez da bultzadaren tamaina, behin eta berriz gertatzeabaizik. Ingeniariak gai badira energia pilaketa hori deuseztatzeko, orduan posible izango da kontrako ezaugarri diren sendotasun eta malgutasunak bat egitea.
|
|
IGONE. Emakume gorputza dauka,
|
baina
umea da oraindik.
|
|
LEO. Ja,
|
baina
umea zaintzea da nire ardura. Pentsa!
|
|
MARGA. Hobeto,
|
baina
umearena kolpe latza izan da.
|
|
KOLDO. Ulergarria da,
|
baina
umea, behinzat, ondo dago.
|
|
Liburu hauek guztiek umeak dituzte protagonista,
|
baina
umeak atzerrian. Hala etaguztiz ere, oso interesgarriak dira eta ezinbestekoak gehienak.
|
|
Bat, nahiz eta arrisku handia izan, beste herrialde batzuetan arrakastaz saiatu zen. Ama heriotza zerebralean zegoen,
|
baina
umearen birikak esteroideekin garatzea lortzen bazuten, agian bizirik iraun lezake. Bi egun aski lirateke bizirauteko aukeren %67 irabazteko.
|
|
Unicefen laguntzarako taldeak Gazako barruti guztietan zabalduta daude,
|
baina
umeengana ez dira iristen ahal, jende gehiena aterpeetan geratzen baita, eta gure jarduleak ez baitira kaleetan ibiltzen ahal, bonbardaketek eragindako arriskuengatik, azaldu du erakundeko arduradun Maxilie Mercadok. Unicef eta Palestinako giza laguntza egituren lehentasunetako bat da saneamendurako betebeharretan esku hartzea, eta etxean bertan egin daitezkeen artatzeetarako beharrezko hornikuntzak banatzea.
|
|
Baina nik haurrekin daukat esperientzia luzeena, herritarrek bere osotasunean sufritu badute ere. Arazo psikologikoak denek sufritzen dituzte,
|
baina
umeen kasuan haurtzaroa lapurtu diete, eta baita hezkuntza eskubidea ukatu ere, edo oso mugatuta dute.
|
|
Agian, nahiago dute terapiak antolatu ikasketarik gabeko profesionalekin? Teledonostin umeentzako ikastaroak iragartzen dituzte,
|
baina
ume, normalentzat, besterik ez?
|
|
Izan ere, bi familiek aurreneko aldia dute. . Aspalditik gabiltza GKE honetan boluntario,
|
baina
umeak erietxean daudela haiek zaintzeko txandak egiten. Beste bat etorriko zela jakin genuenean animatu ginen?, dio Manterolak.
|
|
Argitsua hau, orain oso gutxi joan gara horra bizitzera...; deserosoa... ikastola azpiko erreka ondoko bidea. Trenbide trabesak jarri zituzten, gero kendu dituzte,
|
baina
ume kotxearekin ibiltzeko oso deserosoa da....
|
|
Zenbat burugabeko argumentu pentsatzen ote nituen eta zenbat lotura barregarri egiten!
|
Baina
umeek gustura entzuten zituzten nik kontatutakoak, eta atsegina zitzaidan onespen hura; askoz ere atseginagoa nire hanka pattalek behar zituzten bota handiekin banderaka edo futbolean baldar huts aritzea baino, lagunen irriak eta errietak agoantatzen.
|
|
Halabeharrak ekarria. Maitatzen zena, bai, gurea zen!?,
|
baina
ume ahulei, gaixoei, ezinduei edo baztertuei zaien gupida bertsua zitzaiona. Gurea zen euskara, baina koitaduak oso gutxi zezakeen, ez zen indartsua, ez gintuen oso urrutira eramango.
|
|
Ama baten mekanismoa, semetxoa babesteko.
|
Baina
umeak betiko gorde zuen pasadizo asmatua: amak ereindako beldurrak baino indar gehiago izan zuen putrearen kontakizunak semearen irudimenarentzat.
|
2010
|
|
Hara, argi dago ez dela modu berean lo egiten,
|
baina
umeak izatea horixe da, denbora eskaintzea, haiekin egotea, kontsolatzea negar egiten dutenean, haien galdera amaiezinei erantzutea...
|
|
Non Jainkoaren argia betarte fosilizatu horietan, non Jainkoaren seinalea??
