|
2000
|
|
|
EH oso abagune zehatzean sortzen da, Madrilek HB legez kanpo jarri behar zuenean. Hau aspalditik pen tsatua zegoen,
|
baina
nazio eraikuntzan hain garrantzitsu den une honetan gure nazioko ezkerra prozesu horren motore izateko ari gara prozesu hau egiten.
|
|
2002
|
|
|
Ama hizkuntza gaztelania dudalarik, ez dut nik neuk esango gaztelania arrotz zaidanik.
|
Baina
nazio nortasunaren osagai gisa, gaztelaniak ez du esangura berezirik. Garrantzi handia ematen diot nik kontu honi.
|
|
2003
|
|
|
Enbargoaren eraginez, 1.700.000 lagun hil dira, horietatik erdiak hamar urtetik beherako umeak. Irakeko Osasun ministroak eman zigun datua,
|
baina
Nazio Batuetako agentziek eurek atera dute kontua.
|
|
|
Eta aski aise bete zituzten bi puntu horiek, Alemaniaren kasuan, Otto von Bismarckek eta, Italiaren kasuan, Cavour kondeak.
|
Baina
nazio xumeagoak printzipio beraren izenean Europaren erdian iratzartzen hasi zirelarik, erresuma eta inperio zahar batzuen puskatzeak arazoak sortu zituen.
|
|
|
Mugarik gabeko Pailazoak gobernuz kanpoko erakundeak Hezkuntza, Zientzia eta Kulturarako NBEko Agentziari (UNESCO) eskatuko dio barrea funtsezko eskubidea dela adieraz dezan. “Ekimen zoroa da,
|
baina
Nazio Batuen alde egiten dugu mundu hobea sortzeko”, esan zuen atzo Pepe Viyuela GKE horretako lehendakariak. “Barrea gizateriaren ondarea da” kanpainaren aurkezpenean, aktore eta umorista ezagunak esan zuen barreak “desblokeatu egiten duela, elkarrizketarako bidea ematen duela, errespetuz eta duintasunez bizitzeko aukera ematen duela eta fusil bat baino zerbait gehiagorekin hurbiltzen dela”.
|
|
2004
|
|
|
|
Baina
Nazio Batuek ateratako txosten batzuk irakurritakoan iritziz aldatu nintzen.
|
|
|
–Orain ere kultur nazioaren irudikeriari lotuak gaude, kultura etnikoan dugulako jarria gure uste osoa, eta ez diogulako garrantzirik ematen kultura politikoari.
|
Baina
nazioa osatzen duen gizarte politikoa da benetan bateratzailea, askotarikoa eta kultura askotakoa; horrek bakarrik eratzen du herritarren eskubideak babesteko lege sistema, eta horrek bakarrik sendotzen du babesgarri zaion Estatu nazio burujabea?. 704
|
|
2005
|
|
|
Edonola ere, Gorteetako iritzia zeharo alda liteke baldin eta PSOEko baroiak" seny" katalana edo Zapatero presidentea baino indartsuagoak badira. Denbora da,
|
baina
nazio katalanaren zorionerako, Estatutu ezagunak Konstituzioak agintzen duen negoziazio formala izango du, Eusko Legebiltzarretik planteatutako erreformaren kasurako duela zenbait hilabete ostu zuten berdina.
|
|
|
Guretzat Udalbiltza bakarra da. Egia da zatiketa bat izan zela,
|
baina
Nazio Garapenerako Biltzarretik bateratzea bideratzeko saioa egiten ari da. Euskal Herri mailako instituzio bakarra daukagu eta urratsak eman behar dira benetako batasun hori erdiesteko.
|
|
|
Erresumako histo riak lantzen ziren eta aldi berean historia nazionalak.
|
Baina
nazio kontzeptua, jaioterriarekin loturik zegoena, modernitatean lurraldeko giza komunitatea5 Oihenarten laugarren mendeurrena. Cuarto centenario de Oihenart.
|
|
|
Arendten idazlanetan, hori Mendebaldeko Europan gertatu zen lehenengo aldiz etorkinekin eta herrigabeekin. Ildo horretatik, poliziaren betebeharra terrorismoa ren, mafien eta narkotrafikoaren aurka jotzea da, Derridaren aburuz,
|
baina
Nazio Estatuko edo Nazioarteko botere/ indar polizialak atzerritarren asilo politikan sartzen diren heinean, kontrol politikotik kanpo kokatzen dira.
|
|
2006
|
|
|
Ez nuela nahi bertako entrenatzailerik. Ez nuela haien lana gutxiesten,
|
baina
nazioa kanpoko tekniko bati ordaintzen ari bazen, bistan zela hark zituela ezagupenak. Eta Vladimir Goloubev ekin jarri nintzen harremanetan.
|
|
|
Nik ez dakit Historiaren baitan eta Izpirituaren azken argitze distiratsuan sinisten ote genuen (ez dut uste Hegel irakurria genuenik, zertxobait entzuna baizik, horretarako baikenituen maisuak) ez eta proletargoaren erabateko eta behin betirako iraultza salbatzailean ere (oso marxistak ere ez ginen, nahiz eta Marx zenbaitek uste baino gehiago irakurria eduki);
|
baina
nazioa, aberria, askatasuna, eta abar horietan bai, sinisten genuen, edo sinisten genuelako itxurak eginez ibiltzen ginen bazterretan zehar. Aldi berean, eta, normala zenez, ikonoklastak ere baginen, dezente anarkikoak ere bai.
|
|
|
Ez herrien,
|
baina
nazioen (Estatuen) psikologia hau da Caro Baroja-k bere kritika gehienen ituan duena. Batik bat horren sinplismoagatik; gero, bere arriskuagatik politikoki.
|
|
2007
|
|
|
Ikus daitekeenez, Itunera bildutako giza eskubideen babesa modu esklusiboan estatuen esku geratzen zen hasieran, eta ezin da esan oso eragingarria zenik.
|
Baina
Nazio Batuen Batzar Nagusiak, 1966ko abenduaren 16an, Eskubide Zibil eta Politikoen Nazioarteko Itunaren aukerako protokoloa onetsi zuen New Yorken, eta Espainia 1985ean atxiki zitzaion itun horri. Protokoloan berrikuntza garrantzitsua dago:
|
|
|
Berlin-ek alde batera uzten ditu zuhurki holako pasarteak, baina, esate baterako, inor gutxik azpimarratu ditu Kant-ek adina karaktere nazionalak eta horien araberako diferentziak ohitura nazionaletan694, are tokian tokiko ekonomian eta politikan, eta hizkuntzaren espezializazio modu bat ere garabide sozialean eta tratuan695 Zientzia eta literaturan bertan, kreatibitateak eta jeinuak Frantzia eta Italia edo Ingalaterran eta Alemanian forma diferenteak hartzen ditu, eta arrazoia, Kant-en ustean, Goethe eta Humboldt-en modu berberean edo erromantikoek bezalaxe, giza irudimena eta jeinu kreatzailearen izaera nazionalari eta lurrari atxikia egotea da696 Hizkuntzaren izaerari buruz Kant klasikoago edo kontserbadoreagoa da bere ikasleak baino: hizkuntzan berak ez du pentsamenduaren zeinuztapen soila baino ikusten697
|
Baina
nazioa Kant-ek, Herder eta Humboldt-ek adina ulertzen dizu hizkuntzagaz bat egina (jatorriarekin, Kant-en definizioan); «nazioaren izpirituaz» («Geist der Nation») Herder eta Humboldt bezalaxe mintzo
|
|
|
berdinak direlako beren artean, eta bestelakoak beste talde batzuetan eragi (te) n dutenetatik719 Hein horretan nazioaren kontzeptua erlatiboa da, «berekitasunaren» esferak erlatiboak diren bezala: ...linguistikoki, adibidez) izan litezke beste erlazio batean nazio bat bera (administratibo politikoki, esate baterako), edo beste hainbeste alderantziz; eta nazio (linguistiko) aren barruan ere diferentzia dialektalak daudenez, eta gizon emakumeen artean diferentzia kulturalak, esan daiteke jende batzuk eta besteak modu diferenteetan direla nazionalak, modu ezberdinetan txertatzen direla nazioan720
|
Baina
nazioaren esanahi edo modu ezberdinok lotuak eta esanahi oinarrizko, jatorrizko batek esplikatuak daude.
|
|
2008
|
|
|
Faltan bota izan dut beti nazio ikuspegi bat. Herrialdeka egiten dugu lan, bakoitzak bereari heltzen dio,
|
baina
nazio ikuspegi bat izan behar luke gurea bezalako elkarte batek. Eztabaidatu behar litzateke non eragin eta non ez.
|
|
|
Ni ere ez naiz negar egitearen aldekoa.
|
Baina
nazio proiektu bat gara, eta une batean Gipuzkoan egin behar bada indarra han egin behar da, eta Araban egin behar bada ba Araban.
|
|
|
Hala ere, honek ez du Euskal Herria nazio bihurtzen. Istorio horrek gizatalde baten iraupen fisikoa adierazten du,
|
baina
nazio auzia bertze nonbait jokatzen da. Euskaldunok mila, bi mila edo hiru mila urteko historia izan dezakegu, baina inori ez balitzaio bururatu nazio bat osatzen dugula, orduan ez ginateke nazio bat izanen.
|
|
|
Demokraziaz mintzo zitzaigun Otegi herri honen lurralde batasuna pizteko asmoz. Demokrazia ondo dago,
|
baina
nazio baten identitate egitura ez da eraikitzen demokraziari esker bakarrik. Nazioak era askotara eratu dira, eta gehienak ez dira oso era demokratikoan eraiki.
|
|
|
Aristondok esan digu orain dela 25 urte baino nazioago garela gaur egun.
|
Baina
nazioa ulertzeko ezin konta ahala irudikatze modu daudela ohartu gara saio honetan bertan. Nazio politikoaren kontzientziaz den bezainbatean, agian hobeto gaude orduan baino.
|
|
|
–Euskara nazioa da berez.
|
Baina
nazioa ez da hizkuntzan bakarrik oinarritzen?.
|
|
|
Frantses eredukoa baino gehiago anglo germaniar eredukoa. Zenbait ezaugarritan «primitiboa» (apaiz izatean, sarrienik bitarteko pribatuak erabiltzean, plataforma kolektiboak baliatzean),
|
baina
nazioaren aldeko jarduera desinteresatuan zalantzarik gabe intelektuala.
|
|
|
Frantses eredukoa baino gehiago anglo germaniar eredukoa. Zenbait ezaugarritan" primitiboa" (apaiz izatean, sarrienik bitarteko pribatuak erabiltzean, plataforma kolektiboak baliatzean),
|
baina
nazioaren aldeko jarduera desinteresatuan zalantzarik gabe intelektuala.f
|
|
2009
|
|
|
Gazako herritarrak txikitu ditu Israelek, Hamasen egoitzak, Palestinako Aginte Nazionala ere bai bide batez, baina gorrotoa eta erresistentziarako hazia akuilatzen jarraitzen du, arabiarrak erabat zatituta daude
|
baina
nazio bakarraren kontzientzia oso hedatua dago haien artean eta Israelek ezin dezake luzaro iraun gerra eta zanpaketaren zabuan kulunkatzen. Europako gobernuek, bitartean, hau bai, proportziorik gabeko biolentzia hau lasai irents dezakete, Israelgo armada eta gobernua inongo zerrenda terroristetan sartu barik, Gazako gerra krimenak epaitu barik, su etena bultzatu bai baina hurrengo erasoari ere ateak irekita utziz.