|
Baina
umetan fosilzalea zinen, bai, eta maitasunetik hori gustatzen zaizu, beharbada. Gure gurasoen artekoa, adibidez, dei diezaiogun gauza bakoitzari bere izenez behingoz!?, zer iruditzen zaizu izan zela:
|
|
Poliziaren aurrean negar egin izana damutzen zitzaion Amaiari. Jada ez zen ume bat, udazkenean hamalau urte beteko zituen,
|
baina
ume baten moduan jokatu zuen polizia nazkagarri horren aurrean, larregi kikildu zen, arrazoirik gabe gainera. Bere buruari agindu zion hortik aurrera adoretsuago jokatuko zuela.
|
|
Ez nago seguru ideia ona izan ote zen hura, zeren kale lasaienak bilatzearren auzo txiroetatik sartu nintzen, argirik gabeko kale estuetatik, eta inon baino mamu argitsu gehiago agertu zitzaizkidan bazterrik bazter, txaboletako eta kaleko biztanleen inguruan. Kasu gehienetan pertsona zaharrak ziren, txiroak, legenardunak, edozein txokotan botata zeudenak;
|
baina
umeren bat edo beste ere bazegoen tartean, eta horrek errukia sentiarazi zidan, nire oraingo egoeran halakorik sentitu ahal dudan neurrian. Ama eskaleen besoetan zeuden haurtxoak ziren penagarrienak, etorkizun oparoa izateko inolako aukerarik gabe jaiotzea suertatu baitzaie.
|
|
Larunbat goiza zen, jaieguna etxeko guztiontzat, eta oso deskantsatuta sentitzen nintzen aspaldiko partez, ordu asko emanak bainituen lotan. Poztu egin ninduen Paulak hain aldi luzea isilik eman izanak, agian beste sasoi hobe baten hasiera izan zitekeela pentsatu nuen,
|
baina
ume txikiaren sehaskara begiratu nuenean berehala ohartu nintzen haren isiltasunaren zergatiaz: eztarria ebakita zeukan eta odolez beterik ageri ziren haren arropak eta izarak.
|
|
|
Baina
umeak ez zion erantzun, atarian baitzegoen jada, kalera bidean gogotsu.
|
|
Eskultoreek dohain berezia izaten dute materialean harrapatuta dauden irudiak begiztatu eta ateratzeko. Dionik bazekien hondarrezko mendi hark zein irudi gordetzen zuen
|
baina
umeek alferrik galdetuko zioten hizkuntza eta keinu guztietan. Ez zien pista txikienik eman nahi.
|
|
JOANA.
|
Baina
umeak zineten! Lukas damututa egongo duk egin zituenengatik, hago ziur..
|
|
IKERNE.
|
Baina
umea jaiotzean etorri, e. Gu ere etorriko gara koskortzen denean?
|
|
ALIZIA.
|
Baina
umea ulertzen ahalegindu behar dugu, asko ari da sufritzen. Gu baino gehiago agian!
|
|
ALIZIA.
|
Baina
umearekin ondo konpontzen zinen, ez. Zergatik utzi?
|
|
ALIZIA. Ja,
|
baina
umearentzat Kandido da bere aita. Ezin ditugu aldatu bat batean bere sentimenduak.
|
|
AMA. (bi muxu) Hemen gure txikia. Baina
|
baina
umea! Nola hazi zaren!
|
|
Entretenimendu onak dira? Hasiera batean ez dira txarrak,
|
baina
umea lasai egoteak ez du esan nahi esan nahi du salbu dagoela. Internetek, kaleak bezala, zenbait arrisku, baina neutralizatu egin daitezke konbinatuz gero Gurasoen kontrolerako programa jakin batzuk, arreta arauekin eta aholkularitza.
|
|
Dirudienez, LeVert epailea hasiera bateko espetxeko erantzunarekin ados ez zegoela esan eta oraindik ez omen du espetxera eskatu dizkion beste hainbat zehaztapenen erantzunik jaso, eta horren zain ei dago zerbait esateko. " Asteburu honetan bere emaztea umearekin joan zen espetxeraino,
|
baina
umeari, bi hilabeteko umeari alegia, ez zioten pasatzen utzi, amarengandik berezituz eta amaren bularra ere ukatuz aldi horretan. Bidaia umearekin egitea gogorra ere badela azpimarratu nahi izan du, baina Ikerri umea lehen aldiz ikusten utziko zioten esperantzarekin joan zen bertaraino", salatu du AAMk.
|
|
Ni orain bost urte hasi nintzen.