|
|
|
Izan ere, guri, euskal herritarroi, Espainiako erregimen guztiekin mendeetan izandako harremanetan, beste nazionalitate zapaldu batzuei bezala gertatzen zaigu. Berdinen arteko gizarte bateko partaide izan gaitezke,
|
baina
nazio konkistatzaileko kide izatea onartzen dugun neurrian.
|
|
|
–
|
Baina
nazioek errepublikano izatera bultzatzen dituzte. Eta bultzatzen duenak, azkenean, behartu egiten du.
|
|
|
Eta halaxe da.
|
Baina
nazio estatuaren muina eta oinarria kapitalismoa izanez gero, ze demokrazia mota izango da. Giza eskubideak eta herrien eskubideak ala diruaren interesak eta nazio estatu indartsuen boterea bermatu eta defendatzeko adinakoa?
|
|
|
Esate baterako, Rodriguez de Yurre irakaslearen klaseetan kritika handia egiten zitzaion totalitarismoari eta sindikalismo bertikalari. Ez zuen sekula Euskadi aipatu,
|
baina
nazio kontzeptuaz eta estatu kontzeptuaz argi jarduten zuen. Behin, Jesus Gaztañaga lagun gipuzkoarra —gero idazle izandakoa, hil zen gizarajoa— joan zela irakasleagana eta, nazio kontzeptua eta abar irakasten jardun zuenez, esan zion, La Nacion Vasca liburua erakusten zion bitartean:
|
|
2010
|
|
|
Bi urte beteko dira bihar Berun urtua operazioa abiatu zuenetik Israelek, eta oraindik oso gogoan dute gertatutakoa. Bi urte dira ere Gazaren eta Israelen arteko mugan 300 metroko tartea ezarri zuela Israelek,
|
baina
Nazio Batuen Erakundeak eta gobernuz kanpokoek salatu dute pixkanaka muga tarte hori handituz joan dela Israel Palestinako aldean. Haur asko horra joaten dira eraikuntza materialaren bila, eta urtebetean 24 ume hil dituzte israeldarrek.
|
|
|
...gon behar diren hiru nozioren batasuna aditzera ematen baitzuen, eskualde bat, hizkuntza bat eta herri bat. konstituzioaren interpretazio horrek, irakurketa hertsi horrek, eskualdetako hizkuntzak norbanakoaren mailara batertzen zituen. irakurketa horrek oihartzun handia izan zuen eta ondorio garrantzitsu batzuk, horietarik lehena Frantziak gutuna berretsi ez duelako izan zena. eskuldearen jabetza,
|
baina
Nazioarena". noski, fransesa frantses nazioaren jabetza zen.
|
|
|
Kosovorekiko jarrera erabat aldatu du Serbiak. Bere probintzia izandakoaren independentzia onartu gabe jarraitzen du,
|
baina
Nazio Batuen Erakundean, Batzar Nagusiko ebazpen bat sinatu du, eta era horretan ateak zabaldu dizkio Serbiaren eta Kosovoren arteko konponbide bati.
|
|
|
Basoen zaintza finantzatzea eta lurraren berotzea bi gradu zentigradotik behera mugatzea ditu jomuga proiektuak.
|
Baina
Nazio Batuen Erakundearen (NBE) erabaki irmoa izateko, Cancunen bildutako 192 herrialdek onartu behar dute.
|
|
|
Auziaren gaineko polemikari begiratzen badiogu, aldiz, nazionalismoaren eta nazio kontzeptuaren inguruan jarrera ezberdinak identifika ditzakegu. ...z, nazioen existentzia bera ukatzen dutenak (Kelsen); badira, nazio eta etnia kontzeptuen arteko lotura ukatuz, nazionalismoa fenomeno moderno bezala ulertu eta haren aldarrikapenaren esentzialismoa kritikatzen dutenak (Gellner, Hobsbawm, adibidez); nazioen existentzia betierekotzat duten autoreak (Geertz, Van der Berghe, adibidez); eta, azkenik, badira ere, besteak beste, nazioa etniari lotu bai,
|
baina
nazio kontzeptua etnia kontzeptuaren adiera modernotzat ulertuz, irekitzen diren posibilitateak ikusarazten dituztenak (Smith, Calhoun, adibidez) 3.
|
|
|
Juan Jose Ibarretxek suharki defendatu zuen abertzaletasun pragmatikoa, emaitzen bila aritzea,
|
baina
nazio ikuspegia galdu gabe: " Duela hogei urte geure buruari eman genion autogobernua Europa berrian zaharkitua geratzeko arriskua dugu.
|
|
|
Ifni eta Sahara Mendebaldea 1958ko urtarrilean bihurtu ziren ofizialki probintzia espainol.
|
Baina
Nazio Batuen Erakundeak bultzaturiko deskolonizazio akordioen presiopean, handik hamar urtera, 1969ko ekainaren 30ean, Ifni Marokori entregatu zitzaion, aurreko itsas aldean arrantza egiteko eskubidearen truke.
|
|
|
Hortik ateratzen dugu dena, perlak eta adreiluak, emozioak eta borondatea.
|
Baina
nazioa eraikitzeko eskubidea borondate kolektiboaren ondorioa da, ez historiarena. Historiaren interpretazioaren nolanahikotasunaz aparte, historiaren bidea jarraitzea bezain arrazoizkoa eta bidezkoa izan daiteke historia aldatzea.
|
|
|
" Hau hobeto uler dadin, imajina bedi nazio latino guziek hiztegi funts komun berbera dutela,
|
baina
nazio bakoitzak bere ahoskera propioa mantentzen duela; bada halako zerbait dira berbereek amazigera, arabiarrek xelha eta europarrek berbere deitzen duten hizkuntzaren dialektoak". 242
|
|
|
Izen hori ematea ez da nahikoa. Gellnerren dizipulua izan zen Anthony D. Smithen ustez, 969 nazionalismoa modernoa da,
|
baina
nazioa antzinatik dator. Modernitatearekin eta kultura alfabetatuarekin, elkartasun etnikoak suspertu eta antolatu egiten dira.
|
|
|
Ilustrazioaren ideiak ere kosmopolitak ziren, baina XVIII. mendearen amaieratik aurrera liberalismo nazionalista nagusitu zitzaion unibertsalismoari.
|
Baina
nazio bakoitza mundu osoa balitz bezala ezarri ziren arauak.
|
|
2011
|
|
|
Txostenak berebiziko garrantzia dauka Bruselaren eta are NBEen etorkizuneko estrategietan aldaketaren bat eragite aldera,
|
baina
Nazio Batuen Drogari Buruzko Gailurra egin baino astebete lehenago argitaratu zen, eta horregatik ez zen astirik izan organismo horretan eztabaidatzeko. Hala ere, eta askok uste zutenaren kontra, NBEk agiri bat plazaratu zuen, non esaten baitzuen txostenaren ondorioak ontzat ematen zituela eta gaur egungo politiken porrota aitortzen baitzuen.
|
|
|
alegia, nazio identitatearen egituran badirela hizkuntza baino faktore, sakonagoak?. Sakontasuna ulertzeko moduak egon daitezke, noski,
|
baina
nazio identitateak giza kulturaren plazara dakarren balio nagusia hizkuntzarena da gure ustez. Nortasun iturri ahaltsua da hizkuntza.
|
|
|
–Gellnerren dizipulua izan zen Anthony D. Smithen ustez, nazionalismoa modernoa da,
|
baina
nazioa antzinatik dator? .
|
|
2012
|
|
|
Iniciativaren hegaletik botoak galdu baditu, PSCk nahiago izango du politika sozialaren mezuei ekitea, bere burua nahasita ikustea baino murrizketak bai ala bai egin dituen exekutiboan. PPren aukera politikoki logikoagoa da CiUk eta PPk hainbat murrizketa sustatu dituzte elkarrekin joan den legegintzaldian,
|
baina
nazioaren ikuspegitik sinesgaitza: edo CiUk erreferendumari uko egiten dio, edo PPk onartzen du federazio nazionalistak erabakitzeko eskubidea sustatuko duela, bera murrizketa lagun moduan duen bitartean.
|
|
|
Recalcitrat undique tutus.
|
Baina
nazio bikain hura konkistatzeko proposamenen ordez, nahiago nuke Europa zibilizatzeko behar beste biztanle beren artetik bidaltzeko gaitasuna edo gogoa izango balute, guri ohore, justizia, egia, neurritasun, hiritar jarrera zintzo, sendotasun, kastitate, adiskidetasun, onginahi eta leialtasunaren hastapenak irakatsi ahal izateko. Gure arteko hizkuntza gehienetan ditugu oraindik bertute horien izenak, eta autore moderno nahiz antzinakoetan aurki daitezke; hau neuk baiezta dezaket egin ditudan irakurketa txikien ondorioz.
|
|
|
Estatuak, horrela, nazio baten existentzianoinarritzen du bere legitimitatea. Nazioa ulertzeko moduak ugariak dira, eta elementuugari nabarmentzen dira nazioak edo nazio zehatzak zedarritzerakoan (hizkuntza, etnia, historia, borondatea, eta abar);
|
baina
nazioa, funtsean, egitate politikoa da, etaasmo politiko bati loturik doa. Nazioaren aldarrikapena ez dagokio estatuari soilik, eta ugariak dira estaturik erdietsi ez duten nazionalismoak, estatu nazionalismoeneta estaturik gabekoen arteko talka nabarmena izanik lurralde askotan.
|
|
|
Masterra amaitutakoan, beka horietara aurkezteko aukera eskaini ziguten eta izena eman ondoren sortu zitzaidan joateko aukera. Nire kasuan, dudan perfilagatik edo, FAOrekin lan egitea egokitu zitzaidan,
|
baina
Nazio Batuko beste edozein erakundetan izan zitekeen. Bi urteko beka abenduan bukatu zitzaidan arren, beste urtebetez lanean aritzeko kontratua eskaini zidaten proiektuari jarraipena emateko.
|
|
2013
|
|
|
Alsazian posible da erreferenduma, Korsika lurralde elkargo da, baina Euskal Herriari (oraingoz) ukatu. Kanakian posible da herritarrei galdetzea,
|
baina
Nazio Batuek Polinesia deskolonizatu behar dela esaten diotelarik, Parisek erantzun gauzatu dutela autodeterminazioa unionisten alde bozkatuta. Gogorra da Frantzia, baina posible dira aldaketak, ekinaren ekinez.
|
|
|
|
Baina
nazioa eraikitzen zutenek bazekiten baserria ere nazio eraikitze prozesu horretan integratu behar zela, Anne Marie Thiesserenustez. Hots, ez da ikusi behar baserria hiriaren kontra eta beraz frantses nazioa baserriren kontra.
|
|
2014
|
|
|
garapena azaltzean dioenez, hots, Moises eta basamortuko urteak eta gero lurraldearen konkistakoak, Israel, presque une nation? da,
|
baina
nazioaren defektuak dauzka jada, eta Iahve, jainko nazionala, da.
|
|
|
Nazioaren kontzeptu objektibo, kultural, prepolitikoari à la Herder esentzialismoa egozten zaio; arriskua ez dago zergatik ukatu.