|
Baina
umea nintzenean ikastetxea oso urrun zegoen, Afrikan hala izaten da, eta egunero 15 kilometro egiten nituen eskolara iristeko. Beraz, agian lasterka egiten nuen baina ez nekien.
|
|
Edonork eduki ditzake alergia sintomak bizitzaren edozein arotan,
|
baina
umeek aukera handiagoak dituzte, euren immuno sistema ez baitago guztiz garaturik. Gainera, gurasoetako bat alergikoa bada, alergia izateko arriskua handitu egiten da.
|
|
–Inoiz ez da momentu egokiena, horretara jarriz gero.
|
Baina
umeak egin egiten dira, eta jaio egiten dira.
|
|
Non Jainkoaren argia betarte fosilizatu horietan, non Jainkoaren seinalea...?
|
Baina
umetan fosilzalea zinen, bai, eta maitasunetik hori gustatzen zaizu, beharbada. Gure gurasoen artekoa, adibidez —dei diezaiogun gauza bakoitzari bere izenez behingoz! —, zer iruditzen zaizu izan zela:
|
|
moztu zion Martinek bizkarrean zartakoa emanez— Hi ere umea haiz.
|
Baina
ume gaiztoa. Bihotzik ez daukak."
|
|
|
Baina
umeak hazten doaz, Irantzu, eta helduen bizimoduarekin batera nagusitzen hasten zaie erdara omnipresentea, aro postmoderno honetan ez baita existitzen euskararen trakeskeriarekin amaituko duen hiztun komunitate heldurik. Nagusi gara erdararen aurrean etsi eta errenditzen diren nire moduko sasi euskaldunok, bai ala ez?
|
|
Estrategia politiko horrek bi baliabide izan zituen: alde batetik, berbereen ohiko antolakuntza politikoa aldatu zuten, haien demokrazia tribala interbentore frantsesen menpe jarri zuten; beste aldetik, eskola franko berbereak bultzatzen zituzten, berbereak haintzat hartuz,
|
baina
umetatik frantsesteko asmoarekin.
|
2011
|
|
Izena hartu dut. Ipuineko haurraren etxetik gertu dago baserri hori,
|
baina
umeak ez du baserria ezagutzen. Nik Zabale ezagutzen nuen; esnetara joaten nintzen garai batean, marmita hartuta.
|
|
Neurri batean badu ume honek ni txikitan izan nintzenetik. Zabale baserria ez da oso erreala,
|
baina
ume honek badu nire edo ni izan nintzenaren antzik.
|
|
Jaungoikuek bereinkatu deidxela.
|
Baina
umea bateatubakoa zanean, jentiltxue esaten jakonari, beste hau gaineratzen zan: adu onerako eta suberte onerako.
|
|
" Mari Karmen, hasi zeu". Hasi bai" Hau da umearen ederraren ederra",
|
baina
umeen gauzak!, berari, neskea zanez, ez neutsala ezer egingo eta, harek be, jarraitu beharrean," Ji!".
|
|
Angel Gago Euskadiko ostalarien buruak esan duenez, Bizkaian zortzi edo hamar tabernak debekatu dute umeak barrura sartzea.
|
Baina
umeei sarrera debekatu dieten establezimendu guztiak gauetan zabaltzen dituzten tabernak dira eta bakarra da honako hau egunez zabaldu eta umeei sarrera debekatu diena.
|
|
Ezkondu eta gero ere iraun huen ikastolan,
|
baina
umeekiko lanak ez hinduen jada behinola legez betetzen. Handik gutxira haurdun hintzen, eta eskolako lana gainezka egiten hasi zitzainan, nola ura emari handiko iturripean jarritako titareari.
|
|
|
Baina
umeei ez diezu ezer egin behar!
|
|
EIDER. Amaa... oso ondo iruditzen zait norbaitekin ibiltzea. Eta ez, etzarete zaharrak,
|
baina
umeak ere ez.
|
|
Ez da erraza. Arrazionaltasunetik kulturartekotasuna oso printzipio ederra da,
|
baina
umeek beste lengoaia bat erabiltzen dute. Nik ipuinak erabiltzen ditut.
|
|
Odol isurketa haiek bukatu nahian, Muxikakoak tratu bat eskaini zion Maskaianoko jaunari: Muxikako alaba ezkonduko zela Maskaianoko jaunarekin,
|
baina
umerik izan ezean, bailararen jaurgoa Muxikakoen eskuetara igaroko zela.
|