|
Baina
nazio subjektibo, nahizkoa, hori deskribatu ohi den bezala, kasik automatikoki, arbasoen hilobien lurra, bilakatzen da:
|
|
|
Voltaire edo Rousseau eta Kant bezala, Herder edo Fichte eta Renan une historiko hagitz diferentetan jardun dira problema hauen beren gogoeta gordina goldatzen, aurretiazko guztiz ezberdinetatik, arras bestelako arazoei erantzun bila, beren adierazpenak ez baitago parean jarri eta kontrastatzerik alderik ez balego bezala denboran nahiz funtsezko planteamolde eta asmoetan, zehatz bereizi gabe zein den beren esanen tokian tokiko esanahia edo balioa, eta zein ezin den oraino izan testuinguru sozial eta politiko nahiz teorikoagatik, alferrik delako haiek nazioaren teoria akabatutzat hartu gura izatea ikerketa baten zentzu abstraktuan. ...haren nazioaren kontzeptua ez da politikoa (subirania, etc.), nazioa Estatuari kontrajartzea aski politikotzat uler badaiteke ere; hots, bere ideia politikoak baditu ere Estatuaz eta nazioaz, ez da zuzenki nazioaren edo Estatuaren teoria politikorik egiten ari2030 Nazioaren muinean hizkuntza ezartzeagatik, esentzialistatzat kritikatzen da Fichte (hori arrazismoaren aldakitzat jotzen ez zaionean!);
|
baina
nazioaren sorgian hizkuntza dagoela, hari baino lehen Voltaireri irakur dakioke berdin berdin, eta beste hamaikari Alemanian nahiz Frantzian (Renani halaber, ikusi denez) 2031 Orokorki unibertsalista versus partikularista ezaugarritu nahi badira posizioak, nekez ukatuko da, Voltairek adina bilatzen duela Kantek arrazoimenaren unibertsala, edo Herderrek humanitate unibertsala; bestetik, Kantek aut... Fichte nazionalista sutsua, izan litekeenik unibertsalistena da2032 Hobeto edo gaizkiago, Modernitatean banakoaren eta unibertsalaren oreka bat denek bilatzen dute.
|
|
|
Alegia, beren ondotik mundua herrestatu behar zuten nazioen kolaborazioa, munduaren progresorako beharrezkoa, eten du gerrak.
|
Baina
naziook beren progreso propiorako ere beharrezkoa zuten elkarri laguntzea eta elkar osatzea; orain, gainetiko munduarena ez ezik, beren buruen kaltea eta lorrina eragingo dute. –Elle [gerrak] aura semé une haine violente entre les deux portions de la race européenne dont l, union importait le plus au progrès de l, esprit humain.
|
|
|
Garbi esateko: autore alemanontzat nazioaren mugak hizkuntzarenak dira;
|
baina
nazioarekin Estatua ulertzen bada, Estatuaren mugak hizkuntzarenak direla edo izan behar dutela esaten duen autore aleman ganorakorik, nik ikusi dudala, ez dago bat bakarra; aitzitik, tesi, aleman, horren bozeramaile bezala beti aipatuak aurkitzen diren autoreak. Fichte, Mommsen, Treitschke, etc.?, haien testuak irakurtzen badira, guztiz kontrarioa espreski esaten dutela denek egiaztatzen da.
|
|
|
baino ez dituela egin!). ...n que notre pays exerce sur les peuples conquis par ses armes; et beacoup admirent la promptitude avec laquelle ces deux provinces sont devenues françaises? 1057 Elementu germaniar inbasorea Frantzia barruan errazago eta osokiago hurrupatu da; muga aldean asmilazioa zailagoa izaki, egia da Alsazia eta Lorrena oraindik ez direla aski berreskuratuak, oraindik aski aleman eta alemanegiak direla1058,
|
baina
nazioak eraman handikoak dira, badakite etorkizuna eurena dela, eta egonarritsu dihardute euren asimilazio lana egiten. –Ce travail d, absorption, plus difficile et plus lent aux confins de la Germanie, s, opèrera sous la double influence de la race primitive et des frontières naturelles? 1059.
|
|
|
Gogoan izan, adibidez, tur kian Mustafa Kemal Atatürk presidenteak joan den mendearen lehen herenean bultzatu zuen turkieraren idazkeraren erreforma, arabiar alefatotik latindar alfabetora aldatuz10 Katalunian, berriz, joan den mendearen hasieran Prat de la riba Bartzelonako di putatu nagusiak Pompeu Fabrari deitu zion, garai hartan Bilboko industri ingeniarien Eskolako kimika irakasle katedraduna zenari, berak katalan hizkuntzaren batasunaren proiektua gida zezan.
|
Baina
nazio askotan, autogobernu propioa izan arte, ez da grafia ren arautzea gertatu, eta kasu horietan administrazio eta irakas kuntzaren premiei erantzuteko presaka eta korrika aritu beharra izaten dute.
|
|
|
Bai, ordea, nagusia. Frantzia jakobinoak 1789ko Iraultzan zeuzkan erroak,
|
baina
nazio gisa eraikitze faseak mende bat baino gehiago iraun zuen. XIX. mende bukaeran indar handia egin zuten Frantziako lurraldean bizi zirenen baitan Frantziarenganako atxikimendua errotzeko.
|
|
2015
|
|
|
Izan ere, Gernikan irabaztea, irabaziz gero?, sinbolikoki eta praktikoki, garrantzitsua baita.Gernikak Jaurlaritzarekin eta Bizkaiko Foru Aldundiarekin harreman hobea izatea nahi duela esan du Gorroñok, eta argitu du EAJrekin batez ere arlo ekonomikoan etorri dela bat. Pello Urizarrek, berriz, «hautu pertsonala» egitea egotzi dio alkateari, eta nabarmendu du «nazio mailako irizpideekin» ez zuela bat egiten.Eta herri hau gauza askotan dago hankamotz,
|
baina
nazio ikuspegian agerikoa du herrena. Esate baterako, igande honetan hauteskundeak izango dira Lapurdin, Nafarroa Beherean eta Zuberoan, baina Bidasotik hegoaldera kasik ez da iristen boz horien oihartzunik.Aldiz, maiatzeko foru hauteskundeetako lehiak osorik bete du Hegoaldeko alderdi eta hedabideen agenda.
|
|
|
Matute: . Esan genien errespetatzen genuela Lortu Arte,
|
baina
nazio eraikuntzaren ikuspegitik egina zegoela, ez eraikuntza sozialaren eta transformazio sozialistaren ikuspegitik. Prest geundela, baina espazio berri batean baldin bazen?.
|
|
|
zela aldarrikatuz, Espainiako eta Frantziako gobernuei konponbide prozesuan engaiatzeko eskatuz eta euskal alderdiei gatazkaren sustraiei buruz elkarrizketatzeko proposatuz, borroka armatuaren bukaera gauzatzeko marko guztiz politikoa eskaini zioten ETAri. Azkenean, ETAk ez du armistizioa Espainiako Armadaren Estatu Nagusiarekin negoziatu,
|
baina
Nazio Batuetako idazkari nagusi ohi Kofi Annanek egindako eskaerari erantzunez utzi ditu armak.
|
|
|
Will Kymlickak, sen handiz, nazioak eta soilik lurraldeak (EEBBetan bezala) batzen dituzten federazio sistemak bereizten ditu. Bigarren aldaeran sistema hau eraginkorra izaten da;
|
baina
nazioak batu behar direnean, federaziozaletasunak ezin du emaitza onik ziurtatu, interes kontrajarriak baitaude erdigunearen eta federazioen artean. Lurraldeak batzean etnia bat baino gehiago sar daiteke barruan, baina ez dute agertzen euren burua nazio bezala:
|
|
|
XX. mende hasierako Austria Hungariako Inperioan garatu zuten teoria hau austriar marxista deiturikoek, Otto Bauer buru, hango errealitate nazioanitzari aurre egiteko, baina, egia esan, ez da inoiz praktikan ipini, aurrerantzean garrantzirik har lezakeen arren, estatuek indarra galdu ahala. Hemen nazioa kulturarekin parekatzen da, definizio etniko kulturalean proposatu bezala,
|
baina
nazioa ez da estatuarekin parekatzen, eta hortxe datza bere ezaugarri nagusia, nazioa, kultura bezala, aukera pertsonaltzat jotzen da-eta, estatuaren osaketan edo praktika politikoan eraginik eduki gabe.
|
|
|
eta euskal herritartasuna zentzu estuagoan hartuz. Hau da, espainiar edo frantziar nazioa onartzen da,
|
baina
nazio horren barruan nolabaiteko kultur desberdintasuna agertzen duen herri bat badela zehaztuz: Euskal Herria.
|
|
|
187). Asko dira nazioa zati objektibo eta subjektiboz egina dela uste dutenak, baina niretzat subjektibotasuna da erabakigarria, kulturak asko baitira munduan,
|
baina
nazioak ez kulturak adina, askoz gutxiago baizik, eta aldea subjektibotasunak markatzen du: hots, nazio gisa aritzeko gizaki talde batek hartzen duen deliberamendua.
|
|
|
Hedatuena da, zalantzarik gabe, eta ez Euskal Herrian bakarrik, munduan zehar ere baizik. Azkeneko aukerari dagokionez, kultura askok nazio asko osatzen dituztela onartzen da, kultura nazioarekin batzen baita,
|
baina
nazioak ez dira estatuarekin identifikatzen eta, beraz, nazio aniztun estatuak eraiki daitezke. Estatua administrazioaz arduratzen da, eta ez du lehentasunik ezartzen kultura edo nazioen artean.
|
|
|
Eztabaidaeragin zuen, euskal nazionalismoaren eskuin eta ezkerreko alderdien artean bereziki, euskalselekzioarekin atxikimendua daukatenen artean. Izatez, 1993an ezarri zen Gabonetako partidenusadioa gelditzea zekarren soilki,
|
baina
nazioaren izena, lurraldetasuna eta euskal selekzioarenerabilpena, eta, ezin uka, alderdikeria, izan zituen ezaugarri gertatuak (Rojo Labaien, 2014a).
|
|
|
Irudia: Brown Betty Emakume garrantzitsuak mundu osoan Emakumearen Eguna 1911ko martxoaren 8an ospatu zen lehen aldiz,
|
baina
Nazio Batuen Batzarrak ez zuen modu unibertsalean onartu 1977ra arte. Hala eta guztiz ere, jarraian aipatzen diren emakume batzuek lehenago defendatzen zituzten beren eskubideak, eta haientzat merezi zuten lekua lortzeko borroka egiten zuten.
|
|
|
Goitik beherako eta behetik gorako naziogintzaren bi eredu historikoak izango lirateke.
|
Baina
nazioak Estatua eraikitzeak berez ez du ‘naziogintzarekin’ zerikusirik (berdin izan liteke nazioaren desegintza). Aparte, jakina, Zurich eta Innsbruck eta Brixen, esaterako, nazio alemanekoak, baina Italia, Austria, Suitza Estatuetako hiriak direla.
|
|
|
Esaterako, ez da propio nazioaren kontzeptuaz.
|
Baina
nazioaren kontzeptua eta nazio arazoa nola, kasi zuzenean inon tratatu gabe, orrialdeak zehar sakon eta luze tratatzen den, liburuko abilezia subtil askoetako bat da. Gauzak eta arazoak euren testuinguru osoan ikusi behar dira.
|
|
|
Sarrionandiaren testua ez da nazio arazoaz traktatu bat,
|
baina
nazioaren arlora behin eta berriro itzultzen da. Nazio kulturala, territoriala (404, 667), politikoa, burgesiaren nazioa, etab., berein bereizketa erabili darabil, baina definizio definitibo ez dagoenbaten bila inon ez du denbora galtzen, eta ozta ozta kontzeptua argitzen ere.
|
|
|
Nazioa baino arinago izan omen zen komunitatea mamu edo espektro bat da beti: izan omen zenaren nolabaiteko proiekzioa;
|
baina
nazioaren funtsa ez dago hor, inolaz ere, nazioaren funtsa (gogoan izan, legitimazio tresna psikosoziala den aldetik) eguneroko bizimoduetan eta jardunetan topatuko dugu. Michael Billigek erakutsi bezala, jardun hutsaletan.
|
|
2017
|
|
|
Arestian urraturiko beste ildoari jarraiki, oso zentzuzkoa da, orobat, egungo nazioarteko sistema politikoak sustatu estatu banaketari asegarria ez iriztea, are arbuiagarria iriztea ere, ez baitago ezein irizpide arrazionalik herri batzuei nazio izaera aitortzeko eta beste batzuei ez.
|
Baina
nazioa jatorri bakar eta aratz batetik ernaturiko izate berezi eta organikotzat hartzea euskaldun oro" enbor bereko adar [tzat]" jotzean Metxak egin legez ez da zertan nazioa ulertzeko arrazoimenak eskain diezagukeen modu bakarra izanik. Zuzena al da identitate puruak aldarrikatzea mundu globalizatu honetan gizabanakoen arteko harreman interkultural gero eta ugariagoei esker nahasketa gune trinko eta aberatsak etengabe sortzen ari direnean?
|
|
|
Libertimendua egun harriak altxatzetik ere badatorkigulako, esan nahi dut. Bestearen lepotik barre egitea ez dakit kirol nazionala den,
|
baina
nazioa kirola dela, ez da dudarik. Urtean zehar ereindakoak orain dakartza fruituak eta azken egunotan ospakizunetik ospakizunera gabiltza, eromen betean.
|
|
|
Egile honen aburuz, naziokidea ez da asetzen komunitate historiko kultural bateko partaide izatearekin, horrekin batera eta horretaz gainera, aurrerantzean izan nahi duena izateko eskubide politikoak aldarrikatzen ditu. Egiari zor, naziotasunean edo etnikotasunean partekatzen diren tasun eta balioak antzekoak izan daitezke, hala nola hizkuntza, kultura, historia, lurraldea eta abar,
|
baina
nazio kontzientzia duen subjektuak ezaugarri etniko horiekin estatu bat eraiki nahi du. Subjektu etnikoak, aldiz, ez.
|
|
|
Sinetsi nahi ez duenak ez du sinetsiko,
|
baina
nazio identitateak bizi gaitu, gure bizitzaren nondik norakoa aldez alde zeharkatzen duen heinean. Usteak uste, globalizazioaren106 aro honetan ere bai, honen eragina gutxietsi gabe.
|
|
|
Polis greko diferenteak daude,
|
baina
nazio greko bakarra. Polisa (Estatua) artifiziala da.
|
|
|
Olinpiadak festa atletiko eta erlijiosoak ziren (kulturalak), literarioak (teatro, poesia, musikarekin), politiko eta diplomatikoak, komertzialak. Ez naiz luzatuko,
|
baina
nazio kontzientzia zirtzikatua berregiteko, elkartasunaren naturaltasuna erreberritzeko, hamaika modutako, festa nazionalak? (behialako Lore Joko eta oraintsuko Aberri Egunetatik, egungo Gure Esku Dago, euskal futbol, Korrika, Bertsolarien Txapelketa eta Amaiurren oroitegunetaraino) baliabide efikazagoak dira gure ikastaro guztiok baino, eta zor diegu holakoen antolatzaileei.
|
|
|
Bere ideia anarkistak inportanteak ziren,
|
baina
nazio bat eraikitzea ere pentsatzen zuen.
|
|
|
[...] Gauza berberak ezberdinak diren izenekin izendatzen dituzte zeinak, ordea, hizkuntza berekoak direneta ia ondokoak diren herrixkek zailtasunez ulertzen dute elkar.
|
Baina
nazio baten eta beraren anaia bezala aitortzen dute euren burua (XIII, 195).
|
|
2018
|
|
|
Bai,
|
baina
nazio txikia izanik ez daukagu gatazka eta politika internazionaletan asko erabakitzerik. Gainera, AEBek aliatu fuerteak zituzten, horien artean Australia, Erresuma Batua eta Espainia.
|
|
|
Gauza bera jasangarritasunari dagokionean, kooperazio lan handia egin dugu horretan ere. Baina beti ere herrialdearen eskaeren eta erritmoaren arabera; nahi dutena eta eskatzen dutena konpontzen lagundu behar duzu une bakoitzean, ezin duzu ezer inposatu,
|
baina
Nazio Batuen Erakundeak zehatz mehatz jarraitu nahi du agenda globala eta hor eztabaida handia sortu ohi da. Uneotan, Nazio Batuen lan handiena klima aldaketa da eta hark darama diru zatirik handiena, 4 bilioi inguru, eta kopurua ziztu bizian ari da handitzen.
|
|
|
Isabel II.aren erregealdiak boterearen inguruko diskurtso berria ekarri zuen, eta 1839ko eta 1841eko konstituzioetatik aurrera, erregeak nazioari zor zion bere boterearen parte garrantzitsu bat. Subiranotasun nazionala martxan zegoen, Cadizen 1812an bezala,
|
baina
nazioaren definizio konkretu baten arabera, eta nazio horren subjektu aktiboak, XIX. mendeko legeen arabera, gizonezko aberatsak baino ez ziren.
|
|
2019
|
|
|
Euskal, Vasc@, Basque? hitzek badute nolabaiteko proiekzioa eta oihartzuna,
|
baina
nazio marka bat eraikitzen ari garen seinale al dira. Zer da nazio marka bat?
|
|
|
Ildo beretik joan da ere Hekimen elkarteko bazkide den Berriaren ordezkaria, Iban Arregi,
|
baina
nazio mailako hedabideen ikuspegitik eta sektorearen etorkizuneko erronkak ere azpimarratuz.
|
|
|
euskal etnian finkatutako Euskal Herriaren eta euskal herritarren askapen integral gisa (Hainbat egile, 1979b).
|
Baina
nazio borroka eta klase borroka lotu zituenez, ñabartu egin zuen etniarekiko eta hizkuntzarekiko ikuspegia (Jauregi, 1981). Izan ere, euskararen alboan euskal langileak jarri zituen nazioaren oinarrian, Euskal Langile Herria definitu baitzuen nazioaren subjektu gisa.
|
|
2020
|
|
|
Espriu urtea 2013.a, suziri girlandak dira nagusi, idazleari, idazlearen obrari eginiko gorazarreak. Estaturik gabe
|
baina
nazio izanik jokatzearen abantailak.
|
|
|
Kluben arteko txapelketan lehiakorrago aritzen dira euskal taldeak,
|
baina
nazioen artekoa hobeki prestatzen dute beste herrialde batzuek. «Kluben arteko lehiaketara daukagun guztiarekin joateak eta Munduko Txapelketa baino lehen nazio moduan ezin entrenatu izateak gure selekzioaren maila jaisten du», nabarmendu du Gobantesek.
|
|
|
Erabat aldatu dira esparru publikoan errealitatea sortu eta gizarteratzeko baldintzak; erabat aldatu da komunitateen oinarrizko kohesio maila; erabat aldatu dira gizartezko jokabideak eta erabat aldatu da gizakiok komunitatearekin dugun harremana (baita komunitate politikoarekin ere). Esfortzu handia egin dugu alor ezberdinetan (hezkuntzan, administrazioan, komunikabideetan, herri ekimenean...),
|
baina
nazio kulturalaren garapen baldintzak (eta, beraz, hizkuntzarenak) eraldaketa sakonak bizi ditu, globalizazioa bitarteko. Horrek komunitatearen garapen baldintzak birpentsatzera eraman gintuzke.
|
|
|
Eta horretarako ezinbestekoa da alderdi abertzaleen arteko oinarrizko adostasun bat herri estrategiaren inguruan. Bakoitza bere aldetik joanez gero, hauteskundeak batak ala besteak irabaziko ditu, egungo egituraren baitan herri politika batzuk ala besteak egingo dira,
|
baina
nazio kultural eta nazio politiko sendorik ez dugu lortuko; gero eta txikiagoak izango gara. Ezin gara Euskadiren independentzia lortzeko zain gelditu gure herria eta herrigintza sistema (ez sistema publikoa soilik) indartzeko.
|
|
|
Zehazki, honi buruz ari naiz: Euskal Herriko pentsamendu eta praxi feministaren ernamuina ildo politiko ezkertiar eta liberaletan
|
baina
nazio auziari dagokiola ardatz frantziar eta espainiarretankokatzen ziren emakumeetara eta haien borroketara mugatzeaz.
|
|
|
Ni hinternazionala naiz. Internazionala,
|
baina
nazio estatuen ostekoa. Nire kultura ez dago nazioarte erakundeetan ordezkatuta, nire komunitatea ez da koloretako mapa horietan azaltzen.
|
|
2021
|
|
|
Europako metropoliekiko deskolonizazioa ia amaituta dago munduan,
|
baina
nazioek beren buruaren jabe estatu independenteak eratzeko grina ez da itzali, Bangladeshek independentzia aldarrikatu eta mende erdira.
|
|
|
bera mamitzen den subjektu sozialean ardaztutako kontakizun bat kontatzen badu. Gu, gaur egungo euskal nafarrok, nazio baten parte gara,
|
baina
nazio horretan zaila da aurkitzea denok nazio gisa mamituko gaituen kontakizuna. Zenbait kontakizun ditugu, baina ez denak ikuspegi autozentratu berekoak.
|
|
|
“Ez dut inola ere esan bitartekaritza neutralaren plana ez dela orain arte azaldu didaten onena.
|
Baina
nazio neutral baten buru naizenez, iritzi independentzia ere zaindu behar dut gerrari buruzko proposamen desberdinak aztertu behar baditut: nork daki.
|
|
2022
|
|
|
Alde batetik, Nazio Batuen sistema unibertsala deituak lortu du, maila arauemailean bederen, goren gradua kontsidera daitekeena; hau da, mundu mailan badugu nahikoa kode, arau, erakunde eta batzorde gure planeta honetan gertatzen den gatazka, injustizia, zapalkuntza edo bidegabekeria oro aztertu eta konponbidean jartzeko aukera ematen digutenak.
|
Baina
Nazio Batuen Erakundeak berak ez du arau zuzen horiek indarrean jartzeko behar adinako aginterik.
|
|
|
Espainiako estatuarekin konfrontazio demokratikorik izan gabe, autodeterminazio erreferendumik ez dela izango eta, beraz, independentziarik ere ez. Eta independentziarik gabe, Katalunia nazioa ez da izango, erregioa bai,
|
baina
nazioa ez; hala dio berriki argitaraturiko La lluita a l´exili deritzan liburuan, M´explico liburuaren jarraipenean.
|
|
|
«Oso herri plurala» imajinatzen du Barandiaranek; «arraza, ikuspegi eta adierazpen askotarikoak» batuko dituena. «Homogeneotasunetik urruti»,
|
baina
nazio gisa mantentzeko elementu komunekin.
|
|
|
Hala azaldu zion BERRIAri eskainitako elkarrizketan. Lau estaturen mugek banatzen dute Kurdistan —Irak, Iran, Turkia eta Siria—,
|
baina
nazio izaerak batzen ditu kurduak.
|
|
|
Horrek ez du kentzen noski bertan bizi diren gutxiengo etnikoen eskubideak behar bezala atxiki behar ez direnik.
|
Baina
nazio lurralde batean bizi den komunitate etniko baten eskubideak ez dira eskubide nazionalen parekoak. Besterik da delako komunitate etnikoa jatorrizko nazioa izatea (Krimea, adibidez?), horrelakoetan bere eskubideak nazio ororen parekoak baitira.
|